Amerikaansche overmacht bij La Ferte-Made
en Eeouche
Zware strijd in het gebied van Chartres
Yerdere landingen
kingen- -
Noord-Frankrijk
Nieuws in 't kort.
Bij luchtaanvallen
24 dooden
Nieuwe bonaanwijzing
Oekraine sigaretten
Vijand bij Falaise hei front binnengedrongen
Wij publiceerden gisteren
Amerika wenscht steunpunten
Ook van Nederland
Vijand probeert Duitsche krachten
ie versplinteren
Weg naar. Oost-Pruisen scheen open te staan
Vreemde maatregel
Het vette dezer aarde
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Holland N»V.
Alkmaar - Voord am C 9.
Bnrean Alkmaarsche editie:
Voordam C 9, Alkmaar.
Telefoon Adm. 3320 - Bed. 3330.
Giro 187294.
DONDERDAG 17 AUGUSTUS 1944.
ALKMAARSGHS EDITIE.
146e Jaargang. No. 192, 2 pagina's.
Hoofdredactenr: H. M. C. SCHRöDER, Alkmaar
Prös der gewone advertenties min.
S 1.40. elke m.m. meer J 0.10. Tarieven
voor de gehèele oplage op aanvraag
Abonnementsprijs per 3 maanden voor
Alkmaar S 2.10, voor het geheele Rijk
J 2.63. Losse nummers 5 cent.
Invasiefronten
Verbitterde Strijd om de
bruggehoofden in
Zuid-Frankrijk
Vergeleken met den vorigen dag
is er in den toestand Woensdag
geen belangrijke wijziging gekomen.
De eerste landingspogingen, waarbij
de Britten met zwakke strijdkrach
ten op drie plaatsen vasten voet
konden krijgen, werden in hoofd
taak door infanterie formaties on
dernomen» Slechts in de Baai van
St. Tropez gelukte het den Anglo-
Amerikanen ook zware wapens aan
land te brengen» De in den strjjd
gebrachte luchtlandingstroepen en
valschermjagers bleven voorloopig f
beperkt tot twee bataljons, doch er
werden in den loop van Dinsdag
door vrachtzweefvliegtuigen nieuwe
luchtlandingstroepen neergelaten
in het gebied der drie plaatsen aan
de kust, waar de aanvallers kleine
bruggehoofden hadden kunnen vor
men, waarom verbitterd gestreden
wordt.
Het driedaagsche bombardement van
de versterkingswerken aan de Zuid-
Franscbe kust, dat aan de landingsope
ratie vooraf ging, had geen uitwerking
op de goed gecamoufleerde verster-
Het lukte den Anglo-Amerikaanschen
formaties niet om de voorgenomen
zwaartepunten te vormen ln het gebied
van St. Raphael of in de Baal van
Hyères. ofschoon zij wel dp de er vóór
liggende eilanden van Hyères, waarop
zich slechts waarnemingsposten bevon
den, vasten voet kregen. De eerste lan
dingspoging bij St. Raphael mislukte
volkomen en eerst bij een nieuwe On
derneming, die zij onder bescherming
van het vuur hunner zware scheepsar-
tillerie uitvoerden, konden zij ook in
het gebied van St. Raphael vasten voet
krijgen.
Succesvolle tegenaanvallen.
Behalve de zware gevechten ten wes
ten van St. Raphael, bij Maxirtie. is
ook verder landinwaarts aan de rivier
Angers tegen vijandelijke valschermja
gers, evenals ten westen van het
schiereiland St. Trojez, zwaar gevoch
ten. Zwaar vuur van vijandelijk
scheepsgeschut ligt nog steeds op ver
scheidene punten van de kuststrook,
zonder dat daar echter tot dusvet-re
nieuwe landingspogingen werdep on
dernomen. De Duitsche troepen hebben
een reeks tegenaanvallen ondernomen
het meerendeel der vijandelijke val
schermjagers vernie.igd, en gevangenen
binnen gebracht.
Interinf meldt over de gevechten in
Noord-Frankrijk:
In Normandië breidden de Anglo-
Amerikanen hun aanvallen uit, hoofd
zakelijk in het gebied ten oosten van Le
Mans, Het zwaartepunt der gevechten
bleef liggen tusschen Caen en Alengon.
De pogingen der Canadeezen terrein te
winnen in de richting van Falaise en
Cone, zijn hoofdzakelijk mislukt door
den taaien weerstand der Duitschers,
die handig den zeer sterken druk ont
weken en steeds weer vastberaden te
genaanvallen ondernamen.
Bijzonder verbitterd werd gestreden
ln het gebied van St. Pierre Sur Dives,
dat tijdelijk in handen viel van de Ca
nadeezen, maar in een tegenaanval
heroverd werd. Ook ten zuidoosten van
dit gebied werden herhaalde tankaan-
vallen der Canadeezen bloedig afge
slagen. Tusschen Laize en Orne ver
overden de aanvallers eveneens slechts
enkele kilometers terrejn.
Ter.wijl de distancieeringsbewegingen
aan de vooruitspringende frontbocht
ten zuiden van de Vire zonder grooten
druk van den vijand verliepen, slaag
den de Amerikanen er in ten oosten
van Donfront, bij La Fert-Made door
de Duitsche beveiligingen heen te
dringen. Ook in het gebied van Eeouche
weken de Duitsche troepen uit' voor
den numeriek verre overmachtigen
vijand, die zoowel naar bet westen als
naar het noorden sterk opdrong.
Ten westen van Alengon kwana het.
tot in heftigheid toenemende gevech
ten met vooruitgeschoven vrij zwakke
bewegelijke strijdkrachten, die doorge
drongen waren tot in het gebied van
Chartres en Dreüx#
Uit de vestingszönes van Bretagne
komen geen berichten over gevechts
handelingen van eenigen omvang bij St
Nazaira en Lorient. In het gebied van
Brest drongen de Anglo-Amerikaansehe
formaties dichter bij de vesting. Hun
concentraties werden met succes be-
stredep door de Duitsche artillerie. Bij
zonder verbitterde gevechten speelden
zich weer af om St. Malo.
Frelherr von Mannerhelm, d» Maar-
■chalk van Finland, dia zich na hat
altraden van staatspresident Risto Rytl
bereid verklaarde, het ambt van staats
president van zijn land te vervullen,
werd door den Flnschen Rijksdag In
zijn verantwoordelijke lunetie be-
êedlgd. Na de beêediging wordt Maar
schalk Mannerheim door den Flnschen
ministerpresident Linkomies gelukge-
"Wischt Orbis-Holland/P«* m
Volgens de laatste Duitsche be
richten gaan de landingen aan de
Zuid-Fransche kust voort.
De Geallieerden trachten op het
oogenblik bij de' 'landingsplaatsen
bij S t, R a p h a e 1, en B o r m e s,
die ongeveer 50 kilometer uit elkaar
liggen, door meer landingen tus
schen deze plaatsen een vost brug
genhoofd te vormen.
De Duitsche troepen bieden met
energie tegenstand. Er spelen zich
hevige gevechten af aan beide zij
den van de rivier de A r g e n s.
Ten Zuidwesten en Noordwesten
van St. Raphael beperken de
Geallieerden zich in de bocht van
S t. T r o p e z en bij C a p d' A n-
t i f e r tot artilleriegevechten.
De geheele landingsactie strekt
zich hanS uit over een kustgebied
van ruim 280 kilometer en omvat
ongeveer het gebied van Cannes
tot het gebied westelijk van Tou
lon, doch er kan niet van een
gesloten landingsfront worden ge
sproken.
Men moet het meer beschouwen
als afzonderlijke landingsacties die
zich op bepaalde punten concen-
treeren, met het plan om onderling
verbinding tot stand te brengen.
Eisenhower bevelhebber in
Bretagne en Normandië.
Generaal Eisenhower, de opperbevel
hebber der geallieerde troepen, heeft
thans persoonlijk het' opperbevel over
alle in Normandië en Bretagne strij
dende troepen op zich genomen, zoo
meldt Reuter.
Geallieerd bevel in Middel-
landsche-Zeegebied.
Naar de Britsche berichtendienst
meldt, maakt het geallieerde commando
in het gebied der Middellgndsche Zee
de namen bekend van de volgende
nieuwe legeraanvoerders der geallieer
den in dit gebied.
Opperbevelhebber is Sir Henry Mai
land Wilson (Groot Brittannië), plaats
vervangend opperbevelhebber en com
mandeur van de Amerikansche strijd
krachten is lt.-generaal Jacob C. Be
vers (Ver. Staten), commandeur der
geallieerde troepen in Italië is generaal
Sir Harald Alexander (Groot Brit
tannië), opperbevelhebber der geal
lieerde luchtstrijdkrachten in het ge
bied der Middellansche Zee lt.-gene
raal J. C. Baker (Ver. Staten), plaats
vervangend opperbevelhebber der geal
lieerde luchtstrijdkrachten generaal
der-vliegers Sir John Slebsor (Groot
Brittannië), opperbevelhebber der ge
allieerde vloot admiraal Sir John Cun
ningham (Groot Brittannië).
Door electrischen stroom gedood. - De
41-jarige ^melkrijder H. Tooi, die op het
dak van zijn woning te Uitwierda onder
Delfzijl een loshangenden ijzerdraad wilde
wegnemen, kwam in aanraking met een
niet geïsoleerden draad van het boven-
grondsche electrische v net, met het ge
volg, dat hij op slag "werd gedood.
Postbesteller aangehouden. - Wegens
diefstal uit postpakketten is te Assen
aangehouden de postbesteller G. W. al
daar. Hij teekende geregeld de regu's
van de pakketten met een valsche hand-
teekening en eigende zich de pakketten
dan toe. Bij zijn aanhouding werden
eenige brieven gevonden uit pakketten.
Voorts was hij bijzijn arrestati» in het
bezit van eenige poststukken, - geadres-
seerd\ aan personen in de omgeving van
Assen, welke hij niet had besteld. Hij
Is ter beschikking van de justitie ge
steld.
In den loop van Dinsdag zijn ln
verschillende deelen van ons land
wederom door aanvallen met boord-
wapens door Anprlo-Amerikaansche
vliegtuigen in scheervlucht onder
nomen op personentreinen, auto's,
en voetgangers, alsmede door het
werpen van bommen, onder de Ne-
deriandsche burgerbevolking 24 per
sonen gedood, 21 zwaar en 72 licht
gewond- Eenige woonhuizen en een
kerk werden door bommen zwaar
beschadigd.
De dienst Perszaken van het Neder-
landsehe Oost Instituut deelt mede
Voor de eerstvolgened distributieperio
de der Oekrainesigaretten zijn met in
gang van 18 Augustus van de roode
bonkaart de nummers 41 en 42 en van
de blauwe bonkaart nummer 35 geldig
verklaard- De aandacht wordt er op
gevestigd, dat op 1 September a.s. van
de roode bonkaart de nummers 18, 19,
20 en 21 en van de blauwe bonkaart
de nummers 10 en 11 hun geldigheid
verliezen. Hierop zal mgp na dien da
tum geen Oekraine sigaretten meer
kunnen koopen.
Weermachtbericht
Dinard in Bretagne verloren
gegaan
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FfiHRER, 16 Aug. (DNB). Het op
perbevel van de weermacht deelt
mede:
„In Normandië woeden verbit
terde gevechten. waarvan het
zwaartepunt is gelegen in het ge
bied ten noorden en noordoosten
van Falaise. De vïiand tracht
steeds weer met het grootste ge
bruik van materiaal over eeh breed
front in de richting van Falaise
door te breken, om zich te ve. eeni
gen met de uit het gebied van
Carrouge naar het noorden aan
vallende Amerikaansche strijd
krachten. Pas na urenlangen strijd
slaagde de vijand jr met zware
verliezen in binnen te dringen in
ons met steunpunten bezette front
en in zuidelijke en oostelijke rich
ting terrein te winnen.
Uit het gebied van Alengon naar
het oosten opdringende vijandelijke
Strijdkrachten zijn in den sector
ChartresDreux in zwaren strijd
met onze beveiligingsstrijdkrachten
gewikkeld.
In Bretagne ging de stad Dinard na
heldhaftigen strijd verloren. De resten
van het garnizoen van St. Malq, .die
zich na den afweer van hevige vl?4n-
delijke aanvallen hebben teruggetrok
ken in de citadel, trotseeren daar nog
steeds alle vijandelijke bestormingen.
De driemaal herhaalde! vijandelijke
sommatie tot overgave bleef onbeant
woord.
Aan de Zuid-Fransche kust werden
verscheidene viiandelijke landingspo
gingen tusschen Toulon en Cannes af
geslagen. De vijand slaagde er echter
in op eenige punten der kust vasten
voet te krijgen. Hevige gevechten zijn
hier gaande. De in den rug van onze
verdedigingszóne neergelaten vijande
lijke luchtlandingstroepen worden door
onze reserves aangevallen.
In luchtgevechten, door luchtdoelge
schut van luchtmacht en marine en
door vlootstriidkrachten verloor de vij
and boven de kust van west- en zuid-
Frankrijk 23 vliegtuigen.
In het Fransche gebied werden 164
terroristen in den strijd vernietigd.
Het gebied van groot-Londen ligt
nog steeds onder zwaar vuur der V 1.
Uit Italië worden geen gevechtshan
delingen van beteekenis gemeld.
Oostelijk front.
In het voorterrein der Karnathen be
reikten formaties van het leger en de
Waffen-M westelijk van Sanok in drie
daagsche harde gevëchten tegen zeven
vijandelijke infanteriedivisies eenige
frontverbeteringen. De Sovjets leden
zware verliezen aan dooden en gewon
den en verloren 51 tanks en gemotori
seerde kanonnen. 98 stukken geschut,
veel oorlogsmateriaal en een groot aan
tal gevangenen.
In de groote bocht van den Weichsel,
westeliik van Baranof. namen pantser
en - pantsergrenadierformaties tegen
hardnekkigen vijandeliiken tegenstand
verscheidene plaatsen en sloten zij een"
leemte in het front. Zuidoostelijk van
Warka. alsmede tusschen den Weichsel
en de Boven-Narew werden talrijke
aanvallen der bolsjewisten uiteenge
slagen.
Aan weerszijden van de Memel vie
len de Sovjets in hêt gebied van Wil-
kowisiken en Raseinen met massale
strijdkrachten en sterken steun van
vliegtuigen aan. Alleen bij Wilkafvisj-
ken slaagden zij er in een weinig ter
rein te winnen. Alle andere aanvallen
werden met aanzienlijke verliezen af
geslagen.
Aan het Letlandsche front mislukten
noordelijk van Birsen hernieuwde met
sterke strijdkrachten ondernomen vij
andelijke aanvallen. De bolsjewisten
verloren hierbii 40 tanks. In het pene-
tratiegebied ten zuidwesten "an het
Meer van Pskof duren de heen en weer
golvende gevechten met onverminder
de hevigheid voort. Sterke formaties
slagvliegtuigen mengden zich hier bij
zonder doeltreffend in de gevechten te
land. De Sovjets verloren gisteren aan
het Oostelijke front 52 vliegtuigen.
Lucbtterreur.
i Amerikaansche bommenwerpers vie
len plaatsen in West- en Noordwest
Duitschland aan. Door luchtverdo li-
gingsstriidkrachten werden 29 vijande
lijke vliegtuigen, waarvan 27 viermo
torige bommenwerpers, neergeschoten
In den afgeloopen nacht lieten afzon
derlijke vijandelijke vliegtuigen bom
men vallen op Berlijn en het Rijn-
landschWestfaalsche gebied. Drie vij
andelijke vliegtuigen werden neerge
schoten".
Woensdag 16 Aug. - Het weermacht-
bericht en algemeen DNB- en Interinf-
nieuws maakten melding van landin
gen van viiandelijke eenheden aan de
kust van Zuid-Frankrijk. De invasie
was van minderen omvang dan die in
Normandië en er was ook geen sprake
van een samenhangende actie. De ope
raties geschiedden over een breedte
van 200 K.M.
I
De Duitsche kustverdediging was op
alles voorbereid en daardoor mislukte
de eerste poging volkomen. Valscherm
jagers ter sterkte van een bataljon
leden zeer zware verliezen, terwijl uit
gestrekte mijnenvelden den vijand ook
noodlottig werden.
De Engelsche berichtendienst maakte
melding van het verlies van den krui
ser „Tromp".
In Venhuizen werden dë vorige week
een 15-jarige en een 7-jarige zoon van
de familie Singer onwel. Na een hevige
ziekte overleden zii. Vermoedelijk wer
den ze vergiftigd door verkeerd .voed
sel.
Naar Reuter uit Washington meldt
heeft senator Mc Kellar uit Tennessee
Dinsdag een resolutie in den senaat in
gediend. volgens^ welke president Jtoo-
sevelt met Ecuador onderhandelingen
moet opeöën over het afstaan der
Galapagos-eilanden in permanent
Amerikaansch bezit.
De resolutie, aldus zegt het bericht
verder, verlangde ook het in bezit ne
men- door de Vereenigde Staten van
alle eilanden, die nobrdeliik van den
enuator tot den 30sten breedtegraad
voor Pearl Harbour aan Japan toebe-
hooren of onder mandaat van dat land
staan. Hiertoe moeten ook Formosa en
de Rioekioe-eilanden worden gerekend.
Verder wordt de verwerving door de
Ver. Staten verlangd van de Beimuda-
^eilanden en van alle West-Indische
eilanden, die thans in het bezit van
Europeeschp landen zijn.
Terwiil hij zich voor de resolutie uit
sprak verklaarde senator Robert Rey
nolds. de 'voorzitter van de senaats
commissie voor militaire zaken, raar
Reuter verder meldt* „De Britten en
Franschen moeten erop worden voor
bereid, dat zii aan de Vereenigde Sta
ten, als gedeeltelijke betaling van hun
schulden aan de Vereenigde Staten uit
den vorigen en uit dezen oorlog, d i e
eilanden afstaan, welke de Vereenigde
Staten in het belang van hun veilig
heid na den oorlog noodig hebben".
Hij verklaarde verder, dat hetzelfde
voor de Nederlandsche
regeering zal gelden, „wanneer
wii het bezit van Nederlandsch
O o s t-I n d i hebben hersteld".
STRIJDT IN DE WAFFEN ft MEDE VOOR EEN NIEUW EUROPA.
Reuringen.
Het ft-Ersatz-Rommando deelt mede: Iedere gezonde Nederlander kan zich aan
melden teneinde gekeurd te worden voor de Waffen H (Wiking), ft pantzer Gre
nadier-.brigade Nederland, H-Pantzer Jager-kompagnie Scbeveningen, Landstorm
NcrJsrland en Germaansche W ln Nederland.
18.8.44 8—12 our, Utrecht, M-Ersatz-Kommando Niederlande Nebenstelle vreden-
burg 19.
18.8.44 1517 uur, Amersfoort, pol. Durchgangslager, Leusderweg,
Tijdens de keuringen worden alle inlichtingen verstrekt met betrekking tot de
verzorging van familieleden, duur der opleiding, extra levensmiddelen, kolen etc.
Personen tusschen 19 en 35 Jaar die aanmeldingsplicbtig zün voor de tewerkstel
ling. kunnen zicb eveneens aanmelden en worden gedurende de verbintenis van de
tewerkstelling vrijgesteld.
Officier in de Waffen ft kan leder worden^ die na tenminste een Jaar dienst
tijd zijn geschiktheid voor de officiersopleiding heeft bewezen. Zijn schooloplei
ding is niet doorslaggevend. Beslissend voor bevordering zijn: gedrag, karakter,
prestatie.
Alle verdere Inlichtingen en gratis reisbiljetten voorde
heen- en terugreis verstrekken de Navolgende Nebenstellen der Waf
fen H: 6
Amsterdam, Dam 4.
Alkmaat, Langestraat 56.
Utrecht, Vredenburg 19.
Heerlen, Saroleastraat 25.
Groningen, Heerestraat 46.
Enschedé, Hengeloscliestraat 30.
Eveneent bij het W-Ersatz-Kommando Niederlande. Den Haag, Korte Vijver
berg 5» v
Generaal Diltmar:
In zijn radiovoordracht van Dinsdag over den militairen toestand heeft
lt.-generaal Dittmar o.m. gezegd:
Wij mogen er heden wel in alle openlijkheid over spreken. In den loop
van de maand Juli zijn er dagen van zeer ernstige bezorgdheid geweest.
Wat aan Duitsche troepen in het midden van het oostelijk front, van den
noordelijken rand der Prlpetmoerassen noordelijk tot aan Witebsk aan
het gevechtsfront stond, bad na heldhaftigen tegenstand het onderspit
gedolven ^tegenover de massale bestorming der bolsjewieken, of was
weggedrongen naar de onherbergzaamheid der moerassen en bosschen
van het achterland.
Vijandelijke tanks en gemotoriseerde formaties rukten langs de wegen
en autobanen naar bet westen op. Wat hun in plaatselijke versperrings
grendels of geïmproviseerde fortificaties aan tegenstand geboden werd,
werd door omsingeling ineffectief gemaakt. De weg naar Oost-Pruisen,
naar het Gouvernement-Generaal, dus naar den beneden- en middenloop
van den Weichsel, in het Zuiden tot het brongebied, van Weichsel en Oder,
en via de Beskidenpassen naar de Hongaarsche laagvlakten scheen voor
de bolsjewieken open te staan. Vlet Duitsche oosten, de essentieele basis
van onze nationale weerstandskracht moest beschouwd wórden als ern
stig bedreigd.
Ongewone prestatie van den
Duitschen soldaat
De omstandigheden die tot een
dergelijke verscherping van den
toestand hadden geleid, kunnen in
hoofdzaak tot een enkele oorzaak
worden teruggebracht: De nume
rieke overmacht van den tegen
stander. Wij weten thans, dat 'de
verhouding der groote eenheden
aan Duitsche en Sovjet-Russische
zijde over het algemeen 1 op1 20
bedragen heeft. Dat hierbij het
aantal gepantserde en overige ge
motoriseerde formaties aan Sovjet-
Russische zijde nog een hijzonder
overwicht opleverde, verscherpte
voor ons den toestand evenzeer
als de vele malen grootere aantal
len luchtstrijdkrachten der bols
jewieken.
Wat daartegenover aan Duitsche zij
de ter beschikking stond, bestond op
vele plaatsen uit troepen van geringere
gevechtswaarde, alarmeenheden over
schietende manschappen van staven,
trossen, ravitailleeringstroepen en
soortgelijke instellingen, die tot for
maties waren samengevoegd, beveili-
gings- en politie-eenheden, voor een
groot deel bestaande uit oudere man
schappen Zij hebben dapper gevoch
ten en zich goed gehouden onder uit
stekende leiding en met een eeniger-
mate behoorlijke voorziening van
zware wapens, zelfs in den moeilijken
gevechtsvorm van den beweeglijk
uitgevoerden afweer. Zij hebben ge
toond, dat ook de Duitsche soldaat op
gevorderden leeftijd nog onder bepaal
de omstandigheden tot ongewone pres
taties in staat is.
Intusschen werd aan gevechtskrach-
tige formaties aangevoerd wat elders
beschikbaar was geworden, toen de
hoofdstootrichtingen der Sovjets on
dubbelzinnig vaststonden. Ook de
strijd van deze formaties, was in hoofd
zaak nog van vertragenden aard en
moest dit zijn, aangezien ook hun aan
tal nog niet bij benadering een even
wicht der wederzijdsche krachten tot
stand bracht. Maar toch kon de af
weer veel actiever gevormd worden
dan voorheen, een feit dat op zich
zelf reeds bijdroeg tot een' vertraging
van het opmarschtempo van den vij
and. Weliswaar konden de natuurlijke
verdedigingslinies van San. Weichsel
en Njemen niet gehouden worden, de
verovering daarvan echter werd den
tegenstander tenminste niet gemakke
lijk gemaakt.
Een essentieel ander karakter kon
den de gevechten in het Oosten eerst
krijgen, toen in steeds toenemende
mate de aanvoer van formaties uit
het vaderland merkbaar werd. In dit
nog niet geëindigde maar eerst inge
leide stadium der ontwikkeling staan
Wij thans. De invloed daarvan heeft
zich reeds doen merken in eerste, vrij
groote tegenslagen voor den tot dus
verre zoo succesvollen tegenstander De
vernietiging der tot aan den Beski-
den-pasweg doorgebroken Sovjet-Rus-
siche infanterie-divisies, de zware
tegenslag van het derde Sovjet-
Russische pantsercorps in 't gebied ten
Noordoosten van Warschau en de her
overing van de voor d= Oost-Pruisi
sche grens liggende stad Wilkowisjken
kunnen genoemd worden als sympto-
nen voor de versterkte Duitsche af
weerkracht.
Gezien deze ontwikkeling kan men
met verbittering de vraag stellen
welke wending de dingen aan het
Oostelijk front volgens alle men-
schelijke verwachtingen wel zouden
hebben genomen, wanneer datgene
wat thans reeds aan krachten kon
worden gemobiliseerd bij wijze van
voorzorg en dus tijdig ter beschik
king gesteld was. Want. dit is zeker,
wat thans mogelijk is, zou ook reeds
maanden geleden uitvoerbaar zijn
geweest. Een onuitsprekelijke woede
vervult het Duitsche volk tegen de
genen, die door nalatigheid of be
wuste sabotage dit hebben verhin
derd, öiaar ook het gevoel van
uiterst sterke afwijzing van die
geesteshouding, die zulke nalatig
heden, zij het ook onbewust, heeft
bevorderd. Wij hebben de aanvanke
lijke en voortdurend opgevoerde
wanverhouding der krachten aan
onze en Sovjet-Russische zijde ge
durende den eersten tijd van het
Sovjet-Russische' zomeroffensief niet
alleen in het licht gesteld om de in
eenstorting van den Duitschen cen-
tralen frontsector voor het Duitsche
volk verklaarbaar te maken.
f Deze motiveering, hoe ernstig en
van hoe groot belang zij zonder twij
fel is, heeft tenminste dezen eenen
positieven kant, dat zij ons leert, dat
er slechts bepaalde, volstrekt binnen
ons bereik liggende voorwaarden noo
dig waren om vooreerst minstens een
tijdelijk evenwicht tot stand te
brenger-. Dat is tenminste al iets, aan
gezien het toekomstige mogelijkheden
aanduidt.
Waardevolle grondslag.
Wij zouden hier ook het licht kun
nen laten vallen op het'met voorbeel
dige krachtdadigheid ingjleide en in
korten tijd aanzienlijk opgeschoten
weik van de Oostelijke grensverster-
kingen, het resultaat der voorbeeldige
lotsgemeenschap van een heele pro
vincie. Hier Is een waardevolle grond
slag gelegd voor alle verdere stappen.
Hij heeft bij Augustowo en Wilko
wisjken reeds zijn vuurproef door
staan en een belangrijk effect gehad
op het verloop der gevechtshande
lingen in het gebied aldaar. Gelijke
maatregelen Van grootsch opgezette
fortificaties des lands zijn ter hand geno
men overal waar zich een bedreiging
van Duitschen bodem of het voorter
rein ervan afteekent. Daarmede wordt
een gemeenschapsarbeid geleverd, die
niet alleen een weerspiegeling vormt
van' het Oost-Pruisische volk, maar die
ook als in den besten zin Europeesch
kan gelden. Want ook al de niet Duit
sche bevolkingsdeelen, die uit de vroe
ger door ons bezette gebieden met on
ze troepen naar hèt Westen zijn ge
trokken, zijn ingeschakeld in den ar
beid aan den Oostwal en geven het
beste wat zij hebben, omdat zij weten
dat dit werk ook tot hun bescherming
verricht wordt,
Laten wij niet vergeten, dat er thans
een scheur loopt dwars door het mee-
reftdeel der Europêesche volken, voor
al die in het Oosten, welke de com
munistisch georiënteerde deelen
scheidt, van die welke zich uitspreken
voor hun volkswezen en die reeds op
grond van hun opvatting als boeren of
als van hun waardigheid bewuste ar
beiders de doodelijke nivelleering door
het bolsjewisme met alle scherpte
van de hand wijzen.
Een blik op den toestand in het Oos
ten zou zonder een afmeten der laat
ste gebeurtenissen in het Westen on
volledig en daardoor onbevredigend
zijn. De gevechten hier zoowel als
daar, moeten immers volgens het plan
van onze vijanden in de nauwste wis
selwerking met elkaar in verbinding
staan. Zij moeten, dat ligt voor de hand,
de Duitsche krachten dwingen tot ver-
deeiing, de aandachtvan de Duitsche
leiding evenals het gebruik dêr reser
ve versplinteren en op die wijze onze
afweerkracht tot een ge'eidelijken on
dergang brengen. Men kan wel zeg
gen, dat totdusverre van den kant van
den vijand niets 13 nagelaten om dit
voor de hand liggende plan in volle-
digen omvang ten uitvoer te brengen
De ontwikkeling die de gevechtstoe
stand aan het Normandische front
laatstelijk heeft ondergaan, vormt, dat
kan niet bestreden worden, een nieu
we zware belasting voor ons. De door
braak van Avranehes heeft het gedu
rende bijna acht weken stabiel en
plaatselijk begrensd gehouden front
uitgebreid tot aan den Westelijken top
van Bretagne, hier echter zonder den
tegenstander totdusverre operatieve
successen te brengen, aangezien de
Bretonsche havens nog niet veroverd
zijn.
Veel ernstiger is op het oogenblik
de poging van de Britten en Ameri
kanen om van Le Mans via Alengon
het over het geheel naar het Noorden
gerichte Duitsche front tusschen Orne
en Vire uit het Zuiden in een tang te
vatten. Er zullen van onze zijde zeer
handige operaties noodig zijn om aan
dit gevaar het hoofd te bieden. Maar
wij mogen niet over het hoofd zien.
dat een losser worden der gevecHts-
fronten, zooals dit thans is geschied,
jok eenige kans kan bieden om doel
treffend terug te slaan, waardoor aan
den strijd om tijdwinst dien wij voor
namelijk met het. oog op de toekom
stige wapentechnische ontwikkeling
voeren, steeds nieuwe perspectieven
worden geboden.
Op de perrons worden de men-
scheh tot hyena's en duivels. Zij
loopen andere menschen onder den
voet, verwonden hen als het niet
anders kan, en zouden desnoods ook
nog wel bereid zijn hun aspirant-
medereizigers met huid en haar te
verslinden. Alles vanwege het
plaatsje en bij voorkeur het z i t-
plaatsje. In dit opzicht is er
tusschen de passagiers eerste, twee
de en derde klasse weinig verschil
meer. Wat geen wonder is, want
menschen, die vroeger ternauwer
nood een kaartje voor de harde
banken konden bekostigen, pralen
thans op het fluweel van de eerste
klasse, vanwege hun overvloed aan
zwarte contanten.
Nu zou men zoo zeggen, dat de
ambtenaren van de Spoorwegen
vaderlijk en sussend moesten optre
den, Dat moeten zij ook, n u meer
dan ooit, maar zij dóén het niet
altijd" Kortgeleden beleefde ik het
geval, dat een hoofdconducteur op
de lijn Amsterdam—Alkmaar alle
tweedeklas-compartimenten veran
derde in eerste klasse, zoodat de
bezitters van een kaartje tweede
klas, öf derde moesten reizen óf
eerste „-n bijpassen.
Het gevolg van deze dwaze -en
onrechtvaardige handelwijze was
ik berPter zelf getuige van geweest!
een toestand, die aan een kleine
revolutie grensde. Gelukkig kwam
een wijs stationschef tusschenbeide,
die den betreffenden maatregel met
een paar hartige opmerkingen on
gedaan maakte en daarmee een
handgemeen, dat beslist ontstaan
zou zijn, Verijdelde.
OVIDIUS.
Inderdaad, Purmerend is een stadje,
dat, midden in het Waterland gelegen,
een centrum is voor den handel en het
punt' waar vele boerengeslachten
elkaar treffen.
In de stoere koppen, die men daar
aantreft, liggen de trekken vastgegroefd
aan een eeuwenlangen strijd om het
bestaan en de zorg voor gewas en vee.
Dan is daar de dagelijksche markt,
waar het gewonnene en geteelde te
koop wordt aangeboden en waar het
profijt van den stedeling begint.
Zoo helpen zij elkaar, de boer den
stealing en de stedeling den boei".
Maar toen er jaren kwamen, dat de 1
boer zijn gewas op de mestvaalt kon
gooien en de varkens geen geld op
brachten. toen moest hij die de voed
selvoorziening van het volk draagt,
alle dagen die de lieve God geeft,
behalve zijn zwaren dagelijkschen
arbeid de moeilijkste prestatie van
zijn bestaan leveren, n.l. zijn hand
ophouden bij de regeering om een paar
centjes van zijn volksgenooten-niet-
boeren.
En nu is daar <\e tijd, dat de stedeling
in hooge mate van den immer zoo
beklaagden boer afhankelijk is gewor
den; en~eï zijn hoeren, die zooveel
gevoel in hét taaie door den Noord-
hollandsche regens en winden ge
streelde korpus hebben, dat zij ver
geten, dat er andere tijden waren,
boerenmenschen die gevoel hebben
voor de kinderen van hun Volk. het
Volk, waarin zij wortelen sinds eeuwen
en dat zij gediend hebben, dikwijls
zonder te beseffen, hoe groot hun offer
was aan hen, die hun arbeid ver
achtten.
De zelfbewuste, welbespraakte ste
deling is thans in nood; en terwijl hij
een armoedig gezicht zet. tracht hij den
boer te vermurven, die zonder al die
woordenrijkdom helpt, waar en voor
zoover het iiem mogelijk is.
Maar met de nood van de stedeling
steeg het aantal van hen, die uit dien
nood profijt gingen trekken en die zich
gingen verrijken aan het eigen volk,
dat zij- zeggen zoo lief te hebben. Zoo
„hielpen" zij de eerlijke verdeeling
van het voedsel in het honderd en zoo
zlin zij er de oorzaak van dat de nood
blijft.
De markt te Purmerend is het tref
punt niet alleen van allen die door
eerlijken -arbeid aan den bodem zijn
producten onttrekken en van then, die
door eerlijken koop l.andel drijven,
maar eveneens van al diegenen,, die rijk
willen worden door uitzuiging.
Reeds in Amsterdam doet zich de
trek naar de Purmerendermarkt ge
voelen. Op de Ruyterkade staan dui
zenden op het trambootje te wachten.
Zij zijn een groot deel van den-»,dag
onderweg om een maaltje eten op te
scharrelen, tegen prijzen, die aan het
ongelooflijke grenzen.
Gerookte paling geldt reeds lang niet
meer ais volksvoedsei. Er is geen paling
en er is tóch paling voor 12, 15 zelfs
18 gulden een pond.
Een schriel kippetje kost dertig gul
den en de prijs van gelakte kinder
klompjes bedraagt 10.50 en dan ver
dient de handelaar er nog niéts aan,
zoo bewéért hij. De heeren hebben
pret, want ze kennen de ware methode.
Immers iedereen kan een controleur
zijn en ze zijn niet zoo Heht te van
gen, deze zwarthandelaren. Op de neu
zen van de kinderklompjes staat het
woord „Holland", de naam van het
land, waar het houten kinderschoeisel
een derde deel van een arbeiders
weekloon kost.
Een gladden controleur is het ge
lukt op een dag 4 koeien én een stier
in beslagte nemen. De prijzen laten
zich slechts raden. In een stil hoekje
van een steeg wordt een pony verhan
deld, een bescheiden trekkracht tegen
een waanzinnigen prijs.
Na het middaguur trekken de Am
sterdammers en lieden uit de provin
cie naar huis terug. Wie een dikke
portemonnaie had, heeft veel te dra
gen, en wie werkt voor zijn dagelijksch
brood, gaat met een bos wortelen naar
huis of met wat aardappelen in een
tasch. Het vette dezer aarde is alleen
voor hen, die weten, hoe men op het
Volk parasiteert.
De sjouwende ploeterende arbeider,
de .man die dagen van huis is om het
brood te verdienen voor de kinderen
van dit Volk want uit hen wordt
het Volk in de toekomst, niet uit een
kleine laag van profiteurs of uit een
kleine groep van bezitters die man
staat er weer eens naast
Wanneer wordt hier een eind aan
gemaakt?
Boeren, uw volk vraagt
brood, vet en aardappelen
scheurt grasland.