Brielsche Feesten.
3jn0C5oniien.
BURGERLIJKE STAND DER GEMEENTE TEXEL.
BURGERLIJKE STAND DER GEMEENTE VXTER1NGEN.
BLRGEHLIJKE STAND DER GEMEENTE ZIJPE
vestigen op het kleine Holland en het bedanken,' dat het er
aan herinnert, wat de beschaving aan zijn forsche zonen te
danken heeft.
De Daily News meent, dat de gebeurtenissen, die Nederland
herdenkt, een belang voor Engeland hebben, grooter dan voor
eenig ander volk. Holland heeft eene geschiedenis, waarop het
teregt trotsch is. De Nederlandsche republiek verrees uit den
strijd voor nationale vrijheid, en werd een zelfstandig, eens
gezind volk; dat was de vrucht van de edelste volharding en den
ridderlijksten moed. Daarom is 't goed, dat zij die aan die deug
den de zegeningen van 't tegenwoordige danken, van tijd tot
tijd zich de groote daden hunner voorouders herinneren en zich
sterken door 't voorbeeld van dezen. Uit Nederland ging de
stem op, die de absolute monarchen uit hun droomen wakker
schuddeIn de 17 eeuw was Nederland de school van
Europa; vreemdelingen kwamen studeeren te Leiden en Utrecht;
de Nederlandsche drukpers leverde de helft van allo boeken;
de uitspraken van Nederlandsche geleerden golden voor geheel
de beschaafde wereld. De Fransche revolutie bragt de republiek
ten val, en Hollands vooruitzigten werden zeer duister. Doch
't nationaal karakter kon een vuurproef doorstaan nijverheid
en goede trouw verhieven de Nederlanders weldra weder tot
een rang, zóó eervol, als die van óénigen staat van Euorpa.
Wij bieden het onze gelukwenschen aan bij deze gelegenheid
en met ons alle vrije mannen in Europa, en wij hopen dat
onze achterkleinkinderen de felicitatie over 100 jaar zullen
kunnen herhalen.
In de dagbladen van Hamburg, Kiel en Flensburg vindt
men bittere klagten over de losbandigheid en het gebrek aan
krijgstucht bij de manschappen der Duitseke marine.
Te New York zullen alle nette jongelui een zijzak in hun
paletot doen maken, om, als 't koud is, de dames, met wie zij
wandelen, gelegenheid te geven haar handjes daarin te ver
warmen. Hoe galant!
Een Engelsche dame, miss Rye, die zich in de nabijheid
van den Niagara-waterval heeft nedergezet en daar een wees
huis heeft gesticht, maakt het zich tot een levenstaak meisjes
uit Engeland en Ierland naar Amerika over te voeren, om ze
daar uit te huwelijken of diensten te bezorgen. Langs dezen
weg heeft zij reeds honderden meisjes bezorgd. Onlangs kwam
zij op het denkbeeld om verwaarloosde kinderen, voor 't meeren-
deel uit de Londensche werkhuizen naar Amerika over te voeren
in haar weeshuis hun opvoeding te voltooijen en dan bij pach
ters of boeren uit te besteden. In de maand Julij van't vorig
jaar vertrok zij met 300 kindereu uit Engeland naar haar ver-
plegingsoord in Amerika.
Particuliere Correspondentie.
Mijne mededeelingen, omtrent het gebeurde op Maandag konden u niet
7.00 snel bereiken, dat zij nog in het uommer vau Dingsdag konden worden
opgenomen. Met wat ik u in den loop vau dien dag telegrapheerde, hebt
gij mijn eersten brief aangevuld. Ik ga dus voort met mijue mededeelingen
en beschouwingen.
Het Vrijheidsi'eest te Briclle moge als volkomen gelukt beschouwd worden.
De dag beloofde aanvankelijk goed weder, maar luier speelde dit ons geduchte
parten; nogthans wij mogeu niet klageu 't had oneindig erger kunnen zijn.
Kauonschoteu en klokkenspel hadden den aanvang van het feest aange
kondigd en naar oud-vaderlandseh gebruik werd in dc kerken door
eene groote schare hetzelfde dankgebed uitgestort, dat de nog grootere schare
daar buiten in de ziel slaakte. Een 300tal armen ontving eene bedeeliug
iu brood.
Reeds vroeg hadden zich Brielle's straten gevuld met eene digte en bonte
menigte, die door de rondom gevierde plaatselijke feesten (vooral te Rotter
dam) gelukkig niet zoo groot was, als waarvoor hier bij velen vrceze bestoud.
De aangekomen sub-commissiën uit de verschillende oorden des rijks en
uit het buitenlaud, werden in de kleine feestzaal op uitnemend hartelijke
wijze verwelkomd en den eerewijn aangeboden. De Gentsche commissie
werd in 't bijzonder toegesproken door den Secretaris der hoofd-commissie,
de heer de Jager, in krachtige en schooue taal, die van het hart tot het
hart gaande, den Zuid-Nederlander de Geijter deed antwoorden, met een
gloed en een kracht, waarvan allen als begeesterd werden. Met vrolijke
muziek werden die commissiën geleid naar het feestterrein, dat intusschen
voor het publiek geopeud wasde sierlijke tribunes, 6 in getal, waren ge
vuld met eene aanzienlijke menigte, zigtbaar in ernstige spanning.
Nieuwe kanonschoten kondigden de nadering fanfaremuziek eindelijk de
komst des Konings aan. Begeleid door onzen waardigen burgemeester, den
heer G. F. Lette, verscheen Z. M., in nniform der huzaren, op liet feest
terrein, begroet door duizende hoerah's en leve de Koningals zoovele wel
komst, als zoovele vreugdekreten. Voor wie den Koning van nabij
naderden, was de goede indruk der aanvankelijke ontvangst en van het feest
terrein, op Zr. Ms. gelaat al dadelijk zigtbaar. Prins Alexander volgde
zijnen vader naar de prachtige koninklijke tribune, omstuwd door de auto
riteiten. De muziek begeleidde het „Wilhelmus van Nassauweu" gezongen
door uitstekende dilettanten van Brielle en Rotterdam. Toen betrad prol', de
Vries het spreekgestoelte.
Ik zend u de feestrede toe, te lang om medegedeeld, te schoon om ver
minkt te wordeualleen aanstippende dat de redenaar, met zeldzame tact,
zijne stem de gewenschte volheid en kracht wist te doen belioudcu, tot den
einde toe, en slechts bij de waarlijk verhevene perioden tot krachtiger en
dan alom aangrijpende stemverheffing overging. Meermalen ging van de
koninklijke tribune het applaus uit, dat door de menigte slechts uit kicsch-
heid voor Z. M. werd teruggehouden, maar dan ook viel zij bij met wei
sprekenden bijval.
Treffend bovenal was de schildering van den veegen toestand des lands in
de jaren 157172, en het begin dev redding op 1 April, door die woeste
vrijbuiterbende, die als watergeuzen over de wording van ons vrije volksbe
staan, eeu zoo eigenaardig licht blijven afwerpen, door alle eeuwen heen.
Treffend bovenal was het uitgangs- en keerpunt Willem I, Prins van Oranje,
den grooten Zwijger, treffend bovenal de apotheose, waar de redenaar den
Vader des Vaderlands oproept als getuige van het huidige feest eu ons allen
den eed van eensgezindheid doet zweren, eu het verbond, vóór eeuwen tus-
schen vorst en volk gesloten, doet vernieuwen en bevestigen.
Wij bekennen eerlijk meermalen door een en ander tot tranens toe bewo
gen te zijn gewordenen deze heilige aandoeningen, zijn zij niet de schoonste
lofredenen op des sprekers bezielde en krachtige toespraak?
Maar ik liep het gebeurde vooruit, door u vlugtig den hoofdinhoud te doen
kennenzij werd toen onderbroken door de plegtigheid der eerste steenlegging.
jJJaar ik deed dit met opzet, niet andermaal zullende terugkomen op de re
devoering, welke ik hoop, dat ieder huisvader zal bcwaven als reliek voor
zijne kinderen, opdat deze daaruit als uit zoovele andere uitingen van den
volksgeest op heden, later moge opgewekt blijveu in hetzelfde gevoel der ver
draagzame vaderlandsliefde, met de bede dat ook van deze te eeuiger tijd,
de ultramontanen eenig begrip zullen krijgen.
Uitgeuoodigd door den feestredenaar, beguf zich Z. M. ter plaatse der
haudeling, omringd door allen die op de koninklijke tribune plaats hadden.
Het desbetreffende document werd voorgelezen door den heer de Jager,
secvctarïs der hoofdcommissie alle muuten des rijks inct dit document
iu een looden koker besloten en eindelijk deze door 's Kouiugs eigen hand
iu de nrn gebragt.
Dc heer Hein, in het costuum van lid der Eerste Kamer, had intusschen
met al do hoffelijkheid hem eigen, op het terrein der handeling, begeleid
mejufvrouw Gertrude Iirayonhoff van de Leureene jonge dame van zeld
zame schoouheid, hoewel door heilige ontroering bleek, en haar aan Z. M.
voorgesteld.
Het was uit de liefelijke hand van deze Brielsche bloeme, dat Z. M.
truweel en cement ontving, om bet werk der steenlegging Ic kunnen voltooijen,
met al de gratie die zelfs Konings harten treffen moet, straks blijkbaar door
Zr. Ms. hartelijke dankbetuiging en handdruk.
Nu zwaait de bouwmeester de nationale vlag het kanon buldert
muziek en kunstrijke zang doeu zich liooren en zoo is aan Nederland, meer
bepaald aau Briclle, een nieuwe bruiloftgave geschonken, door den Vorst uit
het edele stamhuis van Oranje, die den naam draagt vau Willem 111
Koning der Nederlauden, nazaat van den Zwijger, die na de handeling, nog
ecnige woorden rigt tot de lloofd- en Utrechtscke-Commissiëu en betuigt iu
het verzoek tot deze handeling, een hoog blijk van vorecring te hebben ge
zien die betuigt geen woorden te kunnen vinden voor zijne aandoeningen
eu deze tracht te vertolkeu in den harlgrondigeu vvensch
Leve het Vaderland!
Neen ik heb niet noodig, al ware ik bij magte, om u de geestdrift te
schelseu, die hiervan het gevolg was, ik heb niet noodig te zeggen, wat
iedereen gevoelt iu deze tijden, als eeu Koning aan zijn volk voorstelt, een
gezamenlijke kreet aan te heffen tot heil van het Vaderlund.
Klinke die kreet, die bede voor allen, maar bovenal voor onze jongeling
schap, opdat zij nog lang na ons, met denzelfden gloed en ic dezelldc sprake,
dienzelfden kreet mogeu doen hooren, aan hunne en alle latere geslachten.
Na do steenlegging begeeft zich Z. M. naar de woning vau onze Burgom.
Deze woning, 3 verdiepingen hoog, met 5 breede ramen ieder, gelegen te
midden der hooldslraat, is prachtig versierd. Heerlijke berceaus van bloemen
en groen, trekken aller, ook 's Konings aandacht en hulde. Binnengeleid
iu den salon, die dc 3e is van 3 heerlijke kamers en suite, onderhoudt zich
Z. M. ecnige oogenblikken met de algeineeu hoog gewaardeerde eebtgenooto
vau den gastheer, wiens oudste dochtertje, eeu twaalfjarigo blondine, aan Z, M.
eeu heerlijke bouquet aanbiedt, zoonis baar broeder dit aau prins Alexander doet.
Het voorbijtrekken vau den optogt voerde de hooge bezoekers naar het
voorvertrek, de allcrwege smaakvol aaugebragte bloemvorsiering lokte
herhaaldelijk 's Kouings eu 's Prinsen bewondering uit. Geen wonder ook,
waar men die iu dit jaargetij niet zou verwachleu, daar begrijpt men wat
er noodig is geweest om zulks te verkrijgen.
Al is men Koning, mon blijft in do eerste plaats chevaleresquc. Men
ontsteekt geen sigaar, zonder daarvoor der gastvrouwe verlof gevraagd te hebben
zonder haar ook bij herhaling vleijeud te hebbeu toegesproken. Zoo
deed Willem III.
Dc optogt dwong aandacht afvooral de zegewagen, waar de Nederlandsche
Maagd, niet slechts om hare attributen en costuum, maar ook om hare per
soonlijke schoonheid, die aandacht overwaardig was. Nog andere Brielsche
schoouen, daaraan deelnemende, verdienden en trokken de kouiuklijke op
merkzaamheid, evcüals meuïg ander onderdeel van den optogt, die helaas
halverwege door vrij hevige regen werd overvallon, tot groote teleurstelling
van allen, cn tot groote „outrampouatie" van de schooue costumes.
Inmiddels was het tijd geworden voor het déjeuner dinatoire. Ik zie er
van af u daaromtrent medetedeelen wat eerst iu mijne plannen lag, daar
audcre dagbladen er u ook reeds meer vau vertelden, dan ik zou kuuneu.
Alleen ditde koning (ik telegrapheerde 't u reeds) heelt den Belgen toege
dronken en de advokaat Vuijlstcko, uit Geut, hooft naar aller getuigenis,
daarop zeer goed geantwoord.
Dat koninklijk voorbeeld, tegenover onze Zuid-Nederlanders, is tevens een
schoon voorbeeld voor velen, want liet kan niet verheeld worden wij zijn
in ous gevoel van zelfgenoegzaamheid, wel een ietwat pedant volkje en velcu
onzer vinden het altijd gepast, om, als er van Vlamingen sprake is, zoo al
geen kwaad, dan tocli altijd met voorbehoud vau eeuige „muarrrrs" over
hen te spreken. Zoo ook doen wij tegenover Frauschen cn enkele andere bui
ten liuidcrs. Onze voorzigtige landaard schijnt bang te zijn, om zich te laten
mcêvocreu door liunue franchise, die hou in ous oog alligt bespottelijk maakt.
En toch het gemis van „franchise" iu ouzeu lauilaard is de oorzaak, dal wij
geen Jlaauw begrip hebbeu van dat zout der gezellige zamenlcving, door de
Franscheu la Causerie genoemd, in welk gemis alleen te voorzien is, door
onderlinge en meerdere en boveual ooderzijds welwillende aanraking. Wees
cr zeker van dat, als wij in België afgevaardigden hadden gezonden, naar
een zelfde feest, onze laiidgenootcu daar niet minder hartelijk verwelkomd
cn bejegend zouden ziju als de Belgeu te Brielle. En men moet bij onder
vinding buitenslands liet voorwerp vau gastvrije belangstelling zijn geweest,
om te weten, boe aangename indrukken zulks achterlaat iioc betergozind
men bij vroeger mindere aantrekking terugkeert. Ik roep alle zecvarendou
op als getuigen; eu daarom nog eeus dank aan den Konïug, voor zij ue attentie,
deu Belgen bewezen.
De Redactie onderschrijft niet al tijd de gevoelens der inzenders.
Mijnheer de Redacteur
In het verslag der feestviering op den eersten April 11., zie ik bij dc
beschrijving der optogt geen melding gemaakt vau de afdeeliug der geza
menlijke Ballastlieden.
Dit Korps van 24 man, met GERUIT SPRIET als Sectie-Kommandant
aau het hoofd, heeft ook kosten en tijd ten beste gegeven, om waardiglijk
de optogt eer aau te doeu Eeo prachtig eigenaardig vaandel met de bal-
lastschoppen daarin geschilderd en keurig bewerkt, was ter opluistering daarbij
ten bewijze.
Mogt door de plaatsing dezer regelen, regtraatigc buide ook aan deze
Watergeuzen gebragt zijn, dan is de wensch voldaan vau ecnige getrouwe
lezers uwer courant. S.
Mijnheer de Hei acteur
Iu uw blad viud ik zeer veel Texelsche correspondcntiën, terwijl het teveus
veel gelezen wordt, 't is daarom, dat ik u vriendelijk, om een plaatsje voor
dit eenigziDs uitvoerig stuk verzoek.
Oude Schild, 4 April.
Zoo ergens, dan heeft het volk hier feest gevierd. Zoo ergens, dan was
't wel hier, dat eendracht en orde de grondtooneu waven der nationale feest
viering, waaraan door allen werd deelgenomen.
Geen enkele dissonnant heeft de vreugde verstoord, bij niet een enkelen
is de vrolijke stemming ontaard in brooddronkenheid, en daarom nogmaals
Oude Schild heeft op echte vad^rlandsche wijze feestgevierd. Eene gausche
opsomming van 't programma is te dor om eenigen indruk te geven van 't
feest. Eeuige dageu vóór 1 April hadden zich eeu zeer groot aantal dames
bij den onderwijzer Muller vereenigd, om allerlei versieringen te maken.
Den ln April zeer vroeg in den morgen, (5 uur) werden de opgerigte eerc-
bogen darmede getooid.
Na de godsdienstoefeningen in do Pr. cn R. C. kerken, begon de optogt,
onder de leiding van den heer F. Zegel, fortwachter van „dc Schans" bij
Oude Schild. Het stond frappant, die wakkere zeelieden in bun schitterend!
rood cn helder wit kostuum, lage hoeden, omkuoopt met oranje-linten. Voor
de woning van den algemeen geachten pastoor werd een lied aangeheven.
De trom deed zich hooren, de kommandant Zegel gaf't sein en de togt ving
aan. In menig oog zag mou eeu traan, toen onze mannen van Schild daar
in Watergeuzen tenue, onder een daverend hoezee der joelende menigte, daar
zoo feestelijk, zon levendig en toch ordelijk daar henen trok. De optogt
van Oostereud, voorafgegaau noor eene nette eerewacht, haalde onzen triomf-'
togt in en stelde zich ook onder 'tkommando van den heer Zegel. Overal
waar de lange trein aankwam, werd die met oorverdoovend gejuich begroet.
Aan de Waal werden door dc ingezetenen de paarden van de le sloep ont
spannen en door de juichende meuigte voortgetrokken. Het zou te wijdloopig
zijn alles op le sommen. Overal werden de mannen vau Schild bewonderd
en mot boera's begroet. Dc aankomst on verdere feestviering des avonds ging
even ordelijk als't den ganschon dag was toegegaan. Ecre aan den heer Zegel,
die 't alles zoo wist te leiden Eere aau de mauncu van Oude Schild, die
weten leest te vieren op ordelievende wijze.
Den volgenden dag was 't feest voor de schooljeugd. Maar nu hadden de
ouders hunnen kinderen ceuc dubbele vreugde bereid. 100 man, in hun
zelfde feestcostuum, toog reeds dos morgens ten 9-j uur op weg naar het
dorp deu Hoorn. 200 kinderen vau Oude Schild, met den ouderwijzer aan
't hoofd, allen net uitgedoscht, volgden. Dc jongste leerlingen waren in
wagens gezeten, de andereu werden door de mannen ingesloten. De beer Zegel
had weder 't bevel. Een woord van lof komt toe aan do feestcommissie van
deu Hoont, voor de roijale, gulle, hartelijke ontvangst en de hartelijke toe
spraak ven den heer Wieriuga, die door mannen en kinderen luide wordt
toegejuicht en door den heer Muller werd beantwoord.
Gezamcntlijk trok men het dorp door. Ververschingcu werden door de
iccstcomniissic aan niatuiea on kinderen rondgedeeld. Eere aan Hoorn's feest
commissie cn ingezetenen. Op den verderen tocht lieten ook dc ingeze
tenen vau den Burg zich niet onbetuigd. Feestelijk en met groote geestdrift
werden de. kindereu vau Schild ingehaald, want dit, 't kinnorl'eest, was
hoofddoel. Eene serenade word aau deu waardigen en hooggeachton burge
meester gebracht, die zoo ilink de alyemeene feestviering had geleid. In flinke
bewoordingen gaf de heer Loman zijne gevoeligheid over dit blijk van waar-
deering te kennen, welke toespraak weder door den heer Muller werd be
antwoord.
Alle straten werden nu doorkruist, onder de toejuiching der ingezetenen,
Overal werden liederen gezongen door de mannen of kinderen. Nog eene
aangename verrassing werd den optogt bereid door den heer S. Keijser, die
zijne bijzoudere tevredenheid met de feestviering van O. S. te kenDca gaf cn
dat op dc duidelijkste, wijze deed blijken. Bij de aankomst te O. S. dankie
de onderwijzer allen en inzonderheid den Kommaudakt voor het genoegen zijnon
leerliugeu aangedaan. Toevallig trad het vaandel met 't deviesEendr.
maakt magt" voorop, waarop de heer Muller wees als onmisbare leus in
woord en daad. De kinderen werden onthaald op koek en krentenbrood.
Alles liep weder zonder de minste stoornis af. Nogmaals eere aan den
heer F. Zegel, die zoo alles wist te leiden.
Nog ecu enkel woord van dank komt toe aau den heer W. Mets, die de
feestviering op touw zette, die do vaandels, vlctteu enz., programma, regle
ment van orde vaststelde en iu orde bragt. Zijn zoonlje was't dat in Wa
tergeuzen kostuum met zijn grootvader te Nieuwediep aller aandacht trok.
Wij kunnen vau de andere feestvieringen niets vermelden, omreden wij iu
de onmogelijkheid waren die bij te wonen. Dit eeue weten we, dat allen niets
te .wenschfliï ovorlieteu en Texel met den Burgemeester aan 't hoofd, niet
behoeft achter te staau hij andero Nederlanders.
Van 30 Maart 5 April 1S72.
ONDERTROUWD: Antonie Meesters en Jannetje van
der Wal. Jan Stark en Neeltje Bakker.
GETROUWD: Dirk van der Werf, weduwnaar van
Jannetje Bruin en Guurtje de Jager.
GEBORENAaltje, D. van Dirk Boerhorst en Johanna
van Westen. Willem, Z. van Jan van der Hoek en Geertje
Wegman. Barbara Johanna, D. van Abram Jansen en
Barbara Johanna Veen. Marretje, dochter van Paulus
Kikkert en Neeltje Luitse.
OVERLEDEN Reinerus Dijker, oud S2 jaren, weduw
naar van Cornelia Verberne. Jan List, oud 26 jaren, zoon
van JacobList (overleden) en Trijntje Hoogheid.Hendrikje
Gallensteiü, oud 83 jaren, weduwe van Willem Hemelrijk.
Gedurende de maand Maart 1872.
ONDERTROUWD Pieter de Vries, weduwnaar, en Maartje Dijkshoorn,
weduwe. Pieter Everts en Gerbrig Astuling Groen.
GETROUWDPieter de Vries eu Maartje Dijkshoorn.
GEBOREN Neellje, dochter van S. Mulder en Grietje Lont. Geertje,
dochter van C. Kool en Antje Kaan. Evert, zoon vau D. Baijs en Trijn
tje Zomerdijk. Margaretha, dochter van J. Poel eu Aaltje de liaan. Ja-
cob, zoon van W. Numijer eu Dieuwertje Keijzer. Comelis, zoon van P.
Bekendam en Neeltje Schoeumaker. Comelis zoon van J. Lont en
Geertje Vet. Neeltje, dochter van Jb. Gorter eu Neeltje de Haan.
Trijntje, dochter van J. Kooij en Grietje Rotgans.
OVERLEDEN Comelis Koorn, oud 83 jaren, weduwnaar van Maartja
Tijsen,
Van 15 31 Maart 1872.
ONDERTROUWD C. Broekhuizen, 26 jaren en M. Blaauw, 27 jaren.
GETROUWD H. Hoogakker, weduwnaar vau B. Dissel, 47 jaren en
Koomen, 23 jaren.
GEBOREN; Jacoba, dochter van J. A. Thomasz en A. Ossen. Jacob,
zoon van J. Vos en A. Moslc. Neeltje, dochter van P. Nieuwland en
T. Blaauboer. Aris, zoon van J. Hollander en T. Klok. Gerardus
Johannes, zoon van J. van Schaik en W. Bakker. Maartje, dochter van
J. Bakker en T. Jol. Gerrit, zoon van G. Boontjes en N. Jongejan.
Jan, zoon van H. v. d. Roost en S. v. d. Lijn. Martinus, zoon van J.
Timmerman en D. de Leeuw. Comelis, zoon van C. van Eten eu J.
Bakker. Neeltje, dochter van P. de Jong en G. Bommer. Johan, zoon
van A. Lonwe en J. Tekeleburg.
OVERLEDEN Hendrik, 1 maand, zoon van A. Dekker en A. Zeeman.
Jan IJven, 53 jaren, man van T. Rep. Wilhelmina, 5 maanden,
dochter vau C. Boontjes en C. Hagen. Elisabeth, 11 maanden, dochter
van C. Nobel en T. Nieuwland. Albert, 8 maanden, zoon van A. Haak
en M. H. Siemer. Pieter, 17 weken, zoon van S. Bruin en M. Breed.
