KOFFIE-
I
m
c
De algemeene Volksschool legt de
basis voor onze volkseenheid.
De kunst van het
schilderijen-zien.
SURROGAAT
Oie eetft
BUSSINK
i. BOYS II
MEEUWEN II
A. BOYS I
V.Z. I
VICTRIX I—
AFSMEER I.
/ie 00k
N.C.V.
Intellectualistisch Onderwijs moet plaats maken
voor een muzische opvoeding.
De kleine bedelaar.
WAAR EENS DE BURCHT VRONE....
Wim Sonneveld's Cabarei in hel
Amsterdamsch Concertgebouw.
Wensch.
tr-
von Jen
Deventer koek
i;
promotie-competitie.
N.H.V.B.-Bcker,
terrein alleen via
Spokenboschlaan,
i.30 nur:
(2e kl. B.)
dezen tijd nog een'
ïiqe, pudding of via
lal Dat kunt UI Als U
dding koopt op Uw
//ant naast zijn vruen-
heeft élke V.I.F.
een heerlijken, krach-
imsmaak...
1 PUDDING
EN VLA
SPORT IN ALKMAAR
t onze belangstelling ge-."
irie' voetbalwedstrijden,
Dys 2—Zandv. Meeuwen
l—VVZ en Alcmaria
wórdt op het Boys-veld
idstrijd tusschen de re-
Boys en die van Zand-
gespeeld. Laatstgenoemd
!n kans meer, terwijl de
3 en WA 2 verder zul-
tmaken, wie van deze 3
res. 3e klasse promo-
Jt dus veel af van deze
oor de Alkmaarders. Ze
willen zij hun goede
en ze hebben een uit-
;enheid om de beide
overen.
1 wordt verder om den.
•hen beker de wedstrijd
i. Boys en WZ gespeeld,
ud-tweedeklasser, die het
astig genoeg kan maken.
:n dus een goeden wed-
thuisclub als favoriete.
iog de vraag hoe men
s-terrein kan bereiken.
iden ziin oorzaak, dat het
;ngs één weg te bereiken
de Spokenboschlaan en
.an. Alle Alkmaarschs
>n dus via den Kennemer-
ïten gaan; alle Heilooërs
net smalle weggetje langs
ersloot. De rest wijst dan
eelt vriendschappelijk te-
afsmeer, een goede twee-
:maria wil de resteerende
n benutten, onj het
elftal te laten inspelen,
wij deze ontmoeting nut-
JAGEN VAN tlZC.
1 Zondag wordt door de
1 wemclub het jaarlijksch
georganiseerd, wat weer
an het zwemseizoen voor
sport beteekent. Op dit
zijn gelijke niet vind, werd
iet 115 zeventallen inge-
aantal, dat dit jaar reeds
voor het sluiten van de
werd bereikt, waardoor
nieuw record is geves-
1 er Zondag aan deel met
het tweede heerenzeven-
ook een adspirantenploeg
kmaarders, als jonge 2e
dden van Ie en 2e klassers
eren is niet vooruit te
een hartig woordje zul-
;en staat evenwel vastl
AN KLINK-DEYKERS
WIERINGEN.
ringer wielerbaan zal Zon-
reer een wedstrijd verre-
1, waarbij het nieuwe
Koppel Klink—Deykers zijn
naken. Deykers verrichtte
Utrecht heel goed werk,
optreden met belangstel-
gezien wordt,
c krijgen zij het daarbij
zich n i. tegenover de bes-
uit ons land geplaatst,
VlietBoeyen, die weer -
:id is, Van Amsterdam—V.
emkes—Groei.ewegen; Ma-
ga, bekend van de ver-
isdaagschen; OomsFranc-
Amsterdammers Loozer
dus weer een veld dat ah
ijn mag. Het zal stellig tot
lutselingen komen in den
opelwedstrijd, die wornt
door tal van voorwe.d-
iaronder de afvalwedstrud
M. eigenkracht natuurlijk
mts innemen. Verder zal
1 Bergen op Zoom het acn-
urnooi heeft gewonnen, t
h moeten opnemen tegen
isterdam. aan wien hij zeer
tegenstander zal heD-
/aren
lingen plaatselijke
"tributiedienst.
ALKMAAR.
loeslagkaarten zwaren, zeer
1 langdurigen arbeid en
enbonnen melk voor
gittigen arbeid,
ing der toeslagkaarten en
en zal plaats vinden op on
agen in het kantoor, Oude
:n (of bi) individueele
rsonen) met een naam begin
letters:
Maandag 5 Juni 1344.
n J Dinsdag 6 Juni 1944.
en O Woensdag Juni 1"
S Donderdag 8 Juni 1944.
X, Y en Z Vrijdag 9 JUI"
nvraagformulieren schoenen
vannnschoenenformuüere»
ïandag S Juni 1344 hervat,
ten en inleveren van
ïcschiedt ALLEEN op
f'KpBjj'ijT"
jDa stilte vóór de ontbdlng
Eén «Jrulc op den Tcnop en de energfé
Icomt vrij! Niet echter bij;;'!!! Als
energie ontplooien wilt, 'denkt U
f lots aan iets anders, U wordt
geleid en 200 mislukt *lles! Wil
wèl lukken, dan moet U/van binnen
lustig zijn. Dalmeijet's schriftelijke
psychologische persoonlijkheidscur-
sussen m&ken U rustiger en dus tot
►crooter energie in staat. U mofct den
bon eens invullen.
Hierlangs afknippen.
fgflfft °m kosteloos femiM breehorot
aïülv t9 ontvangen.
Naam en r volledig adres In drukletters
N* fmnjflV»®, m*t 19 «W- twdw aen
S Dalmvljar'i Curiuiien, Kenfnglnn«w.:182 AM. M 544,
23 Anulerdom-z.
'•Ï///////////////W////////A
36 :ct. per. pak a 250'gram
Wat verlangt U
voor Uw bon?
U verlangt voor Uw bon
levensmiddelen, die op een
hygiënische manier uitgoede
grondstoffen zijn samenge
steld. U is daar zeker van,
wanneer de naam W. A,
Scholten op de verpakking
voorkomt. Bekend zijn W.
A. Schol ten's Butaroma,
Albumona, Transparanta,
sago, verpakt aardappel-
m%l, etc,
W. A. SCBOLTEP
étordoppelmeel/obrtefcrtl
«NVIJ5 HAN
HWUINSPAARBWEF
Een Spaarbrief van de
te 'i-Gravenhage ls een
uiterst sollede belegging
Looptijd 14 Jaar.
Grootte 500.., 1000.- en 2600.-.
Storting vanaf 8.- per maand.
Korting by betaling ineens 78.-,
160.- en 876.-. Uitkeering kaa
1928 in 1943t
hoogste 890.-, 1792.- en 4480.-.
laagste ƒ650.-, 1300.- en 3250.-.
Soliditeit: HÜ kstoezicht (Verz.k.).
Nadere inlichtingen, mede om
trent een vertegenwoordiging,
verstrekt de N.C.V. Spaarver-
zekerlng, Zeestr. S8, Pen Haag.
Ontplooiing van de menschelijke gevoels- en karakterzijde.
in.
Met dit derde, tevens laatste artikel
besluit onze medewerker op het ge
bied van Opvoeding en Onderwas
zijn beschouwing over de opvoeding,
zooals deze zich dient te ontwikkelen.
Het probleem is hiermede natuurlijk
niet volledig behandeld, hetgeen, ge
zien de plaatsruimte, helaas tot de
onmogelijkheden behoort, doch niet
temin zijn In deze serie eenige ge
dachten en ideeën ontwikkeld, die
den lezer toch tot nadenken moeten
stemmen, temeer waar het hier te
vens gaat om onze zelfstandigheid.
(Redactie.)
Indien de souvereiniteit, dus ons zelf
standig volksbestaan, thans op het spel
staat en zij staat op het spel dan
wordt het hoog tijd, dat de individueele
leden van ons volk gaan inzien, dat wij
als volk ons gezamenlijk moeten inspan
nen om ons van onze zelfstandigheid te
verzekeren.
Dat dit nooit zal kunnen geschieden,
als we vasthouden aan de, ons volk
verscheurende, opvoeding, zal na het
voorgaande nauwelijks eenig betoog be
hoeven.
Trouwens, we herhalen het, het is een
verheugend feit, dat men zich alom
steeds meer bezint op het probleem van
onze zelfstandigheid en op de vraagstuk
ken, die hiermede ten nauwste samen
hangen en dan direct op eén van de eer
ste, zoo niet hèt eerste belangrijke
vraagstuk, n.l. op dat van onze opvoeding
stuit.
Daarbij is inderdaad 't inzicht groeien
de, dat wij ons als Volk in eenheid weer
moeten leeren kennen en waardeeren,
dat wij weer moeten leeren inzien, dat
wij als kinderen van één volk deze na
tuurlijke basis moeten koesteren als het
dierbaarste bezit. Dit dierbaarste bezit,
dit bewustzijn van een volk te zijn, his
torisch gegroeid en zijn uitdrukking vin
dend in een hoog ontwikkelde eigen
cultuur, die voor de wereld een schat
kamer beteekent, is echter helaas poli
tiek verkwanseld door een onverantwoor
delijke partij-opvoeding.
Is het dan te verwonderen, dat, nu ve
len dit steeds meer inzien, ook de roep
om eeft andere opvoeding wordt verno
men?
Zij wenschen voor hun volk weer een
opvoeding, die in, de eerste plaats het
geheel ziet en niet de deelen partijen
een opvoeding, die ons verleden waar
dig is en met in bekrompenheid en eng
heid ontaardt. Een opvoeding, die ver
eent en niet .scheidt en die den blik weer
leert richten naar buiten, zooals zij de
den, die eens ons volk groot maakten.
Bij deze nieuwe opvoeding stellen we
ons als doel ons volk voor oogen.
Het gaat om het voortbestaan en de
zelfstandigheid van ons volk; in het be
lang van dit volk zullen al die maatre
gelen genomen moeten worden, die zijn
eenheid en aanzien verjneerderen. De
volksgemeenschap als draagster van alle
cultuur staat ons weer voor oogen. Niet
langer gaat het ons om den individueelen
mensch, doch om de gemeenschap van
menschen, die ons volk vormt
Het doel van de opvoeding is dan ook
allerminst Van den jongen mensch een
losgeslagen intellectualist te maken, die
meent, dat hij op zich zelf stahnde aan
zijn menschelijk verstand reeds genoeg
heeft en verder alle niet voor het ver
stand te doorgronden bindingen kan ont
beren.
De leuze; kennis is macht, dient Uit de
nieuwe opvoeding geschrapt te worden.
Niet, dat aan de ontwikkeling van het
verstand geen waarde gehecht zou wor
den. Natuurlijk wordt daar ook in de
nieuwe opvoeding waarde aan gehecht.
Echter zijn er naast de ontwikkeling van
het verstand andere zijden van den
mensch, die minstens even belangrijk,
zoo niet belangrijker zijn
Indien de opvoeding thans nog groo-'
tendeels neerkomt op verstandsontwik
keling, dan zien we daarin een uitvloei
sel van bovengenoemde leuze. Het is
zeker niet te veel gezegd te beweren,
dat onze opvoeding bijna uitsluitend
hierop is gebaseerd. De gevoels- en ka
rakterzijde van den mensch zijn veel te
weinig tpt onplooiïng gekomen.
Er wordt niet gevraagd of iemand
hulpvaardig, eerlijk en trouw ls,
maar of hij „knap" is. Die knapheid
blijkt buitengewoon belangrijk te
zijn, zóó zelfs, dat men, als de knap
heid maar aanwezig is, de hoedanig
heid^ van karakter graag op den koop
toe neemt.
Wat ls de Jacht naar het diploma an
ders dan het verlangen naar een bewijs
van een intellectueele prestatie; persoon
lijkheid, karakter is bijzaak.
Stellen we als Ideaal de eenheid van
de volksgemeenschap voorop, achten we
de binding aan de volksgemeenschap van
uiterst gewicht, voor het individueele lid
stellen we daarnaast den eisch, dat de
individueele gaven tot ontwikkeling en
ontplooiing moeten komen. Echter en
dit ls een kenmerkend verschil met de
voorafgaande opvoeding niet in de
eerste plaats ten bate van het 4ndividu
zelf, doch ten dienste van de gemeen
schap. De waarde van den mensch wordt
Op een fraaie wijze.
Een arme kleine bedelaar,
Zocht ln de -nood zijn daaglijks brood,
Het leven valt hem bitter zwaar,
Hij smeekt aan elk een woning,
Maar vond volstrekt geen hulpbetoning
Dan was hij hier, dan was hij daar,
Die arme, kleine bedelaar.
Op 't eind ontmoette hij een heer,
Die schat*" op schat gewonnen had,
Die zag meedogend op hem neer,
En liet gulhartig bij zijn sterven
Hem na zijn dood zijn schatten erven.
Zo zorgt de Opperzegenaar
Voor. den armen, kleinen bedelaar.
Toen ging hij vrolijk, welgemoed,
Al met zijn schat vluchts naar de stad
Waar hij voorheen was opgevoed.
Hij .schonk steeds troost aan de
bedroefden.
Bood hulp aan hen die hulp behoefden,
Hij was de redder in 't gevaar,
Die arme, kleine bedelaar.
Hij had nu geld en goed genoeg,
Hij was tevreen, zoals voorheen,
Toen hij zijn lot geduldig droeg.
Wijl hem geen tegenspoed meer drukte,
En zorgloós alles hem gelukte,
Was hij gered nu uit gevaar
Die arme, krfeine bedelaar.
Nu bood hij bijstand dag en nacht,
En had' erbaren met de armen.
Wijl hij zijn lot heeft overdacht,
Kan hem geen beter hoop thans strelen,
Dan aan de armen mild te delen.
Zo juicht hij vrolijk door het land,
Verlost nu van de bedelstand:
Gij mensdom, denkt nu vfoeg en laat
Dat God beloont, wie hem niet hoont.
Maakt op Zijn hulp dus altijd staat.
Want Hij kan troost en hulp steeds
geven,
Hij is de redder ln ons leven,
Hij is ons aller toeverlaat.
En redt een ieder ln zijn staat.
CUit „De Tranenkruik", liederen
uit D3 Oude Doos, door D. JVouters.i
bepaald door de waarde, die hij heeft
voor de volksgemeenschap, door den
dienst, dien hij ten aanzien vap de
volksgemeenschap vervult. Daarom kan
ook de egoïstische intellectualiteit nooit
het laatste woord van een opvoeding
zijn die de eenheid en den band van het
geheele volk in haar vaandel draagt.
Wij willen opvoeden tot een volks
verbonden en sterk karakter; tot een
persoonlijkheid, die als hoogste goed
zijn gaven in dienst van het geheel-
stelt. 0
Wij willen de kinderen van ons volk
opvoeden tot nuttige leden van de^ ge
meenschap. die hun taak op de gestelde
plaats met bewustzijn van den dienst,
dien ze daarmede verrichten, vervullen
Welke plaats zij innemen, zal afhangen
van hun gaven, maar op elke plaats zijn
ze een volwaardig organisch lid.
Wij willen, dat ieder lid bewust deel
van het groote geheel zal zijn, deel zal
hebben aan de cultuur van zijn volk,
zich volksverbonden zal voelen, kortom,
dat ieder lid weer zal leven in den
geur van zijn volk.
De grondslagen van deze opvoe
ding zullen gelegd moeten worden
door de eene, algemeene volksschool, -
die niet scheidt, doch vereent, door
de eene algemeene volksschool, die
de opvoedingsplaats zal zijn voor de
jeugd van héél ons volk.
Het onderwijs van die nieuwe volks
school zal zoo ingericht moeten worden,
dat niet alleen de verstandelijke ontwik
keling tot haar recht komt, doch dat
alle gaven van hoofd èn hart tot ont
plooiing gebracht worden.
Daarvoor zal het overwegend intellec
tualistische karakter van het onderwijs
plaats moeten maken voor een opvoe
ding, die de hoogere gevoelens van den
mensch, zijn kunstzinnigheid tot ontplooi
ing brengt. De grondslag dient gelegd te
worden, dat ieder, zij het ook in ver
schillende mate hetgeen afhangt van
de persoonlijkheid deel zal hebben aan
de waardevolle cultureele uitingen van
zijn volk; de verschillende kunsten zul
len veel meer dan thans het geval ls,
tot het vo'k gebracht moeten wordoi# en
de school zal hierbij prachtig voorberei
dend werk kunnen doen. indien het in
tellectualistische onderwijs plaats msakt
voor een muzische.-, opvoeding, een op
voeding niet gewijd aan het verstand al
leen, doch vooral aan het gevoel, aan
de muzen.
Aan het rekenonderwijs zal daar
om niet langer de belangrijkste
plaats Ingeruimd moeten worden,
doch aan het moedertaal-onderwijs.
De moedertaal toch is de band, de
binding tusschen ólle leden van hetzelfde
volk. Het bewustzijn „volk", de volks
verbondenheid is ondenkbaar zonderden
band der gemeenschappelijke taal. Elk
volk, dat zijn zelfstandig bestaan lief
heeft, zal aan het moedertaal-onderwijs
de meeste zorg besteden, Dit onderwijs
mag echter niet intellectualistisch ont
aarden in uitsluitend onderwijs in de juis
te schrijfwijze, doch dient vooral gericht
te zijn op het uitdrukken van eigen ge
voelens en gedachten en het genieten
van de waardevolle literaire producten.
Naait de moedertaal ls de geboorte
grond heilig voor elk volk, dat zich zelf
respecteert. De liefde tot den geboorte
grond, ieder van nature aangeboren, zal
verdiept moeten worden. Daarom zal de
heemkunde bij ons onderwijs een belang
rijke plaats moeten innemen. Om het
eigen heem dient" het onderwijs als het
ware gegroepeerd te worden.
Ten nauwste hiermede verwant is het
geschiedenisonderwijs. Het bestaan als
zelfstandig volk is altijd een historisch
gegroeid bestaan; zoo ook de verbonden
heid aan den bodem.
Daarvoor heeft ook het geschiedenis
onderwijs een uiterst belangrijke taak.
Hoe weinig ls dit begrepen; het blijkt
wel hieruit, dat door het bestaande ge
schiedenisonderwijs onze volksgemeen
schap ondermijnd is.
Op bijna geen gebied blijkt de ver
deeldheid van onze verschillende
soorten scholen zoo duidelijk als op
het gebied van het geschiedenisonder
wijs, dat gegeven wordt. Elke soort
school beteekent practlsch een eigen
geschiedenisopvatting. Het belang van
geschiedenisonderwijs voor het ge
heel, voor het bewustzijn van een
volk, speelt hierbij niet de minste rol.
Dat ons volk dit tientallen jaren aan
vaard heeft, bewijst, dat het bewustzijn,
kinderen van één volk te zijn verloren
is gegaan.
De behoefte aan een eenvormig ge
schiedenisonderwijs onder leiding van
den staat, waardoor eindelijk eens de
ware belangen van ons volk geleerd
worden, is ,zeer groot.^
Dan zullen zij als helden van ons
volk geëerd worden, d.ie met opoffe
ring van persoonlijke belangen onze
volksgemeenschap het beste gediend
hebben en tot den bloei ervan heb
ben bijgedragen.
Vormt de moedertaal den band, die
alle leden van hetzelfde volk bindt, dan
moet de gezongen moedertaal in vreug
de en droefheid, ln vrede en strijd onver
brekelijke banden slaan, niet alleen tus
schen de leden, maar ook tusschen de
generaties van hetzelfde vólk
Bij ons zingt evenwel elke soort school
haar eigen liederen. Wordt ergens an
ders duidelijker door geïllustreerd, dat
wij met onze bestaande opvoeding tot
verdeeldheid op een totaal verkeerden
weg zijn?
In de nieuwe volksschool zal aan het
gemeenschappelijke lied een zeer ruime
plaats toekomen. Waarom zou ons volk
niet opgevoed kunnen worden tot goede
zangers, met gevoel voor muziek? Waar
om zou ons schoone volkslied een van
de schoonste ter wereld niet door heel
ons volk gezongen kunnen worden als
uitdrukking van onze eenheid en s.aam-
hoorigheld?
Ten slotte zal ook aari teekenen, han
denarbeid en gymnastiek een belangrijk
deel van de opvoeding besteed moeten
worden, willen we opvoeden tot karak
tervolle persoonlijkheid. In bijzonderhe
den treden Zou te ver voeren
Thans reeds moge gebleken zijn, dat
vooral het bindende element in de op
voeding naar voren moet komen.
De toekomstige, algemeene volksschool
dient de basis voor onze volkseenheid te
leggen; indien zij het niet doet, wie zal
het dan doen? De school, zooals wij haar
thans in volksontbindende verscheidenheid
kennen, legt die basis niet, integendeel!
Daar de komende opvoeding over
onze toekomst, d.w.z. over ons zelf
standig bestaan als volk beslist, is 't
hoogste tijd om tot een nieuwe op
voeding te komen, die de eenheid vah
ons volk als doel stelt, dat wil dus
zeggen tot eep volksche opvoeding.
A. AALDEKINK.
MET LANJDtLpKS DOl^P ST* PAWC^AS
hei *44
Langs den bochtigen weg, langs ring
vaarten met molens en over hoóge brug
gen, rammelt de generatorbus van Alk
maar naar den Langedijk.
Een blonde conductrice knipt de kaar
tjes en als de papierrondjes neerdwarre-
len op den schuddenden vloer, schokt
langs de vensters van het vehikel een
overweg, een rijtje huisjes, een café-in-
ruste, een kerkje de chauffeur brengt
zijn broodwinning tot staan Sint Pan-
cras.
Er is gelachen in de bus en daarom is
na het uitstappen een stemming in mij
gerezen, alsof het Sint Pancras is, dat er
schuld aari heeft, dat de vroolijkheid ver
der gegaan is en Ik blijven moet.
Als ik om mij heen kijk, denk ik: Huis
je, boompje, beestje 't is al net als
overal.
Het meisje in de bus wuiftdan ben
ik alleen.
Aan den weg voor de hulzen, tuintjes,
die opgemaakt zijn als voor een versiér-
wedstrijd het lijkt wel, alsof de dorps
liefde van den Pancrassenaar in zijn
voortuintje wordt gekweekt en daar tot
bloei komt met ontelbare bloemen in
duizend-en-één tint bij een tweesprong
de molen van Timmerman, afgekeurd om
bewaard te blijven, zooals hij daar staat
op zijn betonnen voetstuk.
Een leelijk dorp? Over smaak valt te
twistenmaar leelijk....? Neen.
In afwijking van de meeste Noordhol-
landsche dorpen is Sint Pancras niet
door lintbebouwing tot één enkele kilo
meterslange straat gegroeid, maar de hui
zen en huisjes hebben zich aarzelend
(Teekening G. Dekker)
samengeschaard om een twaalftal oude
boerenplaatsen en wat arbeiderswonink
jes, bedachtzaam als ging het er om
de partij van een verslagen veldheer te
kiezen. En zoo werd Sint Pancras tot
een grappig allegaar van bouwsels zonder
stijl, een dorp vol merkwaardige con
trasten.
Eens was hier de hechte burcht Vrone.
die in de dertiende eeuw den voornaam-
sten weg naar West-Friesland beheersch-
te. Het was niet makkelijk bij Vrone
door te breken in die jaren, temeer daar
de boeren en het water van de Zijpe zul
ke besté bondgenooten waren.
Zestienhonderd Noordhollanders zijn nu
rond het eeuwenoude kerkje gaan wo
nen en zij hebben het zich aangenaam
trachten te maken met de «middelen, die
binnen hun bereik lagen.
Toen kwam, er welvaart door de tuin
derij: de oude boerenplaats kreeg een
uitbouwtje zus en een koepeltje zoo; het
arbeidershuisje vergrootte zijn vensters
en verwijdde zijn blik over een land
schap. dat niet meer alleen groot en
groen was van weiland, maar dat ge-
leldelijk-aan tuinderijen uit zijn vrucht
baren bodem deed opbloeien.
Een dorp, leelijk door een warwinkel
van stijl? Neen, het ls een der liefste
vlekjes in ons Westfriesche land. zooals
het daar ligt tusschen de lapjes wei,
Waar een enkele koe graast, met zijn
kassen, waar nijvere handen arbeiden en
zijn landhuisjes met een vruchtboom
hier en daar. L.
KUNST.
Hella Haasse heeft tot twee malen toe-
Wim Sonneveld en de zijnen waar
schijnlijk het beste Nederlandsche caba
retgezelschap, dat ooit voor het voet
licht trad aan voortreffelijke schet
sen en liedjes geholpen. Zij maakte ln
één slag naam als talentvol en fijnzin
nig kunstenares. Maar alle kunstuiting
behoeft tijd, en men moet zich thans af
vragen of Hella Haasse niet het gevaar
ggat loopen in te korten tijd te veel van
zichzelf te vergen. Want dezen derden
keer is zij minder geslaagd, ^zoodat
„Opus TTï" niet geheel en al een „opus"
genoemd kan worden.
Naar mijn smaak wan de ontknooDing
van „De Primadonna", dat overigens
een goede dialoog had. grof en doorzich
tig, en de schets „Variaties voor strijk
instrumenten". waarin de hoofdrol eigen
lijk vertolkt werd door een zeer intiem
kleedingfituk. vril smakeloos. Maar er
was- óók veel goeds. De „Pianoles" de
geschiedenis van het geplaagde en op
standige kind. dat haar vriendinnetjes
op het zonnige plein hoort spe'en. ter
wijl zijzelf haar vinger* olin tokkelt or>
de toetsen van het klavier werd
meesterlijk en ontroerend door Eri
Rouché vertolkt, Tn de „Gard^robière"
vol levenswijsheid en speelsehe spotter
nij was Sophie Stein op haar best
De conférence van Sonneveld zelf was,
als steeds, geestig, vlot en beschaafd.
COR VAN DER LUGT—MELSERT
VERLAAT HET TOONEEL.
Cor van der Lugt—Melsert, die se
dert 1938 het vaste gezelschap van den
Amsfërdam9chen Stadsschouwburg heeft
geleid, zal met ingang van 1 Augustus
a.s - wegens gezondheidsredenen zijn func
tie neerleggen.
Dit, voor bepaalde kringen stellig
uiterst onwelkome, bericht houdt uiter
aard in, dat Cor van d^ Lugt—Melsert
het tooneelleven ook aTVzal hij zonder
twijfel een belangstellend toeschouwer
blijven een definitief vaarwel gaat
toeroepen. Een eervolle loopbaan staat
op het punt afgesloten te worden.
Het is m.i. nog niet het luiste öogen-
bük om In den breede uit - te weiden
over de groote beteekenis, die Cor van
der Lugt—Melsert èn als acteur, èn als
regisseur èn ook als zakeliik leider voor
het Nederlandsche tooneelleven gehad
heeft. Maar reeds thans, in de schaduw
van het komende afscheid, mag gezegd
worden, dat Van der Lugt—Melsert
ondanks de bezwaren, die men soms te-
rprht of ten onrechte tegen zijn artis
tiek en commercieel beheer heeft meenen
te moeten inbrengen van het oogen-
blik af. waaroD hij zijn eigen tooneel-
onderneming stichtte, een voorbeeld ge
weest Is, dat elke tooneeldirecteur zich
ter harte kon en kan nemen?
Arbeid en krachten
Hart en gedachten,
Ruimte voor vrijheid,
Hoogte voor blijheid,
Vrienden weinig en vijanden veel,
Laat me dat, God, en ik heb mijn
deell
René de Clercq.
De beeldende kunst- is naast de litera
tuur en de muziek wel bij uitstek de
kunst, waardoor een volk voortleeft.
Nederland heeft door de eeuwen, in de
schilderkunst een vooraanstaande plaats
ingenomen. Wij behoeven slechts te her
inneren aan de Zuid-Nederlanders Hu
bert en Jan van Eyck in wier werk „De
Aanbidding van het Lam", het veeljui-
kige altaarstuk te Gent, rëeds aanwezig
is de opbloei van het stilleven, de ont
plooiing van het genrebeeld en de ont
wikkeling van het portretstuk, die de
zoo rijke zeventiende eeuw in Hol
land bracht De namen van Rembrandt,
Frans Hals, Vermeer. Jan Steen en voor
den nieuwen tijd die van de Marissen,
Vincent van Gogh; Breitner, Toorop en
zoo vele anderen, spreken tot ons als de
meesters, die zich bewust waren, dat het
eigen leven onbeperkt deel heeft aan al
het geschapene, maar allereerst aan dat
van den evenmensch, den aardschen lot
genoot.
De schilderkunst zit ons volk in het
bloed en de schilder bij Gods genade is
hij, die schildert uit innerlijken drang
om schoonheid te scheppen.
Er is zeker geen tijd geweest, waarin
in Nederland zooveel geschilderd werd als
thans, in de 19e eeuw gingen tal van
goede schilders ten gronde, omdat zij,
verleid door de financieele verlokkingen
van de kunsthandelaren die in Amerika
voor scheepsladingen van hun werk af
zetgebied vonden, doeken aan den loo
penden band vervaardigden. Gelukkig
bleven de besten, die zich liever met eên
bescheiden bestaan tevreden stelden,
daarvoor ontoegangkelijk en bet zijn zij,
die tot de erflaters der beschaving gere
kend moeten wörden In onze dagen,
waarin veel geld in omloop ls, waarvoor
geen bestemming kan worden gevonden,
en waarin, velen vreezen, dat dit geld
straks minder waard zal zijn. kunnen de
schilders zooveel verkoopen als zij ge
lieven te maken. Het lenen is duur en
de verleiding is groot, rifet het gevolg,
dat op vele groepententoonstellingen
schilders, die waarlijk beter werk kun
nen maken, met doeken voor den dag
komen, die als plaatwerk in bazars thuis
hooren, maar met kunst niets gemeen
hebben De massa, wier kunstzin niet is
ontwikkeld en bovendien nog bedorven
wordt door de vele winkels ln allerlei
artikelen, die thans ook schilderijen ex-
poseèren, van fieden, die thans slechts 't
penseel hanteeren, omdat zij daardoor
gemakkelijk geld kunnen maken, doch
die in normale tijden, waarin het schil
deren een moeizaam bestaan oplevert, er
niet aan denken achter een ezel plaats
te nemen, staat tn dezen warwinkel als
een kat in een vreemd pakhuis. Daar
naast hebben wij de nieuwe rijken,"die
alleen schilderijen koopen als handelsob
jecten en nu, omdat er zoo'n vraag is
naar werk uit de romantische school,
grif een f 10.000.— neertellen voor doeken,
die voor kort, omdat ze ten onrechte
niet in de mode waren, geen f 100.— op
brachten Nog onlangsbeleefden wij het,
dat een meesterwerk van Willem Maris,
welk werk. toen het In Brussel geëxpo
seerd werd, met den grand prix werd be
kroond, ln den loop der jaren tot een
bedrag van f 100 000.— in verschillende
handen overging, in 1940 voor f 1600 ver
kocht werd en twee jaar later weer
f 36000 opbracht. Deze speculatie zal er
wel altijd blijven en voor speculanten
willen wij niet als. voorlichter optreden.
Tot hen, die hun moeizaam gespaard
•teld slechts eenmaal in een schilderij
cunnen omzetten en daarvan blijvende
vreugde willen beleven, richten wij ons
échter met den raad, zich voor dén aan
koop er van tot een vertrouwdkunst
handelaar te wenden, die meestal wel in
staat is om voor hetzelfde geld,
waarvoor in de kitschwinkels een bom
bast-schilderij te krijgen ls, hen ln het
bezit te stellen van een werk van een
jongen meester, die uit liefde voor de
kunst zijn werk heeft geschapen. Leer
zaam is ook, dè*n tijd eens te nemen, mu
sea en tentoonstellingen te bezoeken. De
beste methode om schilderijen te leeren.
verstaan ls veel schilderijen te gaan.,
zien. Ook de muziek leert men verstaan
door veel muziek te hooren. Stelt u niet-k,
dadelijk afwijzend tegenover een doek;
omdat u niet dadelijk de techniek van.
het werk begrijDt of omdat dit u vreemd
voorkomt Maakt, indien mogelijk, eens
een praatje met den kunstenaar, die u(
allicht duidelijk kan maken, waarom hij
het landschap niet slaafs naar de natuurt/
afbeeldde, in het stilleven een voor u
vreemde compositie tot stand bracht en.
in het portret poogde, het karakter van,
de persoonliikheid uit te beelden. Wijst,
een schilderij niet aanstonds af,- omdati;
daarop geen mooi gekleede dames en-i
heeren voorkomen, fnaar de zwoegende*
mensch, gebonden aan den arbeid. Maar;t
bovenal, gaat pas dan tot den aankoop van;
een schilderij over, omdat git* bet moq^J
vindt, omdat daarvan iets van de levens^
blijheid, de eenzaamheid of de gebon
denheid met het geschapene, die de^
schilder bij het vervaardigen doorleefde
tot u is doorgedrongen. Dan pas zult gij
in het aldus verworven be^jt steeds meer*
vinden wat uw ziel behoefde. Koopt geen
opnervlakkig werk. dat met kunst niets-
gemeen heeft, want daarop raakt gij'
spoedig uitgekeken.
Onze gave, stoere 17de-eeuwscne boe
ren, die nog niet door den wansmaak,
die de moderne techniek bracht, bedor
ven waren, stonden in direct contact met
de reizende schilders en kochten van hen
de beste werken, die men in enkele
boerenfamilies nog kan vinden. De mees
te geraakten later echter helaas voor
veel geld naar Amerika. Voor het be
houd van onze ei?en cultuur is het ook
wenschelijk. dat ons uitgebreid en mid
delbaar onderwijs meer aandacht aan
deze zaken gaat schenken.
D. A. Klomp.
In Van der Lugt—Melsert kwam de
merkwaardige en zeldzame synthese tot
stand van „kunstenaar" en. om het zoo
eens ponulair te mogen -zeggen, „zaken
man" Hij weet niet alleen wat een too-
neelonderneming „artistiek" behoeft,
maar ook welke financieele politiek zij
van nonde heeft om on een gezonde ba-
*1* te komen en te blijven. Aan twijfel
achtige exTjerlmenten hoe aanlokkellik
ook vooi^ e^ken kunstenaar, die qualitate
nua geneigd ls zijn vleugels wild te ont
vouwen heeft Van der LuetMelsert
zich nooit gewaagd. Hij probeerde nim
mer vérder te snringerr dan zijn polsstok
'ang was. pit lijkt op het eerste gezicht
voor den artist. In wien men zoo gaar-
por) hpmrdhest^rrner z^t, benepen en
kleinburgerlijk. Maar dit is slechts
-chiin. Want men dient te bedenken, dat
*et luist deze voorzichtige taktiek w?s.
die den. door Van der Lugt—Melsert ge-
engageerde acteurs en actrices een rustig
°n verzekerd bestaan waarborgde be-
*alingsmopniikhden heeft Van der Lugt
eooit eekend: zün menschen zlln op den
vervaldag der gage nimmer zonder geld
of slechts met een gedeelte van het hun
♦omkomende naar huis gezonden en
^en' daardoor tot een volledige ontplooi-
'nt* van hun artistieke vermogen in stfat
stelde, ook de kunstenaar kan niet alleen
van zün kunst leven, hij heeft evenzeer
hef materiede brood noodlg.
Cor van der Lugt—Melsert gaat Seen
Misschien voor een goed deel van bet
laar naar de rustieke omgeving van zijn
veeuwsche bezitting. Maar zijn spoor zal
'n ons vaderlandscbe tooneelleven niet
«dtgewlscht worden en reeds thans staat
•riin naam met gouden letters vereeuwigd
in het Boek onzer Kunst.
H. P. VAN DEN TTATOWBG
OFFIC. LANDBOUWMEDEDEBLINOBN.
Leveren van rundvee
De veehouders worden er ofl ïftent
gemaakt, dat zij ter voldoening van
hun leveringsplicht in het algemeen ver
plicht zijn een slachtrund te leveren.
Het leveren van een gebruiksdier kan
ten- gevolge Jiebben, dat dit naar de
Om de
Voedingswaarde
alleen al moet ge de kinderen
Melba geven. Ze drinken het
graag, want Meiba is lekkerl
p 'De Versterkende
Kinderdrank.
Voor ieder kind - tot
13 jaar - een pak.
„dat die langen smalen
koecken sullen wegen
drie pondt aen deegh ende
nyet myn dan drie pondt.
Ende die korten smalen
koecken twee pondt ende
gaer toe meesten sess
loet myn"
Toen al, In 1593, bestond
Bussink en het befaamde re
cept, nu nog het geheim en
uw waarborg voor de onover
troffen kwaliteit en den
a par ten, heerlijken smaak
vanBussink'sDeventerKoek.
Thans schaarsch, later
weer volop verkrijgbaar.
ZATERDAc; IS EEN
BVZONDERE DAt;
SMl6Dic,iié.vadeb thuis en dan
schaft depot erwten
of erwtensoep daary'wvtc'1'
moestén jullie wiep
en winceens van^iejn
eten vader en s
moeder kunner er j
haast n'et tegenop™
laat ZE maar.'. peul
vruchten, da'scezonde en
kv steviqe rost i simon de wit
heeft2e altijd prima"'
slachtvee-markt, wordt verwezen, wan
neer de aanvoer van slachtvee beneden,
peil is.
Verhuren van volkstuinen.
Nogmaals maken wij belanghebbenden,
er op attent, dat het verhuren van volks
tuinen zonder een vergunning voor 1944,
niet is toegestaan. Aanvragen tot in
schrijving, welke binnenkomen en
waarvan blijkt, dat de verpachter geen
vergunning heeft, kunnen derhalve niet
in behèndeling worden genomen.
DE VOEDSELCOMMISSARIS
VOOR NOORD-HOLLAND,
PROVINCIALE PUBLICATIE
Inscbaring rundvee,
Veehouders, die genoodzaakt zijn om
hun veestapel geheel of gedeeltelijk bij
anderen onder te brengen, en ook zij, die
dit reeds hebben gedaan, moeten zich
zoo spoedig mogelijk bij hun P.B.H. ver
voegen, om een daartoe strekkend aan
vraagformulier in te vullen. Op deze aan
vragen wordt door den 1 Provincialen
Voedselcommissaris b^list met inschake
ling van de Grondkamer te Haarlem. Bij
gunstige beslissing ontvangt de kwartier
gever een lnschaarvergunning. Met deze
vergunning wendt de kwartiergever zich.
tot zijn P.B.H. ter verkrijging van spe
ciale aankoopvergunningen, welke alleen
bestemd zijnvoor in te scharen runde
ren en welke niet op een taxatiemarkt
kunnen worden gehonoreerd. Deze aan
koopvergunningen moeten worden gebon
den aan den eigenaar der in te scharen
runderen, tegen afgifte dezer aankoop
vergunningen die schetsing der die
ren aanvraagt. Na de schetsing kunnen
geleidebiljetten worden afgegeven voor
het vervoer naar het bedrijf van den
kwartiergever. De schetsen blijven onder
berusting van den P.B.H. van den eige
naar der runderen, en worden bij terug
keer van het vee op het oorspronkelijke
bedrijf gebruikt om vast te stellen, dat
ook inderdaad dezelfde runderen wor-
deil teruggevoerd. Geleidebiljetten naar
den kwartiergever worden ln geen geval
afgegeven, indien nog geen schetsing
heeft plaats gevonden. Betreft het die
ren, die reeds op een ander bedrijf
zijn ondergebracht, dan moet de schetsing
aldaar geschieden "en worden geen ge
leidebiljetten afgegeven.
De mogelijkheid, dat reeds, op eigen ri
sico bij anderen, ondergebracht rundvee,
naar elders zal moeten worden overge
bracht, is niet uitgesloten,
L;t'
-■
I