HELDERSCHE COURANT
VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE
Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Aardrijkskunde
Het Eiland Texel
No. 4337
DONDERDAG 16 JULI 1914
42e JAARGANG
Abonnement per 3 mnd. 65 ct., franco per post 90 ct., Buitenland f 1.90
Zondagsblad 37 i 45 0.75
Modeblad 65 75 „1.00
Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
Advertentiën van 1 tot 4 regels (bij vooruitbet.) 30 cent. Elke regel meer 6 ct.
Ingezonden mededeelingen van 1 tot 4 regels 75 cent. Elke regel meer 15 cent.
Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hooger berekend.
Groote letters en cliché's naar plaatsruimte. - Bewijs-exemplaar 2h cent
Het eerstvolgend nummer
van ons blad verschijnt
Zaterdagmiddag.
Vertrek en aankomst der tieinen.
VAN DEN HELDER NAAR AMSTERDAM.
Vei'lrek Aankomst
5.15 's Muund. on daags na feestd. 7.40
0.26 op Zon- on Feeatd. niet 9.10
6.59 op Zon- en feeslil. t. Alkmaar S.OG
7.40 sneltrein 9.10
7.48 Donderd. tot Scliagen 8.46 2)
9.0211.87
11.552.21
1.48 op Zon- en Feeatd. niet 4.35
4.10 gedueltelük sneltrein 6.03
7.40 sneltrein 9.17
8.3210.54
VAN AMSTERDAM NAAR DEN HELDER.
"Vertrek Aankomst
4.44 alleen Donderdags 7.34-
6.04 op Zon- en Feestd, niet 8.35
8.12 sneltrein 9.37
9.— Zond.,alleen van aT Alkmaar 10.07
9.4411.47
12.543.26
3.386.07
5.257.32
9.05 sneltrein 10.35
10.06 alleen van ar Alkmaar 11.14
10.47 op Zon- en feestdagen 12.54
Ih Alkmaar.
te Scliagen.
STOOMBOOTDIENSTEN.
Halder-Amsterdam (Gebr. Zur MUhlen).
Van Helder 'smorg. 7.15 en 'sav. 11 uur
A'dam 9.15 'sm. 4
Helder-Texel (T.E.S.O.).
Van Helder'smorg. 5.15,9.15') en
's midd. 12.15,4.15 en 7.55.
Van Texel 'smorg. 4.15,6.30,10.45en
's midd. 2.50 en 6.15.
Op Zon- en feestd. te 10 uur.
Ingezonden Mededeeling.
Geneest Uwe schele hoofdpijnen
met de Pink Pillen.
De schele hoofdpijnen komen meer
voor bij de vrouwen dan bij de man
nen. Dat geeft dus reden te denken
dat de storingen, eigen aan het
vrouwelijk geslacht, niet vreemd zijn
aan deze zoo pijnlijke ongesteldheid.
Niets is meer waaren bij heel veel
vrouwen is de terugkeer der schele
hoofdpijnen zoo regelmatig dat som
migen bijna met zekerheid zeggen
kunnen: „Ik zal op dien dag schele
hoofdpijn hebben". Het gebruik der
Pink Pillen kan dat alles in orde
brengen, omdat de Pink Pillen een
volmaakte regelaar der lichaams
werkingen zijn en tegelijkertijd een
krachtige herschepper van het bloed
on versterker der zenuwen. De schele
hoofdpijnen gaan ook samen met
slechte spijsvertering, in welk geval
evengoed mannen als vrouwen eraan
onderworpen zijn. Niet zelden komt
men personen tegen die iederen dag
aan schele hoofdpijnen lijden, ge
durende 2 of 3 uren na iederen maal
tijd. De Pink Pillen kunnen alsdan
met succes genomen worden. Zij ge
nezen de maagpijnen en vergemakke
lijken den arbeid der spijsvertering.
Men weet dat de slechte spijsver
tering voortkomt uit een zwakheid
van de maag die niet dan onvol
komen haar werk kan doen. Deze
zwakheid wordt veroorzaakt door de
slapheid van het bloed, en nu be
zorgen juist de Pink Pillen lijk en
zuiver bloed met iedere pil.
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar
ii fl.75 per doos, en f9.— per zes
doozen bij het Hoofddepöt der Pink
Pillen, Dacostakade 15, Amsterdam
voor Helder en Omstreken bij
H. DE BIE—Biersteker, Keizerstraat
93 en H. W. ZEGEL, Kanaalweg 63
te Schagen by J. ROTGANSte den
Burg (Texel) bij T. BUIS en verder
bij verschillende Apothekers en goede
Drogisten.
wan
door P. DEUZEMAN,
Hoofd der School to De Cockedorp op Texel
en Leeraar Middelbaar Onderwas
in Aardrijkskunde.
In 1914 herzien door:
J. Daalder Dz. en W. Mets Tz.
13)
b. De opening van het Noord-Hol-
landsche kanaal, waardoor de
schepen naar Amsterdam gingen
in plaats van over de Zuiderzee,
waardoor de loodsen hun brood
winning verloren.
De toeneming der ondiepten
voor den ingang van bet Y bij
Amsterdam (Pampus) was dus
Oudeschild zeer nadeelig.
c. De schepen kozen als ligplaats
de haven van Nieuwediep, een
der beste en veiligste van Europa,
in plaats van de reede van Texel.
Dat Oudeschild hierdoor leed,
valt te begrijpen.
J. De organisatie van het loods
wezen (1835). De loodsen (zie bij
Den Hoorn) vertrokken naar
Nieuwediep, later naar IJmuiden,
de jongste voorhaven van Am
sterdam.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Postduiven-Vereeniging „Hollands
Noordpunt" te Helder.
Wedvlucht van Greil (Frankrijk),
afstand 500 K.M., goed weor en Zuid-
Oosten wind, gehouden op Zondag
21 Juni:
le pr. A. Felkers, 2e pr. idem, 3e pr.
idem, 4e pr. W. Dienaar, 5e pr. M.
Bruin, 6e pr. idem, 7e pr. A. Felkers,
8e pr. A. Gomos, 9e pr. A. Felkers,
10e pr. K. Koch.
Wedvlucht van Orléans (Frankrijk),
afstand 603 IC.M., goed weer en Zuid-
Oosten wind, gehouden op Zondag
5 Juli:
le pr. A. Felkers, 2e pr. M. Bruin,
3e pr. idem, 4o pr. A. Felkers, 5e
pr. idem, 6e pr. K. Koch, 7e pr. W.
Dienaar.
Prins Hendrik met de „Zeeland"
naar het Noorden.
De bijzondere verslaggever van hot
„Alg. Handelsblad" schrijft in een
tweede artikel omtrent deze reis het
volgende
II.
Ik moet nog eenige aanvulling
geven omtrent de ontvangst van den
Prins iu Kopenhagen. Behalve de
Koning van Denemarken waren bij
de landingsplaats aanwezig de prin
sen Harald, Waldemar, Gustaaf en
Axel van Denemarken en prins George
van Griekenland, benevens verschil
lende autoriteiten, ouder wie de
consul-generaal J. G. M. Rietbergen
on de vice-consul mr. H. A. Lorentz, de
bekende explorer van Nieuw-Guinea,
en de aan Z. K. H. toegevoegde eere-
dienst Graaf F. Ahlefeldt-Laurvigen
en Baron Juel-Brockdorft'; bij het
gevolg van den prins had zich nog
gevoegd de huismaarschalk Yon
Bülow-Stolle, die de verdere reis mede
zal maken.
Het is jammer geweest, dat door
een misverstand Z. M. ongeveer één
uur tevergeefs op de komst vau den
Prins heeft gewacht. De „Zeeland"
had van Z. K. H. de order ontvangen,
zoo mogelijk precies om 11 uur in de
haven van Kopenhagen aan te komen
en was dan ook op de minuut op tijd.
Op welke wijze het nu mogelijk ge
weest is, dat dit uur van aankomst
niet nauwkeurig in Kopenhagen be
kend was, weet ik niet te zeggen. Er
moet natuurlijk ergens een misver
stand geweest zijn, wat het betreu
renswaardige gevolg had, dat Zijne
Majesteit een uur bij den aanlegsteiger
heeft moeten wachten.
Nadat Z. K. H. ten paleize in in-
tiemen kring had gedejeuneerd, kreeg
de Hollandsche kolonie in Kopen
hagen gelegenheid hare opwachting
bij Z. K. H. te maken en bood bij
die gelegenheid een kostbaar geschenk
aan, bestaande uit 4 porseleinen ijs
beren uit de beroemde Kopenhaagsche
porseleinfabriek.
's Avonds was galadiner ten hove,
waarbij ook genoodigd waren het ge
volg van Z. K. H., de hem toege
voegde eeredienst en de commandant
van de „Zeeland". Na het galadiner
vertrok Z. M. de Koning en H. M. de
Koningin met het Koninklijke jacht
„Danneborg" naar Aarhuus.
Van den tweeden dag van zijn
verblijf maakte Z. K. H. gebruik om
in streng incognito de tentoonstelling
te Malmö te bezoeken. Als gewoon
bezoeker heeft hij die tentoonstelling
in oogenschouw genomen. Intusschen
was de Hollandsche kolonie aan boord
van de' „Zeeland" samengekomen,
eenigszins feestelijk door de officieren
ontvangen. Toen Z. K. H. van zijn
tocht naar Malmö terugkeerde, be
woog hij zich onder de gasten, daarbij
zeer velen minzaam aansprekende.
Des avonds was diner aan boord,
waarbij, behalve de dagelijksche
gasten, ook de aan Z. K. H. toege
voegde eeredienst, de consul-generaal
en de vice-consul genoodigd waren.
Een woord van lof moet mij hier
van het hart voor de wijze, waarop
de Hollandsche kolonie de opvarenden
van de „Zeeland" heeft onthaald. Op
den tweeden dag van het verblijf te
Kopenhagen kwam in de eerste plaats
aan boord een groote bezending sigaren
Omstreeks een 50 jaar geleden be
stond te Oudeschild zelfs een zeevaart
school. Verscheidene personen namen
deel aan het onderwijs, aldaar gegeven.
Naar men wil bevinden zich in de
Herv. Kerk twee lichtkronen die door
Tromp en de Ruiter, Neerlands eerste
zeehelden, zouden geschonken zijn.
In het onlangs verkochte logement
„De Zeven Provinciën" wees men den
bezoeker nog de zoogenaamde „de
Ruiters-kamer" aan, waar deze zee
held meermalen overnacht zou hebben.
Men weet, dat het admiraalschip van
dien held ook „De Zeven Provinciën"
heette.
De beide schansen ten zuiden van
het dorp dienden:
1. Om een landing van den vijand
te beletten.
2. Om de reede van Texel te be
strijken in oorlogstijd.
Het Algemeen Weeshuis te Den
Burg is eigenaar van de „Weezeu-
waterputten" ten N.W. van het dorp,
waarin steeds goed drinkwater aan
getroffen werd, 't welk voorheen door
schepelingen van hier werd betrokken.
De opbrengsten hiervan kwamen ten
goede aan het Weeshuis. Ook het
dorp voer er wel bij, daar de personen,
die belast waren met het vervoer naar
de schepen, hier gewoonlijk nog al
eenige verlering maakten. Toen de
schepen de reede van Texel meer
en meer verlieten, hield ook deze
en sigaretten om onder de manschap
pen verdeeld te worden en bovendien
een uitnoodiging ora des avonds in
het beroemde Kopenhaagsche Tivoli
samen te komen, waar hun een
Deensch souper zou worden aange
boden. Dat deze royale uitnoodiging
in den smaak viel, werd wel het best
bewezen door het feit, dat veel meer
dan honderd man van de invitatie
gebruik maakten.
In een der zalen waren vier lange
tafels keurig aangerecht en onder
vroolijken kout lieten zij zich het
gebodene uitstekend smaken. En toen
een der leden van de kolonie de man
schappen toesprak en die toespraak
door een vau hen was beantwoord,
steeg de vreugde tot geestdrift, welke
zich uitte door het zingen van vader-
landsche liederen en ter eere van
het aangehuwde Deensche gedeelte
der kolonie, door het zingen van het
Deensche volkslied.
En alsof dit nog niet genoeg ware,
zoo voelde zich een der leden, der
kolonie nog genoopt dienzelfden avond
een groote bezending sigaren ter uit-
deeling aan de manschappen aan
boord te zenden.
Het enthousiasme over deze schit
terende ontvangst was aan boord
algemeen; maar ook de Hollandsche
kolonie was buitengewoon ingenomen
met de wijze waarop de opvarenden
van de „Zeeland" zich gedragen heb
ben. Geen enkele wanklank werd
vernomen; in het reusachtige Tivoli,
waar de bemanning, ook al weer
door bemiddeling der Hollandsche
kolonie, vrijen toegang had, bewogen
zij zich beide avonden in onge
dwongen vroolijkheid, zonder dat die
in de vaak bij Hollanders voorkomen
de onaangename luidruchtigheid over
ging. Wanneer de equipage een on-
vergetelijken indruk van Kopenhagen
heeft medegenomen, dan is dat zeker
niet voor hot kleinste gedeelte te
wijten aan de onbekrompen wijze,
waarop de Hollandsche kolonie de
oud-vaderlandsche gastvrijheid heeft
gehandhaafd.
Den laatsten morgen in Kopen
hagen heeft Z. K. H. besteed voor
het maken van een automobiel tocht,
waarna hij te 11 u. 30 weer aan
boord kwam. Het uur van vertrek
was op 12 uur bepaald en precies
op tijd vertrok de „Zeeland" met
bestemming naar Petersburg.
Het is, alsof de Goden deze vorsten-
reis nu eens extra willen begunsti
gen. Zeldzaam mooi weer had de
„Zeeland" gedurende haren driedaag-
schen overtocht van Kopenhagen
naar Kroonstad. Dit maakt dan ook,
dat de Prins aan boord het zich zoo
aangenaam kan maken, als de om
standigheden op een oorlogsschip
met zijn beperkte accommodatie op
het gebied van comfort, dat toelaten.
Geen slecht weer verhindert hem op
de brug te gaan, waar hij zich zoo
gaarne schijnt op te houden en waar
alles wat de navigatie betreft hem
belang inboezemt en waar hij zich
door ieder over alles zoo gaarne laat
inlichten. Hij heeft zelfs gedurende
korten tijd het roer van den roer
ganger overgenomen, om zelfstandig
de moeilijkheden van het sturen te
kunnen beoordeelen. Het verblijf in
de kajuit is zoo prettig mogelijk, nu
de spiegelgladde zee het schip niet
de minste hinderlijke beweging doet
maken. En de oefeningen kunnen
door de gunstige weersgesteldheid
regelmatig gehouden worden, waarbij
Z. K. H. niet nalaat steeds van Zijne
groote belangstelling te doen blijken.
Op den namiddag van den 9den
Juli passeerde de „Zeeland" het zoo
interessante stadje Visby, van uit
zee gezien schilderachtig gelegen op
het Zweedsche eiland Gotland. Duide
lijk was alles op den wal te onder
scheiden en op den lioogen ringmuur,
die deze oude stad nog omgeeft,
wapperde van de vele torens de
Zweedsche vlag, zooals wij konden
nagaan ter eere van den verjaardag
van H. M. de Koningin-Weduwe van
Zweden, hetgeen den Prins aanleiding
gaf een hartelijk gesteld telegram
van gelukwenschen aan H. M. te
laten overseinen.
Ten einde te zorgen, dat Z. K. H.
voortdurend in verbinding kan zijn
bron van inkomsten op te vloeien.
Behalve eene openbare school en
eene bewaarschool, heoft het dorp eene
Katholieke Kerk.
HOOFDSTUK XIX.
Eierland vóór de indijking.
Vóór de indijking van den polder
Eierland, dus vóór 1835, was dit ge
bied een bijna onafzienbare groote
schor, gors of kwelder of, wil men,
buitondijksche grond. Met 't gebied
van den tegenwoordigen polder „het
Noorden" vormde deze slikgrond één
groot geheel. De grenzen daarvan
waren aan de westzijde de duingordel
met den in 1629 opgeworpen zanddijk
en aan de zuidzijde de „Ruige dijk"
en verder de dijken van hier naar
„Het Diep" bij Oost. Aan de oost- en
noordoost-zijde ging die buitendijksche
grond onmerkbaar over in de Zuider
zee. Dat slikveld had eene opper
vlakte van circa 5000 H.A.
Op de hoogere plaatsen had zich
reeds eenige bevolking gevestigd. Er
qtonden namelijk drie groote boerde
rijen. De waren:
1. Het onlangs vorbrande Eier-
landsche huis.
2. Het Zanddijkshuis, dat aan het
einde van den zanddijk stond, van
daar dien naam. Het stond noordelijk
van de tegenwoordige hofstede
„Madura". Volgens overlevering is het
met het vaderland, is van uur tot
uur opgegeven langs welke draad-
looze walstations eventueele tele
grammen voor Z. K. H. bestemd uit
Nederland naar do „Zeeland" gezonden
zullen worden.
Zoo naderden we do tweede pleister
plaats van deze merkwaardige reis.
In den morgen van den Hen Juli,
toen Kroonstad nog niet in 't zicht
was, ksvam ons eón Russische torpedo
boot tegemoet, die ons don luitenant
ter zee le kl. Baton von Hoyningen-
Hüne bracht, welke zee-officier ge
durende het verblijf van de „Zee
land" aan diens commandant is toe
gevoegd. En tevens ontvingen we
een programma van de feestelijk
heden, welke aan officieren en be
manning zouden worden aangeboden.
Een programma voor eiken dag van
het verblijf en waarover ik later meer
zal modedeelen. Het zij hier al ge
zegd, dat het blijk gaf van hartelijke
belangstelling in-het bezoek van hot
schip.
Tegen 11 uur v.m. waren wij bij
Kroonstad en word Z. K. II. begroet
door een saluut van de forten en
oorlogsschepen, waarvan de beman
ningen paradeerdon en joelden. Statig
stoomde de „Zeeland" verder, eer
bewijzen aan de oorlogsschepen ge-
vendo, on on3 muziekkorps werd
niet moede telkens en telkens het
Russische volkslied te herhalen.
Daarna vervolgde de „Zeeland"
zijn weg dc Newa op en menigeen
stond versteld van.hot enorme aantal
schepen dat hier bezig was te lossen
en te laden en het deed goed, daarbij
meermalen de Hollandscho vlag te
verkennen. De soiners hadden druk
werk de vlaggongroeten, die ons
zonder ophouden weiden gebracht,
te beantwoorden. En zoo zagen wij
de prachtige vergulde koepels der
Petersburgsche kerken naderen, al
meer en meer kwamen wij in het
hart van de stad, waarbij ook weer
verschillende oorlogsschepen gepas
seerd werden, totdat wij ten slotte
onze ligplaats bereikten, juist voor
de Nikolai-brug, de beste plaats, die
men in Petersburg kan hebben. Toen
wij goed en wel lagen, kwamen aan
boord een dei- grootvorsten, de Neder-
landsche gezant, de Minister van
Marine, do kolonel Von Todtleben,
die aan den dienst van Z. K. H. is
toegevoegd, en meerdere autoriteiten,
om den Prins te verwelkomen en af
te halen. Een oogenblik later vertrok
het hooge gezelschap van boord,
ofpeieren en bemanning in groot
tenue gekleed paradeerden en onder
de tonen van het oude Wilhelmus
stak de sloep naar den wal af. Toen
de Prins aan wal stapte, klonk uit
de verzamelde menigte een hartelijk
hoera, dat zich herhaalde toen de
de auto van Z. K. H. wegreed.
Daarmede had het verblijf te Peters
burg en vermoedelijk een heele reeks
van feestelijkheden een begin ge
nomen.
BINNENLAND.
De staking te Zaandam.
Men meldt uit Zaandam d.d. 14
Juli aan „de Tel."
De staking in het houtbedrijf heeft
een uitbreiding gekregen, doordat 14
arbeiders van „De Prins van Oranje"
het werk hebben neergelegd, omdat
zij volgens hun meoning besmet hout
moesten verwerken.
Er zijn daar echter ook nog 14
werklieden blijven doorwerken, die
dus nu door de stakers als onder
kruipers worden beschouwd en be
handeld. Tengevolge hiervan werden
deze werkwilligen in het middaguur
reeds door de politie naar huis ge
bracht en daarna naar de fabriek
begeleid.
Hedenavond 6 uur hadden eenige
tientallen stakers post gevat bij het
Volkspark, in de nabijheid waarvan
„De Prins van Oranje" gelegen is,
terwijl ook de politiemacht aanwezig
was om de orde tc handhaven. Daar
het aantal werkwilligen blijkbaar te
groot was om tegelijkertijd door de
politie naar huis te worden geleid,
geschiedde dit groepsgewijze. Bij hun
woningen aangekomen, gingen zij
onder het hoongeroep der stakers
naar binnen, waarna politie en stakers
zich weer naar het Volkspark be
gaven, om de volgende groep werk
willigen te halen. De orde werd
echter niet verstoord.
Men deelde ons nog mede dat de
werkwilligen van de firma Van Does-
burgh Co., die, evenals andere
avonden, ook naar huis moesten
worden begeleid en eveneens langs
hel Volkspark den publieken weg be
reiken, door de politie werd aange
zegd, te moeten wachten, omdat er
op dat oogenblik nog geen politiege-
leide voor hen aanwezig was.
Hedenmorgen heeft de werkwillige
P. Zwart, van het Zonnewljzerspad,
ook weer den arbeid hervat en is
onder politiegeleide en gevolgd dooi
de stakers naar huis gebracht. Ver
moed wordt dat de loonschaveryen
en zagerijen „Scandinavië" en „De
Twee Gebroeders" ook in het conflict
betrokken zullen worden.
Boffen I
Tc Haarlemmermeer verloor iemand
een taschje, waarin zich ongeveer
f14000 bevond. Het werd door twee
kinderen gevonden. Door de ouders
werd het taschje teruggegeven. De
kinderen ontvingen «en rijke be
looning.
Zendingsfeest te Heiloo.
Woensdag 29 Juli a.s. hopen op
het 18e Provinciaal Noord- Hollandsch
Zendingsfeest te Heiloo, bij Alkmaar,
in het bosch van Jhr. P. v. Foreest,
op te treden
ds. P. de Haas, pred. der Herv.
Qem. te Pui-merend, openingsrede;
ds. H. Bakker, pred. der Ned. Herv.
Gem. te Amsterdam, „Een Zendings-
beld";
ds. D. E. Boeko, pred. der Herv.
Gem. te De Cocksdorp, „De ware
Politiek"
de heer J. Kloosterman, vroeger
anarchistisch spreker, te Assen,
„-Jezus Christus en onze Tijd";
de heer J. Metz, zendeling met
verlof, te Utrecht, „Leed, Werkzaam
heid en Vreugde op Loloda";
ds. J. Salm, pred. der Herv. Gem.
te Opperdoes, „Tegenzending"
do heer C. Schröder, zendings-
director te Rotterdam, „Een Christen
uit de Mohammedanen op West-Java
over zijn vroeger leven";
ds. A. de Voogd, pred. der Herv.
Gem. te Purraerland, „Verstoorde
Rust"
ds. A. Winckel, pred. der Vrij-
Evang. Gem. te Hilversum, „Wat
Jezus vraagt, wat Jezus geeft";
ds. G. J. A. Jonker, pred. der Ned.
Herv. Gem. te Utrecht, slotrede.
De staking van het Haagsche
Tramwegpersoneel.
In de eigenlijke staking is nog
geen verandering gekomen. De stoom-
tramdienst Den Haag Delft heeft
men Dinsdag met veel moeite weten
te onderhouden. Politie en marechaus-
sée begeleidde de wagons. Om kwart
voor zes werd de dienst gestaakt.
Des avouds hadden, door opge
schoten gepeupel, weer relletjes plaats.
Lantaarns werden vernield, afzettin
gen verbroken en ten slotte kwam
de politie, die eerst lijdelijk had toe
gezien, en joeg met een 20 it 30
bereden agenten de menigte uiteen.
Maar steeds kwamen er meerdere
menschen opzettenmet klinkers
werd naar de politie geworpen
klappers knalden, om de paarden
schrikachtig te maken.
Maandagavond heeft de afd. 's-Gra-
venhage van den Nederl. Bond van
Post- en Telegraafbeambten De Post,
een spoedvergadering gehouden.
De vergadering, aangevraagd door
vele leden, ter bespreking om steun
te verleenen aan de in staking zijnde
trambeambten, was goed bezocht-; er
waren vele vrouwen aanwezig.
Besloten werd f100 uit de kas te
trekken voor steun, flOO aan bons
te koopen om te verkoopen, en ver
der werd met algemeene stemmen
besloten, zoolang de staking duurt,
10 cent per week meer contributie
te betalen per lid. Voorts werd er
Zanddykshuis in 1846 verbrand en
niet weer opgebouwd. Zeer precies
kan men den wandelaar de plek aan
wijzen, waar heteenmaal stond. Thans
nog staat aan den binnenkant dei-
duinen aldaar een vlierboom, niet aan
den duinvoet, maar vrij hoog. Die
vlierboom is de stomme getuige van
wat zich hier voorhoen bevond of
plaats had.
3. De derde boerenplaats was „De
Kwelder" tegenwoordig „Padang" ge-
heeten. In den mond van het volk
hoort men nog vaak eerstgenoemden
naam. De aloude „Kwelder" lag niet
ver van den Ruigendijk en is latei-
blijkbaar herbouwd of verniouwd.
Bij gelegenheid van hoogwateren
stormvloeden liep oudtijds (vóór 1029)
het Noordzeewater dwars door de
duinen in oostelijke richting over de
Eierlandsche gronden naar de Zuider
zee en later in westelijke richting
weer terug. Het tegenwoordige ge
bied om 't Eierlandscho huis was lang
een eiland. Omstreeks 1650 werd dit
huis gebouwd. Dit eilandje was zeer
rijk aan konijnen en vogels. In het
gebouw woonde een opzichter, Kas
telein genaamd, die, met behulp van
eenige andere lieden, zich onledig
hield met het vangen van konynen
en het zoeken van eieren, die naar
elders werden verzonden.
De bewoners der drie gemelde hof
steden, waarbij één of meer woningen
voor arbeiders of herders stonden,
dreven een intensieve veeteelt; er
waren honderden schapen, veel rund
vee, bonevens de noodige paarden,
De voornaamsteinhammen of killen,
waarin het zeewater bij vloed in-,
doch bij ebbe uitliep, waren de Rogge
sloot en de Hoogezandskil, om van
andere niet to gewagen. De Roggesloot,
die thans door een sluis van de zee
is afgescheiden, schijnt haar naam to
ontleenen aan het feit, dat men btj
hare uitmonding in zee veel visch,
vooral rog, ving, waarvan zeer be
jaarde lieden nog weten te verhalen.
In 1835 werd aan de rogeering -
't was onder het bestuur van Koning
Willem I - vergunning verzocht tot
inpoldering dor Eierlandsche slik-
gronden; eenige aannemers van pu
blieke werken en de heer N. J. de
Cock, van Antwerpen, namen daartoe
het initiatief. Aan dezen is het tegen
woordige De Cocksdorp zijn naam
verschuldigd, 't Brievenvervoer ging
langs den duinkant naar 't Eier
landsche huis. Van hier vertrok voor
heen de postschuit naar Vlieland;
thans geschiedt dit van 't Horntje.
De dijk van Eierland werd met be
hulp van 1400 -i 1500 werklieden in
een half jaar tijds opgeworpen ter
hoogte van ongeveer 8M. boven
volzee.
Aan de noordzijde van Texel werd
begonnen en zoo ging het verder met
nog een motie aangenomen, waarin
sympathie met de staking wordt
uitgesproken.
Naar aanleiding van een
intorvieuw.
In de „Nieuwe Haagsche Ct."
schrijft het Kamerlid Van der Voort
van Zijp, naar aanleiding van het
gepubliceerde interview met mr. D.
van Houten, o.m. het volgende:
Meent de Directie inderdaad, dat
zij nu nog kan volhouden dat deze
beweging bet werk is van enkele
jongere elementen De feiten toonen
het hoe goed zij op de hoogte was
van den geest onder haar personeel.
Wie -Zaterdag nog verklaren kan
De meerderheid van het personeel
is vermoedelijk niet stakingsgezind",
hij moet wel eenigerinate worden
ontnuchterd, wanneer den d. a. v.
Zondagmorgen 99 pCt. het werk
blijkt te hebben neergelegd.
Durft men te spreken van vrees,
die het botere gedeelte weerhoudt
van to arbeiden, terwijl de Directie
weten moet, dat het juist vrees is
voor het verlies van hun pensioentje
of van de gratificatie die hun eerst
daags wacht, waardoor het personeel
dat 25 en meer dienstjaren heeft
niet aan de staking durftdeolncraen?
Waren deze menschen vrij, wij zijn
er van verzekerd, de 100 pCt. zou
vol zijn.
„Neen, niet jongere elementen,
maar de kern vau deze actie vormt
het personeel, dat reeds 8 ii 10 jaren
bij de maatschappij werktdat ook
den strijd van 1906 medemaakte
dat sinds genoemd jaar voortdurend
voelde hoe de directie, onder de
schoonklinkende leuze van te wilien
een z.g. neutrale organisatie, doof
bleef voor rechtmatige klachten dat
zijn de mannen, die voor het grootste
deel een huisgezin hebben, en die
waarlijk niet onbezonnen dezen strijd
begonnen zijn.
„Dat zij steun vonden bij de jon
geren, wie zal zich daarover ver
bazen, als hij bedenkt dat deze als
reserve conducteur vijf a zes jaren
lang dienst moeten doen tegen een
loon van f8.40 per week. Het Is
toch verklaarbaar, dat jonge men
schen van het platteland, aangelokt
door een advertentie in het Zierik-
zeesch Nieuwsblad e.d., al heel spoedig
tot de ontdekking komen dat ztj veel
beter hadden gedaan te blijven waar
zij waren.
„Maar, de loonen die de H. T. M.
aan haar personeel betaalt laten
immers niets te wenschen over
De heer Van Houten rekent het
voorde conducteur heeft met zijn
fooien mee f 16 per week, en met
de loonsverhooging die de directie
met ingang van 30 Juli heeft toe
gezegd, stijgen zijn verdiensten tot
f17. Dit z(jn toch geen hongerloonen
„D.w.z., wanneer een reserve-con
ducteur na vijf ii zes dienstjaren tot
conducteur bevorderd wordt, betaalt
de directie hem f10, zegge tien
gulden per week, en na 4 dienst
jaren ontvangt hij van de directie
f 12 per week. Komt iemand derhalve
op 20-jarigen leeftijd in dienst, dan
verdient hij 28 jaren oud, f 12 per
week. Gelukkig komt het publiek
hem te hulp met enkele guldens aan
fooienzoo niet, men kan zich voor
stellen welk een ruim bestaan zulk
een beambte door het loon der
maatschappij hebben zou.
„Hierbij zij nog opgemerkt, dat
de directie ook over de fooien een
soort van contröle uitoefent. Zjjn wjj
goed ingelicht, dan werden indertijd,
toen lijn 12 een belangrijk bedrag
aan fooien opbracht, daarmede ge
combineerd de lijnen 5, 7 en 13, die
veel minder beteekenden; wat.
tuurlijk ten goede kwam aan de
conducteurs op deze lijnen in dienst,
maar het gemiddelde bedrag aan
fooien deed dalen, zoodat het zeer
de vraag is of de directie het recht
heeft te zeggen: f 16 por week; dat
is toch geen hongerloon! Ons aDt-
woord is: het loon dat ge aan uw
personeel uitkeert is onvoldoen-
d e.
„En wanneer verklaard wordt, dat
de bestuurder, met de fooi van den
conducteur van een kwartje per dag,
f 15.75 per week heeft, verleden jaar
verhoogd met f 1. veroorlooven
wij ons deze kantteekening, dat dit
kwartje verre van regel is; dikwijls
ontvangt hij niets; maar bovendien
krijgt hij dit loon eerst na vier
jaren diens t."
BUITENLAND.
Zes menschen vermoord.
Bergamo, 13 Juli. Fïametta woonde
te Carmerta Cornelto, doch pleegde
de moorden op den secretaris van
Camareta on vier andere personen,
te San Giovanni Bianca.
Met een geweer gewapend doodde
hij eorst den pastoor en een dokter,
die zijn schoonmoeder behandelde.
Deze vrouw is thans door den schrik
zieltogende, Fiametta doodde voi vol
gens den gemeente-secretaris en diens
zuster. Toen hij op zijn weg een be
diende, Cordonnier genaamd, benevens
diens broeder ontmoette, schoot hij
die eveneens dood. Daarna vluchtte
hij naar het gebergte, waar een aan
tal karabiniers hem thans zoeken.
Men gelooft dat het een oude wrok
betreft.
Een lynchpartij.
Te Orangeburg in Zuid-C'arolina
heeft weer eens een van die weer
zinwekkende lynchpartijen plaats
gevonden, die in de Zuidelijke Stelen
der Unie nog altijd talrijk blijven.
Meestal is het dan een neger, die
wordt opgeknoopt of neergeschoten
wegens aanranding van een blanke
vrouw.
Maar ditmaal was de gelynchte
een negerin, Rosa Carson. Zij was
in voorloopige hechtenis wegens liet
doodranselen van een 12jarig blank
meisje, met wier familie zij onge
noegen had gehad.
Een woedende menigte haalde de
vrouw uit de gevangenis, hing haar
op en doorzeefde daarop hot. lichaam
met geweerkogels.
LUCHTVAART.
7500 M. hoog.
De Duitsche vlieger Oelerich heeft
Dinsdag met een tweedekker met een
100 P.K.-raotor de fabelachtige hoogte
van 7500 M. bereikt. Hij is om kwart
voor vier b(j Leipzig opgestegen en
bereikte na twee uur onafgebroken
stijgen zijn recordhoogte on landde
weer om 6.15.
Het oude record stond op naam
van Linnekogel (6570 M.).
Doodenlijst van aviaieurs.
Otschakon, 14 Juli. Op het vlieg
veld viel de aviateur stafkapitein
Jessipon met zijn toestel. De vlieger
en zijn mecanicien die als pas
sagier meevloog waren beide on
middellyk dood.
Boekbespreking.
Een keurig uitgevoerd boekje zendt
ons ter aankondiging de „Bond van
Nederlandsche Noordzeebadplaatsen".
Het is een in het Duitsch geschreven
„Führer durch die Niederiandischen
Nordseebbder" en bevat in alpha-
betische volgorde een naamlijst van
de voornaamste Noordzee-badplaatsen,
en alle, voor den vreemdeling nood
zakelijke bizonderheden omtrent lig
ging, hotels, pryzen enz. Het vormt
daardoor een onmisbare gids en is
aan het bureau van de Veroeniging,
Lange Voorhout 44, Den Haag, te-
bekomen. De badplaats Huisduinen
komt niet in dezen gids voor.
Ingezonden Mededeeling.
As. Zaterdag
18 Juli zijn onze
geheel vernieuwde
étalages gereed.
Wij noodigen U beleetd
tot een bezoek uit.
HERMAN NYPELS.
verschillende wendingen zuidwaarts
tot nabij „de Kolk" bjj Waal-en-Burg.
Zoo was dan eindelijk het werk
voltooid, dat veel vreemden herwaarts
lokte en later vonden velen, vooral
in den landbouw, hier een middel van
bestaan. Texel was een grooten polder
rijker geworden.
HOOFDSTUK XX.
Oe Cocksdorp, de Waal, de Koog
en de Westen.
De Cocksdorp.
Wanneer men zich op den dijk nabij
De Cocksdorp bevindt., noemt men 5
verschillende kustlichten waar. Deze
zijn: het havenlicht van De' Cocks
dorp, de Eierlandsche vuurtoren
van Kijkduin (zuidwaarts); 't licht
van Vlieland en de Brandaris van
Terschelling (noordwaarts).
De Cocksdorp=De Cock zijn dorp
(zie elders bij de indijking van Eier
land) heeft van alle Texelsche dorpen
de schoonste ligging. Van den zeedijk,
vooral in de nabijheid van de hofstede
„Dorpzicht", heeft men een fraai ge
zicht over het dorp.
Aan do westzijde bevindt zich het
zoogenaamde Molen bosch", waardoor
men als door een poort van groen
het dorp nadert.
Aan de zuidzijde heeft men „De
Roggesloot", die het water van Eier
land opneemt on met hot omringende
land, dat onder water staat, eene
breedte bezit, gelijk aan di6 van eene
der groote Nederlandsche rivieren,
b.v. als die van den IJsel.
Van de overzijde vau dit water heeft
men een schoon gezicht op het dorp.
De Cocksdorp ligt aan een bocht
van den weg. De huizen staan aan
de noordzijde of bolle zijde van die
bocht, aan den zuidkant treft men
doorgaans hoog geboomte aan. Hot
dorp bezit eene openbare school, twee-
kerken, eene Hervormde en oenu
Katholieke, benevens eene nette be
graafplaats.
Het werd gesticht in 1835, toen
Eierland ingedijkt werd. Tal van
vreemdelingen kwamen in dien tijd
naar hier, vandaar dat do bevolking
van vrij gemengden aatd is.
Op het kerkhof ligt het stoffelijk
overschot begraven van den heer P.
Hasebroek, blijkens eene nog aan
wezig zijnde zerk op zijn graf vroeger
predikant bij de Nederlandsch Her
vormde gemeente.
Waal.
Waal is een klein en oud dorp. Do
kerk, die betrekkelijk klein ia, staal
zeer hoog. Het schoolgebouw is klein.
Het middel van beslaan is bijna
uitsluitend veeteelt en een weinig
landbouw.
(Slot volgt).