Woensdag 17 Augustus 1949
Vierde Jaargang No.
UITGAVE VAN DE STICHTING NIEUWS- LN ADVERTENTIEBLAD VOOR WIERINGEN - WIERINGERMEER EN OMSTREKEN
EEN BELANGWEKKEND BESLUIT IN
SCHOOLZAKEN IN DE WIERINGERMEER.
14.5 K.M. de lucht in.
De afsluitdijk in 2 min.
Radactie SecretariaatKlieftstraat No. 12,
Hippoiytushoef Wieringen. Telefoon No. 103.
Redactie Wieringermeer Fazantstraat No. 11,
Wieringerwerf. Telefoon No. 123.
Administratie „Villa Waterkeer", Westerland
Post De Haukes. Tel. No. 3. Giro No. 149972.
Een volk dat
Bouwt aan zijn toekomst
Dit blad verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Abonnementsprijs f 1.80 per kalenderkwartaal.
Advertentieprijs 10 cent per m.m. drut
Kleine annonces I 1.per stuk van ten
hoogste 4 regels.
SLOT.
Het kan niemand verbazen,
dat de onzekerheid en de verwar
ring hetgeen in verband met de
nieuwontstane situatie op school-
gebied het best kon geschieden
zich aanvankelijk ook in de door|
Volksonderwijs benoemde studie
commissie openbaarden. Men zag
de weg in den beginne niet. klaar
en duidelijk vóór zich. Allerlei j
overwegingen doorkruisten elkan
der meer tactische en opportu
nistische en meer principiële en
het is niet gemakkelijk geweest
om uit dit alles tot een eenstem
mige conclusie te geraken. Toch is j
dit na langdurige en diepgaande
besprekingen gelukt, vooral om
dat bij alle commissieleden één
ding vooropstond wij willen geen
verdere onderwij sversnippering,'
wij willen geen school, die is ge
dacht voor slechts een deel van
ons volk. het niet-confessionele,
het vrijzinnige in de ruimste zin,
wij willen een volksschool, een
school voor heel ons volk. m.a.w.
wij willen aan het ideaal van
Volksonderwijs vasthouden, dar
naar die éne school streeft, hoe wij
ook persoonlijk over d§ mogelijk
heid van de huidige openbare
school om als zodanig te functio
neren denken. Van deze gedachte
uit is men tenslotte tot een orde
ning en vereniging van de ver-
senillende opvattingen en strevin
gen gekomen, waarbij natuurlijk
voor de een meer de tactische en
voor de ander meer de principiële
overwegingen de doorslag gegeven
hebben. Waar het op aan komt is.
dat men het in de studiecommis
sie eens is geworden en dat deze
eensgezindheid haar neerslag
heeft gevonden in art. 2 en 3 der
ontwerp-statuten van de gepro
jecteerde Vereniging voor Neder
lands Volksonderwijs in de Wie
ringermeer. Toen men elkander
daarin gevonden had was de rest
nog slechts een zaak van de meest
geschikte nadere reglementering.
Uit de doelstelling volgde on
middellijk een negatief kenmerk:
van de nieuw te stichten scholen
het zou geen bijzondere school j
worden in eigenlijke zin, geen
christelijke school, geen school
met de Bijbel. Immers zulk een
school zou nimmer een schooi
voor het gehele volk kunnen zijn
gelijk men wilde, daar een groot
en nog steeds groeiend deel van
ons volk geen Christen meer is en
zich ook geen Christen meer
noemt. Door de oprichting van een
school met specifiek christelijk
karakter zou men dit bevolkings- 1
deel als van zelf uitsluiten en dat
wilde men persé niet. Men wilde
een school voor Nederlands Volks- 1
onderwijs. De naam zegt hier ge-
noeg. Men wilde m.a.w. een zo al
gemeen mogelijke school.
Maar van daaruit werd men voor
de vraag gesteld, welke dan de|
positieve kenmerken van de nieuw j
te stichten scholen zouden moe
ten zijn. Immers, men wilde het j
niet-christelijk volksdeel niet uit-
sluiten door de stichting van
christelijke scholen. Maar men
wilde evenmin het christelijk
volksdeel uitsluiten door een
schooltype, dat met hun geloofs- i
overtuiging in tegenspraak zou
verkeren. Maar hoe moest dit
Het leek aanvankelijk het zoeken
naar de oplossing v. d. vierkante j
cirkel. Hoe zou men ooit een van
de beide gevaren vermijden, dat
de school, die men oprichten ging.
óf de niet-christenen te christelijk
of de Christenen te weinig chris1
telijk zou worden Het ginej hier
in feite om een nieuwe vulling j
van art. 42 van de L. O.-Wet, die
wij in ons eerste artikel hebben
aangehaald, om een nadere om
schrijving van wat onder aankwe
king van christelijke en maat
schappelijke deugden diende te
worden verstaan en om de opzet
van een algemeen gedacht onder
wijs met een geest, waaraan zich
voor hen, die dat wilden, het
godsdienstonderwijs der verschil
lende Kerken en godsdienstige
verenigingen, beter en harmoni
scher zou aansluiten dan op de
huidige openbare school (en
schrijver dezes spreekt hier van
uit een bijna dertigjarige erva
ring) vaak het geval is, waarbij
het al te veelvuldig een vreemd
element blijft, dat niet aansluit
bij de geest, van de rest van het
onderwijs, die zo vaak bepaald
wordt door de mentaliteit van de
toevallige klasse-onderwijzer.
Een bezinning op het Neder
landse Volkskarakter en de facto
ren, die zijn ontstaan bepaald
hebben, hebben hier de studie
commissie de weg tot een oplos
sing van deze moeilijke princi
piële vraag gewezen. Men werd
het er over eens, dat die school
alleen er met recht aanspraak op
kan maken de school voor heel ons
volk te zijn. welker geest zich
nauw zou aansluiten bij het Ne
derlandse Volkskarakter. Welnu,
men heeft vastgesteld, dat het de
geestelijke machten van Evangelie
en Humanisme zijn geweest, die
deze volksaard in al zijn lagen het
diepst hebben gevormd, hetzij be
wust, hetzij meer onbewust. Het
is met name Prof. Dr. G. v. d.
Leeuw, de minister van Onder
wijs in het kabinet Schermerhorn
Drees, die op deze feiten in zijn
werkjes Balans van Nederland en
Nationale Cultuurtaak met na
druk gewezen heeft.
Het kan niet de bedoeling zijn
hier een uitvoerige ontleding van
deze beide geestelijke machten te
geven, die ons volk zó diep hebben
beïnvloed. Het zou te ver voeren.
Wij volstaan met erop te wijzen,
dat deze beide geestelijke groothe
den het een aantal eigenschap
pen hebben geschonken, die zijn
karakter wezenlijk kenmerken.
Evangelie en Humanisme zijn niet
te vereenzelvigen. Hun onderlinge
verhouding is zeer ingewikkeld.
Maar zij komen, zij het uit ver
schillende gronden, tot een aan
tal overeenkomstige opvattingen
en beginselen. Ik noem er enkele,
de meest wezenlijke de eerbied
voor het leven en voor de mens.
Het Evangelie belijdt die vanuit
het sc-heppingsgeloof de aarde is
des Heren (Ps. 24) en de mens is
geschapen naar Ctods beeld en
gelijkenis (Gen. 1 en Ps. 8) en
blijft ook in zijn van God verval
len staat het voorwerp van Zijn
zoekende liefde 'Joh. 3 16, 17).
Het Humanisme komt hier op voor
de waarde en de waardigheid van
de mens als geestelijk wezen,
welke waarde en waardigheid het
vaak verschillend fundeert en van
hieruit wordt het duidelijk, dat er
ook een christelijk humanisme
zijn kan en zijn moet, dat deze
waarde en waardigheid juist van
uit de bijbelse boodschap afleest.
Ik ga daarop hier niet verder in
Wijs alleen op de consequenties
hiérvan eerbied voor het lever,
en voor de mens moet leiden tot
zin voor geestelijke vrijheid, tot
verdraagzaamheid en democratie
in de ruimste d.w.z. in staatkun
dige en maatschappelijke zin.
Welnu men vindt deze strekkin
gen in ons volkskarakter terug.
Wee hem, die -onze vrijheid aan
randt Dat heeft de Duitser
tot zijn schade en schande onder
vonden. Ons volk duldt geen dic
tatuur en ons land is altijd een MedembÜk.
wijkplaats geweest voor om hun
geloof of overtuiging vervolgden ..HIERNA BETER"
Van deze overwegingen uit zijn ORGANISEERT EEN
wij tot een nadere omschrijving TONEELCONCOURS
gekomen van het karakter en het A,AA
doel van het onderwijs aan de te °nze P>aatsehjke toneelve -
stichten scholen voor Nederlands vniging ..Hierna 01 die
Volksonderwijs. Onderwijs, dat de 1°°P der jaren met hei orga-
aansluiting bij onze volksaard, niseeren van toneelwedstrijden
dat door de beginselen gedragen een zekere bekendheid verwierf,
wordt die voor deze volksaard ken- is voornemens in het seizoen'
merkend zijn en waarbij het prin- 19491950 weer een Concours
cipiëel open en vrij wordt gelaten. Ult Xc schrijven,
hoe deze beginselen gefungeerd
worden hetzij door de onderwijzer, Droegen haar wedstrijden
MAANSTANDEN 1949.
Woensdag 24 Augustus N. M.
Dinsdag 30 Augustus E. K.
V/oensdag 7 September V. M.
Donderdag 15 September L. K.
ZONSTANDEN 1949.
zon op
17 Augustus 5.24
hetzij door de ouders der leerlin
gen. Alleen bij deze principiële
vrijheid van fundering der ge
meenschappelijke beginselen is
een werkelijke volksschool, een
school voor heel het volk bestaan
baar. Iedere andere school zal al
tijd weer een groepsschool,
secteschool blijken te zijn.
Zo is de studiecommissie tot
haar omschrijving van doel en
18 Augustus
19 Augustus
20 Augustus
5.26
5.28
5.30
ond.
20.03
20.01
19.59
19.56
voorheen een landelijk karakter,
ditmaal blijft men dichter bij
hi/is.
Het ligt n.1. in de bedoeling
een onderling Concours te hou
den, waaraan naast ..Hierna Be
ter", zullen deelnemen de veren.
eei^|„De Drie Leliën" te Twisk, „De
Rozenstruik" te Oostwoud, ter-
wv/v-x cu inplaats van de eveneens
streven in art. 2 en 3 derdoor I uitgenodigde, doch niet beschik
baar ontworpen Statuten geko-I bare ..Andijker Toneelveren.",1
men, die men nu wel naar hun j waarschijnlijk „Advendo" te
wezen en bedoeling zal verstaan. Benningbroek als vierde zal op-
Wij drukken deze hier nog eens treden,
af, opdat ze door ieder rustig over-
wogen kunnen worden 1
Art. 2. De vereniging stelt zich besprek!nge" geopend met
HOOG WATER TE DEN OEVER.
17 Augustus 0.53 1.13
18 Augustus 1.35 2.11
19 Augustus 2.36 3.27
20 Augustus 4.02 4.55
ten doel de bevordering van Ne
derlands Volksonderwijs in de
Wieringermeer en daardoor mede
Naar wij vernemen, zijn reeds
een
3-tal zeer competente juryleden,
terwijl de speeldata der wed
strijd-avonden binnenkort zullen
de bevordering van eenheid in worden bekend gemaakt,
onderwijs- en schoolzaken. door Als opvolger van de heer
de stichting van voorbereidend Mourik. die vanaf 1939 Hierna
lagere, gewoon lagere, buitenge- Beters"s regie verzorgde en on-
Tiitffïhroi?rit,o-I°0rLgSZ?t lagere i der wiens kundige leiding tal
uitgebreid lagere scholen, waarin.!.. v l
onderwijs wordt gegeven op een v an sdccesvolle opvoedingen tot
grondslag en in een geest, welke stand kwamen' zai thans optre-
voor een zo groot mogelijk deel1 den de heer A* de Ree te Wer-
yan het Nederlandse volk aan- vershoof.
vaardbaar en bevredigend zijn, bij
volledige erkenning van de grot
verschillen, welke er in het Ne- nieuwe geestelijke vulling van
derlandse volk bestaan in levens- art. 42 L.Ö.-Wet de bezwaren van
en wereldbeschouwing, religie,verschillende Christenen tegen de
Vlieger-majoor Flinterman, die
met een Closter Meteor snel-
hdids- en hoogtevluchten
maakt, heeft reeds één record
„omhoog", of zo men wil „om
laag" gebracht.
Maandag j.1. steeg hij binnen
het half uur tot een hoogte van
14.500 M. (nieuw Ned. record.)
Verwacht mag worden dat nu
ook spoedig de snelheidsvlucht
zal worden gehouden.
Naar wordt gemeld bestaat
grote kans dat deze record
vlucht boven de Afsluitdijk zal
worden gehouden.
Bij een snelheid van om
streeks 900 Km., zou deze af
stand binnen 2 minuten kunnen
worden gevlogen.
kerk en belijdenis, staatkundige huidige openbare school op grond
en maatschappelijke overtuiging, van die typisch 19de eeuwse gees-
Art 3. Als grondslag voor haar telijke verschraling, die in dat
a.rbeiti en voor het onderwijs en art. 42 naar voren komt, zullen
cie opvoeding, welke aan de door kunnen worden weggenomen. Er
haar te snchten en te leiden scho- is mij wel gevraagd of ik nu ver-
len gegeven worden, aanvaardt dewachtte, dat nu de nieuwe school
vereniging m aansluiting aan deaanstonds zal vollopen en de
beide geestelijke machten, die aard bijzondere scholen leeg. Nee. na-
en wezen van het Nederlandse tuurlijk niet. Zo wereld- en volks
volk wezenlijk bepaald hebben, te vreemd ben ik niet Maar ik ver
weten Evangelie en Humanisme, wacht vél, dat door deze nieuwe
de beginselen van waarheid, naas- geestelijke grondslagen er op
enliefde en gerechtigheid en stelt den duur een toenadering zal
zij als doel van het van harent- kunnen ontstaan met name van
wege te geven onderwijs de zijde der Rechtzinnige Her-
z' .„f vorming en zo volledig vormden, voor zo ver die door de
mogelijke ontplooiing van de men- kerkelijke doorbraakgedachte, die
selyke persoonlijkheid door de in Gemeente-Opbouw tot uiting
ontwikkeling van de krachten van komt. zijn gegrepen en die zich
hart, hoofd en lichaam ondanks veel verzet en misver-
de aankweking van eerbied stand, nochtans doorzet. Natuur-,
vooi her leven, voor de menselijke lijk verwacht ik voorlopig geen
persoonlijkheid en de geestelijketoevloed van katholieke leerlingen
vrijheid ^jj de huidige roomse isolatiepoii-
c. de bevordering van de zintiek noch ook van de zijde van die
voor verantwoordelijkheid, sociale Christenen, die vasthouden aan de
gerechtigheid en verdraagzaam-1 kuyperiaanse antithesegedachte
i heid zowel Gereformeerden en Her-
d. de vorming tot goed en ge- vormden. De studiecommissie kon1
trouw staatsburgerschap. j ^ier anders doen dan aan
Ik mag deze artikelenreeks diee bezwaren zó ver tegemoet te
geen propagandistische, alleen,meT* als n"iet; de °Pzet van ecn
maar informatorische bedoeling scvoor ,ie*- ?ehele volk ver-
hebben en die daarom zo objec- eniSbaar was. Veel zal hier overi-
tief mogelijk gehouden zijn, met1 ?ens afhangen van de geestelijke;
I een paar persoonlijke opmerkingen P°udmg van oe onderwijskrach
DE BESTRIJDING VAN
VAN KOOLRUPSEN.
Aangezien de vlinders van het
grote koolwitje momenteel op
verschillende soorten kool eie
ren afzetten, is het gewenst te
gen de hieruit komende geel
groene en zwartgevlekte rupsen
tijdig bestrijdingsmaatregelen te
nemen. De rupsen van het grote
koolwitje vreten grote gaten in
de bladeren. waarbij vaak
slechts de nerven van de blade
ren overblijven.
De Planten^iektekundige Dienst
deelt mede, dat de bestrijding
met goed resultaat kan geschie
den door de koolplanten te be
spuiten of te bestuiven met een
DTT of met een retenon-bevat-
tend middel in de gebruikelijke
sterkte.
Wieringen.
POLITIE.
Gevonden een zilveren bro
che. een kindersandaaltje, een
dasspeld en een gebloemd cein
tuurtje.
ïnl. bij de Gem.-Bode.
besluiten, die een meer particu- -----
liere visie openbaren. In de eerste aoe:nd zuilen worden, of zij van
plaats de school, die hier wordt^a??ser ^arte achter deze geeste-
nagestreefd zou men m.i. het bes: 0P2^t staan,
kunnen karakteriseren als hetAnders zal het nieu-
vpe van een geestelijk verdiepte Ava bouwwerk slechts een nieuwe
openbare school. Maar het woord voorgevel blijken te zijn met daar-
openbare school is historisch achter het oude schoolgebouw, be
zwaar belast, wekt misverstanden volkt door slechts een deel van
en verzet. Daarom werd de term het Nederlandse volk. omdat het
vermeden en meende men beter alleen voor dat deel bewoonbaar
te kunnen spreken van Neder- is. Hierop moge bij de benoeming
landse volksschool. j der leerkrachten zeer in het bij" -
ten. die aan de nieuwe scholen
In de tweede plaats ik heb j zonder gelet worden
persoonlijk de hoop, dat door deze Slootdorp.
Uitgave Stichting Flevo-Bode
Verantwoordelijk redacteur te-
vens redacteur voor Wieringen
N H. Klomp. Klieftstraat 12.
Hippoiytushoef. Telef. No. 103.
Redacteur voor Wieringermeer
J. A. Gerritsen. Fazantstraat 11,
Wieringerwerf. Telefoon No. 123.
VoorzitterG. P. Kistemaker,
Wagenpad H 46. Middenmeer.
Telefoon No. 20 Nw. Almersdorp.
Drukkerij Corn. J. Bosker, Hoofd-
I straat 14, Hippoiytushoef.
Ds. J. VINK. Telefoon Hippoiytushoef No. 19,