DE OPBOUW VAN DEN POLDER
UITGAVE VAN DE STICHTING NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WIERINGEN - WIERINGERMEER EN OMSTREKEN.
ILLEGAAL WERK IN DEN WIERINGERMEERPOLDER.
Zaterdag 12 Januari 1946
Eerste Jaargang No. 16.
Redactie - Secretariaat
Klieftetraat 12, Hippolytushoef, Wielingen.
Administratie en directie
R. J. Ridder, Markt A 84, S c h a g e n.
Tel. no. 455. Na 17 u. no. 392. Giro-no. 287814.
Een volk dat leeft,
Bouwt aan zijfc'toekomst
Dit blad verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Abonnementsprijs f 1.80 per kalenderkwartaal
Advertentieprijs 8 cent per m.m. druk.
Kleine annonces 0.80 per stuk van ten
hoogste 4 regels.
Belangrijke vergadering van den Raad van Advies.
Eindelijk nieuws over de Noodwoningen.
In café Bijlsma te Winkel werd
Woensdag j.1. de tweede vergade
ring van bovenvermelden Raad
gehouden.
Aanwezig waren alle leden, be
halve de Heer G. Hofmeyer. Te
vens waren aanwezig de Heeren
G. G Loggers en Ir. A. Ovinge, als
leden van de Commissie Wederop
bouw Wieringermeer, alsmede de
beide Secretarissen dezer Commis
sie de Heeren Nap .en Mr. Vosters.
1. Reglement van orde.
Het ter tafel gebrachte concept
wordt met enkele wijzigingen vast
gesteld.
2. Noodstallen voor paarden.
Naar aanleiding van een inge
komen verzoek van den Rentmees
ter inzake het benutten van pak
ken stroo voor het inrichten van
noodstallingen voor paarden op
de daarvoor in aanmerking" ko
mende bedrijven, wordt aan een
tweetal kleine commissies machti
ging verleend de situaties ter
plaatse op te nemen en binnen
den kortst mogelijken tijd (zoo mo
gelijk enkele dagen) aan den
Rentmeester advies uit te bren
gen, aangezien deze kwestie mo
menteel nog urgenter is dan de
noodwoningbouw, daar binnen en
kele weken reeds met de paarden
in den polder moet worden ge
werkt.
3. De Rentmeester bericht bij
brief dat met de uitvoerende maat
schappijen (Heide Mij en Gront Mij
is afgesproken, dat de vergoedin
gen voor herstelwerk in eigen be
drijf, waarin tevens de egalisatie
van uitgekomen specie is begrepen,
zullen worden gebaseerd op gemid
deld 30 m. kruien. Dit beteekent,
dat maximaal gerekend wordt op
40 'm. kruien.
4. Door de Commissie Wederop
bouw Wieringermeer is verzocht
te adviseeren inzake de vestiging
van den middenstand, zoo moge-
in den polder worden in handen
gesteld van de Commissie Weder
opbouw Wieringermeer.
7. Verbeteringen bij den nieuw
bouw.
Naar aanleiding van een schrij
ven van de pachters van. de klein:
bedrijven en een dito verzoek van
de pachters der tuinderSbedrijven
verzoekt de Raad bij monde van
den Voorzitter t.z.t, bij het vast
stellen der opbouwplannen ook
daarover hun meening te mogen
kenbaar maken, hetgeen van de
zijde van de Comm. Wederopbouw
wordt toegezegd.
verband hiermede geeft de
Heer Ovinge desgevraagd toe, dat
inderdaad in verschillende .geval
len verbeteringen ten opzichte van
den ouden toestand zullen kunnen
worden aangebracht.
Hierbij zijn wel te onderscheiden
de wensehen en de mogelijkheden.
Wanneer evenwel zonder extra
kosten of materialen een ver bete
ring bij den herbouw zal kunnen
worden aangebracht, zal dit ook
kunnen geschieden.
De iementpositle is gunstig
daarvan schijnt voldoende aanwe
zig te zijn. Ook voor ijzer zijn de
vooruitzichten gunstig, doch met
de overige materialen is de toe
stand zeer moeilijk. Bij groote ver
anderingen en uitbreidingen zal
dus de materialenposïtie een rol
gaan spelen^venals het kosten-
vraagstuk.
8. Noodwoningen.
Naar aanleiding van een vraag,
die reeds in deze vergadering een
plan over deze aangelegenheid van
de Commissie Wederopbouw Wie
ringermeer had verwacht, deelt de
Heer Ovinge o.m. het volgende
mede
In een onderhoud met Minister
Ringers heeft deze gezegd, dat
vanuit Zweden een aantal nood
woningen wordt geïmporteerd,
lijk. in den vorm van combinaties, waarvan er 100, zoo mogelijk 200,
zooals dit reeds door de bakkers
geschiedt.
In dit verband deelt de heer
Koolhaas mede, dat de Midden-
standsvcreeniging deze aangele
genheid reeds ter hand heeft, ge
nomen. T.z.t. zal het bestuur dezer
vereeniging met volledige voor
stellen daaromtrent voor den dag
komen, welke voorstellen eveneens
ter kennis van den Raad van Ad
vies zullen worden gebracht.
5. Graanpakhuizen.
De Heer Koolhaas vestigt de
aandacht op de noodzakelijkheid
van het herstellen van eenige
graanpakhuizen, welke kwestie na
de noodstallingen voer paarden
en den noodwoningbouw zeer ze-
voor de Wieringermeer zullen
worden bestemd.
Blijkens mededeeling van den
Noodwoningbouw te Amsterdam
worden de eerste zendingen bin-
zijn opgelost zullen deze noodwo
ningen ook voor de Wieringermeer
ter beschikking komen. Het model
dezer noodwoningen, dat niet be
paald fraai is, is overigens wel
voor het doel geschikt.
Verder overweegt de Commissie
binnen korten t.ijd eenige tiental
len landbouwschuren in orde te
brengen en tevens daarin woon
gelegenheid aan te brengen.
Tenslotte is de Heer Ir. Keesman
momenteel bezig met de uitwer
king van den door Minister Rin
gers in zijn radiorede reeds aan-
gekondigden bouw op oude funda
menten.
Op deze wijze hoopt de Commis
sie in zoo kort mogelijken tijd die
gezinnen, die in eerste instantie
in den polder moeten wonen (boe
ren en arbeiders) te kunnen on
derbrengen.
Zoodra definitieve plannen ge- Het een ieder naar den
reed zijn zullen zij den Raad wor
den aangeboden.
Omtrent de plannen ten aanzien
van den dorpsbouw en den daar
bij te kiezen vorm kunnen de Hee
ren van de Commissie Wederop
bouw nog niets naders bekend
maken.
Hierna ontwikkelt zich een uit
gebreide discussie over den nood-
woningenbouw, speciaal ten aan
zien van de financieel© regelin:
inzake de noodwoningen die par
ticulieren op eigen initiatief heb
ben aangekocht.
Enkele leden brengen de moge
lijkheid. naar voren om deze nood
woningen te doen overnemen door
•de Commissie Wederopbouw tegen
taxatiewaarde.
Vervolg zie pag. 2, 5e kolom.
VERVOLG.
De Wieringermeer is een belang
rijk rayon geweest van het district
waartoe het behoord heeft. Door ver
schillende omstandigheden, niet in
het minst de uitstekende mentali
teit van een groot aantal landbou
wers, was hier een schitterend ter
rein voor de organisatie. Nooit is
tevergeefs een beroep gedaan voor
wat betreft woongelegenheid voor
de fuctionarissen van den Districts
staf, bergruimte voor materiaal, ver
gaderruimte, oefengelegenheden en
nog ettelijke andere doeleinden.
Vele illegalen hebben zich meerma
len oprecht gegeneerd voor de goede
zorgen waarmede zij door verschil
lende Wieringermeerbewoners wer
den omringd, terwijl over het alge
meen in de streken waar zij vandaan
kwamen, zoon ellende heerschte.
Toen in het begin van 1945 be
kend werd, dat de Duitschers de
vernietiging' van de Wieringermeer
op het oog hadden, is direct een wij
ziging in de algemeene strategische
plannen tot stand gekomen en heeft
van dat moment af als het belang-'
rijkste doel op het programma ge
staan Het behoud van den polder.
.Aanvankelijk heeft het er naar uit
gezien dat dit doel bereikt zou wor
den, De Geallieerden werden van
den ernst van den toestand op de
zin te maken
Door een eikeen bemind,
Zijn de moeilijkste zaken
Die men op de wereld vindt.
ZON EN
MAAN.
1946
Zon
Maan
Jan. opk.
ond.
opk.
ond.
13
.43 u.
16.54 u.
13.26 u.
3.57 u.
14 8
.42
16.55
13.58
5.21
15
.42
16.57
14.41
6.42
16
.41
16.59
15.37
7.53
nenkort, waarschijnlijk zelfs half gesteld en van iedere verdere
Januari, in ons land verwacht.
In dit verband worden door de
Commissie Wederopbouw Wierin
germeer momenteel plannen ge
maakt voor de verdeeling van deze
noodwoningen over den jfblder.
Deze plannen zullen cp korten ter
mijn worden voltooid, daar de fun
deeringen voor deze noodwoningen
zoo spoedig mogelijk dienen te
werden gereedgemaakt.
Verder weet de Commissie We
deropbouw Wieringermeer een le-
ker van belang is voor het onder- verander, die momenteel een aan
brengen der af te dorschen granen tal noodwoningen in voorraad
in den nazomer. j heeft, doch waarmede nog moei-
6. Huisvesting. lijkheden zijn gerezen over mate-
Eenige verzoeken om huieveetingrialentoewijding. Wanneor deze
ontwikkeling ci: eet verwittigd de
stoottroepen in het naburige ,,oude
land" hebben toen eveneens een wij
ziging in hun plannen aangebracht.
Helaas is de polder toch onder
gegaan dat dit gebeurd is, heeft
werkelijk niet gelegen aan de stoot
troep van de Wieringermeer, Stuk
voor stuk hebben zij ondanks de
groote' Duitsche overmacht, welke
qog versterkt was door „Landwacht
satellieten", willen overgaan tot
een actie, doch daar hier nooit blij
vende winst uit kon worden geboekt,
mocht er niet worden/ opgetreden.
De troep is echter behouden geble
ven en na de capitulatie van de
LDuit»chers heeft »ij andere opdrach
ten uitgevoerd en is in staat geweest
haar goede stempel te drukken op
het opbouwwerk van de B.S. en het
Militair Gezag in Den Helder,
Met opzet is in dit artikel verme
den namen te noemen, in de eerste
plaats omdat langzamerhand van de
de meesten toch wel uitgelekt is,
wat zij gepresteerd hebben en in de
tweede plaats, omdat mijn meening
is, dat velen van de medewerkers
(in den meest uitgebreiden zin)
hier geen prijs op stellen en het als
iets vanzelfsprekends zien, dat zij
actief aan de eenig juiste kant heb
ben gestaan.
Eveneens heb ik het overbodig ge
vonden, mogelijke interessante ont
hullingen te doen over de verschil
lende opdrachten, die uitgevoerd zijn.
De Wieringermeer mag trots zijn
cp zijn vertegenwoordigers, die op
een of andere illegale wijze ge
werkt hebben. Ook op dit gebied
hebben zij zich, evenals in het nor
male leven, zooals al geconstateerd
is, van het „oude land in gunstigen
yu\ onderscheiden door de hechte
eenheid, die in hun gelederen ge-
heersclit heeft, ondanks verschillen
in voox-oorlogsche politieke overtui
ging en confessie. Bij allen, meer o!
minder wetenschappelijk gevormden
A. R. KIES VEREENIGING.
Kort verslag Ledenvergadering
Anti-revolutionnaire Kies vereeniging
„Wieringermeer", gehouden op 9 Jan
1945 te Winkel, café Bijlsma.
De voorzitter, de heer H. Smit, o-
pent de vergadering met gebed, In.
zijn openingswoord wijst hij op het
doel der vergadering: afhandeling
van orgenisatorische kwesties, AIn
leen bij de beginselen overeenkom
stig Gods Woord kunnen we uit de
moeilijkheden geraken, niet alleen
plaatselijk, doch ook landelijk.
Notulen een verslagen worden on
gewijzigd goedgekeurd. Naar de depu
tenvergadering werden afgevaar
digd de heeren: H, Smid, G, Stoel en
J. v.d, Kooij. .j
De drie ter behandeling komende
voorstellen worden zonder stemming
aangenomen. (Jongeren studieclubs,
federatieve samenwerking met C.H.,
Bestuur Centraal Comité.
Een concept groslijst voor de can-
didaatstelling 2e Kamer wordt be
sproken en samengesteld, alsmede
die voor de candidaatstelling Prov.
Staten,
Voor de Statencentrale Den Helder
worden afgevaardigd de heeren li.
Smid, J. v.d. Kooy en W. Slot,
De contributie werd vastgesteld
op minstens f 1.50 per lid per jaar,
maximum onbeperkt,
In de rondvraag werd speciaal ge
vraagd naar de doorwerking der
christelijke beginselen in de diverse
plaatselijke commissies. De vergade
ring was algemeen van oordeel, dat
gezien de plaats, die de christelijke
boer, middenstander, boerenzoon of j bevolkingsgroepen in de Wieringer-
arbeider is eerlijke overtuiging de
drijfveer geweest, bij het werk voor
de illegaliteit, terwijl het eveneens
door de speciale geaardheid van de
M eer -bewoners, mogelijk geweest
is, dat alle vormen van verzetswerk
i<n voorgekomen, bijv, van de weten
schappelijk illegale behandeling van
het voedselprobleem tot het eenvou
digste werk toe.
Eigenlijk is het misschien over
bodig om tot slot op te merken dat
de onderduikers en andere mede
werkers van de illegaliteit, die ge
rende de bezetting in de polder
gewoond hebben, warme vrienden
van de polder geworden zijn, en van
hen heeft zich op 17 April 1945, in
dien dit mogelijk ware, een nog groo-
tere woede meester gemaakt dan
van de echte Wieringermeerders,
meer innemen, zij zeer slecht in di
verse commissies vertegenwoordigd
zijn. Het is opmerkelijk dat de „vrij
zinnigen overal de leiding "ebben,
en verhoudingsgewijs meer vertegen
woordigers.
Felle kritiek werd uitgeoefend op
de samenstelling van de advie mom
missie en op het college Heemraad
schap Wieringermeer.
Het bestuur wordt opgedragen
contact te zoeken met andere chris
telijke organisaties, teneinde een en
ander met de besturen der colleges
en commissies te bespreken.
Daar de heer Vos zijn functie als
seccretaris niet meer kan waarne
men, wordt in zijn plaats gekozen
de heer J, v.d. Kooy.
Mef gebed werd deze vergade
ring gesloten.