HELDERSCHE COURANT
No. 4380
ZATERDAG 24 OCTOBER 1914
42e JAARGANG
Stelling van DEN HELDER.
Ontspannings-avonden in de 2e helft van October.
Zalordag 24 Blnncnhav. 87 J Zangk. „Ons Doel" met Stafmuz.
Zondag 25 Erfprins j Muziekuitvoering „Winnubat"
Maandag 2>1 .Kon. Emma" Stafmuziek
Erfprins Litheransche voordr. Mej. v. d. Pol
Dinsdag 27 Marino-cantlno Ensemblo-Kokelaar, tooneelultv.
8u. Binnenhav. 2
Terrepleln, uui
(ü/r8 u.
8 u*
7101/* u.
Op pagina 4 van dit blad zijn
opgenomen:
1. Da Pruisische Landdag.
2. Feuilleton.
DE OORLOG.
De algemeene toestand.
De strijd aan de kust en om de
kust wordt voortgezet. Hoewel in de
berichten van Pransche zyde melding
wordt gemaakt van gevechten.langs
de geheele lijn, van St. Mihiel tot
Rijssel, blijft het zwaartepunt van
het gevecht nog steeds de Lys- en
IJserlijn. Het gaat daar om het bezit
van de kust, om het voortrukken
langs de kust. De verbondenen zou
den graag Oostende weer in bezit
nemen en de mededeeling van de
„Morning Post", dat Ostende herno
men was, kwam slechts voort uit do
wensch dat dit gebeuren zou, een
wensch, die reeds meet de vader der
gedachte is geweest.
In Engeland kan men zich nog niet
vereenigen methet denkbeeld, dat
Duitsche troepen aan de Noordzeekust
zijn. De „Times" vindt het niets
opmerkelijks. Reeds voorlang hadden
de Duitschers, zoo zij dat wilden,
Ostende kunnen bezettenweken
geleden waren reeds uhlanen in
Ostende en trok een Engelsche ma
rinebezetting, die daar geland was,
naar Engeland t6rug. Het bezit van
Ostende op zich zelf is voor de Duit
sche troepen niet van belang; het
bezit van Duinkerken en Calais echter
wel. En daarom wordt nu door de
Belgisch-Engelsche macht bij Nieuw-
poort zoo hardnekkigen tegenstand
geboden aau het verder voortrukken
der Duitschers. In Engelsche en Duit
sche belichten wordt van de hevige
gevechten aan de User melding ge
maakt maar het verschil is in de
mededeeling van het aanvankelijk
resultaat. De Engelsche berichten
zeggenondanks de hevige aanval
len wisten de Fransch-Belgische troe
pen, gesteund door de Engelsche
oorlogsschepen, zich in hunne posities
te handhaven de Duitsche berichten
daarentegenTen Oosten van Dix-
muiden werden de vijandelijke troe
pen teruggeslagen, en ook bij Yperen
drongen onze troepen met succes
vooruit.
Do „Times" meent, dat vooruit
rukken van de Duitsche troepen daar
niet gemakkelijk zal zijnhet blad
zegt: de geheele omgeving van
Nieuwpoort en Duinkerken is door
sneden door kleine riviertjes en kan
gedeeltelijk worden geïnundeerd. Het
is dientengevolge een. zeer sterke po
sitie, die zeer goed kan worden ver
dedigd.
Bovendien komt de Engelsche vloot
(laar de bondgenooton te hulp. Een
Engelsch bericht geeft van die hulp
uitvoerige mededeelingen, waaruit
blijkt dat de Engelsche oorlogsbodems
den Duitschen troepen groote verlie
zen toebrengen.
Desondanks blijven de Duitschers
met groote volharding den strijd vol-
houdeü. Zij voeren zooveel mogelijk
versterkingen aan, zoodat zelfs, vol
gens een bericht in de „N. R. Ct.",
de geheele bezetting van Antwerpen
naar het zuiden is gevoerd, en er
slechts een paar honderd landstorm
soldaten zijn overgebleven.
De pogingen van de Duitsche legers
om door de lijn der verbondenen te
breken, worden dus krachtig voort
gezet.
De Engelsche mededeelingen over
de nederlaag die de Duitsche troepen
voor Warschau zouden hebben gele
den, worden door de Duitschers tegen
gesproken. De „Times" bevat een
lang verslag over de nederlaag, waar
in gezegd wordt dat het gevaar voor
Warschau geweken was; maar de
Duitsche berichten meldden integen
deel, dat de Russen uit Warschau
terugtrekken, en dat het spoorweg
station Proeskof, op nog geen 12 K.M.
afstand van de buitenforten van
Warschau, door de Duitsch-Oosten-
rijksche troepen bezet is.
Dit blijkt ook wel uit de „Times"-
mededeeling, dat de paniek in War
schau groot was, toen de stroomen
boeren, met hunne karren, uit San-
domir komend, de stad binnenkwa
men, met verhalen over de nadering
der Duitsche troepen. Een aantal
officieole,bureaux vertrokken, even
als consulaten der vreemde mogend
heden, uit de stad,, en het gemeente
bestuur van Warschau organiseerde
zelfs een soort burgerwacht om voor
de veiligheid in de stad te waken,
gedurende de bezetting door de
Duitschers.
Maar nu zouden de Russen de stad
hebben ontzet en de troepen, die op
rukten naar Warschau, hebben terug
geslagen de Duitsche berichten ont
kennen dit en maken melding van
nieuwe overwinningen der Duitsch-
Oostenrijksche troepèn, zoowel in de
nabijheid van Warschau als in het
zuiden, waar in Galicië en Bukowina
de Oostenrijkers overal overwinnend
oprukken.
De volgende dagen zullen ons wel
doen zien, aan wiens zijde de waar
heid was. (H.blad.)
De Duitschers in Frankrijk en
België.
Parijs, 21 October. Officieel bericht
van 11 uur 'savonds:
Op onzen linkervleugel, van de
Noordzee tot La Bassöe, op de fron
ten van Nieuwpoort tot Dixmuiden,
van Yporen tot Menin, van Warnc-
ton tot La Bassée, is heden een
hevige slag geleverd. Volgens de
laatste berichten hebben de bondge-
nooten zich overal gehandhaafd.
Van het centrum en van den
rechtervleugel is niets te vermelden.
Londen, 22 Oct. Het persbureau
maakt bekend, dat de vijand giste
ren den geheelen dag hevige tegen
aanvallen op het front der bondge-
nooten heeft ondernomen, doch met
aanzienlijke verliezen is teruggesla
gen. Vooral het Belgische leger onder
scheidde zich door de moedige ver
dediging van zijn stelling.
Berlijn, 22 Oct. Mededeeling uit
het groote hoofdkwartier van heden
morgen
De gevechten aan het Yser-kanaal
duren nog voort. Ell Engelsche oor
logsschepen ondersteunen de vijan
delijke artillerie.
Ten oosten van Dixmuiden werd
de vijand teruggeworpen. Ook in de
richting van Yperen rukten onze
troepen met succes op.
De gevechten ten noordwesten en
ten westen van Rijssel (Lille) zijn
zeer verbitterd. De vijand week
echter zeer langzaam over het ge
heele front.
Hevige aanvallen uit de richting
van Toul tegen de heuvels ten zuiden
van Thiaucourt zijn onder zeer zware
verliezen voor de Franschen afge
slagen.
Het is zonder twijfel vastgesteld,
dat de Engelsche admiraal, die het
bevel voert over het smaldeel voor
Oostende, slechts met moeite door
de Belgische autoriteiten is afgebracht
van zijn voornemen om Oostende te
beschieten.
Londen, 21 October. (Reuter.) De
admiraliteit maakt bekend, dat de
monitors van de Severn, deHumber
en. de Mersey bij de jongste krijgs
verrichtingen aan de Belgische kust
betrokken zijn geweest. Zij hebben
den rechtervleugel der Duitschers
met hun vuur bestookt en veel bij
gedragen tot het succes van den
strijd. Ook zijn afdeelingen met mi
trailleurs ontscheept, die aan de ver
dediging van Nieuwpoort hebben
medegewerkt en er zich verdienste
lijk hebben gemaakt. Bij de gevechtéh
is 1 luitenant gedoodverder zijn er
6 gewonden en 3 vermisten.
Dover, 22 October (Reuter). Een
flottielje van 3 vaartuigen, bestemd
voor rivierdienst en aangebouwd voor
een vreemde natie, is Zaterdagmid
dag overhaast vertrokken. De vaar
tuigen waren gewapend met 6-duims
kanonnen en werden geëscorteerd
door aviso's en torpedobooten. Zij
staken het Kanaal over en te Dover
hoorde men Zondagavond geschut
vuur.
Maandagmorgen bracht een der
vaartuigen van de flottielje zeven
mariniers terug, die den vorigen
avond bij het bombardement van de
Duitsche verschansingen in het ge
zicht van. Nieuwpoort door geschut
vuur gewond waren.
Ook kwamen er torpedojagers terug,
waarvan de opvarenden vertelden, dat
Zondag een Taube en een Zeppelin
naar beneden waren geschoten. De
kanonniers van de marine zouden
1600 Duitschers gedood of gewond
hebben en verscheidene kanonnen tot
zwijgen gebracht. Verscheidene sche
pen gaan voort de verschansingen
van den vijand met goed gevolg te
beschieten.
Aardenburg, 22 October. Zwaar
kanongebulder was hier ia een richting
tusschen Brugge en Ostende geheel
den nacht en vandaag verneembaar.
Het was nog niet zoo gehoord.
Vluchtelingen vertellen, dat West-
ende (zeebadplaats, 14 K.M. ten zuid
westen van Ostende) gebombardeerd
wordt en vele treinen gewonde Duit
schers in Brugge aankomen.
Parijs, 22 October. Officieele mede
deeling van vanmiddag drie uur:
Op onzen linkervleugel hebben aan
zienlijke Duitsche strijdkrachten hun
hevige aanvallen voortgezet, voorna
melijk rond Dixmuiden, Warneton
(ten Zuiden van Yperen), Armentières,
Redinghera en La Bassée. De bond-
genooten hebben zich in hun stellin
gen gehandhaafd.
Op het overige deel van het front
heeft de vijand op enkele plaatsen
aanvallen gedaan, die alle zijn afge
slagen, met name te Fricourt (ten
Oosten van Albert), op de hoogvlakte
ten Westen van Craonne in de streek
van Souain, in Argonne op het „Fort
de Paris" (ten Zuid-Westen van Va
rennes), in de streek van Malancourt,
in Woe vre in de richting van Champion
en ten Zuidoosten van St. Mihiel in
het bosch van Ailly.
Wij hebben eenige vorderingen
gemaakt in Argonne en ten Zuiden
van Woevre in het bosch van Morte-
mare.
Parijs, 22 Oct. (Communiqué van
11 uur 's avonds.) De activiteit, die
de vijand gisteren heeft betoond, is
ook heden niet verslapt.
Tusschen de zee en la Baseé duurt
de slag voort, de vijanden hebben
echter noch het Belgische leger, noch
de Fransch-Britsche troepen achteruit
kunnen drijven.
Ook spant de vijand zich buitenge
woon in tusschen Arpes en de Oise
zijn pogingen hadden echter nergens
succes. In Argonne zfjn wij vooruit
gegaan tusschen St. Hubert en Le Fort
de Paris.
Ten noorden van Verdun hebben wij
terrein gewonnen in de richting van
Haumont en Brabant sur Meuse.
In Woevre hebben wij een aanval
op Champion afgeslagen.
(H.blad.) I
Londen, 22 October. Officieel: Op
aanvraag van de bevelhebbers der
verbonden legers is een flottielje, van
een groot aantal zware stukken
scheepsgeschut met groote draag
kracht voorzien, den 19den October
steun gaan bieden aan den Belgischen
linkervleugel. Zij beschoot den Duit
schen rechtervleugel in den rug. De
groote Duitsche kanonnen beant
woordden het vuur zonder veel schade
aan te richten, omdat het Engelsche
geschut verder droeg.
Sedert den 19den October heeft de
flottielje de beschieting van den Duit
schen rechtervleugel onophoudelijk en
op krachtige wijze voortgezet. Ballon
nen boven de kust geven aanwijzin
gen voor de richting van het vuur
tegen de vijandelijke batterijen. Het
richten is goed en den vijand worden
ernstige verliezen toegebracht. Giste
ren had een hevige ontploffing plaats,
waarschijnlijk van een munitiewagen.
De Engelsche verliezen zijn tot nog
toe, in vergelijking met die van den
vijand en in aanmerking genomen
den aan het Belgische leger verleen
den belangrijken steun, zeer gering.
Alle door de admiraliteit ontvangen
rapporten maken gewag van den moed
en de vastberadenheid, waarmede het
Belgische leger, bezield door de tegen
woordigheid van zijn koning, de en
kele vierkante mijlen van het nog
niet door den vijand bezette Belgische
grondgebied verdedigt.
Parijs, 23 October. De senator dr.
Reymond, 50 jaar oud en gebreveteerd
vlieger, had zich reeds in September
bij het militaire vliegkorps doen in
schrijven en was ook al in een dag
order vermeld. De bladen maken heden
van zijn heldendood melding. Hij werd
bij een verkenning zwaar gewond,
maar vond de kracht om van boven
de vijandelijke gevechtslijn binnen de
Fransche linie terug te keeren en
zijn rapport uit te brengen, waarna
hfj is gestorven.
Nieuwe troepen.
Londen, 23 October. De „Times"
verneemt uit Bordeaux, dat na een
oefening van twee maanden de recru-
tenlichting van dit jaar thans gereed
is tot den strijd. Deze troepen zullen
in afdeelingen naar het front worden
gezonden. De reserves die nog niet
opgeroepen zijn, tellen waarschijnlijk
ongeveer een half millioen volkomen
versche troepen.
Londen, 23 October. (Reuter.) Een
door het persbureau openbaar ge
maakt verhaal van een ooggetuige
in het Engelsche hoofdkwartier geeft
een beschrijving van de gevechten
in de streken van de Aisne en ten
zuiden van Nieuwpoort. Het resul
taat van deze gevechten, zegt hij, is,
zonder beslissend te zijn, bevredigend.
Onze linkervleugel is aan de Aisne
aanzienlijk vooruit gekomen, den
tegenstand van den vijand ten spijt.
Het doel van den rechtervleugel was,
den uitgeoefenden druk vol te hou
den.
De van den lOden tot den 16den
dezer gevolgde tactiek kwam feitelijk
overeen met die van de laatste ge
vechten, hoewel de artillerie minder
werd aangewend wegens den mist
en den regen. Wy hadden slechts
één nachtelijken aanval te doorstaan,
die plotseling werd gestaakt. De
nachtelijke aanvallen met de bajonet
van onze patrouilles werden steeds
met succes bekroond. Al deze ge
vechten in het noorden hebben slechts
een voorbereidend karakter.
Het noordelijke gebied golft een
weinig of is geheel vlak. Alleen in
de buurt van Hazebroek is een heu
vel, de Mont des Cats geheeten. De
verbindingen zijn slecht, aangezien
men dikwijls op boomgroepen en
moerassen stuit, doorsneden van on
telbare kanalen en dijken.
De vijandelijke strijdkrachten be
staan meestal uit cavalerie, gesteund
door jagers te voet met vele machine
geweren.
Elders waren talrijker troepen in
fanterie. Menig gebouw is in staat
van verdediging gebracht met snel-
vuurgeschut, in het midden van de
kamers opgesteld.
Wij hebben den vijand groote ver
liezen toegebracht. Wanneer het
mogelijk is trekt bij zich in de duis
ternis terüg.
Ten spijt van het feit, dat de Duit
schers den hoogen heuvelkam van
Gobewaersvelde tot Bailleul bezet
hielden, was onze cavalerie niet in
toom te houden. Zij dreef den vijand
terug. Een scherp treffen vond plaats
bij Mont des Cats, waar prins Max
van Hessen sneuvelde. Hij werd met
drie Britsche officieren begraven op
het terrein van een klooster.
Ten zuiden van Lys was onze
voortgang minder snel, doordien de
talrijke dijken het noodzakelijk maak
ten veel materieel, w.o, ladders mee
te voeren.
Hardnekkige gevechten vonden
plaats om het bezit van dorpen. Het
opvoeren van geschut in dit terrein
baarde groote moeilijkheden.
Het was een droef gezicht de ver
nielde dorpen te aanschouwen, waar
lijken van paarden, koeien en
varkens de straten bedekten. Ook
lagen er doode Duitschers en cavn-
leriepaarden, die door de dorpelingen
begraven werden, bij welk werk de
Engelschen hielpen.
Het schouwspel van al deze vernie
ling met overal houten kruisen en
imen op de graven was om nooit
te vergeten.
Sluis, 23 October. Even geweldig
als gisteren buldert heden weer het
kanon. Geen oogenblik zwijgt het.
Men strijdt over een groot front in
West-Vlaanderen ten Noorden van
Bselaere, in de omgeving van.
Thourhout en tusschen Ostende en
Nieuwpoort. De Duitschers zijn niet
voorspoedig. Het volk spreekt van
aftocht. Men zegt wel dat troepen
van de geallieerden in dé nabijheid
van Eecloo zijn. 25 K.M. Oostwaarts
van Brugge en de Duitsche linie
afgesneden hebben, maar deze be
richten zijn nog niet bevestigd. Ge
ruchten over ontruiming van Ostende
en Brugge zyn tot nog toe .onwaar
gebleken, maai-iets achteruitgeweken
zijn de Duitschers wel. Het front
wijst dit uit. Echter is de strijd tot
heden toe nog onbeslist. Van beide
zijden stelt men alle krachten in
het werk.
Gisteravond voerde men een troepje
Belgische en Engelsche krijgsgevan
genen binnen Brugge. De Engelschen
riepen tot het volk: „Very well
doelend op den strijd.
Boerenwagens met buiven over
spannen kwamen bij avond in lange
rijen de stad Brugge binnen. Zij
brachten 4000 gekwetsten aan. Het
gemeentebestuur moest voor ligplaat
sen zorgenwaren de openbare
gebouwen niet voldoende, dan moest
men de gewonden in particuliere
woningen brengen. De oudere soldaten
der bezetting staarden droevig die
wagens na.
Er heersebt werkelijk ongerustheid
onder de Duitschers die ik zag. In
een dorp in Noord Vlaanderen namen
soldaten der landweer kinderen op
den arm en zeiden op treurigen toon
„Ik heb ze ook; binnen drie dagen
kan ik dood zijn".
Het terrein tusschen de kust en
over 15 K.M. zuidwaarts, is polder-
grond, dan begint de droge zandgrond
in de richting van Thourant. Op vele
plaatsen is de streek boschachtig. In
sommige bosschen hebben verschrik
kelijke tooneelen plaats gehad. Zoo
zijn door het geschut honderden
Duitschers gesneuveld in het Leom-
bosch, tusschen Gits en Cortemarkt,
ten Noordwesten van Rousselaere.
(Telegraaf).
Van het Oostelljkooriogstooneel.
Aan het Poolsch-
Galisische front.
Berlijn, 22 October. (Wolff.) Uit het
groote hoofdkwartier wordt heden
morgen medegedeeld
Bij Warschau en verder in Polen
is gisteren na de onbesliste worste
ling der laatste dagen niet gevochten.
De toestand daar is nog bezig zich
te ontwikkelen.
Weenen, 21 October. (Wolff.) Amb
telijke mededeeling:
Met moeilijke, hardnekkige aan
vallen op de versterkte stellingen
van den vijand, van Felztyn tot aan
den straatweg ten Oosten van Me-
dyka (de streek ten ooston van Prze-
mysl), hebben wij op verscheidene
plaatsen terrein gewonnen, terwijl
de tegenaanvallen der Russen nergens
geslaagd zijn.
In den afgeloopen nacht hebben
onze troepen ten Noorden van Mizy-
niec den heuvel bestormd, waarop
een kapel staat. Ten Zuiden van
Magiera slaagden zij er reeds gisteren
in, van uit de veroverde dorpen tegen
de heuvels vooruit te dringen. Aan
den Zuidelijken vleugel wordt de strijd
hoofdzakelijk door artillerie gevoerd.
Door ruime toepassing van de mo
derne wijze van het opwerpen van
voldversterkingen neemt de slag
grootendeels het karakter aan van
een vestingoorlog.
In de Karpathen werd gisteren de
Jabloncapas, de laatste nog dooreen
Russische afdeeling bqzette bergweg
door ons heroverd.
Op Hongaarschen grond staat nu
geen vijand meer.
In de Boekowina heeft onze voor
hoede de Groote Sereth bereikt.
De Duitschers voor Warschau.
Berlijn, 22 Oct. (Corr. Norden.)
De „Krakauer Glas Naroda" verneemt
uit Radom, dat.de Russen uit War
schau terugtrekken. Het spoorweg
station van Proeskof, op nog geen
12 K.M. afstand van de buitenforten
van Warschau, is door de Duitsche
en Oostenrijksche troepen bezet. Als
plaatsvervangend gouverneur van
Warschau is generaal von Eszer op
getreden.
Weenen, 22 October. (Wolff./ De
generale staf deelt vanmiddag mede
In den slag aan beide zijden van
de Strwiaz is het ons gelukt nu ook
in de streek ten zuiden der rivier
voorwaarts te dringen. Op den de
streek beheerschenden heuvel ten
Zuiden van Stary Sambor zyn twee
verdedigingsposities van den vijand
genomen. Ten Noordwesten van Stary
Sambor is onze gevechtslinie dichter
bij den heirweg naar Starasol geko
men.
Volgens de tot dusver ontvangen
rapporten zijn in de laatste gevechten
3400 Russen, onder wie 25 officieren
gevangen genomen en 15 machine
geweren buit gemaakt.
Onze voorhoede is te Czernowitz
binnengerukt.
Boedapest, 22 October. (Wolff.) Do
meidon, dat de Oostenryksch-
Hongaarsche troepen, nadat zij de
Russen van de Groote Sereth ver
dreven baddeD, tegen Czernowits zijn
opgetrokken. De Russen hebben Czer
nowits ontruimd en zijn in Noord
westelijke richting afgetrokken.
Parijs, 22 October. (Reuter.) Volgens
de Officieele Fransche mededeeling
van vanmiddag wordt de opmarsch
der Russische legers met bracht
voortgezet. In de streek van Warschau
is de vijand door een heftigen aanval
meer dan 10 K.M. teruggedreven.
De vorderingen der Russen zijn
ook bij Iwangorod en ten Zuiden van
Przemysl aanzienlijk.
Oostenrijkers en Russen.
Weenen, 22 Oct. (W. B.) (Officieel.)
Het is ons thans ook gelukt in den
slag aan beide zijden van de Strwiaz
ook aanvallend op te treden ten
zuiden van deze rivier op de domi-
neerende-trigonometrische hoogte 668.
Ten zuiden van Story Sembor wer
den twee achter elkander gelegen ver
dedigingstellingen van den vijand ge-
Volgens tot dusverre ingekomen Egyptische regeering genomen,
berichten zijn in de laatste gevechten vooral het bevel om het banaal van
3400 Russen, onder wie 25 officieren, Suez te verlaten, gegeven aan alle
gevangen genomen en 15 machine- vijandelijke schepen die lang genoeg
geweren buitgemaakt. in de haven3 van het kanaal hadden
Onze vooruitgeschoven troepen zijn j gelegendaardoor toch toonden zij
duidelijk dat zü geen plan hadden
te vertrekken, om te voorkomen dat
Czernowitz binnengerukt.
OP ZEE.
De „Emden".
Londen, 22 Oct. Het optreden van
de „Emden", hoewel uiterst hinder
lijk, wekt toch een zekere bewonde
ring onder de Engelschen, vooral
omdat de commandant, wiens dapper
heid en stoutmoedigheid boven allen
twijfel verheyen is, bij alle gelegen
heden bewijzen heeft gegeven van de
ridderlijkheid en menschlievendheid,
die den Engelschen zeelieden steeds
wordt ingeprent.
Toch is men van meening, dat het
tijd wordt voor maatregelen om dit
maraudeerende schip te nemen.
Ten noordwesten van
plaats kwam de gevechtslinio nader
den grooten weg naai' Starasol.
Men heeft de nieuwe daden van
de „Emden" gemeld. Zes Engelsche
booten kunnen weer uit Lloyd's regis
ters worden geschrapt, als in den
grond geboord door den Duitschen
kruiser. De „Emden" blijkt nu in
meer westelijke richting te opereeren.
Zijn laatste bedrijf was van de Suma-
traansche kust gemeld. Thans maakt
h|j de Arabische Zee onveilig, aan
de Zuidwestkust van Voor-Indië, ten
Zuiden van Cochin.
Van de thans vernielde schepen
vertegenwoordigt de „Troilus" de
grootste waarde. Het was een mooi
schip van 7562 ton, dit jaar gebouwd
voor de z. g. Holt-lijn, welke groote
vrachtbooten heeft loopen tusschen
Europa en Oost-Azië. De „Troilus"
kwam van Japan, China en de Straits
en was op weg met naar Engeland
met een kostbare lading rubber en
tin.
De „Chilkana", van de British India
Steam Navigation Cy., was eveneens
dit jaar gebouwd. Ze mat 5146 ton.
Het schip was op weg van Londen
naar Madras en Oalcutta.
De vrachtboot „Benmohr", metende
>06 ton, gebouwd in 1912, was van
Leith en Londen op weg naai- de.
Straits en China.
De „Clan Grant", van de Clan-lijn,
een oudere boot, van 3948 ton, maakte
de reis van Liverpool naar Madras
en Calcutta. De „Ponrabbel" was een
splinternieuwe baggermolen, bestemd
voor Tasmaniö, welke een groote
waarde vertegenwoordigde. Voorts
is nog bericht ingekomen van het
zinken van de „St. Egbert", een
nieuwe boot van 5596 ton, terwijl
het Engelsche stoomschip „Exford",
dat werd vermeesterd, 4542 ton meet.
Naar ruwe schatting is de schade,
op den laatsten verschrikkingstocht
van' de „Emden" toegebracht te
stellen op een millioen pond sterling.
Het aantal slachtoffers van de
„Embden" bedraagt nu 20, waarvan
15 in den grond geboord.
De „Times" is niet tevreden over
de admiraliteit welke volgens dat
blad te weinig aandacht schenkt aan
het optreden van de Duitsche kruisers.
De schade, door de „Emden" tot dus
ver toegebracht, staat wel gelijk met
de waarde van een dreadnought.
Bovendien heeft de „Emden" de ver
zekeringspremie voor de Oostersche
wateren enorm doen stijgen en vormt
b\j een voortdurende bedreiging voor
don Indischen maildienst.
De „E 3".
Londen, 22 Oct. De admiraliteit
bericht, dat de onderzeeër „E 3" veel
te lang is uitgebleven en dat men
vreest, dat hq in de Noordzee is ge
zonken.
Een ontmoeting
tusschen een koopvaardijschip
en een onderzeeër.
Reeds maakten wij melding van
het laten zinken van de Leith-boot
„Glitra" bij de Noorsche kust door
een Duitschen onderzeeër.
Kapitein Johnston die met 16 leden
van de bemanning uit Skudesniis te
Stavanger aankwam, vertelt nog het
volgende over het zinken van zijn
schip.
De „Glitra" vertrok Zondag van
Grangemouth met steenkolen en cokes
voor Stavanger. Om half een 's mid
dags van den 20sten werd het schip
aangehouden door den Duitschen
onderzeeër „U 17" op negen mijl
Z.-W. van Skudesniis. De onderzeeër
zond een boot met vijf man naar de
„Glitra". Met revolvers in de hand
gaven zij bevel, dat de Engelsche
vlag neergehaald moest worden en
z(j dreigden den kapitein, dat hij
neergeschoten zou worden, als hij
niet gehoorzaamde. Wij kregen 10
minuten, om de reddingbooten te
strijken.
De kapitein streek de vlag, waarna
de Duitsche officier de vlag verscheurde
en er op trapte. De kapitein mocht
de scheepspapieren meenemen, doch
overigens was noch aan hem, noch
aan de bemanning toegestaan, iets
mee te nemen.
De bemanning ging in de twee
reddingbooten, welke door den onder
zeeër 500 yards gesleept werden.
Drie Duitschers bleven aan boord van
het stoomschip, dat door hen door
zocht werd. De kapitein gelooft, dat
een van deze Duitschers een machi
nist was en dat hij de kleppen opende,
want het achtergedeelte van het schip
begon weldra te zinken.
De reddingbooten moesten naar de
Noorsche kust roeien, waar zij in de
territoriale wateren door een loods
boot werden opgepikt. Later werden
zij door de Noorsche torpedoboot
„Hai" naar Skudesnas gebracht.
In het Suez-Kanaal.
Londen, 22 Oct. De Engelsche re
geering lieeft aan alle vertegenwoor
digers van vreemde regeeriogen te
Londen medegedeeld, dat Engeland
de maatregelen goedkeurt, door de
zij genomen werden. Het Kanaal is
daarvoor niet
De „Hawke".
Omtrent het lot van de „Hawke",
de kruiser, deelt men aan de „Times"
het volgende mede:
„Donderdagochtend der vorige week
om elf uur ongeveer zag de „Hawke"
een kolenboot, die de Noorweegsche
vlag voerde en veranderde eenigs-
zins haar koers om zich te verge
wissen welk soort van schip het was.
De kruiser voer met gemiddelde
snelheid, toen men op eens een
hevige ontploffing hoorde. Het schip
sidderde onder den schok; een deel
van z(jn zijwand was weggeslagen;
het was door een torpedo getroffen,
precies elf uur.
De bemanning was bezig met ver
schillende oefeningen en de com
mandant bevond zich op do brug.
Oogenblikkelijk werd 't signaal „rust"
gegeven en ieder man aan dek bleef
op zijn post. Ondertusschen was in
de machinekamer alles in verwar
ring. Groote hoeveelheden kool
reusachtige poken, stukken van de
machines en stukken gereedschap
werden weggeslingerd, terwijl het
schip overhelde. Van de brug gaf
de commandant het bevel de booten
te strijken. Officieren en manschap
pen snelden naar hun post om zulks
te doen, doch men kon geen stoom
krijgen om de booten te hijschen.
Ondertusschen helde het schip steeds
over en de commandant gaf het be
vel:' „Ieder man voor zich zelf.'
Hun kleeding afwerpende, sprongen
de mannen in zee en klampten zich
vast aan alle wrakhout. Tien minu
ten na den schok was de „Hawke"
Met de_ grootste moeite was één
boot bestreken een kotter, oDge
veer 28 voet lang. Hij was neer
gelaten uit de davits en de hoek,
waaronder de kruiser toen lag was
een zoodanige dat de kotter niet kon
neergelaten worden vrij van het
schip, doch langs de zijde afgleed,
en ook toen wilde het neerlaatwerk
niet goed functioneeren. De kotter
bleef nog met een takel aan den
kruiser bevestigd en toen de kruiser,
die nog gang had, vooruit ging, liep
de kotter gevaar vol te loopen.
Fluks een bijl grijpende, hakte de
bootsman Terry den kabel door en
de reddingsboot was vrij. Bevrijd van
den warboel, sprong de bemanning
haastig in de boot en poogde nog te
redden, degenen die in zee zwommen
in het geheel werden 46 man en
drie officieren gered.
De „Hawke" had uitnemend red
dingmateriaal. Zij had drie vlotten,
gemaakt van planken en drijvende
op olie-trommels en ledige vaten.
Velen klauterden op deze redding
middelen. Do zee was niet ruw, doch
het was bitter koud en men zag
mannen van de vlotten in het water
vallen.
„Toen de „Hawke" getroffen was,
voer de kolenboot haastig weg en
nadat de kotter al het mogelijke ge
daan had om van de bemanning te
redden wat mogelijk was, begon men
naar land te roeien. Opeens zag men
op ongeveer 200 yards afstands, de
periscoop van een onderzeeër de
eerste maal dat men den vijand ge
zien had. De onderzeeër dook, maar
kwam een paar minuten later weder
te zien op eenige yards afstands van
den kotter. Hoewel verkleumd en
half naakt besloten de mannen op
den vijand af te gaan. Een der man
nen was gereed met een ijzeren bout
met het doel den aanvaller „op zijn
kop" te slaan, terwijl de anderen
roeiden wat zij konden om den peris
coop te naderen, doch het kranige
voornemen mislukte, want de duik
boot wist weg te komen.
Gaande op de zon af roeide de be
manning naar land. De koude was
vreeselijk en de manuen namen bij
beurten de riemen om zich warmte
houden. Zij, die twee stuks kleeren
hadden, deelden die met degenen, die
niets hadden. In de boot lagen twee
oude kranten, waarin men een der
scheepsjongens wikkelde. Zij roeiden
gansch den dag en na zes uren wer
den zij opgemerkt door een Noorsche
boot, die hen aan boord nam.
De mannen spreken met groote
erkentelijkheid over de onvergetelijke
vriendelijkheid der Noren; do kapi
tein en zijn mannen gaven hun alle
kleeding, die zij hadden.
De geredden werden door den
trawler „Ben Riunes", waarop zij
waren overgebracht, te Aberdeen aan
boord gezet."
BELGIË.
Uit Antwerpen.
Breda, 22 October. Een hedenmid
dag van Antwerpen vertrokken Ne
derlander deelt mede, dat zich te
Antwerpen thans niet meer dan
enkele honderden Duitsche landstorm
soldaten bevinden. De staf is uit het
hotel St. Antoine vertrokken. Inden
nacht van Woensdag op Donderdag
te half drie trokken de laatste bezet
tingstroepen, bestaande uit marine-
infanterie, uit dé stad weg. Het
voorbijtrekken van de colonnes duurde
vijf kwartier. De troepen werden van
de Turnhoutsche poort af met den
spoorweg naar het Zuiden vervoerd.
Tegen half vier vloog een Zeppelin
in Zuidelijke richting over de stad.
Ook de ganscho omgeving van stad
en forten zijn verlaten. In de forten
te Borsbeek 1, 2, 4 en 6 waren de
Belgische kanonnen en projectielen
zonder eenige bewaking gelaten.
Duitsch spoorwegpersoneel, dat in de
laatste dagen bezig was met het
herstellen van bruggen en spoor-
egeu, is eveneens verwenen.
Gedurig komen gewonden te Ant
werpen aan. Zy worden meerendeels
naar den dierentuin vervoerd. Een
groot schip met gewonden ligt in de
Schelde voor de kade. Vele Engelsche
verpleegsters benevens enkele mili
taire Belgische doctoren doen dienst.
Hedenmorgen wapperde opde L. Vrou
wetoren en het stadhuis de Belgische
vlag. Onze zegsman, wie dit bericht
aanvankelijk ongeloofiyk voorkwam,
heeft zich met enkele landgenooten
persoonlijk overtuigd. Een Duitsche
officier, die hierop gewezen werd,
antwoordde dat zy zich thans wel
met andere dingen bezig te houden
hadden. Het is onbekend door wien
het verwisselen van de vlag ge
schiedde.
Te Borsbeek zijn vele tusschen de
forten liggende villa's geplunderd.
Op het binnenkomen en verlaten
van de stad werd heden bijna geen
controle uitgeoefend.
Levensmiddelen zijn overvloedig
en goedkoop. Er zouden veel meer
trams ryden indien er genoeg be
dieningspersoneel voorhanden was.
De telefoon is nog niet hersteld. Ook
de waterleiding is nog niet geheel
in orde. Alle herstellingswerken lig
gen trouwens thans stil. Het dienst
doend politie-personeel wordt gestadig
talrijker.
Beiersche soldaten wierpen giste
renmiddag een aantal (vermoedelijk
onbruikbare) mitrailleu8es in de
Schelde.
De treinen en tot de stad toegang
gevende wegen zijn vol terugkeerende
vluchtelingen, doch ook de naar
Nederland vertrekkende treinen waren
dicht bezet.
Onder de Duitsche soldaten heerscht
een gedrukte stemming.
Rywielen werdon gisteren onop
houdelijk in de straten gerequireerd,
waarschijniyk omdat ze voor de des
nachts uitgetrokken troepen noodig
waren.
De stad wordt gestadig levendiger.
Kardinaal Mercier te Brussel.
De Brussolsche correspondent van
„de Tyd" boricht uit Roosendaal dd.
22 Oct.:
Gisteren kwam kardinaal Mercier
te Brussel aan en had een gewich
tige bespreking met den militairen
gouverneur van België, baron Von
dor Goltz. Tijdens dit onderhoud heeft
Z. E. het misverstand opgehelderd,
dat van Duitsche zijde blijkbaar
eenigen tyd heeft bestaan nopens
het optreden der Belgische goeateiyk-
heid, een misverstand, waaruit zoo
veel treurige gebeurtenissen zyn voort
gevloeid.
Ook kwam tydens het onderhoud
ter sprake, hoe op het oogenblik het
beste een einde kon worden gemaakt
aan do heerschende regeeringloosheid.
Do kardinaal werd óp de meest
harteiyke wijze ontvangen en hot
onderhoud had op ongedwongen wjjze
plaats. Daar kardinaal Mercier ook
te Antwerpen zyn tactvolle en invloed
rijke tusschenkomst had verleend,
om van het militaire bestuur aldaar
gewichtige toezeggingen te verkrygen,
mag men ook van zy*n onderhoud
met baron von der Goltz zegenryke
resultaten verwachten.
De Duitsche Keizer is in kennis
gesteld van de zienswyzen, welke
de kardinaal-aartsbisschop ontwikkeld
heeft.
FRANKRIJK.
Het kasteel Baye.
Berlqn, 22 October. (W. B.) Do
„Nordd. Allg. Ztg." schrijft: Een mede
werker van het „Journal de Genóve"
bezichtigde het slagveld aan de Marne
zag ook het kasteel Baye, welks
eigenares, een barones, in een brief
den kroonprins beschuldigde het kas
teel te hebben uitgeplunderd en het
geroofde in kisten te hebben wegge
voerd. De journalist vond het gebouw
ongeschonden. De huishoudster in
het kasteel verklaarde van niets te
weten, hoewel ze aanwezig was toen
er officieren logeerden. Beschadigd
waren slechts twee vitrines, wier
glaswanden gesprongen waren, waar-
schynlyk ten gevolge van de deto
naties van het geschutvuur.
Duitsche krijgsgevangenen In
Frankrijk.
De „Daily Tolegraph" verneemt uit
BrestEen trein met eenige Duitsche
officieren, aviateurs en 800 soldaten,
die gevangen waren genomen, Is juist
te Nantes aangekomen. Toen<le trein
stilstond in het station, werd er brood
en ander voedsel onder de Duitschers
uitgedeeld, die hierover zeer verheugd
waren. Zy werden naar het depOt
van Belle Isle gebracht, waar zy zul
len blyven.
Duizenden Duitsche gevangenen
zyn gehuisvest in 'de barakken van
St. Brieuc en Dinan (Cdtes du Nord)
en de bevolking vraagt, evenals de
pers, waarom deze ge\Angenon geen
werk verrichten ten behoeve van den
staat. Waarschijniyk zullen zy dan
ook de wegen moeten onderhouden,
nieuwe aanleggen, steenen uitbreken
en aan de spoorbanen werken. Vol
gens de bepalingen van de inter
nationale overeenkomst van 's-Graven-
moeten de krijgsgevangenen
voor hun werk betaald worden. Zy
zullen dan ongeveer 75 cent per dag
verdienen.
PORTUGAL.
Volgens berichten in Fransche bla-
>d, zou Portugal de te verwachten
oorlogsverklaring aan Duitschland,
daarop grond vesten, datde Dulltschers,
onder hot voorwendsel van onluBten
onder de inboorlingen te willen be
dwingen, het Portugeesche gebied
Niassa bmnengedrongon zyn on daar
een onderofficier en vier soldaten
doodgeschoten hebben.
Het kabinet te Lissabon moet daar
over reeds opheldering aan Duitsch
land gevraagd hebben. Vele in Portu
gal wonende Duitschers begeven zich
naar Spanje. Te Gibraltar moeten
zeBtien transportschepen tot het af
halen van Portugeescbe troepen ge
reed liggen.
