COURANT - No. 4383 ZATERDAG 31 OCTOBER 1914 42e JAARGANG Stelling van DEN HELDER. 0nt8pannings-avonden in de 2de helft van Oct. en 1ste helft van Nov. nterdag 81 Mat ine-tantum Zangk. „Ons Doel" inet Stafm. 7-8 u. Marine, Torp.-mag,Parall.w., Weeshuis, Bellonn,Verbnndpl.afd. Zondag 1 Maandag 9 Nautllis Muziekgezelschap „Harmonie" 8 u. Zoo mogelijk bemanning Atjoli Huisduinen Lezing Van der Leo 8u. ook Kijkduin Wachtschip Lezing Stumphius 8 u. Dirks Admiraal EnBemblo Van Trigt 8 u. Afd. Landvak Dinsdag 3 Erfprins Lezing met pianospel en voor drachten as. Warners 8 U. Langeatraat Ensemble Van Trigt 8 li. Marine-cantino Lezing mot lichtb. dr. Minkema 8 u. Kaai hoofd, Bellona, W.-ouver, O.-oever, Marine, Harssons, Wlnr- Itoofd on Vischmarkt Op pagina 4 van dit blad zijn opgenomen: 1. :0e verschrikkingen van den Oorlog. 2. Feuilleton, enz. DE OORLOG. De Toestand. Van den strijd in Polen is niet veel meer bekend geworden, sinds de berichten over de Duitsche neder laag. Het blijkt nu wel, dat de Duitschers terugtrokken voor de aanvallen van overmachtige Russische troepen, die Warschau hebben ontzet; maar tevens dat de over Londen, gekomen berich ten, waarin van de reusachtige ver liezen der Duitschers gesproken werd, schromelijk overdreven waren. De Russische generale staf geeft in het bericht van de overwinning, slechts op, dat eenige duizenden ge vangen zijn gemaakt, en dat de tegen standers groote verliezen leden. Ook in Galicië schijnt de Russische legermacht een overwinning te hebben behaald en de Oostenrljksch-Duitsche troepen, die Przemysl ontzet hebben, te'hebben teruggedreven. Tenminste in de berichten wordt gemeld, dat ten Zuiden van Przemysl een aantal gevangenen gemaakt zijn. Aan de Oost-Pruisische grens, in de sectie Soewalka-Augustowo zijn, volgens de Duitsche berichten de Duitsche troepen voortdurend in aan vallende beweging, doch volgens de Russische berichten, werden die aan vallen afgeslagen. Eenigszins zonderling is het be richt, dat de Turken zonder eenige voorafgaande oorlogsverklaring de stad Theodosia in de Krim zouden gebombardeerd hebben. De Turksche kruiser „Hamidie" kwam voor de stad en beschoot haarte Noworossyk eischte dezelfde kruiser de overgave van de stad en van de staatseigen dommen, onder bedreiging met bom bardement. Maar daar werd die be dreiging niet volvoerd. Welke redenen Turkije raag hebben om zich op zoo zonderling onver wachte wtfze in den strijd te mengen, is niet duidelijk. De rebellie van Maritz, zoo spoedig gevolgd door het verzet van Chris- tiaan De Wet en Beyers, maakt in Engeland nog niet veel indruk. De „Times" zegt zelfs, dat de rebellie de gelegenheid geeft een verborgen zweer weg te nemen, en dat de Unie sterker en beter zal zijn dan voor de uitbarsting. Het schijnt, dat de haat tegen Botha in sommige krin gen sterker is dan die tegen Enge land, en dat vooral de oppositie tegen Botha de drijfveer is voor Beyers en De Wet. Dat was trouwens al sedert het aftreden van Herzog bekend, dat De Wet een felle tegenstander van Botha was. Maar of die tegenstand alleen groot genoeg was om het optreden van Beyers en De Wet te doen ontstaan, is moeilijk te beoor- deelen. Van 't Westelijk oorlogstooneel. In België en Frankrijk. Parijs, 29 Oct. (Communiqué van 3 uur.) Wij zijn gisteren op verschil lende punten vooruitgegaan, meer in het bijzonder rondom Yperen en ten zuiden van Atrecht. Uit de streek tusschen Nieuwpoort en Dixmuiden valt niets nieuws te melden. Tusschen de Aisne en Argonne hebben wij ons meester gemaakt van eenige loopgraven der vijanden. Alle aanvallen, die ;"de Duitschers hier op een of ander punt deden, mislukteD. Wij zijn ook vooruitgekomen in het woud van Apremont. Offlcieele Fransche berichten. Het communiqué van het Fran sche Gezantschap, Donderdag ver strekt, luidt aldus In den loop van Donderdag zijn de aanvallen der Duitschers in de ge- heele streek tusschen Atrecht en Nieuwpoort veel minder hevig ge weest en, op een deel van het front, geëindigd met eene beschieting uit de kanonnen. Onze stellingen zijn overal gehandhaafd gebleven en wij zijn blijven vooruitgaan Noordelijk en Oostelijk van Yperen. Eveneens is eenige vooruitgang te boekon geweest tusschen Atrecht en Cambrin, een-plaatsje op 5 kilometers ten westen van LaBassée. Evenzeer wordt bevestigd dat de verliezen der Duitechers in het Noorden aanzien lijk waren, zoowel bij het leger van den hertog van Würiemberg als bij dat van den kroonprins van Beieren. Over het front yan één Engelsche brigade zijn alleen reeds 1600 lijken opgeraapt. In den loop van den nacht van den 26en op den 27en, is door de Duitschers een zeer krachtige aan val ondernomen tegen onze troepen die zich op den rechtervleugel van de Aisne bevinden op de heuvels van den „Chemin des Dames." Deze aanval werd afgeslagen. Het terrein is bezaaid met Duitsche dooden en gewonden. Hun aantal wordt op ongeveer 2000 geschat, terwijl onze verliezen niet meer dan een honderdtal gedoode of gewonde manschappen bedroegen. Op andere gedeelten van het front hebben ook andere nachtelijke aanvallen plaats gehad, met. name noordelijk en zuidelijk van de Somme en bij Berry au Bac, maar van niet zoo belang rijken aard als de vorenbedoelde. De rapporten luiden dat de vijand overal ernstige nederlagen heeft ge leden. In Woeuvre zijn onze troepen blij ven vooruitgaan in de bosschen tus schen Apremont en St. Mihiel. In den Joop van Donderdag, evenals in de voorgaande dagen, hebben de troepen der bondgenooten talrijke gevangenen gemaakt, terwijl in de Noordelijke streek, vele mitrailleuscs en kanonnen door onze troepen zjjn buitgemaakt. Officleele Duitsche mededeellngen. Berlijn, 29 Oct. (W. B.) Officieel wordt uit het groote hoofdkwartier Onze aanval ten zuiden van Nieuw poort wint langzaam veld. Bij Yperen is de strijd onveranderd. Westelijk van Rijssel maken onze troepen goede vorderingenverschillende bevestigde stellingen van den vijand zijn ge nomen. Zestien Engelsche officieren en meer dan 300 man werden gevangen genomen, vier kanonnen veroverd. De Engelsch-Fransche aanvallen werden overal afgeslagen. Een voor de kathedraal van Reims geplaatste Fransche batterij, met waarnemers op de torens der kathe draal moest onder vuur genomen worden. In het Argonnenwoud werd de vjj- and uit verschillende loopgraven ver dreven, en werden eenige mitrailleurs buit gemaakt. Ten Z.O. van Verdun werd een krachtige Fransche aanval afgeslagen. Bij den tegenaanval kwamen onze troepen in de vijandelijke hoofdstel ling, die zij bezetten. De Franschen leden groote verliezen. Ook oostelijk van de Moezel werden alle operaties van den vijand terug- De Duitschers in Frankrijk en België. Berljjn, 30 Oct. (Wolf.) Ambtelijk wordt hedenochtend uit het groote hoofdkwartier gemeld: Onze aanval len ten Z. van Nieuwpoort en ten O. van Yperen zijn met succes voort gezet. Er zijn acht machinegeweren buitgemaakt en tweehonderd Engel- schen gevangen genomen. In het Argonuer Woud hebben onze troepen verscheidene blokhuizen en steunpunten vormeesterd. Ten N.W. van Verdun zijn de aan vallen van de Franschen vruchteloos geweest. Parijs, 30 Oct. De mededeeling van gisteravond II uur luidt: Aan de laatste mededeelingen is geen nieuws van beteekenis toe te voegen. Berlijn, 30 October (Wolff: niet- ambtelijk.) De Berlincr Zeitung am Mittag meldt; Volgens officieele be richten uit Konstantinopel hebben eenige Russische torpedo-booten be proefd het uitloopen van de Turksche vloot uit den Bosporus naar de Zwarte Zee te verhinderen. De Tursche schepen openden het vuur en brach ten twee Russische vaartuigen tot zinken. Ruim dertig Russische zee lieden zijn door de Turken gevangen genomen. De Tursche vloot leed geen Een „Zeppelin" boven Parijs. Frankfort a/d main, 29 Oct. (W. B.) Volgen3een berichtaan de Frankf. Zeit." werd aan het te Göteborg ver schijnende blad „Afonbladet" uit Parijs medegedeeld, dat Woensdag e6n Zeppelin boven de stad bad ge vlogen en zes bommen geworpen, waarvan drie belangrijke schade had den aangericht, acht personen gedood en een groot aantal gewond. Fransche vliegers hadden moeite gedaan om het luchtschip aan te vallen, dit was echter in de wolken verdwenen. Pruisische verliezen. De 61ste Pruisische verlieslost be slaat in de Köln. VolkszeituDg ruim vier breede kolommen, klein gedrukt. Er staat „wordt vervolgd" onder. Op deze lijst komen verliezen voor, ge leden in gevechten bij Namen op 22 en 23, aan de Oise op 29 en 30 Augustus, te Charleville op 6 Septem ber en te Reims van 16 tot 19 September. Generaal Joffre. Het is bekend, dat generaal Joifre weinig spraakzaam is. Men heeft hem dan ook den bijnaam van den zwijger gegeven en het spreekt van zelf, dat er aan zijn uitlatingen te meer waarde gehecht wordt. Onlangs ontmoette Joffre een ouden vriend, die hem begroette met de gewone vraag „wel, hoe staan de zaken De gene raal knipoogde en antwoordde „stoor me nu maar niet, ik knabbel ze op". Een Engelsche oorlogs-correspondent vertelt deze anecdote van den Fran schen opperbevelhebber on hij voegt daar het volgende aan toe: Het knabbelen van een muis mag het heete werk te Dixmuiden en Yperen niet juist omschrijven, maar het geeft uitstekend weer wat er ge beurt van Atrecht tot Royeen Noyon, van Reims oostelijk tot Yerdun en meer zuidelijk tot Belfort. Overal zijn de manschappen van Joffre als ijverige, onvermoeide muizen aan het knabbe len aan het lange Duitsche front, hier een verschansing nemende, daar vele batterijen verwoestende. Eiken dag eten zij zich verder in de ver dediging in, een linie verzwakkende, die naar ieders meening reeds aan getast is. Four-de-Paris, een klein plaatsje in de bosschen en tusschen de rivie ren ten noord-oosten van St. Menne- liould, is het tooneel van een dezer kleine „knabbel"-gevechten geweest. Four-de Paris was kort geleden be zet door de Duitschers, die, toen ze druk voelden op een hunner flanken, op Boureuilles terugvielen voor ver sterkingen, daar ze slechts over een klein aantal manschappen beschikten. Terstond was hun stelling door Fran sche troepen ingenomen, die er een kleine vesting van maakten. Het punt heeft n.1. strategische beteekenis het beheerscht den grooten weg naar Varennes. Nauwelijkss waren er kuilen en slooten gegraven en met dunne planken en aarde overdekt, verschan singen opgeworpen en mijnen gelegd, of de Fransche verkenners kwamen zeggen, dat de vijand langs den oever van de Meurisson, een kleine rivier ton westen van Boureuilles, oprukte. Tot ieders groote verbazing rukten deze troepen, in plaats van zich te verspreiden en een omtrekkende be weging te beproeven, recht, op het front van de kleine vesting in de bosschen aan. „Gewapend met ma chine-geweren en voorzien van een massa schietvoorraad," zoo schrijft iemand, die er bij was, „wachten wij den vijand af. Pas op onze kuilen, dachten we 1 Met den vinger aan den trekker wachtten we op het bevel: vuren! toen de vijand langs de van mijnen voorziene paden door het bosch naderde. Het bevel werd ge geven. Onze geweren knalden en op hetzelfde oogenblik had er een ont ploffing plaats. Een verblindend licht schoot in het kreupelhout op; het rook naar kruit in de lucht, die vol geraas was van krakende en om vallende boomen. Onze mijn was Door den rook heen konden wij zien hoe de kolonne van den vijand tegen den grond geslagen was door een hagel van hout en steenen. Sommige staken tot hun middel in gaten in den grond en gilden gewonden trachtten zich zelf weg.te sleepen. Maar deze vernietiging van de eerste linie bracht den opiüarsch niet tot staan. Een nieuwe compagnie rukte op, over dooden en stervenden heen. „Machine-geweren, vuur Het was de beurt van deD „koffie molen". Even vlug als de Duitschers kwamen, werden ze gedood, stelsel matig omgebracht. En nog rukten ze op, totdat de dooden manshoog lagen opgestapeld. Toen trokken ze hals-over-kop terug. Het overige ge deelte van den dag werd besteed aan het opzoeken van dooden, die, met petroleum overgoten, verbrand wer den. Het waren er meer dan 1200. Een „knabbel-gevecht!" Te Antwerpen. Volgens een bij de Rhenania Spe- ditongesellschaft te Mannheim van haar Antwerpschen vertegenwoor diger ontvangen bericht zijn de sche pen, die men in de haven van Ant werpen had doen zinken, in zoo verre gelicht, dat de rivierscheepvaart weer mogelijk is. Het vervoer van goederen is echter nog verboden tot de toestand zal zijn onderzocht door een commissie, hetgeen waarschijn lijk tegen het einde dezer week zal Luitenant-generaal Sir William Franklyn, bevelhebber over de 3e divisie van het nieuwe Engelsche leger, is Dinsdagavond te Luton Hoo plotseling overleden. Aan het Poolsch- Gallclsche front. St. Petersburg, 28 October, 's mid dags 5 uur. De Russische groote ge nerale staf deelt mede In den vierdaagschen slag ten zuiden van de Pilitsa hebben onze troepen den Duitschers en Oostenrijkers een zware nederlaag toegebracht. Tusschen Pilitsa en Gloetsjof heb ben onze troepen na heldhaftigen strijd den 26en dezer den tegenstand van het Duitsche 20ste legercorps en van het garde-reserve corps gebroken. Wij hebben stormenderhand de verdedigende stelling van Politsjna genomen en een deel der Oostenrijk- sche troepen bij Berdzeje omsingeld. In den nacht van den 27sten Oct. zijn de vijandelijke legercorpsen in wanorde teruggetrokken naar de linie Jedlinsk—Radom-Uza (ten zuiden van Radom). Wij hebben kanonnen vermeesterd en gevangen gemaakt. De voordeelen door ons behaald ten zuiden van de Pilitsa, die tot den terugtocht van den vijand overeen groot deel van het front hebben ge leid, iB van groote beteekenis. De Russen over hun overwinning. Petrograd, 28 Oct. (Reuter.) Om twee uur gaf de groote generale staf een com muniqué uit,luidende als volgt In het gevecht ten zuiden van Pilitza, dat vier dagen duurde, brach ten onze troepen den Oostenrijksch Duitsche strijdkrachten een gevoelige nederlaag toe. Tusschen Pilitza en Gloatchoff werd door den heldhaftigen aanval van onze troepen 26 October definitief de tegenstand van het twin tigste legercorpsen het garde reserve corps der Duitschers gebroken. W\j namen stormenderhand de defensieve posities van den vijand te Politchna en omsingelden een deel der Oosten- rijksche troepen nabij Berdzeje. In den nacht van 27 October trokken de vijandelijke corpsen in wanorde terug op de lijn Edlinsk-Radom-Iija. Wij namen een aantal kanonnen en gevangenen. Het succes, door ons ten zuiden van Pilitza behaald en waar van het resuitaat was de terugtocht van den vijand over een groot front, is van zeer groote betoekenis. Russisch legerberlcht. Petrograd, 29 Oct. (P. T. A.) De Generale Staf maakt onder dagteeke- ning van 28 Oct. bekend: Wij hebben den tegenstand van de laatste vijan delijke troepen eenheden, die nog steeds trachtten zich te handhaven ten noorden van de Politza, gebroken. Thans trekken op het front aan de overzijde van de Weichsel alle Oosten- rijksch-Duitsche troepen zich terug. WJj hebben Strykow, Rechaw en Vovo Miasto bezet en Russische cavalerie is Rodom binnen gereden. Wij hebben eenige duizenden ge vangen genomen en kanonnen, tien tallen mitrailleuses, een trein en automobielen buit gemaakt. Aan het front in Oost-Pruisen doet het eerste Duitsche legercorps in de laatste vier dagen vergeefsche aan vallen in de streek van Bakalargewo. De vijand lijdt daar groote verliezen. Officleele Duitsche mededeelingen. Berlijn, 29 Oct. (W. B.) Officieel Het groote hoofdkwartier meldt: In het Noordoosten (dus bij Lyck - Augustowo - Soewalki) zijn de Duit sche troepen voortdurend in voort gaande aanvallende beweging. In de laatste drie weken werden 13,600 Russen gevangen genomen, 30 ka- machinegeweren buit ge maakt. Op het Zuidoostelijk gevechtsveld zijn de toestanden sedert gisteren niet veranderd. De „Lokal-Anzeiger"(een Berlijnsch blad) is optimistisch. „Een achter- waartsche beweging, om zich van den vijand los te maken" schrijft het blad „kan noodig worden, wanneer de tegenstander gedurende den strijd onverwachte versterkingen krijgt, waar men niet de noodige tegenover stellen kan of wil. Het is geen gemakkelijke taak en vereischt vaak grooter veldheerstalent dan een aanval. Dat de vijand onze troepen niet heeft vervolgd, is natuurlijk ten deele toe te schrijven aan het feit, dat alle aanvallen, door de Russen ondernomen, tot 't laatst toe zijn afgeweerd. Dat de vijand daarbij zware verliezen aan gevangenen en geschut heeft gehad, is reeds gemeld, eveneens, dat hij in getal de sterkste was. Nu is natuurlijk een overwinning van een numeriek zwakkere macht over een numeriek sterkere niets zeldzaams, zooals de laatste over winningen van Hindenburg trouwens bewezen hebben. Er is echter tweeërlei voor noodigin de eerste plaats een strateeg en ten tweede de noodige tijd om de legermachine door ver plaatsingen van onderdeelen geschikt kunnen maken voor de uitvoering van het gestelde plan. De aangewezen man daartoe is, naar onze meening, ter plaatse aanwezig, en de noodige tijd schijnt de vijand ons door zijn werkloosheid te hebben verleend." Het optreden van Turkije. Londen, 30 Oct. De „Times", het begin der vijandelijkheden door Turkije besprekende zegt: door het dwaze toegeven aan den raad van Duitsch- land heeft Turkije zijn eigen dood vonnis uitgesproken. Het Turksche rijk in Europa zal spoedig slechts een herinnering zijn. Als deze oorlog voorbij is zal Europa bevrijd zijn van twee factoren, die gedurende vijftig jaren de voornaamste bedreiging vormden voor den Europeeschen vrede, namelijk het Pruisische mili tairisme en de Turken in Europa. OP ZEE. Duitsche duik booten loeren blijkbaar op de Noorsche kust nog naar En- gelschen schepen. Althans heeft het Noorsche stoomschip Nidelven er een ontmoet op kust van Jadern, even beneden Sta vanger. Het schip kwam uit deze haven en was op wegnaar Hamburg. De duikboot dook uit zee op en vertoonde de Duitsche vlag. Toen de Nidelven de Noorsche vlag had ontplooid kon ze doorvaren. Een Noorsch blad bepleit naar aan leiding van dit geval om de vlag dag en nacht te voeren. Dat kan opont houd en ook gevaar van beschoten te worden voorkomen. De correspondent van de Times te St. Petersburg (Petrograd) meldt, dat de Duitschers alle middelen hebben om de waakzaamheid van Rus8ischen admiraal Essen te verschalken. Niet lang geleden ver schenen een kleine kruiser en ver scheidene torpedobooten als lokvinken in de nabijheid van de Russische vloot. Admiraal Essen vermoedde echter, dat het een krijgslist gold en een verkenning in de lucht bevestigde zijn argwaan. Er lagen een aantal groote Duitsche schepen op de loer. Dit is slecnts een voorbeeld van de moeilijkheden en de verantwoorde lijkheid van de Russische bevelvoering ter zee. Berljjn, 29 Oct. (W. B.) Uit Petro grad wordt gemeld: Het P. T. A. bericht dat in den voormiddag tusschen half tien en half elf een Turksche kruiser, met drie schoorsteenen, het station en de stad Feodosia beschoot. De kathe draal, de Grieksche kerk, de pak huizen aan de haven en de pier werden beschadigd. Een soldaat werd gewond. Het filiaal van de „Russi sche bank voor buitenlandschen han del" geraakte in brand. Te half elf stoomde de kruiser weg in Zuid-Westelijke richting. Te Noworossysk Ankam eischte de Turksche kruiser „Hamidjé" dat de stad zich zou overgeven en de staatseigendommen uitleveren. BJj weigering zou de stad gebombar deerd worden. De Turksche consul en zijn beambten werden gevangen genomen. De kruiser verwijderde zich. Russische schepen op mijnen geloopen. Petrograd, 29 Oct. (R. T. A.) Uit Kertsch (aan de straat van Kertscb, tusschen de Zwarte Zee en de Zee van Azof) wordt gemeld, dat bij Kaap Takir twee Russische stoomschepen, de „Yalta" en de „Kazcek" op mijnen geloopen en gezonken zijn. De mijnen waren gelegd door den kruiser „Goe- ben". Alle opvarenden van de „Yal ta" zijn geredvan de opvarenden van de „Kazcek" zijn er verschillende verdronken. Een stoute zet van de „Einden". Leipzig, 30 Oct. (W.B.) Een niet- officieel bericht in de „Leipziger Neueste Nachrichten" verneemt uit Kopenhagen, dat volgens een officieele Petersburgschc mededeeling uit Tokio, de Russische kruiser „Schemtschug" en een Fransche torpedojager op de reede van Poelo Pinang door den kruiser „Emden" met torpedoschoten tot zinken zijn gebracht. De „Emden" had zich door het aanbrengen van een valschen vierden schoorsteen onherkenbaar gemaakt, kon zoo de beide vijandelijke schepen naderen. Het Engelsche eiland Poelo Pinang behoort tot de Straits Set.tlements en ligt in de Straat van Malakka, bij de kust van het schiereiland Malakka. De Schemtschug is een pantserdek- kruiser van 3180 ton, bewapend met 8 kanonnen van 12c.M. en 6 van 4.7 c.M. De bemanning bedraagt 856 koppen, de snelheid 24 knoopen. Het schip is in St. Petersburg gebouwd en kwam voor op de marinebegroo- ting van 1901.— Belgische Vluchtelingen. 's-Gravenhage, 29 Oct. Minister Cort van der Linden heeft gelast, dat het inkrimpen en ophouden van het verstrekken van levensmiddelen aan Belgische vluchtelingen, gelijk dit in Roozendaal is aangeplakt, niet meer mag geschieden en dat zij des noods op rijkskosten van het noodige moeten wordon voorzien. De minister deelde aan den burgemeester mede dat het oefenen van zachten drang tot den terugkeer niet mag ontaarden in dwang om het Nederlandsche ge bied te verlaten, hetgeen in strijd zou zijn met de gastvrijheid. De vluchtelingen moeten geheel vrij blijven en on vermogenden zullen op rijkskosten van het noodige wor den voorzien. De Donderdagmorgen te Vlis3ingen gehouden telling wijst nog 4000 arm lastige vluchteüngen aan. Men meldt ons, dat de Engelsche regeering aan onze regeering heeft aangeboden, bij te dragen in de kosten van het onderhoud der Belgische vluchtelingen, tot een bedrag van 50.000. De Nederlandsche regeering heeft het aanbod met alle waardee ring van de hand gewezen, omdat zij, nu zij de taak om de vluchtelingen te helpen, zelf op zich had genomen, ook de koston van die hulp zelf wenschte te dragen. De „Times" bespreekt in de meest waardeerende bewoordingen het vluch telingenvraagstuk, waarvoor Neder land zich geplaatst ziet, en stelt voor, nu de Nederlandsche regeering voor een geldelijke bijdrage heeft bedankt, een groot aantal der Belgische uit gewekenen naar Engeland over te brengen. Dinsdag was het aantal uitgeweke nen, dat zich via station Roosen daal naar België begaf, totaal 10,628 personen. De f 600,000, door de Britsche Regeering aan de Nederlandsche aan geboden als bijdrage in het onder houd der Belgische vluchtelingen hier te lande, voor welk aanbod de Hol- laDdsche regeering intusschen beleef delijk bedankte, was bedoeld als eerste termijn van daarop volgende bijdragen en ter beschikking gesteld. BINNENLAND. Uitvoerverbod on maximum-prijs van boter. Bij Kon. Besluit van 29 Octobor, („Stbl." No. 510) is met ingang van dien datum de uitvoer van boter verboden. De Kroon behoudt zich voor dit verbod tijdelijk op te heffen of in bijzondere gevallen daarvan ontheffing te doen verleenen. Handel in effecten ter beurze. Op last van den minister van Land bouw, Nijverheid en Handel wordt ter kennis gebracht, dat krachtens art. 2 van de Beurswet 1914 het han del drijven in effecten op de Koop mansbeurs is verboden. Maildienst op IndiB. In ons nummer van Dinsdag heb ben wij gemeld, dat de maildienst op Indië door dc schepen van de maat schappij Nederlaud en van de Rotter- damsche Lloyd om de veertien dagen zal plaats hebben, in plaats van wekelijks (beurtelings van Amster dam en Rotterdam). Uit de nu vastgestelde lijst van vertrekkende schepen uitgegeven door de maatschappij Nederland, blijkt, dat hiervan voorloopig geen sprake is, en dat deze maatschappij haar booten om de veertien dagen laat vertrekken. Het groote oponthoud, het mailschip „Koningin Emma" overkomen is oorzaak, dat alleen de eerstvolgende afvaart komt te vervallen. Een oorlogsioening? Voor eenigen tijd werd gemeld, dat aan het Departemeut van Financiën een gedwongen oorlogsleening in voor bereiding was.Hiertoe schijnt aan leiding te hebben gegeven het feit, dat tijdens het ministerschap van den heer Bertling een voor-ontwerp in dien geest was opgemaakt. On middellijk na de aanvaarding van het beheer van het Departement van Financiën heeft minister Treub, naar ons uit goede bron wordt medege deeld, dezo zaak ter hand genomen. Hij acht het noodzakelijk, dat het advies van deskundigen zal worden iDgewonnen, zoowel omtrent de vraag of men zal overgaan tot het uitschrij ven van een vrijwillige, of van een gedwongen leeniDg, als over het be drag en het rente-type en over de quaestie, of reeds thans tot de leening zal worden overgegaan, dan wel eerst nadat de beurs weder zal zijn geopend en een meer normale toestand op financieel en economisch gebied zal zijn ingetreden. Naar wij vernemen, heeft de minister Donderdagochtend op het Departement van Landbouw, Nijverheid en Handel een conferentie over deze quaestie gehouden met de vertegenwoordigers van den Amster- damschen, Rotterdamschen en provin cialen geld- en effectenhandel. (H.blad.) Een vuurschip aan de Haaks. Zooals bekend, is gedurende den oorlogstoestand het vuurschip aan de Haaks weggenomen. Nu de nachten donker on lang, de dagen mistig worden, is het gevaar van uit den koers raken, en vooral van stranding, voor de visschersvaartuigen zeergroot geworden, nu ze zonder eenig ver- kenningsteeken op de haven van IJmuiden moet aanhouden, 't Is daar om, dat door de vereenigde reeders van visschersvaartuigen en de ver- eeniging van schippers van stoom trawlers te IJmuiden, aan den mi nister van Marine verzoeken zjjn in gezonden, om nabjj de Haaks weder een vuurschip te doen plaatsen. Da vergiftiging aan den Koninginneweg te Amsterdam. In ons vorig nummer deelden wij mede, dat met de behandeling dezer zaak Woensdag een aanvang is ge maakt voor den rechtbank te Am sterdam. Wegens plaatsgebrek kon den wij er niets naders over vermelden. Het volge thans hier: Wij zeiden reeds, dat 27 getuigen door het Openbaar Ministerie zijn gedagvaard. Hiertegenover staan maar 4 getuigen decharge. Uit het verhoor van beklaagde blijkt, dat hij, voor den handel op geleid, in Weenen de technische leider werd eener fabriek van de firma Bensdorp. Hij had eenig geld gekregen bij het overlijden van zijn vader, doch dit opgemaakt en verkeerde sedert in voortdurende geldverlegen heid. Van zijn moeder leende hij groote bedragen. Later kwam hij bij het filiaal der firma De Jong, doch werd 1 Januari 1914 ontslagen, om dat hij een to dure kracht was voor die firma. Tijdens een verblijf te Amsterdam in October 1913 wilde hij zijn broeder spreken over het plaatsen van chocolade-automaten in bioscoop-theaters, een plan, dat hem in Weenon aan de hand was gedaan. Het bleek echter, dat dit kostbaar werd en niet erg loonend, zoodat van het plan niets kwam. Reeds in Juli of Augustus 1913 had Wijnoogst getracht te Baden cyaankali te koopen. Een drogist al daar, waar hjj zich vervoegde, wei gerde het zonder schriftelijk bewijs af te geven. Hij zeide het noodig te hebben om te photografeeren, hoewel hij, zooals later bleek, al ge- ruimen tijd daar niets meer aan deed, zelfs niet eens etra toestel meer bezat. Hij deed veel moeite om aan zoo'n bewijs ie komen, ging naar den burgemeester van Tribuswinkel een plaatsje bij Weenen, alwaar bij destijds woonde, en kreeg na veel moeite dan ook het bewijs, waarop hij in Baden 100 gram cyaankali kreeg. Waarom hij het kocht, zeide hji niet te weten. Hij had 't nergens voor noodig en kocht het zonder doel. Toen hij van Tribuswinkel naar Weenen verhuisde, had hjj het weg gesmeten, omdat hij er last van had. Hij had, zoo verklaarde hij, ook eens een revolver gekocht en dien dadelijk weer weggesmeten. In November 1913, toen hij reeds ontslagen was bij do firma de Jong, verhuisde hij naar Weenen, en nam daar proeven met cacao om dit als een nieuw melkproduct in den handel te brengen. Do dienstmeisjes van zijn hospita schenen hem toen al niet te vertrouwen, want een stuk chocola, dat hij baar gaf, wilden ze niet eten. Dat komt zeker, omdat hij den ge- heelen dag met proeven nomen bezig was, hij werkte o.a. met potasch en zjjn chocolade kreeg daardoor een bitteren, wrangen smaak. 9 November verliet hij zjjn woning in Weenen. Hij wilcle naar Leipzig om te zien hoe daar automaten werkten in een bioscoop, raakte in Weenen aan den bommel en telegra feerde, in Leipzig aangekomen, aan moeder om geld, en keerde na eenige dagen, en na zijn moeder per brief wat op de mouw gespeld te hebben, naar Weenen terug. Hij ontving toen een pandbrieven van zijn broer Dirk, die hem den raad gaf te zorgen voor een alibi inzake de vergiftigingspogingen. Hij ontkende en ontkent ook nu echter tusschen 9 en 14 November 1913 toen de vergiftigings-verschijnselen zijn geconstateerd te Amsterdam te zijn geweest. Hij is Zondagavond 9 November naar Amsterdam afge reisd, en ontkent overigens het hem ten laste gelegde. De scheikundige Van Ledden Hulse bosch heeft de op den Koninginneweg geconstateerde verschijnselen onder zocht en bevestigde dat er blauw zuur en cyaankali geïdentificeerd zijn. De arts Schoo verklaart, dat inde melk, die Dirk Wijnoogst - broeder van bekl. dien nacht heeft ge dronken, cyaankali is geweest, en dat hot drinken van een tumbler melk, zooals de door de scheikundigen onderzochte, per sé doodelijk is. Dirk W. had slechts twee slokken van de melk gedronken, en dat hij daarvan weder hersteld is, is te danken aan het feit, dat hem onmiddellijk bruis poeder is ingegeven. Dezelfde ver schijnselen zijn waargenomen bij Alida Wijnoogst, die haar tanden had geborsteld en toen een brandend pijnlijk gevoel in den mond kreeg, terwijl er schuim op de lippen kwam. Uit andere verschijnselen leidt des kundige verder nog de aanwezigheid af van het vergif. Eerste getuige is de drogist Gross uit Baden bij Weenen, bij wien bekl. het vergif op een schriftelijk bewijs had gekocht, die verklaart, dat hij 100 gram cyaankali verkocht heeft. Vervolgens kwam de werkster der familie Wijnoogst, die verklaarde, dat mevrouw Maandagmiddag uitging. Woensdag was get. weer in het huis, toen kwam het telegram, waarin bekl. om het geld vroeg - hij gaf daarin voor zijn portefeuille verloren te hebben en mevrouw had gezegd ik stuur 't niet. Op 26 October sprak mevrouw haar over een verloren huissleutel, doch zjj vond hem niet. Woensdag 12 November vertelde mevr. haar, dat haar zoon ongesteld was geworden na het gebruik van melk, en Vrijdag, toen ze weer kwam, kreeg zij 't verhaal van wat de doch ter was overkomen. Verder getuigen de huisdokter, die aan Dirk een middel tot herstel der maag voorschreef, een dame met haar dochtor, waar mevr. W. des Maan dagsavonds waren geweest en slechts een kop thee hadden gebruikt, een melkbezorger, die de melk in beugel- flesch had afgeleverd. Den volgenden dag had mevrouw haar verteld, dat haar zoon ongesteld was geworden na het drinken der melk. Get. was ervan geschrokken, had gezien, dat onder in de flesch de melk bruin ge kleurd was en daarboven blauw. Hij heeft dit dadelijk aan zijn directeur gerapporteerd, die de flesch later in ontvangst nam. Een kantoorbediende, die den bekl. kent, vertelt dat hij hom 10 November des avonds op de Heerengracht tegenkwam, met een meisje aan den arm. Bekl. ontkent dit. Mevrouw Wijnoogst, bekl., moeder, wenscht niet onder eede geboord te worden. De rechtbank neemt daar genoegen mee, en zij vertelt uitvoerige bizonderheden. Den bewusten nacht, dat, volgens de onderstelling, bekl. met den huissleutel, dien men ver mistte, inhuis zou zijn geweest en de vergiftiging zou hebben gepleegd, heeft get. zeer slecht geslapen, zoo dat zjj, als er iemand thuis had moeten zijn, dit beslist had gehoord. Ook om trent den steutel geeft zij eene moge lijke verklaring. Die is wel eens meer in het slot blijven steken en lag des morgens in de brievenbus. De zuster en broeder van bekl. wenschen even eens buiten eede gehoord te worden de broeder verklaart o.a. dat hij een ander persoon wel eens voor zijn broeder heeft aangezien, zoo treffend was de gelijkenis. Na een uitvoerig getuigenverhoor, dat wij wegens plaatsruimte niet kunnen vermelden, eischte het O. M. tegen beklaagde een gevangenisstraf van 15 jaar. Heden is de verdediger, Mr. Muller Massis, aan het woord. Gemeenteraad van Alkmaar. In de Donderdagavond gehouden vergadering van den gemeenteraad de behandeling van de begroottng voortgezet. De voorzitter deelde mede, dat in de middagzitting in totaal op de uitgaven was bezuinigd een be drag van fl6,307,80. Teneinde een verhooging van den hoofdelijken omslag,, die f88000 hoo- ger was voorgedragen, te voorkomon, deed de heer Lubbe (wethouder) het voorstel bij wijze van uitzondering voor 1915 de geraamde winst van de gasfabriek ad f21,859,18 te doen strekken als buitengewone uitkeering aan de gemeenten. Dit voorstel werd met 11 tegen 5 stemmen aangenomen, in verband waarmede eene voorgostelde verhoo ging van den post marktgelden, wik- en weegloonen enz. werd teruggeno men. De begrooting is zonder hoof delijke stemming in ontvang en uit gaaf vastegesteld op f1,028,674.59. LIJST van ingekomen en vertrokken personen. INGEKOMEN. NaamBeroep: Woonplaats: Van: G«l.: M.J.deLoozo, zeeman, DjjkstraatSC, R'dam, N.H. G.Troost, ondorw(jzer, DykwogOJ, Curacao, Oeen. B.H.Kaarls, bankw., We8tstr.fl8, Herno(D.), A.M.W(|nand, huish., Weetstr. 108, Doom, N-H. B.G.Hoftcozor.werkm.,lsRoz.dw.atr.3^'dam, C.Kolro.ms, matroos, GasstraatSSa, R.C G.Brandorhorst, mach„Westatr. G6,Arnhom, N.H. W.J.Brandt,leeraar-Hoofdgnicht68, A'dam, B.L. J.Kortland,zond..P.Hoinstr.SO.IJssolroonde, N.H. T. Rooflbl, dionstb,, Binnenhavon 48, R'dam, R.C. H.8chonk,stoker ,8tat.dw^trB,A:-Paulowna, N.H. W.A. J.v. Beest, gr.w., Kanaalwec 86, A'dam, R.C. Jlir.O.L.Schorer4-tz„Loodsgr.l2JiIiddelbnrg,N.H. J. A.A.Kars ten, naaister,Oranjestr.27, A'dam, R.C. E.Roobol,dionstb.,Yijzelstraat 16f, A'dam, NB. C.deBoer. veeh.kn.,Koegrasl06, A-Paulowna, J.Snoek,dienstbode,Oranjestraata, A'dam, Gar.K. A.Wiebrocht,bet.w.,Ba88.gr.66a,Wormorr., Qeon, S.F.J.Rondel.adJ. kw.in.Bothaatr.88NUmogen,R.C. MC.W.Manders.mo<liatoBan.w.lOl,Gronlngon, VERTROKKEN. Naam. Beroep: Van: Naar: Oei.: C. Edens, verpleegster, Diikstrant 44, Grave, N.H. E.B.WlllematUn,luit.t.z.,Hoordgr.60a.R'dam, n.G Sol,dionntbode.Sluiadilktitraatriü,A'dam, J.v.Toorns,sg.-k.st.,P.Krug.str.8Nlouwenhoorn„ HJ.LxleFost,beU>nw.,SluTsdUk8tr.lO,A'dam, S.J.J.Luyckx,vol.regi»t.,Weslatr.61,Alkmaar.l£c. J.deJongh.knpt. Art.,DiJkstr.10,Loon op Zand,N.H. Wed.K.A.Sturrekoplzond.,KanaaIwA4,A'dam.NJ. M.D.van Dijk, leeraar. Hoofdgr. 88, Haartem, N.H. T. Hoog terp, apoth.-bed., Kanaal w. 67, 't Bilt, Staatsloterij. Trekking van Donderdag 29 October. 5e Klasse 4e lijst. Nos. 476 960 4448 5652 12992 en 16268 elk f1000. Nos. 8492 en 14786 elk f400. Nos. 11089 12881 15168 16852 17846 en 20496 elk f200. Nos. 496 1420 5496 8826 9412 12768 en 19792 elk f100. ■BuuHI

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1914 | | pagina 1