De Russische lezing.
Petrograd; 14 Sept. (R. T. A.) In
een officieel communiqué van den
staf van den opperbevelhebber wordt
melding gemaakt van het snelle en
doortastende optreden van het leger
van generaal Rennenkampf in Oost-
Pruisen. Onze beslissende overwin
ningen over het Oostenrijksehe leger
tot een sterkte van ruim een millioen
man, dwongen de Duitschers een aan-
zienlijk gedeelte van hun troepen
macht van het westelijk oorlogs-
tooneel weg te halen. Van 28 Augus
tus tot 7 September versterkten de
Duitschors voortdurend hun macht
aan de oostelijke grens en gingen
vervolgens tot den aanval over door
liet gebied der Masurische meren,
een terrein, dat zij uitnemend kenden
en waar zich talrijke défilés bevin
den tusschen meren en bosschen.
Zij brachten hun rechtervleugel naar
voren en bedreigden mot een grooto
macht liet front Nordenburg-Gol-
dap-Sou valk.
Deze beweging, welke de positie
van het. leger van generaal Rennen
kampf in gevaar bracht, stuitte op
tegenstand op de vleugels. Onze
dekkingstroepen wisten met groote
zelfopoffering den vijandelijken aan
val te weerstaan. Tegen den 14en
September wisten onze troepen na
hevige gevechten, waarin de vijand
zware verliezen leed, zich los to wik
kelen uit hun gevaarlijke positie en
hernamen zij de oorspronkelijke stel
lingen.
Devernietiging van een Zeppelin,
Londen, 15 Sept. De „Daily Tele-
graph" ontving een telegram uit
Moskou waarin verhaald wordt, hoe
een Zeppelin werd vermeesterd te
Mlava, een spoorwegstation aan de
Russisch-Pruisische grens. Toen de
Zeppelin verscheen bevond ze zich
op niet zeer groote hoogte, de Rus
sische artillerie opende het vuur en
beschadigde drie der motoren. De
„Zeppelin" heesch toen de witte vlag,
waarop het vuren werd gestaakt.
Toen werd echter van het luchtschip
een bom geworpen, tal van menschen
werden gewond. Toen nog drie bom
men waren geworpen, waardoor drie
on twintig menschen werden gedood,
openden de batterijen opnieuw het
vuur, waardoor de vierde motor van
de Zeppelin werd beschadigd. Het
luchtschip daalde neer vier mijlen
van hot station. Voor de Russische
troepen kwamen hadden de Duitschers
het luchtschip vrijwel volkomen ver
nield.
Vernieling van voorrallen.
Londen, 15 Sept. De correspondent
van de „Morning Post" te Petrograd
maakt in een bericht van 14 Sept.
gewag van het heldhaftig gedrag van
veertig Russische verkenners, die
rlo Weichsel overzwommen en erin
slaagden met dynamiet groote voor
raden van de terugtrekkende legers
te vernietigen.
In enkele uren waren twee Oosten
rijksehe stoomschepen, zeventien pon
tons en achlien sloepen, gevuld met
voorraden, vernield.
De Russen In Oostenrijk.
St. Petersburg (Petrograd), 15 Sep
tember. (Pet. tel.-ag.) Van don gene-
ralen staf:
Op het Oostenrijksehe front zijn de
Russische troepen de San (zijrivier
van de Weichsel, en ten deele grens
rivier, ten deele op Oostenrijksch
gebied) overgetrokken.
Bij de verovering van een stelling
in de nabijheid van Rawaruska hebben
onze troepen meer dan 8000 gevan
genen gemaakt en 30 kanonnen be
nevens oorlogs- en mondvoorraad
vermeesterd. De resultaten van de
achtervolging van den vijand in deze
richting zijn nog onbekend.
In de moerassen in de streek van
Bielgoraj (Russisch Polen, ten N.O.
van de San) heeft men opnieuw
Oostenrijksehe batterijen ontdekt, die
op de vlucht in den modder waren
blijven steken.
Het leger van generaal Broessilof
heeft bij het afslaan van den laatsten
wanhopigen aanval der Oostenrijkers
talrijke gevangenen gemaakt en vuur
monden vermeesterd, waarvan het
aantal nog moet worden vastgesteld.
De generaal rapporteert, dat zijn
troepen van zeer veel uithoudings
vermogen, kracht en dapperheid blijk
hebben gegeven. De commandanten
der legercorpsen hebben hun troepen
met onverstoorbare kalmte geleiden
meer dan eenmaal op kritieke oogen-
blikken de overwinning aan den
vijand ontrukt. Generaal Broessilof
roomt in het bijzonder de groote
activiteit van den Bulgaarschen ge
neraal Dimitriöf.
Op den rechteroever van de Dnjester
zijn de Oostenrijkers teruggeworpen
in de richting van Drohobyez.
Czernowitz, de hoofdplaats van de
Bukowina, en omstreken zijn zonder
slag of stoot door onze troepen bezet.
Czernowitz.
Czernowitz, dat de Russen hebben
bezet, is de hoofdstad van het hertog
dom Boekowina, de Oostelijkste pro
vincie van Oostenrijk. De Boekowina
is meermalen de mikrokosmos van
Oostenrijk genoemd, want evenals
Oostenrijk wordt het door een bonte
reeks van verschillende naties
woond.
In de vlakte wonen voornamelijk
twee nationaliteiten: Roemeniers en
Roethenen. De Roethenen in de Boe
kowina zijn voor het meerendeel
orthodox en onderscheiden zich daar
door van de Roethenen in Galicië,
die voor het meerendeel roomsch
katholiek zijn. De bewoners van de
vlakte houden zich uit den aard der
zaak voornamelijk met landbouw be
zig. Onder de Roemeniers telt men
ook vele landheeren.
Onder Roemeenschen invloed staat
ook het Grieksche aartsbisdom in
Czernowitz, dat in een waarlijk ko
ninklijk paleis zetelt, dat financieel
steunt op het groote Grieksch Oos-
tersche kerkelijke fonds en dat onge
veer de helft van de groote land
goederen in Boekowina bezit.
De ,Matin" verneemt üit St. Peters
burg (Petrograd), dat het 1ste Oosten
rijksehe leger onder generaal Auffen-
berg 300 officieren en 28.000 minderen
en 400 kanonnen heeft verloren. Het
2de verloor 500 officieren en 70.000
minderen. Alles aau gevangenen.
Het „Journal" meldt, dat de Russen
Zaterdag 120.000 Oostenrijkers ge
vangen hadden gemaakt.
Russische militaire deskundigen
uiten vooral hun levendige voldoening
over de vermeestering van Tomaszof,
omdat zij den toestaud van twee
Oostelijke legers der Oostenrijkers
hachelijk maakt. Niet alleen zouden
dezen nu geheel van het Westelijke
leger afgesneden zijn, maar, wat nog
erger is, de Russen kunnen nu hun
achterhoede en verbindingslijnen in
de richting van de spoorwegstations
Qavozow en Sedovavishnia bedreigen,
waarvan het eerste ligt aau den weg
Lemberg-Grodek-Przemysl
St. Petersburg, 15 September. Een
bekendmaking van den Russiscben
generalen staf luidt
Russische troepen zijn den beneden
loop van de San overgetrokken, zon
der tegenstand to ondervinden van
den verslagen vijand, die nog steeds
terugwijkt.
Na de positie bij Giodek te hebben
bezet, hebben de Russische troepen
Mostnisk (Mosciska) bereikt. Zij slaan
nu op één dagmarsch van Premysl.
In een correspondentie uit het
Oostenrijksehe hoofdkwartier aan de
„Frankfurter Zeitung" komt do op
merking voor, dat de artillerie van
het Russische leger uitmuntend is.
De Russen beschikten in don grooten
slag tegen de Oostenrijkers over meer
dan tweemaal zooveel geschut dan
hun tegenstanders en hadden volop
munitie.
De verzorging van de Russische
soldaten noemt do correspondent ge
brekkig. Alle door de Oostenrijkers
gevangen genomen Russen klaagden
over honger.
De „Weensche Reichspost" - een
onverdacht getuige - prijst de ridder
lijke wijze van oorlogvoeren dei-
Russen. Alleen over de kozakken is
het blad minder goed te spreken.
De bezetting van Czernowitz.
De bezetting van Czernowitz, het
Oostenrijksehe universiteitsstadje in
de Boekowina, is zonder verzet ge
schied. Uit Boecharest wordt aan de
„Times" geseind, dat Roemeniers uit
Czernowitz aangekomen, meedeelden,
dat de stad door de Oostenrijksehe
troepen werd verlaten, twee'dagen
vóór de aankomst der Russen. De
ontruiming veroorzaakte een paniek
onder de bevolking, die nog altijd
onder den indruk was van de Oosten
rijksehe overwinningsberichten. Zij,
die niet in staat waren do stad te
verlaten, barricadeeren hun huizen
en verscholen zich in hun kelders
uit vrees voor een algemeene slach
ting. Het gedrag van de Russische
troepen echter was uitstekend en
het vertrouwen is thans weergekeerd.
DUITSCHLAND.
De stemming te Berlijn.
Londen, 15 Sept. (Reuter.) Een
telegram van Maandag uit Stockholm
aan de „Daily Tel." beschrijft de
verandering in de stemming te Ber
lijn in de laatste twee weken. De
geestdriftige menigte, die eenigen
tijd geleden do straten vulde, is ver
dwenen. Het vertrouwen heeft plaats
gemaakt voor twijfel. De kentering
begon na den slag bij Lemberg en
nam toe na de tijding, dat het leger
van generaal Von Kluck het plan
Parijs te nemen, had opgegeven.
In elke courant wordt een pagina
gevuld met rouwadvertenties, waarin
,de dood wordt gemeld van echtgenoot,
broer of zoon.
Eiken nacht komen treinen binnen,
geheel gevuld met gewonden.
Een protest van de
„Nordd. Allg. Zeitung."
Berlijn, 14 Sept. (W.B.) De „Nordd.
Algg. Ztg." bevat een telegram uit
Den Haag rtieldend, dat de Engelsche
legatie aldaar aan de Nederlandsche
pers meedeelde, dat de Duitsche
troepen volkomen gedemoraliseerd
zijn, alle Fransche plaatsen die ze
bereiken plunderen en zich bedrinken.
De Nederlandsche bladen, wier ver
tegenwoordigers gelegenheid hebben
zich uit eigen aanschouwing een
oordeel over de houding der Duitsche
troepen te vormen, zullen door dezo
misleidingspogingen van den Engel-
schen diplomaat niet op een dwaal
spoor worden gebracht. Wij echter
protesteeren er tegen, dat de gezant
van een tegen Duitschland oorlog
voerende mogendheid zijn volken
rechtelijke immuniteit in de hoofdstad
van een neutraal land misbruikt, om
tegon het Duitsche leger lage ver
dachtmakingen te verspreiden.
Berlijn, 15 Sept. De in de laatste
dagen in de geheele buitenlandsche
pers verspreide, voor Duitschland on
gunstige berichten over den loop van
den oorlog, worden heden officieel
als volgt tegengesproken wij wisten
dat de Franschen in hun tegenwoor
dige positie zich tot den laatsten drup
pel bloed zouden verdedigen en heb
ben niet een wandeltochtje voor onze
troepen verwacht. Hard tegen hard
is het devies. Het vertrouwen dat in
het Duitsche volk woont is gerecht
vaardigd en mag behouden blijven.
Van eenige overwinning op de Duit
schers is geen sprake. Ondanks de
groote overmacht aan alle kanten is
Duitschland van vijanden bevrijd en
heeft het tot nu toe ook, behalve op
eenige grensplaatsen in het Oosten,
niet van de verschrikkingen van den
oorlog te lijden gehad.
Te Ellwangen, in* Wurterpberg, is
het gymnasium hAropend, muur zon
der de hoogste klas. Dezo was ir
haar geheel ten oorlog getrokken.
FRANKRIJK.
Het ontzet van Trpyon. -
Parijs, 15 Sept. (Reutoris bijzondere
dienst.) Het ontzet van het fort Troyon
schijnt van grooten invloed te zijn
op het lot van de Duitsche legers.
De Duitschers belegerden Troyon en
de naburige forten tusschen Toulen
Verdun, met het doel een terugtochts-
weg naar Metz te openen.
Telegrammen uit Duitsche bron
meldende, dat de belegering van Ver
dun moest worden opgegeven, kunnen
niet anders beteekenen, dan dat de
Franschen meester zijn van het ge
bied Toul tot Verdun. Den legers van
den Kroonprins en van den hertog
van Wurteniboi g zou daardoor belet
worden de Maas over te trokken, en
moeten trachten dit verder Noord
waarts te doen bij Stenay en terug
trekken, op Luxemburg of Tronville,
over Longuyon en Longwy.
ENGELAND.
Londen, 15 September. Heden zijn
hier ofilcieele stukken gepubliceerd,
waarin o. m. een lange, tot in bijzon
derheden uitvoerige lijst voorkomt
van aanbiedingen tot hulp, uit alle
oorden der wereld van Britsche staten
en koloniën ontvangen. Tezamen
beschouwd geven deze aanbiedingen
een merkwaardig beeld van de eens
gezindheid vau het Rijk in het huidige
conflict. Het zijn niet enkel aanbie
dingen van troepen-contingenten,
maar ook van levensmiddelen. De
regeering heeft pas de aanbieding om
mee te vechten vau 200 Mavries uit
Nieuw-Zeelaud aangenomen.
Ook heeft liet aanbiedingen van
voedingsmiddelen van allerlei aard
aangenomen. Tal van kolonie» hebben
ook bijdragen in geld toegezegd. Alle
koloniën hebben inzamelingen ge
opend.
Ook hebben tal van Britsche kolo
niën aanzienlijke sommen beschikbaar
gesteld voor de noodlijdende Belgen.
BELGIË.
De correspondent van de Daily
Telegraph te Antwerpen schat de
schade door den inval der Duitschers
in België aangericht op 500 millioen
gulden.
De Duitschers in België.
De Nieuwe Gazet, het Autwerpsche
blad, bevat een proclamatie, die de
burgemeester van Grivegnée, bij Luik,
den 8n dezer op last van den Duit-
schcn bevelhebber, majoor Dieckman,
ter kennis van zijn burgers heeft
moeten brengen. In die proclamatie
wordt den bewoners van Grivegnée
een gedragsregel tegenover de Duit
sche militaire overheid voorgeschre
ven en zoo wordt daarin o.m. gezegd
Ik (d.i. majoor Dieckman) eisch,
van al de burgers die zich in mijn
district bevinden, en voornamelijk
van die der gemeenten Bey ne Hensy,
Fléron, Bois-de-Breux, Grivignée, dat
zij de Duitsche officieren met groote
beleefdheid behandelen, door hun hoed
af te nemen of door de hand aan het
hoofd te brongen als voor den mili
tairen groet. In geval van twijfel,
moei men voor iedere» Duitschen
soldaat aanslaan. Degene die hierin
te kort komt, moet verwachten, dat
de Duitsche soldaten zich, door alle
middelen zelf zullen doen eerbiedigen.
Roemenië.
Galatz, 14 Sept. Er zijn groote be
loogingen gehouden ten gunste vau
de Drievoudige Entente. Een reus
achtige volksmenigte, samengesteld
uit allo klassen der bevolking en der
schooljeugd, trok door de stad, zich
geestdriftig uitend voor Rusland,
Frankrijk en Engeland.
Do Duitsche on Oostenrijksehe con
sulaten worden door politie bewaakt.
OP ZEE.
De „Vossische Zeitung" publiceert
een brief van een lid der bemanning
van het stoomschip „Wittekind" van
den Norddeutschen Lloyd. Wij ont-
leenen er het volgende aan:
De boot had bij haar vertrek uit
Rotterdam ongeveer 400 passagiers
aan boord. In den nacht van 4 op 5
Augustus werd draadloos bericht ont
vangen, dat de oorlog tusschen Enge
land en Duitschland uitgebroken was.
De kapitein nam dadelijk een zuide
lijken koers, om Boston te bereiken.
De' zware mist hield het schip langen
tijd verborgen. Vier dagen liep het
met volle kracht en alle lichten ge
doofd op gevaar af met een ijsberg of
een ander schip in botsing te komen.
Den vijfden dag werd alles zwart
geverfd, slechts om den schoorsteen
kwamen twee wittelingen. Denaam
van het schip werd veranderd in
„Trento" en de Amerikaansche vlag
geheschen. De reddingbooten waren
van proviand voorzien cn klaar om
te water gelaten te worden. De red
dinggordels lagen gereed, de passa
giers kwamen vier dagen niet uit de
kleeren en hadden al hun papieren
en voorwerpen van waarde bij zich
gestoken, want de kapitein liet liever
het schip in den grond boren, dan
het in 's vijands handen te geven,
daar er een lading van 4 millioen
mark aan boord was. In den nacht
van den oen op den 6en passeerde
men op slechts 7 a 8 mijlen den
Engelschen kruiser „Essex" en den
hulpkruiser „Mauretania". Daar de
nevel eonigszins opgetrokken was,
openden z(j spoedig de jacht op de
passagiersboot. Gelukkig kwam er
weer een dichte nevel opzetten, waarin
de „Wittekind" van koers kon ver
anderen. Den zesden morgen vernam
men draadloos, dat de „Mauretania"
de haven van Halifax was binnen-
geloopen en dat de „Essex" naar het
noorden was gegaan. Zjj hadden de
vervolging opgegeven.
In de Noordzee.
Gothenburg, 15 September. (Wolff.)
Het hier thuisbehoorende stoomschip
„Tua" is Woensdag van de vorige
week door een Engelschen kruiser in
de Noordzee overvaren cn gezonken
Een deel dei- bemanning heeft zich
kunnen redden door aan boord van
den kruiser over te springen. Vijf
opvarenden zijn te water geraakt
drie hunner, o. w. de kapitein, zijn
geredde machinist en een passagier
zijn verdronken.
De „Tua" was een klein Zweedsch
stoomschip van 212 ton netto.
De algemeene toestand.
Uit de thans ontvangen Fransche
en Engelsche telegrammeu is het
wel duidelijk, dat de Duitsche troe
pen op hun terugtocht een nieuwe
verdedigende stelling hebben ingeno
men, die in de Engelsche berichten
als een zeer sterke stelling wordt
beschreven. Die stelling loopt benoor
den de Aisne, boven Reims en het
kamp van Chalons, naar Vienne en
van daar tot den westelijken voet
van het Argonnenwoud. Aan de oost
zijde der Argonnon strekt zich die
positie verder uit over Varennes en
Consenvoye,
In die stelling hebben de DuiLsche
troepen gisteren don weerstand her
vat, zoodat daar een nieuwe strijd
te wachten is.
De Duitsche berichten, die het
doen voorkomen, dat de linie nog
steeds een steunpunt heeft bij Verdun,
zijn volgens de Engelsche-Fransche
mededeelingen niet juist meer. De
posities bij Verdun zyn verlaten.
Troyon, dal zich tusschen Verdun
en St. Mihiel bevindt en dat dooi
de Duitsche troepenJwas omsingeld,
is door de Franschefi outzet.
Maar de overwinning der verbon
don legers is nog niet voltooid. Zoo
lang de Duitsche troepen niet zijn
omsingeld, en afgesneden van hun
terugtochtswegen, is het pleit aau
die zijde van liet oorlogsterrein niet
beslecht.
Dit is dan ook zoo spoedig niet te
verwachten. Het is duidelijk dat de
Duitsche troepen, na versterkingen
te hebben ontvangen, en rust te
hebben genomen, den strijd weer
zullen aanvaarden, en dat in dit
noordelijk deel van Frankrijk de vol
gende dagen nieuwe, ernstige en
bloedige gevechten zullen plaats
hebben.
De legerorder van generaal Joffre,
voor den strijd aan de Marne uitge
vaardigd, en de legerorder van den
Duitschen generaal, commandant van
liet 8e legerkorps, die gevonden werd
bij de vermeestering van Vitry-le-,
Fran^ois, toonen beide, dat de com-
mandeerende officieren van beide
legers inzien, dat de gevechten in
dit deel van de allergrootste beteeko-
nis zijn, en dat het daar, zooals een
telegram uit Berlijn het noemde
„hard tegen hard" gaat. En dat was
te verwachten. Het geheele Duitsche
krijgsplan, zooals dat uit de gebeurte
nissen sedert de eerste dagen van
Augustus is op te maken, was ge
grond op een snellen, afdoenden slag
tegen de Fransche en Engelsche
strijdmacht. Dat die zich niet zou
laLen overhoop loopen was te begrij
pen en t,e verwachten. Daar staan
dus in Noord Frankrijk twee legers
tegenover elkaar, die vast overtuigd
zijn, dat in hun handen het lot van
hun vaderland niet alleen, maar dat
van Europa berust. Krachtig, volh;
dend, met grooten moed wordt i
streden. En die stryd kan niet uit
zyn, voordat een der beiden vernie
tigd, omsingeld en gevangen ge
nomen, of tot een onordelijke vlucht
gedwongen is.
Dat is nog niet gebeurd, en daarom
is de toestand daar van dien aard
dat een hervatting van het gevecht
zeker te wachten is.
De berichten vau den strijd in Galicië,
van officieelr; Oostenrijksehe zijde
ontvangen, geven eveneens blijk, dat
hoewel de Russen daar een vrij he
bei augrijk succes hebben behaald, de
strijd ook :ian die zijde nog niet ge
ëindigd is. Het Oostenrijksehe leger
heeft den Russischen vijand krachtig
het hoofd geboden, al wenl hot dooi
de overmacht gedwongen tot den
terugtocht.
De Russen melden, dat ze destel
ling Grotek hebben bereikt en op
een dagmarsch van de vesting
Przemysl zijn aangekomen. Maar dat
zij daarbij op krachtigen tegenstand
zijn gestuit blijkt wel uit de cijfers
die in de Oostenrijksehe telegrammen
worden genoemd: 41.000 Russen
werden gevangen genomen, 300 ka
nonnen buit gemaakt, onder wie 200
officieren.
In het noorden waar de Duitsche
troepen onder von Hindenburg de
Russische legermacht met groote
verliezen terugsloegen en reeds op
Russisch grondgebied doordrongen,
hebben zij in het gouvernement
Soewatki reeds een burgerlijk bestuur
ingesteld en tot gouverneur benoemd
den vroegeren regeerings-president
uit Munster, graaf Meerveldt.
De Stand van het krijgsbedrijf.
Uit de verschillende Fransche oor
logsberichten blijkt over welk een
grooten afstand de Duitschers, die
bij Verdun stonden, zyn terugge
trokken. Het fort Troyon, ten Zui
den van Verdun, heeft het blijkens
de berichten, zwaar te verantwoor
den gehad. De vesting Verdun is
bereids omgetrokken geweest. Zoekt
men nu op een kaart do ligging
op van Estain Metz-Delme—CM-
teau—Salins, de linie, waarop de
Duitschers teruggaan, dan wordt
duidelyk hoezeer de strategische
toestand op dit gedeelte van het
gevechtsterrein, sedert eergisteren
toen Troyon nog door de Duit
schers werd bestookt, is gewijzigd.
De Duitsche troepen op de linie
Metz Delme-Ch&teau- Salins kun
nen niet meer worden beschouwd
als te behooren tot het Duitsche in-
valsleger in Frankrijk, zij verdedigen
Duitsch gebied.
Bij het front Metz-Estain sluit
zich dat van Consenvoye - Varennes -
Vienne, hetwelk Oost-West loopt,
natuurlijk aaD.
Niet Chalons aan de Marne, maar
Camp de Chalons, ruim 20 K.M. ten
Noorden daarvan is een der plaatsen,
waarmee de stand van liet Duitsche
front wordt aangeduid. Dit front loopt
verder ten Noorden van Reims. De
laatste punten, die zijn genoemd, zijn
Craonne en Fort of Foret 1' Aigle.
Craonne ligt tusschen Reims en Laon,
de ligging van het laatste plaatsje
kunnen wij niet terecht brengen.
Over het meest Westelijk gedeelte
van het krijgsbedrijf is het Fransche
bericht het minst uitvoerig, schoon
juist hier schynt te worden beslist,
of misschien de Duitschers opnieuw
zullen kunnen stand houden, dan wel
of hun terugtocht langzamerhand in
een vlucht zal ontaarden. Dat hangt
voor het grootste doel ervan af, of
de bondgenooten de achtervolging
zullen kunnen doorzetten en er in
zullen slagen te kleven volgens het
Fransche borlcht, dat in het heele
front togenover den linkervleugel der
6ondgenooten dezen in nauw contact
met den vijand blijven, is zulks liet
geval. (N. Rolt. Ct.)
te constateerentoch laat zij nog
veel te wenscheu over. Het is be
grijpelijk, dat de toestand ten zeerste
gedrukt is, als men weet, dat bijna
alle groenten naar het buitenland,
vooral Duitschland en Engeland, wor
den verzonden. Het gevolg hiervan
is, dat de prijzen laag zijn. De aan
voer blijft dezelfde, omdat de pro
ducten niet langer op de akkers
kunnen bleven. Alles is hier op
hooge prijzen gebaseerdde arbeids-
loonen zijn zeer hoog, de huur- en
landprijzen zeer abnormaal. Er moet
dan ook van den toestand aan den
Langendijk worden gezegd, dat hij
zeer slecht is, waarbij nog komt, dat
de wintel-producten zeer weinig be
loven.
Oorlogswee.
Uit een der gemeenten van ons
vaderland werd bij het uitbreken van
den Europeeschen oorlog ook een
jonge man naar Duitschland voor
den dienst opgeroepen. Hij gevoelde
echter niet veel lust aan dezen oproep
gevolg te gevenwas hier met een
Nederlandsche vrouw getrouwd
leefde gelukkig en bekleedde een
goede betrekking. De vader, in
Duitschland woonachtig, stelde alle
pogingen in het werk om zijn zoon
te bewegen tot vervulling van zijn
dienstplichten. Maar niets baatte.
Ton slotte drong de vader nog eens
telegrafisch bij zijn zoon aan.
Hy deelde in dit telegram mede,
dat zoo zijn zoon niet overkwam,
vader de schande van deze dienst
weigering niet langer zou kunnen
dragen cn zichzelf den kogel zou
geven. Toen is de zoon gezwicht.
Hij is gegaan, nam afscheid van
geliefden hier, maar helaas... voor
altijd. Want eenige dagen terug kwam
het droeve bericht, dat de man en
vader gesneuveld was. (Geld.).
Oe prijs van het graan.
Ook al zou de prijs van het voor
regeeringsrekemng aangekochte bui
tenlandsche graan verhooging van
liet prijs-maximum voor tarwemeel
tengevolge moeten hebben, dan zal
nog niet aan handelaars of graan-
boeren worden toegestaan, don prijs
van hun voorraden binnenlandsche
tarwe zoo hoog te stellen, dat zij
buitengewone winsten zouden beha
len op kosten van het broodetend
publiek.
Oe suikerkwestie.
Daar de verschillende categorieën
van belanghebbenden bij de suiker
industrie, niettegenstaande herhaalde
besprekingen, niet tot een gemeen
schappelijk advies aan de regeeving
over de suikerkwestie konden worden
gebracht, overweegt minister Treub
ernstig, ter voorkoming van prijs
opdrijving van de suiker, inbezit
neming van de voorraden geraffi
neerde suiker, zoomede van de voor
raden ruwe bietsuiker, die bij de
aanstaande suikercampagne zal wor
den geproduceerd, ten einde deze
laatste onder nadere voorwaarden
over te geven aan. de raffinaderijen,
waardoor deze zullen kunnen door
werken en werkloosheid in dezen
tak van industrie wordt voorkomen.
De winsten, die belanghebbenden
dachten te behaion, komen dan in
de schatkist.
Steenkolenuitvoer.
Duitschland staat sinds eenigen
tijd den steenkolenuitvoer naar Neder
land geheel onbelemmord toe.
De „Noordam".
De „Noordam" van de „Holland-
Amerika-lljn" is gistermorgen van
Queenstown vertrokken. Er is niets
van de lading van het schip gelost.
van mejuffrouw Woggeman, vroeger
Mart. Stoynstraat 78b I, Rotterdam
406de Staatsloterij.
2e kl. 2e lijst. Trekking 16 Sept.
GETROKKEN PRIJZEN.
(Naar de voorloopige lijst.)
Prys van f 5000: 20938
Prijs van f 400 2787
Prijs van f 200: 9157 17485
18480
Prijs van f 100: 1351 3511
4355 16612 16885
MARINE EN LEGER.
Bevorderd op 1 September 1914.
Matr. der 2ekl. G. Muller tot Matrooa-tim.
idem RB.C.Staubaih Idem
idem J. Koeleivon idem
Marin. der 2e kl. D. J. Karsson idem
Matr. der 3o kl. G. H.Metborst Idem
Matr. der 2okl. J.C. Vorboom Matr.-achr\|v.
idem J. vauderJaet idem
idem W. C. Bodorf idem
Matr. dor 3o kl. W. Lichtonbeld idem
idem J. Mouter idem
Matr.-hoftoeeat. J. Bosma Korp.-hofm.
Mlitr. der Se kl. J.G. Strongliolt Matr.-hofin.
Matroos-kok A. J. Stlnia Korp.-kok
Matr. der 2c kl. P. v. d. Neut Matroos-kok
Matr. der 8c kl. A. Stuurbaan idem
idem O. v. Leeuwen idem
idem M. Ouwerkerk idem
Idem J. Polak idem
idem 6. Tibout - idem
idem J. Oudkei k idem
Matr. dor 2o kl. A. A. Theel Scheerder
idem W. de Graaf r idem
Stoker-oliemun M. H. Antonissc Korp.-machi-
nedrilv.2ekl.
idem W.F.UUleman idem
Korp.-mar.hlne-
druv.dor2ekl. J. A. Best wegens ziekte.
Matr. der 2e kl. A. F. M. Laagor idem
Mariu.der2ekl. O. Hoekstra idem
stoomschip ..Kawi" uit Oost-Indiö
teruggekeerdsergeant der mariniers b. H.
Wessels, marinier der le klasse P. Romein,
korporaal-kok H. G. Schouten, matroos der 2e
klasse J. F. M. van Oostveon, idem A. van As-
peren, korporaal-9chrliver H. 7. .Tamnorh.
IN ONS LAND.
De Langendijk.
Sedert het begin der mobilisatie
is de toestand aan den Langendijk
met. zijn uitgebreide groenteteelt
eigenlijk weinig verbeterd. Alleen
in de verzending is eenige verbetering
INGEZONDEN.
Helder, 16 Sept* 1914.
Geachte Redactie
Ik acht het noodig ter voorkoming
van ongewenschten uitleg een ver
andering te verzoeken in het verslag
der vergadering van de Algemeene
Heldersche Winkeliersvereeniging in
Uw blad van 15 September 1.1.
Uw verslaggever schrijft o.m.:
Intusschen heeft het bestuur het
er niet bij gelaten en heeft eene
deputatie afgevaardigd naar den
inspecteur van het Handels-onderwijs,
dr. Fockens.
Die gaf het bestuur, na de uiteen
zetting gehoord te hebben, gelijk en be
loofde alle medewerking. Dr. Fockens
raadde aan een request te zenden aan
den miDister, waarin de kwestie uit
eengezet werd. Dit is bereids geschied,
en, hoewel den directeur thans waar
neming van het directoraat is ontzegd
en der vereeniging het gebruik van
de Zeevaartschool voor nog slechts
1 jaar is toegezegd, is er alle hoop,
dat de zaak alsnog in goede banen
geleid zal worden.
In zoodanigen zin is door my niet
gesproken, het volgende is door mij
meegedeeld; sprekende over het be
zoek aan den heer Inspecteur:
Deze kon zich met de wijze van
arbeid zooals door het Bestuur ver
richt vereenigen. Daarna is door het
Bestuur een request verzonden aan
den Mini3ter van Binnenl. Zaken
waarin de geheele situatie duidelyk
werd uiteen gezet. Hoewel den
directeur thans door den Raad waar
neming van het directoraat is ont
zegd enz.
Overigens schrijft Uw verslaggever
over de Commissie L.O. dit moet
zijn M.O.
In het slot van Uw verslag laat hij
mij vragen zooveel mogelijk gecon
serveerde levensmiddeleu te bewaren,
terwijl ongeveer het volgende door
mij is gezegd:
Ik geef de plaatselijke winkeliers,
vooral hen die comsumptie waren
verkoopeu in overweging om zooveel
mogelijk rekening te houden met
allerlei gebeurlijkheden. Vooral zal
men de burgerij zeer van dienst zyn
wanneer er voor de komende tijden
in geconserveerde groenten enz., vol
doende voorraad is.
Ik ben U vriendelijkcn dank ver
schuldigd voor de opname van deze
regelen.
H. C. M. Nypels.
Correspondentie.
Kan een onzer lezers ons ook hel
pen aan het tegenwoordige adres
Stoomvaartberichten.
Stoomvaart-Maatschappij Nederland.
Biwean (nieuw ojs.), arriv. 18 Sept. v. Glusgo'
te Amsterdam.
Grotius, uitreis, vertrok 14 Sept. van Suez.
Kangean. uitreis, is 14 Sept, Kaap Blanu gopass.
Koningin der Nederlanden, uitreis, verlr. 14 Sept.
van Colombo.
Renibrandt, thuisreis, verlr. 13 Sept. v. Colombo.
Bllliton, thuisrelB, vertrok 14 Sept. van Saliang.
Rotterdamsche Lloyd.
Djocja, nunr Colombo, vertrok 15 Sept. van Suez.
1 nsnll mie, thuisreis, vertrok 15 Sopt. v. Padang.
Wilis, thuisreis,arriv. 15 Sept, te Suez.
Arakan, uitreis, passeerde 15Sept.Portland.
Kon. Holl. Lloyd.
Frlsia, thuisreis, vertrok 15 Sept. vau Santos met
20.000 balen kolhe.
Kon. West-Indische Maildienst.
Fortuna arriv. 16Sept. van West-Indié te A'dnm.
.Tan v.Nassan arriv.15 Sept.v.W.-Indiü to N.-York.
't Sorteeren alleen is al een heel
werk.
Net iets voor dames, die alles netjes
rangschikkenkindergoed, dames-
blouses, heeren-demisaisons, bonten,
jongensondergoed, kousen, linnen
goed, schoenen. De heer H. on de
heer M. zonden een heele pakdoos
nieuwe
En als alles netjes gesorteerd is,
wordt het in kisten, manden en
doozen gepakt.
Alles wordt naar Amsterdam ge
zonden, naar 't Algemeen Comité,
(pakhuis op het Rok in), waar gezorgd
wordt dat naar de verschillende
kampen en plaatsen een evenredig
deel gaat.
De verschillende comitéleden doen
dienst als aannemings agentschappen
en kloppen wellicht deze en gene
kennis eens op de mouw.
Maar 't gaat prachtig.
Helder zal wel zijn evenredig deel
hebben bijgebracht, 't Is prettig dezen
grooten opofferingszin onzer plaat»
genooten ook in dezen te mogen
constateeren.
„Kindervoeding."
In verband met den arbeid van
het steuncomité dat o.a. de over
blijvende spijzen van Land- en Zee
macht uitreikt aan hulpbehoevenden,
heeft het Bestuur dei' Vereeniging
„Kindervoeding" besloten zijne werk
zaamheden uit te stellen tol het
einde der mobilisatie.
Gelezen in een advertentie in
het „Handelsbladwaarin ge
gadigden worden opgeroepen voor
de exploitatie van een cantine in
een der forten:
„Brieven worden ingewacht bij
den Commandant van het Land vak.
DIRKS,
Admiraal te Den Helder.
Haven te Nieuwedlep.
ken n
ld. van Harllngen naar Huil het Nodorlaud-
sehe s.s. „Minister T
ld. van Harllngen
s.s. „ShiTling".
Vettrolcken het Nedprlandsehe
naar Ncwastle.
Id. het Nederlandsrho s.s. „WesUand", van
Harllngen naar Goole.-
17 Sept. Aangekomen van Sunderland on ver
trokken naar Iiarlingen hotNcderl. s.s. „Willy".
ir Londen liet Engelsche
Burgerlijke Stand van Helder,
van 15 en 16 Sept. 1914.
BEVALLEN: M. Bijvoet—Visser,
d.; M. C. Noest- den Hoed, z.; M.
R. C. Odijk Hagedoorn, z.A. Steu-
tel Wijnandts,d.G.Griek-Scheer-
man, d.F. van der WerffBlaauw, z.
OVERLEDEN: J. J. Steeman, 15j.
VISSCHERIJBERICHTEN.
Nieuwedlep, 16 September. Aangebracht door
16 korders te zamen 20 stuks tong f 0.85 per
stuk, 40 stuks middeltong f050 per st.uk, 00
stuks klc-ine tong f0.20 per stuk, lOmandstort-
schol f 6.00 a fS.00 per mand, 14 mand kleine
schol f250 a f4.00 per mand, 4 mand schar
f3.00 per mand.
17 September, v.m. 8 uur. Van 30 kordors te
zamen 2 tot 10 stuks tong f0.90 per stuk, 10
tot 30 stuks middeltong f0.40 a fölöO per stuk,
10 tot 30 stuks kleine tong f0.15 per stuk, 1 tot
2 mand stortschol f8.00 a flO.OO per mand, 1
tot mand kleine schol f2.00 a f 4.00 por mand,
1 tot 2 mand schar f3.00 per mand.
MARKTBERICHTEN.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Sloep gevonden.
Door Heldersche vletterlioden is
Dinsdag nabij het Kaap- en Molengat
drijvende gevonden een marinesloep,
afkomstig van het Engelsche oor
logsschip „Amethyst". Zij bevatte
nog de geheele uitrusting, b.v.kom
pas, sabels enz. De sloep had blijk
baar nog maar kort gedreven.
Zij werd aan de Marine alhier
overgegeven.
De heer M. D. van Dijk, leeraar
aan het Kon. Instituut v. d. Marine,
alhier, is benoemd tot leeraar aan de
H. B. S. met 3-jarigen cursus en
daaraan verbonden Handelsschool te
Haarlem.
Hulp voor de Belgische vluchtelingen.
't Gaat prachtig.
De weldadigheidszin onzer plaats-
genooten verloochende zich niet.
De commissie heeft beschikking
weten te verkrijgen over een niet
bewoond perceel aan den Kanaalweg.
't Staat, er met groote letters: „Hier
worden goederen aangenomen voor
de Belgische vluchtelingen". En van
alle kanten komen de goederen bij
de comitéleden en in 't magazijn.
Daar is 't één bonte mengeling.
BINNENLAND.
Uitbreiding treinverkeer.
Mot goedkeuring vau Zijne Excel
lentie den opperbevelhebbel van land
en zeemacht wordt, met intrekking
der thans geldende dienstregeling op
21 September a. s. een geheel gewij
zigde dienstregeling ingevoerd op do
lijnen der H. IJ. S. M.
Deze zal bevatten de door Z.Exc.
den minister van Waterstaat goed
gekeurde definitieve winterdienst-
regeling 1914 1915 waarvan echter
eenige treinen zijn uitgevallen.
Dit zijn in de eerste plaats de inter
nationale treinen, die door het niet
meer verkeeren der aansluitende
treinen voor het verkeer veel van
hunne beteekenis hebben verloren,
terwijl eenige beperkingen van den
lokalen dienst in verband met mili
taire eischen moest plaats vindon.
De op 21 September a. s. op de
H. S. M.-iynen in te voeren dienst
regeling onderscheidt zich van de
tegenwoordige doordat:
lo. de treinen weder zullen rijden
met normale snelheid en formatie.
In verband met bekorting van station-
nemen ten en niet stoppen aan tus-
schenstations zal de reistijd belang
rijk worden bekort;
2e. het aantal ter beschikking ge
stelde treinen zeer wordt uitgebreid.
Op de lijn Amsterdam - Rotterdam
zullen enkele der voor het zaken
verkeer zoo gezochte expres-treinen,
die slechts te Den Haag stoppen,
weder gaan rijden, terwijl ook op
alle andere lijnen het aantal snel-
en personentreinen zeer belangrijk
wordt uitgebreid.
Ten dienste van het publiek zal
op 17 September een spoorwegboekje
omvattende de nieuwe regeling, ver
krijgbaar worden gesteld.
Kustverdediging.
Als derde termijn voor de onder
scheidene werken, genoemd in do
wet houdende instelling van een
„Fonds ter verbetering van de kust
verdediging" wordt op de onderwer
pelyke begrooting een bedrag van
f3.080.000 aangevraagd.
Ingevolge machtiging van H. M.
de Koningin is een aangekochte en
gewijzigde stoomtrawler onder den
naam van „Triton" als mijnenlegger
in 's'lande vloot opgenomen. (Stct.)
Onder 's hoeren Lieftlnck's
presidium.
Op den nestor der Kamer heeft
de ouderdom geen vat. De heer Lief
tinck blijft nog altijd de oude -
jongeling; hij houdt nog van een
grapje als weinigen en zegt zelfs in
een ernstig speechje gaarne zoo langs
zijn neus weg een paar kluchtige
woordjes. „Laat ons geestelijk kruit
droog en, als 't noodig mocht zijn,
ons lage land nat houdenZouden
velen onzer een verstandige aanspo
ring op zoo smakelijke wijze weten
in te kleeden?
Met de opgave van candidaten voor
het presidentschap was men vrij
spoedig gereed. De heeren Borgesius,
Troelstra en Van Nispen (Nijmegen)
waren in deze volgorde ook ditmaal
weder de uitverkorenen. Nieuwe vrije
stemmingen of herstemmingen bleken
niet noodig. Wat in 't bijzonder den
eersten candidaat, den heer Goeman
Borgesius, betreft, van de 76 geldige
stemmen vereenigde hij er 75 op zijn
naam. Hij is ditmaal dus wel de
candidaat van de over groote meer
derheid der Kamer.
Vice-admiraal J. G. Snathlage. t
Te Rijswijk is op 61-jarigen leeftijd
overleden de gepens. vice-admiraal
J. G. Snethlage, ridder in de orde
van den Nederlandschen Leeuw en
commandeur in do orde van Oranje-
Nassau.
Controleur vermoord.
Blijkens een uitNederlandsch-Indië
bij het, Ministerie van Koloniën ont
vangen telegram is de controleur bij
het binnenlandsch bestuur G. K. B.
Agerbeek op Halmaheira (residentie
Ternate en Onderhoorigbeden) door
weerspannige inlanders verinoord.
Empress of Ireland.
Londen, 14 Sept. De geheele zil
verlading van het gezonken st. Em
press of Ireland is geborgen.
