UilGAYE VAN DE STICHTING NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WIERINGEN-WIERINGERMEER EN OMSTREKEN
HET DORPENPLAN.
Woensdag 10 Juli 1946
Eerste Jaargang no. 67.
vo
Eedactie - SecretariaatKlieltstraat 12,
Hlppolytushoef Wieringen. Telef. No. 103.
Administratie en directie
R. J. Ridder, Markt A 84, Schagen.
Tel. no. 455. Na 17 u. no. 392. Glro-no. 287814.
Een volk dat leeft,
Boawt aan zijn toekomst
Dit blad verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Abonnementsprijs f 1.80 per kalenderkwartaal
Advertentieprijs 8 cent per m.m. druk.
Kleine annonces f 0.80 per stuk van ten
hoogste 4 regels.
Het bericht in ons nummer van j.1. Zaterda
inzake de principieele beslissing in het dorpei
plan van onzen polder heeft veel stof tc t
gesprekken opgeleverd. Het is ons bekend d: .t
de meeningen onder onze lezers in tweee i
veröeeld zijn. Juist daarom zullen wij trachten
in eenige vervolgartikelen datgene te publicee-re
wat geleid heeft tot deze belangrijke beslissii g
in de geschiedenis van ons nieuwe land, waarl'j
wij vooralsnog ons zullen houden aan de oi .3
ten dienste staande rapporten en adviezen.
Eén of drie dorpen.
Het was in de maand Oc_
tober van het vorige jaar
dat de toen nog pas in het
leven geroepen Commissie
Wederopbouw Wieringermeer
in overleg met den Stede
bouwkundig adviseur van
het College van Algemeene
Commissarissen voor den
Wederopbouw aan Ir. W. A.
C. Herman de Groot te Was
senaar opdracht, verleende
tot het samenstellen van een
rapport omtrent de vraag of
de dorpen in de Wieringer
meer moesten worden her
bouwd, dan wel of er aan
leiding bestond tot het stich
ten van een centraal dorp.
Eenige maanden tevoren
was over deze kwestie reeds
een en ander te doen en
hoorden wij vaak lijnrecht
tegen elkaar inloopende ar
gumenten om het niet zus
maar zoo in het vat te gieten,
om den dorpsbouw in het
belang van onzen polder
op te lossen.
Daarbij werden al dan niet
technische of planologisch,
plannen die in meer of'
minder juiste mate bij den
eersten opbouw van de Wie
ringermeer tot uitvoering
zijn gekomen, genoemd.
Zonder de vroegere plan
nen aan een nadere beschou
wing te onderwerpen zullen
wij ons thans bepalen tot
de opdracht aan Ir. Herman
de Groot en diens rappcrt
daarover.
De heer Herman de Groot,
hoewel ervaring bezittende
in planologischen arbeid
stond, de totale onbekend
heid met de Wieringermeer
en al zijn problemen in aan
merking nemende, voor een
moeilijke taak. Bovendien
ve-rgde de snelle droogma
king en de daarna direct te
nemen maatregelen in ver
band met den wederopbouw
een spoedige samenstelling
van het gevraagde advies.
De vrij uitgebreide litera
tuur, voorlichting van ande
re deskundigen, al dan nietl
met plaatselijke bekendheid,;
zullen den heer de Groot j
de moeilijke opgaaf hebben]
helpen volbrengen, waarbij
het uiteraard zeer juist ge
zien werd, zich voor de uit- i
voering van deze taak zich:
op de hoogte te stellen van
de postulaten, welke van
sociografische zijde bij het
projecteeren van dorpen en'
kleinere kernen in een pol-;
dergebied als de WieringerJ
meer moeten worden, gesteld. I
Hierbij stonden hem de re
sultaten van een uitvoerig
onderzoek ten dienste, het
welk door de Directie van
De rupsenp&.g is voor de Wieringermeer
geen plaag meer, doch een ramp, aldus
deelde Ir. Dijkema mede.
Wij verwijzen belanghebbenden naar de in dit
nummer opgenomen mededeeling van de Ve-reeniging
voor Bedrijfsvoorlichting, waarin Ir. Dijkema eenige
mededeelingen doet ever den strijd tegen de rupsen
van het koolmotje en hun nieuwe vraatzuchtige
makkers de spanrupsen.
Het een ieder naar den
zin te maken
Door een elkeen bemind,
Zijn de moeilijkste zaken
Die men op de wereld vindt.
de Wieringermeer in verband
met deze kwestie was ver
richt.
Reeds medio Januari van
dit jaar bracht Ir. Herman
de Groot zijn Advies inzake
den wederopbouw .der Wie-
ringermeerdorpen, uit aan
de Commissie Wederopbouw
Wieringermeer.
Het spijt ons1 zeer wegens
plaatsgebrek niet den ge_
heelen inhoud van dit advies
te kunnen publiceeren. Vol
staan wij daarom met het
volgende.
De rapporteur begint ui
teraard met een analyse van
den bestaanden toestand.
Ie De grootte van
de bevolking.
Na toepassing van een
bepaalde formule, ook ge
bezigd voor het gebied van
den Noordoorstpolder zou de
Wieringermeer in de toe
komst (omstreeks het jaar
1980) plm. 12.000 inwoners
kunnen tellen. Zonder hier
bij deze technische details
nader te ontleden (wij kun
nen dit gevoeglijk aan ter
zake deskundigen overlaten)
vermelden wij dat Ir. de
Groot dit aantal te hoog
vond. In een door hem op
gezette raming komt hij tot
de conclusie dat een bevol
king van plm. 10.000 zielen
voor de Wieringermeer meer
aannemelijk is.
Deze bevolking, aldus de
schrijver, woont echter niet
geheel in do dorpen. In de
eerste plaats gaan hieraf de
bedrijfshoofden. Ook de in
wonende knechts dienen
daarvan te worden afgetrok
ken. In totaal waren op 17
April 1945 in de Wieringer
meer 523 bedrijven geves
tigd. Waarschijnlijk zal dit
aantal in de toekomst nog
iets toenemen door een ver
dere ontwikkeling van poot.
goedteelt en tuinbouw. Van
de totale bevolking zouden
ongeveer 2300, als zijnde
niet woonachtig in de dor
pen moet- worden afgetrok
ken. De eigenlijke dorpsbe
volking ware dus te stellen
op 750Ö zielen.
Aan dit cijfer dient ech
ter geen overdreven betee_
kenis te worden toegekend
Het kan wellicht hooger uit
vallen.
De normen, ten grondslag!
gelegd aan de bestaande uit
breidingsplannen stemmen;
goed overeen met het door
Ir. de Groot afgeleide getal.'
De ontwerpers hiervan
gingen ook uit van een
dorpsbevolking van 7500 in_
woneis waarbij zij zich de:
verdeeling hiervan over de|
drie dorpen als volgt hadden
gedacht
Wieringerwerf 630 wo
ningen 2900 inwoners
Middenmeer: 680 woningen
3100 inwoners
Slootderp 325 woningen,
en 1500 inwoners.
Totaal 1635 woningen en!
7500 inwoners.
Middenmeer zou meer het
commercieele centrum van
den polder, Wieringerwerf
het bestuurscentrum zijn.
De uiteindelijke bevolkin
gen dezer drie nederzettin
gen blijven echter klein, al
dus de adviseur.
Vooral voor een bestuurs
centrum en een commercieel
centrum zijn zij wel erg ge
ring om voldoende kracht te
ontplooien. De vraag rijst
dan ook, of splitsing van een
toch reeds zoo beperkte be
volking over drie kernen
geen afbreuk doet aan de
groeikracht van het geheel.
De ontwikkeling in het
verleden bevestigt dit. In de
practijk bleek Middenmeer
uit eigen beweging wel te
willen groeien, doch moes
ten aan Wieringerwerf in
verschillende gevallen kunst
matige levenssappen worden
toegevoegd.
Deze gang van zaken,
waarbij als het ware een
verdeelsysteem van objecten
over de dorpen ontstond
kon niet anders dan rem
mend werken op de alge
meene ontwikkeling.
De groei der dorpen was
dan ook betrekkelijk traaj
trager dan men had mo
gen verwachten zoodat 10
iaar na de drooglegging Wie
ringerwerf 800 inw., Mid
denmeer 1000 inw., en Sloot,
dorp 650 inw. of resp. 28, 32
en 44% van het. uiteindelijk
verwachte aantal telden.
In hoeverre dit verschijnsel
mede te wijten is aan een
terughoudende bouwactivi
teit in de crisisjaren en in
den onzekeren tijd daarna,
is moeilijk uit te maken.
Men kan zich wel ernsti;
afvragen of het wel econo
misch en stedebouwkundi;.
verantwoord is geweest een
in totaliteit reeds zoo be
perkte bevolkingsagglome
ratie over drie kernen te
verdeelen en of deze ver
snippering niet het groei
proces heeft geschaad en
dit verder nadeelig zal blij
ven beïnvloeden.
De versnippering van
krachten valt sterk op wan
neer wij zien hoezeer aller,
lei instellingen over de drie
dorpen zijn verdeeld.
Sloot dorp kerken 3, scho
len 2, Gymn. gebouw 1, post
kantoor 1, El. gebouwtje 1.
bijz. geb. Noodslachtplaats.
Totaal 9.
Herbouwplannen
vastgesteld.
Het bestuur van de stich
ting bouwbureau ,,de Wierin
germeer'' deelt ons het vol
gende mede
Na de reorganisatie van het
bestuur van de stichting bouw
bureau ,,de Wieringermeer" bij
besluie van den Minister van
Openbare Werken en Weder
opbouw van 19 Maart 1946,
heeft het bestuur aanstonds
de plannen ter hand genomen
voor een snellen en doeltref
fender wederopbouw van de
door het watergeweld ver
woeste woningen in de dorpen
Deze plannen voorzien in den
herbouw van 316 woningen,
welke over de drie dorpen als
volgt zijn verdeeld Wierln-
gerwerf 95, Slootdorp 96
ZON EN MAAN.
1946 opk. ond. opk. ond.
Juli Zon Maan
11 4 32 20.57 18.51 20.5
12 4.33 20.57 19.52 2.33
13 4.35 20.56 20.45 3.19
MAANSTANDEN 1946.
Zondag 14 Juli V. M.
Zondag 21 Juli L. Kw.
HOOG WATER TE
DEN OEYER 1946.
11 Juli 6.33 6.59
12 Juli 7.22 7.43
13 Juli 8. 2 8.21
met bet gerechtvaardigd ver
langen der. bewoners naar
meer woongerief. Daarbij hesft
hel bestuur een dankbaar ge
bruik gemaakt van de daar
omtrent onder de bewoners
gehouden enquêtes. Het ge
volg van een en ander is, dat
het woningtype in het alge
meen is gewijzigd in dier
voege, dat de vroegere in de
kap gebouwde slaapvertrek
ken zijn opgenomen m een
volledig opgetrokken verdie •-
ping, waardoor niet alleen
betere slaapkamers konden
worden verkregen, maar ook
n - en op den beganen grond de in-
Middenmeer 125. Om redenen deeling kon „orden verbelerd.
In bijzonder is gepoogd
tegemoet te komen aan het
verlangen om de keukens
Ook kon
weiden voorzien in de be-
men de oude fundeeringen «e hoelU aan een douche-ruimte.
bedoeling de uitvoering der
plannen zooveel mogelijk te
11 i vetiongcii uiu ut
bespoed.gen z,,n de bou-vplan- grooter te maken
nen ingesteld op het voorne-
benutten. Dit wil echter niet
zeggen, dat de woningen
den vroegeren trant zul'en
herrijzen, integendeel, het be
stuur heeft gemeend, dat reke
ning moet worden gehouden
Middenmeer kerken 3.
scholen 2, Gymn. gebouw 1
postkantoor 1, El. gebouwtje
2, biiz. geb. Boerenleenbank
Landbcuwbeurs. Totaal 11.
Wieringerwerf kerken 3
scholen 3, gymn. gebouw 1
postkantoor bijz. gebouwen
Raadhuis, Domeinkantoor
Gemeentewerken. Totaal 11
Ondanks het gedachte
evenwicht tusschen Midden
i meer en Wieringerwerf was
de groeikracht van Midden
meer het sterkst. Dit dorp
toch is gunstig gelegen ten
opzichte van de hoofdwegen
en het net van waterwegen
zoodat het logisch en gemak
kelijk van het oude land uit
is te bereiken en ook langs
korte wegen door schepen
met 300Ton laadvermogen
kan worden aangedaan. Mid.
denmeer ging zich dan ook
als economisch centrum
ontwikkelen, hetgeen tot
uitdrukking komt in den
omvang der commercieele
bebouwing, welke uit de
onderstaande gegevens
spreekt
Slootdorp Winkels en Ho
tels 16. Bedrijfsgebouwen 8
totaal 24.
Middenmeer Winkels en
Hotels 21, Bedrijfsgebouwen
29. totaal 50.
Wieringerwerf!Winkels
en Hotels 10, Bedrijfsgebou
wen 7, totaal 17.
(Wordt vervolgd gezien.,
Aan het verlangen naar meer
5°schuunuimte zal mede worden
tegemoet gekomen.
Het bestuur heeft op 2 Ju
li j.1. de bouwplannen del ni-
tief vastgesteld. De plannen
zijn voor wat Middenmeer en
Slootdorp betreft ontworpen
door de architecten Berghoef,
Waterman, Lokhorst en Pot
vcoï' W,-Werf door de ar;hi-
iecJen Pot, Groenewegen cn
Bcudon. De ontwerpen ïijn
docr deze architecten gemaakt
m een nauw en voortdurend
overieg met den heer Ir. H.
Meijerink, die deel uitmaakt
\an het bestuur, en den heer
H. van Saane, die als direc
teur van het bouwbureau ,,de
Wieringermeer' fungeert.
De herbouw van Wierin
gerwerf, het zwaarst getroffen
dorp, zal eerst worden aange
vat. Terwille van den spoed
zal deze bouw door het bouw
bureau in eigen beheer wor
den uitgevoerd. Het wachten
is thans derhalve op den
materiaalaanvoer. Het bestuur
heeft de gegronde verwach
ting, dat ook op dit punt niet
zal worden teleurgesteld in
het streven, dat er op gericht
is het bouwplan nog in de
loop van dit jaar volledig
tot uitvoering te brengen.
Gelijk reeds eerder kenbaar
werd gemaakt, zat bij het be
stuur de gedachte voor het
daarheen te leiden, dat in de
toekomst voor de bewoners
de mogeliikheid zal worden
geopend de te stichten wo
ningen desgewenscht op aan
nemelijke voorwaarden in ei
gendom te verkrijgen. Nadere
mededeelingen hieromtrent
kunnen t.z.t, worden tegemoet