HELDERSCHE
Jlieums- cn
Woensdag
11 Augustus.
M 856.
Negende Jaargang.
1869.
(pfficiëcï gebcelte.
BEKENDMAKING.
.Cict-nffiiicd gcbccïtc.
Uitgever S. GILTJBS.
Verschijnt DINGSDAG- cn VRIJDAG-AVOND
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.00
Franco per post B i» 1 -25
Men abonneert zicli bij alle Boekhandelaren en Post
directeuren. Brieven franco.
De prijs der Ad vertes tien van 1—4 regels is GO
Centen; voor eiken regel meer 15 Centen.
Voor des Dingsdag en Vrijdags middags 12 uur gelieve
men de Advertcutiëu iutezenden.
Ingezonden stukken minstens cén dag vroeger.
BURGEMEESTER en "WETHOUDERS der gemeente HELDER, brengen
bij deze ter kennis van de leden der Schutterij dezer gemeente, dat bij be
sluit van de Gedeputeerde Staten der provincie Noordholland, van den 4 Aug.
1869, No. 24, is vastgesteld het Tarief van regtskosten in Schutterijzaken, lui
dende dit besluit aldus
Gedeputeesde Staten der Provincie Noordholland:
Gezien liet Tarief van Regtskosten in Schutterijzaken, door den
Raad der gemeente Helder, in overleg met deu Schuttersraad al
daar, in zijne vergadering van den 27 Julij 11. ontworpen.
Gezien het Kon. besluit van den 27 Dcc 1835, (Staatsbl. No. 40.)
Hebben goedgevonden
Voor de gemeente Helder vast te stellen het volgend Tarief van
Regtskosten in de Schutterijzaken.
TARIEF van de Geregtskosten in Schutterlijke zaken voor de dienst-
doende Schutterij te Helder, bedoeld bij Zijner Majesteit
besluit van den 27 December 1835, (Staatsblad No. 40).
De bode van deu Schuttersraad zal mogen vorderen en in rekening
brengen, voor de volgende diensten, hem opgedragen bij de Wet van
11 April 1827, eu bij Zr. Ms besluit van 25 Mei 1829
Voor iedere dagvaarding voor den Schuttersraad 0.15
Voor de beteekening vau een vonnis0.15
Voor de beteckening van iedere aanmaning of insinuatie. 0.15
Voor de aanzegging van een bevel tot provoostarrest 0.15
Voor de uitvoering van een bevel tot provoostarrest zonder
medewerking der politie0.25
Voor de uitvoering van een bevel tot provoostarrest met
medewerking der politie0.60
Voor de uitvoering van een bevel tot medebrenging van na
latige getuigen „0.50
Aldus afgekondigd en aangeplakt, waar zulks te doen gebruikelijk is.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Helder, STAKMAN BOSSE Burgemeester,
9 Aug. i 869. L. VERHEY, Secretaris.
De Grèves.
ii.
Wij hebben in een vorig nummer aangetoond dat de ver
houding die er bestaat tusscben den ondernemer en den
werkman dikwijls verre van goed is. Het is niet altijd ge
makkelijk de juiste oorzaken aan te geven. Ook daarover
wordt zeer vex'schillend geoordeeld.
Als wij den werkman in ons vaderland beschouwendan
is hij zeer zeker niet wat hij behoort te zijn noch wat lig-
chaamskracht noch wat oordeelnoch wat ijver aangaat.
In die opzigten moet hij voor dien van vele andere landen
wijken. Mr. de Jong van Beek en Donk zegt niet ten onregte
van hem: wOnze werkman is niet veel meer dan eene machine:
hij behandelt de stof maar beheerscht ze niethij slaaft
maar hij werkt niet hij laat zich bewegen uit noodzaak
maar beweegt zich zeiven niethij laat zijne krachten ge
bruiken maar hij organiseert ze nieter gaat kracht van
hem uitmaar hij weet het niethij is naijverig op zijne
kameraden maar niet op zijn werk hij is geld- en goed-
zuchtigmaar niet op zijne eer; de meesten zelfs zijn onbe
kwaam voor sjouwen."
Het beeld is waarlijk niet vleijenden toch is het in de
meeste opzigten niet tegen te spreken. Wel is hij minder aan
zedeloosheid overgegeven dan in sommige andere landen en
minder geneigd tot oproerige bewegingen dewijl hij trager
van aard is, doch als wij daartegenover stellen het onmatig
gebruik van sterken drank dan valt ook daar weinig op te
roemen. Met korte woorden de gebreken, die het maatschap
pelijk leven van den werkman ontsieren zijn groot.
Voor zooverre nu de werkman die gebreken bezit en te
traag of te onverschillig is, zich daarvan te zuiveren heeft hij
geen regt zich te beklagen noch over het weinige loon, noch
over eene minder welwillende behandeling van den patroon.
Maar bestaan er middelen om die gebreken weg te ruimen
Wij gelooven het weldoch dat de werkman zelf daartoe
geheel allée'n in staat zou zijn gelooven wij niet.
Napoleon schreef vroeger »La classe ouvrière ne passide
rien il faut la rendre propriétaire. Elle n'a de richesse que
ses brasil faut donner a ces bras un emploi utile pour
tous. II faut lui donner des droits et un avenir et la relever
ses propres yeux par 1'association et l'education."
[De arbeidende klasse bezit nietsmen geve haar iets in
eigendom. Zij heeft slechts armenmen moet haar gelegenheid
gevendie nuttig te gebruiken. Men geve haar regten en eene
toekoms't, en verhejfe haar in haar eigen oogen door maatschappe
lijke vereeniging en opvoeding.)
Geschiedt dat altijd Tracht men den werkman in zijn
eigen oogen te verheffen Is het afhankelijk van den werk
man zeiven?
Jules Simon zegt»Le peuple qui a les meilleures écoles
est le premier peuples'il ne 1'est pas aujourd'hui il le
sera demain."
[Het volk dat de beste scholen heeftis het eerste volk
is het dat niet hedenhet wordt het zeker morgen.)
Zijn onze scholen zoodanig ingerigtdat zij den werkman
behoorlijk voor zijnen stand vormen Wij meenen het te
mogen betwijfelen.
Het zou dus onbillijk zijn de schuld alleen bij den werkman
te zoekenmaar evenmin zouden wij willen beweren dat
hij geene schuld heeft. Hij doet nietwat hij kan hij is
maar al te vaak onverschillig jegens het onderwijs zijner
kinderen hij laat maar al te dikwijls de handen slap han
gen en wenseht verbetering in zijn lotzonder daartoe zelf
zijne krachten te willen inspannenen in dat geval wij
herhalen het heeft hij de gevolgen zichzelven te wijten.
De ondernemer echter, die door meerdere kennis en be
schaving die gebreken ongetwijfeld beter inziet dan de werk
man zelf, is zeer zeker verpligtin het belang der maat
schappij en der menschelijkheid, en tevens in zijn eigen belang,
waar hij kanden werkman te ondersteunen, om zich uit
dien toestand op te heffen. Maar doet hij dat
Wij willen niet ontkennen dat vele bazen of patroons in
het lot der werklieden belang stellenen het zoeken te ver
beteren zooveel in hun vermogen ismaar evenzeer zijn
wij overtuigddat dit verre van algemeen is. Bij de meesten
staat alleen eigen voordeel op den voorgrond de behandeling
die zij den werkman doen ondergaan is vaak hoogst on
vriendelijk alsof hij indien hij al mensch is, dan toch zeker
tot eene mindere soort van wezens behoorthet loon dat
hij ontvangt, staat vaak niet in verhouding met de productie,
die zijn arbeid opleverten door den ondernemer wordt ge-
nooten het is dikwijls niet geëvenredigd aan het getal werk
uren en nog minder aan de sedert de laatste jaren toege
nomen duurte der levensmiddelen kortom zijne ligchaams-
krachten worden geëxploiteerddoch op zijne stoffelijke
belangen wordt weinigop zijne zedelijke doorgaans in het
geheel niet gelet. Wij behoeven slechts op zoovele fabrieken
te wijzen waar de arbeider naauwelijks f5 's weeks ver
dient en dus wel verpligt isook zijne kinderen vroeg aan
het werk te zettenin plaats van hen naar de school te
zendenwil hij geen gebrek lijden. Zoolang er nog vaste
arbeiders worden gehouden tegen f3.50 's weeks in den zomer,
en f 2.90 in den winterkan men nog niet bewerendat
de oorzaken alleen bij den werkman moeten worden gezocht,
maar moeten wij bekennen dat, behoudens de uitzonderingen,
van beide zijden de schuld zal gevonden worden.
Indien nu werkelijk de oorzaken gezocht moeten worden
zoowel bij de ondernemers als bij de werklieden, is het dan
niet vreemd, dat zij niet van beide zijden worden weggeno
men? Dat de zaak toch voor de maatschappij van het al
lergrootste belang is, zal niemand ontkennen. Dit bewijzen
de talrijke brochures en dagblad artikelen, welke de arbeiders
kwestie behandelen.
Het komt ons voor, dat de reden hiervan gelegen is in
ovei'dreven vrees voor de toekomst bij de patroons, en in
gebrek aan ontwikkeling bij de wex-ldieden. De eersten ge
voelen wel, dat bet spreekwoox-d»de arbeider is zijn loon
waardig" in vele gevallen op hoogst bekrompen wijze wordt
toegepast, maar toegeven durven zij niet, uit vrees voor de
