HELDERSCHECOURANT No. 4385 DONDERDAG 5 NOVEMBER 1914 42e JAARGANG Stelling van DEN HELDER. Ontspannings-avonden in de eerste helft van November. Donderd. 5 Weeshuis Noptunus Vrijdag /zaterdag Bioscoop Kumpff'St.iulraan Stafmuziek Bioscoop Ruinpff-3 taalman Stafmuziek Op pagina 4 van dit blad zijn opgenomen 1. De vreeselijkheden van den Oorlog. 2. De eerste bom boven Parijs. 3. Feuilleton, enz. OE WEEK. 3 November. Nu denken wij weer terug aan de verbalen van menschen, die door een groote ramp als bij tooverslag tot rijkaards werden Aan een der voorouders van de tegenwoordige hoofden der firma Rothschild, die in de dagen van Waterloo door genialen koopmans-flair, te Londen aan komend vóórdat iemand de waarheid wistNapoleon's definitieven val had vernomen, door transactiën en Beurs-slimheden een paar millioen wist te verdionen Wanneer de wereldoorlog achter den rug zal zijn, krijgen we zeer zeker verhalen, waar van het nageslacht heele romannekens zal weten te maken Hoeveel duiten handige Hollanders wisten te verdie nen door gebruik te maken van de tydelijke prijzen-stijgingdoor listig heden van minder nobel allooidoor wonderen van sluwheid op 't gebied van smokkelarij in duizenderlei vorm. Men kan hier een grenslijn trekken, waaraan ter eener zijde geoorloofde koopmans handigheid en te anderer zij de praktijken van hen, wier ge weten eene groote of allergrootste mate van elasticiteit bezit. Er is ongetwijfeld iets koel-nuchters noodig van hartstochtlooze mercantiele be rekening om in de huidige omstan digheden gansch Uwe aandacht te kunnen saamvatten, spitsen, richten op deze enkele vraagwat kan 't mij opbrengen Gevoelige lieden verklaren thans zenuwziek te worden door de dagelijksche lectuur van de vreeselijke misère over de wereld gekomen.- Een arts met drukke prak tijk deelde mij kort geleden mee, in de jongste weken een met-onaan zienlijk deel van zijn patiënten te hebben moeten „overdoen" aan een collega-zenuwarts, wijl die specialiteit de man was om hier hulp te bieden. Deze arme „slachtoffers van den oor log" waren niet bestand tegen het onverpoosd hooien en lezen "van de wereldbrand-jammeren. Anderen, met minder teere en prikkelbare nerven raken toch onder den in druk van de ellende, nu reeds meer dan uegontig dagen stroomen bloeds eischeud uur aan uur; vernietigend aan oeconomische kracht wat de vrucht was van vele tientallen jaren inspanning en opbouwenOpge merkt is, dat 's meuschen aanpassings vermogen zóó groot is, dat we zelfs „aan den wereldoorlog gaan wennen". Tot op zekere hoogte schuilt er waar heid in die bewering. Maar toch ge loof ik, dat by de meeste onzer over blijft een gevoel van „down" z|jn van sombere verslagenheid; van ge krenkte levensmoed, die eerst heel langzaam en gaandeweg zal plaats maken voor normale gemoedsstem ming en opleving van levenslust... Hoe kan 't ook anders Doch daar zijn wat minister-Treub in de Toelichting tot zijn ontwerp, brengend acht pCt. tijdelijk uitvoer recht (zoodra de oorlog achter deu rug is, worden deze buitengewone maatregelen, waar in gewone tijds omstandigheden zeker niemand een oogenblik in ernst zou denken, weer afgeschaft) daar zijn, zeg ik, wat mr. Treub de „gelukkige exporteurs" noemt. De leepe, komiek-handige luidjes, die terw|jl er in allerlei sferen van onze maatschappij bittere, al-stijgende nood wordt geleden, grove, prachtige rijke, ongedachte winsten maken Er mogen, tot het beheerschen van den abnormalen toestand en het bekampen van de oeconomische crisis vele miliioenen voor don Staat hoodig zijn Den „gelukkigen exporteurs" gaat 't naar den vleesche. Het „des eenen dood is des anderen brood" geldt hier in den vollen, letterlijken zin van 't begrip. Zoo verschrikkelijk kan de wereldbrand niet zengen en blakeren, zóó hoog kunnen de vlammen niet stijgen, zóó oorverdoovend kan het geknetter van 42 cM.'s, mitrailleurs, etc. etc. niet wezen, of de vraag vanuit het buitenland, naar sommige artikelen is enorm. De „gelukkige exporteurs" verdienen stapels goud En 't zal voor hen steeds moeilijker worden menschen zijn nu een maal menschen, om met gevoe lens van oprechte droefenis aan den wereldoorlog, met gevoelens van op recht, hunkerend verlangen aan den toch eenmaal komenden vrede te denken! Maar minister Treub redeneert: ik gun u de rijke winsten desnoods, mits de Staat, van wien thans zoo onzegbaar-veel gevergd wordt, óók iets uit het handje ontvangt. En hij vordert 8 pCt., uitzonderend de ar tikelen, die niet in prijs zijn gestegen. En rekent uit, dat een en ander den Staat 1 a llj2 millioen gulden per maand zal kunnen opbrengen. Is 't met den wereldbrand gauw uit, wat, helaas, niemand thans durft voorspellen - welnu, dan gaan de 8 pCt. ook ras van de baan. Houdt de ellende lang aan, de gemeen schap zal een aardig poosje de 1 a 1 Va millioen per maand in de Schat kist kunnen storten. En de „geluk kige exporteurs", - wien overigens geenerlei verwet kan treffen; wier koele mercantiele berekening voor sommiger gevoel slechts wat scherp contrasteert met wat nu iu zooveler ziel omgaat, - wol, zij kunnen zich toch verheugen in het besef, bij te dragen tot den algemeenen noodstand en toch nog een aardig duitje over leggen, zelfs met die 8 pCt. Dat deze droeve tijden voor som migen de gelegenheid bieden om hun kans te wagen en glansrijk te win nen, de margarine-handelaar, die door het speculeeren op daling en styging precies een millioen solide Hollandsclie guldentjes rijker wist te worden, is er een dor zeer-markante voorbeelden van. Minister Treub, - onze minister van Financiën, die nu ook officieel Arbeiders-verzekering en uitvoering Beurs-wet c. a. onder zijn forsch be heer heeft gekregen, is een krach tig man en fijn menschenkenner tevens, 't Valt geheel in de lyn van zyn deuken en doen om gelijk beweerd wordt dat geschiedde een „vrijwillige leening" van 250 millioen uit te schrijven, die slechts „onvrij willig" zou worden voor de Neder landers, die meer dan een halve ton bezitten, wanneer de „vrijwilligheid" van inschrijying ontoereikend zou blijken. En dan prikkelt Z.Ex. de „vrijwilligheid" door te bepalen dat zij hooger rente zal krijgen dan de andere!Dit is een kostelijke, fijne zet, waardoor ongetwijfeld de kansen zeer verhoogd worden, dat de leening, waarvan gezegd wordt dat zij de volgende maaud zal worden open gesteld, schitterend zal slagen. Trouwens, ook zonder eenig „lokaas" zal dit wel gebeuren, geloof ik stellig. Elders had men groote offers te brengen voor den slokop, oorlog genaamd. En er werd voor vele, vele milloenen, door groote en kleine „luyden" ingeteekeud, met wanne geestdrift. Wij, Nederlanders, hebben onze wijze Regeering te steunen in haar moeizamen arbeid ter bewaking van onze neutraliteit en het beheer schen der oeconomische moeilijkhe den. Wij hebben, van meet-afaan de volle, objectieve waarheid vóór oogen gekregen omtrent het internationaal conilict zoowel als wat betreft onze positie tegenover de wereld-crisis. Tegenover ons volk is gansch-klare wijn geschonken, in elk opzicht, en daardoor is het vertrouwen tusschen Volk en Regeering nog veel sterker, hechter gewordenj Op de vermogenden onder ons, die waarlyk nog geen reusachtige offers brachten, men denke slechts aan het Fonds tot verdediging van Rijk en Koloniën, waarvan men niets meer hoortop de vermogenden in Nederland rust thans de plicht om als de Regeering de leening zal uitschrijven, met de royale daad, met de milde hand te toonen dat zij wer kelijk beseffen, wat hun taak is in tijden als die wij nu doorleven Wie de Nota omtrent den ooconomi- schen toestand van het oogenblik, door minister Treub aan de Verte genwoordiging overgelegd, met eenige aandacht leest, iu hem zal bezit hij vermogen van eenige beteekenis de onweerstaanbare drang moeten opkomen om tot de Yoor ons land zeker aanzienlijke leening bij te dra gen. Aan de soliditeit der „beleg ging" zal niemand twijfelen en het percentage is zelfs ruim. Zeker, zulke reuzenwinsten als de „geluk kige exporteurs" kan de- Staat hun niet doen maken. Maar hij, voor wien „money make" in deze dagen de eenige maatstaf is, hij behoort tot de Shylock's in tijd van wereld wee En het „geluk" der Shylock's vergete men vooral niet heeft eene zeer-sombere schaduwzijde Mr. Antonio. DE OORLOG De algemeene toestand. Er is hard gevochten in de laatste dagen, in Noord-Frankrijk en; België. Vooral op Zaterdag en Zondag was het gevecht ontzettend. De Duitschers uit Rljssel komende, trokken 111 don vroegen morgen van Zaterdag de Lys over en deden een aanval op de voorposten der geallieerden teHolle- beke en Messines, ten zuiden van Yperen, welke plaatsen zij in bezit namen. Maar in den namiddag wer den zij weer uit die plaatsen verdre ven. Den geheelen Zondag duurde het Duitsche offensief voort, over het geheele front van Dixmuyden tot aau de Lysopnieuw werd Messines ge nomen, doch overigens mislukten alle aanvallen, en behaalden de ver bondenden over alle andere gedeel ten van dit front kleine voordeelen. Ten gevolge van de hevige ver liezen, die zij over dit gedeelte b|j de aauvalleu leden, een Duitsch officier die gevangen genomen werd, zou volgens een Belgische mede- deellng verklaard hebben, dat b|j de gevechten aan de Yser de Duitschers 80.000 man verloren, van wie 10.000 gedood werden er is op dit ge deelte van het gevechtsterrein een stilstand gekomen in de operaties. Nog werd hevig gevochten tusschen Zonnebecke en de Lys, maar de ver bonden legers konden alle posities behouden, behalve de toegangen tot Messines. Er is een merkwaardig verschil in de berichten over hetgeen voorge vallen is in het gedeelte ten zuiden van de Yser. Het offlcieele Duitsche bericht meldt, dat de Duitsche troe pen uit dit ondergeloopen land zijn teruggekeerd, zonder eenig verlies aan manssbappen, paarden, kanon nen of voertuigen. Een mededeeling van een Engelsch officier aan een correspondent van de „Daily Cbronïcle" daarentegen zegt: „Het was een gruwelijk ge zicht de Duitschers gevangen te zien in hunne loopgraven toen het water begon binnen te stroomen. Juist toen werd het vuur van de vloot en van de batterijen der bondgenooteD heviger. Aan den rand van het ge ïnundeerde terrein wachtte de in fanterie met kogel en bajonet. In overstrooming van vuur en water, in een tornado van verschrikking, welke niemand die er getuige van was ooit zal kunnen vergeten, werd loopgraaf na loopgraaf genomen en een sterke wig in de Duitsche posi ties gedreven." En deze correspon dent meent, dat de slachting aan de Aisne en de Marne niets was ver geleken b|j die, in dat deel van Vlaanderen. Uit Par|js komt nu het bericht, dat de Duitschers ten oosten van de Yser tusschen Nieuwpoort en Dix muyden op den terugtocht zijn naar Brussel. Belgische vliegers zouden op een verkenningstocht deze terug trekkende beweging hebben gezien. Van Duitsche zijde wordt echter gemeld, dat nu het gebied ten zuiden van Nieuwpoort onder water is gezet, het hoofdpunt op het westelijk gebied Yperen is, en dat van de gevechten bij die plaats, de Duitsche troepen het eene succes na het andere kun nen boeken. Waarin echter die suc cessen bestaan behalve dan inde bezetting van Messines, waarbij vol gens de Duitsche berichten Engelschen gevangen werden ge nomen is niet bekend. De berichten van Engelsche zijde over de gevechten zuidelijk van de Lys, waarin de Duitschers zware ver liezen leden, zijn reeds een week oud; maar nog steeds is er geen verandering gekomen in de posities. De Fransche militaire schrijver Rous- set zegt, over de volharding sprekende waarmede de Duitsche troepen pogen een doel te bereiken: „DeDuitschers willen met geweld de eene of andere deur intrappen, welke dat doet er niet toe, als zij daardoor maar een weg Daar Duinkerken kunnen kr|jgeu". Doch al deze pogingen hebben nog steeds niet tot een succes geleid de weg naar Duinkerken en Calais is nog altoos voor de Duitschers ge sloten, en de mogelijkheid om langs de kust op te rukken is door de versterking van dien linkervleugel der geallieerde troepen en door de inundatie van het gebied ten zuiden van de Yser zoo goed als onmogelijk geworden. Sodert twee maanden gaat dat nu zoo voort, onafgebroken vechtende over de geheele lange linie van de Fransch-Duitsche grens tot aau de zeekust, zonder dat de beslissing gevallen is. Er is nog geen enkel verschijnsel, dat op een ver andering in dien toestand wijst. De strijd in Zuid-België stond toch niet op zich zelf. Over de geheele linie werd met groote hevigheid ge vochten in de laatste dagen. Beide partijen schrijven zichzelf in die gevechten overwinningen toe. De Duitsche berichten melden, dat ver sterkte posities werden genomen, en dat bij Chavonne enSoupir meer dan 1000 Fransche gevangenen, 3 kanon nen en 4 mitrailleurs werden buit gemaaktdit terugtrekken der Fran sche troepen uit Chavonne en Soupir wordt in de Fransche berichten erkend het staat in verband met de bezettiDg van Vailly door de Duitschers. Over het verdere gedeelte van het gevechtsveld wordt slechts melding gemaakt van afgeslagen aanvallen. Op hot Oostelijk gevechtsveld zijn de operaties nog in het stadium der ontwikkeling, en hadden tusschen de Duitsche en Russische troepen geen gevechten plaats. En ook in Galicië is de toestand onveranderd gebleven. De offlcieele Oostenrijksche berichten maken slechts melding van stoute ruiterstukjes tegen Russische amuni- tiecolonnes. De Nowoje Wremija zegt van den terugtocht der Duitsche legers: de hoofdmacht houdt zich aan den spoor weg Warschau Czenstocbau, en trekt terug in de richting Novo-Radom. De zuidelijke groep bl|jft aan den spoorweg Kiecle—Olkusz, en trekt terug op Krakau. De linkervleugel is min of meer afgesneden van de hoofdmacht, en trekt terug op de Kalisch; z|j dekt haar noordelijken vleugel met cavalerie en met een gemengde troepenafdeelinguit Thoru afgestuurd. De Russïscho troepenmacht die door de „Times', wordt gezegd 10 maal grooter te z|jn dau de leger macht die Napoleon over den Niemen voerde, en die in andere berichten op 3 millioen menschen wordt ge schat heelt de linie Piotskof- Opoczno bezet, b|jna evenw|jding loopend met den terugtochtslljn van de Duitsche troepen; volgens de „Nowoje Wremya" zal daardoor b|j een eenigen druk op de terug trek- keude colonnes, allicht groote ver warring en aanzienlijke verliezen bij de Duitschers het gevolg z|jn. in Galicië zijn, volgens de Russi sche blad, 12 gecombineerde Duitsch- Oostenrijksche legercorpsendaarvan is het 8e: corpsy dat bestond uit Bos nische Serviërs, naar de Oost-Prui sische grens gezonden, wegens de onvertiouwbaardheid der manschap pen, waaruit hec is samengesteld. Een bijzonder brutaal stukje is het optreden van Duitsche oorlogsschepen onder de Engelsche kust, bij Lowe- stoft en Yarmouth. Ondanks de voort durende politiemaatregelen van de Engelsche vloot is een Duitsch eska der do Engelsche kust genaderd en beschoot het de kanonneerboot „Hal- cyon", die daar op wacht was. Engelsche schepen uit de- haven ko mende verdreven de Duitsche schepen maar in het gevecht werd een Engelsche onderzeeër tot zinken ge bracht. De militaire overheid scheen te vreezen voor eeu landing op de Engel- sche kustzij liet de troepen aan treden, patronen uitdeelen en de wegen bezetten, die van de kust naar de stad leiden. H.blad. Op het Westelijk oorlogstooneel. Havre, 2 November. Officieel Bel gisch communiqué. De Duitschers hebben den linker oever van de Yser over een groot gedeelte ontruimd. Het land wordt nog verder onder water gezet. De Duitsche gevangenen klagen over de moeilijkheden bij den stryd in de moerasachtige streek en geven toe, dat de hun door de artillerie, en in 't bijzonder door het scheeps geschut, toegebrachte verliezen zeer zwaar zijn. Het 1ste, 3de, 13de, 15de, 16de en 17de legerkorps, voor het meerendeol uit reserve en landweer bestaande, en het 2de Beiersche korps benevens 2 divisies zijn samengetrokken langs de linie Cheluvelt—Hollebeck-Du- lemo. Hun doel is Yperen te verove ren, dat in een proclematie van 29 October van groote beteekenis wordt geacht. De spoedig verwachte aankomst van den Keizer bevestigd, dat de voornaamste krachtsontwik keling van den vijand nu tusschen Yperen en de Lys plaats heeft. Zondag en Maandag hebben de bondgenooten de aanvallen van den vijand gebroken. (Reeds in een ge deelte van onze vorige oplaag opge nomen.) De Duitschers in Frankrijk en België. Berlijn, 3 Nov. Het groote hoofd kwartier heeft hedenmiddag het vol gende medegedeeld De overstrooming ten Zuiden van Nieuwpoort maakt alle militaire operaties in dat gebied onmogelijk. De landerijen zijn voor langen tijd waardeloos gemaakt. Op sommige plaatsen staat het water meer dan manshoog. De Duitsche troepen heb ben zich uit het overstroomde gebied teruggetrokken zonder één man of paard te verliezen, en zonder kanon nen of voertuigen prijs te geven. Onze aanvallen op Yperen vorderen. Wy hebben over de 2300 man voor het meerendeel Engelschen - krijgsgevangen gemaakt en verschei den machinegeweren veroverd. In het gebied Westelijk van Roye zyn verwoede gevechten geleverd, waarbij aan beide kanten vele ver liezen geleden zijn, maar waardoor geen wijziging is gebracht in den toestand te dier plaatse. I11 een dorps- gevecht hebben wij een paar honderd man (aan vermisten) en twee kanon nen verloren. Onze aanvallen aan de Aisne, Oos telijk van Soissons, hebben succes gehad. Trots den hevigen tegenstand des vijands hebben onze troepen met stormaanvallen verscheidene sterk verschanste stellingen genomen en Chavonne en Soupir bezet. Hierbij zijn meer dan 1000 Franschen ge vangen genomenverder zijn drie kanonnen en vier machine-geweren buitgemaakt. Naast de kathedraal van Soissons brachten de Franschen een batterij zwaar geschut in stelling. De uitkijk van die batterij bevond zich in den toren van de kathedraal. Welke de gevolgen moeten zijn van een der gelijke handelwijze blijkbaar wordt hierbij een vaste gedragslijn gevolgd ligt voor de hand. Tusschen Verdun en Toiil zijn verscheiden aanvallen van de Fran schen afgeslagen. Een deel van de Fransche troepen droeg bij deze ge legenheid Duitsche mantels en hel en. In de Vogeezen is in de buurt van Markirch (Ste Marie aux Mines) een aanval der Franschen afgeslagen. De Duitsche troepen voerden hier een tegenaanval uit. Berlijn, 3 Nov. Tot nu toe zijn er acht leden van Duitsche vorstelijke huizen gevallen, namelyk een ueef des Keizers prins Max van Hessen, twee leden van het hui3 Meiningen, drie van het huis Lippe, een prins van Waldeck en een prins van Reuss. Op twee na waren het alle jonge prinsen op den leeftijd van 18 tot "1 jaren. De Keizerin bezocht gisteren het hulphospitaal in het sociaal-demo cratische hospitaal te Koningsbergen. Parys, 8 November. Offlcieele ken nisgeving van vanmiddag drie uur: Op onzen linkervleugel schijnt de vijand den linkeroever van de Yser beneden Dixmuiden geheel te hebben ontruimd. Troepen van de bondgenooten, die op de wegen in het overstroomde ge bied op verkenning waren uitgetrok ken, hebben zonder groote bezwaren de overgangen over de Yser weer bezet. Wij hebben aanmerkelijke vorde ringen gemaakt ten Zuiden van Dix muiden on aan den kant van Ghelu-, velt (ten Westen van Yperen) in de streek ten Noorden van de Lys. On danks heftige aanvallen van aanz ien- lijke vijandelijke strijdkrachten is ons front overal gehandhaafd of hersteld. Nieuwe aanvallen van de Duitschers op de voorsteden van Atrecht, Lihous on Quesnoy in Santerre z|jn mislukt. In ons centrum z|jn enkele voor deelen behaald in de streek van de- Aisne en ten Oosten van het Aigle- boBch. Onze troepen, die zich op de hel lingen van de hoogvlakte ten Noorden van de dorpen Chavonne en Soupir bevonden, hebben in het meer Oostelijk gelegen dal moeten terugtrekken. W|j hebben onze stellingen aan de rivier boven Bourg en Comin gehandhaafd. Nieuwe aanvallen der Duitschers in het Argonnerwoud z|iu verijdeld. Ten Noordwesten van Pont Mous- son blijven w|j vooruitgaan. Op onzen rechtervleugel z|jn langs de Seille enkele voor onze legers gun stige plaatselijke operaties verricht. Duitsche vliegers neergeschoten. Par|js, 8 November. Gisteren zyn nab|j Souain drie Duitsche vliegers neergeschoten. Par|js, 3 November. Officieel be richt van 11 uur 'savonds: De hedenavond ontvangen berich ten betreffen de streek ten noord oosten van Vailly (a.d. Aisne), waar wij met een tegenaanval Ferme de Metz hebben heroverd en de streek van Four de Paris en St. Hubert in Argonne, waar een aanval der Duit schers is afgeslagen en waar w|j eveneens terrein gewonnen hebben. Belgische berichten. Havre, 3 Nov. Het offlcieele Bel gische communiqué luidt: De ont ruiming van den linkeroever van de Yser tusschen Nieuwpoort en Dix muiden door de Duitschers duurde heden voort. Er zijn talrijke aanwij zingen, dat de vijand in de jongste gevechten hier zwaar geleden hoeft. Een Duitsch officier erkende, dat de Duitschers ruim 30.000 man ver loren hebben, waaronder 10.000 De bondgenooten zetten hun offen sief krachtig voort; het 13e leger korps staat in reserve. Een verbitterd gevecht werd gisteren geleverd tus schen Zonnebecke en de Lys. De geallieerden handhaafden zich in hun positie, uitgezonderd op de naderings wegen bij Messines. Aardenburg, 3 November. Reeds 13 dagen wordt er nabij WestRose beke, 10 K.M. van Rousselaere hard nekkig gestreden. Nacht en dag don dert het geschut en groot is het aantal gewonden der Duitschers. Alleen in het bisschoppelijk college te Rousse laere, dat met vele andere gebouwen tot lazaret is ingericht, zijn in 8 dagen 5000 gewonden binnengebracht. In de stad ontmoet men telkens wagens met doodkisten voor de in de laza retten overledenen. Dagelijks kruisen Duitsche, Fransche en Engelsche vliegtuigen boven de stadde Duitsche vliegers ontwikkelen wanneer op hen geschoten wordt, door een of ander middel enorme rookwolken, waardoor het toestel zelf geheel aan den blik onttrokken wordt. Rousselaere heeft door een bom bardement van de Duitschers zwaar geleden. Berlyn, 4 November. Mededeeling van hedenmorgen uit het hoofdkwar tier De aanvallen op Yperen, ten Noor den van Atrecht (Arras) en ten Oos ten van Soissons vorderen langzaam, maar worden met succes bekroond. Ten Zuiden van Verdun en in. de Vogezen zijn aauvallen van de Fran schen afgeslagen. De keizer aan het front. Londen, 4 Nov. Volgens een tele gram uit Noord-Frankrijk aan de Daily Mail" vertoefde de keizer Zon dagmorgen te Thielt, ongeveer 80 K.M. ten oosten van Dixmuiden, met don Duitschen staf, welke thans in die 3tad is gevestigd. De keizer kwam 's morgens aan per auto, vergezeld van een schitterend gevolg van veertig officieren in groot tenue. De keizer, die een grauwe uniform droeg, zag er goed doch streng uit. Hij stapte af aan het Casino, waar het noenmaal werd gebruikt, waarna men weer vertrok, waarheen is niet bekend. Slechts een kwartier na 's keizers vertrek vloog een Engelsche vlieger over de stad en liet «icht bommen vallen, waarvan enkele een gruwelijke verwoesting aanrichtten. De slag aan de Yser. Zondag seinde de oorlogscorres pondent van „de Tjjd" uit Thourout over den slag aan de Yser: Op het oogenblik staan de geal- lerden er aan de linie Dixmuiden Nieuwpoort zéér gunstig voor. Be vonden zich de Duitschers op het laatst van de vorige 3n het begin van deze week b|j Dixmuiden en zelfs over de Yser, thans staan allen ten Noorden der rivier en voor zoo ver zij in de buurt zyn, moeten zij in de modder vechten. Langs de kust z|jn de geallieerden zelfs tot op enkele kilometers van Ostende aan het opereeren en boven Dixmuiden by Leke. Het Engclsohe scheepsgeschut neemt sinds Vrijdag weer deel aan den strijd en oen paar verdwaalde granaten brachten op enkele plaatsen in Ostende op nieuw schade aau. Da strijd in Vlaanderen. De correspondent van de „Daily Chron." Reuwick geeft oen van Vrij dagavond gedateerd verslag omtrent den strijd in Vlaanderen. Zestien dagen, schrijft hij, heeft de slag van Vlaanderen thans geduurd en is het einde nog niet gekomen, over het resultaat kan er geen tw|jfel meer zijn. De Duitsche tocht naar de drie Fransche kuststeden Duinkerken, Calais, Boulogne is niet alleon mislukt, maar de v|jand is zoo duchtig gestraft, dat dit een ontzaglijken in vloed moet hebben op het moreel van het geheele Duitsche leger en het geheele Duitsche veldtocbtsplan. De Duitschers streden met den moed van den wanhoop, telkens woer bo- proefdeu -zi> met groote vermetelheid den aanval om slechts steeds weer te worden teruggeslagen. Donderdag avond kwam er eenige verandering den strijd en den vijand verliet enkelo linies van loopgraven. Dat' toekende echter niet den terugtocht want reeds Vrijdagmorgen voor het aanbreken van den dag begonnen kanonnen weder te bulderen en werd het artillerieduel hervat. Toen het e ven licht begon te worden beproefde de vijand in sterke macht een nieuwen aanval. Blijkbaar bad h|j aanzienlijke versterkingen gekregen. En ook dien dag word even verwoed gestreden als de vijftien voorafgaande dagen. De slag van Vlaanderen, zegt de correspondent, zal in de geschiedenis blijven leven als de meest bloedige in do drie maanden van den oorlog en vooral de worsteling om den weg naar Calais is geëindigd en dat einde zal zich niet lang meer laten wachten - zal de slag de vroeselljke roem verkrijgen de bloedigste veld slag in de wereldgeschiedenis te z|jn. De slachting aan Marne en Aisne beteekent niets vergeleken met die in dat deel van Vlaanderen. De vel den en duinen zijn overdekt met stapels l|jken en de loopgraven zijn gevuld met slachtoflers van den str|jd. De Yser was rood van bloed en op sommigen plaatsen konden de kanalen met lyfeen worden overbrugd. Het ondergeloopen land tusschen Nieuw poort en Dixmuiden is een hel, die woorden niet kunnen beschrijven. „Het was een gruwelijk gezicht", vertelde een officier den correspondont, „de Duitschers gevangen te zien in hun loopgraven toen hot water begon binnen te stroomon. Juist toen werd het vuur van den vloot en van batterijen der bondgenooten heviger. Aan den rand van het geïnundeerde terrein wachte de infanterie met kogel en bajonet. In een overstrooming van vuur en water, in een tornado van verschrikking die niemand welke er getuige van was ooit zal kunnen ver geten, werd loopgraaf na loopgraaf genomen en een sterke wig werd in de Duitsche posities gedreven." Overigens vertelt ook deze corres pondent dezelfde vreeselijkc bijzon derheden omtrent de telkens weer herhaalde aanvallen van de Duitsche troepen die ook in het door ons mee gedeelde verslag van den oorlogscor respondent van „De Tijd" werden vermeld. De gruwelijkste gevechten waren de nachtelijke charges waarbij telkens weer de Duitschers werden teruggedreven. Hunne verliezen zijn dan ook reusachtig en de correspon dent schat deze op een totaal van wel 125,000 dooden en gewonden. Maar niettemin duurt de strijd voort en naar de correspondent van Zon dagmorgen seint, schijneD wederom nieuwe versterkingen voor de Duit schers aan te komen en worden tus schen het tegenwoordige front en Brussel krachtige defensieve stellin gen in gereedheid gebracht. Op het Oostelijk oorlogstooneel. Weenen, 3 November. (Wolff.) De generale staf deelt vanmiddag officieel ede: In Russisch Polen zijn onze strijd krachten, na een sterk Russisch leger tot ontplooiing te hebben gedwongen, op het Lysa Gora gebergte (ten Oosten van Kielce) teruggetrokken, om, na gevechten voor Iwangorod de bevolen bewegingen voort te zetten. De toestand in Galicië is onveran derd. Uit de gevechten der Iaatsto dagen ten Zuiden van StarySambor en ten Noordwesten van Turka z|jn tot dusverre 2500 krijgsgevangen Russen aangebracht. Gisterochtend vroeg hebben h uzaren by Rybnik, in het dal van de Stryj, een vijandelijke munitiekolonne over vallen en veel wagens met artillerie munitie buitgemaakt. Berlijn, S November. (Wolff.) Het groote hoofdkwartier deelt vanmiddag mede: Op het Oostelijke gevechtsterrein zyn de gebeurtenissen nog in de fase der ontwikkeling.'Er hebben geen botsingen plaats gehad. Bij de verwijdering van een brug, die bestemd was om te worden op geblazen, hebben de Russische troepen, behoorende tot het eerste Siberische legerkorps, burgers gedwongen voor hot front te marcheereu. In het Russische hoofdkwartier. De bijzondere correspondent van 1 „Times" in het Russische hoofd kwartier schrijft 0.a. het volgende: Êr is geen romantiek in den moder nen oorlog. De schitterende tooneelen van vroeger zyn verdwenen. Men denkt zich het hoofdkwartier van een groot leger tijdens belangrijke actie als een plaats waar ordonnansen heen en weer galoppeeren en koorts achtige opgewondenheid heerscht. Men stelt zich den opperbevelhebber voor bleek en vermoeid, leunend over do met kaarten bedekte tafel, terwijl met stof bedekte ordonnansen om hem staan eu trappelende paarden daarbuiten wachten onder het gedon der van het geschut en het geknetter der geweren. Maar die tijden zijn voorby. Oorlog is nu een groot bedrijf en de leider gaat evenmin in de vuurlinie als de president van eon spoorwegmaatschappij de blauwe werkkiel aandoet on op de locomotief gaat staan. Hier In Rusland is onder bevel van een enkeling het grootste leger bijeengebracht, dat ooit op het oor logsveld werd samengetrokken. En het ingewikkeld mechanisme van deze reusachtige organisatie vindt een middenpunt in een afgezondordo plaats in de vlakten van Westelijk Rusland. In eenige spoorwagens leeft hier de groep van de goede honderd manneD, die den generalen staf vormen. Hon derden mijlen verder strekt zich het reusachtige Russische front uit, waar van elk front per telegraaf met dezen wagentrein is verbonden. Hier op deze afgelegen plaats, ver van het gewoel van den strijd, wer ken de hersenen van het leger en krijgen zij een overzicht van het ge heele oorlogstooneel, dut door een positie meer dichtbij onmogelijk zou zijn. Het kleine groepje correspondenten dat van den generalen staf vergun- ning kreeg het leger te volgen, werd allereerst naar dit merkwaardige hoofdkwartier gebracht. „Hier werden wo ontvangen door den chef van den staf, die ons in 2ljn salon wagen begroette en een half uur lang ons uiteenzette wat van de journalisten verwacht werd en hun verboden was." En de correspondent, die volkomen erkent, dat berichten van de corres pondenten wellicht belangrijke inlich tingen voor den vijand kunnen bevat ten, geeft toe dat het, waar zooveel op het spel staat, noodig is den jour nalisten groote beperkingen op to leggen. De correspondent die den chef van den Russischen staf beschrjjft als het ideaal van een strateeg en organisator, deelt dan verder mede, hoe na het onderhoud met den chof van den stat de journalisten worden voorgesteld aan den grootvorst, dio onder den Tsaar de opperbevelhebber is van de Russische legers. De grootvorst is een man van groote gestalte, die den bezoeker vooral treft door zijn ernst en een voud. Trouwens dit vooral trof den correspondent, de eenvoud van het leven in het hoofdkwartier. Slechts enkele onderscheidingsteekenen toon den het verschil tusschen den gene raal en den nederigsten subalternen beambte van den staf. Er zijn drie grootvorsten in den staf, maar die evenals de generalissimus zelf leven geheel als de andere officieren, onder scheid wordt niet gemaakt. Hoewel Rusland een autocratie is, is er meer sociale en burgerlijke ge lijkheid dan in eenig ander land dat ik ken, zegt de Engelsche corres pondent, en de hoogstgeplaatsten zyn in optieden het meest democratisch. Zoolang men zich maar niet met de politiek bemoeit, kan men doen wat men wil. Ook hier in het hoofdkwar tier wordt het verbod van het gobruik van sterke dranken even streng ge handhaafd als onder lagere klassen der bevolking en een matiger leger is dan ook zeker nooit in het veld geweest. Aldus de correspondent van de „Times". Oostenrijk en Servië. Een Oostenrijksch bericht maakt melding van voordeelen op de Serven behaald in Macva en b|j Sabats. Het bericht is gedateerd op 3 November doch begint met de zinsnede dat eerst thans de voordeelen naar waarde geschat kunnon worden, behaald in Macva, etc. Niet onmogelijk Is hot dus dat dit betrekking heeft op, reeds eenigen dagen geleden gelever de gevechten. De Dinsdag door ons ontvangen berichten omtrent de voortgang der Serven en Montenegrijnen in Bosnië zouden dan het gevolg moeten z|jn van de na den bevengenoemden strijd ge leverde gevechten. Turkije en de geallieerden. In verschillende Duitsche bladen komen bcsohrijvingen voor van het gevecht op de Zwarte Zee, tusschen de Russische en de Turksche vloot, waaruit dan natuurlijk blijkt dat de Russen z|jn begonnen. In de Turksche lezing heet het dat de vloot „op manoeuvre" was, waaraan ook de inmiddels herdoopto „Goebon" en „Breslau" deeldamen. De laatsten met de Duitsche bemanningen. Tijdens deze manoeuvres ontmoette men een Russisch eskader, hetwelk zonder aanleiding hot vuur opende, hetgeen door de Turken (en Duit schers) beantwoord werd, met het jevolg dat de Russische mijnenlegger Pruth" tol zinken werd gebracht, een torpedojager van 1000 ton zwaar werd beschadigd en een kolenschip genomen werd. Na het gevecht stoomde do Turk sche vloot naar de havenplaatsen aan de Zwarte Zee, en beschoot deze. Hierb|j werden te Nowo Rossisk en Odessa 50 pctroleumtanks en een aantal graanpakhuizon vernield, ter wijl tevens de Russische kruiser „Sinope", een kruiser van de vrijwil lige vloot en nog vijf andere schepen vernietigd zouden zyn. Volgens de Turksche berichten gaven gevangen genomen Russen toe belast te zyn met hot versperren van den Bosporus door middel van mijnen. De houding der overige Balkan- staten is nog niet met zekerheid vast te stellen. De Duitsche bladen stellen de toestand in dezo landen als zeer gunstig ten opzichte van Turkije voor. Zoo maken zy molding van een zeer vriendschappelijke hou ding van Bulgarije ten opzichte van de Turken, en ook van het feit, dat door de geallieerden getracht zou zijn Bulgarije te bewegen zich bij de ver bondenen aan te sluiten. Dit zou echter van den hand zyn gewezen, evenals een voorstel in dien geest door Servië gedaan. Wat Griekenland betreft, melden de Duitsche bladen dat dit land onzijdig zou blijven indien het zelf niet door Bulgarije werd aangevallen. Voor Griekenland zou het echter, met het oog op het pas verkregen gebied met de haven van Saloniki, hoogst onaangenaam zyn, zoo niet gevaarlyk, indien Bulgarije als bond genoot van Turkije optrad. Eenigszins alarmeerend werkt het bericht dat de spoorwegverbinding tusschen Servië en Bulgarije is ver broken. Wat dit te beteekenun heeft ligt nog in het duister. Zeker ia het echter dat de houding van Bulgarije thans dentoe3tand op den Balkan boheerscht. Rusland's strategische toestand aan de Zwarte Zee. Daar men b|i een oorlog tusschen Rusland en Turkije alleroerst op vloot-operaties in de Zwarte Zee moet rekenen, krijgt de sterkte dor vloten en de kustverdedigingen een hooge beteekenis. De Russische Zwarte Zee- vloot bestaat op dit oogenblik uit 5 slagschepen, 2 gepantserde kruisers, 5 ongepantserde idem, 17 torpedo boot-jagers, 17 torpedobooten en 5 duikbooten. Aan de kust bezit Rus land op het Europeesche deel van de kust voor diepgaande schepen slechts drie bruikbare havens: Odessa, Feo- dosia en Sebastopol, van welke de laatste, bekond door de belegering van do verbonden Turken, Engelschen en Franschen in 1854, zeer sterk

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1914 | | pagina 1