HELDERSCHE COURANT
VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE
Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Pauiowna
Steuncomité.
Puralimento's
No. 4354
DINSDAG 25 AUGUSTUS 1914
42e JAARGANG
Abonnement per 3 mnd. 65 ct., franco per post 90 ct., Buitenland f 1.90
Zondagsblad 37 J 45 0.76
Modeblad 65 75 1.00
Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
Advertentiën van 1 tot 4 regels (bij vooruitbet.) 30 cent Elke regel meer 6 ct.
Ingezonden medtdeelingen van 1 tot 4 regels 75 cent Elke regel meer 15 cent.
Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hooger berekend.
Groote letters en cliché's naar plaatsruimte. - Bewijs-exemplaar 2A cent
Op pagina 4 van dit blad zijn
opgenomen
1. Voetbal.
2. Een ingezondenstuk.
3. 'n Half uurtje.
4. Gedichtjes van den Oorlog.
5. De oorlog en het boekdrukkersbedrijf
hier te lande.
6. Feuilleton, enz.
Adressen.
Hel Centraal-bureau is gevestigd
ia 't Gebouw der Openbare Werken aan
de Kerkgracht en is geopend op werk
dagen van 10—12 en 2-5 uur. Alg.
Secretaris Ds. H. BUISKOOL.
Wie finantieelen steun wil geven,
zende ziju bijdrage aan den Heer
W. BIERSTEKER, Loodsgracht 21, Pen
ningmeester.
Wie werk zoeken of werkkrachten
noodig hebben, worden uitgenoodigd
zich te richten tot het Subcomité,
dat daarvoor dagelijks zitting houdt
in het Gebouw van den Marinebond, van
10-12 en 2-5 uur.
Voor gratis hulp in de huishouding
wende men zich tot den Heer W. VISSER,
Stationstraat 4.
Degene, die gratis een rantsoen
eten wil bekomen, kan zich opgeven
bij Mevr. DE BOER -JONGKEES, Koning
straat 28-30.
Wie tengevolge van de mobilisatie
lluantieele hulp noodig heeft, melde
zich op Maandag, Dinsdag, Woensdag
of Donderdag aan by het Subcomité
voor Uitkeering, Gebouw der Openbare
Werkon, 9-12 en 2-4 uur.
De drukke stad.
A Aan deze droeve onrustige dagen,
die geheel een werelddeel vervullen
van onnoembaar wee en gadelooze
ellende, die voor lange, lange jaren
het werk der voortschrijdende be
schaving stop zetten, die ons in één
maand tijds terugvoeren naai de on
rustige dagen der middeleeuwen
waaraan wij ontgroeid meenden ie
zijn, - aan deze ontzagwekkende
vreesachtige tijden, waarop iedore
voetstap, dien wij op aarde zetten,
ons doet vreezen den laaienden brand
van de wereldverwoesting verder te
doen gaan past zich, hoe zonder
ling en tegenstrijdig het klinken
moge, het veranderde uiterlijk onzer
stad aan.
Wij zoeken voor onze angsten een
uitweg, wij trachten te ontkomen
aan de benauwing van de vreese-
lijke verhalen die thans deze planeet
vervullen, en w(j vindèn in den
levendigen stroom van menschen,
die in onze straten is losgelaten, een
schadeloosstelling, eene ontspanning
van den angst en de onzekerheid.
Want wij, die niet een bij uitstek
militair volk zijn goddank! vinden
het huidige schouwspel van militari
stisch vertoon en militaristische drukte
bij uitstek interessant. En nu de nood
der tijden vooralsnog in ons landje
niet zóó blijkt te nijpen als zich
eerst liet aanzien, is er weer lust
gekomen om ons in het levendige,
vroolijke schouwspel van het heer-
schende militarisme te vermeien.
Onze straten, op gewone avonden
druk van een flancerende menschen-
massa, zijn nu schier niet om door
te komen. Auto's, ongekende, zeld
zame dingen in dit uiterste plekje
van het land, zijn ons thans zoo ge
meenzaam geworden als taxis te
Amsterdam. En de cafe's, anders
stilgezellig, halverwege gevuld met
een deels rustig, deels luidruchtig
publiekje, zijn thans de verzamel
plaatsen gevonden van een bonte,
warrelende menigte, die biertjes ver
slaat en liederen zingt en dit lieve
leventje wel leiden wil zoo.
En des Zondags, in dezen prach-
tigen zomer, laten de weinige trei
nen, die we hebben in dezen tijd,
een onafzienbare stroom bezoekers
op onze stad los. Vrouwen met klei
nere en grootere kinderen, en moe
ders met lieve, oude gezichten en
boersch uitziende vaders en broers,
met pakjes en zakjes aangeko
men na lang rondboemelen indezen
in meer dan een opzicht éénigen
trein, opgewacht door landweer
mannen met verbruinde gezichten
en ontvelde wangen en nauwspan-
nende uniformen. Kleine, fijne meis
jes met teere, blonde krulletjes kus
sen vader de roode wangen en kij
ken vreemd en schuw naar het
pakje en naar de gekke muts
En zusters speuren, in de onbekende
plaats aangekomen, zoekend rond
en herkennen broerlief niet in zijn
pak van landmeerman en alleen de
stem is het identificatie-bewijs.
Uit de geweldige menschenzee op
het Stationsplein, die 's Zondags
morgens tegen half twaalf daar is
samengestroomd, den bloedverwant
op te diepen, is geen gemakkelijk
werk. Sommigen slagen niet; zij
dralen wat heen en weer, met de
volgeladen city-bag appelen en
peren, heel onderin nog een geheim
zinnig pakje met lekkere worst,
waar vader zooveel van houdt!
aan de hand en worden moe en
gaan op een bank zitten, wachtend,
tot de stroom van menschen wat
geslonken is. En een vriendelijke
landweerman wijst ze den weg naar
het fort of de kazerne: links af
juffrouw, en dan maar rechtuit, dan
komt u erwel", en moeder en kind
gaan weer op pad om vader te zoe
ken maar de meesten slagen
erin te vinden dien ze zoeken. Een
jonge vrouw kijkt zoekend en vor-
schend rond. Een dikgebuikte, ge-
puntbaarde landweerman komt plot
seling op haar aanstormen. Een blij
herkennen! „Dag vrouw! Dag man!"
een prikzoen met den puntbaard en
voort gaat het, door de menschen-
volte naar ja, waarheen? Wat
doet het er toe? die dag komt wol om,
veel te gauw zelfs.
Een ander tooneoltje. Een deftige
landweer-le luitenant kijkt uit
naar meisje of vrouw. Hij is in 't
civiele leven, laat 's kijken: dokter
of advocaat of zoo. Zij komt er wel
dra aan, wil hem, spontaan, zoenen,
maar even spontaan weert hij deze
intimiteit af: zij kon het décorum
schaden! Want zie, daar staan eenige
soldaten, die hem salueeren, en ver
beeld u, dat die hem zoenend had
den gezien
Onze officier heeft een oppasser
meegenomen, die het pakje zal dra
gen, dat zijn vrouw eventueel mee
brengt, dus reeds bij voorbaat speeu-
leerend op hetgeen zij meebrengt,
't Pakje was erg klein en licht
De film verschiet een oude,
boerscbe man met een mager, ge
rimpeld vrouwtje zoeken hun jongen
van het 26e district. De jonge boer
is gauw gevonden, en kijk ze even
later loopen, vader en zoon met
een grooton sigaar in den mond, en
moeder-raet-het-mandje sukkelt mee.
Zoo splitst zich de stroom naar
alle richtingen en gedurende geheel
den verderen dag is het geweldig
druk op straat en in de tehuizen en
café3. Heel die massa gasten brengt
voor een goed deel den dag op straat
door eu heel wat geld vloeit in de
laden van kasteleins. Want die heb
ben het goed en de winkeliers ook.
En de vele zoetelaars langs den weg
van de ljsco af tot den poonenkoop
man toe: menig dubbeltje glijdt in
de zakken van dezen.
En als dan, na een vermoeienden
dag van gewandel en gepraat des
avonds de tijd komt voor den trein,
herhaalt zich de drukte van dien
morgen. De reusachtig lange trein is
stamp- en stampvol; op het perron
heerscht gezellige drukte. Maar het
meeste publiek staat langs den weg;
van de goederenloods der H. S. M.
af tot ver op den Parallelweg: kop
en staart van den trein. En er zal
wel, zoo héél in stilte, in een hoekje
van den coupé, een traan wegge
moffeld worden voor dien armen
man, die weg is uit zijn gezin, om,
wie weet hoe lang nog de neutrali
teit mede te bewaren voor ons
land Maar te zien krijg je dien
traan niet, die druppelt in stilte weg....
Paus Pius X.f
Rome, 22 Augustus. Den geheelen
dag heeft de pelgrimstocht naar de
St. Pieterskerk geduurd. Er z(jn ze3
missen gelezen. Het Pietersplein staat
zwart van de menschen.
Om vier uur vanmiddag is het hek
van de kerk gesloten en zijn de voor
bereidselen voor de bijzetting be
gonnen.
Rome, 22 Augustus. De kardinalen
hebben vandaag een tweede bijeen
komst gehouden, waaromtrent een
volstrekt stilzwijgen bewaard wordt.
Volgens de „Tribuna" zouden de
kardinalen besloten hebben het con
clave in den gebruikelijken vorm te
houden, volgens de apostolische ver
ordeningen, met een toevoeging en
wijzigingen van Pius X.
Rome, 22 Augustus. Hedenavond
om zes uur begaf het kapittel van
St. Pieter zich met de koorzangers der
St. Guilia-kapel naar de Sacraments
kapel in de basiliek van St. Pieter,
ten einde het lijk van Pius X af te
halen en over te brengen naar de
kapel van het H. Hart, waar een
katafalk bedekt met rood damast opge
steld was. In de kapel waren aan
wezig 22 kardinalen eu het corps
diplomatique bij St. Pieter geaccredi
teerd. De garde noble nam den eere-
dienst waar.
De stoet kwam te 6 uur 20 in de
kapel van het Heilige Hart. De koor
zangers hieven het „Miserere" aan.
Het stoffelijk overschot van den Paus
werd op de katafalk geplaatst. De
aanwezigen waren diep onder den
indruk. Nadat de absolutie was ge
geven, bedekten de sediarii het lijk
met een rood damasten kleed en
plaatsten het in de kist. Mgr. Galli
sprak hierop de lijkrede uit.
Nadat verschillende andere plechtig
heden hadden plaats gehad, werd de
kist met een houten pen gesloten.
De garde noble presenteerde hierbij
het geweer.
Rome, 28 Augustus. Nadat de hou
ten kist gesloten was, verzegelde de
kardinaal-camerlengo Dellavolpe, kar
dinaal Merry del Val als aartspriester
van de basiliek, en de opperhofmeester
monseigneur Ranuzzi Bianchi, het dek
sel. Om half acht werd ook het deksel
van de zinken en daarna dat van de
pijnboomhouten kist gesloten. Op
nieuw werd nu een stoet gevormd
en de kist onder escorte van de garde
noble op een wagentje geplaatst, dat
door de sampietrini (bewakers dei-
basiliek) naar het altaar van do con
fessie werd gerold, van waar men de
kist door middel van een kraan in
het sousterrein liet zakken. Toen de
kardinalen zich daarop terugtrokken,
gal' mgr. Ceptelli nog eens de abso
lutie en werd de kist door de sampie»
trini in de voorloopige graftombe ge
plaatst. Deze plechtigheid was om 8.10
uur geëindigd. In de kerk, die elec-
trisch verlicht was, waren ongeveer
duizend genoodigden aanwezig.
Offervaardigheid voor het
vaderland.
Bij den minister van binnenland-
sche zaken is ingekomen van iemand
dio verzoekt zijn naam geheim te
houden, de volgende brief:
Amsterdam, 10 Augustus 1914.
Aan
Zijne Excellentie den Minister
van Binnenlandsc-he Zaken, te
's-Graveuhage.
Te oud, om mij, zoo noodig, per
soonlijk ter beschikking van de Re
geering te stellen voor de verdediging
van ons land, heb ik mij afgevraagd
op welke wijze ik en zoovele anderen,
die in mijn geval verkeeren, van
hunne opofferingsgezindheid kunnen
doen blijken, en ik ben tot het volgend
besluit gekomen.
Ik verbind mij tegenover Uwe
Excellentie in 's Rijks schatkist, ten
behoeve van een Fonds voör de ver
dediging van het ryk en de koloniën,
te storten tien percent van het ver
mogen, dat ik na afloop van den
tegenwoordigen oorlog zal bezitten.
Als maatstaf voor de grootte van mijn
vermogen zal gelden mijne eerste
aangifte voor de vermogensbelasting
minstens 12 maanden na het sluiten
van den vrede tusschen Duitschland,
Frankrijk en Engeland. Bij vroeger
overlijden zullen mijne erfgenamen
verplicht zijn voor hetzelfde doel tien
percent van mijne nalatenschap in
's Rijks schatkist te storten.
Mocht voor de dekking van de nu
gemaakte en nog te maken oorlogs
kosten of voor de verdediging van
onze koloniën eene extra belasting
geheven worden, dan behoud ik mijnen
erfgenamen en mij zelf het recht voor,
om de bovengedane toezegging tot de
helft te verminderen of de extra be
lasting, voor zoover zy van het ver
mogen, op de wijze van deDuitsche
„Wehrsteuer" geheven wordt, van de
verschuldigde bijdragen af te trekken.
Als het blijkt, dat mijn vermogen
na afloop van den oorlog niet ver
minderd is, dan zal de door mij toe
gezegde bijdrage eene som uitmaken
van circa f120,000. Ik vermeld dit in
de hoop, dat velen, die, naar ik ver
wacht, myn voorbeeld zullen volgen,
hetzelfde doende, de regeering in staat
zullen stellen, te beoordeelen, wat voor
het door mij bedoelde fonds aan vrij
willige bijdragen te verwachten is.
Zijn er onder de vermogenden, die
zich alleen tot het doen eener bijdrage,
als door mij toegezegd, willen ver
binden, mits zij de zekerheid hebben,
dat een groot bedrag bijeenkomt, laten
zij dan de voorwaarde stellen, dat
naar den vermogenstoestand, volgens
de laatste aangifte, minstens honderd
millioen aan bijdragen worden toe
gezegd. Ik wensch die restrictie niet
te maken, maar ik kan het begrijpen,
dat anderen dit wel wenschen.
Tydens mijn leven mag aan nie
mand medegedeeld worden, wie de
schrijver van dezen brief is. Voor deze
daad wensch ik lof, blaam of dank
van niemand.
De regeering, hoogel(jk waardeeren-
de de offervaardigheid van welke dit
aanbod blijk geeft, is gaarne bereid
zich met de vorming van een fonds
als is voorgesteld, te belasten.
Zij die daartoe willen meewerken
langs den aangeven of een soortge
lijken weg, gelieven zich bij den
minister van binnenlandsc-he zaken
aan te melden.
(Stct.)
De Algemeene toestand.
Na de overwinning in Belgis, komt
voor de Duitschers die in Lotharingen.
Zuinig zijn de berichten van den Duit-
schen generalen staf met bijzonder
heden; wat zij melden zijn slechts
feiten. De Fransche troepen zijn ver
slagen en worden achtervolgd, meer
dan 10.000 man zijn gevangen ge
nomen en 50 kanonnen veroverd.
De slag had plaats op Duitsch
grondgebied, in de streek tusschen
Metz en de Vogesen. De Fransche
troepen waren dus iu grooten getale
in Lotharingen doorgedrongen, de
Duitsche berichten spreken zelfs van
acht legerkorpsen. Z(j hadden in ver
schillende voorposten-gevechten kleine
successen behaald, doch zyn nu door
de Duitsche korpsen, die in dit gebied
geconcentreerd waren, en onder be
vel van den Beierschen kroonprins
stonden teruggeworpen, waarschijnlijk
tot over de Fransche grens.
Hiermede is echter in dit gebied
een beslissende overwinning niet be
haald. Aan de overzijde van de grens
ligt het zeer sterke en goed ver
dedigde vestinggebied van Verdun,
Toul en Nancy. Dat dit onneembaar
zou zijn, kan in dezen tijd niet ge
zegd worden. Luik heeft getoond, dat
ook de beste meest modern ingerichte
forten kunnen worden platgeschoten.
Maar gemakkelijk zal dit niet gaan.
Hoe het verder verloop van den
stryd in dit gebied zal zijn, kan on
mogelijk worden overzien. Waar
schijnlijk zullen de Duitsche troepen
in dit gebied samenwerken met de
massa die door Luxemburg is ge
trokken en by Longwy en ten zuiden
van die plaats stelling heeft genomen.
Zij zal daar de Fransche troepenmacht
bestrijdend en de fortenlinie beschie
tend het resultaat van de beweging
der troepen, die door België trekken,
Blikgroenten, Tafelzuren, Jams,
Limonades, etc.
zuiverder en smakelijker zijn dan
elk ander fabrikaat,weet iedereen,
maarweet gij ook, dat zij
niet duurder zijn?
De geneeskundige commissie:
Prol'. Dr. P. RU1T1NGA,
Prof. Dr. R. H. SALTET,
Prof. P. v. d. WIELEN,
Hoogleeraren aan de Amstord.Dniversitelt,
geeft u de meest mogelijke garantie voor
n vgiénischo bereiding en volkomen zuiver
heid der artikelen.
Gegarandeerd vrij van kleur
stoffen en conserveermiddelen.
Hygiënische Fabriek van Verduur
zaamde Levensmiddelen Amsterdam.
afwachten, om dan tenBlotte te pogen
zich met deze te vereenigen.
Nu het Belgische leger in Ant
werpen is opgesloten en door een af-
sluitingsleger zal worden belet, in
den rug of in de flanken van de op-
marcheerende legermachten offensief
op te treden, is de doormarsch door
Belgie voortgezet.
Namen is omsingeld; maar buiten
het bereik van de kanonnen dier
vesting trekken nu de Duitsche legers
door Belgie op riaar Noord-Frankrijk,
waar zij zullen stuiten op de vereenig-
de Fransch-Engelsche legermacht.
Hier zal nu het tooneel van den
derden grooten slag moeten gezocht
worden; eerst daarna zal zich duide
lijker dan tot nog toe de strategie
van het Duitsche leger afteekenen,
en zal men eenig denkbeeld kunnen
krijgen van hetgeen in het vervolg
van den strijd zal gebeuren.
BELGIË.
Een offlcieele mededeeling van het
ministerie van oorlog luidt:
De regeeringen der verbonden
legers beoordeelen de terugtrekkende
beweging onzer troepen niet anders
dan wij. Zy waren de eersten om te
zeggen, dat de Belgen, na met de
bekende dapperheid de eerste opera
ties hunner legers te hebben gedekt,
niet beter doen kunnen dan een wei
nig rust te verschaffen aan de sol
daten, om nadien eeu krachtdadig
offensief te hervatten, dat allen tot
de zegepraal zal leiden. De verstand
houding tusschen de kabinetten en
de hoofdkwartieren is volledig. Het
operatieplan in Belgie is vastgesteld,
en hoezeer het ons pijnt, den vyand
op eeu zoo aanzienlijk deel van ons
grondgebied te weten, wy moeten
vertrouwen hebben in den moed van
ons heldhaftig leger en in de loyau-
teit onzer geallieerden, die in de
neteligste uren ons hun dankbaar
heid betuigden en van hun krach
tige voornemens blijk gaven. In den
oorlog moeten sentimenteele beschou
wingen zwichten voor het te berei
ken eindresultaat. Wij dienen nu
geduld te oefenen en vol vertrouwen
te blijven. Het leger, liggend onder
Antwerpen, heeft zijn plicht ver
vuld. De hoogste Fransche overheden
rekenden het zich ten plicht het
luide te verklaren. Onze troepen
wachten dus enkel het bepaalde
oogenblik af, om terug in 't veld
te komen en voor recht en recht
vaardigheid te strijden.
Hiermede stemt overeen eene be
schrijving, die de correspondent van
de „N. R. Ct." aan zijn blad zendt,
en waarin hij zegt:
Ik geloof altijd nog dat reusach
tige gevechten, misschien wel de
beslissende gevechten, geleverd zul
len worden in België en dat het Bel
gische leger daar een belangrijk
werkzaam aandeel in zal hebben,
't Gaat nog steeds niet aan bijzon
derheden mee te deelen over de
juiste plaatsing van de verschillende
strijdmachten voor zoover nog
niet bekend.
Maar het terugtrekken van het
Belgische leger maakte op my niet
den indruk dat dit geschiedde omdat
het verslagen was. En nu achteraf,
wordt mijn meening zeer versterkt
dat het terugtrekken taktiek inhoudt
die bepaald is in overleg met de
mee-helpende mogendheden. Want
reeds na de overwinningen van het
Belgische leger by Haeleu, begon
een langzaam zich concentreeren op
de hoofdmacht, terwijl het Zuid
waarts bij Tienen en Gembloux ner
gens tot vernietigend treffen kwam.
En zonder dingen te verraden die
nog geheim moeten blijven kan ik
verklaren dat belangrijke Fransche
versterkingen op tijd aan hot Bel
gische front hadden kunnen zijn als
men tot het laatst toe stand had
willen houden op de lijn Diest Tie
nen-Namen. Doch voor het leveren
van een grooten slag achtte de Fransch-
Belgische party het blijkbaar nog
niet den geschikten tijd.
In de auto waarmee ik door het
land trok, zaten o. a. mr. F. '.Dan-
vers Yates, van de Warwick Bios-
cope, die overal waar'hij kans zag
zijn door saamgeperste lucht gedre
ven bioscope apparaat liet draaien.
Verder mr. Th. Grant, van de Daily
Mirror. Ik heb hen beiden opnamen
zien doen, terwijl de Duitsche kogels
suizend langs hen heen kwamen.
Dat waren altijd moeielijke oogen-
blikken voor me, want ik voelde dan
den plicht op me rusten om de drie
jongens weer in de auto te krijgen.
Maar als er één in was, bleken de
andere twee juist bezig weer ergens
een mooie opneming te doen; waren
die twee weer naar de auto gehaald,
dan bleek de derde in dien ttjd weer
verdwenen om nog een kiek te ne
men. Kwam ik van mijn zoeken
naar den derde terug, dan liet Yates
zyn film weer alloopen op vooruit-
stormende soldaten, terwijl Grant een
foto nam die tot titel zou hebben
„Cinema-man doet opnemingen in
het gevecht", etc.
Maar hun durf en hun vooraan
moeten zijn, brachten me in vier
dagen langs het geheele gevechts
front, steeds juist tot langs de aan
rukkende troepen. Er zat altijd weer
even iets angstigs in als we de laat
ste Belgische barricade passeerden
en men ons daar zei: „U kunt pas-
seeren als u het wilt, maar de Duit
schers zijn vanmorgen tot vlak in
de buurt hier gezien." Dan tufte de
wageu heel langzaam den verlaten
weg op, terwijl wij aan elk huisje
dat we ontmoetten, vroegen hoe ver
de Duitschers konden zijn.
Tot slot dit. Ik heb twee legers
gezien die me beide in staat lijken
en toegerust schijnen voor een ge
weldige worsteling. Om daar eeniger-
mate getuige van te z(jn, zal ik
trachten voor de derde maal België
in te dringen, maar reeds weet ik dat
die derde maal de moeilijkste zal zijn.
De Duitschers te Brussel.
Een communiqué uit Parijs d.d.
22 Augustus, zegt dat de intocht der
Duitschers in Brussel een pijnlijke
en wreede beproeving voor Belgie is,
en voor alle Franschen. De Fransche
regeering stelt er prijs op te verzeke
ren dat het lijden van België thans
geleden wordt door Frankrijk. Sedert
het Belgisch grondgebied is geschon
den door de Duitsche soldaten en
het Belgische bloed heeft gevloeid
om den doortocht te beletten, zijn de
twee naties één geworden.
Frankrijk is besloten om alles te
doen ten einde het grondgebied van
zijn bondgenoot vrij te maken, en
acht zyn taak eerst dan voltooid,
wanneer geen enkele Duitsche soldaat
meer op het Belgische land is ge
bleven.
Strategische overwegingen maakten
't onmogelijk om eerder met het
Belgische leger ter verdediging van
het land samen te werken. Maar het
aangegaan verbond wordt er slechts
te ernstiger door, de samenwerking
zal te eendrachtiger zijn en met de
uiterste geestkracht worden doorge
voerd.
De minister van oorlog heeft nauw
keurige instructies uitgevaardigd,
volgens welke de Duitsche gevange
nen, officieren en soldaten, moeten
behandeld worden met welwillend
heid en raenschelijkheid.
De correspondent van de „Times"
geeft, naar verhalen van Donderdag
nacht gevluchte inwoners, een be
schrijving van den intocht der Duit
schers in het zwijgende Brussel. In
het centrum, zoo vertelt hij, waren
de inwoners aan weerskanten van
den weg, dien de Duitsche troepen
volgden, samengestroomd. Zij zagen
bleek van woede en vrees. Er werden
geen schoten afgevuurd en de Duit
sche soldaten deden eenvoudig als
hun gelast was. Men kan niet zeggen,
dat zij over de schreef gingen van
de gewone oorlogswetten, maar de
arrogantie en het volslagen gebrek
aan takt kwamen uit in het optreden
der officieren, die de machtelooze
menigte spottend toelachten en tar
tend Belgische vlaggen naar beneden
baalden, die nog uit verlaten huizen
wapperden en die ze dan van achteren
over hun paarden hingen.
Zij bevolen - volgens de Times-
correspondent - dat hotels en koffie
huizen geopend zouden worden en
op de terrassen der cafés in de buurt
van het Noorderstation gingen ze op
luidruchtige wyze zitten eten en
drinken en rooken. Sommigen liepen
naar boven in verschillende hotels
in volkswijken, namen er kamersin
bezit en zaten daar tot laat in den
nacht voor de open vensters of op
de balkons te rooken en te drinken.
Zij lieten, volgens den berichtgever
der Times, geen gelegenheid voorbij
gaan om de arme Brusselaren te laten
gevoelen, dat zij de overwinnaars
waren en dat de bevolking niets was.
In een der openbare parken reden
verscheidene Duitsche officieren op
zettelijk met hun paarden door de
bloemperken heen.
Londen, 22 Aug. Een correspon
dent van de Times, die in Brussel
was, beBhrijft hoe de Duitschers, na
twee uur de stad binnentrokken. Zij
worden voorafgegaan door bereden
verkenners, daarachter kwamen cava
lerie, infanterie, artillerie en genie
met hun tros.
Een belangrijk onderdeel van den
stoet werd gevormd door honderd
automobielen, waarop machinegewe
ren gemonteerd waren.
De trommels werden geslagen, de
trompetten gestoken. De soldaten
zongen maar voortdurend de Wacht
am Rhein en Deutschland, Deutsch-
land über Alles.
Onder de troepen waren Bruns-
wijkers, doodshoofdhuzaren en de
Zieten-hazaren. Allen waren gekleed
in de groengrijze uniform. Metvlu'g-
gen stap kwamen zij den Leuven-
schen straatweg af, en gingen langs
den Botanischen Tuin, naar het plein
van het Noorderstation.
Op een fluit- en trompetsignaal,
marcheerden de manschappen met
den beroemden parade-pas verder. Zij
trokken daar over de heuvels van
Koekelberg. Vele soldaten schenen
door hun langen marsch uitgeput
wankelen verder. Een ruiter lag be
wusteloos over zijn paard. Maar ter
wijl de soldaten zoo uur na uur voor
bijtrokken, waren er sommige regi
menten, die een uitstekenden indruk
maakten.
Van het 66ste het 40ste en voor
al het 26ste toonde niet één dei-
manschappen blijken van overmatige
vermoeidheid, na den barren nachte
lijken tocht, dien zij hadden moeten
maken. De troepenmacht die door
Brussel is getrokken wordt op
35.000 40,000 man geschat. Zy
worden door nog 150,000 anderen
gevolgd. Het wordt algemeen be
weerd, dat het leger op Maubeuge
zal aanrukken.
In de cafó's praatten de officieren
zonder eenige terughouding over de
de plannen, zonder zich er om te be
kommeren of er ook geluisterd werd
door de omzittenden.
Zij zouden Vrijdag tot Iffre, Zater
dag tot Nivelle en zoo vlug mogelijk
naar Frankrijk gaan door de opening
tusschen Bergen (Mons) en Charleroi.
De gebeurtenssen van de afgeloo-
3en week maken diepon indruk op
iet Engelsche publiek. Militaire cri
tici zeggen, dat de bezetting van
Brussel was verwacht en niet van
strategische beteekenis is. Op de ver
beelding des volks maakt het feit
nochtans indruk, hier evenzeer als
in België.
De oorlogsschatting, Brussel op
gelegd, wordt hier sterk afgekeurd.
De Times zegt dat de Duitschers
een precedent scheppen, dat zij wil-
licht binnen eenige weken zullen
hebben te betreuren.
De vastberadenheid van de Engel-
schen om met alle macht zich tegen
de Duitschers te keeren wordt nog
versterkt door de groote opkomst
voor Kitchener's tweede leger.
Duitschland heeft verschillende
oorlogsschattingen geëischtvanBelgië,
die door Engeland en Frankrijk zul
len worden betaald. Van de stad
Gent eïschte z(j 50 millioen, evenals
van Luik.
Koning Albert heeft thans defini
tief zijn intrek genomen in het Paleis
op de Meir te Antwerpen.
De groote vraag van het oogenblik
is natuurlijk, of de Duitsche troepen
al dan niet de stelling Antwerpen
zullen gaan aantasten.
In groote trekken is de positie
aldus: dat het noordelijk gedeelte
van Belgie tot dusver vrijwel van
oorlogsgeweld is gespaard gebleven.
De groote Duitsche legertros heeft
zich, al vechtende, doch met onmis
kenbare zekerheid voortrukkende,
bewogen van onze Limburgsche gren
zen over Hasselt, Diest en Aerschot
naar Brussel en is vandaar in Zuid
oostelijke richting afgeslagen.
Zal dat zoo blijven? Zal de Duitsche
staf de communicaties van haar troe
penmacht voldoende gewaarborgd
vinden, wanneer het noordelijk ge
deelte van Belgie volgens de mede-
deelingen van haar verkenners en
spionnen van vijandige elementen
gezuiverd blijft?
Vrydag is een troep van 44 uhlanen
tot het hartje van Mechelen doorge
drongen. Belgische soldaten waren
er niet, de garde civique was, even
als op do meeste plaatsen waar de
Duitschers voor de poorten staan,
ontwapend. De ruiters voelden zich
dus vrij veilig. Totdat op het aller
onverwachtst een paar gepantserde
automobielen der Belgen met razende
snelheid en donderend geweld de stad
kwamen binnenvallen en onmiddellijk
een vernietigend vuur op den vijand
openden. Deze restte geen ander
middel dan de vlucht. Slechts acht
man slaagden er echter in nog te
ontkomen, de anderen vielen gewond
of stervend van hun paarden of
werden krijgsgevangen gemaakt. Zoo
onverwachts was het optreden der
mitrailleuses, dat zelfs de burgers
van het stadje zich niet bijtijds kon
den bergen. Ook van hen moesten
een zestal gewonden in het hospitaal
worden opgenomen.
Dergelijke voor hen noodlottige
excursies van het Belgische leger
zullen de Duitschers natuurlijk voort
durend hebben te vreezen, wanneer
zij geen vrij sterke legermacht ach
terlaten, want bij do minste zwakke
plek zullen de Belgen er gebruik van
weten temaken. De inlichtingendienst
der Duitsfthers moge voortreffelijk
zijn, het spreekt vanzelf dat die der
Belgen in hun eigen land, waar een
ieder, al mag hij dan geen wapenen
dragen, medewerkt om als het kan
den vijand afbreuk te doen, nog veel
beter is.
De parlementaire berichtgever van
het Handelsblad v. Antwerpen meldt,
dat sedert 25 Aug. geen enkele Duit-
scher meer te Brussel is. 300.000
Duitschers zijn voorbij getrokken,
150,000 langs Boschvoorde en Ukkel
in de richting Charleroi, 150.000 langs
Vilvoorde in de richting Ninove.
Terneuzen, 23 Aug. Te Bergen en
Charleroi moet in de straten ernstig
gevochten zijn. De mitrailleuses vel
den velen neder. De lyken liggen op
gestapeld in de straten.
Berlijn, 23 Aug. Verwacht wordt,
dat het Duitsche Noordelijke leger
in Belgie in de eerstvolgende dagen
een beslissenden slag zal leveren.
Hot zware Duitsche geschut waar
mede de forten van Luik zyn be
schoten wordt nu ook voor de be
schieting van Namen gebezigd.
Antwerpen, 22 Augustus. Volgens
het. Handelsblad v. Antwerpen is
geen beleg van Antwerpen te ver
wachten, het Duitsche leger trekt
dwars door Belgie naar de Fransche
grens. Het beeft eerst al de dorpen
tusschen Leuven en Aalst bezet, waar
door het gros van het leger ruim baan
kreeg. De Duitschers hebben Brussel
links laten liggen, zich bepalend tot
het zenden van een detachement. Het
leger is verder over Ninove, Sotteg-
hem, naar Oudenaarde opgerukt, waar
men het Vrijdag zag.
Het blad besluit: „Gelukt het den
bondgenooten op de Maaslinie een over
winning te behalen, dan zal dit Duit-
sche leger een leelyke pijp rooken."
Een ooggetuige, gaf het volgende
beeld van Antwerpen, welke stad van
alle communicatie met de buiten
wereld afgesloten zal worden.
In de omstreken van de stad, aldus
werd ons medegedeeld, zijn duizenden
boomen afgebrand en vele huizen met
den grond gelijk gemaakt, hetgeen
uit militaire overwegingen geschiedde.
Duitsche soldaten te
Canne en Roclenge.
W(j vernemen nadere bijzonder
heden over de vermoording te Canne
van mevrouw Postwlck, vrouw van
den Belgischen burgemeester van
Canne, en van den advocaat Dirckx
uit Roclenge.
Dronken Duitsche soldaten kwamen
's avonds 9 uur aan de woning, waar
mevrouw Postwick haar man was
elders en de heer en mevrouw
Dirckx bijeen waren, aankloppen.
Daar hun naar hun ziu niet spoedig
genoeg werd opengedaan, geraakten
zij, toch al door den drank verhit,
zoo buiten zich zelf, dat zij den heer
Dirckx, die eindelijk opendeed, neer
schoten eu verder met de kolven
van hun geweren bewerkten. Mevrouw
Postwick, die kwam toegesneld, kreeg
ook een kolfslag en werd zoo met
de bajonet doorstoken, dat haar ge
zicht onkenbaar was. Mevrouw Dirckx
kwam er met een schotwond af; de
weduwe wacht nu te Maastricht haar
bevalling af. Dirckx laat 6 kinderen na.
Dat is in 't kort de geschiedenis
van de moordpartij, die te meer als
een ontzetting over het gezin kwam,
daar het huis slechts 4 meter van
de Nederlandsche grens verwijderd
stond en mon op een bezoek van de
Duitsche soldaten eigenlijk niet ge
rekend had.
In geheel Roclenge schijnen de
Duitschers den boel kort en klein
geslagen te bebben. In de huizen in
gekwartierd, waar op do deuren voor
af met krijt werd aangegeven, hoe
veel man er in gehuisvest konden
worden, hebben de soldaten de kelders
aangesproken. Een pastoor met nog
een inwoner werden in gijzeling ge
houden en moesten meedrinken.
De soldaten, die zich aan de ver
moording van mevrouw Postwick en
den heer Dirckx hebben schuldig
gemaakt, zoudon den kogel gekregen
hebben.
Canne ligt ten Z. van Maastricht,
Roclenge 8 K.M. van Canne, aan den
grooten weg van Visé naar Tongoren.
De Belgische oorlogs
schattingen.
Londen, 22 Aug. Passagiers, die
gisteravond te Folkestone aangekomen
zijn, berichtten, dat alle vreemdelin
gen bevel ontvangen hadden Oost
ende te verlaten.
Daily Chronicle en Daily News be-
toogen, dat de Brussel opgelegde
oorlogsschatting van tweehonderd
millioen inbreuk maakt op de con
ferentie van den Haag van 1899.
Bovendien is het een monsterachtige
onrechtvaardigheid tegenover het
land, waar de Duitschers zoo onbarm
hartig zyn binnengedrongen.
Sarolea. de Belg, die professor is
te Edinburgh, seint aan de Daily
Chronicle, dat Hallet, de Brusselsche
wethouder van financiën, hem heeft
gezegd, dat met geen onkel dwang
middel zelfb maar een gedeelte van
die soin opgebracht zal worden.
Parijs, 23 Aug. Frankrijk eu Euge-
land hebben samen 500 millioen francs
ter beschikking gesteld van de Belgi
sche regeering om aan de eischen door
den oorlog gesteld te kunnen voldoen.
Het krijgsbedrijf in België.
Berlijn, 23 Augustus. (Wolff. Part.)
De groote generale staf meldt:
Het ter weerszijden van Neuf Cha-
teau voortrukkende leger onder hertog
Albrecht von Wilrtemberg heeft heden
aan het over de Semois-rivier (langs
de grens van Belgisch Luxemburg en
Frankrijk) voor uitgerukte Fransche
leger een volkomeu nederlaag toege
bracht. De vervolging vangt nu aan.
Tal van kanonnen, vaandels en ge
vangenen, waaronder verscheidene ge
neraals zijn ln onze handen gevallen.
Ten Westen van de Maas rukken
onze troepen tegen Maubeuge op.
Een voor het Duitsche front optre
dende Engelsche brigade ruiterij is
w. g. von Stein,
sous-chef van den generalen staf.
Antwerpen, 24 Augustus. Het
groote Duitsche geschut is Zaterdag
opgesteld tusschen Ninove en Roze.
Uhlanen z(jn gezien op tal van plaat
sen, o.a. bij Lokeren, bij Gilles, bij
Dendermonde en Aarseele.
Brugge, 24 Augustus. Te Zeobrugge
is een klem Engelsch eskader en
transportschip aangekomen. Het
transportschip bevatte 200000 Liter
benzine voor vliegmachines. Verschei
dene gepantserde vliegmachines
werden eveneens ontscheept. Het
transportschip werd door een dest-
royer vergezeld.