HELDERSCHE COURANT
VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE
Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
No. 4313
DINSDAG 19 MEI 1914
42e JAARGANG
Abonnement per 3 mnd. 65 cL, franco per post 90 et, Buitenland f 1.90
Zondagsblad 37* 45 „0.75
Modeblad 65 75 „1.00
Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
Advertentiën van 1 tot 4 regels (bij vooruitbet.) 30 cent. Elke regel meer 8 ct.
Ingezonden mededeelingen van 1 tot 4 regels 75 cent. Elke regel mesr 15 cent.
Advertentlën op bepaald aangowozen plaatsen worden 25°/o hoogar berekend.
- Groote letters en cliché's naar plaatsruimte. - Bewijs-exemplaar 2* cent.
ZOMERDIENST
op de Hollandsche Spoor.
1 Mei 1914.
Van den Helder naar Amsterdam.
Vertrek Aankomst
5.15 's Maandags en daags 7.40
7.40
na feestdagen doch
niet op 1 Juni.
Zondags niet.
op Zon- en feest
dagen tot Alkmaar
sneltrein
9.10
8.06
9.10
7.48 Donderd. tot Schagen 8.46 2j
9.02 11.37
11.55 2.21
1.48 Zondags niet 4.35
4.10 gedeeltelijk sneltrein 6.03
7.40 sneltrein 9.17
8.32 10.54
Van Amsterdam naar den Helder.
Vertrek Aankomst
4.44 alleen Donderdags 7.34
G.04 Zondags niet 8.35
8.12 sneltrein 9.37
9.- Zondags, alleen van af
Alkmaar 10.07
9.44 11.47
12.54 3.26
3.38 6.07
6.25 7-32
0.05 sneltrein 10.35
10.00 alleen van af Alkmaar 11.14
ln.47 op Zon- en feestdagen 12.54
PLAATSELIJK NIEUWS.
Eerste Heldersche Bioscoop-Theater.
Het bioscoop-theater aan den Ka-
naalweg trekt deze week weer vele
bezoekers, gevolg van de interessante
films die er gegeven worden. Behalve
de „Heldersche Courant", bevat bet
gevarieerde programma een natuur
opname, „Pluimveefokkerij'', die tal
van mooie, leerzame kiekjes geeft.
Na dit nummer volgt een drama in
drie acten, „Kapitein Kidd", een pak
kende geschiedenis van een zeeroo-
v ets kapitein, waarin allerlei tafereelen
teil zeerste boeien. Door koning Wil
lem III van Engeland wordt kapitein
Kidd het bevel opgedragen over een
fregat. Hy bemint een schoon meisje,
Peggy genaamd, die hem eveneens
oprecht en innig lief heeft. Vóór de
kapitein nu naar zee gaat, ontdekt hij
echter dat Peggy nog een anderen
minnaar bezit, wat evenwel een groote,
noodlottige vergissing is. Maar de ge
volgen blijven niet uit. Kidd, jaloersch
van aard, gaat met een „dollen kop"
naar boord en om zijn bitter gemoed
te luchten, wordt h|j zeeroover, laat
voorbijgaande schepen aanvallen en
zinken en de opvarenden zonder par
don vermoorden. Peggy is intusschen
wanhopig van smart achtergebleven,
kwijnt en moet voor verzet naar een
ander land. Zij gaat in gezelschap van
haar vader en broeder naar Amerika
en ook dit vaartuig komt toevallig
in handen van den gevreesden Kidd.
We zien de zeeroovers over de ver
schansing van het schip stormen,
vechten, schieten, de passagiers te
water gooien en ook de arme Peggy
wordt op dit moment doodelijk ge
troffen en sterft in de armen van
Kidd, die nog uit haar mond verneemt
lic-t verschrikkelijke misverstand en
thans werkelijk inziet hoe verkeerd
hij het meisje heeft beoordeeld.
Vorder wordt nog vertoond een
aardige comedie, „De Wonderbron-
nen", het drama „De millioenen-
erfgenaam", en „Een goede reclame",
een komisch stukje dat veel vroolijk-
heid verwerft.
BINNENLAND.
Het Seminarie te Katwijk afgebrand.
Een onzer lezers vestigt er onze
aandacht op, dat de betiteling van
de inrichting van onderwijs te Kat
wijk a/d R., welke afgebrand is,
onjuist is.
Er is aldaar geen Seminarie (op
leiding van priesters), maar eene
inrichting van onderwijs, bevattende
een school voor m.u.1. o., een gym
nasium en een H. B. S. meto-jarigen
cursus, alle internaat, welke zijn af
gebrand. De drie inrichtingen zijn
bekend onder den naam van St.
W i 11 ebror ds-College.
Een der buisknechts van het St.
Willibrords-College te Katwijk heeft
bekend op de koffiekamer een bran
denden lucifer te hebben weggewor
pen, zoodat dit als oorzaak van den
brand zal moeten worden beschouwd.
Volkspetitionnement voor
Plaatselijke Keuze.
Op 14 Mei waren 635.350 hand-
teekeningen ingekomen op het adres
voor Plaatselijke Keuze. Behalve van
enkele kleine gemeenten worden thans
de opgaven nog ingewacht van Frane-
keradeel, Meppel, Kampen, Enschedé,
Baarn, Helder, katwijk, die tezamen
ongeveer 120.0db inwoners tellen. De
cijfers van enkele groote steden zijn
als volgt: Leeuwarden 10250, Gro
ningen voorloopig 7980, Assen 2635,
Zwolle 6301, Arnhem 6652, Nijmegen
5230, Zutphen 3340, Utrecht 20147,
Alkmaar 3762, Amsterdam 58903,
Haarlem 8574, Delft 6300, Dordrecht
7900, Gouda 3806, Den Haag 33878,
Leiden 6091, Rotterdam 37786, Schie
dam 3379, Middelburg 3100, Vlis-
sin gen 3288, Breda 1741, Helmond
2477, 's Hertogenbosch 2272, Tilburg
voorloopig 2429.
Amsterdam—Keulen.
De Hollandsche IJzeren Spoorweg-
Maatschappij vestigt de aandacht op
haar snelle verbindingen met Keulen
via Kesteren-Nijmegen doormiddel
van een geestig geteekend biljet,
waarvan onze kunstenaar Willy
Sluiter de ontwerper en de drukkerij
Senefelder de uitvoerder is. Het biljet
stelt voor een glundor lachend paartje
op de huwelijksreis, dat vol blijde
verwachting is van de prettige dingen,
die het op de aan tevangen reis wach
ten; nog typischer is des witkiels
lach, als wilde hij zeggen: „ga jelui je
gang maar, luidjes! ik ben ook jong
geweest
Het geheel is een aangenaam aan
doend staaltje van moderne reclame.
Verdronken.
Te Veendam is Vrijdag bericht
ontvangen, dat II. T. L., eerste
stuurman bij de Paketvaart in Oost-
Indie, op de thuisreis met verlof
met het stoomschip „Kawi", in de
Middellandsche Zee overboord is ge
vallen en verdronken.
Brandstichting te Ede.
De krijgsraad te Arnhem heeft den
sergeant D. W. B. uit Ede die terecht
heeft gestaan, veroordeeldwegens
diefstal tot 6 maanden militaire ge
vangenisstraf: wegens brandstichting
tot 1 jaar gevangenisstraf en wegens
desertio tot 3 maanden militare
detentie, onder aftrek van de voor-
loopige hechtenis, met vervallen
verklaring van den militairen stand.
Onschuldig gestraft?
Onlangs werd meegedeeld, dat een
gevangene, in het Leeuwarder tucht
huis opgesloten, bekend liad schuldig
te zijn aan een poging tot moord en
inbraak, waarvoor de koopman J. G.
Ligtvoet, te Den Haag, in 1907 tot
8 jaar gevangenisstraf was veroor
deeld.
Naar aanleiding van deze bekentenis
vroeg do veroordeelde, die dus zeven
jaar onschuldig in de gevangenis ge
zeten zou hebben, revisie van zijn
vonnis aan. De Hooge Raad stond dit
verzoek toe, en Vrijdag werd de zaak
voor het gerechtshof te 's Hertogen
bosch behandeld.
Het was op 3 Dec. 1906 te Den
Haag, dat er werd ingebroken bij de
winkelierster Maria Paalvast. Twee
mannen drongen de woning binnen,
één hunner greep de vrouw ahn en
trachtte haar te worgen, doch doordat
er onraad kwam, moesten de mannen
vluchten vóór hun misdadig opzet
was voltooid.
Ligtvoet werd als schuldig aan de
worgingspoging aangehouden, en niet
tegenstaande zijn ontken ten is tot 8 jaar
gevangenisstraf veroordeeld. I-Iij on
dergaat zijn straf in de Leeuwarder
gevangenis, waar verleden jaar een
medegevangene, zekere A. Hofman,
hem en anderen verklaarde, dat hy,
Hofman, schuldig was aan bet feit,
waarvoor L. was gestraft.
Voor het Bossche gerechtshof werd
de zelfbeschuldiger als getuige ge
hoord. Hij deelde mee, dat hij tezamen
met zekeren Prins, die inmiddels
overleden is, de poging tot moord had
gepleegd. Zij waren gegaan om de
winkellade te lichten, en toen door
de vrouw overvallen.
Dr. Westerhuis, geneesheer in de
strafgevangenis te Leeuwarden, ver
klaarde, dat H. tydens een ziekte aan
hem eerst het feit heeft bekend. Hij
leed toen aan waandenkbeelden en zei
„Ik zal het maar bekennen, want ik
ga toch dood." Sinds heeft hij altijd
zijn bekentenis volgehouden, hoewel
zijn andere waandenkbeelden sinds
geheel verdwenen zijn.
De direkteur van de Leeuwarder
gevangenis geloofde aan de waarheid
van de verklaring van Hofman, dien
bij meer tot misdaad iu staat achtte
dan Ligtvoet.
DeAdv.-generaal.tnr.dr.VanGeuns,
noemde deze zaak merkwaardig, en
geheel eenig in de strafrecht-littera
tuur. Voor hem zelf had de zaak nog
deze bijzonderheden, dat hij indertijd
voor de Haagsche rechtbank alsOff.
van Just. veroordeeling van beklaagde
Ligtvoet heeft moeten vragen. Thans
de zaak onder ander licht ziende,
vroeg spr. voor den beklaagde vrij
spraak, met zijn onmiddellijke invrij
heidstelling.
Het Hof heeft, overeenkomstig dat
requisitoir, den beklaagde thans vrij
gesproken, en hem onmiddelyk in
vrijheid doen stellen.
Maar wie geeft hem z|jn zeven
jaren terug?
Sociaal-Democratische Partij.
Uit het vijfde jaarverslag (15 Febr.
1913-1 April 1914) van de Sociaal-
Democratische Partij, afgedrukt in
„De Tribune" en in het laatste num
mer ten einde gebracht, klinkt een
matte toon. Dit is niette verwonderen,
gezien de resultaten. O.a. hebben wij
nog dezer dagen aan het partijorgaau
ontleend, dat het aantal leden op
1 April jl. 525 bedroeg tegen 533
op 15 Februari van het vorige jaar.
„Uit alles blijkt," lezen wij aan het
slot, „hoe ontzettend moeilijk onze
strijd is, maar nog meer hoe buiten
gewoon noodzakelijk. Zonder onze
partij, zou er geen lichtpunt bijna
zijn aan te wijzen in de arbeiders
beweging van ons land, zeker niet
in haar politieken strijd." Aan de
s.d.a.p. wordt nog eens voorgehouden,
dat zij de vertegenwoordiger van het
proletariaat niet is en het socialistisch
program verloochent in theorie en
practyk. „Nog zyn van de Amster-
damsche haven- on transportarbeiders
geen half procent in de Arbeiders
partij georganiseerd, nog niet één
procent der arbeiders iu de metaal
nijverheid, nog niet één procent in
de bouwvakken, nog niet een per
duizend in de zeevaart."
BUITENLAND.
De heldhaftige spoorwegvrouw.
De bladen brengen eenstemmig
hulde aan de buitengewone geest
kracht van madame Poulain, de
vrouw van den wissel wachter te St.
Denis, bij Parijs, wier heldhaftige
daad in ons vorig nummer vermeld is.
De directie der Noorder spoorweg
maatschappij heeft reeds aan den
minister van openbare werken aan
gevraagd om aan madame Poulain
de eere-medalje toe te kennen, die
verleden jaar voor spoorwegbeambten
is ingesteld. Tevens heeft de directie
der maatschappij, vóór nog het onder
zoek, dat volgens het reglement der
maatschappij is voorgeschreven, heeft
plaats gehad, aan de moedige vrouw
duizend fraDk ter hand doen stellen
uit erkentelijkheid voor de bijzondere
plichtsbetrachting, waarvan zij onder
voor haar zoo smartelijke omstandig-
hoden blijk gegeven heeft.
Inderdaad is het gedrag van de
vrouw van den wisselwachter zeer
verheven. In den nacht ging haai
man naar buiten om zijn werk te
doen, er was een trein op komst.
Hij wordt door boeven vermoord,
onder omstandigheden, die onze lezers
in ons vorig nummer gelezen zullen
hebben. De vrouw hoort de schoten;
zij hoort meer: haar man is neer
gevallen en kermt ora hulp, roept
haar, zijn vrouw. Zij stormt naar
buiten, maar op hetzelfde oogenblik
gaat de bel over, die de komst van
een sneltrein aankondigt. Moet zij
terugkeeren naar de seinen of naar
haar man vliegen, wien een ongeluk,
welk overkomen is en die kermend
om haar roept? Zij doet wat zij in
haar heldhaftige nederigheid niet
eenmaal „plicht" noemt: de vrouw
spreekt van „dienst". De dienst roept.
Zij verlaat haar man, vliegt terug,
hanteert krukken en assen, de snel
trein dondert voorbij in den nacht:
een ramp is voorkomen. In het dienst
boek teekent zij op: „trein van 3 u.
14 gepasseerd; alles veilig."
Haar man vindt z|j dood.
Het drama van de „Columbia".
Dd. 4 Mei berichtte een draadloos
telegram van het stoomschip „Seyd-
litz", te Halifax (Nieuvv-Schotland)
ontvangen, dat een onbekend stoom
schip op 150 mijlen ten zuiden van
het Sable-eiland (dat ten oosten van
N. Schotland ligt) in brand stond.
Verschillende schepen snelden ter
hulp, doch geen levend wezen bevond
zich op het schip. Later werden twee
reddingbooten met 27 schipbreuke
lingen op zee drijvende gevonden,
veertig uur na de ramp. Tot 9 Mei
werd door verschillende groote stoom
schepen vruchteloos naar de derde,
waarop de rest van de bemanning
was ondergebracht en die 14 personen
aan boord had, gezocht.
Thans wordt uit Montreal bericht,
dat een draadloos telegram van deu
Amerikaanschen kustwachter „Sene-
ca", via Sable-eiland ontvangen, meldt
dat de „Seneca" de derde reddingboot
opgepikt heeft. Van do 14 schipbreu
kelingen waren nog 4 in leven, 11
man stierven tengevolge van uit
putting eh werden over boord gezet.
Italiaansch schip gestrand.
Tobroek, 16 Mei. Het stoomschip
„Solferino" is in den nacht van 14 op
15 dezer tusschen Bardia en Ras-el-
Milhr op 20 M. van de kust vastge
raakt. Toen by het aanbreken van
den dag een deel der bemanning
en der passagiers zich in een boot
begaven, vuurden Bedoeinen herhaal
delijk op hen en doodden een stoker
en een matroos. Een machinist en
twee passagiers zijn gewond. De
overigen z|jn ongedeerd te Tobroek
aangekomen.
De stoomschepen „Orione," „Confl-
da" en „Bausan" zijn naar de plaats
der stranding vertrokken om de men-
schen, die nog aan boord van de
„Solferino" zijn te redden.
De toestand van de gewonden is
bevredigend.
De „Aqultanla".
Eere wien eere toekomt. Wij heb
ben mededeeling gedaan van den
proeftocht van de „Vaterland", het
nieuwe schip voor den transatlan-
tischen dienst van de Hamburg—
Amerika-lijn, dat thans naar New-
York is vertrokken; vermelding ver
dient het dus ook dat de nieuwe boot
van de Cunard-lijfl, de „Aquitania",
het grootste Britsche schip, te Liver-
pool is aangekomen, ten einde gereed
te worden gemaakt voor de eerste
reis naar Amerika, die op 30 Mei
zal beginnen.
Is de „Vaterland" ook op het
oogenblik het grootste schip ter
wereld, de „Aquitania" is toch ook
een reusachtige boot, dubbel zoo
groot ongeveer als ons grootste schip,
de „Rotterdam", nog slechts voor
enkele jaren het vfjfde schip, wat
grootte betreft, der wereld. Terwijl
de inhoud van de „Vaterland" ruim
56,000 ton is, is die van de „Impe
rator", eveneens een Duitsch schip,
ruim 52,000, die van de „Aquitania"
en „Brittanic" 50,000 en eindelijk
die van de „Olympic" ruim 46,000 ton,
Dit zijn thans de v|jf grootste
schepen. Maar zoowel in Duitschland
en in Engeland staan al weer grootere
op stapel.
Brandstichting.
Engelsche Kiesrechtvrouwe'n heb
ben te Edgbaston, de houten tent
van een cricketclub in brand gesto
ken. De tent is afgebrand.
Familiedrama.
Te Hirschberg in Silezié heeft dr.
Timme, een leeraar van de hoogere-
burgerschool, zijn vrouw, die aan
een ongeneeselljke ziekte leed en
vreeselijke pijn te verduren had, op
haar herhaald dringend verlangen
doodgeschoten. Daarna joeg hij zich
zelf een kogel door het Loofd. Hij
zelf werd gewond, maar is nog in
leven. Als hy van zyn wonden op
komt, zal hij in elk geval het gebruik
van zijn oogen moeten missen.
Door een tijger verscheurd.
Uit Painan vernemen we, dat dezer
dagen te Bajang een inlandsche
jager op verschrikkelijke wijze om
het leven gekomen is, vertelt de
Sumatrabode. Velen van de manne
lijke bevolking van het district Bajang
waren dien dag op do wilde zwijnen
jacht uitgetrokken, daar men in de
rijstvelden veel overlast van deze
viervoeters heeft. De mannen waren
slechts met een lans en mes gewapend.
Een der jagers stiet in het bosch op
een tijger; doodelijk verschrikt liep
hij een eindje weg en trachte toen
in een boom te klimmen. Het vreese
lijke roofdier was echter vlugger,
besprong den armen kerel tijdens
zijn klimpogingen en verscheurde
hem. Eerst toen de tyger zich ver
wijderd had, durfden de kameraden
-van den ongelukkige te naderen,
wiens overblijfselen zjj naar hun
kampoeng medevoerden.
De Duitsche Legerbelasting.
Volgens de Tiigl. Rundschau, staat
het nu vast dat de buitengewone
heffing voor de legerwet 1200millioen
mk. zal opbrengen. Men weet, dat de
belasting in drie jaarlijkschetermijnen
betaald zal worden. Het blad ver
zekert, dat de regeèring er echter
niet aandenkt de 20 pet. die de heffing
boven de raming van 1 milliard op
levert, bij den derden termijn in
mindering te brengen.
Besluit tegen de onzedelijkheid.
De Beiersche regeering wil krach
tige maatregeleu tegen de in de
groote steden h. i. veldwinnende on
zedelijkheid en tegen den achteruit
gang der geboorten nemen. By den
Bondsraad is een voorstel van Beie
ren ingekomen, om de wetsbepalingen
tegen de zedeloosheid overeenkomstig
een besluit van den Beierschen Land
dag in het heele rijk te verscherpen.
Ten einde t.e voorkomen dat er voor
zekere middelen reclame gemaakt
wordt, zal de burgerlijke stand in
Beieren voortaan ook geen huwelijks
voltrekkingen en geboorten meer
bekend maken.
De Detective en de katten.
Dezer dagen ging het vreemd toe
kisten vol katten. Ongeveer dertig
stuks.
Toen de detective uit zyn raam
dezen engros-handelaar zag, gaf h|j
het op, zyn statistiek bij te houden.
Hij had er al 1738 genoteerd.
De menschen, die scheldend en
tierend zich op straat verdrongen,
begonnen te lachen, toen zij dezen
grossier met de handkar zagen. En
weg was hun woede. Alleen de groot
handelaar werd wit van ergernis,
razende zoo hard hij kon.
Toen vond de dikke agent het
welletjes. Met een doorborenden blik
bracht hij den razenden handkar
man tot zwijgen.
De menigte ging uiteen. Het werd
weer kalm in de Invalidenstrasse.
Voor het ongelukshuis zat een een
zaam katje, dat met zijn natgelikt
pootje achter het oor streek.
(H.blad).
LUCHTVAART.
Militaire vliegert gedood.
Halberstadt, 16 Mei. Op het vlieg
veld zijn heden twee militaire vliegers,
de tweede luitenant Wiegant en de
eerste luitenant Fellinger tijdens een
vluchtgevallenenonmiddellijkgedood.
Uit den Omtrek.
in de Invalidenstrasse te Berlijn, een
dicht bevolkte buurt, waar de kleine
burgerstand woont.
Mannen, vrouwon en kinderen, met
zakken, manden en alle mogelijke
bergings-ingredienten gewapend (dron
gen, scheldend en tierend, voor de
deur van een huis, waarvan de be
woners uit het raam hingen, lachend
of kwaad kijkend, al naar het humeur
van deze bewoners.
En uit alle gevangenissen, die deze
dringende menigte bij zich droeg,
klonk een jammerlijk geraiauw en
vinnig geblaas. Katers en katten
werden aangedragen, zwarte en witte,
groote en kleine. Den geheelen dag
was er al een krachtige hausse ge
constateerd op de Berlijnsche katten-
markt en de prijzen waren tot duize
lingwekkende hoogte gestegen.
De reden van deze hausse moest
gezocht worden in een advertentie,
volgens welke een detective in de
Invalidenstrasse katten kocht, hoe
meer hoe liever, tegen vijf mark het
stuk. Reflectanten moesten de dieren
meebrengen.
Natuurlijk had de man aan deze
advertentie part noch deel. Een on
bekende, waarschijnlijk een niet zeer
vriendschappelijk gestemde concur
rent, had hem deze poets gebakken.
Om vyf uur 's morgens werd er
voor de eerste maal gescheld. Een
klein meisje toonde een vuile, groote,
spartelende kat. Het detective-echt
paar begreep niets van deze demon
stratie. Het kind snapte maar niet,
dat men niets met dit dier te maken
wilde hebben. En van dit oogenblik
af belde het den geheelen dag aan
de huisdeur en de telefoon. Sceptische
menschen vroegen eerst om inlich
tingen; doch scharen optimisten
brachten de stribbulende dieren dade
lijk mee.
De detective verloor zijn goed hu
meur niet. Hij hield een statistiek
bij. 's Middags om vijf uur waren
hem 1254 katten te koop aangeboden.
Yan vijf tot zes - het eigenlijke
koopuur in de advertentie vermeld
liep het storm.
De dikke politie agent was nijdig
als een spin. De portier was nog
woester, want vele katten-bezitters
hadden hun dieren de vrijheid ge
geven en het huis wemelde van
blazende, miauwende creaturen, die
overal hun sporen achterlieten,
Byna kwam het tot een catastophe.
Een man duwde een handwagen, en
op dezen wagen waren drie kooien,
van het model, waarin gewoonlijk
duiven en kippen naar de markt I heeft
vervoerd worden. Nu waren de drie 1 plaats,
Umulden, 19 Mei.
Ds. R. W. Huizing alhier heeft
voor het beroep naar de Gereformeerde
Gemeente in Veenendaal bedankt.
Z.Eerw. zal gedurende een vijftal
weken onder de Nederlandsche ha-
ringvisschers in Schotland gaan wer
ken.
Wegens overplaatsing naar Hoorn i9
ingenieur C. W. Lely afgetreden als
lid van de gezondheidscommissie iu
de gemeente Velsen.
Door de afdeel ing IJmuiden van de
Maatschappij tot Nut van het Alge
meen zal een z.g. Nutsspaarbank
worden opgericht.
De ijsfabriek voor de IJmuider
vischhandelvereeniging zal over het
afgeloopen boekjaar een dividend van
6*% uitkeeren.
Naar men hier beweert is de
IJmuider stoomtrawler „Thor" we
gens visschen in verboden water
opgepakt bij IJsland. Bevestiging is
echter nog niet verkregen.
De handelscursus, welke hierdoor
een daartoe opgerichte vereeniging,
in het leven is geroepen, mag zich
meer en meer in de medewerking
en belangstelling van het publiek
verheugen. Vrijdag is de cursus ge
sloten. Binnenkort zal een derde
klas worden ingericht.
TexBl, 18 Mei.
Mej. N. Keijser, van hier. leerlinge
van de Kweekschool voor onderwijze
ressen te Arnhem, heeft acte als
onderwijzeres behaald.
Wiermaaiers van hier zullen in het
aanstaand seizoen voor de Gemeente
Wieringen elk 60 pakken zeegras
mogen aanbrengen, elk pak van 100
K.G. De consenten worden uitgereikt
door de firma Dros Co., alhier.
Petitionnement voor Grondwettelijke
gelijkstelling van Man en Vrouw.
Zaterdagavond 16 Mei werd eene
vergadering gehouden te Den Burg,
bezocht door ongeveer 120 personen,
mannen zoowel als vrouwen om het
doel hiervan uiteen te zetten.
De Presidente, mej. E. Langeveld,
opende met de volgende toespraak:
„Het plan voor de Vereeniging voor
Vrouwenkiesrecht, bij de Regeering
een verzoekschrift in te dienen, om
niet alleen het kiesrecht voor den
man, maar ook vrouwenkiesrecht in
de Grondwet vast te leggen, vond
ook op Texel steun.
Het Comité, dat zicli gevormd heeft,
om voor dit plan op Texel te werken,
achtte het wenschelijk in een open
bare vergadering met debat over dit
onderwerp te spreken, teneinde hen,
die straks gevraagd zullen worden
hun naam op het adres aan de Re
geering te zet ten, gelegenheid te geven,
zich goed van deze actie op de hoogte
te stellen.
Recht aangenaam was het ons
Comité, dat Dr. Vos en mej. Kramers
direct bereid gevonden werden hier
heen te komen; het is dan ook een
hartelijk welkom, dat ik hun beiden
toeroep.
Mochten er onder de aanwezigen
zijn, die met spreker of spreekster
van inzicht verschillen, dan zal straks
gelegenheid gegeven worden, deze
meening te doen hooren.
Met den wensch voor een aange
naam saraenzyn en een hartelijk
welkom aan u allen, open ikdever-
Hiermede werd het woord gegeven
aan Dr. I. Vos, van Amsterdam, die
een warm pleidooi hield voor de
grondwettelijke gelijkstelling van man
en vrouw, en daarin betoogde, dat
die gelijkstelling der vrouw als een
recht toekomt, daar zij voor zoovele
zaken evenveel presteert als de
man. In de eerste plaats is noodig,
dat de vrouw medezeggingschap krijgt
voor de opvoeding van haar kinderen.
Spreker kan zich niet voorstellen,
nog hier en daar de meening te
ontmoeten, die den man in alles
baas moet doen zijn. En waar is het,
dat ook de man een buitengewoon
belang bij gelijkstelling heeft. Men
vrouw toe to laten tot de
die haar toekomt; gelijk
waardigheid is noodig. Het is be
schamend voor den man, dat hy de
vrouw die .plaats niet geeft, waar zij
haar buitengewone krachten en ta
lenten tot sehoone ontwikkeling kan
brengen.
Mogen we haar nog langer ont
houden het recht, om mede tot stand
te brengen datgene, wat góed is voor
de Maatschappijweg te nemen, wat
schadelijk is voor haar kind? De
vrouw zelve kan haar toestand het
best verbeteren, en de man heeft
een mooie ideale roeping, om haar
de gelegenheid daartoe te verschaffen.
Van den man moet het initiatief
uitgaan daartoe en wij allen, vrouwen
en mannen, moeten er aan mede
werken.
Ik ben er van overtuigd, dat de
dageraad bezig is te glorenhet
principe moet aanvaard worden, zij
het ook, dat men over het tempo
nog verschilt, vooral voor zooverre
het 't vrouwenkiesrecht betreft.
De gelijkstelling en daarmedo de
samenwerking zal komen en sehoone
vruchten geven. De vrouw niet langer
de mindere van den man, maar door
eendrachtigen arbeid het wereldleed
verminderd en meer liefde en vrede
gebrachtI Daartoe zal het komen!
Vooral voor de vrijzinnigen is de
taak weggelegd het hiertoe te bren
gen. De vrouw mag niet langer al
leen streven voor stoffelijke belangen,
maar ook voor geestelijke; de vrouw
moet in alles zijn onze evenknie.
Ook zij moet haar gevoelsleven tot
sehoone ontwikkeling kunnen bren
gen.
De strijd die daartoe leidt is een
eerestrydLaat ons hem aanvaarden
Luid applaus volgde op dit fiere
en krachtige woord.
Vervolgens sprak Mej. M. Kramers,
van Rotterdam, die een overzicht
van den arbeid der vrouwen
tusschen vroeger en nu. Toen was
het spinnen, weven enz., alles bin
nenshuis in eigen gezinthans komt
ook de vrouw meer en meer op de
arbeidsmarkt. In cijfers werd aange
geven hoeveel vrouwen er thans meer
in betrekkingen werken, dan eerder,
dan tien jaar geleden, en daarbij
bleek, dat de toename van vrouwen in
loondienst veel belangrijker is, dan
die van mannen. En doordat de
vrouwen door dien arbeid in aan
raking komen met de wetten, wordt
vraag naar medezeggenschap bij
het maken dier wetten hoe langer
hoe sterker. Nog steeds ban de man
beschikken over alles wat er in huis
by ban verkoopen, bezwaren enz.,
zonder zijn vrouw er in te kennen;
hij beschikt over de kinderen en de
moeder heeft niets te zeggen. Hoe
zijn toch zulke bepalingen in de
wetten gekomen en waarom blijven
ze er in? Vooral werden gewraakt
de artikelen 163 en 355 uit het
Burgerlijk Wetboek, terwyl er ge
wezen werd op de schandelijke on
rechtvaardigheden, die hieruit voort
vloeien. En nu zegt de volksvertegen
woordiging van tegenwoordig wel,
dat er verandering moet komen,
maar er gebeurt nog niets van. De
tegenwoordige volksvertegenwoor
diging is dien naam niet waard, daar
zij slechts de kiezers, z|jDde */u van de
mannen, vertegenwoordigt en daar
mede alleen rekening heeft te houden.
Minister Heemskerk heeft indertijd
gezegd, dat hij geen vrouwen kon
zienhet Kamerlid v.d.Voort van Zyp
beeft in het vorig jaar gezegd geen
vrouwen te hooren. Welnu, dan
moeten de vrouwen wel zorgen, dat
ze gezien en gehoord worden. We
zullen petitionneeren en vragen hand-
teekeningen by alle partijen, want
overal kunnen we voorstanders vin
den protestraeetingen moeten ge
houden worden en we kunnen er
op wijzen, dat in staten, waar men
tot vrouwenkiesrecht, tot gelijkstel
ling gekomen is, de toestanden veel
verbeterd zijn, en vooral in Amerika
wordt in naburige staten het goede
voorbeeld gevolgd. Ook wy krijgen
meer en meer hulp, en we hebben
ons nu te wenden tot alle Nedorlan-
ders, mannen en vrouwen, opdat we
aan de Regeering een zoo groot
mogelijk aantal handteekeningen
kunnen aanbieden. Het is nu tijd
om elkander te helpen, mannen en
vrouwen, en wanneer gelijkstelling,
wat samenwerking beteekent, ver
kregen zal zyn, dan zal ze zegen
brengen voor en aan allen Ook deze
rede vond luiden bijval. In de pauze,
die nu volgde, werden de lijsten ter
teekening aanheboden; ze keerden
met byna 100 handteekeningen aan
de Comité-tafel terug.
Het overige van den avond was
aan zang en tooneel gewijd. Mej. J.
Langeveld zong liefelijk en rein een
vijftal nummers, waarbij zeker het
mooist uitkwamen „Van 't Meuseur-
ben" en „Het Hemelhuis". De piano
begeleiding werd gegeven door Mevr.
Gaarlandt. Na elk nummer werd luide
geapplaudisseerd.
Hierna werd door een beer en twee
dames een tooneelstukje gegeven uit
„Instantanées"naar Hilda van Suylen-
burg. Wel duidelijk kwam in het
verdienstelijke samenspel uit, hoe
de vader zelfs het recht heeft de
spaarpenningen zijner kinderen te
verbrassen en te verspelen, en hoe
hij zijn kinderen tegen den wil der
moeder kan verwijderen.
Nadat mej. Langeveld nog een paar
nummers gezongen had, was eraan
den mooien avond al weer een einde
gekomen. De vereeniging voor
Vrouwenkiesrecht heeft hiermede
voor de zooveelste maal een mooien
avond voltooid, telkens het nuttige
aan het aangename verbindende.
Nadat de presidente dank had go
bracht aan dr. Vos voor zijn krachtig
woord, aan mej. Kramers voor haar
interessante lezing en- verder aan
allen voor medewerking en belang
stelling, werd de bijeenkomst gesloten.
In comité werd daarna de auto
tocht, die Zondag voor het petionne-
ment gehouden zou worden, geregeld.
SPORT.
Voetbal.
Uitslagen van Zondag.
Te Helder:
H.F.CH—Emma 1-0.
H.F.C.LLI H.B.S. scholieren 0-0.
H.F.C.UI en IV-H.V.V.II 4-0
GclderlandI Ambachtsschool 4—2.
Geldeilandll-H.V.V. 3 0.
Te Texel:
Sportclub Texel-H.F.C.I 2-4.
Seriewedstrijden uitgeschreven door
Hr. Ms. Gelderland.
Uitslagen:
Vrijdag 15 Mei:
4.30 - 5.30: Neptunus-Aljeh1-1.
Zaterdag 16 Mei:
I.30 - 2.30: Bellona v.Speyck:5—1.
Eindstand der competitie:
gesp. gew. verl.gel. vr. togen punt. gi
0 16
1 11 5
1 14 12
7
1 11 10
9 19
9 24
12 2
2 2 8
1.6
1.16
1
0.83
0.33
0.16
Emma
Gelderl. 6
Bellona 6
Neptunus 6
Atjeh 6
Zeeland 6
v.Speyck 6
le prijs, verguld br. medaille en
11 zilveren draagmedailles, le ge
schonken door den korporaal dei-
mariniers C. v. d. Giesen, 2e dooi
de adelborsten aan boord Gelderland,
gewonnen door Hr. Ms. Emma.
2e pr|js, verzilverd br. medaille,
geschonken door luit. ter zee C. E.
L. Helfrich, gewonnen door Hr. Ms.
Gelderland.
8e prijs, bronzen medaille, ge
schonken door luit. ter zee C. E. L.
Helfrich, gewonnen door Hr. Ms.
De uitreiking der medailles had
Zondag 17 Mei, des morgens te 10
uur, in de Marinecantine plaats. Eerat
gaf de muziek van Hr. Ms. Gelderland
eenige nummers ten beste, waarna
de luit. ter zee C. E. L. Helfrich het
woord nam.
Deze memoreerde de totstandko
ming dezer seriewedstrijden. Door
den korporaal der mariniers Chr. v.
d. Giesen was een voorstel aan hot
beBtuur der voetbalclub „Gelderland"
gedaan, om sorlewedstrijden te hou
den, waarvoor hy een medaille be
schikbaar stelde. Een door het bestuur
benoemde commissie heeft toen de
wedstrijden verder geregeld. In het
begin waren er acht deelnemende
clubs, van welk aantal er in den loop
der wedstrijden één, n.1. de Heems-
kerck, afviel. Volgens spreker een
bew|js, dat er b|j de Marine wel
animo voor het voetbalspel is. Spr.
hoopte, dat deze wedstrijden tot
geregelde ontmoetingen aanleiding
zouden geven.
Hierna werden de verschillende
prijzen uitgereikt, onder applaus der
aanwezigen en fanfares der muziek,
waarbij spr. de prijswinners met het
behaalde succes geluk wenschte en
den wensch uitsprak, dat zy op den
zelfden voet zouden doorgaan met
de beoefening der voetbalsport.
Gymnastiek.
„Pro Patria."
Vrydag j.1. had de wedstrijd plaats
voor de meisjesafdeelingen. Bestond
deze afdeeling aanvankelijk uit één
klasse, begin Mei waren we genood
zaakt haar in twee klassen te splitsen,
zoodat ze nu bestaat uit: Klasse A
meisjes van 10—13 jaar en klasse B,
meisjes van 18 16 jaar.
Voor afdeeling A bestond de wed
strijd uit: ringen en blokjesrapen.
Het hoogst aantal punten dat behaald
kon worden was 63.
De uitslag was:
le diploma M. Moorman 61 punten.
2e A. Kuiper 58*
2e C. Wessel 66
3e A. Moorman 53*
4e M. Rappart 63*
5e C. v. Leeuwen 62
6e E. Gazan 51*
Voor afdeeling B bestond de wed
strijd uit: barren en hoogspringen,
het hoogstaantal punten dat behaald
kon worden was 64.
De uitslag was:
le diploma G. Slikker 50 punton.
2e T. Smit 44
3e G. Kuiper 43
4e T. v. d. Ploeg 42
5e M. Rijkeboer 39
Leider van deze afdoelingen is
de heer M. P. van Hooydonk. Voor
verdere inlichtingen, wonde men zich
tot den waarnemenden secretaris, den
heer J. Drijver Jr., Weezenstraat 71.
De wonderen der natuur.
Het „Stuiversblad" vertelt:
„Meer dan vijfduizend eieren,
waaronder van de hertogin van
York, de hertogin van Fife on
prinses Christiaan, kwamen bin
nen."
Opmerking van onze schooi maak
ster „Van die sufferqjettes kAje allen
verwachte".
-
