Drievoudig Ideaal.
BEECHAM'S PILLEN
Ingezonden Mededeeling.
Gezondheid, Kracht,Schoonheid.
De gezondheid van iedere vrouw
hangt vooral af van den rijkdom van
haar bloed. De armoede van het
bloed is zeer zeker de oorzaak van
al wat niet regelmatig is in haar
gezondheidstoestand. De geheime pij
nen, de hoofdpijnen, de pijnen in den
rug, de steken in de zijden, de bleeke
wangen, kriDgen om de oogen, de
eetlust die verdwijnt, de zenuwachtige
prikkelbaarheid, de zenuwbuien, de
galaanvallen, de zwakte, ae verkwij
ning, de neerslachtigheid en al die
ellendige gewaarwordingen die de
vrouwen in de dagen van slechte
gezondheid ondervinden, dat alles
komt voort uit het bloed, dat het
gebrek heeft niet zuiver en niet rijk
te zijn.
Wanneer het bloed rijk en zuiver
is, zyn er slechts lichte wolken in
het leven van het jonge meisje en
der vrouw. Daarom moesten alle
vrouwen die lijden, de Pink Pillen
nemen, die rijk en zuiver bloed geven,
die de regelmaat terugbrengen en de
werking van alle organen opwekken.
De Pink Pillen herstellen de eet
lust en de kracht, bedaren de zenuwen
en geven aan de vrouw dat innemen
de uiterlijk, hetwelk het deel is van
alle gezonde vrouwen De Pink Pillen
bezorgen aan de vrouwen haar drie
voudig ideaal van gezondheid, kracht
en schoonheid.
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar
f 1.75 per doos, en f9 - per zes
doozen bij het Hoofddepot der Pink
Pillen, Dacostakade 15, Amsterdam,
voor Helder en Omatreken bij
H. DE BIE— Biersteker, Keizerstraat
93 en H. W. ZEGEL, Kanaalweg 63;
te Schagen bij J. ROTGANS; te den
Burg (Texel) bij T. BUIS en verder
bij verschillende Apothekers en goede
drogisten.
BINNENLAND.
Tijdstippen van verzending der
Brievenmalen.
Naar Oost-Indiö:
V orzendingsvr eg.
Per:
Datum der
ter post
bezorging.
T(|dst.der
laat. busl.
a/h PoBtk.
zeepost vla Amsterdam 6 on 19 Jnnl
zeepost via Rotterdam 12 en 28
Holl. maU vin Genua 2 en 16
Holi. mail via Marseille
Fran. mail via Marsolllo
(v. Atjeh, Sumatra's
Westkust en Benfeoe-
len, alleen op vorlan-
gon der afzondors).
Dultache m. via Napels 10 en 24
Naar Palerabang, Riouw, Banka,
Billiton en Borneo:
Eng. mail via Brlndisi
Holl. mail vla Genua
Holl. maU via Marseille
(alleen op ver!, d. afz.)
Fran. mail vla MarsoiUe
Dultache m. via Napels
Naar Atjeh en de Oostkust van
Sumatra
Eng. mail via Brlndisi eiken Vr(jd.
Holl. maU via Genua 2 on 16 Juni
Holl. mail vla Marseille 9 en 23
(alleon op vorl. d. afz.)
Fran. mail via MarsoiUe
(voor Atjeh alleon op
verlangen d. afzend.)
Dultsche m. vin Napels
Naar Guyana (Suriname)
zeepost via Amsterdam
mail vla Queenstown
mail via Soulhampton
(alleen op verl. d. afz.)
mail vla St, Nozaire
Naar Curaqao, Bonaire en Aruba:
zeopost via Amsterdam 14 en 18 Juni
mail vla Southampton eiken Dlnsd.
of Queenstown en Vrijdag
maU via Hamburg 1 Juui
(aUeen op rerl. d. alk.)
Naar St. Martin, St. Eustatius en
Saba
Naar Kaapland, Natal, Oranje-Rivier-
kolonie en Transvaal
eiken Vrijdag, 3.40 's namiddags.
Ingezonden Mededeeling.
Idoen wonderen bij gevallen
van moeheid en overmatige
hersenarbeid Zij geven een ge-
zondt en verkwikkende slaap.
Marine en Leger.
De hoofdmachinist w. G. m. Brouwer is tijde
lijk geplaatst bil den dienst der conservatie op
's Rijkswerf te HeUevoetsluis.
Stoomvaartberlchten.
Stoomvaart-Maatschappij Nederland.
Banda vertrok 28 dezer van A'dam naar Java.
Kon. WUlem III. thulsr., arri v. 28 dezer te 8uez.
Oranje, thulsr, arriv. 28 dezor te Lissabon.
Rotterdamsche Lloyd.
Besoeki, ultr, vertrok 27 dezer van Perim.
DJebros, uitr, vertrok 27 dezer van Genua.
Samarlnda, thular., pass. 28 dezer Kaap Blanc.
Oplilr, ultr., vertrok 28 dezer van Marseille.
Insullnde, thulsr., vertrok 28 dezor van Colombo.
Kon. Holl. Lloyd.
Rijnland, uitr, arriv. 27 dozer te Rio Jauelro.
Tubantia, tbuisr, vertrok 28 dezer van Dover.
Zeelandia, thulsr, vertrok 27 dezer v. Rlo Janelro.
Kon. West-Indische Maildienst.
Juno arrlv. 28 dezer van Wost-Indië te A'dam.
(Zie verder Tweede Blad.)
PLAATSELIJK NIEUWS.
Den uitslag van het morgen te
Hoorn te houden concours van har
monie- en fanfarecorpsen, "waaraan
„Winnubst" medewerkt, zullen wij
Zondagavond tusschen 7 en 8 uur
op ons publicatiebord vermelden.
De opening van het nieuwe
gebouw van den Bond van Minder
MariuePersoneel, aan het plantsoen
alhier, is bepaald op Zaterdag 2'
Zondag 21 Juni a.s.
De heer C. van Scheyen alhier
is Donderdag te Haarlem geslaagd
voor het examen L. O.
Telefoon.
Nieuwe aansluitingen:
241 Düker, J. L., Stoommelk-
inrichting „Jong Holland", Woning
en fabriek.
248 Jutte, Mr.-G. J., Keizerstraat.
182 Mijnenmagazyn, Buitenhaven.
De kweekschool voor de Zeevaart
te Leiden.
De plannen tot verbouwing van
de Kweekschool voor de Zeevaart te
Leiden, met het oog waarop de mi
nister an marine deze inrichting
heeft bezocht, hangen samen met de
plannen tot reorganisatie van de
instelling, waarin de minister zich
voorstelt de opleiding van leerliDg
onderofficieren bij de koninklijke
marine te doen plaats vinden.
Wij vernomen, dat het in de be
doeling ligt om het in 1859 gestichte
gebouw, aan het Galgewater staande
op een oud bastion, waar vroeger de
bekende molen van Rembrandt heeft
gestaan, af te breken en te vervan-
door een nieuw gebouw met twee
verdiepingen. Het hoofdgebouw blijft,
zooals het is. De twee gebouwen aan
het Noordeinde zullen eveneens wor
den afgebroken en vervangen door
een groot gebouw. In het bovenge
deelte daarvan zal dan de recreatiezaal
worden gevestigd, terwijl het bene
dengedeelte zal worden bestemd voor
exercitielokalen.
Agitatie-comité tegen de wet-Treub.
Dezer dagen werd een agitatie
comité tegen de wet-Treub defitief
opgericht. Op het oogenblik nemen
de volgende vier verecnigingener aan
deelSociaal-Democratische Partij (S.
D.P.), Nationaal Arbeids-Secretariaat
(N. A.S.), Ned. Scbeeps- en Bootwerkers-
bond en de Federatieve Bond van
Gemeentewerklieden.
Op het oogenblik bestaat het uit
voerend comité uitD. J. Wijnkoop,
voorzitter; B. Lansitik Sr,; S. van
den Bergh, en Van Zelra, penning
meester.
Doel van het agitatie-comité- is,
oen zoodanige strijd te voeren tegen
het wetsontwerp-Treub tot verleening
van ouderdomsrente aan behoeftigen,
dat de wet-Treub wordt verworpen.
Onweersgevolgen.
By een kort, doch hevig onweder,
dat zich (voor een paar dagen) bij
Scharwoude (N.H.) ontlastte, is de
bliksem geslagen in een woning van
den heer T. Peereboom. Hij sloeg in
zonder brand te veroorzaken en ver
nielde alles wat in zijn weg lag. De
verwoesting is merkwaardig. Alle
ruiten werden vernield, de gordijnen
zwart gebrand; vele voorwerpen zijn
van de oorspronkelijke plaats gerukt,
zoowel in huis als daarbuiten. Schil
derijen werden van den wand gerukt,
dc voordeur is stuk geslagen. De
bewoners bleven, als door een wonder,
gespaard. Talrijke nieuwsgierigen
komen naar de verwoesting zien.
Een rattenplaag.
Aan den Langendyk, boven Alk
maar, (de bekende tuinbouwstreek in
Noord-Holland), hadden de vereeni-
giugen langen tijd een premie gesteld
op het dooden van ratten. Enkele
maanden geleden heeft men daarmee
opgehouden. Maar dit wreekt zich
thans op schrikbarende wyze. De
koolplanten vooral hebben erg te
lyden van deze schadelijke dieren,
op sommige akkers is de helft van
het gewas vernield. Het is te ver
wachten, dat de tuinbouw-vereeni
gingen weer spoedig zullen overgaan
tot het invoeren van den verdelgings
maatregel.
Een rijwieldievegge.
De Haarlemsche recherche heeft
Woensdag een goede vangst gedaan.
Eenige dagen terug werden
nadeele van J. P., rijwielhandelaar
aldaar, twee damesrywielen verduis
terd, en ten nadeele van G. de V.,
rijwielhandelaar te Schoten, een
damesrywiel. De drie rijwielen wer
den te Haarlem bij een opkooper in
beslag genomen, by wien ze verkocht
waren te zamen voor f22.50.
Woensdag gelukte het aan
recherche de verkoopster in den
Haag op te sporen. Het bleek te zijn
een 26-jarig meisje B. S., in den
Haag woonachtig. Bij haar aanhou
ding bekende zij volmondig, niet
alleen de drie te Haarlem gepleegde
verduisteringen, maar tevens deelde
zij mede, dat ze in den Haag in den
laatsten tijd niet minder dan 15
rijwielen had verduisterd en 4 witte
rokken had ontvreemd. (O. H. Ct.)
Verduistering te Wormerveer.
De Haarlemsche Rechtbank ver
oordeelde den Duitschen kantoorbe
diende W. M., die te Wormerveer
ongeveer f 4000 had weggenomen uit
het kantoor van de firma Jan Dek
ker, tot 9 maanden gevangenisstraf
met aftrek van preventieve hechtenis.
Het complot
tot het laten zinken van de „Hope".
Indertijd hebben voor de Rechtbank
te Haarlem en het Gerechtshof te
Amsterdam terechtgestaan de kapi
tein, de machinist en de stoker van
het stoom visschersvaartuig „Hope'
IJM. 115, in verband met het laten
zinken van dat schip op 18 April
1913 in de Noordzee. Het Gerechts
hof veroordeelde den kapitein en den
machinist ieder tot een jaar gevan-
genisstraf.onder aftrek der voorloopige
hechtenis, en den stoker tot zes maan
den gevangenisstraf, onder aftrek van
vyf maanden voorloopige hechtenis.
Bij de behandeling der zaak hadden
de beklaagden verklaard dat ze door
den assuradeur C. Zwart waren om
gekocht.
In Februari j.1. nu had zich dien
tengevolge voor de Haarlemsche
Rechtbank te verantwoorden de 30-
jarige assuradeur C. Zsvart, beklaagd
dat hy voor 13 April 1913 te IJmuiden
door een belofte opzettelijk het straf
bare feit heeft uitgelokt, door aan den
machinist A. Th. Maréchal een be
looning in geld te beloven, wanneer
hij de „Hope" tot zinken bracht.
De Rechtbank te Haarlem sprak
den beklaagde vrij van het ten laste
gelegde, terwijl het O. M. 2J jaar
vangenisstraf had geöischt, met last
tot onmiddellijke gevangenneming.
Het O. jM, teekende van dit vrij
sprekend vonnis appèl aan, zoodat de
zaak Donderdag in hooger beroep
voor het Gerechtshof te Amsterdam
diende.
Van de behandeling ook van
zaak is destijds een uitvoerig verslag
in ons blad verschenen, zoodat, daar
geen nieuwe gezichtspunten zich open
den, thans met een kort verslag kan
worden volstaan.
By het getuigenverhoor verklaarde
de machinist Maréchal, dat i.y te
Rotterdam met bekl. een telephonisch
gesprek heeft gevoerd over het plan
tot het doen zinken van het schip.
Hem werd toen door bekl. f 1000
beloofd, welk geld hem veertien dagen
na het zinken van de „Hope", die
voor f30,000 verzekerd was, zou
worden uitbetaald, een belofte die
echter niet is nagekomen. De kapitein
Ai ie vdn Steen verklaarde bij het
telephonisch gesprek tegenwoordig te
zijn geweest. Hij hoorde, vlak bij den
hoorn staande, beklaagde Ja" ant
woorden, toen Maréchal vroeg: „Je
blijft bij de afspraak?"
Advocaat-generaal mr. De Josselin
de Jong ziet in bekl. den man, die
de aanleidende oorzaak van het zinken
is geweest, alsmede van de valsche
scheepsverklaringen, die door de be
manning werden afgelegd.
De bekl. is door de Haarlemsche
Rechtbank vrijgesproken, omdat het
ten laste gelegde niet wettig bewezen
Spr. acht dit bewijs echter wel
geleverd, omdat de verklaring van
den machinist niet alleen staat, maar
steun vindt in de verklaring van den
schipper.
Eischvernietiging van het vonnis
en veroordeeling van bekl. tot twee
jaren gevangenisstraf. Tevens ver
zocht de advocaat-generaal het Hof,
by de uitspraak van het arrest de
onmiddellijke gevangenneming van
bekl. te gelasten.
Mr. dr. Vis pleitte vrijspraak.
Gemeenteraad van Zaandam.
De staking.
In de April-vergadering was door
den burgemeester aan de hand van
het desbetreffende politierapport en
ter beantwoording van een door het
soc.-dem. lid, den heer Kuit gestelde
vraag, de mededeeling gedaan, dat
in een der fabrieken 's nachts een
der particuliere nachtwakers bebloed,
dronken en slapende op den grond
was gevonden.
Tegen deze beschuldiging was een
dezer nachtwakers W. J. Lens van
Amsterdam, te kennen gevende dat
dio op niemand anders dan hem kon
slaau, in een adres aan den Raad in
verzet gekomen.
Adressant verklaart nimmer dron
ken te Zaandam te zijn geweest en
aldaar door de politie ook niet op
den grond te zijn gevonden. Voor
zoover hy weet blykt ook niet uit
het politierapport dat hij in beschonken
toestand is aangetroffen, doch staat
daarin vermeld, dat hij niet naar
sterken drank riekteJ
Dat zijn neus verwond was, vond
zijn oorzaak in het feit, dat hij den
vorigen avond in de duisternis over
een stuk hout gevallen was.
Hij meent dat bedoelde agent van
politie, die het vei baal1 had opge
maakt zonder twijfel zal willen ver
klaren, dat hij niet beschonken was,
daar die agent zelfs eenige oogen-
blikken kalm met hem heeft zitten
te praten.
Adressant geeft voorts te kennen
door de mededeelingen met groote
schade te worden bedreigd, omdat
hij daardoor uit zijn betrekking zal
worden ontslagen, gelijk hy daarin
reeds is geschorst en verzocht nu
dat de voorzitter de beschuldiging
zal terug nemen of een onderzoek
Daar de feiten instellen. -•
Een open brief van den Bond van
Werkgevers, (waaruit wij reeds
vroeger het een en ander hebben
vermeld) on het adres-Lens worden
tezamen behandeld.
Op voorstel van den heer Duys
(S.D.A.P.) wordt besloten den open
brief in de notulen op te nemen.
Ook de brief van Lens zal daarin
worden opgenomen.
De heer Duys meent, dat elk
woord in den brief een onwaarheid
is. Door den voorzitter is met al te
groote onpartijdigheid op de inter-
pellatiön van de heeren Kuyt en
Groen in de vorige raadsvergadering
geantwoord. De burgemeester heeft
alle rapporten openbaar gemaakt,
wat niemand anders in het land
zou doen. De burgemeester heeft
niets gedaan dan de officieele rappor
ten geciteerd, zonder eenig commen
taar daarbij te leveren. Die houding
wordt nu door de werkgevers ver
keerd uitgelegd.
De Voorzitter heeft niet gezegd,
dat de werkwilligen die 's avonds op
straat komen de orde verstoren, hij
heeft alleen de vraag gesteld of
wanneer zy onnoodig en demonstra
tief over straat gaan, zij daardoor
niet tot ordeverstoring aanleiding
geven.
In het politierapport is het te lezen,
dat op sarrende wyze door sommige
werkwilligen en kantoorbedienden is
opgetreden. Ook is niet waar, dat de
Burgemeester gezegd beeft, dat alle
klachten van werkgevers gelogen
zijn. Wel heeft hij aangetoond, dat
verscheidene dier gevallen onjuist
waren voorgesteld.
Is het geen verzwaring van de
taak, dat de houtwerven door vreemde
individuen worden bewaakt Een der
leden heeft een dier nachtwakers
dronken in den trein ontmoet. Het
is Koning Alcohol die waakt. Patroons
moraal, Oranje en alcohol gaan veel
samen.
Zonder de politie met iets op de
hoogte te brengen zijn die nacht
wakers hier gekomen. Zou het zoo
vreemd geweest zijn, als een agent
's nachts zoo'n man over de werf
zag loopen, dacht dat het misschien
was een sabotageplegende staker of
iemand die brand wilde stichten?
Daarbij kan het voorkomen dat inder
daad een kwaadwillige op een werf
kwam. In zoo'n geval kan de politie
meenen, dat het een nachtwaker is.
Wordt op die wyze de taak van de
politie niet verzwaard?
Spr. heeft den Burgemeester ge
waarschuwd niet al t© goedgeloovig
to zyn en te goeder trouw, wanthy
kent de kerels hier nog niet, die
parvenu-achtige vrijzinnigen, die men
hier heeft.
Nu de burgemeester onpartijdig op
treedt deugt hy niet meer en schrijft
men briefjes aan deD Commissaris
der Koningin als hij om 12 uur niet
op het gemeentehuis is.
Telkens heeft de Burgemeester den
werkgevers gevraagd hem in te lich
ten als er hout verscheept werd,
doch de werkgevers voldeden hier
aan niet.
Spr. keurt het af, dat de Bond van
Werkgevers het schrijven aan den
Burgemeester als antwoord op zijn
aanbieding om bemiddeling heeft ge
publiceerd, terwi,jl de Burgemeester
zoo gentlemanlike is geweest om
dien brief niet openbaar te maken.
Daarbij stelt men het voor, of de
Burgemeester geweigerd heeft te
antwoorden op een vraag van een
der patroons of hy niet bereid zou
zyn de particuliere nachtwakers te
beschermen. De voorzitter heeft hier
op wel degelijk geantwoord.
De houtpatroons zullen door hun
wyze van optreden den strijd moeten
verliezen. Zulke menschen mogen
het niet winnen.
Spr. vraagt of het waar is, dat de
Christelijke stakers niet voldoende
geld tot ondersteuning hebben. Wan
neer dat zoo is, dan blijkt daaruit,
dat de Christelijke baronnen en ge-
fortuneerden één lijn trekken met de
vrijzinnige patroons.
Spr. hoopt, dat de Raad het zal
te kennen geven, als de burgemees
ter niet onpartijdig optreedt, en dat
men dan met feiten zal komen. Spr.
brengt hulde voor de wijze waarop
de burgemeester zich van zijn taak
heeft gekweten. De arbeiders hebben
den burgemeester gesteund, doch
daardoor heeft hij den steun van de
patroons verloren. Ook der politie
brengt spr. hulde.
De Voorzitter zegt, dat B. en
W. voorstellen beide stukken in hun
handen ter afdoening te stellen.
De Voorzitter zegt, niet te willen
antwoorden op de onbeschofte wijze,
waarop de Bond van Werkgevers
zich in zyn open brief heeft geuit.
Spr. gaat den geheeleu inhoud
van den brief na.
Spr. vraagt of Zaandam eigenlijk
niet het toonbeeld is geweest van
een ordelijke, rustige stad?
De ordeverstoringen waren steeds
het gevolg dat men de politie niet
heeft gewaarschuwd, wanneer werk
willigen en kantoorbedienden op
straat kwamen.
Op de beschuldiging van partijdig
heid zal spr. niet ingaan. Doch dit
was aanleiding, dat hij zijn bemid
deling introk. Ook na die beschuldi
ging is spr. voortgegaan in dezelfde
richting en heeft hij meer gedaan,
dan hij als burgemeester verplicht
was.
Spr. heeft aan het bestuur van den
B. v. W. een brief geschreven, waarin
hij wees op de onjuiste voorstellingen,
en waarin hy er op aandrong het
beweerde met bewijzen te staven.
Een grief heeft spr. den Bond er
van gemaakt, dat men niet gewacht
heeft tot het officieele raadsvorslag
zou zijn verschenen. Dit heeft spr.
ook den voorzitter van den Bond v.
W. den heer EDdt aangeraden.
Aan den Bond heeft spr. vrijheid
gegeven zijn antwoord op den open
brief te publiceeren. Men heeft dit
niet gedaan.
Spr. is van zichzelf overtuigd steeds
zijn plicht te hebben gedaan en
onpartijdig te hebben gehandeld.
De heer Fris (a.r.) vraagt ook
hot schryven van den burgemeester
in de notulen op te nemen.
Hiertoe wordt besloten.
De heer Fris zegt, dat het gerucht
gaat, dat de kas der Christelijke
stakers slecht staat. Spr. weet dit
niet, doch wel weet hij, dat elke
week aan de Christelijke stakers een
gulden meer wordt gegeven dan aan
de modernen. Spr. acht het niet in
het belang van Zaandam, dat de
arbeiders de staking winnen.
(De heer D u ij sAcht u het dan
gewenscht dat zy de staking ver
liezen
De heer Fris (a.-r.) zou het in het
belang van Zaandam achten, als de
staking morgen eindigde. (De heer
Du ijs: gewonnen of verloren?)
De heer Fris: Opgelost. De in
dustrie krijgt oen gevoeligen klap;
daarbij zullen er arbeiders zijn, die
straks niet meer aangenomen kunnen
worden. Het gaat niet aan te zeggen
de arbeiders moeten de staking
winnen.
De heer Du ijs (s.d.a.p.): Nu de
patroons alle bemiddeling weigeren,
moet gewacht worden dat de over
winning behaald is.
De heer Van der Veen (A.-R.)
erkent, dat de voorzitter een moeilijke
taak heeft. Dat de voorzitter de zaak
als sociaal democraat partijdig beziet
is verklaarbaar.
Spr. acht het een ongewenscht
standpunt, dat een werkwillige of
een kantoorbediende, die rustig zijn
weg wil gaan, kennis moet geven
aan het hoofd der gemeente. Ieder
moet veilig zijn weg kunnen gaan.
De heer Baas (A.-R.) erkent, dat
over de orde niet te klagen valt. Het
is inderdaad waar, dat de werkwil
ligen zelf veel kunnen doen tot het
bewaren der orde. Al die groote
woorden brengen ons verder van
huis. Dit geldt ook voor de stakings
leiding. Men moet geen olie op het vuur
werpen. Men heeft geen tegenover
gestelde maar evenwijdig loopende
belangen.
De heer Gropn (S.D.A.P.) criti-
seert de houding der Christelijke ver
trouwensmannen. 8 weken is er ge
vochten. 't Is een schande dat men
hier nu adviseert om maar weer aan
het werk te gaan. Moet de toenadering
komen van de arbeiders. Zijn de
loonen niet schandelijk laag?
De heer Prins (S. D. A. P.) zegt
nooit zulk een ordelijke staking te
hebben gezien als hier, wat spr. dankt
aan den burgemeester, de stakings
leiding en den commissaris van politie.
Vechtpartijen komen in gewone
tijden ook wel voor. In het geheel
is één klap uitgedeeld, terwijl er alle
Zaterdag- en Zondagavonden klappen
bij de vleet worden uitgedeeld. Bij de
stakingen van het Hart en de Phenix
ging het er anders by langs.
De heer Feisser (Vrijz.-Dem.)
meent ook dat men alles wat kwetst
moet nalaten en niet generaliseeren.
Spreker wijst er op, dat ook van
stakerszijde is te kennen gegeven,
dat men geen bemiddeling wenscht.
Dan komt men niet tot een eind.
Van beide zijden moet men iets toe
geven.
De heer Duys (S. D. A. P.) wil
natuurlijk ook een spoedige oplossing
van het conflict, doch acht het in het
belang van Zaandam, dat de stakers
den strijd winnen, omdat het meer
in het belang i8 dat de honderden ar
beiders proficeeren van een bloeiende
industrie, dan 14 of 15 fabrikanten.
Het is het beginsel van de soc.-dem.
zooveel mogelijk welvaart aan zooveel
mogelijk menschen te verz keren. De
overzijde vereenzelvigt het belang der
gemeente met dat der kapitalisten.
Het is ook in het belang der nering
doenden als de arbeiders de over
winning behalen. Als de patroons de
rijkdommenuitZaandam hebben weg
gehaald, gaan zij de gemeente uit. naar
Bloemendaal, terwijl de arbeiders hier
blijven.
Menschen die de goede trouw niet
betrachten, noemt spr. tuig. Spr. zegt
dit in verband met het optreden der
patroons tegenover den burgemeester.
Onderkruipers zijn verraders, al wil
spr. verzachtende^ omstandigheden
pleiten.
De heer Fris e. a. sterken door
hun woorden de werkgevers. Samen
werking tusschen twee tegenover
elkaar staande partijen noemt spr.
lak door strijd moeten verbeteringen
worden verkregen. Spr. deelt mede,
dat de voorzitter moeite heeft gedaan,
toen by zich had teruggetrokken, een
ander te krijgen als bemiddelaar. Als
de patroons alle bemiddeling blijven
weigeren, zou het niet zoo vreemd
zijn wanneer het vaststaat, dat het
winnen van den 3trijd door de stakers
zou zyn in het belang van Zaandam
niet onmogelijk zou zijn, dat men tot
subsidie uit de gemeentekas aan do
stakers zijn toevlucht zou moeten
nemen.
De heer Van der Laan (S. D.
P.) constateert, dat do heer Van
der Veen niet heeft aangetoond, dat
B. en W. bij de staking zijn betrok
ken.
Dat de stakers alle bemiddeling
hebben afgewezen is niet waar:
alleeh hebben zij te kennen gegeven
die bemiddeling niet te zullen vragen.
De voorzitter constateert, dat
niemand in den Raad het voor den
open brief heeft opgenomen. Spr. is
het met den heer Van der Veen
eens, dat woorden als tuig niet in
den Raad thuis hooren.
De heer Duys: Ik eigenlijk ook.
De heer Fris heeft, naar sprekers
oordeel zich onvoorzichtig uitgelaten
door te zeggen, dat er gebrek komt
in de gezinnen van de arbeiders.
Daardoor heeft hij steun gegeven
aan de patrooDS. Dit heeft spr. van
iemand, die zegt voor de arbeiders
te gevoelen verbaasd. Daarbij ver
dient het afkeuring, dat officieel uit
den Raad aan een der beide strijdende
partyen steun wordt verleend.
Met den heer Van der Veen
spr. het eens, dat iedereen op straat
veilig moet zijn. Doch als men liever
geen herrie heeft dan wel, is het
toch veel voorzichtiger de politie
vooraf keunis te geven.
De heer Prins stelt een motie
veor, waarin door den Raad sym
pathie wordt uitgesproken met de
onpartijdige leiding van den voor
zitter en afkeuring wordt te kennen
gegeven over de onwaarheden door
den Bond aan het adres van den
burgemeester geuit.
De heer Fris (A.-R.) heeft met
genoegen van den voorzitter gehoord,
dat bemiddeling nog mogelijk ia.
Spr. ontkent te hebben gezegd, dat
de arbeiders maar weer aan het werk
moeten gaan. Alleen heeft hij een
spoedige oplossing in het belang van
Zaandam genoemd. Tegenover de
bewering van den heer Duys dathy
ten gunste van de werkgevers heeft
gesproken, wijst hy op de houding
van de heeren Duys c. s. die niets
anders hebben gedaan dan ten gunste
▼an de stakers spreken.
De heer Brinkman (vrijz.-dem.)
geeft te kennen in te stemmen met
het eerste deel van de motie, doch
kan het tweede deel niet voor zijn
rekening nemen, vooral omdat de
aangevallenen zich hier niet. kunnen
verdedigen.
De heer Duys: Ik dacht wel dat
de heeren een smoesje zouden vinden.
De heer Brinkman'. Ik sta vry
zoowel tegenover de patroons als
tegenover de arbeiders.
De heer Baas meent ook dat het
niet aangaat medeburgers een hak
te zetten zonder dat zy zich verde
digen kunnen.
De heer Duys stelt zijn partij
genoot Prins voor het laatste ge
deelte van zijn motie terug te hemen.
Spr. zal tevreden zijn als de leden
voor het eerste deel stemmen, om
dat zij daardoor den Bond een vol
doenden draai om de ooren geven,
aangezien de Bond in den open brief
aan den voorzitter getuigd heeft, dat
hij met twee beenen staat op het
standpunt van de arbeiders.
De heer Prins neemt het tweede
deel van de motie terug.
De motie-Prins wordt daarop met
algemeene stemmen aangenomen.
De Voorzitter zegt den leden
dank voor dit bewijs van vertrouwen.
De open brief en het adres-Lens
worden in handen van den voor
zitter ter afdoening gesteld. (Hbld.)
en Staffordsbire, en in Warwickshiie
ziet het er met den oogst allertreu
rigst uit.
In Frankrijk is het al weinig beter.
Zelfs in het zuiden van dat land tn
aan de Riviera volgt de eene storm,
steeds gepaard met regen en sneeuw,
op den anderen. Ook daar is op ver
schillende plaatsen de oogst geheel
of gedeeltelijk vernield.
Te New York is het daarentegen
zoo heet als het iu 31 jaar niet ge
weest is. De thermolmeter wees daar
Woensdag 90 gr.
BUITENLAND.
Een scheepsongeluk.
Petersburg, 28 Mei. Zeven jonge
lieden uit de voorname kringen deden
gisteren een tocht met een jacht van
de academische jachtclub in de Fin-
sche Golf. Door den hevigen wind
kantelde het jacht. De opvarenden
klemden zich aan het omgeslagen
schip vast en hielden zich zoo den
geheelen nacht boven water. Van
morgen weiden zes van hen echter
door de golven weggeslagen, alleen
de zevende kon door visschers wor
den gered.
Meimaand.
De door dichters in alle toonaarden
bezongen Meimaand doet dit jaar hare
reputatie weinig eer aan, niet alleen
in ons land. In Engeland by v. is het
even koud, zoo niet kouder dan ten
onzent en uit alle streken van dit
land komen berichten omtrent de
schade, door de vorst aan de gewassen
toegebracht.
In East Berkshire lagen dezer dagen
de vijvers toe en zelfs de planten,
die met glas waren bedekt, leden
onder de hevige koude.
In het district Bath teekende de
thermoter 22 gr. Fahr., zoodat o.a.
de aardappelen totaal bedorven zijn
en ook de vruchtboomen zwaar heb
ben geleden; in het district Peter-
borough, het noorden van Shropshire
De hoogste goederen van Indië.
Oceanen scheiden Nederland van
zijne koloniën in Oost en West, en
een wyde kloof gaapt tusschen de
gedachten-sfeer der Indiërs en de
onze, maar toch wist het menschelyk
genie een, door de eenheid in het
denken der menBchheid geschoorde,
brug te slaan naar het Oosten en
het Westen, waarlangs ideeön-wisse-
ling den producten-handel kon volgen,
en wist het daar om den evenaar in
het Oosten te vereenigen, niet alleen
politiek en economisch, maar ook
geestelijk, die duizenden eilanden,
van wier bewoners eenige groepen
in godsdienst, taal, zeden en ge
woonten meer van elkaar, dan van
ons verschillen.
Het schoonste idee, dat Nederland
zóó aan den Indischen Archipel
bracht, is het Christendom. Ons ge
werd dit uit het Oosten, en onze
zendelingen voeren het langs
heilige gronden naar de verste landen
der zon alsof door een wonder de
goddelijke gedachte verder terug
kaatste dan haar beweging aanvang
nam.
In de pracht der tropische natuur,
waar, bij het maanlicht de palm zich
verheft als een vrouw, biddend in
een doorgeurden tempel, waar de
mensch zich zyn zwakheid met
Gods grootheid hoort toezingen, ge
voelt het Christendom zich weer in
zijn omgeving, en, had niet de ver
strakte leer van Mohammed daar de
harten al gevat, het had ook op
Java, gelijk reeds op Ambon,
Minahassa en in de Battaklanden
rijken oogst mogen saè,mbinden.
Maar wij, Christenen, wat kunnen
we door den Islam en de Moslims,
door het Boeddhisme en zijn aan
hangers ons gevoel en ons inzicht
verrijken! Immers, door de studie
dier godsdiensten zien wij de zuiver
heid van het Christendom als getoetst
goud en komen wy tot de erkenning,
dat velen onzer „heidensche" broeders
in de deugdenouderliefde, zelf
bedwang, berusting, bescheidenheid,
verder zijn dan wij.
Laten wij zendelingen uitzenden
evenals Mohammedanen en Boed
dhisten op hunne wijze, maar laten
wij toch vooral de menschen
wij willen bekeeren, in hun gods
dienst, zeden en gewoonten leeren
kennen
Gelukkig ziet de zending in,' dat
zij zich aldus aan moet passen aan
de omgeving, en wordt juist door
zendelingen rijk materiaal geleverd
voor de kennis van godsdienst, taal,
zeden en recht der Indiërs. Zoo
worden onze godsdienstige ideeön en
onze wetenschap verrijkt langs die
banen.
En niet alleen vloeit de Christelijke
godsdienst in zyn volheid over den
Archipel uit, maar ook ziét de Indiër
met verwondering, maar ook
deele bewonderend onze instellingen
van Staats- en gemeentebestuur ten
zljnent doorwerken, en half verbaasd,
half verblijd hoort hy van onze be
grippen van recht, goede trouw, van
onze inzetting van het huwelijk en
de plaats der vrouw alle welke
begrippen en instellingen zich uit
christelijke beginselen ontplooiden of
den invloed daarvan sterk onder
gingen.
Zoo schrijft in haar brieven de
liefelijke Raden Adjeng Kartini, dat
zij verrukt was over de plaats dei-
vrouw in het christelijk huwelijk.
En juist de Westersch-beschaafdu
Kartini, die het Christendom als
maanstralen door de jonge ziel zag
schemeren, schenkt ons de bloemen-
bekoring der Javaansche vrouw, wier
teer gevoelsleven balsem zou mogen
zijn voor het iets te intellectueele,
iets te individueele geestesleven van
enkelen harer Hollandsche zusteren.
In het algemeen zal het Oosten
wèl doen, zich, zonder het volks
eigen los te laten, te sterken aan
het scherpe intellect, den geest van
persoonlijk initiatief, het vrijheids
gevoel van den Westerschen enkel-
ling,terwijl deze laatste van het
fijne gevoelen van den Javaan, diens
opgaan in de landszeden, weer veel
kan leeren.
De Archipel-maleier gevoelt, dat
hij bij ons, Nederlanders, op recht
kan rekenen, en bewijst door dat
gevoel, dat hij een louter idee van
het Westen heeft ontvangen.
Zeer zeker is het er verre van.
dat de Indiër al onze vormen van
procesrecht, die menigen Hollander
vreemd aandoen, bewonderend zou
billijken, maar wel ziet „hy er als
kern, dat de Hollander hem een
eerlijk rechter is, voor wien hij zich
vrijelijk kan verdedigen, en dat waar
deert hij. En zóó kan men wel in
een strafgeding de kalme oogen van
een maleischen beklaagde even zien
opflitsen, als een sprake van mensch
tot mensch, als een hulde, omdat
hem is recht gedaan. En wanneer
dan een zware straf tegen den be
klaagde wordt gewezen, treft geeD
blik van haat den rechter, die im
mers alles heeft gedaan, om
goed vonnis te kunnen wijzen.
Een merkwaardig bewjjs, hoe onze
goede trouw, ons „een man een man,
een woord een woord" bij den Ma-
leier-insloeg, is wel, dat men in de
Padangsche Bovenlanden onder de
uitdrukking: „Bag badjandji djo
oelando" (letterlijk: „Zooals bij het
afspreken met Hollanders") verstaat
precies doen, zooals is afgesproken"
De Archipel-maleier waardeert ook
zeer, dat hem onder het Nederland-
sche bestuur groote vrijheid is ver
zekerd; dat zijn instellingen, zijn
recht, zijn godsdienst, zijn zeden en
gewoonten niet worden op zij ge
schoven; dat er geen breuk in zyn
geschiedenis wordt geslagen, door
strakke, straffe oplegging van Wes-
tersch recht en Westersche instel
lingen, maar dat de Regeering juist
wenscht, dat de archipel-adat, die
niet in strijd is met de menschelyk-
heid, blij/t voortleven, zoolang als de
bevolking dit zelf wil, en dat bestuur
en rechtspraak zooveel mogelijk rus
ten op de inheemsche bestuurs
instellingen en de eigen rechtspraak
der bevolking.
Zóó volgt de Regeering in Indiö
een waarlijk breede en wijze politiek.
Zal nu deze organische ontwikke
ling, deze uitwisseling van ideeön
doorwerken, dan moet Nederland met
Insulinde vereenigd blijven. Zou toch
een der grootmachten den Archipel
overweldigen, dan zou, afgezien van
den zwaren cyns, die men den Indiörs
zou opleggen, en van den stroom van
laaghartige gelukzoekers, die zich van
het overheerschende volk over hen
zou uitstorten, zeer zeker een breuk
in hun geschiedenis, in hun organi
sche volksontwikkeling geslagen
worden.
Bestuur, rechtspraak, onderwijs
zouden dan van nieuws geregeld
worden, met sterke centralisatie, met
starre, straffe commando's, als in een
legermacht, met onderdrukking van
de bestaande volksinstellingen, met
fatsoeneering en verwringing van het
geestelijk leven der ongelukkige in
heemsche bevolking naar het model,
dat de overweldiger vooraf zou heb
ben vastgesteld. Vooral de nieuwste
koloniale geschiedenis geeft voor
beelden van een dergelijk streven.
Zóó zou een van boven af revolu
tionaire politiek gevolgd worden.
Maar op Nederland en Indie rust
de plicht tegen zulk een overrompe
ling te waken, in het belang der
Indiërs, in het belang van het Moeder
land, in 'het belang van vrijheid en
recht.
Het is onze heilige roeping om
door rechtspraak en politie naar
binnen, maar ook door een krachtig
leger en een vloot van sterke schepen
naar buiten de geestelijke goederen
der volkeren onder de Nederlandsche
vlag te beschermen.
Neen, niet alleen aan verdragen
danken wij onze positie in Oost-Aziö,
zooals wel is beweerd, maar aan
onze innerlijke kracht, onzen takt,
ons welbewust streven naar geleide
lijke historische ontwikkeling der
Indiörs, aan onze uitwisseling van
ideeën met het Oosten, zooals geen
enkele koloniale mogendheid het heeft
toegepast, maar daarbij is ons dan
de zware taak opgelegd, om, nu het
veld van de wereld zich verplaatst
naar den Stillen Oceaan, ook aldaar,
zooals in middeleeuwen en nieuwe
geschiedenis in Europa, het even
wicht der volkeren en daarmede het
recht in de wereld te helpen bewaren.
Brengt onze vloot en ons leger dan
in overeenstemming met de breede
kracht, die van ons uitgaat over de
wereld, laat de defensie althans vol
doende zijn, om bij een oorlog tus
schen de grootmachten den rechts
toestand in den Aziatischen Archipel
naar behooren te beschutten!
Nog is het mogelijk.
Het zal afhangen van de volks
vertegenwoordiging, of wij, als weer
het kanon onweert op den Stillen
Oceaan, voor God, Koningin en Vader
land zullen kunnen handhaven, wat
wij ontvingen, dan wel de hoogste
goederen der menschheid ten roof
moeten laten.
Langs de straat.
Roovorbende van Japijokla.
A Een kinderhand is gauw gevuld,
zegt het spreekwoord. Geef een jongen
een paar plankjes, een hamer en wat
spijkers, en by' toovert u allerlei
fantastische voorwerpen, als daar zyn
auto's, vliegmachines en kasteelen.
Geef hem twee stoelenhij waant
zich op een dreadnought te zyu voor
een overmachtigen vijand. Kinderen
hebben fantasie en die fantasie stelt
ben in staat met de aller-eenvoudigste
hulpmiddelen de aller-ingewikkeldste
problemen optelossen.
Maar natuurlijk accepteert een
kind liever het reeöle dan het primi
tieve. Liever heeft het de spoorwagen-
in-blik, die langs heusohe rails kan
rijden dan het voorvaderlijke namaak
sel ervan. Al was het alleen maar
hierom, dat hij daar bij de vernieling,
meer satisfiactie van heeft. Want
zoo'n primitief houten ding meteen
paar raderen van garenklosjes is lang
niet zoo aardig om stuk te maken
als een vernuftig in elkaar gezette
mechanische spoorwagen.
Maar een van de heerlijkste dingen,
die je een jongen geven kunt, zyn
heusche spoorwagens. Zoo'n gevaarte
van eenige duizenden kilo's, dat je
met je allen een eindje voortbewegen
kunt langs de rails, zoo'n leege, open
goederenwagen, waar je op, in, aan,
boven, onder, langs en midden kunt
hangen, staan, zitten, enz. dat is
je ware.
Er is nog een hooger genot. Dat
is het genot in het onbeperkte bezit
te zyn van een wagon eerste en tweede
klassehet intense genot op de
zachte kussens, slechts voor weledel
geboren en hoogwelgeboren zitvlakken
bestemd, zijn proletariörsbeenen te
mogen uitstrekkenmet zijn beslijkte
schoenen, of, nog liever, met ruw
houten klompen, het zachte pluche
te mogen bezoedelen, kortom in
bandelooze vry heid de anarchie hoogtij
te doen vieren. Heerlijk, zoo'n onbe
twist eigendom ter dispositie te
hebbenheerlijker dan welke bosch-
rijke heerlijkheid van welken hoog
geboren graaf met wandelwegen,
vijvers en stille paadjes.
Natuurlijk meesmuilt de lezer. Na
tuurlijk zegt hy by zich zelf: hy
dat ben ik is weer aan 't doorslaan,
hij doet weer eens aardig. Wie ter
wereld, aldus gaat de lezer voort in
beter weten, wie ter wereld geeft nu
aan jongens spoorwagens cadeau om
Met uw verlof: ik sla niet door.
Ik blyf in de 1ÜQ vaQ bet waarachtige,
zooals al mijn werk aan de krant
steeds het stempel draagt van waar
heid en waarheid alleen. Wie mij niet
gelooven wil, moet maar eens 's mid
dags, na de schooluren, gaan kyken
op het rangeerterrein van de Hol
landsche Spoor. Hy zal zien, dat daar
allerlei goederenwagens, en, als 't
geluk dient, ook personenwagens,
gereed staan om tot speelgoed te
dienen van de jongens uit den omtrek.
Hij zal zien, dat ze zelf rangeerdertje
spelen, met vereende krachten de
