eifeoMkers
Zwarte handel leidt tot den chaos.
Soliste*;
e en Arbeid*'
DAGBLAD VOOR
r"
Ook de ruilhandel is immoreel.
Slag bij Krementsjoeg duurt nog steeds voort.
BERICHTEN.
ogramma
BLOKKER,
ÏNG.
Kelder.
EHEIM
>foren.
Laaf een nuchter volk de feiten nuchter onder oogen zien.
Uiteenzetting van
fr. 5. L Louwes.
Nederland importland.
EEN IEDER WERKE MEE.
Naar Duitschland1
Boter geruild tegen
margarine.
Levendige gevechtsactiviteit bij
de Volturno.
Belangrijke gevechts
driehoek.
Ernstige gevolgen.
De buitenlandsche werkers
in Duitschland.
Rede van Sauckel.
Inlevering van radiotoestellen.
Den Helder tot
„Sperrgebiet" verklaard.
Luilekkerland in Tilburg.
RIJKSMINISTER RUST IN
NEDERLAND.
ZEVENTIEN ZUSTERS
BEWUSTELOOS.
at de sterkste poloclubs
haar zullen komen en
[j overtuigd zijn, dat er
|el te zien zal zijn.
October.
wegende 670 kg. Han-
oogst* prijs j 43.50.
hgevoerd 333 kg. kaas.
|Edammer f 5556, Goud-
p. 50 kg.
kevoerd 510 stuks runde-
^■ette kpeien voor de le-
Joeien f 145fr-nl700, matig,
iOO—2500 p. st., matig, 25
bring, ptnken f 750—1100.
pren f 353500 p. st., ma
li v. d. slacht, v.f d. leve-
{arkens voor de slacht,
J 130 biggen taxatieprijs;
Ivoor de levering, rest
[100 Noordholl. blauwen
wo oude kippen en ha-
Ict.; 200 eenden 90 ct. p.-
ten (wit en rood) 90 ct,
kt. - De vee-aanvoer
jas voor dezen tijd van
pg j.l. zeer belangrijk
nateriaal was ditmaal
bok schapen voor den
Ie prijzen waren weer
Irering was ook de vee
gij de aangevoerde lam-
[fokkerij bevonden zich
Toi-lammeren. Voor on
dieren werden prijzen
pO.-r—voor contro'ledie-
|meer.
voer bestond uit: I
20 schapen 180—250,
-350, 17 rammen 200—
c 120160. Voor de le-
h, 18 varkens, 5 nuch-
12 schapen.
kunst en wetenschap-
aardweg, Alkmaar; poli-
I J. J..Marinus, Den Haag;
Xj. N. Adema, Alkmaar;
Jroersen, Hoorn; binnen-
ilkmaar: D. A. Klomp;
l J Werkman, Alkmaar.
Den Helder, A. C. van
aar; Schagen: A. Eriks,
■erland: J. Belterrjaan te
treek: W J. Harwijne
?t-Friesland: Jac. Groot
le adv.-rubrlek: W. Ra-
I Zaan; voor de plaatsel.
naar.
fgsmiddelen-
fabriek
[(Drogerij)
Vesten des Lands,
Voor zoo spoedig
5sistent-
KrieksbAas,
zijnde leiding te
technisch onder
met uitvoerige
|en, vergezeld van
pasfoto, te richten
H.A. 1094, bur.
J. PLIJTER,
pmval F 2,
chikbaar 'n jonge,
ongehoornde
dekgeld 1 gid.
|er a.s. des avonds
er te Heiloo
1' van
vorst.
N.A.F.-leden en
den zijn verkrijg-
ïeerenweg; D. W.
SM.A.F.-kantoor te
Ventueel 's avonds
aan de zaal.
eidsfront.
|n 14 jaar, hebben
astaande voorstel-
(K 2247),
oo en hooi,
HELDER maafct
r met ingang van
;rd verklaard,
nder in het bezit
bewijs nog de
:rblijven. Na dien
ezit zijn van een
:htverblijf hebben
voor een „Aus-
n van werkzaam-
zooveel mogelijk
ijs met een mon-
litsche Evacuatie-
■den Burgemees-
nd.
kerk
istraat 33—41.
uur precies
tooneel
am v. d. Veer.
1.rechten
Dinsdag 25 Oct.
■ng 3 uur.
Goed orkest
vanaf Don-
zaal.
Üïtgave:
Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar - Voordam C 9.
Bureau Alkmaarscbe éditie:
Voordam C 9, Alkmaar.
Telefoon Adm. 3320 - Red. 3330.
Giro 187394.
DONDERDAG »1 OCTOBER 1943.
ALKMAARSCHE-ÊDITIE.
NOORD-HOLLAND
145e Jaargang, No. 240, 2 pagina's.
Prijs der gewone advertenties in dexe
éditie 0.10 per m.M.; min. 11 m.M.
ƒ1.40, elke 3'/i m.M. 'meer ƒ0.35.
Tarieven voor de geheele oplage op
aanvraag. Abonnementsprijs per 3
maanden voor Alkmaar ƒ2.10, voor het
geheele Rijk 2.63. Losse nrs. 5 ets.
-J
„Er wordt zeer veel over zwarten
handel gesproken en by die discussie
heerscht wel eens eenige begripsver
warring. De één trekt het begrip
zwarten handel veel ruimer dan de an
der."
Aldus zeide ir. S. L. Louwes, direc
teur van de Voedselvoorziening, in
de dagelijksche persconferentie te 's-
Gravenbage.
Hy vervolgde zün belangwekkende
uiteenzetting aldus:
Geen verschil van meening bestaat er
over, dat onder den zwarten handel
moet worden gerangschikt de verboden
koop en verkoop tegen de abnormale
zoogenaamde zwartehandelprijzen, maar
die één zal ertoe rekenen het meer en
meer toenemende goederenruilverkeer
tusschen producenten onderling, produ
centen en handelaren, en zelfs tusschen
handelaren en producenten èenerzijds en
consumenten anderzijds, terwijl er v zon
der twijfel velen zijn, die den verkoop
tegen normale of vrijwel normale prijzen
buiten de gestelde 'regelingen, b.v, van
den boer aan stedelingen of zelfs van den
boer aan zijn eigen arbeiders als niet tot
den zwarten handel behoorende beschou
wen.
Tot goed begrip diene, dat in het bo
venstaande al deze vormen en misschien
nog andere wel worden gerekend onder
het begrip zwarten handel.
Het hoofdkenmerk van den zwarten
handel is, dat met goederen, die voor de
verdeeling voor de geheele gemeenschap
bestemd zijn, bepaalde particulieren wor
den bevoorrecht.
Of dit nu al d^n niet gepaard gaat met(
weerzinwekkenden woekerhandel of met
een zeer egoïstisch ruilsysteem, dat een
voudig de niet-bezittenden van de ge
meenschap uitsluit, is eigenlijk een vraag
van secundairen aard.
Nederland is een zeer dicht bevolkt
land; onze bevolkingsdichtheid per ha
cultuurland en daarop komt het aan
is alleen maar iets geringer dan de
Belgische en wij overtreffen de op ons
volgende landen, Duitschland en Enge
land, met meer dan 50 pet.
Nederland is daarom in normale tijden
een importland; onze eigen graan- en
peulvruchtenproductie bedraagt in gewo
ne tijden nog niet de helft van hetgeen
we aan granen, veekoeken e.d, importee
ren. Maar, zegt men, dan wordt ^r ook
zooveel uitgevoerd van onze dierlijke
veredelingsproducten. Zeker, er wordt
uitgevoerd. We hadden in vredestijd gen
netto uitvoer van vleesch: ruim 10 pet.
van onze productie; eieren: ongeveer de
helft van onze productie; kaas; r iet hee-
lemaal de helft. En boter, zal men zeg
gen. Ja, wij exporteerden meer dan de
helft van onze boffer, maar importeerden
daartegenover bijna de dubbele hoeveel::
heid aan vetten als grondstof voor spijs-
vetten, oliën en margarine.
Wij missen nu den invoer van granen
en veevoeder sedert Mei 1940. Wii hadden
toentertijd groote voorraden, diev dit
moge nog wel eens gezegd worden, wat
deze artikelen betreft, geheel in Neder
land zijn gebleven. Maar wat geeft dat,
zelfs al stellen we deze voorraden op on
geveer een binnenlandschfn oogst? Se
dert Mei 1940 zouden we in normalen
tijd hebben ingevoerd tusschen 9 en 10
millioen ton aan granen en veevoeder.
Dan wil dit zeggen, dat wij sedert 3ien
tijd voor menschelijke voeding en vee
voeding minder ter beschikking hadden
pl.m. 8.5 millioen ton of ongeveer de op
brengst van ruim 6 binnenlandsche oog
sten. Sedert Mei 1940 hebben we het
moeten doen met ongeveer rond bere
kend 5.5 6 millioen ton, terwijl we nor
maal ter beschikking zouden hebben ge
had pl.m. 15 millioen ton. Of voor
iemand, die van groote cyfers houdt: wij
hebben gemist in dien tijd ongeveer
achtduizend vijfhonderd millioen kg
graan en krachtvoeder.
Men wil aan de hand van deze cyfers
nu misschieh wel gelooven, dat dit in de
structuur van onzen landbouw en van
onze voeding ingrijpende wijzigingen
De Directeur-Generaal van de Voed
selvoorziening, Ir. S. L. Louwes,
heeft een uiteenzetting gegeven van
onze voedselvoorziening.
Hy heeft in deze belangrijke be
schouwing laten uitkomen, hoezeer
een eerlijke distributie van wat voor
allen bestemd is, door den zwarten
handel ondermijnd wordt.
Na een algemeen overzicht van onze
voedselpositie te hebben gegeven,
beeft de Directeur-Generaal laten
uitkomen, dat er geen sprake van is,
dat deze door gedwongen export of
levering voor het bezettingsleger in
ernstige mate benadeeld wordt.
Na verklaring van verschillende
noodgedwongen genomen maatrege
len heeft hij ten slotte in het licht
gesteld dat onze voedselpositie niet
slechter behoeft te worden, mits
iedereen er toe medewerkt den zwar
ten handel terug te dringen, daar
deze in welken vorm dan ook
een gevaar voor ons volk beteekent.
moest brengen en dat dit hier en daar
groote beperkingen tengevolge moest
hebben. Zal ieder van hetgeen er nu nog
ter beschikking kan komen nog een
eenigszins dragelijk deel krijgen, dan is
een uiterst nauwkeurige verdeeling nood
zakelijk.
Nu behoeven niet veel woorden gewijd
te worden aan den wel eens zoo ge
noemden „echten" zwarten handel, n.l.
den zwarten handel, die met het vragen
van woekerprijzen gepaard gaat. Dege
nen, die zich hieraan schuldig maken,
die dus niet schrorpen den nood hun
ner medeburgers op schaamtelooze wij
ze te exploiteeren, behooren tot de al
lergevaarlijkste misdadigers, die ons volk
in zijn midden telt.
Heel gevaarlijk en toch in wezen ook
heel erg immoreel is de steeds toene
mende ruilhandel. Het moge dan niet
zoo'n. grove stuitende wijze van 'hande
len zijn als die van den woekerhandel,
in wezen verschilt hij er toch niet. zoo
heel veel van.
Het is hier geen bevoordeeling van
de eigen portemonnaie, maar men maakt
van zijn door omstandigheden nu een
maal veel gunstiger positie gebruik om
zich nog meer te Ipevoordeelen. Men
gaat geen rijkdommen opstapelen, ver
kregen uit den nood van anderen en
in zooverre doet het niet zoo weerzin
wekkend aan, maar het is efen beeld van
egoisme, dat in dezen tijd ook allesbe
halve fraai aandoet.
Een voor velen wel aantrekkelijke, ja
zelfs van verschillende zijden aangepre
zen, clandestiene handeling, is het be-
schikbaarstellen aan anderen, kennissen,
familieleden en ook vreemdelingen, die
öf op. aanbeveling dan wel on eigen ini
tiatie! komen vragen om tarwe, kool
zaad, rogge, melk of aardappelen, omdat
ze thuis te kort komen en a at tegen de
normale prijzen.
Ieder moet gevoelen, dat dit in we
zen tot hetzelfde resultaat leidt als de
andere vormen van clandestiene handel.
Er wordt onttrokken aan de gemeen
schap om een particulier te bevoordee-
len. Een gevaar is, ook in de oogen van
degenen, die dit anders wel goed vinden,
dat de bevoordeelde de «vaar gebruikt
voor den zwarten handel of ruiltr-msac-
ties, die ook dikwijls op den echten zwar
ten handel uitloopen. Dit komt meer
voor dan men wel eens denkt. Ik geloof,
dat een veel grooter percentage van de
goederen, die tegen de echte zwarte-
handelnrijzen verhandeld worden, dan
men denkt, in eersten aanleg lafkomstig
is van deze schijnbaar toch zoo onschul
dige transacties.
Het groote motief, waarom men dezen
clandestienen vorm van verkoop in vele
kringen niet erg vindt en hij zelfs door
ondergrondsche propaganda sterk wordt
aanbevolen, is dat men zegt, dat de
waar anders toch- naar Duitschland gaat.
Wat is daarvan nu waar? Ik zal mij
nu bepalen tot ongeveer de laatste twee
jaar, wijl dit de tijd is, dat wij voor
het overgroote deel van onze eigen pro
ductie hebben moeten levfen.
Er is gedurende dien tijd geëxporteerd
en er is beschikbaar moeten worden ge
steld voor de bezettende macht.
Het is moeilijk om in één cijfer uit
te drukken, hoeveel dit nu voor onze
voeding beteekent. Misschien is de /raag
die de menschen het meeste interesseert
nog: hoeveel zou de voedingswaarde van
ons rantsoen hooger hebben, kunnen zijn,
als er geen export was en als er niets
voor de weermacht beschikbaar was ge
steld.
Dit cijfer meen ik naar beste we
ten te kunnen vaststellen op onge
veer 7 a 9 pCt. Dit wil zeggen, dat,
als er in 't geheel niets geëxpor
teerd was en als er niets voor de
weermacht was beschikbaar gesteld
en we alles hier hadden kunnen op
eten, wat aan voedingsmiddelen er
uit is gegaan, we 7 a 9 pCt. méér
voedingswaarde hadden gekregen.
Van sommige artikelen hadden we niets
of vrijwel niets méérgekregen b.v. van
brood en boter. Van andere artikelen was
het percentage wel van beteekenis, wat
het laatste jaar betreft zqüden we b.v.
pl.m. 10 pet. meer kaas hebben kunnen
geven. Van vleesch was dit in het laat
ste jaar zelfs 25 pet. en ook van peul
vruchten heeft export plaats gehad en
wel het laatste jaar pl.m. 20-25 pet. van
onzen qogst. Van groente zou het nog
méér beteekend hebben, als we alle nu
geëxporteerde groenten werkelijk hadden
kunnen opeten. Dit was van verschillende
groenten zeker niet het geval (komkom
mers, tomaten, andijvie, kool, koolrapen
e.d.) Niemand kan evenwel ontkennen, dat
onze groentepositie in dezen zomer vrij-
wat gemakkelijker geweest was, als we
geen export hadden gehad.
Op dit lijstje ontbreken twee onzer
voornaamste exportproducten, n.l. boter
en eieren, wijl die nu niet meer worden
geëxporteerd, evenmin als consumptievet-
ten. Van onzen in 1939-1940 gevormden
voorraad vet heeft een belangrijke, export
plaats gehad (ruim één derde), terwijl tot
Juni 1941 ook regelmatig boter is geëxpor
teerd, zij het dan niet in zulke groote
quanta als normaal.
Sedert dien heeft de vet- of liever olie
export zich bepaald tot technische olie
(speciaal lijnolie) en heeft de boterexport
opgehouden. Wel moeten wij een klein
deel onzer productie beschikbaar stellen
voor onderhoud van het bezettingsleger.
Toch is er in dezen zomer nog weer bo
ter geëxporteerd, maar dit is een gevolg
geweest van een op ons verzoek gedane
ruiltransactie. Toen in dezen winter de
melk- en daardoor de boterproductie
enprm tegenviel, was het slechts mogelijk
om de distributie van spijsvetten eenigs
zins te blijven regelen zonder rantsoén-
verlaging, doordat we vah Duitschland
een zekere hoeveelheid spijsvetten en olie
leenden, die als margarine in de consump
tie zijn' gebracht en die we nu weer als
boter moeten terugleveren.
De eieren, die verplicht moeten worden
ingeleverd door de pluimveehouders, wor
den niet geëxporteerd. Ze worden onge
veer voor 1/5 deel ter beschikking gesteld
van het bezettingsleger en de rest blijft
voor zieken, ziekenhuizen enz., terwijl de
meeste eieren, die nog worden geprodu
ceerd, vrij zijn. Men vergete niet als men
over eieren praat, dat wij vroeger wel on
geveer de helft onzer eieren exporteerden,
maar dat onze pluimveestapel tot op 1/10
van zijn vroegeren omvang is geslonken
en dat de voedingstoestand van dezen
plüimveestapel ongunstiger is en een kip
kan ook geen eieren produceeren,, als ze
niet behoorlijk wordt gevoed. Onze vroe
gere pluimveestapel consumeerde naar
schatting ong. 800.000 ton graan, dit is bij
na onze oogst aan broodgraan. Toen onze
voorraden op raakten, stonden we dus
voor het vraagstuk: of aan den mensch
dan wel aan de kip, en hetzelfde geldt
zij het niet in zoo'n scherpe verhouding
voor het varken, den voorrang te ge
ven. Waar het nuttig effect van de gra
nen voor den mensch direct zoo enorm
veel grooter is dan wanneer we deze aan
de kip en het varken geven en in den
vorm van eieren en vleesch ter beschik
king krijgen, daar is de keuze niet moei
lijk. Kippen en varkens moesten verdwij
nen.
Hoe lijkt het nu in de toekomst? Met
TEGEN HET BOLSJEWISME.
Meldt U voor de Waf feu-SS
en den Landstorm.
Het SS-Ersatzlcommando deelt medé:
Iedere gezonde Nederlander, op. den
leeftijd van 17—45 jaar, kan zich vrijwil
lig bij de hieronder vermelde adressen
vervoegen, ten einde gekeurd te worden
voor de Waffen-SS of den Larfdstorm.
Tydens de keuringen worden alle in
lichtingen verstrekt met betrekking tot de
verzorging van familieleden, duur der
opleiding, extra levensmiddelen, etc.
Vrijwilligers, die om bepaalde redenen
in Nederland moeten blijven, kunnen
dienst nemen bij den Landstorm of bij
het SS-Wachtbataljon in Amersfoort.
Ook vrijwilligers voor de Duitsche
Kriegsmarine kunnen zich aanmelden. Zij,
die tot de Germaansche SS in Nederland
toetreden willen, kunnen zich eveneens
aanmelden.
Personen, tusschen 18—30 jaar, die aan-
meldingsplichtig zUn voor de tewerkstel
ling, kunnen zich eveneens aanmelden en
worden gedurende hun verbintenis van de
tewerkstelling vry gesteld.
Officier in de Waffen-SS kan leder wor
den, die na minstens een jaar diensttijd
zijn geschiktheid voor de officiersoplei
ding heeft fcewfezen. zyn schoolopleiding
Is niet doorslaggevend. Beslissend voor
bevordering zijn: karakter, gedrag, pres
tatie.
22.10.43, 9—12.00 uur, Assen, Concerthuis,
a. d. Vaart; 15—18.00 uur, Groningen,
Concerthuis, Poelestraat; 23.10.43, 9—12.00
uur, Leeuwarden, Huize Schaaf, Breed-
straat; 24.10.43, 914.00 uur, Amsterdam,
Jam 4; 25.10.43, 9—13.00 uur, Utrecht N.V.-
buis, Oudegracht 245; 26.10.43, 9-14.00 U.,
Amersfoort, Pol. Durchgangslager, Leus-
Cafieg; '27 10-43. 9—14.00 uur. Den Haag.
^-aie qen jjout, Bezuidenhoutscheweg.
.r.
Onz® mannen ln het Oosten
f Hh PK BuschschuSte/O/H/P m
Bolsjewisten vorderen niets.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FtiHRER, 20 Oct. (D.N.B.)
Het opperbevel der weermacht
maakt bekend:
Ten noorden van de Zee van Azof
hebben de Sovjets opnieuw ons
front aangevallen.
Ten zuidoosten van Krementsjoeg
duren de zware afweergevechten
met onverminderde felheid voort.'
Tusschen Kiew en Gomel zjjn op
verscheidene plaatsen uitgevoerde
vijandelijke doorbraakaanvallen na
verbitterde, den geheelen dag aan
houdende gevechten afgeslagen.
Aan het overige oostelijke front heb
ben zich alleen ten zuidwesten van We-
likije Loeki en ten noorden van het
Ilmenmeer plaatselijke en voor ons suc
cesvolle gevechten voorgedaan.
In de wateren van Vardö hebben
formaties jagers en jachtkruisers op
nieuw een vijandelijken luchtaanval op
een Duitseh ravitailleeringsconvooi ver
ijdeld. Zonder eigen verliezen werden
14 vijandelijke vliegtuigen neergescho
ten.
In Zuid-Itali? is het in de bocht
van de Volturno en in het gebied
van Campobasso tot levendige ge
vechtsactiviteit gekomen. Na wissel-
valligen strijd werden Amerikaan-
sche strijdkrachten uit een tijdelijk
verloren gegane plaats ten noorden
van Capua teruggeworpen. TJit de
andere frontsectoren worden weder-
zydsch artillerievuur en succesvolle
eigen stoottroepactiviteit gemeld.
Beveiligingsvaartuigen der marine
hebben boven het Nederlandsche kust
gebied gisteren zes Britsche vliegtuigen
neergeschoten.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben
in den afgeloopen nacht doelen in het
gebied van Londen aangevallen.
De militaire correspondent van het
D.N.B. schrijft, dat de slag bij Krement
sjoeg zich heeft uitgebreid tot de groot
ste krachtsinspanning, tot dusver dooi
de bolsjewisten ontplooid, zonder dat zij
er in geslaagd zijn het gebied van
penetratie te vergrooten
Door de diepe Sovjet-penetratie ln
de Duitsche stellingen tusschen Kre
mentsjoeg en Dnjepropetrofsk op den
westelijken oever van den Dnjepr is een
gevechtsdriehoek ontstaan, waarvan de
basis ongeveer wordt gevormd door de
lijn Krementsjoeg—Dnjepropetrosfk en
waarvan de top Z.-W. van die lijn
ligt. Nog steeds vallen de bolsjewisten
met de grootste hevigheid aan. Na hun
aanvankelijke successen zijn zij er ech
ter niet meer in geslaagd, den slag ver
der naar het zuiden of westen uit te
breiden.
Dit moet worden toegeschreven
aan de bliksemsnelle reactie van het
Duitsche commando, dat met het oog
op de buitengewone numerieke
meerderheid van den vijand in men
schen en materiaal de Duitsche di
visies heeft teruggenomen, om zoo
den eersten hoofdstoot te kunnen
opvangen. Volgens alle berichten,
die beschikbaar zijn, is dat ook ge
lukt. n
De hevigheid van de worsteling Is
daarbij niet verminderd. Integendeel,
zij is nog toegenomen, waaraan ook het
weinig gunstige weer niets kan veran
deren. Bolsjewisten zoowel als Duit-
schers concentreeren op groote' schaal
nieuwe formaties en nieuw materiaal.
Interessant is het, dat de Duitsche
luchtmacht over het geheele gebied in
act-e is gekomen, hoewel het weer dat
niet zou doen denken. Zij heeft blijk
baar tot taak. de uitwerking te neutra
liseeren van de vijandelijke artillerie,
die hier op ongekende schaal optreedt.
In Berlijnsche militaire kringen
verheelt men niet, dat van den af-
Vijt geslachten, van een der oudste
Westlriesche stammen waren dezer
dagen op den 92sten verjaardag van
mevr. de wed C. Besseiing Ruiter
te Venhuizen hijeen Rechts zittend da
92-jarige, achter haar staande haar
dochter, daarnaast haar kleindochter,
links zittend haar achterkleindochter
met op haar schoot de jongste telg
uit dit geslacht, die nog maar 6 weken
oud is. Mevr. Besseiing Ruiter heeft
11 getrouwde kinderen, die 64 kin
deren hebben en deze hebben weer
137 kinderen CNF/Kuiper/Paz m
absolute zekerheid kan niemand die toe
komst voorspellen en zeker niet in oor
logstijd, maar voor zoover op dit moment
de vooruitzichten lijken; zou ik zeggen,
dat de export zal afnemen.
Vermoedelijk is het bovenstaande niet
in overeenstemming met datgene, wat ve
len zich, in de war gebracht door allerlei
geruchten en veronderstellingen,van den
omvang van den export hadden voorge
steld.
Als men deze cijfers ziet, dan zal men
moeten concludeeren, dat, hoewel het cij
fer van 7-9 pet., waarmede we de voe
dingswaarde van ons rantsoen zouden
kunnen verhoogen, van beteekenis is,
vooral in een tijd, dat dit rantsoen de mi
nimumgrens genaderd is, het ook weer
niet zoo is, dat het alleen de export is,
die de moeilijkheden veroorzaakt. Zeker
is dit cijfer niet zoo, dat iemand zou
kunnen zeggen: „Laat de boel maar in 't
honderd loopen, dan gaat het tenminste
niet naar Duitschland," zooals nu van
verschillende zijden ter verdediging van
deri zwarten handel wordt aangevoerd
Zeven tot negen procent van onze totale
productie kan de bezettende overheid zich
altijd wel verschaffen, als ze dit wil, en
gesteld, dat ze in dit geval niet méér nam,
dan zouden wij net als nu 91-93 pet. over
houden, maar dan onder volkomen chaoti
sche toestanden.
Het maakt een geweldig verschil, of
we deze hoeveelheid eerlijk en gelijk
matig kunnen verdeelen over de bevol
king, zoodat ieder zijn deel krijgt, dan
wel of we voor de verde.eling den zwar
ten handel laten zorgen. In dit laatste
geval krijgt de een, die toevallig veel
geld of veel kennissen op het platteland
of onder fabrikanten of winkeliers heeft,
veel- meer dan hem toekomt en de an
der krijgt minder of niets. Het zijn de
armen, de maatschappelijk weinig weer
baren, die de dupe worden. Als dit ge
beurde, dan zouden we den hongersnood
in gtooten omvang zijn intrede zien doen
met zijn begeleiding van moreele en ma-
terieele verwording. Men kan zich de
gevolgen hiervan niet ernstig genoeg
voorstellen. Het gevolg zou zijn een ver
scheurd volk, verwildering op zedelijk
en geestelijk gebied, terwijl de gevolgen
voor de volksgezondheid, speciaal van
de opgroeiende jeugd, in geen jaren
weer goed te maken zouden zijn.
Bij onze productie, al dan niet ver
minderd met den exnort in den om
vang als nu, kan het volk als geheel
zich niet voeden als normaal. Dit tekort
voor allen is niet aan *e vullen, wel
voor enkelen, maar als dit ge
beurt, wordt het tekort voor de eersten
grooter en de hongersnood is ren schre
de dichterbij gekomsn.
Dat is het gevolg van den zwarten
handel, van den ergsten tot dien, door
velen beschermden, goedbedoelden.
Tot nu toe is het gelukt, hoewel wij
sedert ruim "Órie jaar onzen grooten im
port moesten missen, hoewel wij een be
zettingsleger gedeeltelijk moeten voeden
en hoewel wij een deel van onze pro
ductie voor den export moesten, beschik
baar stellen, het Nederlandsche volk te
voeden, niet ruim, maar zoo, dat ernsti
ge gevolgen van ondervoeding konden
worden afgewend. Meer kunnen we niet
doen nu onze voorraden geheel op zijn,
nu de kunstmestvoorziening moeilijker
wordt: maar veel slechter behoeft het
ook niet te worden, in sommige opzich
ten kan het zelfs wat gemakkelijker
gaan, mits en dit is de absolute voor
waarde de verdeeling zoo goed moge
lijk blijft, dus dat de zwarte handel
zich niet alleen niet uitbreidt, maar
wordt teruggedrongen.
Meer dan ooit is waar, dat tusschen
ons volk en den honger alleen staat de
organisatie van de voedselvoorziening.
Als die organisatie het niet meer kan
houden, is de ellende daar. Op enkele
oogenblikken heeft men al even gevoeld,
wat het beteekent. als de organisatie,
door welke oorzaak dan ook. niet regel
matig loopt en de verdeeling in de war
komt, «ooals bij groente in den voor
zomer en bij boter in het voorjaar. Men
stelle zich eens voor, wat liet beteekent,
als dit i geen uitzondering, n aar regel
wordt.
De Nederlanders hebbén zich al-
tyd zelve gaarne een nuchter volk
genoemd. Laat men nu deze feiten
nuchter onder oogen zien en men
zal tot de conclusie komen, dat de
zwarte handel, in welken vorm dan
ook, een gevaar voor het volk betee
kent.
loop van dezen slag veel afhangt.
Het schijnt het doel van het Duit
sche commando te zijn, met zoo
klein mogelijke offers door uitwij
kende bewegingen en tegenaanval
len een linie te handhaven, van
waaruit de overgang van herfst-
naar winterveldtocht het gemakke
lijkste bewerkstelligd kan worden.
Ook in de andere sectoren zijn de
bolsjewisten actief. Blijkbaar willen zij
den Duitschers verhinderen, troepen
weg te nemen voor het gebied van
Krementsjoeg, doch deze overweging
berust op een verkeerde veronderstel
ling, aangezien de Duitschers over ge
noeg vrije krachten beschikken.
Tusschen de Zee van Azof en Melito
pol en noordelijk en zuidelijk van den
weg naar Smolensk zijn de bolsjewisti
sche aanvallen verminderd, zoodat ze
nog slechts plaatselijk genoemd kunnen
worden. Daarentegen heeft de Duitsche
luchtverkenning in het gebied van Le
ningrad omvangrijke offensieve voorbe
reidingen der bolsjewisten waargeno
men, zoodat men binnen afzienbaren
tijd ook -hier een nieuwe golf van Sov-
jetaanvalfen moét verwachten.
Zy werken ook voor eigen vtflk.
BERLIJN, 19 Oct. (D.N.B.). In de
nieuwe aula van de universiteit te
Berlijn zijn vandaag op uitnoodiging
van den Reichsorganisationsieiter dr.
Ley de buitenlandsche rijk.i- en gouw-
verbindingslieden van het Duitsche Ar
beidsfront voor een werkvergadering
bijeengekomen. De bijeenkomst vond
plaats onder het motto: „Europa over
wint" en werd een demonstratie van
de socialistische solidariteit van de met
Duitschland samenwerkende Europee-
sche volken. Vlaggen van 21 Europee-
sche naties versierden de vergaderzaal.
Oberbefehlshaber Otto Marenbach
heette als zakelijk leider van het D.A.F.
de aanwezigen welkom, waarbij hij er
op wees, dat het D.A.F. in de buiten
landsche arbeiders niet alleen maar 'n
object van de tewerkstelling ziet, waar
mede een onbezette arbeidsplaats wordt
vervuld, doch nog veel meer den
Europeeschen mensch en den medestrij
der voor het gemeenschappelijk doel.
In den strijd van de volken van Europa
tegen het bolsjewisme zijn de gecon
centreerde economische en arbeids
krachten van het continent even .be
langrijk als de strijdende legers en de
wapens. De millioenen werkers uit ge
heel Europa dragen zoodoende op direc
te wijze ook bij tot de redding en be
veiliging van hun eigen vaderland en
volk. Ook al wordt in ^oorlogstijd ge
streefd naar een maximumprestatie, dit
geschiedt toch niet ten koste van de ge
zondheid, zooals spreker nader stipu
leerde.
Wat het D.A.F. deed.
De leider van het bureau voor de te
werkstelling van het D.A.F., Ober-
bereichslei,ter Mende, deelde mede, dat
het systeem van het verzorgen van de
buitenlandsche arbeiders prachtige re
sultaten heeft afgeworpen.
De vele millioenen buitenlandsche
arbeiders zyn in 22.000 adoor het D.A.
F. verzorgde kampen ondergebracht.
Eenentwintig wekelijks verschijnende
buitenlandsche bladen en tydschrif
ten met een totale oplaag van 750.000
exemplaren staan hun ter beschik
king. Voor kampbibliothcken zyn al
leen in dit jaar 235.000 boeken en
350.000 brochures aangeschaft, 90.000
liederenbundels, 27.000 gramofoonpla-
ten, 5000 muziekinstrumenten, boven
dien instrumenten vpor zestig volle
dige orkesten, 4940 radiotoestellen en
11.000 sporttoestellen zijn de laatste
maanden beschikbaar gesteld. 3800
taalcursussen met 167.000 deelne
mers, 4000 kampsportfeesten. 5760
grootere K.D.F.-uitvoeringen naast
18.000 eigen uitvoeringen van de kam
pen in de laatste maanden geven in
grove trekken het beeld weer van
de cultureele zorg.
De algemeen gemachtigde voor de te
werkstelling, gouwleider en stadhouder
Fritz Sauckel, legde den nadruk erop
welke groote beteekenis het D.A.F. als
de grootste en geweldigste socialisti
sche instelling ter wereld toekomt voor
de overwinning van een nieuw en be
ter Europa. Wanneer Duitschland in
deze geweldige worsteling om 't voort
bestaan van het Europeesche cultuur-
contingent niet alleen het bloed van
zijn eigen zonen moet eischen, doch
ook op zijn jeugd, zijn vrodwen en
moeders een beroep doet voor geweldi
ge arbeidsprestaties, dan volgt het des
ondanks niet het voorbeeld van de plu
tocratische staten, die den buitenland-
schen arbeider meedoogenloos exploi
teeren, verbruiken en tenslotte weg
werpen.
Het Duitsche volk, zoo zeide Sauckel
verder, brengt in zijn geheel overwel
digende offers om de Duitsche en daar
mede de Europeesche overwinning te
waarborgen. Het verlangt van de mil
lioenen buitenlandsche arbeiders niet
meer of nog lang zooveel niet als het
zelf in elk uur doet.
Deze tewerkstelling van vreemde na
ties in het Rijk, zoo verklaarde Sauckel
onder stormachtige toejuichingen, be
lichaamt in zich reeds het nieuwe, on
herroepelijk komende zegevierende
Europa. Het zal den vijand nooit geluk
ken het Rijk te berooven van de nood
zakelijke Europeesche arbeidskrachten.
De medewerking van de volken van
Europa, waartoe ook millioenen goed
willende arbeiders uit de sovjet-repu
bliek behooren, zal en moet de dood
steek zijn voor die joodsch-bolsjewisti-
sche wereldorde, die ondanks den rijk
dom van deze aarde de werkende men
schen laat verhongeren.
Uitgaande van de steeds herhaalde
bewering van Duitschland's vijanden
dat Duitschland met de buitenlandsche
arbeidskrachten het paard van Troje
zelf in zijn land gebracht heeft, ver
klaarde Reichsorganisationsieiter dr.
Ley vervolgens, dat iedereen, die in
Duitschland leeft, kan bevestigen, dat
de beste verstandhouding met de bui
tenlanders bestaat. De buitenlandsche
arbeiders hebben gezien dat in Duitsch
land iedere volksgenoot de hoogere be-
la'ngen van de gemeenschap stelt boven
de persoonlijke belangen.
„Ik ben er van overtuigd", zoo ver
klaarde dr. Ley, „dat thans irtillioenen
dergenen, die indertijd zonder eenige
belangstelling zijn gekomen, vrienden
van Duitschland geworden zijn".
'SiGRAVENHAGE, 20 Oct.
Op instructie van flen Hoheren S.S.-
und Polizeifflhrer wordt de termijn
voor de inlevering van de radio-appa
raten, waarvoor een inleveringsplicht
bestaat, in vjjband met den grooten
toeloop bU de inleveringsbnreaujt met
twee dagen, dtis -tot en met 22 October
verlengd.
(Reeds in een gedeelte van de vorige
oplaag geplaatst.)
DE TECHNISCHE DAG.
Het programma voor den Technischen
Dag, welke 14 November a.s. wordt ge
houden, ls als volgt samengesteld:
Groningen: NoordOost.
Tilburg: ZuidWest.
Rotterdam: RotterdamDen Haag.
Amsterdam: AmsterdamHaarlem.
Utrecht: UtrechtZwaluwen.
Gorinchem: Bondselftal—Rotterdam-
sche tweede klassers»
Zutphen: BondselftalTwentsch elft.
Zaandam: Zaansch elftalAmster-
damsche 2e, 3e en 4e klassers.
„DE KRANT VAN VANDAAG",
'S-GRAVENHAGE, 21 Oct.
De titel van het radiopraatje van Max
Blokzijl in de serie „Brandende kwesties,"
uit te zenden op Donderdag 21 Oct. 194S,
over Hilversum I, óm 18.45 uur, ls: „De
krant van varidaóg".
Met ingang van 1 Nov. a.s.
Met ingang van 1 November a.s. Is
de gemeente Den Helder tot „Sperr
gebiet" verklaard.
Tot dien datum kan ieder zich nog
vrijelijk in de gemeente bewegen,
zonder in het bezit te moeten zijn van
de desbetreffende „Ausweis". Per 1
November a-s. evenwel dient iedere
inwoner van de stad een „Ausweis"
te bezitten, evenals allen, die daarin
tijd«ijjk verblijven of de gemeente
voor korteren duur bezoeken.
Er zijn vele personen, die hun
werkzaamheden in Den Helder heb
ben, doch aldaar geen nachtverblijf
bezitten.Indien men in zulke geval
len recht meent te hebben op een
„Ausweis", diene men zich te wenden
tot het Duitsche Evacuatiebureau,
Stationspark 11, Den Helder. Derge
lijke verzoeken kunnen mondeling
geschieden.
Schriftelijke verzoeken kunnen bij
den burgemeester van Den Helder
worden ingediend.
Voor meer dan een ton gehamste(4L
De economische politie heeft een in
val gedaan in het café van P. v. d. Loo
aan den Korrelschen weg te Tilburg^
waar, naar men vermoedde, dingen ge
beurden, die het daglicht niet konden
zien. Het bleek, dat v. d. Loo in een ver
trek achter het kleine cafézaaltje een
soort gelegenheid voor „duurdere"
klanten had ingericht. Een en, ander
bleek echter een zoodanigen omvang
aangenomen te hebben, dat men werke
lijk van een „zwart" luilekkerland 'kon
spreken.
In het pand bleken honderden fles-
schen jenever, whisky, champagne,
rhum, wijnen en likeuren voorradig te
zijn, alsmede groote partijen echte kof
fie, thee en cacao, blikken kip, ham en
andere vleeschwaren, een enorme voor
raad boter, vet, kaas en eieren, kisten
toiletzeep, balen rijst en suiker en sta
pels dames- en heerenstoffen.
Een en ander mag, naar „zwarte"
prijzen gerekend, zeker op een totale
waarde van ver over de honderdduizend
gulden begroot worden.
Drie groote vrachtauto's waren noo-
dig om den inhoud van dit clandestiene
paradijs naar het politiebureau te trans
porteeren in afwachting van de beslis
sing die de prijsbeheersching en de
economische instanties in deze zaak
zullen nemen.
's-GRAVENHAGE, 20 Oct. Rijks
minister Rust is ter bezichtiging van
Duitsche opvoedingsinrichtingen in Ne
derland aangekomen. Na een hartelijke
begroeting door Rijkscommissaris,
Rijksminister Seyss-Inquart, werd eerst
een bezoek gebracht aan de school voor
opleiding van onderwijskrachten te
Heer bij Maastricht. Vóór het schoolge
bouw inspecteerden de Rijksministers
met hun gevolg de in het uniform der
Hitlerjugend opgestelde jongemannen.
In een schoolplechtigheid sprak Rijks
minister Rust tot de toekomstige jon
ge onderwijzers over de verantwoorde
lijke taak van den| onderwijzer, vooral
in den tijd van strijd, dien het Duitsche
volk nog te wachten staat. „Gij moet
met de menschen, die u in handen
worden gegeven een nieuwen tijd, een
nieuwe wereld opbouwen", zeide de
minister. Na de plechtigheid woonden
de minister en de Rijkscommissaris ver
schillende lesuren en den gemeenschap-
pelijken middagmaaltijd der jongelui
bij. Op de bezichtiging van de school
te Heer zullen bezoeken aan andere
opvoedingsinrichtingen in Nederland
volgen.
Kolendampvergiftiging in een
klooster.
AMSTERDAM, 20 Oct. Een groot
aantal religieuzen uit het St. Rosakloos-
ter aan het Hagedoornplein in Amster
dam-Noord, is op wonderbaarlijke wij
ze aan den dood ontsnapt. Maandag
avond gevoelden enkele zusters zich
onwel. Zij begaven zich daarom te bed.
'Later op den avond werd één van haar
wakker; omdat zij het benauwd had
wilde zij een raam openschuiven. Toen
zij echter uit het bed stapte, viel zij
plotseling neer. Enkele, andere zusters,
die te hulp wilden komen, zakten even
eens ineen. Een der religieuzen wist het
raam te bereiken, terwijl een ander de
buitendeur kon openen. Op deze wijze
kon de priorin van het klooster wor
den gewaarschuwd, die onmiddellijk
geneeskundige hulp inriep. Toen de
dokter verscheen, waren reeds zeventien
zusters bewusteloos. Het bleek dat de
verwarmingsinstali^tie van het ge
bouw, dat grootendeels door een bom
bardement is verwoest, niet normaal
functioneerde en dat de zusters door
kolendamp waren vergiftigd.
Zou de hulp enkele uren later zijn
gekomen, dan zouden de gevolgen
waarschijnlijk catastrophaal zijn ge
weest. De toestand van de zusters is
thans bevredigend.
DE REDE VAN
MR. ROST VAN TONNINGEN.
In het verslag van de rede, door mr.
M. M. Rost van Tonningen dezer dagen
te Groningen gehouden, is een storende
fout geslópen, waardoor een misvatting
zou kunnen ontstaan. Daarom herhalen
wij hier, wat de spreker in werkelijk
heid heeft gezegd, n.l. „dat, zooals een
Groninger in Holland steeds een Gro
ninger blijft, ook het Duitscher worden
niet mogelijk is".
De aandachtige lezer zal Inmiddels
voor zich zelf waarschijnlijk reeds deze
rectificatie hebben aangebracht.
A. M. DE JONG OVERLEDEN.
's-GRAVENHAGE, 20 Oct. De schrij
ver A. M. de Jong is op 18 October des
avonds in zijn woning te Blaricum door
onbekende daders overvallen en door
een revolverschot gedood.
De Jong werd op 29 Maart 1888 te
Nieuw Vosmeer (N.-B.) geboren. Hij be
zocht te Delft de Rijksnormaalschool,
waarna hij van 1906 tot 1919 als onder
wijzer werkzaam was. In 1919 trad hij in
dienst van het dagblad „Het Volk".
Voorts werkte de Jong eenige jaren aan
Iettwfcundlge bladen. Den laatsten tijd
wijddfe hij zich uitsluitend aan de lette
ren.
I
