NIEUWSTIJDINGEN.
meen werd toegejuicht. Voegen wijnu hierbij, wat een
liberaal katholiek, Lr. Wollmannover de gezags-leer zegt,
dan worden wij nog meer in onze overtuiging bevestigd. Ziehier
nagenoeg zijne woorden, waardoor hij zich waarschijnlijk zijne
excommunicatie op den hals haalde
«De Katholieke kerk lydt aan een groot euvelnamelijk
aan eene overdrijving van het autoriteits-beginsel, die het ge
voel van verantwoordelijkheid van eigenwaarde en van ze
delijke vrijheid ondermijnt.
Tengevolge van dat stelsel werpen de leeken de verant
woordelijkheid van hun geloof op de geestelijkheid, de lagere
geestelijken op de bisschoppen de bisschoppen der minder
heid op de meerderheid der leden van het concilieen de
meerderheid op den Pausdie zich van alle verantwoorde
lijkheid ontheven acht.
»Dat stelsel veroorzaakt het verval van zedelijkheid en
godsdienst."
Is dat nu iets anders dan het gezagopgevoerd tot dwang?
Natuurlijk staat het liberalisme in een regte lijn daartegen
over maar men geve het dan ook den naam dien het ver
dient dwingelandy. Wanneer zelfs de liberale katholiek niet
kan nalaten zich tegen dergelijk stelsel te verzettenhoeveel
te meer elk ander liberaal
Dr. Wollmann is echter niet de eenige. Wie kent niet de
namen van Friedrick en L'óüinger Wij behoeven zelfs niet
in den vreemde onze bewijzen te gaan zoeken de heer van
Hugenpoth spreekt over deze zaak niet minder duidelijk zijn
gevoelen uit. En heeft de Encycliek van 8 Dec. 1861 niet
openlijk gedoemd allen, die durven beweren, »dat deRoomsche
Opperpriester met het liberalisme met den vooruitgang en
met de nieuwere beschaving eenig vergelijk kan aangaan
Ziedaar dus dwang in den hoogsten graaden tevens een
openlijke oorlog tegen allen die de vrijheid voorstaan niet
enkel tegen hen die de vrijheid tot buitensporigheid opvoe
ren maar tegen alle liberalen, ook zelfs de meest gematigde.
Het is waar de Jesuiten hebben daaraan in groote mate
deel gehadmaar wat moet nu de liberale katholiek doen
Moet hij zich blindelings onderwerpen zelfs in wereldlijke
zaken Of moet hij afvallig worden Zietwaar zulk een
alternatief wordt gesteld behoeft men niet meer te vragen
of er van dwang sprake is; maar dan is ook het woord gezag
veel te zwak voor dien toestand. Wij benijden waarlijk den
liberalen katholiek in geenen deelezijn toestand verwekt
eerder medelijden. Wij zien echter te gemoet, dat het getal
van hen die het onteerenda van dergelijlcen dwang inzien
hoe langer hoe grooter zal worden. Wij verwonderen ons dan
ook niet, dat bij zulke verschijnselen gezag tegenover vrijheid
wordt gesteldwij waarschuwen echter alle onbevooroor-
deelden de liberale katholieken niet met de ultramontanen
op eene lijn te stellen.
Zijn de voorstanders der vrijheid intusscheu van dergelijke
overdrijving vrij gebleven
Helder, Nieuwediep, Willemsoord, enz., 25 Julij 1871.
De toevloed van vreemdelingen, ter bezigtigiDg van het
fraaije stoomschip de Prins van Oranje der Stoomvaart-Maat
schappij Nederlandis dagelijks zeer groot, niettegenstaande
de plubiciteit veel minder is dan tijdens het verblijf van de
Willem IIIalhier.
Een ieder die zich fatsoenlijk gedraagt, wordt niet alleen
fatsoenlijk, maar met de meeste welwillendheid en voorko
menheid ontvangen en overal rondgeleid.
Er heerscht aan boord van dit vaartuig de meest mogelijke
orde en onder de bemanning eene goede harmonie, dat in
derdaad voor den bezoeker zeer indrukwekkend is.
In een vorig nommer hebben wij gemeld dat dit schip van
dezelfde inrigting is als de Willem IIIeene volledige beschrij
ving te geven zou dus eene herhaling zijn van hetgeen wij in
ons nommer 1040 van 13 Mei reeds hebben vermeld.
De Staats-Courant van Maandag bevat het verslag der
verantwoording van Zr. Ms. Consul te Portsmouth wegens
zijne handelwijze bij de scheepsramp van de Willem III
waarin aan den eenen kant eenige bewijzen worden bij ge-
bragt voor de hulpvaardigheid van genoemden Consulaan
den anderen zijn houdingschijnbaar minder welwillend
wordt verklaard en toegelicht.
De St.-Ct. laat op dit verslag volgen
//Bij de toezending van bovenstaand verslag geeft Zr Ms.
gezant te Londen, die den vice-consul v. d. Bergh ook mon
deling over de zaak heeft gehoordte kennen datnaar
zijne meening, zoowel de Nederlandsche consul te Ports
mouth als de gezagvoerder van de Willem III niet alleen
hun pligt gedaan hebbenmaar zelfs lof voor hun gedrag
verdienen.1'
Z. M. heeft den officier van gezondheid 3e klasse
A. W. van Renterghem, met ingang van 1 Augustus a. s.,
bevorderd tot officier van gezondheid 2e klasse bij de zee-
magt, met bepaling dat hij zal rang nemen tusschen de
officieren van gezondheid 2e klasse J. van Lith Harrebomée
en K. G. F. Sloos.
De luitenant ter zee le klasse J. M. A. van Muiken,
laatst behoord hebbende tot het eskader in Oost-Indie en
van daar den 17n dezer in Nederland teruggekeerd, wordt
met dat tijdstip op non-activiteit gebragt.
Naar men verneemt zullen er door de regering, bij
het openvallen van plaatsen van plaatselijke kommandant en
plaatselijke adjudant, geene nieuwe benoemingen meer gedaan
worden.
Door den minister van oorlog is aan de officieren van
gezondheid 2e en 3e kl. van het leger hier te lande eene
circulaire gerigt, houdende een oproeping van hen die genegen
mogten zijn, om over te gaan of gedetacheerd te worden bij
de landmagt in West-Indië; zich daartoe bij den minister
aan te melden.
Men schrijft ons van Texel, 24 Julij
Wel hadden de eerste berigtgevers wegens het bedanken
van ds. Buisman te Oosterend op Texel abuis, toen zij me
dedeelden dat ZEw. voor het beroep naar de kerkelijke ge
meente te Wieringerwaard had bedankt, want Zondag 23 Julij
jl. heeft ZEw. van den kansel afgekondigd dat hij na ernstig
beraad gemeend heeft genoemd beroep te moeten aannemen.
Ds. v. d. Linde, Doopsgezind predikant te Krommenie, heeft
voor 't beroep naar de Waal c. a. alhier, bedankt.
De mosselvisscherij neemt af, het wieren neemt toe
jammer dat de pachters den vorigen of ouden prijs niet aan de
visschers en droogers uitbetalen. Zoo het er is, wordt er
met wiervisschen meer verdiend dan met wiermaaijen.
Onze 7ljarige president van 't onderwijzersgezelschap alhier,
de heer W. Brouwer, bedankte voor de herbenoeming, toen
de algemeene vergadering van dat gezelschap gehouden werd;
eene week geledenop welke bijeenkomst het nieuwe
bestuur werd benoemd. Die vergadering, zijne verdiensten
waarderende, heeft daarop ZEd. het eere-voorzitterschap aange
boden, dat werd aangenomen, op voorwaarde, dat ZEd. het
voorzitterschap niet zou waarnemen, dan bijgeval de nieuw
te benoemen voorzitter afwezig mogt zijn.
Tot president is aangenomen de heer Remmers, hoofd
onderwijzer aan den Hoorn, tot secretaris de heer Klok,
hoofdonderwijzer aan de Koog en tot penningmeester de heer
Verberne, bijzonder hoofdonderwijzer aan den Burg.
Men schrijft van Alkmaar, 24 Julij
Gisteren voormiddag te elf ure is te Koedijk brand ontstaan,
ten gevolge waarvan twee boerderijen en twee arbeiderswo
ningen in de asch zijn gelegd. De brand kreeg zulk een
ernstig aanzien, dat de burgemeester van Koedijk hulp vroeg
bij het gemeentebestuur van Alkmaar, dat onmiddelijk een
tweetal spuiten naar de plaats des onheils afzond. De brandweer
van Koedijk weerde zich echter zoo flink, dat zij de vlammen
reeds meester was voordat de Alkmaarsche spuiten waren aan
gekomen. De huizen en de inboedels waren verzekerd, met
uitzondering van de inboedels der arbeiderswoningen.
Ten aanzien der aardappelziekte, voor zoover de om
streken van Arnhem aangaat, kunnen wij mededeelen, dat
de vroege soorten op verschilleude plaatsen die ziekte in het
loof vertoonen, doch dat de knol nog weinig is aangetast
het meest nog bij de zoogenaamde tmuisjes." Op zware
gronden vertoont zich de ziekte het meestop de Jigtere is
er nog weinig of niets van te bespeuren. Ook daar zijn dit
jaar groote hoeveelheden vau deze voor zoovelen onontbeerlijke
vrucht verbouwd.
Te Arnhem stonden dezer dagen op de markt aan
geplakt de opruijende woorden //Geen kermis, dan ook geeu
zangersfeest."
Men meldt van Soerabaya 30 Mei 11.
Zondag gingen vier schepelingen van het hier ter reede
liggend Nederl. schip Wijk aan Zee passagieren, en keerden,
toen de duisternis reeds was ingevallen, met de vlet naar
boord terug. Een hunner hanteerde de riemen en een hield
het roer, twee zaten met elkaar te praten en kregen twist,
doordien een hunner te veel gedronken had, hetgeen zijn
bekeude lastige en twistzieke geaardheid deed bovendrijven.
Een paar stompen die hij zijn makker gaf, werden door
dezen beantwoord met de opmerking //ik wil niet met je
vechten, maar houd je handen tehuis, want als ik driftig
word, ben ik gevaarlijk." De ander sloeg hierop geen acht,
maar zette zijn handtastelijkheid voort, totdat het geduld zijns
maats ten einde liep, deze zijn mes trok en het den twist
zoeker zoo juist in het bart stak, dat hij oogeublikkelijk
dood in de vlet nederviel. Daarop keerde de moordenaar
zich bedaard tot den man aan het roer, die door de duisternis
belet was geworden den moord te zien, en ving met dezen
een gesprek aan over koetjes en kalfjes. Zoo is het verhaal,
gebaseerd op de verklaring van den vierden. De beschuldigde
echter, die den volgenden morgen werd gearresteerd en thans
hier iti de gevangenis verblijft, ontkent de misdaad gepleegd
te hebben.
Razona, het bekende lid der Commune, is te Genève
gearresteerd. In een koffijhuis dat hij aldaar zeer dikwijls
bezocht, droeg hij er roem op, order gegeven te hebben de
bank van leening in brand t-e steken. De Fransche regering
heeft onmiddelijk per telegraaf zijn uitlevering gevraagd. Het
Commune-lid Mégy was ook voor eenige dagen te Genève,
maar hij heeft zich uit de voeten gemaakt. Men gelooft dat
hij naar Engeland is vertrokken.
