Jlteutos- en
<flÖoertenUe-öfaÖ.
M 755.
Achlsle Jaargang-.
ZATUKDAG
22 AUGUSTUS.
EEREOIENSTEN.
1808.
ELDERSC
Verschijnt WOENSDAG en ZATURDAG.
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.30
Franco per post „1.50
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaren en Post-
irectenren. Brieven franco aan den Uitgever S. Giltjes.
i
COURANT.
De prijs der Advertentien van 14 regels is 60
Centen voor eiken regel meer 15 Centen. Zegelregt voor
elke plaatsing 35 Centen. Vóór des Dingsdags en Vrijdags
middag 12 uor gelieve mende Advertentiènintezenden.
Ingezonden stukken minstens één dag vroeger.
In de laatste dagen is er weer strijd gevoerd op politiek
terreinover de koninklijke besluiten van 29 Julij 11.waarbij
de departementen van Eeredienst worden opgeheven.
De redactie van het Dagblad van Z. H. heeft zich ook nu
weder aan het hoofd der strijdende reijen geplaatst, en voor
zoo veel hare eigen krachten te kort schieten heeft zij ze aan
gevuld met die van hare bondgenooten. Hare taktiek is ook
nu weer, hare krijgsbenden diet3 te maken, dat de vijand
het er op toelegd, het godsdienstig en koninglievend gemoed,
in den hart-ader te treffen.
Wij zullen thans niet in beschouwingen treden, of de op
heffing der departementen van Eeredienstzoo als die nu we
der hebben plaats gevonden al dan niet aan de eischen en
het verlangen van het Nederlandsche volk voldoet; alleen
willen wij, na een kort overzigt van hetgeen door het Dagblad
wordt opgedischttrachten te bewijzen, dat de beschuldiging
van het kwetsen van het godsdienstig en koninglievend ge
voel van den Nederlander, door het opheffingsbesluitniet op
rekening komt van het tegenwoordig bewindmaar op die
van de voorgaande regering.
In het Dagblad leest men
»Wij achten het niet alleen ongelukkig voor de zaak, maar
»wij twijfelen tevens of daardoor wel het prestige van het
«gezag verhoogd wordt. Bovendien, met het beheer over de
«Eerediensten te spelen als de kat met de muishet geeft
«een beklagelijken indruk van de mate van eerbied die onze
«regeerders voor de godsdienstige gevoelens van het Neder-
«landsche volk koesterenenz.
En aan het slot van haar artikel de volgende opmerking:
«Nu men den moed niet had te doenwat men echter wel
«zou hebben verlangd; nu men zich bepaalde tot eene daad
«van reactie, door in het leven te roepen wat reeds drie of
«viermalen mislukt iszou het uit eerbied voor het prestige
«van het koningschap, dat deze regering verklaarde zoo in-
«nig ter harte te nemen, niet waardiger geweest zijn, de
«Koning de onderteekening te besparen van besluiten die zoo
«lijnregt in strijd zijn met het besluit van 2 Januarij 1868."
Voor den niet denkenden lezer klinkt dit alles nu zeer fraai.
Neen zegt hijde regering had dit niet moeten doenwant
door den Koning dit besluit te laten nemen, heeft Z.M. zich
eenigzins gecompromitteerd. EilieveMaar waarom is het
besluit van 2 Januarij 11. zoo eensklaps, zoo onverwachtals
ware het door een goocheltoer, in het leven geroepen Was
het 't eenige middel tot behoud van het Vaderland Neen
wij weten het't ministerie Heemskerk heeft geen ander doel
gehad, met de stichting van een paar kerkelijke ministeriele
zetels, dan om op de verkiezing te werken en steun te vinden bij
de ortodoxen en katholijken in den landeten einde aan het be
wind te blijven. Naar dit redmiddel, deze laatste hoop, heeft
het ministerie gegrepen als de drenkeling naar den stroohalm,
maar isook daarbij geen redding vindende gezonken
de natie het product van eene onverstandige handeling ach
terlatende.
Bedriegen wij ons nietdan waren de departementen van
Eeredienst in 1862, voor het laatst opgeheven. Die orde van
zaken vond gedurende 6 jaren, voor zoo ver wij weten, geen
tegenstand en het volk was volstrekt niet ongodsdienstiger
dan tijdens het bestaan dier departementen. Nutteloos der
halve is het geweest, dat door het vorig bewind, die minis-
terien weder uit de asch werden opgerakeld. Was dit niet
geschied, dan was het ministerie van Bosse niet in de nood
zakelijkheid geweest, tot het vroegere terug te keeren, en de
Koning zou verschoond zyn gebleven, van het onderteekenen
in den tijd van een halfjaar, van twee besluiten, lijnregt met
elkander in strijdwaaronder zeker het prestige van het
koningschap veel heeft geleden. Het was echter niet van deze
regering te vorderendat zijom dit te voorkomende nut
teloos gebleken departementen met eene jaarlijksche uitgaaf
van f16,000 bestendigde, en ook daarom prijzen wij het te
genwoordig bewind dat het weet te besparenwat het vorige
ligtzinnig maar tot zelfbehoud wegwierp.
1TI S TT W S IJ D 11T 3 X ÏT.
Helder, Nieuwediep, Willemsoord euz. 21 Aug. 1868.
Gisteren is van hier naar "Vlissingen vertrokken Zr. Ms.
stoomschip ds Valk, ter afhaling van het nog aan de op te
heffen marinewerf aldaar liggende stoomschip Citadel van
Met zekerheid kunnen wij berigten dat de werving
van jongens bij de marine, alhier tijdelijk gesloten is.
Naar men verneemt, zal de hoofd-ingenieur der marine
te Hellevoetsluis, P. P. Jansen, met November a. s. op non
activiteit worden gebragt, en vervangen door den hoofd
ingenieur A. J. H. Beeloo.
Z. M. heeft den kapitein ter zee A. P. Siedenburg,
met 15 September eervol ontheven van de betrekking van
directeur en commandant der marine te Vlissingen, onder
dankbetuiging voor zijne in die betrekking bewezen diensten.
De officier van gezondli. 2 kl. J. Meijers, wordt op
op de Java en de adjunkt-administrateur B. Pabius op 't
wachtschip alhier geplaatst.
Z. M. heeft benoemd tot minister van Buitenlandsche
zaken, mr. T. M. Roest van Limburg, Hd. buitengew. ge
zant en gevolmagtigd minister bij de Ver. Staten van Noord-
Amerika, thans met de interimaire waarneming van voornoemd
departement belast.
De Haagsehe correspondent van de Indépendance Beige
deelt mede, dat het ministerie plan heeft om den heer Mijer
uit Indie terug te roepen en in diens plaats als gouverneur
generaal te doen benoemen den heer Loudon, commissaris
des koningi» in Zuidholland.
De N. Midd. Crt. berigt:
"Uit zekere bron vernemen wij, dat de heer de Waal,
minister van koloniën, voornamelijk om redenen van gezond
heid, tegen 1 September a. s. zijn ontslag verlangt."
Tot ridder der orde van het legioen van eer is benoemd
de heer O. M. Philbert, kanselier bij het consulaat van
Prankrijk te Amsterdamvroeger vice-consul van P'rankrijk
te dezer plaatse.
-- De groote kerkeraad der Evangelisch Luthersche ge
meente te 's Hage, heeft in zijne op Diugsdag avond jl.
gehouden vergadering ter vervulling in de vacature, ver
oorzaakt door het eervol ontslag vau ds. J. A. Schuurman Jhz.,
ten gevolge van zijne benoeming lot predikant bij de Pro-
testantsche gemeenten in Neêrlandsch Oost-lndie, het na
volgende alphabetisch gestelde zestal gemaakt ds. W. P.
Barbiers, te Gouda; ds. J. G. D. Martens, te. Vlissingen;
ds. P\ H. Michelsen, te Middelburg; ds. W. D. Statius
Muller, te Schiedam; ds. K. Scharten, te Leeuwarden; ds.
Stefanus, te Rotterdam.
Men schrijft ons uit Schagen
Maandag 11. werden, in de algemeene vergadering der
Scherpschuttersvereeniging //Westfriesland" alhier, twee beslui
ten genomen die gewis op den bloei van het korps geen
geringen invloed zullen uitoefenen. Die besluiten waren de
volgende: 1°. om aan de werkende leden uniform te ver
schaffen; 2". om afdoende maatregelen te nemen tot hei ver^.
krijgen eener geschikte gelegenheid tot schijfschieter); -
Over het gewigt dezer besluiten iets meer te zeggen,, zal
V-