NOORD-HOLLAND
m
Watdoenwijnu?
ER
Voortgezette doorbraakpogingen in
Oost-Pruisen
147e JAARGANG No. 12 DAGBLAD VOOli Dinsdag 30 Jan. 1945
ïaak-
:ekering
K
ET-
1MA
1
Luchtaanval op Palembang
Hevige straatgevechten in Bromberg
Sow|ets naderen Konings
bergen
Zware gevechten weerszijden
van Koningsbergen
Oproep van General-
oberst Guderian
Frans-Amerikaanse
besprekingen
htje
Joed kun-
Adres:
4AKER,
lek.
spoelbak,
IR, Mee-
I gemengd
punnende
1 jaar
?ORREN,
[risen.
an
hen
diverss
pij deze
I wij door
|ker om.
|et meer
snoeien
DRUIF,
lors-
banmolen.
tlooerdijk,
PLEVIER,
intje
nnetje
33. Alkm.
PUIS
eiland, in
[■boerderij
van vee
li h.a.
•den) J.
rtensbrug
onder no.
dit blad
14 15
-winter-
een zw.
m. 50—
koop), 1
eumlamp
7 treden,
3HUTTE,
oorn.
HOOFDREDACTEUR
H. M. C. SCHRODER.
Tijdelijke redactiebureaux
N.V „DE ARBEIDERS
PERS" HEKELVELD 15,
AMSTERDAM-C.
TEL. 38811, TOESTEL 58.
Uitgave Dagblad voor
Noord-Holland N.V.
Alkmaar Voordam C9.
Bureaux te Alkmaar, Den
1 "der, Scliagen, Hoorn,
B< erwijk, Koog a.d. Zaan.
Losse nummers 7 cent.
surantie-
no 1845.
laandam.
2=1 BI
28 Jan.
een
-
•oot en
REDO
snel-
hter.
irmaties
s.
ALE.
f
INK
igel.
'S-GRAVENHAGE, 28 Jan.
Naar wij vernemen zijn dezer da
gen enige levensmiddelentrans
porten per spoor naar de grote
steden in het Westen gebracht.
Met het oog op het dichtvriezen
der scheepvaartwegen en de daar
door ontstane noodtoestand, heb
ben de Duitse spoorwegarbeiders
deze transporten verricht, opdat
ten minste de centrale keukens
der grote steden een zekere aan
voer krijgen.
Duitse hulp voor de grote steden in
het Westen. Inderdaad lezers, dit
is de strekking van het bovenstaande
bericht. Natuurlijk zullen er ook nu
weer tal van lieden zijn, die achter
deze mededeling, die men ons van
officiële zijde deed toekomen, een
vuiltje zoeken en die van mening zul
len. zijn, dat men een fuik heeft op
gezet waarin de argeloze Nederlandse
spoorwegman moet zwemmen, opdat
de Bezettende Macht eindelijk eens
persoonlijk met hem kan afrekenen.
Wij vragen ons af of het in het be
lang van het Nederlandse volk is, dat
deze zwartzieners blijven doorgaan op
de weg die zij onder aanvoering van
hun illegale lijfblad sedert Mei 1940
zijn ingeslagen?
Het is toch in de huidige omstan
digheden ons aller belang, dat wij ons
als één man op de problemen werpen,
die zijn gerezen door de stillegging
van het verkeer en daarbij de helpen
de hand aanvaarden, die de bezetting
ons thans reikt. Iedere andere hou
ding is verraad aan het eigen volk.
Het is een ieder bekend, dat velen
blijven staren op de fouten en
verkeerde dingen, die hier te lande in
de afgelopen jaren gebeurd zijn en die
geen enkele fatsoenlijke Duitser zal
ontkennen. Wij weten allen, dat een
bezetting voor een volk als het onze,
dat geen slaventype is; 'als een loden
last drukt, doch nu de nood het
hoogst is en de Duitse Overheid bij
monde van den Rijkscommissaris ons
de nodige hulp heeft verzekerd en
daarvan ook daadwerkelijk doet blij
ken, zoals in bovenstaand bericht tot
uiting komt, nu is voor iedere Neder
lander de tijd gekomen om .alle ille
gale aansporingen ten spijt, de on
verzoenlijkheid op te geven en de han
den uit de mouwen te steken.
Laat de politiek rusten. Van poli
tiek kunnen wij niet eten. Noch in
letterlijke noch in figuurlijke zin. Dat
hebben de dolle dagen in September
ons wel duidelijk laten zien.
Er moet thans eendrachtig gehan
deld worden, waarbij speciaal onze
spoorwegmannen het voorbeeld die
nen te geven. Want zij zijn het die
door hun inzet honderden en hon
derden volksgenoten van een zekere
ondergang kunnen redden. Wij mogen
van de Bezettende Macht verwach
ten, dat zij de spoorwegmannen aan
de middelen helpt om hun werk te
verrichten. De daad is thans aan ons.
Het belang van onze kinderen eist, dat
er ten spoedigste Nederlandse treinen
met Nederlands personeel gaan rijden
om het noodzakelijkste aan te voe
ren, dat thans ontbeerd wordt.
Laat u slechts beïnvloeden door uw
gezond verstand, werpt alle ballast,
waarmede men u van zekere zijde
tracht te bezwaren, af. Slechts als u
uw plicht kent, spoorwegmannen,
zullen honderden en honderden van
de hongerdood gered worden.
Dat God u bij uw beslissing leiding
moge geven is de bede van een lij
dend volk. Schr.
Het Keizerlijke Hoofdkwartier deelde
heden mede:
„Op de ochtend van 25 Januari hebben
ca. 120 vijandelijke vliegtuigen, die van
vliegdekschepen waren opgestegen, de
sector Palembang op Sumatra aangeval
len. Onze strijdkrachten in de lucht en
op de begane grond wikkelden de vijan
delijke aanvallers in een gevecht en scho
ten meer dan 78 toestellen omlaag. Van
onze vliegtuigen zijn 14 nog niet terug
gekeerd. De schade, die aan onze instal
laties op de grond is aangericht, is
gering."
Uit het Hoofdkwartier van den Fiih rer maakte het Opperbevel van de Weer
macht op 28 Januari bekend:
In Hongarije viel de vijand met sterke strijdkrachten tussen de Donau
en het Plattenmecr in noordelijke richting en van het gebied ten westen van
Boedapest uit in zuidelijke en zuidwestelijke richting aan. Hij werd in zware
gevechten afgeslagen, waarbij 131 tanks werden stukgeschoten. Het garnizoen
van Boedapest houdt stand in het westelijke deel der stad, ondanks voortge
zette aanvallen der bolsjewisten.
Aan weerszijden van de bovenloop der Weichsel werden hevige vijandelijke
aanvallen afgeslagen of opgevangen.
Aan de Oder wei-den tussen Cosel en
Breslau talrijke bolsjewistische aanvallen
afgeslagen en verscheidene vijandelijke
bruggenhoofden weggenomen of inge
krompen. Bij Steinau won de vijand on
danks hardnekkige tegenstand op de wes
telijke oever van de Oder terrein. De be
zettingen van Lissa, Posen en Scïmeide-
mühl sloegen vrij sterke aanvallen der
bolsjewisten af. Aan het Obrafront leef
de de gevechtsactiviteit op. In het gebied
ten noorden van de Netze en ten noor
den van Bromberg drongen de Sowjet-
Russen verder -naar het noorden en
noordwesten op. Vijandelijke aanvallen
op Thorn werden afgeslagen.
Aan de benedenloop van de Weichsel
ontstonden wisselvallige gevechten. De
stad Marienburg wordt tegen hevige vij
andelijke aanvallen in bezit gehouden. De
aanval uit het westelijke gebied van Oost-
Pruisen op de flank van het naar Elbing
doorgestoten vijandelijke tankleger drong
door tot in de nabijheid van Preussisch-
Holland. In het verloop daarvan vernie
tigde de Nedersaksische 131e divisie infan
terie gisteren 47 Sowjetrussische tanks.
Tegen het zuidelijke en oostelijke front
van Oost-Pruisen duurt de vijandelijke
druk voort. Aan weerszijden van Konings
bergen zijn zware gevechten met binnen
gedrongen vijandelijke strijdkrachten aan
de gang. Het bruggenhoofd Memel werd
na grondige verwoesting van alle militair
belangrijke installaties, in het bijzonder
van de haven, ontruimd.
Aan het Koerlandse front zijn de aan
vallen der Sowjetrussen geluwd. Ten zui
den van Prauenburg deed de vijand
krachtiger aanvallen, maar werd afgesla
gen.
Formaties slag- en jachtvliegtuigen
'brachten ook gisteren in de strijdgebie
den van de winterslag in het oosten den
vijand zware verliezen toe aan mensen en
materiaal.
In het Opper-Silezische industriegebied
kon de vijand met gebruik van sterke
strijdkrachten in Kattowitz en Beuthen
binnendringen en van het gebied van
Gleiwitz uit in zuidoostelijke richting ter
rein winnen. Onze verdediging aan de
Oder, in welker gelederen eenheden der
Volkssturm met succes strijden, verhin
derde tussen Oosel en Glogau nog steeds
het vormen van grotere vijandelijke brug
genhoofden en sloeg de aanvallende bols
jewisten in heen- en weergolvende aan-
vals- en afweergevechten op talrijke plaat
sen terug. Ook vijandelijke aanvallen op
het stellingssysteem voor Breslau met het
zwaartepunt aan het noordelijke front
bleven zonder resultaat.
Posen, Schneidemühl en Thorn worden
door de garnizoenen tegen heftige aanval
len met succes verdedigd. In Bromberg
zijn gevechten om de huizen in het noor
delijke deel der stad gaande. Over de
Netze en het kanaal van Bromberg heen
drong de vijand, ondanks taai verzet, ver
der in noordelijke en noordwestelijke
richting op. Aanvallen op onze bruggen
hoofden aan de benedenloop van de
Weichsel mislukten. In Marienburg wordt
verbitterd om de burcht gestreden.
In Oost-Pruisen zette de v,fand zijn
doorbraakpogingen aan weerszijden van
de Pregel met sterke strijdkrachten voort
en naderde ondanks het verzet van onze
dapper strijdende troepen het oostelijke
en noordelijke front van de verdedigings
gordel van Koningsbergen. In de zware
gevechten werden 47 tanks vernietigd,
waarvan 40 door het pantsercorps „Her
mann Goring".
Op de vijfde dag van de afweerslag in
Koerland nam de kracht der aanvallen
als gevolg van de zware verliezen van den
vijand af. Zijn doorbraakpogingen naar
Libau en Frauenburg bleven zonder resul
taat, 26 tanks werden vernietigd.
Sterke formaties Duitse slagvliegtuigen
en jagers mengden zich in de winterslag
in het oosten, stelden 29 tanks buiten ge
vecht, vernielden 675 gemotoriseerde en
bespannen voertuigen, alsmede 28 stuk
ken geschut en brachten vooral bij aan
vallen in scheervlucht op infanteriecolon-
nes den Sowjets zware, bloedige verliezen
toe.
In het westen ondernamen de Engelsen
gisteren aan de Roer tussen Roermond en
Linnich, slechts vrij zwakke aanvallen.
Zij werden reeds in het voorbereidende
stadium doeltreffend door onze artillerie
bestreden en bleven zonder resultaat.
Ook in de sectoren van St. Vith en ten
noordwesten van Wiltz sloegen onze troe
pen de aanvallende Amerikanen terug of
brachten hen in het hoofdgevechtsterrein
tot staan. Ten zuidoosten van Remich
duren de plaatselijke gevechten voort. Een
vijandelijke tankaanval werd door artil
lerievuur uiteengeslagen.
In de Elzas handhaaft de vijand zijn
sterke druk in het gevechtsgebied ten
zuidoosten van Rappoltsweiler en ten
noordwesten van Mühlhausen.
Gisteren overdag heerste boven het wes
telijke Duitse rijksgebied slechts geringe
vijandelijke activiteit van laagvliegende
vliegtuigen. In de vooravond drongen
enkele Britse storingsvliegtuigen tot de
Rijkshoofdstad door.
Ons vergeldingsvuur op Londen duurt
voort.
Uit het Hoofdkwartier van den
Fiihrer maakt het Opperbevel van de
Weermacht op 29 Jan. bekend:
„In Hongarije duren felle afweerge
vechten tussen het Plattenmeer en de
Donau en in het westelijk deel van Boe
dapest voort. 33 vijandelijke tanks werden
hierbij vernietigd.
Aan weerszijden van de bovenloop van
de Weichsel en in het Oppersilezisohe in
dustriegebied zijn onze troepen in zware
strijd gewikkeld tnet sterke Sowjet-Rus-
sische formaties, die verder terrein kon
den winnen. Een tegenaanval uit het ge
bied Rybnik wierp de vijandelijke voor
hoeden ver naar het noordoosten terug.
In het westen zijn aan ons Maas
bruggenhoofd ten oosten van Geer-
truidenberg opnieuw gevechten met
Canadezen aan de gang.
Bij hevige sneeuwjacht sloegen
onze troepen aan de Roer aanvallen
van de Engelsen af. Alleen in St.
Odilienberg ten zuidoosten van
Roermond kon de vijand na zware ge
vechten om de huizen binnendrin
gen.
In het gebied ten noordoosten van St.
Vith, bij Vianden en ten zuidoosten van
Remich werden vrij sterke aanvallen der
Amerikanen in ons hoofdgevechtsterrein
opgevangen.
In de Elzas zijn alle vijandelijke aan
vallen on onze stellingen in de Rotz-sec-
tor in het geconcentreerde artillerievuur
of door tegenaanvallen mislukt. Tussen
Schlettstadt en Kolmar zijn de aanvallen
van den vijand over de 111 versterkt en
hebben geleid tot het verlies van Drusen-
heim. Bij Sennheim en Thann bleven
aanvallen van den vijand vruchteloos.
Voor de westkust van Noorwegen heb
ben Duitse torpedojagers in het artillerie
gevecht met een formatie Britse kruisers
een der kruisers in brand geschoten en
hem bovendien door verscheidene voltref
fers zwaar beschadigd. Onze torpedoja
gers vervolgden him route.
Bij Anglo-Amerikaanse terreuraanval-
len op het westelijke Rijksgebied ont
stond gisteren overwegend schade in
woonwijken van Keulen en Dortmund.
In de afgelopen nacht wierpen Britse ter-
reuryliegers bommen op Stuttgart. Bo
vendien werd de Rijkshoofdstad door
snelle gevechtsvliegtuigen aangevallen.
Nachtjagers en luchtdoelartillerie schoten
21 viermotorige bommenwerpers omlaag.
Uitnodiging voor Teheran
De sjah van Iran heeft volgens Reuter
uitnodigingen gericht tot Churchill,
Roosevelt en Stalin hun komende samen
komst wederom in Teheran te houden,
waartoe hij verscheidene paleizen be
schikbaar stelt.
Sjoebasjitsj afgetreden
Naar Radio Londen meldt, heeft de
hardnekkige weigering van koning Peter,
het accoord tussen Tito en Sjoebasjitsj
te erkennen, heden geleid tot het aftre
den van de regering-Sjoebasjitsj.
De soepcommissie
In Hoorn zitten en zaten de grote
mannen, of zij, die zich verbeelden
grote mannen te zijn. Daar leefde en
arbeidde om een enkel voorbeeld
te noemen eenmaal een Jan Pie-
tersz. Coen, voor zover hij niet elders
het zwaard hanteerde en zwartjes
bang maakte. In Hoorn zitten en
zaten ook de grote literatoren van
het lieve vaderland. Ik zou hen bij
name kunnen noemen, maar ik doe
dat niét, teneinde geen ongewenste
ijdelheid op gang te brengen.
Maar daar kan men nu vandaag In
de krant lezen, dat in Hoorn een...
soepcommissie ingesteld is! Hoort zo
iets nu bij het fiere Hoorn? Het lijkt
mij voor de leden van die commissie
toch allesbehalve pleizierig wanneer
zij zich bekend moeten maken en
dan bijvoorbeeld zeggen moeten:
„Mag ik me even voorstellen, mijn
naam is Jansen, ik ben lid van de
soepcommissie!" Een spotvogel zou al
licht op het denkbeeld kunnen komen
dien Jansen, ter onderscheiding van
andere Jansens, den „soep-Jansen" te
noemen. En het is geen eer wanneer
je zo aangeduid wordt. Het herinnert
mij aan een leraar, dien wij vroeger
op de HBS hadden; de man kon geen
les geven, wist weinig af van het vak,
dat hij doceren moest en werd bijge
volg verachtelijk... den soepleraar ge
noemd! En nog niet zo heel lang ge
leden schreef mij een lezer, die het
nooit met mijn stukjes eens is, dat hij
mij een soepjournalist vond. Wat mj
natuurlijk niet als een complimentje
bedoelde.
En nu is in Hoorn officieel en
plechtig een soepcommissie geïnstal
leerd. Laten wij hopen, dat die soep-
commissie geen... soepcommissie zal
blijken te zijn! OVIDIUS.
In een oproep tot de soldaten van
het Oostelijk front zegt de chef van
den Duitsen gencralen staf, General-
oberst Guderian:
„Laat u niet in de war brengen
door het prijsgeven van terrein. De
leiding volgt een duidelijk plan, zij
heeft volgens de berichten alle for
maties in de hand. Er zijn geen ge
heime formaties, divisies of korpsen
in handen van de Bolsjewisten geval
len. Van de midden-Weichsel marche
ren als trekkende ketels onze
divisies naar het westen.
Haar voorhoeden hebben reeds de
nieuwe opvangstellingen bereikt.
Tegelijkertijd rollen van alle kanten
versterkingen aan. De strijd met de
dreigende vijandelijke offensieve
strijdkrachten zal beginnen op het
moment, dat deze opmars geëindigd
is. Het tijdstip voor de tegenaanval
bepaalt de leiding".
Mannerheim treedt af
Volgens een door Reuter gepubliceerd
bericht uit Stockholm aan de „New York
Times" zou veldmaarschalk Mannerheim.
voornemens zijn af te treden na de par
lementsverkiezingen in Maart. Zijn opvol
ger zal, naar in welingelichte kringen te
Helsinki verluidt, de huidige minister*
president Juho Paasikivi zijn. Manner*
heim beschouwt zijn missie als president
van de Finse republiek thans als voltooid
en wil zich na de verkiezingen in Maart
uit het politieke leven terugtrekken.
Naar Reuter Zondagavond officieel uit
Parijs meldde hebben op de Quai d'Orsay
in een hartelijke atmosfeer FransAme
rikaanse besprekingen plaatsgevonden als
voorbereiding voor de driemogendhedenr
conferentie. Er bestaat hoop dat deze be
sprekingen tussen De Gaulle en „een
hogen geallieerden diplomatieke vertegen
woordiger" in officiële Franse kringen
als buitengewoon nuttig beschouwd zullen
worden. Zij hebben gediend om een „klein
aantal misverstanden aan beide zijden"
uit de weg te ruimen. Bovendien hoopt
men, dat deze gedachtewisseling de weg
heeft gebaand voor een volledige deelne
ming van Frankrijk aan toekomstige
conferenties der grotere geallieerden. De
Franse minister van Buitenlandse Zaken;
Bidault. heeft Zondag op eenmiddagrecep-
tie ter ere van den „hogen geallieerden
vertegenwoordiger" het voorzitterschap
waargenomen. Van Franse zijde waren De
Gaulle en een aantal zijner ministers aan
wezig.