Jïieuras- en
(RÖocrtcntie-fifaÖ.
N. Olivier
W. van der Kaay.
Zesde Jaargang.
«866.
WOENSDAG
24 OCTOBER.
jfèiet-offitiM pöeeïtc.
Een Jubileum.
J[p 564.
HELDERSCHE COURANT.
Verschijnt WOENSDAG en ZATURDAG.
Abonnementsprijs voor 3 maandenƒ1.30
Franco per post *1.50
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaren en Post
directeuren. Brieven franco aan den Uitgever S. Giltjes.
De prijs der Advektkntikn van 1—4 regels is 40
Centen voor eiken regel meer 10 Centen. Zegelregt voor
elke plaatsing 35 Centen. Vóór des Dingsdags en Vrijdags
middag 12 uur gelieve men de Advertenticn intezenden.
Ingezonden stukken minstens één dag vroeger.
Officieel gebeeïte.
POLITIE.
Ten burele vau den ondergeteekeude is gedeponeerd, een
RIEM.
Helder19 Oct. 1866. De Commissaris van Politie
A. C. BOONZAJER.
De Itedaciie van de ïïeldersclie Courant
beveelt de kiezers in dit district ten dringenste
aan zich te vereenigen met de beide candidaten
gesteld door de Alkmaarsche Kiesverecniging wDe
Grondwet" te Alkmaar en de alhier op 12 October
gehouden vergaderingde heeren Mrs.
en
De gronden waarop de aanbeveling rust, zullen
in 'een volgend nommei nader ontwikkeld worden.
(Ingezonden.)
Is het waar dat in den tijd van vooruitgang in volksbe
schaving en verlichting dien wij heievenaan de onderwijzers
in 't algemeen maar in het bijzonder aan die der lagere scho
len, welke bepaaldelijk aan de beschaving en verlichting des
volks arbeiden, daarvoor eenigen lof toekomt, dan zal men
moeten toestemmen dat die eer en lof in 't bijzonder moet
gebragt worden aan een man die schier zijn geheele leven
die van zijne jongelingsjaren tot die der grijsheid, die een halve
eeuw de volksopvoeding, beschaving en verlichting, zich ten
levensdoel stelde.
Bij honderden, ja bij duizenden zijn ze te tellen, die onder
de leiding van zulk een onderwijzer de onontbeerlijkste ken
nis hebben opgedaan, die door zijn onderwijs tot nuttige
leden der maatschappij zijn gevormd, die door zijne voor
lichting, de een meer de ander minder, wetenschappelijk
zijn opgeleid, die door zijne goede lessen en voorbeeld in
meerdere of mindere mate in die maatschappelijke en christe
lijke deugden gevorderd zijn, die de opvoeder gehouden is
zijne leerlingen in te prenten.
Wat eene onafzienbare rei van jeugdige menschen van
toekomstige staatsburgers doet zich aan onze verbeelding op
wanneer we denken aan het talgevormd door een man die
§0 jaren aan de opvoeding der jeugd arbeidde, vooral wan
neer zijne werkkring eenigzins uitgebreid was.
Twee geslachten, in enkele gevallen zelfs het derde kan
door zoo iemand onderwezen en het nut door zulk een on
derwijzer gesticht onberekenbaar zijn.
De aanstaande feestviering van den heer Jb. van der Haar
openbaar onderwijzer alhier, gaf ons aanleiding tot boven
staande korte beschouwing. Op 1 November e. k. toch is
het 50 jaar geleden dat hij de betrekking van hoofdonder
wijzer aanvaardde.
Wij achten het niet ongepast bij deze gelegenheid het een
en ander uit het leven van den jubilaris meê te deelen.
In het jaar 1800 zag Jacob van der Haar het levenslicht.
Genemuiden (Provincie Overijssel) was zijne geboorteplaats.
Aanvankelijk opgeleid voor de betrekking van onderwijzer
verkreeg hij in het jaar 1816, den 4n of laagsten onderwij
zersrang, volgens de wet van 1806, en op den 1 November
an datzelfde jaar eene Koninklijke aanstelling tot hoofdon
derwijzer te Kamper-Zeedijk, onder Mastenbroek, 't Was
hier dat de heer van der Haar de moegelijke taak begon
zich zelf tot onderwijzer te vormen. Bijna geheel verstoken
van die hulp en voorlichting welke den aankomenden onder
wijzer zoo noodzakelijk is, nam hij zijn toevlugt tot de pe
dagogische werken en leerboeken van dien tijd en dat de
autodidacticus in zijne studiën naar eisch slaagde, zulks be
wees de uitslag van zijne examensdie hij achtereenvolgens
voor den 3n en 2n onderwijzersrang aflegde, daarbij telken
male die acte op schitterende wijze verwierf.
't Was dan ook aan zijne goede reputatie en uitstekende
bekwaamheden als onderwijzer te dankendat hij in 1823 te
Oostzaan en later te Nieuwendam, eene meer uitgebreide en
lucratieve betrekking bekwam, en alweder was het zijne kunde
die hem op het vergelijkend examen als hoofdonderwijzer in
deze gemeente in het jaar 1832 zijne aanstelling bezorgde.
Sedert dien tijd is de lieer van der Haar werkzaam aan de
opvoeding van Helderschjeugd, en dat hij reeds een aantal
kinderen van zijne voormalige leerlingen heeft helpen opvoe
den, zal niemand verwonderen, wanneer liij bedenkt, dat
tusschen 1832 en 1866 vier-en-dertig jaren liggen.
Maar van der Haar deed meer. Bij ondervinding wetende
met welke moeijelijkheden een aankomend onderwijzer zonder
eenige leiding, te worstelen heeft, leende hij zijne gaven op belang-
ïooze wijze aan de opleiding van jeugdige hulp-onderwijzers
tot lioogeren rang. Hen aantal onderwijzerszoo hier als
elders, heeft in dat opzigfc veel aan den heer van der Haar
te danken, en met genoegen herinneren zich velen de aange
name en leerzame avonden in een collegiedoor hem bestuurd
en gehoudengesleten.
De tijd door van der Haar, tot dit doel ontwoekerd aan
zijne eigene studiewant die werd door liem steeds voortgezet,
droeg wel goede vruchtenwant niet weinigen verkregen
na volbragte studie onder zijne leiding den 2n of hoofdonder
wijzersrangterwijl het tot de zeldzaamheden behoorde, dat
jongelieden door hem voorbereidop de rang-examens voor
de provinciale commissie van onderwijs werden afgewezen.
Doch niet alleen voor onderwijzers, maar ook voor mannen,
die zoowel in maatschappelijke betrekking, als die in ver
band tot het onderwijskunnen geacht worden boven hem
te staan was hij een vraagbaak. De nobele Creijghton en
de zoozeer als schoolopziener beminde Schoonschaamden zich
niet, in vele gevallen het onderwijs betreffende, het advies
van een onderwijzer als van der Haar te vragen en zich
omtrent vele zaken door hem te doen voorlichten.
In 1843 legde de heer van der Haar voor de provinciale
commissie van onderwijs in Noord-Hollandexamen af voor
den eersten onderwijzersrang en werd hem die acte verleend.
Hoogst zeldzaam werd zulk een diploma uitgereiktzoodat
het getal dergenen die den eersten rang onder de wet van
1806 verwiervenzich bepaalde tot 20 of 30 in het geheele land.
Ofschoon bij de wet op 't lager onderwijs van 13 Augus
tus 1857 deze acte zoowel als de laagste werd afgeschaft,
zoodat men thans slechts hulp- en hoofdonderwijzers-acten
heeftzoo geeft de eerste rang, onder de wet vau 1806 ver
kregen volgens de overgangsbepalingen der wet op het
middelbaar onderwijs, hiervoor nog zeer hooge regten.
Na het overlijden van den achtenswaardigen schoolopziener
Schoon werd de heer van der Haar door de provinciale com
missie van onderwijs in deze provincie voorgedragen tot diens
opvolger in het 7e district. De hooge regering, deze betrek
king echter moeijelijk vereeuigbaar achtende met die van een
nog fungerend onderwijzer, meende in de vervulling dezer
vacature op andere wijze te moeten voorzien.
Sedert de oprïgting vau 's llijks-normaalschool ter opleiding
van hulp-onderwijzers in deze gemeente, heeft de heer van
der Haar in de betrekking van Directeur dezer inrigting,
zeer veel goeds voor het onderwijs bewerkt. Ook de zoo
gunstig werkende Industrieschool alhier is door het Depar
tement Helder, der Maatschappij tot Nut van't Algemeen
voorstel van den heer van der Haar opgerigt terwijl hij,^._
de eerste jaren van haar bestaanals medebestuurder dq^pb
inrigting nuttig werkzaam was. W*
