DAGBLAD VOOR
ITER
IND
DORF
Moskou krijgt deel der Italiaansche vloot
f vr.)
Zware gevechten bij Kriwoirog en Sjepetowka.
Bruggehoofden bij Narwa uiteengeslagen en
Sovjets zware verliezen toegebracht.
Vijandelijk convooi uit de lucht
gebombardeerd.
Weer een terreuraanval
op Berlijn.
Strijd neemt in hevigheid toe.
Het wil Sovjet-voorposten in Frankrijk
bezitten.
Britsche kritiek op deze
uitlevering.
Amerika zal steunpunten na den oorlog
niet prijsgeven.
Verduister v. 18.457.- u.
Ontslaven burgemeesters.
STAD ENJMGEVING.
Verzoek aan de jeugd.
Bergen.
3 Noordseharwoude.
Oudkarspel.
li;
handel in vlsch.
efening van den
n kleinhandel in
sning van het be-
>n in den visch-
indien men in
laartoe door het
ergunning. Daar-
de aandacht op
)othandelaren in
■ijen, inleggerijen
in den vischhan-
makelaars, 3.
markt- en straat
pen, ter verkrij-
irgunningen zich
•epen, ter verkrij-
0, Den Haag moe-
■ldt niet voor de-
de Nederlandsche
georganiseerd oi
bze centrale heb-
Adema, Alkmaar,
politiek redac-
A'dam (HAMA);
koersen te Hoorn,
kunst, letteren
van den Aard-
J. Werkman te
D. A. Klomp te
W. Ra-
Zaan; voor de
s, Alkmaar.
p Handels-
ilad.
geen bon
ÏN.
IRSTRAAT.
ische, film
jes:
van
aai;,
r af.
née.
:n
YPEN
Engelsch)
satie
ch
TEE. 2497.
beschik-
van Uw
;n.
2570.
10NT
:n Be-
op de
IING
Sulden
iboar bi)
Kantoor.
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar - Voordam C 9.
Bureau Alkmaarsche editie:
Voordam C9, Alkmaar.
Telefoon Adm, 3320 - Red. 3330.
Giro 187294.
VRIJDAG 10 MAART 1944.
ALKMAARSCHE-EDIT1E.
NOORD-HOLLAND
146e Jaargang, No. 59, 2 pagina's.
Prijs der gewone advertenties in deze
editie min. 1.40, elke m.m. meer
0.10. Tarieven voor de geheele op
lage op aanvraag. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar 2.10,
voor het geheele RUk 2.63. Losse
nummers 5 cent.
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN
DEN FÜHRER, 9 Maart (D.N.B.)
Het opperbevel der weermacht deelt
mede:
Terwyl by KertsJ verscheidene Sov-
Jetaanvallen mislukten, rukte de vijand
In het penetratiegebied ten zuidwesten
van Kriwoirog. in zware, nog voortdu
rende gevechten verder op. In de wa
teren noord-westelijk van den Krim
werd een bolsjewistisch* torpedomotor
boot door bewaking^aartuigen der
marine vernietigd. Ten westen van
Kirowograd bleven nieuwe aanvallen
van den vijand zonder resultaat.
In het gebied van Swenigorodka, ten
zuiden van Sjepetowka en ten zuid
westen van Jampol bieden onze troe
pen den op talrijke punten met sterke
strtjdkrachten^aanvallenden bolsjewisti-
ten hardnekkigen tegenstand. Daarbij
werden alleen al in één corpssector 42
vijandelijke pantserwagens stukgescho
ten.
Ten westen van Kritsjef gingen de bols
jewisten met verscheidene divisies tot
Öen aanval over. Na zuivering van plaat
selijke penetraties werden zij met zware
verliezen teruggeslagen.
Aan den autoweg SmolenskOrsja zette
(Je vijand zijn doorbraakpogingen *voort,
die opnieuw In het afweervuur van alle
wapenen voor onze stellingen ineenstort
ten.
Ten zuidoosten van Witebsk leidde een
eigen aanval, in weerwil van hardnekki
gen tegenstand en herhaalde tegenaanval
len der bolsjewisten, tot opheffing van 'r
penetratie uit de gevechten van de voor
gaande dagen. Tusschen Newel en *t meer
van Pskof mislukten plaatselijke aanvallen
van den vijand.
Zuidwestelijk van Narwa wonnen onze
tegenaanvallen tegen hardnekkig vijande
lijk verzet opnieuw terrein. Zoo sloeg de
20ste Estlandsche SS-brlgade onder bevel
van den SS-Oberführer Augsberger in
samenwerking met Germaansche vrijwilli
gers van een SS-pantsercorps in aanvals-
gevechten, die verscheidene dagen duur
den, de beide vijandelijke bruggehoofden
aan de Narwa uiteen en bracht den vij
and zware verliezen aan dooden en ge
wonden toe. Hernieuwde Sovjetaanvallen
werden afgeslagen,/nadat 14 vijandelijke
pantserwagens waren stukgeschoten.
In het hooge noorden sloegen troepen
van leger en Waffen-SS aanvallen van
overmachtige vijandelijke strijdkrachten
af. Een landingspoging der bolsjewisten
op het Visschersschiereiland werd ver
ijdeld.
Vijandelijk convooi gebombardeerd.
Van de Italiaansche fronten wordt ver-
kennings- en stoottroepbedrijvigheid aan
weerszijden gemeld, Duitsche torpedo
vliegtuigen hebben in de avonduren van
gisteren voor de Algerijnsche kust een
vijandelijk ravitailleeringsconvooi aange
vallen. Vijf transportschepen met een ge-
zamenlijken inhoud van 52.000 ton werden
zwaar beschadigd, terwijl boven het con
vooi twee vijandelijke vliegtuigen werden
neergeschoten, in de Egeïsehe Zee sloegen
bewakingsvaartuigen der marine bij het
eiland Kos een van de Turksche territo
riale wateren uit ondernomen aanval van
drie Britsche torpedomotorbooten af en
beschadigden een dier booten zoo ernstig,
dat zij verloren geacht kan worden.
De luchtoorlog.
Bij een nieuwen aanval van formaties
Amerikaansche bommenwerpers en jagers,
in de middaguren van gisteren op Berlijn
ondernomen, leed de vijand door onze
luchtverdedigingsstrijdkrachten wederom
zware verliezen. In hevige luchtgevechten
en door luchtdoelgeschut werden 112 vij
andelijke vliegtuigen, waaronder 66 vier
motorige bommenwerpers, neergeschoten
Door neergeworpen bommen ontstonden
in eenige deelen der stad schade en ge
ringe verliezen onder de bevolking.
Duitsche vliegtuigen hebben in den af-
geloopen nacht doelen iq Zuid-Engeland
aangevallen.
Formaties Amerikaansche bommenwer
pers, die. Donderdag in de middaguren
Duitseh gebied waren binnengevlogen,
hebben, naar het D.N.B. verneemt, ge
bruik gemaakt van de aaneengesloten laag
nevels om opnieuw een terreuraanval op
Berlijn te richten. In woonwijken van
Slechts aan de fronten wordt over het
lot van ons vaderland beslist!
Slechts aan de fronten. Ja, daar al
leen ligt de beslissing. Een der belang
rijkste fronten is ongetwijfeld DE ZEE.
sinds eeuwen het terrein, waar de Ne
derlander zich het beste thuis voelt en
waar ons volk zijn grootste triomfen
vierde.
Volk van Nederland, keert U niet af
van de zee, laat anderen U den weg
naar zee niet versperren! Bedenkt, dat
de zeevaart de stuwende hartslag van
ons Volk is en zeer zgjjer gezegd mag
worden:
„ZONDER ZEEVAART HEEFT NE
DERLAND GEEN TOEKOMST MEER".
Strijdt derhalve mee voor Europa's
vrijheid ter zee en meldt U als vrij
williger bij de Kriegsmarine!
Aanmelding staat open voor iederen
Nederlander van 1745 jaar. Inlichtin
gen worden verstrekt door de Marine-
annahmestelle West für Germ. Frei-
willige, Plompetorengracht 24, Utrecht,
het SS-Ersatzcommando Niederlande,
Den Haag, Korte Vijverberg 5, Neben-
stellen: Amsterdam: Dam 4. Alkmaar:
Langestraat 5, Groningen: Heerestr. 46,
Enschedé: Hengeloschestraat 30 en
Heerlen: Saroleastraat 25 en door alle
Hafen- en Ortskommandanturen In Ne
derland.
eenige stadsdeelen ontstond schade en
werden verliezen onder de burgerbevol
king veroorzaakt. De Duitsche luchtafweer
bestreed de Amerikaansche bommenwer
pers, ondanks de zware belemmering door
den ongunstigen weerstoestand, op krach
tige wijze en vernielde een aantal vier
motorige bommenwerpers en hen be
schermende jagers. Ook op de vlucht te
rug werden de vijandelijke formaties door
strijdkrachten der Duitsche luchtverdedi
ging onafgebroken verder bestreden.
De formaties Amerikaansche bommen
werpers werden op den heen- en terug
weg, vooral echter boven Groot-Berlijn,
beschoten door batterijen zwaar en zeer
zwaar luchtdoelgeschut. Het afweervuur,
dat in sommige fazen van de gevechten
bijna trommelvuur werd, bracht den gol
ven vijandelijke bommenwerpers gevoeli
ge verliezen toe. Naar het D.N.B. ver
neemt, is reeds geconstateerd, dat een
aantal toestellen zijn neergeschoten
Ziekenhuizen getroffen.
Bij den luchtaanval op Berlijn op 9
Maart, die steeds meer een zuivere ter
reuraanval blijkt te zijn. hebben de for
maties Amerikaansche bommenwerpers,
naar het D.N.B. verneemt, het Rittberg-
ziekenhuis, het Hubertus-ziekenhuis en
het HindenburghospitaalT alsmede een ba
rak van het Roode Kruis zwaar getrof
fen. ^grijpelijkerwijze viel hierdoor een
vrij groot aantal slachtoffers te betreuren.
Daarenboven vielen de bommen in zuivere
woonwijken van de Rijkshoofdstad.
Ook Hannover bestookt.
Op hun vlucht naar Berlijn hebben for
maties Amerikaansche bommenwerpers
een vrij groot aantal brisantbommen neer
geworpen op woonkolonies van de stad
Hannover. Dank zij den uitstekenden
luchtbeschermingsmaatregelen w^s, naar
aan het D.N.B. wordt medegedeeld, de
schade naar verhouding gering.
BERLIJN, 9 Maart. De ^iNP-cor-
respondent meldt:
De hevige slag op den zuidelijken
vleugel van het Russische front neemt
nog voortdurend in omvang toe en
daar, waar de aanvallen van het roode
leger aanvankelijk nog een plaatselijk
karakter droegen, breiden zij zich- over
een groote frontbreedte uit. In toene
mende mate doen zich thans ook de
Duitsche tegenaanvallen voor den te
genstander gevoelen. Naar te Berlijn
verklaard wordt, is het nog te vTöeg
om van de situatie een juist beeld te
kunnen geven, daar de strijd, die een
zeer wisselvallig karakter draagt, nog
in vollen gang is.
De druk der Sovjet-Russische aan
vallen is nog steeds in hoofdzaak op
het zuidelijke front gericht. Ten zuid
westen van Kriwoirog zijn sterke bols
jewistische strijdkrachten de Duitsche
linies binnengedrongen en verbitterde
gevechten zijn hier aan den gang. Ten
westen van de stad hebben de Duit-
schers een tegenactie ondernomen.
Het zwaartepunt
der verbeten
worsteling, die in net zuiden gaan
de is, ligt ongetwijfeld tusschen
Sjepetowka en Jampol, waar de
Sovjet-Russische legerleiding blijk
baar een beslissing nastreeft. Te
Berlijn wordt thans toegegeven, dat
lichte strijdkrachten van het roode
leger bij hun opmarsch naar het
zuiden op twee plaatsen den spoor
weg tqsschen Tarnopol en Odessa
hebben overschreden. De Duitsche
tegenaanvallen hebben in de eerste
plaats ten doel, de hierdoor ontsta
ne gevaarlijke situatie te eigen
gunste te doen keeren.
De Sovjet-Russische aanvallen el
ders aan het front zijn, naar het oor
deel van Berlijnsche militairen, meer
te beschouwen als afleidingsmanoeuvres.
Generaal veldmaarschalk Rommel, dia zich tijdens aan Inspectiereis van
da afweerkracht der Kanaalkust ep de hoogte stalde, schrijdt na een
inspactia van aan kustbattery langs hat front der aangetreden troepen
PK Rademacher/HH/St/P m
Zooals men weet, zal tengevolge
van een rechtstreeksche overeen
komst tusschen Sovjet-Rusland en
de Ver. Staten een derde van de
Italiaansche vloot, welke in Sep
tember laatstleden in handen van
de Anglo-Amerikanen viel, aan de
Sovjets worden uitgeleverd?
Deze beslissing heeft te Londen
een zekere ontstemming teweeg
gebracht. Londen heeft inderdaad
het toenemen van de vlootmacht
van een land, het moge dan ook
een bevriend land zijn, steeds met
lecde oogen aangezien. Het wordt
beschouwd als een beleediging voor
de Britsche admiraliteit.
Wat de voornaamste belanghebben
de betreft, de regeering van Badoglio,
die evenmin werd geraadpleegd, heeft
zich bepaald tot het aanteekenen van
protest en tot de bedreiging gezamen
lijk ontslag te nemen.
Ontstemming en protest hebben den
Sovjet-ambassadeur te Algiers, Bogo-
molov, niet verhinderd na afloop van
een congres te verklaren, dat Sovjet-
Rusland weldra aan de gemeenschap
pelijke bescherming van de Middel-
landsche Zee zal deelnemen.
Sovjet-voorposten In Frankrijk?
Deze veelbeteekenende woorden
schijnen de berichten uit Zweedsche
bron te bevestigen, volgens welke de
Sovjet-marine de Middellandsche Zee
niet zou verlaten. Moskou zou voor
deze gewezen Italiaansche schepen een
bestendige basis hebben gevraagd, wel
ke Frankrijk zou moeten afstaan. On
der deze steunpunten, welke in het be
zit van Sovjet-Rusland zouden over
gaan en dus voorposten zouden wor
den van het imperialisme der Sovjets,
noemt men Bizerta en Mers el Kebir.
Het uitleveren van de vlooteenheden
van de Sovjets door de Amerikaan
sche autoriteiten zou te Malta plaats
vinden in aanwezigheid van talrijke
Sovjet-Russische persoonlijkheden. De
Italiaansche bemanningen zouden ont-
Harry Hopkins over
plannen der V.S.
Het volgende artikel is de duidelijk
ste en belangrijkste formuleering van
de Amerikaansche plannen voor na
den oorlog, die tot dusver van het Witte
Huis is vernomen," zoo meldt het tijd
schrift „American Magazine". De
naaste permanente medewerker van
Roosevelt, Harry Hopkins, heeft deze
formuleering, aldus het tijdschrift, op
schrift gesteld.
Het is volkomen duidelijk, zoo zegt
Hopkins, dat de Vereenigde Staten uit
dezen oorlog als het „rijkste en mach
tigste volk ter wereld" te voorschijn
zullen komen. Wanneer eindelijk het
signaal klinkt, dat de oorlog ten einde
is, dan zal van alle groote mogend
heden alleen het gebied der Vereenigde
Staten ongeschonden en geheel intact
zijn, en het Amerikaansche volk zal
over de grootste oorlogs- en koopvaar
dijvloot beschikken. Ook zal men meer
vliegtuigen hebben dan welke andere
natie ook. Het Industrieele apparaat
zal een geweldig aantal goed-geschool-
de handwerkslieden bezitten.
Met de Sovjet-Russen kan men schit
terende zaken doen. Direct in het eer
ste jaar na den oorlog zal de Sovjet-
Unie voor een bedrag van minstens
750 millioen dollar contant In de Ver
eenigde Staten moeten koopen, machi
nerieën, electrische centrales, spoor-
-wegmaterieel enz. Deze aankoopen zul
len op z'n minst tien jaar lang worden
voortgezet, want Sovjet-Rusland moet
ontzaglijk groote verwoeste gebieden
weer opbouwen. Sovjet-Rusland zal
daarna ten minste vijftig jaar noodig
hebben om zijn eigen industrie uit te
breiden en om aan het land een mo
dernen levensstandaard te geven. Hier
voor zal het alles hoofdzakelijk uit de
Vereenigde Staten moeten betrekken
Ook China moet een afnemer van
Amerikaansche goederen zijn.
Ten slotte wordt gesproken over de
Engelsche concurrentie Maar hét is
ten eerste in het belang van Engeland
tot overeenstemming te komen met de
Vereenigde Saten en ten tweede denkt
de Amerikaansche regeering er niet
aan haar militaire en civiele steunpun
ten in de wereld prijs te geven. Ik, al
dus Hopkins, ben er ook van overtuigd
dat men de Amerikaansche steunpun
ten op de Caraïbische eilanden kan be
houden, want Engeland heeft ze voor
99 jaar aan de Vereenigde Staten ver
pacht en is gebonden aan een pachtver-
drag. Bovendien is Engeland „moe en
zeer zwaar geteisterd". Het had zich
van den eersten wereldoorlog nog niet
hersteld toen reeds de tweede begon.
Engeland is een eiland met fabrieken
en de grondstoffen voor deze fabrieken
moet het uit het buitenland betrekken.
Bovendien zijn veel van deze fabrieken
door de Duitsche luchtmacht verwoest.
Het is evenzoo onwaarschijnlijk, dat En
geland een of andere ambitie zal koes
teren in een wereld, waarin de „drang
der volken naar zelfbeschikking" niet
langer kan worden tegengegaan. Enge
land moet weliswaar leven van den
uitvoer zijner goederen, maar den
wereldhandel kan het niet beheerschen.
Thans, „nu de in ellende levende naties
ter wereld (Slumsnations)" zich onder
leiding der Vereenigde Staten beginnen
te roeren en naar welstand streven,
kan Engeland de behoeften van deze
volken niet bevredigen. Wanneer En
geland voor zijn handel schepen nöod'g
heeft, zal men het schepen verhuren,
geenszins echter verkoopen.
Overigens moet toch de geheele
wereld ovèral weer worden opgebouwd
en het materiaal hiertoe moeten de
Vereenigde Staten leveren. De Ver
eenigde Staten zullen voor deze leve
ranties zooveel contant geld eischen
als de klanten maar eenigszins kunnen
betalen. De rest moeten zij in termij
nen en met een zoo hooge rente beta
len, dat de Amerikaansche belastingbe
taler geen verlies lijdt. Natuurlijk zal
men staan op een passenden waarborg
voor deze terugbetalingen. Wie van de
Vereenigde Staten goederen op crediet
wil koopen, moet de garantie geven
dat Amerikaansche belangen in zijn
land niet op zekeren dag worden ont
eigend. Iedere leening mag slechts wor
den gebruikt voor aankoopen in de
Vereenigde Staten Voor het betalen
van buitenlandsche werklieden b.v
mag dit geld niet worden gebruikt De
Amerikaansche regeering zal om deze
reden zoowel het economische leven als
het kapitaal steunen wat betreft de
betrekkingen met het buitenland en
zij zal deze derhalve moeten contro
leeren. Dit is de ware „samenwer
king".
scheept worden en Sovjet-Russische
bemanningen, die reeds op weg zijn,
zouden bezit nemen van de schepen,
die in afwachting van het afstaan van
het door Moskou geëischte steunpunt
in verschillende havens van Noord-
Afrika zouden aanleggen.
Churchill over de Italiaansche
vloot.
Churchill heeft Donderdag in het
Lagerhuis volgens den Britschen be
richtendienst een verklaring afgelegd
over de uitlevering van een deel der
Italiaansche vloot aan de Sovjet-Unie.
Churchill bevestigde in zijn uiteenzet
ting o.m. de verklaringen van Roose
velt, volgens welke de kwestie van het
toekomstige gebruik der Italiaansche
vloot het onderwerp is geweest van
eenige discussies tusschen de geallieer
den. Vooral is bij deze discussies de
aandacht gewijd aan de „onmiddellijke
versterking der Sovjetvloot" uit Anglo.
Amerikaansche of Italiaansche mid
delen.
Voorts verklaarde Churchill, dat „op
het oogenblik een wijziging in de over
eenkomst met de marineautoriteiten
van Badoglio volgens welke de Ita
liaansche schepen en bemanningen aan
den gemeenschappelijken strijd tegen
den tegenstander op de oorlogstoonee-
len, waar zij thans opereeren, deelne
men, onder oogen wordt gezien. „Men
zal wellicht vinden, zoo zeide Chur
chill woordelijk, dat men de algemee-
ne kwestie der beschikking over de
vloot van den tegenstander of van den
voormaligen tegenstander het best tot
den tijd na den oorlog in den strijd te
gen Duitschland en Japan kan uitstel
len".
Verscheidene afgevaardigden oefen
den critiek uit op hét feit, dat het
bericht over de uitlevering van een
deel der Italiaansche vloot aan de Sov
jet-Unie in de Ver. Staten is versche
nen vóór het in Engeland bekend werd.
Churchill antwoordde, dat het niet zijn
zaak was de spelregels in zaken vast
te leggen, welke vele staten aangaan,
die zich lieten leiden door de daar
heerschende toestanden en omstandig
heden. Een afgevaardigde van Labour
stelde de vraag, of het niet een feit
was, dat de bij deze gelegenheid ge
kozen methode voor het Britsche pu
bliek pen groot nadeel oplevert, aan
gezien na de publicaties in de Ver.
Staten alle dagbladen In Groot-Brit-
tannië ultgenoodigd zijn geen commen
taar op deze aangelegenheid te leve
ren, ofschoon de pers in ieder ander
land ter wereld er reeds een week over
discuteerde, Churchill antwoordde, dat
hij geloofde, dat het zeer goed is wan
neer de Engelsche pe'rs de Britsche
regeering op deze manier helpt.
11 Maart. Zon op 7.04 u., onder 18.37 u.
Maan onder 8.02 u„ op 20.08 u.
W.A.-KWARTIERTJE.
In het W.A.-kwarüertje „Hier W.A"
van 18.4518.55 uur over Hilversum I
zal weerman Jac. Frentrop Zaterdag
11 Maart a.s. spreken over: „Een groot-
«che en (och eenvoudige taak van de
W.A."
Bij besluit van den Commissaris-Ge
neraal voor Bestuur en Justitie zijn
met ingang van 29 Januari 1944 ont
slagen:
Mr. R. Kooiman als burgemeester
van St. Maarten, S. H. J. Bosma als
burgemeester van Oude-Niedorp, J.
Zwart als burgemeester van Winkel
Bij besluit- van den Commissaris-Ge
neraal voor bestuur en Justitie zijn
met ingang van 22 Februari 1944 ont
slagen:
L. J. J. M. Ficq als burgemeester van
Grave, J. A. Linders als burgemeester
van Berghem, J. Tjalma als burge
meester van Hoogeveen, H. F. Jantzen
als burgemeester van Westzaan.
EEN TREURIG RECORD.
De Eindhovenaar, die zich Woensdag
voor den Bosschen politierechter te
verantwoorden had, kon op een weinig
roemrijk record bogen. Hij had n.l
kans gezien in de laatste drie decennia
32 vonnissen op zijn straflijst te verga
ren!
Ditmaal had hij zich schuÜig ge
maakt aan fietsendiefstal; hij was er
namelijk vandoor gegaan met de fieu*
van zijn hospita. Waaraan hij het geluk
te danken had ditmaal voor den poli
tierechter in plaats van voor de meer
voudige kamer van de rechtbank te
recht te moeten staan bleef in het
duister. Het werd het maximum zes
maanden.
KEURINGEN.
Voor de Waffen-SS, SS-Wachtbataljon
in Amersfoort, Landstorm Nederland,
Kriegsmarine en de Germaansche SS in
Nederland. Alle inlichtingen, brochure,
reisbiljetten voor de heen- en terugreis
verkrUgbaaT by de Nebenstellen der Waf
fen-SS Amsterdam, Dam 4; Alkmaar, Lan
gestraat 56; Heerlen, Saroleastraat 25; Gro
ningen, Heerestr. 46; Enschede, Hengelo-
scbestraat 30 en het SS-ErsatzkonYmando
Niederlande, Den Haag, Korte vyverberg
5. 11 Maart.
9—12.00 uur, Arnhem, Café Royal; 15—18.00
uur, Zwolle, Hotel Gijtenbeek 12 Maart,
9—12.00 uur, Groningen, Heerstraat 46: 15
—18.00 uur, Leeuwarden, Huize Schaaf,
Breedstr 13 Maart, 9—14.00 uur, Amster
dam, Dam 4. 14 Maart, 9—14.00 uur,
Utrecht, N.V. Huis, Oudegracht 245. 15
Maarf, 914.00 uur, Amersfoort, Pol
Durchgangslager, Leusderweg.
GULDEN VLIES.
MADEMOISELLE.
Uitmuntend spel van Rie Gilhuys
en Mary Dresselhuys.
Het vereischt eenige zelfbezinning om
tegenover den Franschen schrijver Jac
ques Deval, die de comedie „Mademoi
selle" schreef, als Nederlander, die over
het algemeen nuchterder denkt en voelt
dan een Franschman, volkomen billijk te
zijn. Er zal om daarmede te mogen
beginnen wel niemand zijn, die ont
kennen wil en op goede gronden ontken
nen kan, dat Deval een voortreffelijk
dramaturg is, die uitnemend de kunst
verstaat „tooneel" te schrijven, en span
ningen en verwachtingen te scheppen, j
Technisch bekeken is bij hem de zaak tot
in de perfectie in orde. Maar ook in het
stellen van zijn probleem het ontem
bare en breidellooze verlangen van de
oudere, door het leven teleurgestelde,
vrouw naar een kind blijkt hij, wan
neer men bereid is de Fransche senti
mentaliteit in het eigenlandsche, koelere
gevoel om te zetten, een groot en zui
ver mensch te zijn. Want hij raakt aan
kernen, die inderdaad bestaan en hun,
veelal tragisch, leven leiden. Men zou
dit stuk ook de nederlaag der eenzaam
heid kunnen noemen. 'Want kan men
zich een eenzamer vrouw voorstellen
dan deze verbeten, deze benauwend-
trieste mademoiselle, wier zwijgende aan
wezigheid reeds een dreiging en een be
klemming beduidt? De door haat gedra
gen en gevoede eenzaamheid, waarin de
ze vrouw verkeert en het is misschien
een tekortkoming van den schrijver, dat
hij verzuimt aan te geven langs welke
wegen en door welke oorzaken deze
vrouw tot die innerlijke eenzaamheid ge
komen is grenst aan den toestand
eener krankzinnigheid. Maar dan, ineens,
als een door God gezonden wonder
dat twee menschen, mademoiselle en
Christiane Galvoisier, voor het leven
redt komen de voorboden eener na
derende geboorte en maakt het diepste
begeeren eener vereenzaamde zich van
deze zeldzame kans meester. De een
zaamheid, of beter gezegd de vereen
zaming, lijdt de nederlaag en om een
hart, waarin de wil tot levensgeluk be
vroren lag, smelt de ijskorst weg en dit
zelfde hart beleeft een laten doch tee-
deren bloei.
De uitwerking, de oplossing van het
probleem kan voor nuchtere oogen ge
waagd en in haar consequenties over
dreven gelijken. Maar men vergete hier
bij niet, dat het probleem bestaat en
dat menige yrouw, die met dit probleem
het wanhopige verlangen om iets te
bezitten, dat geheel van haar is, dat ge
heel van haar afhankelijk is worstelt,
er onder lijdt, grenzenloozer soms
dan men zou meenen, en dat ook menige
vrouw uit deze innerlijke moeilijkheid
op een of andere wijze tot een vrede en
een verzoening geraakt, ook al zullen ér
uiteraard weinigen Zijn, die zich ontfer
men over het kind van een ongehuwd
jong meisje.
Hiermede is over de' werkelijke betee-
kenis van dit tooneelspel nog lang niet
alles gezegd. Men kan ook de waarde
van een figuur als Christiane Galvoisier
die haar kind, haar vleesch en bloed,
bijna juichend aan een andeij, afstaat
afwegen en dan tot verrassende slot
sommen komen. Dit zou mij echter te
ver voeren. En het gaat bovendien in dit
tooneelstuk dat m. i. ten onrechte een
ccmedie (blijspel dus) genoemd wordt
vóór en boven alles om de gestalte van
mademoiselle,
Rie Gilhuys heeft deze gouvernante in
heel haar sombere, bittere verbetenheid,
in heel haar levensmoeheid, héél haar
tragische vreugde en heel haar trage ex
tase ten voeten uit voor ons doen leven
Deze mademoiselle zal men niet licht
vergeten. In indrukwekkende bed won-
genheid schiep de jonge actrice Rie Gil
huys hier een onvergetelijke tooneelfi-
guur. Ook Mary Dresselhuys, als Chris
tiane Galvoisier, deed de facetten van
haar rol in afwisselend licht fonkelen.
Remmelts was een butler met een gang
stergezicht en een Lombroso-mond. Te
gen Cees Laseur en Péronne Hosang
die overigens op vlotte, vermakelijke en
toch wel menschelijke wijze de geaffai-
reertfe en drukdoenerige ouders speel
den heb ik het bezwaar, dat zij het
er in verschillende scènes te dik opleg
den. Zij sleepten in hun geestdrift dit
fijne stuk soms tot aan den rand van de
klucht. Af en toe maakte daarom dit
tooneelstuk op mij den indruk of het
een wezen was, dat met één sierlijk,
slank danseressenbeen en met één oli-
fantspoot over het tooneel ging.
Het publiek was opgetogen.
H. P. VAN DEN AARDWEG.
DE MOI/LEBOONEN.
Men schrijft ons: De Grunnegers,
dei Wonsdagoavend in 't.Gulden Vlies
wazzen en dat wazzen d'r hail wat
hebben doar 'n mooie oavend had.
Alles waarkte mit: mooi weer, lichte
moan en 'n mooi stók, speuld deur 't
Gebelskop, de tooneelofdailen van de
Grunneger verainen De Molleboonen.
De tooneelclub mout neudeg staarker
worden: a's wazzen dizze raize al
gain manluu genog om aalle rollen te
bezetten, zoodat hulp inroupen worden
mos boeten de verainen.
Nou. Kuperus het heur nog nooit in
de steek loaten en dat dee hai nou ook
nait. Zoo kon, din „Wiek van Wieks-
höhn," 'n stók uut 't noorden van
Grunnen (schriever E. van Dijk) toch
opvoerd worden En de elf spculers en
speulsters hebben dat zóó doan, dat
ieder in de zoal meer as voldoan was.
Gain wonder din ook, dat aan 't ap
plaus hoast gain ende kwam. De
woorden van daank van de penning
meester (de veurzitter speelde mit)
wazzen terdege ver da in d.
D'r. is nait vul zongen dizze raize.
omdat 't 'n stók was van drei bed-ie-
ven, moar 't „Van Lauwerssee tot
Dollard tou" kon toch. nait achter
wege blieven.
AANGEHOUDEN.
De politie heeft aangehouden den ^17-
irigen v. d. I., Dijkgraafdwarsstraat "en
den 16-jarigen S. Ch., Boesemsingel, die
zich bii hun werkgever, de firma Krom
alhier, niadden schuldig gemaakt aan
diefstal van de aan die wasscherij ter
reiniging aangebeden kleedingstukken.
Al het ontvreemde kon in beslag wor
den genomen.
Voorts is door den economischen dienst
aangehouden mej. M., wonende Heem
raadstraat, die haar bonkaarten aan der
den had verkocht Tijdens het onderzoek
kwam tevens vast te staan, dat zij, die
in dienst is van de firma Krom aan den
Schermerweg, zich had schuldig ge
maakt aarï diefstal van lakens, sloopen,
zakdoeken, handdoeken enz.
AGENDA.
Bioscopen.
Iederen avond 7.30 uur voorstelling.
Zondags doorl. van 2 uur af. Woensdag
30 uur Matinée.
Harmonie-Theater: Het Pleegkind (rom.)
14 jaar.
Victoria-Theater: Jeugd (rom.) 18 jaar
geprolongeerd.
Cinema-Theater: Ik pas wel op je vrouw
(kom.) 18 jaar.
Alkm. Bioscoop Theater: Een leven vol
muziek (hum.) 18 jaar.
Vrydag 10 Maart.
,15 uur Gulden Vlies, opvoering van Sou
brette door Gez. Cees Laseur.
Zondag 12 Maart.
uur Gulden Vlies, opv. v. Vliegersvrou
wen door Het Alkm. Toneel.
Ik woon in een nette buurt. De
wasch wordt er in de huiskamers niet
voor de kachel te drogen gehangen
hetgeen overigens nog niet altijd een
teeken van onnetheid is en de
deurwaarder van de belasting spreekt
er steeds met gedempt geluid. De
mevrouwen zitten er 's morgens
nooit langer dan anderhalf uur ach
tereen bij elkaar op de koffie en
over den overbuurman en de over
buurvrouw wordt niet erger gerod
deld dan overal elders ter wereld
over den overbuurman en de over
buurvrouw geroddeld wordt. Kortom,
ik woon er met genoegen!
Bijna schreef ik echter: ik woon-
d e er met genoegen, want dezer da
gen kreeg mijn liefde voor mijn netie
rustige straat een leeiijken knauw.
Het was namelijk in de storm- en
sneeuwdagen, die wij koitgeleden
beleefden, dat ik een astrakan mutsje
droeg niet vanwege de mooiigheid,
want het is niet mooi. hoewel er
menschen zijn, die beweren, dat 't me
heel goed staat, maar omdat ik mijn
eenigen lieven hoed, dien ik nog bezit
en die bij het minste zuchtje afwaait,
nog voor de komende tien jaar wil
de sparen. Ik had toen het ongeluk
om in mijn straat of daaromtrent
langs eenige schoolknaoen te komen
de heeren waren juist bezig hun
Latijn voor dien middag nog even te
repeteeren en, ziet, de hel brak
los! De scheldwoorden hage'den als
sneeuwballen maar dan als
sneeuwballen van modder over
mijn geastrakande hoofd.
Hoe zouden de bolleboozen erover
denken wanneer zij voortaan hun
hoon over mijn astrakan mutsje eens
in het Latijn kenbaar maakten? Dat
zou vriendelijker kiinken voor an
deren die het niet verstaan zouden
en voor henzelf zou het leerzamer
zijn.
\sOVTDIUS. J
H. O. V.
Het v ij f d e en laatste abonne
mentsconcert in dit seizoen dat de
Haarlemsche Orkest-Vereeniging op
Zaterdag 11 Maart a.s. te 3 uur in de
Concertzaal „Harmonie" te Alkmaar
zal geven, wordt verzorgd door het
Residentie-Orkest onder leiding van
FritS Schuurman.
De solist fan dezen middag is Henk
van Wezel, cello Het concert wordt
geopend met de Ouverture voor de
Opera „Titus" van W A. Mozart.
Hierna zal Henk van Wezel met or
kestbegeleiding het cello'-cnncert in D
gr terts van J. Haydn spelen. Na de
pauze volgt het Romantisch Inter
mezzo van Joh. Wagenaar. waarna
het concert wordt besloten met de
Variaties over een thema, van Jog.
Havdn „Chorale S. Antoni" van Joh.
Brahms.
OVERTREDING BANKREGISTER.
De politie heeft bij een bankinstelling
de geheele administratie en kas in be
slag genomen, daar deze credietinstel-
ling haar bedrijf uitoefende zonder te
zijn ingeschreven in het bankregister.
Terzake van het eerste uitvoeringsbesluit
Banken Is tegen de houders F. en H.
procesverbaal opgemaakt.
BURGERLIJKE STAND.
Geboren: Leonardus J. A., z. v. H.
F. L. Woltering en M. A. W. Geels; Jan,
z. v. K. Franke en A. de Geus. Greta
A., d. v. J. L. van Haselen en G. Pool.
Ondertrouwd: J. C. van Kampen
en A. J. M. Coppens. F. Deuslnk en A.
Bus. M. C. Kaptein en A. C. M. Bruin.
Een aanvulling. Ons bericht over de
aan den kunstschilder Jaap Min te Ber
gen verleende opdracht voor het schilde
ren van een kruisstatie in de parochie
kerk aldaar, verdient eenige aanvulling.
Er is n.l. nog geen opdracht gegeven. Er
bestaan nog slechts plannen daartoe en
de opdracht kan alleen gegeven worden,
wanneer daarop de vereischte hoogere
kerkelijke goedkeuring is verkregen.
Schaakmat. - De uitslagen van de
voor de wintercompetitie 1943-44 ge
speelde partijen luiden:
le klas:
H. BouwensJ. Kroon 10
H. Stins—H. Hart 1—0
G. Goudsblom—J. Klinkert Vt—
2e klas:
K de VriesJ. Lindeboom 0—I
J. KamperG. v. Loenen 01
3e klas.
N. v. (f. AbeeleJ. van Hout 01
A. J. de WitP Rustenburg 01
Juniores:
C. DullemondP. Polman 10
J. Vijzelaar—H. Kuiper Cz, 01
C. LangedijkW. Stam 0I
Politie. - Gevonden: een paar wan
ten met astrakan: een zwarte ceintuur:
een regenkapje.
Inlichtingen bij den heer Van der
Mars.
Begrafenisvereeniging. De begrafenis-
vereeniging Oudléarspel hield Woensdag
avond in café Dekker een vrij goed be
zochte ledenvergadering onder leiding
van den heer C. Rootjes. De voorzitter
heeft in zijn openingswoord er op gewe
zen, dat de financieele toestand van de
vereeniging-vrij gunstig ls. Het personeel
had een pluimpje in ontvangst te nemen
voor de keurige wijze, waarop de begra
fenissen worden uitgevoerd. Het jaarver
slag van den secretaris, den heer C.
Voogt, vermeldde o.m., dat het ledental
is verminderd van 720 tot 708. Er, zijn 20
begrafenissen uitgevoerd; 10 van leden en
10 van niet-leden. De secretaris memo
reerde, dat de heer P. J. Kat, die zich
niet herkiesbaar stelde, van de oprichting
a£ bestuurslid is geweest. Van deze 32 ja
ren heeft hij 25 jaren op voorbeeldige
wijze het penningmeesterschap bekleed.
Voor alles wat de heer Kat voor de ver-
eeniging heeft gedaan, werd hem harte
lijk dank betuigd. De rekening over het
afgeloopen jaar sloot op een totalbedrag
van f 2669.52. Het bezit der vereeniging is
vermeerderd van f 1125.39 tot f 1339.49. Op
voorstel van het bestuur werd met alge-
meene stemmen besloten, art. 12 van het
reglement te wijzigen. Dit bepaalt thans,
dat bij verhuizing in de gemeente of naar
elders hiervan vooraf schriftelijk opgave
bij den secretaris dient te worden gedaan.
Bij verzuim verliest men zijn lidmaat
schapsrechten en wordt men ook niet
overgeschreven naar een andere vereeni
ging. Bij de gehouden bestuursverkiezing
werden de heeren P. K. Volkers en C.
Voogt herkozen. In de plaats van den
heer P. J. Kat werd de heer W. Bakker
Cz. gekozen. De heeren Voogt en Volkers
brachten leder een verslag uit van de
gehouden bondsvergaderingen. De heer D.
Wonder werd gekozen als lid van de kas-
commissie. De heer Carnas werd door de
dragers herbenoemd tot adviseur.
I
lik