DAGBLAD VOOR
Nederlandsche steden zwaar gebombardeerd.
Nijmegen, Arnhem en Enschedé ernsiig
geiroffen.
Verbitterde strijd in het
Oosten.
Kriwoirog ontruimd.
Nadere bizonderheden.
Londen opnieuw zwaar
gebombardeerd.
Diverse aanvals-technieken.
Verplichte openstelling van
winkels.
DECREET VAN DEN RIJKSCOMMISSARIS
VOOR HET BEZETTE NEDERL GEBIED.
Nieuws in 't kort.
Bekendmaking.
f Luiers....
L..
J
STAD EN OMGEVING.
Uitgave;
Dagblad voor Noord-Holland N.V,
Alkmaar - Voord am C 9.
Bureau Alkmaarscbe editie:
Voordam C 9, Alkmaar.
Telefoon Adm. 3320 - Red. 3330.
Giro 187294.
DONDERDAG 24 FEBRUARI 19Ö.
ALKMAARSCHE-EDITIE.
NOORD-HOLLAND
146e Jaargang, No. 46, 2 pagina's.
Prijs der gewone advertenties in deie
editie min. 1.40, elke m.m. meer
0.10. Tarieven voor de geheele op
lage op aanvraag. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar 2.10,
voor het geheele Rijk 2.63. Losse
nummers 5 cent.
Technische nooddiensten
verleenden hulp.
Dinsdagmiddag zyn eenige steden
in het Oosten van ons land het
doelwit geweest van Angelsaksische
bommenwerpers. Het waren NU-
megen, Arnhem en Enschedé.
Nymegen vooral werd in erge
mate getroffen door de explosieve
bommen en het aantal slachtoffers
it daar zeer hoog.
In Enschedé werden hoofdzake
lijk brandbommen geworpen, die
weliswaar groote vernielingen aan
richtten, doch het aantal dooden
is daar gelukkig niet zoo hoog. In
Arnhem werden twee woonwijken
zeer ernstig getroffen met al de
gevolgen van dien.
De catastrophe in Nijmegen.
De oude stad Nijmegen werd, zooals
reeds opgemerkt, zeer zwaar getroffen
De Angelsaksische bommenwerpers, die
men zoo vaak hoog over had zien vlie
gen op weg naar de Duitsche steden
keerden zich plotseling tegen deze
Nederlandsche stad. Op tal van plaat
sen vielen brisant- en brandbommen,
die onmiddellijk een groot aantal
slachtoffers maakten. Steekvlammen
schoten op uit de stad en de torens
van de veertiende-eeuwsche St. Ste-
venskerk en die van de Karmel, het
meesterbouwwerk van Ed. Cuypers
zag men waggelen en omlaag storten
Overal in de straten vielen menschen
neer, bloedend, verminkt. Geheele
straten waren plotseling in een vuur
zee veranderd, te midden waarvan ge
wonde menschen om hulp jammerden
Vier kerken brandden
De brandweer stond voor een schijn
baar hopelooze taak, vier kerken
brandden als laaiende fakkels, want
behalve de Stevens en de Karmel
brandden ook de St. Canisiuskerk van
de Paters Jezuieten en de St. Fran-
ciscus. Snel breidde het vuur zich uU.
Men redde wat te redden was, men
bluschte waar men kon, men hielp
waar maar mogelijk. Hier vroeg men
niet naar geloof of stand of politieke
gezindheid.
Plotseling vormde zich in de massa
der wanhopigen en vertwijfelden een
legertje van bezonnen hulpvaardige
menschen aaneen. De brandweer, la
ter versterkt uit omliggende plaatsen,
de dienst der luchtbescherming, het
politiecorps, W.A. mannen, en talrijke
andere vrijwilligers waren uren lang
bezig om het vuur meester te wor
den, gewonden te verzorgen en
menschen te helpen, die met één slag
beroofd waren van hun bezit. Gered
de meubelen werden op pleinen en
in parken bijeengebracht. Dakloozen
kregen den eigen dag nog van ge
meentewege warm voedsel.
Het aantal dooden en gewonden is
nog niet bij benadering op te geven.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FüHRER, 23 Febr. (D.N.B.) Het op
perbevel van de weermacht deelt mede*
Ten Zuidoosten van Kriwoirog
braken onze grenadiers, door storm-
geschut gesteund, door de vijande
lijke stelling heen en brachten den
taai weerstand Liedenden bolsje
wisten in den verderen aanval zwa
re, bloedige verliezen toe. De stad
Kriwoirog werd na verbitterde ge
vechten en na vernieling van alle
voor den oorlog belangrijke instal
laties ontruimd.
In het gebied van Swenigorodka en
in het gebied ten Zuiden van de Pripet
verliepen eigen aanvallen met succes.
Bij een verrassenden luchtaanval op
het vliegveld Sjitomir werden twintig
vijandelijke vliegtuigen vernietigd.
Terwijl ten Zuiden van de Berezina
en ten Zuidoosten van Witebsk plaat
selijke aanvallen der bolsjewisten wer
den afgeslagen, duren ten Noordoosten
van Rogatsjef de zware gevechten met
doorgedrongen vijandelijke strijdkrach-
t n voort.
In den Noordelijken sector van het
Oostelijke front verloopen onze distan-
cieeringsbewegingen ten Zuidwesten en
ten Westen van het Ilmenmeer volgens
plan. Ten Oosten van het Peipusmeer
mislukten herhaalde aanvallen der bols
jewisten. Gisteren overdag verloor de
vijand aan het Oostelijke front 47 vlieg
tuigen.
In Italië
In Italië deed de vijand in het lan-
dingshoofd van Nettuno enkele ver-
geefsche plaatselijke aanvallen. Daar
bij werd een vijandelijke compagnie,
die met steun van pantserwagens onze
stellingen aanviel, vernietigd. Bij de
voortgezette opruiming van het om-
singelingsgebied ten Zuiden van Apri-
lia werden gevangenen gemaakt.
Onze formaties slagvliegtuigen zet
ten haar aanvallen op de ontschepin
gen van den vijand in de haven van
Anzio voort en veroorzaakten nieuwe
vernielingen en zware branden.
Duur betaalde luchtaanvallen
op Duitschland.
In de middaguren van 22 Februari
vielen formaties Amerikaansche bom
menwerpers, krachtig door jagers be
schermd, plaatsen in Mi dd en-Duits ch-
land aan. Tegelijkertijd vlogen Ameri
kaansche bommenwerpers boven Zuid-
Duitschland en het protectoraat. Door
talrijke brisant- en brandbommen ont
stond vooral in de woongebieden van
enkele steden schade. De Duitsche
luchtverdediging was ook gisteren by
den strijd tegen de Amerikaansche
bommenwerpers succesvol. Zij vernie
tigde 119 vliegtuigen, waaronder 95
viermotorige bommenwerpers.
In den afgeloopen nacht wierpen en
kele vijandelijke storingsvliegtuigen
bommen neer op plaatsen in het West
duitsche gebied.
Ook Londen weer aangevallen
Be Duitsche luchtmacht ondernam
In den afgeloopen nacht een nieuwen
doeltreffenden zwaren aanval op Lon
den. Sterke formaties zware gevechts
vliegtuigen bestookten het stadsgebied
Jet groote hoeveelheden brisant- en
b??mdbommen, die aanzienlijke schade
rn uitgestrekte branden veroorzaakten.
talrijke slachtoffers liggen nog onder
de puinhoopen. De schade is enorm. De
mooie oude stad is plotseling een
zwaar gehavende stad, een toonbeeld
van oorlogsellende geworden.
De Groote of Stevenskerk te Nijme
gen dateert uit de 13e eeuw, doch
werd in haar huidige gedaante eerst
tweehonderd jaar later voltooid. De to
ren, die thans geheel is ingestort, trok
de aandacht door zijn sierlijke, luch
tige spits uit de 17e eeuw, welke
eenige overeenkomst vertoonde met
die van de Oude Kerk te Amsterdam.
De bomaanval op Arnhem
In Arnhem waren in het bijzonder
twee wijken, waarop een reeks bri
santbommen is neergeworpen, welke
rouw en ook groot leed van anderen
aard hebben gebracht over velen. Tal
rijke huizen werden volkomen ver
nield. Bovendien kregen in de onmid
dellijke nabijheid gelegen huizen zoo
groote schade, dat zij volkomen onbe
woonbaar zijn. Nog belangrijk grooter
is het aantal huizen, die tijdelijk ge
heel of gedeeltelijk onbewoonbaar zijn
geworden door de gevolgen van den
luchtdruk, die vele honderden ruiten
deed springen, tallooze pannen van de
daken rukte, plafonds ineen deed stor
ten en inboedels ruïneerde. Veel erger
is nog. dat zooveel onschuldige levens
plotseling zijn weggerukt en menschen
"misschien voor altijd zijn verminkt. De
luchtbeschermingsdienst, de geneeskun
dige dienst en de technische noodhulp
zijn tertond begonnen met het aller
voornaamste: het redden van zooveel
mogeflijk menschenlevens. In den
loop van den middag waren talrijke
zwaar gewonden naar de ziekenhuizen
overgebracht.
Behalve de officieele diensten heb
ben ook tal van burgers zeer doeltref-
fend hulp verleend. Dank zij de me
dewerking van buurtgenooten, vrien
den en kennissen hadden vrijwel alle
getroffenen binnen enkele uren nieuw
onderdak.
De ramp te Enschedé
In Enschedé werd vooral de arbei
dersbevolking zwaar getroffen. En
schedé was trotsch op zijn moderne
arbeiderswoningen, nu ziet het met ver
beten woede op de zwarte puinhoopen
daarvan. Een zeer groot aantal brand
bommen werd over de stad uitgestrooid
waardoor talrijke en omvangrijke
branden ontstonden. Met groote in
spanning is men er tenslotte in ge
slaagd de branden meester te worden
Als een groote ramp voelt men ook
de volkomen verwoesting van de
prachtige openbare leeszaal en biblio
theek, een der beste in den lande. Drie
kerken zijn in de asch gelegd, een ka
tholieke, een hervormde en een gere
formeerde kerk.
Het aantal dooden Js tot nog toe niet
zeer hoog, maar de materieele schade
is enorm.
O
Het kan niet anders of de kennis
name van deze luchtaanvallen met hun
vreeselijke uitwerking heeft bij het
Nederlandsche volk een diepen weer
slag gevonden, waarbij uiteraard de
deelneming in het lot. dat zoo vele
slachtoffers heeft getroffen, over-
heerscht. Iedereen zal met ons afkeu
ren, dat het steeds weer de burgerbe
volking is, die een zwaren tol aan den
luchtoorlog betaalt. Daar wardn in
ons land reeds talrijke voorbeelden en
deze zijn thans weer aangevuld met
een, dat in al zijn afgrijselijkheid maat
al te duidelijk spreekt, vooral, waar
naast vele menschenlevens ook tal van
kerken en andere cultuurmonumenten
verloren zijn gegaan.
Voor ons staat echter vast, dat
voor zoover het leed valt te lenigen en
de schade valt te herstellen, ons volk
niet ten achter zal bijven, doch zich
zal scharen achter het werk, dat door
de verschillende hulporganisaties reed:
op zoo loffelijke wijze ter hand is ge
nomen.
Tot heden 465 dooden, meer
dan 3.000 huizen verwoest,
's-GRAVENHOF 24 Febr. Het
totale aantal personen, dat
het slachtoffer geworden is van de
Anglo-Amerikaansche bomaanvallen
van 22 Februari op Nederlandsche
steden kan thans nog niet worden
opgegeven. Tot dusver zijn 465 doo
den geborgen. Ongeveer 400 z
gewonden zijn in ziekenhuizen
noodziekenhuizen opgenomen. Ook
het aantal licht gewonden is zeer
groot.
In de betreffende steden werden
voor zoover tot heden kon worden
vastgesteld, meer dan 3.000 huizen
volkomen verwoest. Rekening moet
worden gehouden met een stijging
van het aantal slachtoffers onder de
Nederlandsche burgerbevolking, daar
hoofdzakelijk dichtbevolkte woon
wijken getroffen werden en de ber
gingswerkzaamheden tengevolge van
den grooten omvang van het getrof
fen gebied zeer tijdroovend zijn.
Gisternacht vond de zesde zware aan
val van de Duitsche luchtmacht op
Londen plaats. Deze aanval vormt een
nieuw bewijs, dat de Duitsche lucht
macht den slag om Engeland met toe
nemende kracht voortzet. De laatste
tien dag^n hebben sterke Duitsche es
kaders bommenwerpers alleen op de
Britsche hoofdstad vier zware aanvallen
ondernomen, waarvan de uitwerking nog
krachtiger bleek te zijn dan bij de
vroegere aanvallen, daar, zooals van
miHtaire zijde verluidt, de eskaders
thans waren ingevlogen. Het verrassend
ste kenmerk van deze aanvallen i: ech
ter de veelzijdige taktiek, die wordt
toegepast.
Vernomen wordt, dat de bevelhebbers
der formaties bommenwerpers de aan
vallen zeer varieeren en dat zij daarbij
een heele reeks aanvalsvormen hebben
ontwikkeld, die den Engelschen afweer
steeds weer in verwarring brengen. Nu
eens past men de zoogenaamde wind»'
roos-tf.chniek toe, dan weer de spiraai-
techniek die op eer, middelpunt gericht
is en waardoor ook de ^roote schade in
zekere voor den oorlog belangrijke ge
bieden van Londen verklaard kan wor
den Daarnaast wordt ook gebruik ge
maakt van de lijntaktiek, die de Duit
sche vliegers „Ganzenmarschtaktiek"
hebben genoemd, alsmede de zooge
naamde wigtaktiek. Hoewel gisteren met
ongeveer gelijke sterkte als bv de eerste
aanvallen op Londen werd gevlogen is
het effect, dat door Duitsche verken
ners kon worden waargenomen, bui
tengewoon groot. Dit geldt in de eerste
plaats voor branden in Oost-Londen.
Toenemende heftigheid der
aanvallen.
De b-correspondent van het A. N. P.
meldt:
In den nacht van 22 op 23 Februari is
Londen wederom het doel van een aan
val der Duitsche luchtmacht geweest.
Voor den eersten keer wordt heden in
het legerbericht de term „groote aanval"
gebruikt, waarop men in de Wilhe^m-
strasse de aandacht vestigt Deze ter
minologie wijst erop. dat de aanval van
gisternacht heviger is geweest dan zijn
voorgangers. Ook ditmaal werd wederom
van het nieuwe aanva'ssysteem en de
nieuwe waoens gebruik gemaakt. Na het
uitzetten der grondsignalen in den vorm
van lichtbakens door speciale vliegtui
gen. welke door de Duitschers voorrij
ders genoemd worden, volgden de
eigenlijke aanvallen, een geconcentreer
de attaque van bommenwerper^, die in
gesloten formaties hun doeken over
lopen. Volgens de mededeelingen van
Duitsche piloten ontstonden wederom
geweldige branden en verwoestingen De
'uchtdaelartillene van de Britsche
hoofdstad weerde zich uit alle macht
tegen de binnenvliegende machines,
doch zij vermocht niet de groepen uit
een te slaan, a1 hoewel het spervuur
zeer hevig was De Duitscb» bommen
werpers vlogen wederom op verschil
lende hoogten en wel zooveel mogelijk
boven en berieden de ontploffingsgren-
^en der luchtdoelgranaten. Ook de mo
derne Engeische iaketten-luch+doel-
^anonnen, waarvan men in Groot-
Britannië zeer veel'verwachtte, konden
vde Duitsche formaties niet tegenhouden
Volgens srhatting van ervaren pjloten.
die in de Duitsche escadrilles, meevlogen
en die reeds vroeger aan aanvallen op
Londen deelnamen, hebben de Engel
schen de luchtdoelafweer rondom Lon
den verdrievoudigd.
Desalniettemin wordt slechts een ge
ring percentage der Duitsche machines
vermist. Engelsche berichten spreken
over zes neergeschoten machines.
OOSTLAND ROEPT I 1
Ja, ook jou. Europa heeft boeren
noodig, veel boeren, om de uit
gestrekte gebieden in het Oosten
te bewerken. Germaansche boe
ren moeten het zijn. Kerels, die
weten van aanpakken en die als
het noodig mocht zijn hun grond
kunnen verdedigen. Ook jij kunt
boer worden. In den Germaan-
schen Landdienst worden jongens
en meisjes van 14-16 jaar op
genomen, die later in het Oosten
willen koloniseeren.
Meld je daarom aan bij den
Germaanschen Landdienst,
Koningslaan 9 Utrecht
Van de zijde van het departement
van Handel, Nijverheid en Scheepvaart
wordt er de aandacht op gevestigd, dat
met ingang van 1 Maart
a. s. met betrekking tot de verplichte
openstelling van winkels wederom de
regeling van toepassing wordt, welke
voor het zomertijdvak geldt. In ver
band hiermede zullen van 1 Maart tot
1 November de brood- en banketbak
kers-, kruideniers-, melk-, groenten-
en fruit- en slagerswinkels op alle
werkdagen van 9 tot 18 uur voor het
publiek geopend móeten zijn De ove
rige winkels, waarvoor bedoelde ver
plichting geldt zullen 's Maandags van
13 tot 18 uur en op de overige werk
dagen van 9 tot 18 uur geopend moe
ten zijn.
RADIOPRAATJE VAN
MAX BLOKZIJL.
In de serie Brandende Kwesties
spreekt Max Blokzijl hedenavond over
Hilversum 1 om 18.45 uur over: „Wat
meer critische nuchterheid astublieft"
ENGELAND EN DE KOMENDE
INVASIE.
Kustbevolking gedeeltelijk
geëvacueerd.
Uit foto's in de Engelsche pers blijkt,
dat uit een niet nader omschreven
strook langs de Oost- en Zuidkust van
Engeland de burgerbevolking wordt
geëvacueerd. De officieele motiveering
van dezen maatregel, die door de au
toriteiten is gelast, luidt, dat de con
centratie van strijdkrachten voor de
komende invasie en de gevechtshan
delingen, ook op Engelsch gebied, die
daarmee zouden kunnen samengaan,
tot dit besluit, hebben geleid.
Drie jongens verdronken. Dinsdag
middag zakten de 12- en 14-jarige broer
tjes R. en de 12-jarige van A., die op
een brandkuil te Oirschot aan het schaat
sen waren door het ijs. Een kwartier la
ter konden de jongens op het droge wor
den gebracht, maar de levensgeesten ble
ken toen reeds geweken te zijn.
Lijk van vrouw gevonden. Dinsdag
avond Is in de portiek van een win
kelpand in de Peperstraat te Leeuwar
den het lijk van een 35-jarlge vrouw ge
vonden. De politie acht het niet uitge
sloten, dat hier misdrijf in het spel is.
Oudste Francaise overleden. In een
kleine plaats bij Pau is op 105-jarigen
leeftijd overleden de oudste inwoonster
van Frankrijk. (C.D.)
De in toenemende mate plaats
vindende roofovervallen op bevol
kingsregisters, distributiekantoren
en transporten van distributiekaar
ten voor levensmiddelen en het
daardoor veroorzaakte in gevaar
brengen van de gelijkmatige ver
deeling van gebruiksgoederen van
elke soort, in het bijzonder van le
vensmiddelen, maken ingrijpende
maatregelen noodzakelijk. Op grond
van art. 58 der Verordening Open
bare Orde (nr. 1/1943) bepaal ik
daarom tot nader order:
Hij, die door diefstal, plundering,
verduistering, afpersing of op an
dere wijze zich wederrechtelijk be
volkingsregisters, persoonsbewij
zen, speciale vergunningen, distri
butiekaarten voor levensmiddelen,
stamkaarten, controlezegels, inleg
vellen, stempels of andere voor
werpen, die met de verzorging van
de bevolking verband houden, toe
eigent of deze onbruikbaar maakt
of zijn plicht tot het houden van
toezicht dan wel het beheeren of
bewaken met betrekking tot de bo
venbedoelde voorwerpen verzaakt,
dan wel een dergelijk strafbaar
handelen of nalaten in de hand
werkt en daardoor een handeling
verricht, die er toe bestemd is of
geschikt is de openbare orde of de
veiligheid van het openbare leven
in het bezette Nederlandsche ge
bied in gevaar te brengen, wordt als
saboteur door het Politiestandge-
recht gevonnist.
's-Gravenhage, 22 Februari 1944.
De Rijkscommissaris
voor de bezette Neder
landsche gebieden,
get. SEYSS-INQUART.
O
Vandaag wordt een decreet gepubli
ceerd van den Rijkscommissaris voor
de bezette Nederlandsche gebieden,
volgens hetwelk alle personen. die
zich schuldig maken aan een misdrijf
tegen de grondslagen van de voedsel
voorziening en die een misdrijf plegen
tegen de organisaties voor een recht
vaardige en gelijkmatige distributie
ven verbruiksgoederen. in het bijzon
der levensmiddelen, als saboteurs over
eenkomstig art. 1 van de Ordnungs-
schutzverordnung van 9 Januari 1943
na een snelle procedure door de Po-
litiestandgerechten met den dood wor
den gestraft. Van nu af kan dus ieder
een, die zich op de één of andere wij
ze in den zin van het vandaag gepu
bliceerde decreet schuldig maakt, op
de doodstraf rekenen.
Dit decreet zal door de ordelievende
bevolking ongetwijfeld toegejuicht
worden. Het publiek heeft in den af
geloopen tijd herhaaldelijk kennis ge
kregen van roofovervallen op raad-
buizen, distributiebureaux, transporten
van distributiekaarten, bevolkingsre
gisters enz. De daders hebben meestal
getracht dergelijke overvallen en dief
stallen met patriottische motieven te
camoufleeren. Het onderzoek heeft
echter in de meeste gevallen aange
toond, dat de distributiebonnen uit de
zucht naar geldelijk gewin in den
zwarten handel verdwenen en dat ge
stolen legitimatiepapieren voor misda
dige doeleinden werden gebruikt. Bij
dergelijke overvallen, die duidelijke
aanwijzingen opleverden, dat de da
ders in de eerste plaats gezocht moes
ten worden in kringen van de beroeps
misdadigers of van totaal ontwortelde
anarchistische elementen, zijn plichts
getrouwe Nederlandsche ambtenaren
door misdadigers om het leven ge
bracht, terwijl anderen gewond of
mishandeld werden. Het kan in het be
lang van de ordelievende bevolking
niet geduld worden, dat tegen derge
lijke elementen met eenige clementie
of zachtheid wordt opgetreden Om aan
dezen toestand op doeltreffende wijze
een einde te maken, kan de bevolking
haar steun verleenen en wel in dien
zin, dat zij iedere actieve of passieve
hulp of ondersteuning van dergelijke
misdadige aanslagen achterwege laat.
waarbij iedereen zich bewust moet zijn
van het feit. dat hij voor iederen vorm
van hulp (mededader, begunstiger, he
ler. medeweter) op dezelfde wijze ge
straft wordt als de eigenlijke daders
Slechts een volgens de plannen ver-
'oopende vlotte distributie van de ge
bruiksgoederen, in het biizonder van
levensmiddelen, waarborgt de levens
middelenvoorziening van de burgerbe
volking. Met beperkingen en tekorten
in de levensmiddelenproductie, die
door omstandigheden in de natuur of
ohi andere redenen kunnen ontstaan
moet bij wijze van voorzorg rekening
gehouden en bij het vaststellen van de
rantsoenen dienovereenkomstig opge
nomen worden. Deze vooruitziende
taak is onafscheidelijk verbonden met
de rechtvaardige uitreiking van distri
butiekaarten aan de bevolking, die je-
^echtigd is deze kaarten in ontvangst
te nemen Wanneer in dit bestuursap
oaraat om misdadige en egoïst'sche re
denen gewelddadig wordt ingegrepen
^an wordt zoodoende de functie vah
dit apparaat ten nadeele van de ge
heele Nederlandsche bevolking gesabo
teerd.
De gevolgen van een dergelijk in-
griioen moeten en dit dient ieder dui
delijk te beseffen uitsluitend door de
Nederlandsche bevolking gedragen wor
den; de bezettende macht wordt hier
door in geen geval getroffen.
's-GRAVENHAGE, 23 Febr.
De Höhere SS- und Polizeiführer
Nordwest' deelt meae, dat het Po-
litiestandrecht te Amsterdam op 22
Februari 1944 de volgende Neder
landsche staatsburgers als sabo
teurs ter dood veroordeeld heeft:
1. Den vischhandelaar Harm Gers-
sen, geb. te Urk op 6 April 1912.
2. Den chauffeur Willem van de
Kamp, geb. te Arnhem op 12
Juni 1919.
3. Den controleur en voormaligen
Nederlandschen politiebeambte
Jacobus Heijdra, geb. te 's-Gra-
venbage op 9 Augustus 1918.
4. Den stuurman Albertus Hom-
merson, geb. te Culemborg op
10 November 1905.
5. Den kapper Jan Eshuijs, geb. te
Wormerveer op 1 December 1912.
6. Den bakker Cornelis Koetsier,
geb. te Doorn op 21 October 1909.
7. Den sportleeraar Gerhardus
Docter, geb. te Haarlem op 1
Maart 1917.
Het vonnis is voltrokken.
O
De veroordeelden hebben een ge
heime vereeniging opgericht met het
doel om daden van sabotage te ple
gen tegen installaties van de Duit
sche weermacht en om roofoverval
len te plegen op distributiebureaux
en postkantoren. De bende sloot zich
einde 1943 aaneen in een tijd waar
in valle rustverstorende 'elementen
door de in den voorafgaanden zomer
en herfst gevelde vonnissen van het
Standrecht met nadruk gewezen wa
ren op de gevaren van hun handel
wijze. Het Politiestandrecht heeft
reeds op grond van het lidmaatschap
van de geheime vereeniging, die ten
doel had het plegen van geweldda
den, tegen alle daders op grond van
de Ordnungsschutzverordnung van 9
Januari 1943 de doodstraf uitgespro
ken. Gerssen, v. d. Kamp, Heijdra
en Hommerson hebben deelgenomen
aan verscheidene roofovervallen op
distributiebureaux en een postkan
toor. O.a. hebben zij den overval ge
pleegd op het politie- en distributie
bureau in Oegstgeest op 9 November
1943 en op het postkantoor in Pur-
merend op 11 Januari 1944. Bij den
laatsten overval maakten zij een be
drag van 20.000 gulden buit. dat zij
in korten tijd voor persoonlijke doel
einden hebben verbrast. Hierin heeft
het Politiestandrecht, evenals bij de
vroeger gevelde vonnissen, handelin
gen gezien, die de openbare orde in
ce bezette Nederlandsche gebieden
in gevaar kunnen brengen, zoodat
tegen de daders als saboteurs over
eenkomstig art 1 van de Ordnungs
schutzverordnung de doodstraf werd
uitgesproken. Gerssen, v. d. Kamp
en Eshuijs hebben bovendien in Ja
nuari 1944 tevergeefs getracht een
in aanbouw zijnd voor de Duitsche
weermacht bestemd vrachtschip in
Er zijn altijd menschen geweest
ik kende ze al jaren geleden die
nimmer eén humoristisch blaadje ter
hand namen, omdat de advertentie
rubriek van hun lijfkrant vaak al
humoristisch genoeg was. Uit dit feit
is overigens de les te putten, dat de
mensch soms grappiger is dan hij
zelf denkt.
Dit schoot mij weer in de gedach
ten, toen ik dezer dagen in één der
edities var» dit Dagblad de navolgen
de advertentie onder de oogen kreeg:
Aangeboden luiers en jasje
voor jongen van veertien jaar.
Te bevr. enz.
Wij leven in een moeilijken tijd.
Met onze colbertpakjes gaat het
uitgesproken slecht en ik persoon
lijk bijvoorbeeld heb al in geen
anderhalf jaar een schoenmaker
k,unnen vinden, die bereid is mijn
zolen en hakken te lappen. Maar
dat het zoetjesaan al zóó bar ge
worden was, dat jongens van veer
tien jaar soms bijna al mannen
met baarden en snorren' in
luiers moeten gaan .vande'en, nee
heusch, dat wist ik nog niet.
OVIDIUS.
brand te steKen. Het Politiestand
recht heef* deze daad alleen al be
schouwd als een misdaad waarvoor
zij de doodstraf verdienen en ver
klaard, nat op giond Van de Ord
nungsschutzverordnung de poging
tot misdaad evenzoo gestraft wordt
als de voHooide misdaad. De veroor
deelden Gerssen v. d. Kamp, Heij
dra en Hommerson hebben een ta
melijk groot aantal vuurwapens in
bezit gehad en deze bij het plegen
van de strafbare feiten telkens mee
genomen.
Door den president van het Poli
tiestandrecht werd verklaard, dat
voor bewoners van het bezette ge
bied, die in het bezit zijn van wa
pens en deze voor strafbare hande
lingen gebruiken, alleen de doodstraf
in aanmerking komt. De veroordeel
de Koetsier heeft toegelaten, dat in
zijn woning wapens gebracht werden
om aan de leden der bende uitge
reikt te worden, die deze dan ook
gekregen hebben. Deze handelwijze
werd door het Politiestandrecht
even zoo strafwaardig verklaard als
het bezit van wapens zelf. waarop
volgens de Ordnungsschutzverord
nung de doodstraf staat. De veroor
deelde Docter heeft als lid van de
sabotagegroep relaties aangeknoopt
om wapens te verkrijgen voor de sa
botagegroep. Derhalve is zijn deel
neming aan de geheime vereeniging
beschouwd als een bijzonder ernstig
geval, waarvoor de doodstraf in aan
merking komt.
DE TENTOONSTELLING VOOR
LUCHTBESCHERMING.
Nog tot en met Zondag is er gelegen
heid zich in de groote gratis toeganke
lijke tent op het Hofplein op de hoogte
te stellen van alle vormen, waarin het
brandgevaar ons uit de lucht kan be
reiken en van de meest doeltreffende
middelen om dat te bestrijden.
Te velen laten deze gelegenheid, om
zich nog eens goed bewust te worden
van wat er kan gebeuren en hoe men
zich dan heeft te gedragen, achteloos
voorbijgaan.
Laat men bedenken, dat het gevaar
veel ernstiger is dan velen zich dat
voorstellen.
Nijmegen, Arnhem, Enschede, drie
steden in ons land, waar men naar de
vreemde vliegtuigen keek in de ver
wachting, dat zij als gewoonlijk zouden
overtrekken, ebben dezer dagen on
dervonden hoe zeer men zich kan ver
gissen.
In een minimum van tijd stonden
uiteengereten stadsdeelen in rook en
vlammen en wat deze steden trof, kan
plotseling ook het lot van Alkmaar zijn.
Daarom mag men dit alles niet on
voorbereid onder de oogen zien. Het is
de plicht van iederen stad- en streek
genoot niets na *e laten om. wanneer
een dergelijke ramp eigen gemeente
mocht treffen, het kwaad zoo doeltref
fend mogelijk te kunnen bestrijden.
INBRAAK.
In den nacht van Dinsdag op Woens
dag is er ingebroken in het pakhuis
van den heer J. Hentra, Keizerstraat
alhier. Een aantal kettingwielen en za
dels werd ontvreemd.
RIJWIEL ONTVREEMD.
Nabij het StElisabethziekenhuis werd
gister een rijwiel ontvreemd.
GESLAAGD.
Voor het door de Vereeniging van
Leeraren gehouden examen voor kan-
toorstenografe 130 lettergr. p. minuut
slaagde mej. Els Lagas.
ORGELCONCERT.
De organist dezer concerten, Feike
Asraa, had voor het concert van 22
Februari slechts twee nummers voor
orgel gekozen, maar wat voor num
mers. Als openingsstuk een grootsch
Freludium van J. S. Bach, massaal van
klank, in e kleine terts beginnend;
in e groote terts triomfantelijk ein
digend. En als laatste nummer van
het programma de Fantaisie en Fuga
overden naam B. A. C. H. van Liszt.
Had men grooten eerbied voor zijn
spel in het Preludium, behalve dit
moest men bewondering hebben voor
de wijze waarop de jonge kunstenaar
het geweldige werk van Liszt vertolk
te. En toch hoewel het orgel in deze
kerk wel mooi is (de vulstemmen zijn
wat erg scherp, om niet te zeggen,
schraal), zou Asma's spel nog grooter
indruk maken indien het orgel in de
Groote Kerk ter zijner beschikking
stond, dat «is een instrument hem vol
komen waardig. Moge het nog eens
zóóver komen.
Arie van Mever (bas-bariton) en Joh.
Versloot (solo-fluitist) van het Rot-
terdamsche Orkest vulden met hun
voordrachten het programma aan. Van
Mever met een aria „Das Volk das im
dunklen wandelt'1' uit Handei's Mes
sias en twee liederen van Hugo Wolf;
Versloot met een Andante (uit de vijfde
Sonate van J. S. Bach), een sonate van
Handel, en het Andantino uit het fluit
concert van Mozart.
De zanger heeft een sympathiek,
goed geëgaliseerd orgaan, een ver
zorgde, duidelijke uitspraak, en draagt
gevoelvol voor, getuige de Wol fl ie
deren; Versloot ontlokt aan zijn in
strument een beschaafden klank. De
voordracht is muzikaal en de techniek
zeer ontwikkeld.
In de begeleiding dezer solonummers
toonde Asnja zich eveneens een mees
ter, vooral in de liederen van Wolf
uas dié taal moeilijk, en ofschoon die
begeleidingen den zang niet drukten,
toch waren er oogenblikken (in Wolf)
waarin men dacht: „nu niet sterker."
W.'s accompagnementen zijn zeer
zelfstandig, gaan hun eigen weg. Op
de piano kan men den klank beheer-
schen, de speler heeft dien in zijn
macht; op het orgel is dit echter niet
mogelijk. Een talrijke schare (ofschoon
de kerk niet vol was) luisterde an
dachtig, en iedereen zal wel van mee
ning zijn. dat ook dit concert aan de
hooggestemde verwachtingen, die men
ervan had, heeft beantwoord.
A. Kooger.
„DER BLAUWE HEINRICH"
De Kamer-opera,, o.l.v. Jaap kool
heeft een afdeeling „Die Spieloperette"
genaamd.
t Is om eens kennis te maken met
wat deze naam beduidt, dat we naar
de opvoering van bovenstaande
operette zyn gaan kijken.
,,Speel-operette" is een vorm van
operette, dien we hier nog niet kenden.
We zouden het kunnen omlijnen als
tooneelspel met muziek, en dan in
operette-geest. Dit is dus het luch
tige genre.
„Der blauwe Heinrich" is e^n
operette van heel vroolijk gehalte Zij
is vol van zeer koddige tooneelen," een
gezonden humor die je doet scha
terlachen.
De uitvoering viel zeer te loven. De
directeur Albert May verzorgde de
ïegie en had als August Schulze ook
de leiding op het podium. Dat er zoo
hartelijk is gelachen bewijst al dat
het den regisseur gelukt is,' liet humo
ristische Uitstekend op den voorgrond
te plaatsen. Bovendien was zijn spel
schitterend. Hij draagt het stuk. hoe
wel de negen mede-spelenden ieder
voor zich hun rol op karakteristieke
wijze wisten te vertolken De oude
ridderkamer deed het best Het was
gemakkelijk dat het stuk drié bedrij
ven lang in de zelfde kamer speelt.
De costumeering, naar ontwerpen
van Sophie Degenhardt. verdient zeer
zeker waardeering.
De muziek van den componist
Corzilius paste zich geheel aan bij
het lichte genre. De zang was vol
doende te noemen voor tooneellisten
en een klein, maar dapper orkest, o.
1. v. kapelmeester V; d. Werff, bege
leidde verdienstelijk.
Do zaa-1 van den heer v. Gijzen was
vri.j vol en de aanwezigen hebben zeer
genoten. Jac. Jansen
GECOMBINEERD CONCERT
VAN HET A.S.O.
De violist Constant Moerman, die
op 28 Februari a.s. in 't Gulden Vlies
zal concerteeren onder auspiciën van
het A.S.O., is thans 26 jaar.
Op 11-jarigen leeftijd was hij leer
ling van Oscar Back, terwijl hij 3 jaar
later als leerling van Carl Flesch
werd ingeschreven aan de Musik
Hochschule te Berlijn alwaar hij op
16-jarigen leeftijd met goed gevolg zijn
eindexamen deed.
Reeds op 12-jarigen leeftijd trad hij
in het publiek op. Hij maakte con
certreizen door Engeland, Frankrijk
Duitschland, Oostenrijk, Hongarije,
Roemenië, België en door N.O.-Indië.
Momenteel is hij als eerste violist
aan het Cpncertgebouw-orkest te Am
sterdam verbonden.
De pianist drs Arend Koole ontving
zijn opleiding van Willem Anöriessen
en is veelvuldig met de Nederlandsche
Symphonie Orkesten als solist opge
treden. In 1937 behaalde hij zijn titel
in de muziek-wetenschappen. Zijn
leera-ar was prof. dr. A. Smijers.
Koole is nog dirigent van de Haarlem-
sche Orkestvereeniging.