i«fFas
Dr. H.M. Hirschfeld ter verant
woording gedaagd
De toestand in Zuidelijk
7 Nederland
A
Strijd op .zes ©orlogstoneüen
Winterslag in O. duurt voort
ikENBEURS j
TttXE EN
I0DERNE
BOEKEN
Massale stormloop der Sowjets
in het Oosten
EE
De voedselpositie in onze provincie
Me J ten top gestegen
Van het Oostelijk front
Zwitserland en de
Geallieerden - v
Hevige strijd op zeven sectoren
Gróte groepen hebben bezwaar
tegen regering
Krachtig gezag nodig
15000 gijzelaars in
handen der Elas
Grote verliezen aan beide kanten
Sneeuwjachten redden
Sowjet-groepen
Dreigende economische
crisis in België
Sneeuwstormen,in Spanje
Binnenstad van Boedapest gevechtsterrein
Zware strijd in Ardennen
-2b
•n negen Jaar. E>t
at heeft een zes
1 gehad in ontwil
ia tot een. zaak mi
n, die zich met de
egenheden bezig
id hij uit de zaax.
en kerkelijke leven
verse functies. Zo
ig lid der Provi,
fdiiigeland van het
ap Noord hollands
lid van - de kerke -
irmeerde kerk, Hd
ituur. --
lis werd het woord
loss, ds. Mulder,
'an den overledene.
der directie van
Zaadteelt en Zaad-
r, namens het, per
uik als oud vriend,
heeft de jongste
S. Groot, voor de
l^nkt.
ing overleden
i van ruim zes en
alhier overleden
emeritus-predikant
STederl. »Herv. Staar-
;ht.
rd geboren in 1878.
in de theologie in
1de in 1903 het pre-
eerste gemeente te
land). In 1908 kwam
en, bleef hier slechts
1913 emeritaat aan
zijn benoeming tot
ris der bovenge-
;ing te Utrecht,
ileuen werd hij in
hij hier tijdelijk
een ernstige onge
in en sinds die tijd
i blijven wonen,
tijd werd aan ds,
neritaat verleend uit
betrekking, wegein
de pensioengerech-
H. M. O. 6chröd«v.
facteuren: J. Groo
oersen. Hoorn; A. van
lder; M. Kuiper, Sclr -
jk; D. IUomp, Al>-
nen. Koog a.d. Zaan;
sverwilk.
H. P. v. d. Aardweg,
de advertenties: V.
,d. Zaan.
„De' Arbeiderswre'
getekende maalt-
dat hij zijn bai -
,k met 1 Febt
te sluiten. Teven!
hij dank aan allen!
an hier als elders!,
gunst, welke hij
jaar mocht on-
en.
K. ZWAAN.
Des Jan. 1945.
IWESLOOT 103,
ALKMAAR,
«koop van
n in prima staat,
rima prijzen!.
>s
bakkerlmeclit 27 j.,
liet vak. Genegen lei
geven. Br. A. C. Slik-
ksweg 37, Jnlianadorp.
RUILEN
1EKZEIL 5x2 m. voo:
wol. A. van Berkuir-
ijk 19, Hoorn.
PAAR h.sch. i.g.st. m
d.pantoffels ra. 40
dubbele breukband m
m. 90; een h. wintel-
schapenwol. A. Vriese.
obelcUjk.
JIERS voor gesponnen
iwol. Hildertng, Westen
3, Bnkhuizep.
SNTAEBL
0 stottien «en i-g^tU
j Gildemeijer, Hon
G '67, Heerlmgow.
RIMA staai zijnde a.-
oenen m. 38£ ^voor m.-
33 of 34. Sclimidt,
-O 112, Schagen-
-MANDEK KACHEL z-E-
2 fornuis. jrJMajei.
r 137 (N.H.K-nak
lruR' a'Oh voor 6
lder.
,.,T llllU,S m. 44
NW. ^I-vies (crème i
1 tbeeser g Hoon
essel, utlND. ook ifi
■E WAAft, pevr. geer,
j. oud-
porn
I.N
jen
i J
D
)r
l1feöiiout. dressoi-
djTwJel met uit-
f 50. H. Posi
1 «oompjes 9, Hoorn
jSlïfoflOM) 6 mnd-
IK B®' 1 2i' Belkmerwe'
vrtfRDUirEL me;
fK0 J. Ba», J. H. A
h.L?r 12. Alkmaar.
w-ÓOMIWS en plnr
■U-and (li ia. kah e.v.r
uur)In ruil voor huw
-rij met overname van
az. Br. no. 1, bur. K
Schagen.
b koop gew.
ES BEVOLKTE bijen
Gebrs. Schuitemaker
lik B 98, Werverslioc
RS OPKLAI'BED me
gr of inl- M. Bosma
iel 14, Medemblik.
FORNUIS, tevens eer
■islesscli oenen m. 34-3
joverjas Ift, 17 j. 0
verjas- C. Hoogeboom
T-\»ond6 B Ho.
^TSPUIT, met o£ z
IV. Talsma, Laanweg, H
tard
gf ,lZ of -15 öelig konij
voor midden of grote
A. Bouk.es, Lutjewlnkp
is V(s;m,|i
[EUB. KAlllïR gevr. met
Sl v1' hutsie- K- d
elder. Matraat 9C
ClVELXfsj
S. Balk, Schagen
hoofdredacteur a m. c. schrödeb.
Tijdelijke redactiebureaux
N. V, „DE ARBEIDERSPERS",
HEKELVELD 15, AMSTERDAM-O.
TELEFOON 38811, TOESTEL 58.
DONDERDAG 18 JANUARI 1945 DAGBLAD VOOR JAARGANS N°' 7
NOORD-HOLLAND
Verschijnt voorlopig Dinsdag, Donderde en Zaterdag
Uitgave Dagblad voor Ndord-Holland N.V.
Alkmaar Voordam C 9.
Bureaux te Alkmaar, Den Helder, Schagen,
Hoorn, Beverwijk, Koog a.d. Zaan.
Losse nummers 7 cent
Postabonné's die in deze omstandigheden moei
lijk te bereiken zijn, kunnen wij hun blad
thans niet toezenden. Zij kunnen dit aan
vragen bij de verschillende bureaux.
V/1' veten niet of het u bekend is,
- dii ihrijft „De Telegraaf", in welk
t, hemel schreiende toestand het
ovu c te deel van de bevolking van
>m r ote steden in de laatste weken
komen te verkeren. Ons is dat
wej
brieven vaii onze lezers spreken er
an, brieven van huisvaders, van
moeders met zuigelingen, van ouden
ar dagen en invaliden, brieven, die
vr -n van de steeds nijpender hon-
ii onze steden, brieven, die vra-
i a - ai redding en uitkomst, die
om leiding en getuigen van
bcre dwilligheid om ten koste van
lies a de slag te gaan om een nog
ramp af te wenden. Dagelijks
- .-n tientallen bezoekers bij onze
om de inhoud van deze brie-
:t hun persoonlijke noden eft
soonlijke drang naar verlos;
n iade» te onderstrepen. Wij
r tiet nodig u op grond daarvan
skeren, dat de honger zwaar
op Amsterdam en wij weten,
be er in Den Haag, in Rotter-
l3 :i, Utrecht èn Haarlem niet anders
voor staat.
Wat bij thans meemaken, kan voor
nond onverwacht gekomen zijn.
en allen, dat sedert de maand
oer van het vorige jaar een
itige ontwrichting van het
swezen in ons land bestaat,
ten, dat wij nog enige weken
stale 18de September de nor-
- ntsoenen hebben kunnen ont-
- uit de voorraden, die in onze
of in de onmiddellijke omge-
itarvan aanwezig waren. Wij
h oen het meegemaakt, dat deze
-ar-.soaén gaandeweg minder wer-
r in aantal en in omvang, totdat
i bi November genoegen moesten
met 1000 grammen brood,
immen aardappelen en enkele
hoeveelheden kaas en 'vlees.
Werkelijke hongersnood
van ons en wij spreken
shts namens de tienduizenden
innen, die onze bladen lezen, maar
namens de honderdduizenden, die
niet doen ieder van ons heeft
alles zien aankomen. En wanneer
u thans langs deze ongebruikelijke
een en ..ander onder het oog
aten brengen, ddn geschiedt dat,
'lat het water ons allen tot de
ien is gekomen, nu ook de kleine
zeer kleine huiselijke voorraadjes
verbruikt, omdat wij nu op het
'.ut zijn aangekomen, waarop de
I reringwekkende begeleidende ver-
ijnselen van een werkelijke hon-
nood tastbare werkelijkheid drei-
te worden, nie"t binnen maanden
1 over enkele weken, maar over
:1e dagen. Wij richten ons met
schrijven tot u, omdat u als secre-
i-generaal van het departement
Landbouw en Visserij geacht
f it de hoogste Nederlandse auto-
t Te zijn op het gebied van de
teelvoorziening. Wij doen dat met
t te meer vrijheid, omdat het ons
-tri geworden is, dat de Duitse
1 ttingsautoriteitgn sedert de
nd Septémber van het jaar 1944
oedselvoorziening van het Neder-
i se Volk beschouwd hebben als
zuiver Nederlandse aangelegert-
die door Nederlanders en dus
on I uw hoogste leiding verzorgd
o ".ie te worden.
Enige vragen
r; bevolking van de grote steden
r et Westen des lands heeft u 'te
di aanzien enige vragen te stel.en.
lerdduizenden wensen de rec'anen
u-nemen voor de volkomen on-
jïlijke en bovendien onnodige
lelnood in hun woonplaatsen,
intv/ooi'den moge ujgemakkelijk
P. worden door een recapitu-
P«u van de feiten:
Nadat'wij van bevoegde Duits&
fle Stellige verzekering hadden
gen dat voor de voedselvoorzie-
vaj\ de grote stedeit ten miftste
f - i0 en ten hoogste 200.000 ton
tel psruimte van de binnenvaart
eschikking was gesteld, hebben
ii an u, alsmede aan den directeur-
f - aal voor de voedselvoorziening
den heer Louwes, in onze uitgav= van
1 :,&g 19 Uecember de vraas"vr.n„
vv.i, waarom de voorhanden lis"
lijldieden nog niet benut wareü; oe"
2. Op Zaterdag 16 December heett
u ii een persconferentie in Den Haag
mededeling geddan van het feit, da»
er rt ds gedurende enige weken over
2 Waarom hebben de Nederlandse
voedselautoriteiten, onder uw hoog
ste leiding, weken en misschien zelfs
maanden lang een voedselpolitiek
van pot-verteren en laat-maar-
waaien gevolgd? -
3 Hebben de Nederlandse voedsel
autoriteiten, onder uw hoogste lei
ding, misschien afgewacht, tot de
tend. Honderden vértwijfeldéjfAng]0.Amerikaanse bevrijders de be-
ivolking van westelijk Nederland etén
zouden, komen brengén en hebben
zij de weg naar hun kantoren en
conferentietafels met-borrels-en-
zwarte-diners pas teruggevonden,
toen de Duitse afweer aan de gx-ote
rivieren te sterk was gebleken?
4. U heeft in meergenoemde pers
conferentie veel gesproken - over de
grote moeilijkheden. Hoe verklaart u(
het dan, dat de drie weken oude
rederij plotseling met 1260 schepen
te voorschijn kan komen? Is u van
mening, dat dit in het begin van
October niet had kunnen gebeuren?
Indien niet, is u dan niet van me
ning dat het gevaar voor stoornissen
door koude en ijs in October, No
vember en December nihil zou zijn
geweest?
J)e thans hongerende bevolking
van westelijk Nederland heeft voor
zichzelf al lang een antwoord op deze
vragen gegeven. Wij kunnen u ver
zekeren, dat dit antwoord voor u en
uw ondergeschikten niet vleiend kan
worden genoemd. Het staat thans
nog in uw macht een eventuele ver
keerde mening van onze bevolking
te dien aanzien te doen herzien. Na-
hetgeen over de gang van zaken bé
kend is gewórden, staat het voor den
doorsnee-Nederlander vast, dat de
Nederlandse instanties der voedsel
voorziening op zeker ogenblik ge
faald hebben.
De spoorwegstaking
Het staat vast, dat men de na het
intreden der spoorwegstaking ont-
stanex verhoudingen niet met zoveel
daadkracht en doorzettingsvermogen
tegemoet is getreden als noodzakelijk
geweest ware om te voorkomen, wat
wij thans hebben te ondergaan.
Het staat vast, dat men een ogen
blikkelijke noodtoestand met con
ventionele besprekingen, conferenties
en wat dies meer zij heeft trachten
op te heffen en dat men niet begre
pen heeft, dat men een noodtoestand
alleen met uitzonderlijke middelen
kan bestrijden doch nimmer langs
de eindeloze wegen der bureaucratie.
Of heeft men de levensbelangen
van ons volk opgeofferd aan een
politiek spelletje? Heeft men willen
meedoen met de tragische stakings-
kermis van de Londense regenten?
Heeft men willen, voorkomen, dat
hier in het westen hogere rantsoe
nen zouden kunnen worden gegeven,
dan in het „bevrijde" zuiden?
Geachte heer Hirschfeld, wie is
voor deze gang van zaken verant
woordelijk?
De nood is thans ten top geste-
Het Int. Informationsbiiro meldt:
In de ochtendschemering van. de
15de Januari hebben de bolsjewisten
aan de noordwestelijke uitlopers van
de Woudkarpathen, ha hevige artil
lerievoorbereiding, een nieuw offen
sief in het gebied ten oosten van Jaslo
ingezet. Zij werden met een razend
spervuur ontvangen en in alle sec
toren teruggeslagen.
Het grote offensief tussen het. Lysa
Gora-gebergte en de samenvloeiing
van Weichsel en Nida wordt thans
dus ook het. Züiden geflankeerd, ter
wijl de ondersteuning uit het Noor
den van de bruggenhoofden Poelawy
en Magnoészef komt. Na de diepe
penetraties.' die de Sowjets op het
bruggenhoofd ten westen van Bara-
nof 'met numeriek veel sterkere strijd
krachten konden bereiken, heeft de
geweldige materiaalslag zich verder
naar het Westen verplaatst. De ge
vechten behoren tot de hevigste, die
ooit aan het Oostelijke front zijn ge
leverd.
Kielce is na bloedige huizengevech
ten door de Duitse troepen opgegeven.
Langs het gehele front zijn Duitse
reserves en pantsertroepen de bolsje
wistische tankwig in de flank 'geval
len. Wederom werden 94 Sowjettanks
Stukgeschoten.
Ip, de Bocht van de Naref werdén
de Sowjetaanvallen, die de gehele
dag voortduurden, afgeslagen, met
uitzondering van plaatselijke penetra
ties, die werden afgegrendeld.
In Oost-Pruisen hebben de Duitse
troepen tussen Ebenrode (Stallupoe-
nenj en Schlossberg (Pillkallen) weer
een volledig afweersucceg behaald.
Naar aanleiding van de herhaalde
aanvallen der Geallieerden op Zwit
serland schrijft de „Tat" onder het
opschrift „Zwitserland als bliksem
afleider" o.a.; De huidige faze van
de oorlog toont op drastische wijze
aan, dat oorlogen niet steeds ver
lopen volgens plannen, voorspellin
gen en wensen. Daar de Sowjet-Unie
op het moment terughoudend moet
zijn met zijn critiek op de Westelijke
Geallieerden zoekt men naar andere
mogelijkheden om het volk de onaan
gename dingen te verklaren. Zo komt
Zwitserland zowel de Sowjeb-Unie als
Amerika gelegen en moet ons kleine
land het voor de tegenslagen aan het
front ontgelden. s
gen. Een aanhoudende vorst zal zeer
bijzondere hulpacties eisen om het
allerergste te voorkomen. U zult het
ons en onze bevolking niet euvel
duiden, dat wij onder deze omstan
digheden slechts prijs kunnen stel
len op een leiding van óns voedsel-
apparaat, die getuigt van meer daad
kracht, grotere besluitvaardigheid en
groter doorzettingsvermogen dan in
de laatste vier maanden door de
onder uw hoogste leiding staande
diensten is betoond.
Voor het enig mogelijke antwoord
houden vijf grote steden in het
westen des lands zich beleefd
bevolen.
leg is gepleegd en dat op 1 Decem
ber 1344 in beginsel besloten was tot
e stichting van een Centrale Rederij
V:* iielvoorziening. U heeft daarbij
een ange opsomming gegeven van
ontzaglijke moeilijkheden, die nog te
o.' winnen waren, moeilijkheden, die
zowe! samenhingen met het verkrij-
gen van materialen, brandstoffen en
uitrustingsstukken voor binnensche-
pcr«, Is met de waterstand e.d.
3 Op Maandag 20 December wer-
deu tientallen vrijwillige arbeids-
krscr en, die zich, op het dooi- u aan-
geg< v n adres in Amsterdam voor
directe hulp kwamen aanmelden,
"ichter zake weggezonden en
enkele dagen later bereikten
ededelingen over de werkzaam-
van de nieuwe instelling.
'P Woensdag 10 Januari heeft
:e bladen een mededeling ge-
afkomstig van de meerge-
e Centrale Rederij, waarin be-
-d wordt, dat meel- dan 1200
can konden worden ingeschakeld
de voedselvporziening van het
W-sten, hetgeen bij een gemiddelde
:ge van 125 ton, eveneens in dit
ceneht aangegeven, een totaal van
wad 150.000 ton geeft.
5. Op Zaterdag 13 Januari werd in
oladen een rantsoen van drie kilo-
runen suikerbieten, aangekondigd,
rbieten, die, naar aan een ieder
'iid moet zijn, reeds enkele maan-
leleden op betrekkelijk geringe
banden van de grote steden aan
zat waren.
'ie kennis van deze feiten noopt
rfls. u. geachte heer Hirschfeld,
emge vragen te stellen. Voorop ge-
1 zij; dat iedereen begrijpt dat
de huidige vorstperiode vertragingen
oi het vervoer en daarmede in de
airoiuut noodzakelijke verhoging der
rantsoenen heeft veroorzaakt. Maar
naar onze bescheiden njening, ligt
daar niet het kernpunt van deze
-a°k honderdduizenden zo pijnlijke
En thans onze vragen:
L Waarom hebben de Nederlandse
vof-dselautpriteiten, onder uw hoog-
ste leiding, in September niet onmid-
aellijk maatregelen genomen i i de
ieem-en in het vervoerswezen ten
behoeve van de voedselvoorziening
aaa te vullen?
In het Helmondse Dagblad van
2 Januari schrijft de Canucijner pater
Simon over de geest in het bevrijde
gebied. Hij herinnert aan andere be
vrijde landen, waai- een „duidelijke
neiging tot. revolutie en miskenning
van het gezag valt te hémerken en
constateert: ,,Ei- zijn ook in ons ge
bied stromingen merkbaar, die duide
lijk die richting uitsturen, bewust of
onbewust."
Dit, vervult pater Simon met grote
zorg èn hij poogt de revolutionnalren
aldus te bezweren: „Men behoeft in
democratisch Nederland niet enthou
siast „Sieg Heil" te roepen bij alle
rrjhbten van de regering, ja zelfs
danivfo?r het regeringsbeleid als zo
de migeuXv™-® bezwaren uiten en
lijk dienmïf zal zo spoedig moge-
dit kan in "teschapen, dat
woordiging. wettlBe volksvertegen-
Het is geen geheim
„Het is geen geheim, dat grote groe
pen onder de bevolking bezwaren heb
ben tegen de regering, zowel tegen
haar werkwijze als tegen haar samen-
stejling. Bij alle moeilijkheden, die
hier zijn, had" ongetwijfeld een en
ander meer, beter, sneller en afdoen-
der kunnen gebeuren en er moest een
meer centrale leiding zijn, zodat men
niet telkens van het kastje naar de
muur gestuurd werd. Maar al heeft
men de grootste hoogachting voor de
helden van het verzet en de grootste
bezwaren tegen de regering, toch
blijft het zo, dat de regering het wetr
tige gezag vormt, waaraan de onder
danen eerbied en gehoorzaamheid
verschuldigd zijn. Voorgelovige men
sen blijft het gezag iets heiligs, daar
volgens Paulus' woorden alle gezag
van God komt. God wil de statenge-
meenschap. Hij heeft den mens in
hulpbehoevendheid geschapen, Welke
vraagt om samenwerking van velen
m gemeenschap. Overgelaten aan ons
zelf, zöuden wij spoedig op een lager
niveau komen. Willen wij onze reli
gieuze en culturele taak tot uitvoering
brengen, dan kan dit slechts in een
geordende samenwerking geschieden
Deze samenwerking is onmogelijk
zonder gezag. Een zal er moeten be
slissen, waar verschillende wegen
naar hetzelfde doel leiden. Men kan
naar Eindhoven fietsen over Mierio
of Nunen, maar men zal er niet
komen, als men bij de splitsing ruzie
gaat maken, of men komt er nooit
gezamenlijk, als ieder zijn weg gaat.
De meest eenvoudige fanfare behoeft
een dirigent, die het spel van de
muzikanten verenigt tot een behoor
lijke harmonie. Ai meelt ieder van
hen nog zo in de pferfectie, zonder
leiding ontstaat een cacophonie.
Krachtig .gezag
„Hoe moeilijker het te bereiken
doel, des te noodzakelijker is lei
ding, vooral als de samenleving of
fers gaat vragen. Dan heeft men
een krachtig gezag nodig, dat de
zelfzucht weet terug te dringen. Zo
is een stevig staatsgezag in de
nieuwe gemeenschap een onvoor
waardelijke eis: Ook hier echter lei
den vele wegen naar Rome. Doch
slechts één weg kan men gezamenlijk
gaan en iemand zal daarover te be
slissen hebben. Hier vooral is het
beoogde doel vaal. zeer ingewikkeld
en alleen scherpe geesten, die de mo
gelijkheden en moeilijkheden over
zien, kunnen hier een beslissing ne-
mien.
„Bovendien worden vaak zeer grote
offei-s van de onderdanen gevraagd,
zelfs tot het. in de waagschaal stel
len van het eigen lev§n toe. Dit al
les zou gezien de kortzichtigheid en
de soms grote onwil van de massa,
zonder een stevig gezag niet bereik
baar zijn. Zonder gezag is gemeen
schapsleven onmogelijk en ontaardt
dit in een wilde anarchie. God heeft
de gemeenschap gewild: dan wil hij
ook, dat door het gezag alle krach
ten op het gemeenschappelijk doel
gericht worden. Daarom is men het
naar geweten verplicht aan het
staatsgezag te gehoorzamen, mede
om de allerhoogste belangen van
het gehele volk.
Besluit is besluit
inzicht °ok als men een ander
gra^is er iuS re8ftagszaken. Het
gezag is ei juist, opdat met iedereen
zijn eigen inzicht zou volgen Het 5
dus helemaal niet onmogelijk, dat
men een betere oplossing in be
paalde kwesties ziet. Het kan zelfs
mogelijk zijn, dat bepaalde maat
regelen indruisen tegen het alge
meen belang. Een ieder kan dan
zijn bezwaren kenbaar maken, maar
aan het besluit heeft men zich te
houden. Als het iedereen vrij stond
de gehoorzaamheid op te zeggen, als
bij meende, dat een maatregel ver
keerd is, zou iedere gemeenschap
veranderen in een chaos..
„Wil er van een goede samenwer
king sprake zijn, dan is iedere lei
ding, hoe gebrekkig ook, te verkiezen
boven anarchie. Een gebrekkige sa
menwerking is beter dan een onbe
suisd .naast elkaar werken. Eerst
wanneer het gehele bestuursappa
raat misbruikt wordt tegen het alge
meen belang in en wahneer alle an
dere wegen uitgesloten zijn, zou een
revolutionnaire actie gewettigd zijn,
er tenminste een kans op sla
gen zou' bestaan."
Schrijver vervolgt zijn beschou
wing met te zeggen: „het gaat niet
aan om in deze moeilijke tijd, nu
tweedracht vermeden dient te wor
den, om op welke wijze dan ook te
dreigen, als men zijn zin niet krijgt.
Wij behoren loyaal mede te werken
met het gezag en zolang de verhou
dingen nog niet geregeld zijn, te
waken tegen onenigheid, wil men de
Nederlandse zaak en de zaak van
de wereldvrede geen ernstige schade
toebrengen.
Tot zover de schrijver in het Hel
mondse dagblad. Hij geeft een dui
delijk beeld van de onenigheid en
spanning in de verzetsgroepen.
De gigantische worsteliing in het
Oosten, waar de Duitse troepen
stand hielden tegen de stormloop
van talrijke op de beste wijze uit
geruste bolsjewistische legers, schijnt
nog in hevigheid toe te zullen nemen.
Tot dusverre hebben de Sowjets hun
algemene winteroffensief verdeeld
over zeven oorlogstonelen, n.l. het ge
bied rondom Boedapest, het Hon
gaarsSlowaakse grensgebied, de
westelijke sector van het Weichsel-
bruggenhoofd ten westen van Bara-
nof, het Weichselbruggenhoofd wes
telijk van Poelawy en westelijk van
Magnuszef, het Naref-bruggenhoofd
bij Serock en Rozan en Oost-Pruisen,
tussen Ebenrode en Sohlossberg. Op
14 Januari hebben zij- bovendien
plaatselijke afleidingsaanvallen onder
nomen tussen de Beskiden en de
■Weichsel, om h.un operaties op het
Weichsel-bruggerihopfd van Baranof
te steunen. In dit 'gebied maken zïj
zich voorts ten noorden van Grosno
gereed voor een actie van grotere
omvang, met het doel over Jaslo naar
het westen op te rukken. Tenslotte
zijn troepenconcentraties waargeno
men ten zuiden van het huidige ge
vechtsterrein in OostePruisen, aan
weerszijden van de Rominter Heide.
Het Sowjet-commando heeft dus
besloten alle beschikbare strijdkrach
ten voor de beslissende botsing in
het vuur te brengen. Met uitzonde
ring van het Weichsel-bruggenhoofd
van Baranof, waai- het gros der Sow-
jetstrijdkrachten met grote hevig
heid stormloopt én tengevolge van
zijn overmacht aan mensen en mate
riaal het Duitse front achteruit kon
drukken, hebben dg Duitse troepen
zich overal met succes te weer ge
steld en operatieve .doorbraken in af
weer en tegenaanval verijdeld. Zelfs
zetten zij hun krachtige aanvallen
ten oosten van de Hongaarse stad
Komoron voort, waarbij zij den Sow
jets vernietigende slagen toebrach
ten.
Verder wordt gemeld:
Op het grote bruggenhoofd ten
westen van Baranof, waar de Sowjets
mét zes legers en drie zelfstandige
pantsercorpsen over een breedte van
70 kilometer aanvallen, -woedt de slag
met een hevigheid, die nauwelijks
overtroffen kan worden. Minstens zes
divisies hébben de Sowjets opge
offerd, alvorens zij op enige-plaatsen
dieper In het Duitse hoofdgevechts
terrein konden -binnendringen. Uit
de ontwikkeling van de situatie kan
men afleiden, dat de zuidelüke aan-
valsvleugel, bestaande uit- een pant-
serleger, twee infanterielegers en
twee pantsercorpsen, in de richting
van Krakau opereert.
De Duitsers hebben zich gedistan-
cieerd op de Nida, tussen de samen
vloeiing met de Weichsel en de stad
Binczolf, en voor hun nieuwe stellin
gen de opdringende bolsjewisten on
der een geweldige vuurregen bedol
ven. Allefen bij Wislica drong een vrij
gróte Sowjet-groep over de rivier. Zij
trachtte in zuidwestelijke richting
terrein te winnen. Duitse reserves
hebben den vijand hier in zware, ge
vechten verwikkeld. Enige Sowjet
tanks, die in Skalbmierz waren door
gedrongen, werden vernietigd. -
De noordelijke Sow jet-vleugel in dit
gebied beoogt zuidelijk van het Lysa-
Goragebergte op te rukken naar het
gebied van Kielce, om vandaar naar
het noorden te zwenken. De forma
ties, die van de bruggenhoofden van
Poelawy en Magnussef in zuidweste
lijke richting aanvallen, moeten zich
met deze aanvalswig verenigen, öm
zo de bij Opatof staande Duitse
strijdkrachten af te snijden. Sterke
Duitse pantserformaties hebben dit
voornemen verijdeld, van het noor
den uit de vijandelijke aanvalswig
doorbroken en aanzienlijke strijd
krachten van haar operatiebasis ge
scheiden. Thans worden concen
trische aanvallen ondernomen om
den omsingélenden vijand te vernie-
gen en een geweldige tankslag is hier.
ontbrand. Volgens gedeeltelijke rap
porten zijn gisteren 136 tanks ver
nield, zodat sedert het begin van het
offensief meer dan 400 Sowjet-tanks
buiten gevecht gesteld zijn.
Ook op de bruggenhoofden Boe-
lawy en Magnuszef, waar de Sowjets
opnieuw aangevulde formaties heb
ben aangevoerd, werd verbitterd en
wisselvallig gestreden. In talrijke
tegenaanvallen werden de penetratie-
gebieden stevig afgegrendeld.
Van de noordelijke vleugel van het
Oostelijk front Verneemt „Interinf":
Sedert het begin van het nieuwe
Sowjet-offensief op de Naref-brug*
genhoofden ten noorden van War
schau wordt op twee slagvelden om
Oost-Pruisen gestreden. Want deze
grote aanval, die in de vroege och
tend van de 14de werd ingeluid met
een trommelvuur van een uur, staat
in onmiddellijk operatief verband
met de strijd bij Ibenrode en Schloss
berg, terwijl het einddoel van. deze
aanval Koningsbergen en de afslui
ting der Duitse troepen aan de Me
mel is, is de stoot aan de Naref op
Danzig gericht. De Sowjets streven
dus naar een dubbele omsingeling.
Minstens 21 bolsjewistische infan
teriedivisies en aanzienlijke pantser-
strijdkrachten stonden in de ochtend
schemering gereed, toen een woedend
artillerieduel de strijd aan de bocht
van de Naref aankondigde. De Duit
se kanonnen en nevelwerpers beant
woordden het vuur binnen enkele
Seconden en jaagden duizenden gra-
haten in de troepenconcentraties van
den vijand. Volgeiis verklaringen van
gevangenen werden gehele regimen
ten in korte tijd uiteengeslagen èn
talrijke batterijen tot zwijapn ge
bracht. Voor de stormloop hadden
de bolsjewisten reeds zo enorme ver
liezen geleden, dat hun stootdivisies,
hoewel door een dichte nevel 'be
schermd, slechts op enkele punten
voorbij het niemandsland kwamen.
-In de namiddag echter werden hun
aanvallen heviger, daar de Sowjets
zonder ophouden gereedgehouden ♦er-
se strijdkrachten in het vuur brach
ten. Niettemin hebben Duitse bevei-
ligingstroepen ten westen van Se
rock diepe penetraties verhinderd en
de aanvallers op hun beginstellingen
teruggeworpen. OP het bruggenhoofd
ten westen van Rozan was een vijan
delijke pantsergroep zuidelijk van
Mackeim doorgedrongen tot in de
nabijheid der artilleriestellingen, toen
zij door het afveervuur van alle
wapenen vrijwel geheel werd vernie
tigd.
Aan het frofit tussen Ebenrode en
Schlossberg, waar de Sowjets vijftien
infanteriedivisies en zeven pantser
brigades in de strijd hadden gewor
pen, werden de stormcoionn.es weder
om door het Duitse vuur vernietigd.
Voor de hoofdgevechtslinie liggen
reeds duizenden gesneuvelde bolsje
wisten. Zo zijn de Duitse formaties
ook op de tweede dag van deze grote
strijd overwinnaar gebleven.
Op de Rominter Heidp hebben de
Sowjets aanzie&li.ike pantser- en in-
fanteriestrijdkrachten geconcen-
treerd, zodat een uitbreiding van de
slag verwacht moet worden.
Volgens „Reuter" bereidt de Griek
se regering een wet voor, volgens
welke ambtenaren en employé's in
openbare dienst ontslagen worden,
die bij de gerechten in Athene de
wapens hebben opgenomen tegen de
regeeringsstrijdkrachten. Ambtena^
ren en employé's, die weliswaar poli
tiek links zijn georiënteerd, maar
niet aan de gevechten deelnamen,
kunnen in dienst blijven.
De discussie over de wapenstil
stand wordt nog steeds bepaald
door de kwestie der gijzelaars, die
de Elas-communistèn mee naar het
gebergte hebben genomen. Het heet
thans, dat het ongeveer 15000 men
sen betreft. De Elas heeft zich tot
dusver niet bereid verklaard de gij
zelaars vrij té laten. In kringen van
de Elas meent men de Engelsen er
toe te kunnen bewegen van hun
eisen af te zien, daar Scobie op
dracht heeft ontvangen concessies
te doen, teneinde zo mogelijk voor
het debat in hetLagerhuis een
overeenkomst tot stand ve brengen.
Vóór bijzondere wetten
De Inspecteur der Staatsrecherche
le klasse, Korpscommandant van
Politie te Zaandam, maakt bekend,
dat de Afdeling Bijzondere Wetten,
op ,het politiebureau alleen voor het
publiek geopend is elke werkdag tus
sen 14 en 17 uur. Zij, die op andere
dan de vastgestelde uren komen,
kunnen niet worden geholpen. Ter
verduidelijking wordt er op gewezen,
dat de Afdeling Bijzondere Wetten
behandelt alle aangelegenheden be
treffende Sonderausweisen, Distri
butiebescheiden, Drankwet enz.
Boter en kaas
Mensen, die vroeger zo eerlijk en
fatsoenlijk waren als de Eerlijk
heid en het Patsoen zelve, doen -
tegenwoordig vreemde en voor
-het geweten wel zéér bezwaren
de dingen, zodra er van boter
en kaas sprake begint te worden.
Waarlijk, velen zijn vandaag be
reid om voor deze onvolprezen
producten hun ziel en hun zaligr
heid te verkopen. H.et zij .zo...
Een Noprd-Hollander en-
thans een keerzijde van de me
daille moest zich in een zie
kenhuis een been laten afzetten.
Wat reeds geen pretje is, want,
men kan zich, naar mijn gevoe
len, nog altijd beter op een an
dere manier laten afzetten. De
geamputeerde wenste een kunst
been. Hij kon ook inderdaad een
kunstbeen k r ij g ,e n,maar vóór
wat hóórt wat, redeneerde de
leverancier van het kunstbeen
en hij,, eiste als tegenprestatie
een hoeveelheid... boter èn kaas!
Een kunstbeen voor boter en
kaas. Zo iets zal de koe zich stel
lig nooit gedroomd hebben. Ik
óók niet. En ik vraag mij af
hoewel ik er mij bewust van ben
niet vriendelijk te' zijn of de
leverancier van het kunstbeen
niet verdiende, dat hij eens zo
behandeld werd, dat hij ook
enige kunstbenen van node kreeg.
Warempel, daarvoor zou ik mijn
laatste halve bekertje taptemelk
en mijn laatste vleugje smeer
kaas willen offeren.
Schreef Ibsen niet eens een
toneelstuk, dat hij ,De vijand
des Volks" noemde?
OvIDIUS
De zware veldslagen, die tussen de
noordwestelijke uitlopers van dè
Woudkarpathen en Oost Pruisen
thans op zes oorlogstonelen worden
gevoerd, zijn aan kracht en uitge
strektheid toegenomen. Van beide zij
den worden voortdurend nieuwe hoe-
veelheden tanks, stukken, geschut en
Uprieming KarpatriO-'—|G.,r-3in„ mensen in de strijd igeworpen. De
in Sowjet-Unie
Sinds enige tijd bevindt zich in de
Karpatho-Oekraine een speciale Sow-
jetcommissie, die tot taak heeft de
aansluiting van dit landje bij de'
Sowjetunie, resp. bij de Sowjet-
Oekraine voor té bereiden en uit te
voeyen. Een delegatie van de ortho
doxe kerk der Karpatho-Oekraine is
onlangs naar Moscou vertrokken, ten
einde zich bij het patriarchaat van
Moscol) aan te sluiten, als eerste stap
op de weg naar de politieke aanslui
ting. In de naaste toekomst zal in
de Karpatho-Oekraine eerst een
eigen Sowjetregiem worden inge
voerd.
De Karpatho-Oekraine is ca. 15.000
vierk. km. groot en wordt door ca.
740.000 mensen bewoond. Naast de
Dobroedsja behoort het tot de histo
rische invalspoorten uit het oosten.
De Duitse luchtactie
tegen Engeland
STOCKHOLM, 16 Jan. (D.N.B.)
Radio-Londen maakt melding van
Duitse luchtactie tegen Zuid-Enge-
land in de laatste 24 uur. Er vielen
slachtoffers en er is schade aan
gericht.
A
Lagerhuisdebat
richt siairiift in een eigen be-
dige ^."'de^zw^:
nine "valt de °Penbal'e me
ning valt met te miskennen. Als
gevolg van de toenemende spannin
gen vertoont de regeringscoalitie hier
en daarscheuren. Het is de vraag
hoe lang het zal duren aleer de te
genstellingen openlijk tot uitbar
sting komen. De oude Vlaams-Waal
se tegenstelling begint te herleven.
Het grootste gevaar dreigt van de
économische kant. De transpprtcri-
sis brengt de voorziening van de bur
gerbevolking met levensmiddelen en
kolen- ernstig in gevaar. Alle trans
portmiddelen zijn door Geallieerden
voor militaire doeleinden in be
slag genomen. De levensmiddelen
rantsoenen worden, zo zij ai wor
den verstrekt, toch met maanden
lange vertraging gedistribueerd. Ko
len, gas en electnciteit worden zien
derogen schaarser. Zelfs de gepro
duceerde kolen kunnen vaak niet
naar de verkopers worden vervoerd.
Electrische stroom in België
Met ingang van gisteren werden
in België alle uitzonderingen voor
het betrekken van electrische stroom
buiten werking gesteld, teneinde tot
een verdere beperking van het ver
bruik te geraken. De beperking werd
nodig in verband met het feit, dat
de kolenproductie momenteel nog
slechts ongeveer 25 pet. van de voor
oorlogse productie bedraagt
Volgens Morgentidningen meldt
Associated Press,dat Churchill in
verband met het Lagerhuisdebat over
de algemene oorlogstoestand en de
veel-gecritiseerde politiek jegens
Griekenland, gisteren besprekingen
heeft gevoerd met enige zijner felste
tegenstanders, onder wie den Labour-
man Bevan. Men ziet in Londen het
Lagerhuisd^bat, dat Donderdag zal
worden gehouden en waaraan ook
Churchill en Eden zullen deelnemen,
met grote belangstelling tegemoet.
geweldige worsteling ten zuidwesten
van de Lys.agora, waar het voornaam
ste gewicht van het bolsjewistische
offensief ligt, is in verscheidene gro
te gevechten gesplitst en culmineert
reeds in de crisis. Om aan deze crisis
het hoofd te bieden, zijn van Duitse
zijde reeds de nodige maatregelen ge
nomen. Ook al zijn de Duitse verlie
zen aanzieiilijk, toch hebben de Sow
jets minstens het achtvoudige aan
mensen en materiaal verloren.
Daarenboven bleef hun in de Naref-
bruggenhoofden alsmede vooral in
Oost Pruisen elk operatief succes ont
zegd. Alleen al gisteren en volgens
nog onvolledige rapporten werden 379
Sowjettanks, stukken stormgeschut
en gepantserde verkenningswagens
vernietigd. Dit betekent de uitrusting
van twee complete pantsercorpsen.
Hierbij zijn de verliezen aan tanks
der Bolsjewisten in Hongarije niet
opgeteld.
Het belangrijkste Duitse afweer-
succes werd weer behaald in het Oost-
Pruisische grensgebied tussen Schloss
berg en Ebenrode, waar de Sowjets
met voortdurende steun van- artillerie
en slagvliegtuigen 's middags met ge
concentreerde tankstrijdkrachten vijf
uur lang probeerden door het diep
geëchelonneerde Duitse stellingssy
steem heen te brci-n. Zij werden vol
komen uiteengesPfm. Enkele ge
vechtsgroepen, die tijdens sneeuw
jachten aan het Duitse versperrings-
vuur konden ontkomen, werden door
de Duitse grenadiers en pantsergre
nadiers met handgranaten 'en bajo
netten in de pan gehakt In de sedert
dagen fel omstreden stad Schlossberg
verdedigden Oost-Pruisische troepen
hun geboortegrond met de grootste
verbittering. Ten noorden van de
Rominter heide stortten aanvallen
der Sowjets ter sterkte van bataljons
nog voor het bereiken van de Duitse
linies ineen.
Ook aan de Narew-bruggenhoofden,
waar de slag in alle hevigheid woedt,
heeft het Duitse front, ondanks de
Sowjetdruk, s,tand gehouden. Ten
westen van Rozan moesten de bolsje
wisten naar hun punt van uitgang
terugkeren. Een grote eenheid, die de
oostelijke rand van Mack bereikte,
werd in zware straatgevechten gewik
keld. Ten zuiden van deze stad
scheurden gepantserde Duitse stoot
troepen de So wj et flank open en sne
den zij aanzienlijke onderdelen van
de bolsjewistische aanvalswig af, Ten
noordwesten van Serocke, waar het
zwaartepunt van deSowjetaanvallag,
werd oen penetratie afgegrendeld.
Sowjetaanvallen in de driehoek
Weichsel-Boeg-Narew bleven zonder
resultaat.
Duitsers naar Sowjet-Unie
De regering te Boekarest heeft zich
bezig gehouden met kwesties die ver
band houden mej; de^ nakoming van
heji verdrag van Wapenstilstand met
de Sowjet-Unie, èn besloten, de irf
Roemenië wonende Duitsers van 18
tot 45 jaar in arbèiderscolonnes naar
de Sowjet-Unie té sturen. Van de
ca. 450.000 Duitsprs in Rnpmepië
worden door deze maatregel ca.
120.000 getroffen.; Hiermede wordt
de inlichting bevestigd, dat tijdens
de wapenstilstapdsonderhandelingeri
te Moskou ook een geheime clausule
is overeengekomen, volgens welke de
Roemeense delegatie zich verplicht
heeft, overeenkoipstig de eis van
Moscou 120.000 I Roemenen voor
dwangarbeid in de Sowjet-Unie be
schikbaar te stellen. De veronder
stelling schijnt pu gerechtvaardigd,
dat de regering te Boekarest zich
thans van deze verplichting, tracht
te kwijten, door de in\Roemenië wo
nende Duitsers voor dit doel te ge
bruiken.
De Spaanse spoorwegen hebben
zich genoodzaakt gezien wegens de
buitengewone sneeuwval het spoor
wegverkeer sterk te beperken. Noord-
Spanje is door het dagelijks dikker
wordende sneeuwdek, dat in de om
geving van Leon omstreeks zes meter
hoog ligt, zo goed als geheel van
Madrid afgesneden, daar de treinen
de passen niet kunnen passeren. Het
aantal door de sneeuw geblokkeerde
plaatsen is de laatste dagen nog ge
stegen. jCn Madrid kwamen Zaterdag
voor een nieuwe sneeuwstorm en ijzel
meer dan .200 ongevallen voor.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUHRER, 16 Jan. Het opperbevel
der weermacht deelt mede:
In de frontsaillant tussen
Malmedy en Bastognc leverden
onze troepen ook gisteren weer
succesvolle afweergevechten te
gen de concentrische doorbraak
pogingen van den vijand. Irt he
vige tankgevechten werden in dit
gevechtsgetied 75 vijandelijke
tanks vernietigd. Op de oostelijke
Moezeloever hebben zich aan
weerskanten van Remich heftige
plaatselijke gevechten ontwik
keld. In de sector Hatten-Kit-
tershofen in de Elzas stortten de
de gehele dag voortgezette Ameri
kaanse aanvallen weer bloedig
ineen.
Een vrij sterke gevechtsgroep van
het garnizoen van La Rochelle drong
bij een moedige uitval naar het
noordoosten door tot aan de mon
ding van de Sevre en wierp daarbij
de in dit gebied liggende vijandelijke
belegeringsstrijdkrachten uit haar
stellingen.
In Italië kwam het ook gisteren
niet tot gevechtshandelingen van Be
tekenis.
In Hongarije sloegen onze troepen
aan dê noordrand van het Vertes-
gebergte en in het Pilisgebergte vijan
delijke aanvallen af. De verbitterde
gevechten in de straten van Boeda
pest duren voort. Uit het oostelijke
Tussen de Karpathen en de Memel
wierp de vijand nieuwe infanterie- en
pantserstrijdkrachten in de voor
naamste gevechtsgebieden van de
grote winterslag. In de grote bocht
van de Weichsel woeden hevige ge
vechten tussen de Nida en de Boven-
Pilica, bij Kielce, Radom en zuidwes
telijk Van Warka.
In de driehoek tussen Weichsel en
Boeg en op de Narefbruggenhoofden
aan weerskanten van Ostenburg,
konden de met overmachtige strijd
krachten aanvallende Bolsjewisten
vrij diepe penetraties bewerkstelli
gen. Een doorbraak werd echter door
onverwijld onderpimen tegenaanval
len onzer reserves verijdeld, hon
derd Sowjettanks werdén stukge
schoten.
In het Oost-Pruisische grensgebied
mislukten talrijke vijandelijke aan
vallen tussen de Rominter heide en
de straatweg EbenrodeGumbiiinen.
In de zware gevechten ging, in weer
wil van de verbitterde tegenstand
onzer troepen, een smalle terrein-
strook met Schlossberg verloren. De
samenhang van ons front werd ech
ter in alle sectoren gehandhaafd,
waarbij 102 vijandelijke tanks wer
den stukgeschoten.
Zuid- en Zuidoost-Duitsland waren
gisteren overdag het aanvalsdoel van
formaties Amerikaanse terreurvlieg-
tuigen. Bovendien vielen de Engelsen
West-Duitsland aan. Er ontstond
schade, vooral in woonwijken van
verschillende steden, in het bijzonder
van Wenen, Augsburg en Reutlingen.
Bij een aanval van ^6 Britse twee
deel der stad hebben de verdedigers j motorige bommenwerpers op eeft
hun stellingen naar het centrum havenstad aan de kust van West
teruggenomen. In het Hongaars-Slo-1 Noorwegen, werden 7 vijandelijke
waakse grensgebied ondernamen de vliegtuigen neergeschoten door 12
bolsjewisten gisteren slechts zwak- Duitse jagêrs en 2 door luchtafweer-
kere aanvallen, die geen succes had- boten, zodat daar meer dan de helft
den. Westelijk van Krosno zijn zware der aanvallers aan onze afweer ten
De a.s. ontmoeting van Stalin,
Churchill en Roosevelt
GENEVE, 12 Jan. (D.N.B.) Uit
Londen wordt gemeld: in verband
met de a.s. ontmoeting tussen Chur
chill, Stalin en Roosevelt, beweert
het Britse tijdschrift „Cavalcade" op
grond van betrouwbare inlichtingen,
dat de politieke adviseurs van Stalin
de laatste 5 dagen een memorandum
hebben uitgewerkt ter oplossing van
alle. hangende kwesties. Ten aanzien
van de militaire plannen heerst vol
komen overeenstemming. In politiek
opzicht berusten de plannen van Sta
lin op de vorming van invloedszones,
die .rekening zouden houden met En-
gelands belangen bij Griekenland en
op de Middellandse Zee, evenals met
de Amerikaanse belangen op de Stil
le Oceaan. Als tegenprestatie eist
Stalin de Nanglo-Amerikaanse erken
ning der Russische invloedssfeer en
de vervuiling van de eis, dat een pro-
Sowjetrussische Poolse regering moet
worden gevormd. Tévens is Stalin
bereid in te stemmen met het plan
van Churchill en Roosevelt voor vei
ligheid op de wereld, dat inhoudt,
dat de kleine staten zouden staan
onder politiecontrole der grote mo
gendheden. Churchill en Roosevelt
zouden intussen hun eigenplannen
hebben gemaakt voor de ontmoeting
en het is niet zeer waarschijnlijk, dat
beiden elkander' nog voor de bijeen
komstzouden spreken, aangezien
„zo'n bespreking het wantrouwen van
Stalin" zou kunnen wekken.
Geen personenstoomtreinen
in Frankrijk
Het gehele' verkeer met stoom
treinen voor personen wordt met in
gang van heden in Frankrijk voor
lopig stopgezet. Alleen de electrische
treinen eii de arbeiderstremen op
korte afstand zullen blijven rijden.
gevechten ontbrand met de Sowjets,
die ook hier tot de aanval zijn over
gegaan.
offer viel.
Het iange-afstandsvuur op Londen
wordt voortgezet."
Dienstweigering in Engeland
He*t aantal valide mannen in Enge
land, dat in deze oorlog dienst wei-
'gert, „op grond van gewetfensbezwa^
ren", bedraagt rond acht per duizend,
zo deelt „Radio Londen" mede.