HELDERSCHE COURANT
No. 4397
DONDERDAG 3 DECEMBER 1914
42e JAARGANG
Stelling van DEN1HELDER.
Ontspannings-avonden in de eerste helft van December.
Dondert). 3
Polderweg
Bioscoop RumpiT-SUalman
8u.
Erfprins
Staftnuziek
8 u. Zoomogelijk v.allo bewoners.
Vrijdag 4
„Casino"
Feestavond vo
or Friezen
ö'/r lO'/j u. Inlicht, b.d. lir. Feenstra.
Mnrino-cant.ino
Stafmuziok
7-8 n. Marine, W.oover, Parall.w.,
Sloepenlood8on, Polderw.
DE OORLOG.
De algemeene toestand.
Uit de mededeelingen van den En-
gelachen veldmaarschalk Sir John
French is thans wel duidelijk gewor
den, dat, moge ook het plan om of
fensief in België tegen de Duitsche
legermacht op te treden mislukt zijn,
de Duitsche opmarsch langs do Noord
zee zoo plotseling en krachtig werd
gestuit door het inzicht van den En-
gelschen bevelhebber. Hij toch had
ingezien, welke ernstige gevolgen de
Duitsche troepenbeweging zou kun
nen hebben en nam daarom krach
tige maatregelen om die tegen te
gaan. Op zijn last werd een groot
gedeelte van het Engelsche leger op
geheimzinnige wyze van de Aisne
naar het Noorden overgebracht en op
den opmarschweg van de Duitsche
legers naar Calais geplaatsten was
aanvankelijk de Engelsche troepen
macht ook vrij zwak, de generaal
French wist dat te maskeeren door
de cavalerie-divisies tusschen de in
fanterie te plaatsen. Spoedig had hij
ook maatregelen genomen om zijn
leger te versterken met nieuw aan
gevoerde en Indische troepen. En
daardoor is hij in staat geweest over
het geheele noorderfront de vooruit
gaande beweging der Duitsche korp
sen tegen te gaan en de Duitsche
plannen te doen mislukken.
Die tegenstand duurt nog steeds
voort. Door de versterkingen, die
Sir John French ontving, is hij in
staat geweest de stellingen aan de
Yser zoo sterk te maken, dat de
Duitsche troepen, ondanks al hunne
krachtige en heldhaftige pogingen,
niet in staat waren die te doorbreken.
Ook de poging om bij Ypereu dooi
de linies heen te breken zyn tot nog
toe mislukt. Toen de Duitschers al
hun krachten aanwendden om Yperen
te vermeestoren, liet Sir John French
een pas aangekomen korps, met cava-
lerie-bedekking op den rechter- en
linkervleugel naar Yperen en van
daar naar Thorout marcheeren, om
die stad te verdedigen en zoo moge
lijk opnieuw tot een offensieve be
weging over te gaan. Maar de voort
durende aankomst van nieuwe Duit
sche versterkingen belette de offen
sieve beweging, zoodat ook daar het
Engelsche leger slechts de ingenomen
posities kon handhaven.
Nog steeds duurt dc actie op dat
gedeelte van het oorlogsveld voort,
en daar is de activiteit het grootst,
de strijd het hevigst. BQ Dix muiden
en Nieuwpoort, is het geheele gebied
ten Noorden van Atrecht wordt nog
steeds hevig gevochten. Maar zonder
dat belangrijke wijziging komt in de
opstelling der troepen, aan beide
zjjden.
In het andere gedeelte van het
Westelijke front, langs de Aisne,
wordt het artillerie-gevecht voort
gezet.
En in de Argonnen en de Vogezen
wordt nog steeds hevig gevochten,
zonder dat door do eene of de andere
partij belangrijke voordeelen worden
behaald.
Op het oostelijk front daarentegen
krijgt de strijd telkens een ander
aanzien. Voor enkele dagen scheen
het, dat de Duitsche legers, die bij
Lodz opereerden, gevaar liepen door
de Russen te worden ingesloten.
Reeds waron van offlcieuse Russische
zijde berichten verspreid over een
schitterende overwinning, waarin ge
heele Duitsche legerkorpsen ingeslo
ten, en door de Russen gevangen
genomen waren.
Dat was, zooals ook uit de Russische
officieele mededeeling van den gene-
ralen staf bleek, voorbarig. Maar thans
is wel gebleken, dat er niet veel aan
ontbrak. Uit een Duitsch bericht
blijkt, dat de Duitsche strijdmacht,
die bij Lodz streed, niet alleen door
sterke, uit het zuiden en oosten op
rukkende Russische troepen werd
bedreigd, maar dat zelfs ook de
tcrugtochtsweg der Duitschers dreigde
te worden afgesneden.
In een driedaagsch verbitterd ge
vecht braken echter de Duitsche
legers door het Russische cordon
heen, en zij wisten daarbij niet alleen
zelf aan het reeds om hen geslagen
net te ontkomen, doch ook nog een
Russische troepenafdeeling gevangen
te nemen en een groot aantal ka
nonnen te vermeesteren, zoDder zelf
een vuurmond te verliezen, en, hoe
wel de verliezen aan menschen groot
waren, bleken de Duitschers in staat
bijna al hunne gewonden te redden,
en ze uit 's vljands handen te houden.
Thans wordt de strydJin de streek
om Lowitsj nog steeds krachtig voort
gezet, in het front Bjelacva-Sobota,
plaatsen die zuidoostelijk en noord
westelijk van Lowitsj gelegen zijn.
De Duitsche troopenmacht, die daar
den strijd op zoo krachtige wijze
volhoudt, ontving nu in de laatste
dagen belangrijke versterkingen, die
per trein van het westelijk oorloga-
tooneel werden aangevoerd, en zich
tusschen Kalisj en Sjerads, dus op
den meest bedreigden Duitschen rech
tervleugel, verzamelden. Vandaar uit
werd een offensieve beweging onder
nomen, die tot dusver nog niet tot
een beslissing kon leiden, doch in een
stadium van ontwikkeling verkeert.
De jongste Russische berichten wijzen
er op, dat in die streek voorposten
gevechten plaats hadden, en de Rus
sische troepen in verband met den
veranderden toestand, een wijziging
in den opmarsch moeten ondergaan.
Het is uit de berichten duidelijk
geworden, dat de strijd, die thans
wordt gevoerd, zooala in Russische
berichten wordt gezegd, de hevigste
en bloedigste is, die tot nog toe werd
geleverd. De Russen twijfelen in
hunne berichten natuurlijk niet aan
het eindelijk succes, maar zij ver
klaren tevens, dat de Duitsche troepen
voet voor voet betwisten, zoodat de
verliezen zeer aanzienlijk zijn.
De Duitsche Keizer en de Russische
Tsaar zijn beiden naar het front ver
trokken en bevinden zich bij de tegen
over elkaar staande legers, om den
strijd bij te wonen.
De officieele legerberichten van
30 November en 1 December.
Van hei westelijk front meldende
Fransche berichten dat de aanvallen
der Duitschers vrij laksch geweest
zijn. Iets wat zeer wel mogelijk is
b{j gebrek aan manschappen; nu er
waarschijnlijk heel wat naar het
Oostelijk front vervoerd zijn. Verder
meldt het Fransche bericht van 30
November dat de Franschen op den
rechteroever van de Yser, ten Z. van
Dixmuiden een Duitsche stelling
vermeesterden en behielden.
Het Fransche communiqué van
1 Dec. meldt eenige meedere werk
zaamheden van de Duitsche artillerie.
Deze heeft bepaalde gedeelten van
het front weder krachtig beschoten.
Vooral in de buurt van Arras be
merkte men groote bedrijvigheid bij
de Duitschers.
Ook aan de Belgische kust is weer
gevochten. De Engelsche vloot heeft
hierin een zeer werkzaam aandeel
gehad. Een bericht uit Oostburg meldt
dat vermoedelijk Oostende en omge
ving beschoten is, daar men op die
hoogte de Engelsche vloot zag liggen.
De Duitsche berichten van het
Oostelijk oorlogstooneel geven opga
ven van vergrooting van don oorlogs
buit. Het aantal gevangenen is thans
tot 9500 aangegroeid en bovendien
hebben zij nog 18 kanonnen en 20
machinegeweren buitgemaakt. Dit
alles schijnt echter voor de Russen
weinig te betébkenen. Ten minste
opschieten doen de Duitschers er niet
door. Integendeel. Een Duitsch bericht
van 1 Dec. maakt melding van het
feit dat een gedeelte der Duitsche
troepen welke in de buurt van Lodz
opereerden, door de Russen is inge
sloten geweest en zich eerst na een
gevecht van drie dagen door de in
sluiting heen heeft kunnen slaan. Btj
deze gelegenheid zouden zy nog weer
12000 Russen gevangen genomen
hebben en 25 ka_ men genomen
hebben. "Wat in verband met het
verbitterde gevecht nu niet zoo erg
waarschijnlijk lijkt. (Het volledige
bericht over dit gevecht is hieronder
opgenomen.)
De berichten uit Petersburg over
dit gedeelte van het Oostelijk front
maken alleen melding van een mis
lukte aanval der Duitschers bij Szer-
zow.
Van het front in Oost-Pruison mel
den de Russische berichten dat er
kleine gevechten geleverd werden.
Intusschen lijkt het alsof de Rus
sen daar ook reeds verder gevorderd
zijn. In ons vorig nummer gaven
wij het Russische bericht dat de
Duitsche stellingen aan deAngerapp
reeds bereikt waren, en thans komt
het Duitsche bericht dat de keizer
de Duitsche stellingen te Gumbinnen
en Darkehnen inspecteerde. Dit komt
geheel met elkaar overeen.
Ook op het Galicische front schijnen
de Russen steeds vorderingen te
maken. Russische berichten maken
melding van een terugdrijven van
de Oostenrijkers op Krakau en van
een omtrekken van deze vesting in
het Z.
Ook ver ten Z.O. van Krakau
dringen de Russen door. In tegen
stelling met het Oostenrljksche bericht
over het terugslaan der Russen die
naar Homonna oprukten, melden de
Russen het bezetten van de stellingen
welke de passen van de Karpathen
beheerschen.
Verder melden de Russen, dat zij
alleen in de eerste helft van No
vember 50.000 soldaten en 600 offi
cieren van het Oostenrijksc-h-Hon-
gaarsche leger gevangen namen.
Uit dé vesting Przemysl wordt be
richt, dat de Russen bij een poging
om de vestingwerken te naderen,
werden teruggeslagen.
De Serviérs bieden nog steeds wan-
hopigen tegenstand. Elke stelling
wordt met de grootste hardnekkig
heid verdedigd. Volgens Oostenrljk
sche berichten zijn de Serviërs door
het verlies van manschappen en oor
logsmateriaal zeer verzwakt. Sedert
het begin van het laatste offensief
der Oostenrijkers moeten zij 19000
man, 46 kanonnen, 47 machinege
weren en veel ander oorlogsmate
riaal verloren hebben.
Een bericht van Russische zijde
omtrent de krijgsverrichtingen in den
Kaukasus meldt het terugslaan van
Turksche troepen in het dal van de
Euphraat. Hierbij verloren de Turken
2 kanonnen.
Op het Westelijk oorlogstooneel.
De Duitschers in Frankrijk
Parijs, 2 December. Het commu
niqué van Dinsdagavond luidt:
In België heeft de Duitsche infan
terie zonder succes beproefd haar
loopgraven ten zuiden van Bixschoote
te verlaten. Na een vrij hovigen strijd
hebben wij het kasteel en het park
van Vermelles veroverd tusschen
Béthune en Lens. In Argonne zijn
wij aanmerkelijk opgeschoten in het
bosch van La Grurie. Van het verdere
front vult niots te vermelden.
Aan de Belgische grens.
De bijzondere berichtgeven van het
„Hbld." seint uit Sluis, 2 Dec
Na het zware kanongebulder, dat
gisteren den geheelen dag werd ge
hoord, is heden weer een stilte inge
treden. Trouwens, gistereravond plas
te het gedurende geruimen tijd van
den regen, die de verdere krijgsope
raties de eerste dagen wel zeer moei
lijk of onmogelijk gemaakt zal heb
ben.
Druppelsgewijs worden, ondanks
alle pogingen der Duitschers tot ge
heimhouding, de juiste resultaten en
de beteekenis van de beschieting van
Zeebrugge toch bekend. Het blijkt,
dat door het Engelsche geschut de
havenwerken zoodanig getroffen zijn,
dat in de sluisdeuren geen beweging
meer is te krijgen. Wat in de haven
ligt kan dus niet meer naar buiten,
on omgekeerd kunnen de booten, die
in het kanaal liggen, alleen over land
naar zee gebracht worden. Hoe ver
legen de Duitschers daarmede zijn,
blijkt wel uit hetgeen zij doen om
uit de moeilijkheid te komen Gisteren
kreeg nl. de heer Capieau, directeur
der electrische centrale in Zeebrugge
de sluisworken worden electrisch
bewogen schriftelijk verzoek der
Duitschers, uit Sluis, waar hij thans
vertoeft, naar zijn woonplaats terug
te komen. De heer Caprieau bedankte
nochtans voor de vriendelijke uit-
noodiging.
Troepenverplaatsing.
Do Duitschers blijven maar d.d.
1 Dec. aan de Tyd werd geseind
doorgaan, hunne troepen aan het
Yser-front te onttrekken. Werden
sn de laatste dagen over Thielt
in de richting Yperen verplaatst,
heden zijn met allerlei treinen dui
zenden mannen van de Yser noord
waarts gebracht. Zoo kwamen heden
in Heyst alleen 20 wagons aan, waar
in de soldaten stonden opeengepakt.
In Zeebrugge zijn er nog meer aan
gekomen, waaronder ook een deel
der bezetting van Ostende. Wat de
bedoeling van deze laatste beweging
der Duitschers is, is niet erg duide
lijk, maar een feit blijft het, dat er
over het geheele noordelijke front be
langrijke wijzigingen plaats vinden,
die wellicht op verrassende aanstaande
gebeurtenissen wijzen. Mogelijk is,
dat die bewegingen naar de noorde
lijke kusteen krachtiger verdediging
tekenen van de havenplaatsen,
aldaar gelegen, omdat ook veel ge
schut is aangevoerd. Men zou door
een groote bezetting en meer zwaar
geschut weerstand kunnen bieden
aan een herhaalden aanval der En
gelsche vloot, en zoodoende de be
langrijke basis voor onderzeebooten
kunnen behouden.
De mannen echter, die van hot
Yser front aankomen, zien er ellen
dig uit. De meesten zijn het grootste
gedeelte van hun uitrusting kwijt en
loopen in deze koude, natte dagen,
slechts in hun korte jasje, terwijl
do ransel veelal vervangen is door
een zak of rugtasch, zooals padvin
ders er dragen.
Von Moltke.
Berlyn, 1 December. De chef vau
den grooten staf, Von Moltke, is
hersteld en keert naar het front
terug.
De militaire medaille verleend.
Korporaal Philip, van het 24e regi
ment koloniale infanterie, heeft de
militaire medalje gekregen, omdat
hij, onder een hevig geweervuur, een
gekwetsten officier uit de vuurlinie
heeft weggedragen en omdat hij, op
patroelje zijnde, een vijandelijke ttoep,
die sterker in aantal was, op do
vlucht heeft gejaagd, waardoor een
loopgraaf in handen der Franschen
viel. Philip werd herhaaldelijk gewond,
liet zich eerst vier-en-twintig uur
later verbinden en weigerde uit de
gelederen wog te gaan. Later werd
hy zwaar gekwetst.
Philip, zoo lezen we in de „Tetnps",
had van zijn kolonel bevel ontvangen
's nachts met 25 man een verken
ningstocht te gaan doen naar den top
van een heuvel, waar Duitsche sol
daten een loopgraaf aan het delven
waren. HU moest probeeren er tot
aan het aanbreken van den dag te
blijven en uit zUn oogen zieu. Toen
Philip met zyn mannen den heuvel
top genaderd was, zag hij de Duit
sche soldaten graven en een schild
wacht liep een eind verder heen en
weer. Philip verborg zUn manschap
pen in een boschje en drukte hun op
het hart zich niet te bewegen en
geen geluid te geven, wat er ook
gebeuren mocht. Met één kameraad
slechts verdween Philip in de duister
nis. Toen zij den schildwacht nader
den beval hij zijn maat linksaf te
gaan, zich te verbergen en dan eenig
leven te maken. Zoo gebeurde. „Wer-
dal" riep de Duitschor, en keerde
zich naar den kant, waar het geluid
vandaan kwam. Dat had Philip, die
zich rechts had verborgen, verwacht.
Hij wierp zich op den Duitscher en
stiet hem tweemaal de bajonet in de
borst. De man slaakte geen kreet en
de op 20 meter afstands gravende
Duitsche soldaten hadden niets ge
merkt. Philip neemt nu de plaats in
van den schildwacht, wiens mantel
hU aantrekt. Ook zet hij den Duit
schen helm op en neemt het Duitsche
geweer in handen. Zoo stapt hU heen
en weer, af en toe het lijk van den
Duitscher een eindje weg rollend, op
dat de Duitsche soldaten het niet zien
zullen. Weldra is de loopgraaf gereed
en de Duitsche soldaten keeren naar
de troep terug, niet zonder eerst een
amicalen groet aan den schildwacht
toegeroepen te hebben, die echter niet
antwoordt. Als ze vertrokken zyn
holt Philip naar zyn manschappen
terug en neemt met hen bezit van
de loopgraaf. Maar bij het krieken
van den dag komt er een compagnie
Beieren argeloos aangeloopen om zich
in de loopgraaf te plaatsen. Toen ze
op niet meer dan enkele passen af
stands waren, openden Philip en de
zijDon een moedoogenloos vuur op
hen. Een groot aantal sneuvelt ter
stond en als de overigen een aanval
op de loopgraaf willen doen, worden
ook zy voor het meerendeel wegge
maaid. De Beieren nemen vervolgens
de vlucht op 18 na, die zich over
geven. Inmiddels heeft het 24e regi
ment Fransche koloniale troepen hot
schieten gehoord. Het komt aange
stormd, do kolonel voorop. Philip
loopt hem tegemoet. Kolonel, zegt
hij, mag ik het genoegen hebben u
deze loopgraaf aan te bieden; het is
de loopgraaf op den top. U kunt zich
van hier af, beter dan ik, rekenschap
geven van de stolling der Duitschers.
Van het Oostelijk front.
Boriyn, 1 Doe. (Wolff.) Officieele
mededeeling van het groote hoofd
kwartier
In verband met het bericht van
1 November van den Russischen
generalen staf wordt over een reeds
sle dagen geleden gebeurde epi
sode in de voor de Duitsche wapenen
met zoovéél succes geleverde ge
vechten bij Lodz gemeldDe Duitsche
troepen, die in do streek ten oosten
van Lodz op don rechterflank en in
den rug der Russen streden, werden
op hun beurt weer door sterke van
het oosten en zuiden opereerende
Russische strijdkrachten ernstig in
den rug bedreigd. De Duitschers voer
den in het gezicht van den voor hun
front staanden vijand een zwenking
uiten sloegen zich in een verbitterden
driedaagschen strU'd door den reeds
gesloten ring van vy'anden heen.
Daarby namen zy nog 12,000 Russen
gevangen en vermeesterden 25 stuk
ken geschut, zonder zelf één kanon
te verliezen. Bijna al hun eigen ge
wonden hebben zij bovendien kunnen
meevoeren. Hun verliezen waren, in
overeenstemming met den toestand
waarin zich bevonden, natuurlijk niet
gering, maar toch volstrekt niet reus
achtig.
Dit is voorzeker een dei- schoonste
krygsverrichtingen van den geheelen
veldtocht.
Voorts meldt het groote hoofd
kwartier:
Z. M. do Keizer heeft bij Gumbinnen
en Darkehmen onze troepen in Oost
Pruisen en hun stellingen bezocht.
Russische berichten.
Petrograd, 2 Dec. (P.T. A.) Rap
port van den generalen staf
Op den linker Weichseloover werd
in de omgeving van Lowitsj de actie
den 30slen voortgezet, waarby de
vijandelijke aanvallen in hoofdzaak
gericht waren togen het front Bjel-
jawi-Sobota.
Ten noorden van Lowitsj had ons
offensief succes.
By Lodz bepaalt zich de actie tot
een zeer krachtig artilleriegevecht.
Do voor onzen linkervleugel in de
laatste dagen verrichte vorkenningen
verschaften ons aanwyzingen over
concentratie tusschen Kalisj en Sieradz
vau zeer nauzienlyke Duitsche strijd
krachten, waarschijniyk per trein
van het Westen aangevoerd.
30 Nov. begon de vijand een offen
sieve beweging van uit Sieradz en
in de omgeving van Laska. Onze
vooruitgeschovenafdeelingen leverden
den Duitschers hier gedurende den
geheelen dag een verward gevecht.
Wy namen maatregelen in overeen
stemming met den nieuwen toestand.
In Zuid-Polen maakten wy ons na
een gevecht meester van Stjertsof,
waar een brigade van de Pruisische
garde met vijf batteryen werd ver
jaagd.
Op de overige fronten geen wijzi
gingen van belang.
By Plotzk vielen behalve de reeds
vermelde vier barken nog vijf stoom-
booten en een bark met munitie ge
laden in onze handen.
In de Boekowina namen wy bezit
van rollend materieel ter sterkte van
drie treinen.
Londen, 2 Dec. Aan de Times uit
St. Petorsburg:
Naar -het oordeel in militaire Rus
sische kringen heeft de toestand in
Polen een buitengewone en nieuwe
beteekenis gekregen. Er is nog niets
geweest, waarby zoo groote belan
gen, en ik mag daaraan toevoegen,
zoo groote govaron vorbonden zyn
geweest. Aan aanwijzingen duiden
op het voortduren en zelfs op een
vermeerdering van de tegenwoordige
spanning, aangezien de Duitschers in
weerwil van de verschrikkeiyke
weersomstandigheden zich handhaven
in hun stellingen tegenover Lodz en
Lowicz, van waaruit de Russen hun
een zoo geweldige afstraffing toe
dienen.
Het is duideiyk, dat de vijand spoe
dig versteningen verwacht, doch hij
moet weten, dat de onoverwinbare
Russische legers in een ondoorbro-
ken ring langs het geheele oostelijke
front staan en dat de Oostenrijkers
hopeloos verslagen en den oorlog moe
zijn on bovendien niet in staat of
niet geneigd nog verder hulp te
bieden.
Het is eveneens duidelijk, dat Oost-
Pruisen te ver af ligt, om gelegen
heid te laten voor een tegenbetooging,
zelfs indien de Russen daar niet over
een overweldigende meerderheid be
schikten terwyl de streek tusschen
Plock en Soldau in dit seizoen zich
niet tot troepenbewegingen leent.
Nog gisteren vermeldde de opper
bevelhebber een mislukte poging om
opnieuw den Duitschen rechtervleugel
te versterken uit de richting van
Wielun. Rekening houdende met
voorkeur van de Duitschers voor
omvattings-bewegingen, moet de ge
volgtrekking worden gemaakt, dat de
vijand vermoedeiyk tevens vooruit
zal rukken in de richting van den
linker Weichsel-oever. Dit wordt ook
waarschijniyk gemaakt door het af
zenden, per boot, van de voorraden,
die by Plock in handen van de Rus
sen zijn gevallen, de bezetting van
welke stad door de Russen van het
grootste belang is.
Bovendien volgt de waarschyniyt-
held van een opmarsch in deze rich
ting uit het feit, dat andere wegen
niet in aanmerking komen.
De militaire medewerkers van de
voornaamste bladen zijn het vandaag
eens in de voorspelling, dat het
Duitsche offensief zal worden voort
gezet. Het is ook de eenige kant
zoo redeneeren zij - van welken
Duitsche versterkingen zouden kun
nen komen.
Het bericht, dat de Duitsche keizer
te Thoru is aangekomen, heeft nieuwe
waarsehynlijkheid geschonken aan de
opvatting, dat de Duitschers van het
genoemde punt zullen vooruitrukken
langs don linkeroever van den
Weichsel.
Da strijd In Polen.
Het Russische blad „Rjetsj" houdt
een beschouwing over den krijgskun
digen toestand in Polen, die ons le
zenswaard voorkomt.
Het blad begint mgt de opmerking,
dat met het lot van de Duitsche troe
pen tusschen Weichsel en Warthe,
het lot van het Duitsche en Oosten-
ryksche leger, en dat van het Duit
sche en Oostenryksch-Hongaarsche
Ryk, ten nauwste verbonden is.
De taak van de Duitsche en Oos-
teniijkscho legers is hier meer dan
ooit om den vijand den weg naar
Berlijn te versperren.
De taak van het Duitsch-Oosten-
rljksche leger is, om, zoo het al niet
overwint, zooveel mogeiyk tyd te
winnen, die noodig is om de ope
raties op het Westelijk oorlogsterrein
voort te zetten en ook om het Oos-
tenryksche leger te reorganiseeren
en te versterken.
Het blad meent, dat er tusschen
Weichsel en Warthe 12 Duitsche le
gercorpsen staan, te weten vyf van
generaal Mackensen, twee van het
achtste of Oost-Pruisische leger. D:iar-
by is het heele leger van von Hinden
burg, bestaande uit vijf legercorpsen,
genoemde strijdkrachten te hulp ge
komen.
Als deze berekening van de „Rjetsj"
juist is, zijn de Duitschers op dat
front vrij gering in aantal. Immers
volgens berichten van den Russi
schen staf, strekt het front zich uit
van het station Zdunskawola (ten
Oosten van Sieradz), loopt Noordoos-
lelijk over Szadek Zgierz, Strykow
en Glowno en buigt vervolgens om
naar het Noorden, ongeveer tot Plock.
Dat front is dus meer dan 160 K.M.
lang. Daarbij moet men nog in aan
merking nemen, dat, tengevolge van
de moeilijke positie waaruit zich twee
vooruitgeschoven legercorpsen van
het centrum hebben moeten worste
len, daarin door andere legercorpsen,
die hen te hulp waren gesneld, by-
gestaan, in het centrum thans het
Duitsche front naar verhouding ster
ker zal wezen dan op de vleugels.
Een en ander doet ons besluiten, dat,
als de „Rjetsj" gelijk heeft (en als
het blad de sterkte van den vijand
zou onderschatten, zou het daardoor
een uitzondering op den regel maken),
de Duitschers op dat front betrek
kelijk zwak zijn.
De „Rjetsj" vertelt dan verder, dat
twee Duitsche legercorpsen, die naar
Bree zijn vooruitgeschoven, door het
optreden van nieuwe strijdkrachten
in een hoogst gevaariyke positie
kwamen. Zij worden, zooals de ge
nerale staf heeft gemeld, van alle
kanten iu het nauw gebracht. Zy
werden byna geheel omsingeld. Al
leen naar het Noorden bleef een ope
ning, die steeds nauwer werd.
De „Rjetsj" geeft dan toe, dat die
legercorpsen nochtans aan die om
singeling zijn ontsnapt. Dit is de
Duitschers, zegt het blad, op de vol
gende wijze gelukt.
Zij zonden door die opening nog
twee legercorpsen, zoodat er nu vier
corpsen binnen den nauwer worden
den ring stonden. Maar wat voor
twee corpsen een hachelyk pogen
scheen, gelukte aan vier. Zy braken
naar het Noorden door, zij het dan
ook met verlies van kanonnen en
manschappen.
Hamilton Fyfe, do bijzondere cor
respondent van de „Daily Mail" te
St. Petersburg, geeft in een van
Zondag gedagteelcend telegram het
volgende overzicht van de jongste
krijgsverrichtingen in Polen
De strijd begon met den opmarsch
van het Duitsche leger door het dal
van den Weichsel. Toen het Plock
bereikt had, sloeg de helft ervan in
Zuidelijke richting af, om, volgens
het ontvangen bevel, een wig te
dryven tusschen de Russen die Lodz
bezet hielden en de Russen in de
streek ten Westen van -Warschau.
Men hoopte dat zoodoende de aan
dacht van de laatsten in beslag ge
nomen zou worden en de weg naar
Warschau open zou staan voor de
andere helft van het Duitsche leger,
dat te Plock was achtergelaten. Toen
de in Zuideiyke richting rukkende
troepen aan de rivier Bzoera kwamen,
vonden zy den overgang by Piantek
(ten Z.W. van Lowicz) sterk bezet.
Na een hardnekkige verdediging ech
ter weken de Russen de Duitschers
dachten dat de Russen verslagen
waren, maar in werkelijkheid was
het er hun om te doen, de Duitschers
in een strik te lokken, die generaal
Roesky voor hen gespannen had.
De Duitschers vervolgden hun op
marsch in Zuideiyke richting en
ondervonden weinig tegenstand, tot
de voorhoede Rzgov en Tuszyn, ten
Z.O. van Lodz, bereikte. Zy waren
in de meening dat zij de hun opge
dragen taak gemakkelijk volbracht
hadden.
De linkervleugel kreeg het daar
het eerst to kwaad. Toen hy voort-
rukte door het dal van de Bzoera,
vielen twee divisies Russische ruitery
hem plotseling tusschen Strykov en
Zgiers (ten N. van Lodz) aan. Deze
aanval slaagde volkomen. De flank
van de Duitschers werd omgetrokken
en ten W. van Lodz teruggedreven,
waar zy zich moest verschansen.
Toen dit gebeurde begrepen het cen
trum en de rechtervleugel van de
Duitschers dat hun toestand gevaar
lijk was. Zy trachtten onverwijld
terug te trekken langs den weg dien
zij gekomen waren, maar spoedig
bevonden zij, dat zij van alle kanten
in het nauw gedreven werden. De
streek is vlak en biedt geen natuur-
lyke voordeelen voor een verdediging,
op zyn best is zy zacht golvend.
Onder deze omstandigheden kwam
de terugtocht den Duitschers op zware
verliezen aan menschenlevens en
materieel te staan. Een tyd lang
beukten de Duitschers vergeefs tegen
wanden van de val waarin zij
geloopen waren, maar zij slaagden
er ten slotte in naar Glovno, een
dorp tusschen Lodz en Lowicz aan
het riviertje Morga, door te breken.
Nauweiyks was hun dat gelukt en
hadden zy een deel van hun troepen
uit de val gekregen, of de val werd
voor de rest weer afgesloten door
een plotseling offensief van de Sibe
rische regimenten van generaal Schei-
demann, dat de bezetting van Brezin
van een ander klein plaatsje aan
den bovenloop van de Morga, vlak
ten O. van Lodz, ten gevolge had.
Na de bezetting van Brezin rukten
de Russen opnieuw tegen de Duit-
irs op en brachten hun Vrijdag
in zware gevechten een verlies van
3000 dooden en gewonden en bijna
1000 gevangenen toe. Onder deze
laatsten waren manschappen van het
lste Pruisische legercorps, de garde
te voet en de garde-kurassiers.
Middelerwyi hadden de Duitschers
ten W. van Lodz hun schansen ver
lengd, zoodat dezen zich van Lodz
tot Kalisj uitstrekten. Zij wilden de
Russen, die hun kameraden omsin
gelden, omvatten. Terzelfdertyd deed
het Duitsche legercorps, dat te Plock
achtergebleven was, een poging om
hulp te bieden en de verbinding met
de troepen in het Zuiden open te
houden. Dit mislukte, doordat de
Russen Gombin (ten Z. vau Plock,
aan den anderen kant van den
Weichsel) namen. Het staat vast,
dat intusschen nieuwe zetten op het
strategische schaakbord zyn gedaan.
De Duitschers voeren in alieryl
reserves aan uit de streek ten N.
van de Bzoera en ook uit Kalisj.
Het is, als men met de sterkte van
de troepen op verschillende punten
niet bekend is, onmogelyk te zeggen
wat er nu vermoedeiyk zal gebeuren
en voor het oogen blik moet men zich
vergenoegen met de ambteiyke lezing,
die bescheidenlljk luidt, dat alles goed
gaat.
Over de krijgsverrichtingen meer
naar het Zuiden, in de buurt van
Krakau, is het Russische hoofd
kwartier mededeelzamer. Hier maken
de Russen voortdurend vorderingen
en hebben zy nieuwe tropeeén be
haald. Sedert 2 November zyn daar
58,000 man, meerendeels Oosten
rijkers, gevangen genomen. In de
afgeloopen week hebben zich alleen
85,000 Oostenrykers en Hongaren
overgegeven.
Op Zee.
De strijd een de Belgische
kust hervat.
Do oorlogs correspondent M., van
De Tyd", seint dd. 1 December aan
zijn blad het volgende:
De strijd aan de Yser is heden
ochtend met groote hevigheid hervat.
De Britsche vloot neemt deel aan
het gevecht en bombardeert weer de
Belgische kust".
De „Audacious".
Een marconi-telegraflst der Holland-
Amerika-lljn seint aan de „Stichtsche
Ct.", dat hy op de boot, waar hy
dient, den 2n November 1.1. oon draad
loos telegram heeftopgenomen, waar
in werd gemeld, dat de geredden van
de „Audacious" te New-York waren
aangekomen. Dit bericht werd ook
opgenomen in de dagelijks aan boord
verschynende „Marconi-Couraut".
De Engelsche supper-dreadnought
schUnt dus inderdaad gezonken te zyn,
De New-York Herald verneemt uit
betrouwbare bron, dat de Goeben in
den Bosporus tegenover Therafia ligt.
De machines van dezen kruiser moe
ten zwaar zijn beschadigd door de
Russische granaten. Honderden werk
lieden zyn thans reeds dagenlang met
het herstellingswerk bezig.
Goed en slecht nieuws.
Lord Kitchener was in slaat gister
middag in het Hoogerhuis mededee
lingen omtrent de krygsbedryven te
doen, die alleszins bevredigend moch
ten heeten. Hij sprak met grooten
lof over de geallieerde legers in
Noord-Frankryk en Belgie, waaruit
hy concludeerde dat de Duitschers
langzamerhand leeren beseffen, dat
hun snoeverij tot Calais te zullen
komen, geiyk staat met hun vroegere
mededeelingen omtrent het komen
tot Parijs. Met toejuichingen werd
ook begroet zyn mededeeling, dat het
Belgische leger steeds in het veld
wordt aangevoerd door Koning Albert
zelf, die trots alles wat hij reeds te
verduren had nog niet het Belgische
grondgebied verlaten heeft en niet
voornemens was dit te doen. De
gemalin van dezen zwaar-beproefden,
heldhaftigen vorst vertoeft sedert
gisteren te Londenzij is naar Enge
land gekomen om haar drie kinderen
die nog steeds by Lord Curzon ver-
biyven, een kort bezoek te brengen.
Ook over de aanwerving van recru-
ten liet de oorlogsminister zich niet
onbevredigend uithij herhaalde het
geen hy op 9 November in den Guild
hall zeide, dat hy niet onvoldaan was
en dat ongeveer 30.000 man per week
niet teleurstellend kan heeten. Maar
voegde hy er by„Ik zeg niet dat
dit aantal voldoende zal zyn. Ik denk
dat uit hetgeen ik vroeger reeds
zeide, begrepen zal worden dat de
tijd zal komen dat wij veel meer
mannen noodig zullen hebben. Als
die tyd gekomen is - en ik zal wel
zorgen dat dit tydig genoeg bekend
wordt gemaakt dan ben ik vast
overtuigd dat het land hetzelfde ant
woord zal geven, dat het altyd gaf
in dergeiyke gevallen."
Was du 8 de rede van den minister
van oorlog bemoedigend te noemen,
te pynlyker was het dat zijn
collega, de minister van marine,
nagenoeg op hetzelfde oogenblik in
het Lagerhuis het publiek had in te
lichten omtrent de vreeseiyke ramp
die 's morgens de Britsche marine
getroffen had door de ontploffing op
den dreadnought „Bulwark* bij Sheer
ness, waarby nagenoeg de geheele
bemanning van 800 koppen ongeveer
het leven verloor. Natuurlyk dat deze
ramp diepen indruk heeft gemaakt.
Er gingen allerlei praatjes; beweerd
werd dat de Duitsche onderzeeërs do
Medway waren opgevaren en de
„Bulwark1- getorpilleerd hadden jan
deren zeiden dat er een Duitsche
spion onder de bemanning is geweest
en dat deze het kruitmagazijn van
het schip in de lucht had doen vlie
gen. Praatjes, die natuurlyk door niet3
en niemand bewezen zyn. Het zal
vermoedelijk ook uit deskundig onder
zoek niet gemakkelyt te bewyzen
zyn hoe deze ramp ontstond, maar
uit de mecning van deskundigen mag
wel worden aangenomen dat men hier
inderdaad te doen heeft gehad met
een ongeluk en niet met een vUan
deiyken aanval.
Uit de verhalen van velen, die
ooggetuigen van den ondergang der
„Bulwark" waren, deelt de „Daily
Óhronicle" o.a. het volgende mede:
Na de ontploffing was alles in de
haven opeens in beweging. Op alle
schepen renden de bemanning aan
dek, sommige nagenoeg geheel ver
suft door de hevigheid der ontplof
fing. My is verteld dat op vele schepen
in de nabyheid geen stuk glas- of
aardewerk heel is gebleven en dat
zelfs het dikke glas der patrys-poor-
ten verbryzeld is. Mannen aan dek
werden meters weggeslingerd. Oogen-
blikkeiyk waren van tal van oorlogs
schepen booten uitgezet en redding
sloepen kwamen aanvaren uit alle
richtiDgon. Zy kwamen echter nage
noeg voor niemendal, want een oorlogs
schip, gereed liggende voor het ge
vecht, is zoo zeer van nagenoeg alle
houtwerk ontbloot, dat byna niots
drijvende was en hot metaal, dat
eenige minuten tevoren een fraai
oorlogsschip had gevormd, was zóó
totaal verdwenen, alsof het nooit
behoord had tot de marine-iyat.
Zoo spoedig mogeiyk werden de
levenden en dooden opgevischt en
naar de andere oorlogsschepen ge
bracht en kort daarna in sloepen naar
Sheerness Pier gebracht, waar een
motor-ambulance voor het marine
hospitaal tc Chatham gereed stond.
Een klein aantal leden der bemanning
had nachtpermissie gehad en zy
waren aau boord van een kotter om
naar de „Bulwark" te worden terug
gebracht, toen de ramp plaats had
waren zy een paar minuten vroe
ger langszij van het oorlogsschip
gekomen, zy zouden verwoedeiyk ook
slachtoffers geworden zyn.
Men beweert dat de „Bulwark" op
oorlogssterkte 815 man aan boord had,
onder wie ongeveer 100 behoorende
tot de marine-reserve.
Nadere bijzonderheden vermeldden
dat een scheepsbouwer, wonende dicht
by Sheerness-Pier, bij de ontploffing
zijn huis voelde heen en weer Bchud-
den en alles in huis ratelde. Trouwens,
overal in Sheerness schudden de
huizen en de menschon holden dc
straat, elkander vragende wat er
gebeurd was, want de schok was veel
heviger geweest dan van gewoon
kanonvuur in de buurt.
De „Bulwark" was bezig ammunitie
te laden van daarnaast liggende
schuiten on er wordt boweord dat
daarop ook ladingen kruit hobben
gelegen. Als dat zoo is, dan zyn ook
die schuiten met hun bemanning,
drie man op elke Bchuit, verdwenen.
Tc Southhond en West-cliff on Sea,
aan den linkeroever der Theems,
zagen de menschen die langs het
strand liepen opeens een hooge vlam,
dadelijk gevolgd door een dikken,
groenachtigen rook, die ongeveer 10
minuten biuef hangen. De beroemde
lange pier to Southend schudde heftig
heen en weer en de sciiok is ook
gevoeld door honderden burger-Duit-
sche gevangenen, die aan boord zijn
van schepen, liggende in de Southend
Roads.
Wat de oorzaak van de ramp is
geweest, zal misschien uit het onder
zoek biyken, maar hoe het ook zy,
eenige honderden bravo zeelieden
meer hebben het leven gelaten voor
hun vaderland zonder dat zydon
vyand onder de oogen hadden te zien.
Hun vodorland beweent hen
Japansche hulp?
De dezer dagen herhaalde mede
deeling, dat weldra een Japansch
leger aan den oorlog in Europa zou
doolnemen, is niet nieuw. Reeds in
don eersten tyd van den oorlog werd
bericht, dat de Japanuers in Frank
rijk zouden landen; later dat zy al
in Rusland waren. Nu heet hot weer,
dat zy de Russen te hulp zullen snel
len. De eerste mededeelingen zyn in
dertijd nadrukkelyk ontkend en Ja
pansche diplomaten vorklaarden toen,
dat het belang van Japan zich tot
het Verre Oosten beperkt. Indien het
daarmede nu anders gesteld is, zul
len aan dit nieuwe besluit van Japan
wol grondige onderhandelingen met
Engeland voorafgegaan zijn. Het is
ondenkbaar, dat Engeland den prys,
dien Japan, maar men zegt, eerst ge
vorderd heelt, n.1. de opheffing van
de emigratie-beperking in Canada er.
Australië, heeft toegstaan. Noch de
Canadeesche, noch de Australische
regeeringen zouden ooit in die voor
waarde treden, en daarmedo moet de
Engelsche regeering natuurlyk reke
ning houden. Daarentegen schynt het
I niet uitgesloten, dat aan Japan krach
tige fluancieele steun in het uitzicht
gesteld is, daar het Sn grooten finan-
I cieelen nood verkeert.