HELDERSCHECOURANT
VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE
Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
No. 4399
DINSDAG 8 DECEMBER 1914
42e JAARGANG
Abonnement per 3 mnd. 65 ct., franco per post 90 ct., Buitenland f 1.90
Zondagsblad 3745 „0.75
Modeblad 65 75 1.00
Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
Advertentiën van 1 tot 4 regels (bij vooruitbet.) 30 cent. Elke regel meer 6 ct.
Ingezonden mededeelingen van 1 tot 4 regels 75 cent. Elke regel meer 15 cent
Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hooger berekend.
Broote letters en cliché's nsar plaatsruimte. - Bewijs-exemplaar 2J cent.
Stelling van DEN HELDER.
Ontspannings-avonden in de eerste helft van December.
Woeusdag9
Doudcrd. 10
Welenscli. lozing Stumphlus
Stal'muzlok
Stafmuziek
Bioscoop Rumpff-Staalraau
8 u. Zoo mogelijk ook voor Atjeh.
AGENDA.
8 Doe. Variété-voorstolling. Caslno.halfacht
9 Iiec. Tweede feestavond ter gelegenheid
van de mobilisatie-schormwedstrijd.
Casino, 8 uur. Voor onderofficieren
en gonoodigden.
10 Dec. Concert „Holdor's Harmoniekapel".
Casino, 8 uur.
10 Dec. 3e Huishoudelijke Cursus-vergadering
Soc.-Dcm. Mobilisatie club, 'savouds
6 uur in het Boudsgebouw M. M. P.
Spr. de heer Huberts. Onderwerp „Vak
organisatie".
11 Dec. Concert Katlileen 1'arlow. Casino,
16 Doe. Toonkunst, afd. Helder. Oratorium „De
Schepping". Casino, 7.30 uur. Uitsl.
voor Militairen.
Mobilisatie-Schermwedstrijden.
Ia onze agenda van Zaterdag kon
digden wij aan:
8 en 9 Dec. Feestavonden ter ge
legenheid van de Marine Schiet
wedstrijden, Casino, 7 uur, precies.
Dit moet ziju:
7 on 9 Dec. Feestavonden ter ge
legenheid van de Mobilisatie-Scherm
wedstrijden, Casino 8 uur precies.
Voor den tweeden avond kan deze
rectificatie nog dienen, en gelieve
men er nota van te nemen, dat
Woensdag 9 Dec. bestemd is voor
de onderofficieren en genoodigden.
DE OORLOG.
De algemeene toestand.
Mot afwisselende kansen duurt de
strijd over de geheele linie in Frank
rijk voort, zonder dat belangrijke
wijzigingen komen in de opstelling
der troepen afdeelingen, en zonder dat
eenig succes wordt behaald aan een
van beide zijden, dat voor de beslissing
van beteekenis is.
Partieele successen worden echter
langs de geheele linie behaald.
De „Times" deelt het vehaal mede
van den aanval op een veerhuis bij
Merchem, dat door de Duitsche troepen
in een kleine vesting was veranderd.
Fransche vrijwilligers deden een aan
val op dit buis, dat een vooruitge
schoven post vormde in de liin der
Duitsche versterkingen en wisten het
met groote inspanning be vermeeste
ren.
Een verhaal van de „Daily Mail"
over den aanval op een Fransche
stelling bij Pervyse, waar de Duit-
schers bij nacht op vlotten met ma
chinegeweren poogden de Franschen
uit hunne posities achter een dijkte
verdrijven, doch met groote verliezen
werdeu teruggeslagen, is een ander
voorbeeld van de wijze, waarop die
strijd wordt gevoerd.
Van Duitsche zijde wordt daaren
tegen gemeld, dat bij Altkirch in den
Elzas Fransche aanvallen met be.
langrijke verliezeD werden afgeslagen.
De hier oprukkende Fransche troepeu
zijn uit het vestingkamp van Belfort
op den straatweg Alt Münsterol -
Dammekirch' opgerukt, dus in den
Duitschen Elzas. Trouwens op ver
schillende punten van de Vogezen-
linie, waar de sterke gordel van ver
sterkingen de Fransche oostgrens
beschermt, hebben kleine invallen
plaats gebad, en worden nog ateeds
invallen beproefd, maar zonder dat
zij een belangrijk succes hebben ge
had. Doch door dit harnasseeren van
du Duitsche grens noodzaken de
Franschen hunne tegenstanders daar
een vrij sterke legermacht te onder
houden, die anders wellicht naar de
oostelijke grens zou worden gezonden.
Hardnekkig wordt nog steeds om
Verduu gestreden. Het Duitsche pogen
om in het Argonnenwoud voorwaarts
te komen en de verbindingen tus-
schen Verdun en West Frankrijk af
te snijden, duurt nu reeds maanden
lang voort. Langzaam, heel langzaam
schijnen de Duitsche troepen daar
vooruit te komen.
Maar telkens doen de Franschen
uitvallen uit het versterkte kamp,
dat door Verdun, de Maasforten, Toul
en Nancy is gedekt. De berichten
over de .successen van die uitvallen
zijn gewoonlijk zeer tegenstrijdig.
De jongste groote uitval der Fran
schen had plaats ten westen van de
Moezel, op den weg tusschen St.Mihiel
en Metz, en was meer in het bizonder
gericht tegen de Duitsche stellingen
bij Thiaucourt. De strijd hier was
ontzettendduizenden dooden en ge
wonden bedekten het gevechtsveld.
Een wapenstilstand, door Duitschland
aangeboden, om de dooden te begraven,
werd door de Franschen geweigerd.
Daardoor gingen duizenden ten gronde,
die waarschijnlijk hadden kunnen
worden gered.
In Polen heeft de strijd tot een
voordeel voor de Duitsche wapenen
geleid, In den strijd om Lodz is het
den Duitschen troepen gelukt, doze
stad te vermeesteren, do Russen tot
den aftochtte noodzaken. Het schijnt,
volgens alle thans ontvangen berich
ten, dat de toestand in Polen wel
eenigszins anders was dan men uit
de Engelsche bladen kon opmaken.
Thans deelt de „Daily Telegraph"
mede, dat de Duitschers sedert eenige
dagen een krachtige offensieve actie
voeren, en dat hun doel is zich meester
te maken van de drie spooweglijnen,
die de verbinding vormen met War
schau. Van Russische zijde wordt
toegegeven, dat de inval der Duit
schers met groote zorg was opgezet.
Zij hebben alle aanvallen van de
Russen weten af te slaaD, de om-
singeliug van de Duitsche legers
mislukte, en nu is Lodz, waarom
dagenlang gestreden is, in hunne
handen gevallen. Veel zullen zij aan
die stad niet hebben. Sedert twee
maanden waren alle verbindingen
van Lodz met de buitenwereld ver
broken, en er heerscht in die stad
een dieptreurige toestand. De fabrie
kten moesten, uit gebrek aan grond
stoffen, den arbeid staken, en de
bevolking lijdt gebrek aan alles.
Bovendien is Lodz in de laatste
dagen voortdurend gebombardeerd.
Den 30eu November, dus juist een
week geleden, meldde de „Nowoje
Wremija", dat van uit de verte, van
het slagveld gezien, Lodz in brand
scheeu te staan. Woensdag 2 Decem
ber werd de eerste poging gewaagd,
om Lodz te bestormen. Toen werd
de aanval afgeslagen. Maar sedert
werd die met meer succes herhaald.
Tafereelen uit de gevechten die in
den omtrek van Lodz werden gele
verd, kan men vinden in verhalen,
die uit Petrograd aan de „Times"
worden gezonden. Tusschen Bresing
en het dorp Xurping ligt een bosch,
waarom dagen lang gevochten is.
Een houwitserbatterij der Duitschers,
die den Russen zware verliezen toe
bracht, werd onder doodelljk vuur
door Russische cavalerie bestormd
de kanonniers werden neergesabeld,
de kanonnen genomen.
Eveneens werd ontzettend gevoch
ten om een hoogte bij Rsgow, die
dan weer door de Russen, dan weer
door de Duitschers werd genomen.
Maar het slot was, dat de Duitschers
krachtige versterkingen kregen,hunne
aanvallen konden doorzetten, en op
verschillende punten konden vooruit
rukken. De Russen, die toch reeds
zware verliezen hadden geleden, moes
ten uit den omtrek van Lodz terug
trekken, en de stad weid door de
Duitsche troepen bezet.
'„H.bld.").
De Duitsche generale staf pleegt
iederen ochtend een raededeeliug open
baar te maken, waarin hij over de
gebeurtenissen van den vorigen dag
datgene vertelt, wat hem geschikt
voorkomt, dat het Duitsche publiek
daarvan te weten komt.
Zoo meldde de staf dan 25aterdag-
ochtend dat de loop der gevechten
rond Lodz overeenkomstig ziju ver
wachtingen bleef. Zoo was het al
eenige dagen, sedert we wisten, dat
in die buurt de Duitschers het offensief
hadden hervat.
„Onze aanvallende beweging heeft
een geregeld verloop", of „ontwikkelt
zich op regelmatige wijze". Zoo luid
den iederen dag de berichten, waaruit
af te leiden viel, dat het Duitsche
offensief tot geen resultaten van be
teekenis had geleid, dat de staf echter
geen aanleiding vond de hoop te laten
varen, dat zulks vooralsnog geschie
den zou.
Maar Zaterdagmiddag, op St. Nico-
laasdag, is er iets gebeurd, wat den
Duitschen staf bewoog, van zijn ge
woonte af te wijken. De Duitschers
hebben Lodz bezet. Het hoofdkwar
tier is er voor van zijn gewoonte af
geweken. De bekendmaking van de
bezetting van Lodz kon niet tot den
volgenden ochtend wachten. Dadelijk
Zaterdagmiddag is er een bizondere
kennisgeving van het hoofdkwartier
over verschenen.
Hieruit blijkt dat de Duitsche staf
groot gewicht heeft gehecht aan de
publicatie van dit succes. Daaruit
volgt op zich zelf nog geenszins dat
men hier inderdaad met een groot
succes voor de Duitschers te doen
heeft.
Het gewicht, dat men aan de open
baarmaking van een succes hecht,
is dikwerf, met name als het de
strijdkrachten van een land voor
spoedig gaat, inderdaad rechtstreeks
evenredig aan de hoegrootheid daar
van. Even vaak komt het echter voor,
dat men uit den ophef, gemaakt van
een betrekkelijk gering voordeel, kan
opmaken hoe somber men den alge-
meenen toestand inziet en hoe noodig
het was de stemming van het pu
bliek wat op te fleuren.
Meermalen werken ook die twee
factoren samen, heeft men inderdaad
met een succes te doen, maar geeft
tevens de spoed van de openbaar
making en de vreugde, die er over
wordt betoond, te kennen hoezeer
naar zoo'n succes werd verlangd.
Zoo komt het ons voor ook in dit
geval te zijn.
Van het Westen loopen naar Lowicz
twee spoorwegen. Een van Thorn
uit en een van Kalisz uit. Die van
Thorn naar Lowicz is bij den op-
marsch der Duitschers van Thorn uit
(midden November) door dezen voor
het grootste deel (tot niet ver van
Lowicz) vermeesterd en sindsdien in
hun handen gebleven.
Het bezit van den tweeden spoor
weg, die van Kalisz naar Lowicz. is
echter al sedert weken hetgeen waar
om in de eerste plaats gestreden wordt.
Van Kalisz af gaat deze spoorweg
eerst Oostwaarts over Sieradz, Zdiuje-
kawola en Lesk naar Pabianice. Van
daar loopt hij naar het Noordoosten,
over Lodz, Zgierz, Strykow en ölowno
naar Lowicz en verder naar War
schau. Bij Lodz buigt de spoorweg
naar hot Zuidoosten uit. Van Lodz
uit gaat een tweede spoorweg over
Skierniewice naar Warschau.
Reeds in do week van lo tot 22
November waren de Duitschers, van
het Noorden komend, in het bezit
gekomen van een gedeelte van den
spoorweg tusschen Lodz en Lowicz,
ten Noordoosten van Lodz. Reeds
waren zij naar het Zuiden voorwaarts
gedrongen totBrzeziny en Kolucski,
even Zuidelijk als Lodz, maar ten
Oosten van die plaats. (Intusschen
reikte hun rechtervleugel tot het
station Zdunskawola bij Sieradz.)
Maar deze vooruitgeschoven troepen,
die een omvatting beoogden, werden
door nieuwe Russische troepen, van
Lowicz komende, omsingeld en moch
ten van geluk spreken naar het Noor
den te kunnen ontkomen.
Nu hield de Duitsche linkervleugel
bij Lowicz stand. Er wordt daar om
het bezit van dat belangrijke knoop
punt van spoorwegen nog altijd met
verbittering gestreden. Intusschen
kwamen van Kalisz aanmerkelijke
Duitsche versterkingen uit het westen
opgemarcheerd, en het zyn deze
troepen, die, naar het ons wil voor
komen, succes hebben gehad en van
dien kant af Lodz hebben bezet.
Daarmee schijnt het bezit van den
geheelen spoorweg Kalisz—Lowicz
voor de Duitschers verzekerd. „De
Russen trekken thans af," vertelt
ons het Duitsche hoofdkwartier, en
dat is wel het belangrijkste van de
heele mededeeling. De tijd zal ons
leeren hoever dit terugtrekken gaan
zal en daarmede tevens hoe groot
het voordeel is geweest, door de
Duitschers hier behaald.
Zijn ze door de bezetting van Lodz
onbetwist meester van den spoor
weg Kalicz—Lowicz, dan is te voor
zien, dat zij ook bij Lowicz succes
zullen hebben, aangezien deze spoor
weg de bewegelijkheid van de onder
scheiden deelen van het front zeer
kan verhoogen en de Duitschers in
staat stellen het te versterken, waar
het noodig is. De bezetting van Lodz
kan dus het begin zijn van een aan
merkelijk succes. In hoeverre het dit
wezen zal, moeten wij nog afwachten.
Het officieele Russische bericht doet
er het zwijgen toe en zegt, dat er
geen „wezenlijke" veranderingen in
den toestand zijn gekomen. De Daily
Mail" erkent echter dat de Duitschers
op verschillende punten ziju voor
waarts gerukt. De „Morning Post"
gaat in zijn ijver om den tegenslag
voor de Russen te verbloemen, eigen
lijk nog verder, waar zij zegt: „de
Russen koesteren op het oogeDblik
den wensch niet om de Duitschers
uit Polen te drijven."
De Turken melden ons aanmerke
lijke voordeelen in de buurt van
Batoem. Over het gevechtsterrein
ten Noorden van het Wan-meer zwe
gen zij. Daarvan melden echter de
Russen aanmerkelijke voordeelen
over de gebeurtenissen b(j Batoem
bewaren dezen op hun beurt het stil
zwijgen.
Het offensief van de Frauschen in
het Zuiden van den Elzas heeft vol
gens de overeenstemmende mede
deelingen van Fransche en Duitsche
zijde niet tot een succes gevoerd.
(N. Rott. Ct.)
De officieele legerberichten van
4, 5 en 6 December.
Van het Westelijk oorlogstooneel
blijft het nieuws zeer schaarsch.
Fransche berichten van den4enDec.
maken melding van eenigen vooruit
gang in de richting van Altkirch.
Daartegenover meldt het Duitsche
bericht eveneens vorderingen der
Duitsche troepen ten Z.W. van Alt
kirch.
Verder melden de Duitschers dat
aanvallen der Franschen ten Z. van
Metz en in de Argonne werden af
geslagen. Dit is een zeer vage aan
duiding. Zaterdag werd reeds gemeld
dat de Franschen Les Meniis ten O.
van Pont a Moussod bezet hadden.
Dit ligt ten Z. van Metz. Waarschijn
lijk hebben de Franschen dus hunne
aanvallende beweging voortgezet.
De Duitsche berichten van 6 Dec.
melden de ontruiming van het dorp
Vermelles bij Béthune, naar gemeld
wordt om onnoodige offers te voor
komen. De Duitschers trokken terug
naar versterkingen ten O. van deze
plaats waar de Franschen hen tot
dusver niet konden achtervolgen. Ook
wordt in dit bericht melding gemaakt
van verschillende aanvallen der Fran
schen ten W. en ten Z.W. van Alt
kirch welke worden afgeslagen. Dit
laatste wijst dus op een verder door
dringen der Franschen.
De toestand van het Oostelijk oor
logstooneel is plotseling weer veran
derd. De Russische berichten van 4
en 5 Dec. berichtten nog steeds over
den slag bij Lowicz, maar uit deze
berichten kon' reeds opgemaakt wor
den, dat Gorabin, dat eenige dagen
geladen door de Russen bezet was,
thans weder door hen is ontruimd.
Het Russische communiqué van 6
Dec. meldt ook nog over het voort
duren der gevechten, in het bijzonder
in de streek van Lodz, terwijl een
Duitsch bericht, hetwelk het eerste
waarschijnlijk achterhaald heeft, reeds
de bezetting van Lodz door de Duit
schers meldt. De Duitschers hebben
de Russen op deze plaats weder terug
gedrongen. Verderp berichten over het
gevechtsterrein in Polen ontbreken.
In Oost-Pruisen is het aan beide
zijden rustig. Ook vandaar komen
geen berichten van beteekenis.
Van het oorlogsterrein in Galieië
komen berichten van Oostenrijksche
zyde, welke het terugslaan der Russen
uit de kommitaten Zemplin en Saros
melden. Hieruit blijkt, dat de Russen
na de bezetting van Bartfeld nog
steeds vooruit gegaan waren. Zij zijn
daar nu reeds herhaalde malen terug
geslagen, doch dit terugslaan heeft
blijkbaar geen merkbaren invloed.
Eerst werden zy teruggeslagen in de
passen van de Karpathen. Daarna
toen zij de Marpathen overgetrokken
waren en thans nog weer Zuidelijker.
Het terug slaan schijnt daar dus een
verkeerde uitwerking te hebben.
Verder hebben de Russen een der
vooruitgeschoven stellingen van
Przcmysl genomen.
De Oostenrijkers zijn thans in
Servië weder in een hevig gevecht
gewikkeld dat volgens hén zeer rijk
is aan verliezen. Voornamelijk wordt
gestreden ten W. van de vesting
Arandsjlowatsj. Hier zijn de Serven
na versterkingen te hebben ontvangen
wederom aanvallers geworden.
Te Belgrado hebben de Oostenrijkers
een nieuw stadsbestuur ingesteld.
Van het Russisch-Turksche gevechts
terrein in de Kaukasus meldt een
Turksch bericht een terugtrekkende
beweging van de Russen. Deze zouden
teruggaan op Ardagan. Hier weiden
zij door de Turken achtervolgd. Arda
gan ligt op 100 K.M. afstand van de
grens op Russisch gebied
Een Russisch bericht meldt daareu-
tegen dat er geen bijzonders is voor
gevallen.
Verder berichten de Turken de
bezetting van Koda, een plaatsje op
20 K.M. ten O. van Batoem. Het
moet hen ook gelukt zijn de electri-
citeitswerken van Batoem buiten
werking te stellen. Van Russische
zijde is hieromtrent geen bericht.
Wel wordt een Russisch succes ge
meld vanuit Armenië. Hier hebben
zij Serai en Kasjkal (ten O. van Erze-
roem) vermeesterd. De Turken zouden
op de vlucht gejaagd zijn.
Van het Engelsch-Turksche ge
vechtsterrein komt een mededeeling
van Turksche zijde over een afge
slagen aanval der Engelschen op de
Turksche stellingen aan de Tigris.
Op het Westelijk oorlogstooneel.
De Duitschers in Frankrijk
en België.
Berlijn, 5 Dec. Over Genève wordt
aan het Berliner Tageblatt gemeld:
De militaire toestand wordt door de
Fransche bladen in dien zin beoor
deeld, dat men staat voor groote ge
beurtenissen over het geheele front.
De Duitschers schijnen ondanks alle
moeilijkheden hun operaties tegen de
kuststreek te willen voortzetten. Van
allé zyden ingekomen berichten be
vestigen de zendingen van groote
versterkingen en samentrekking van
sterke troepenmachten ten zuiden
van Ostende.
Het Duitsche gezantschap te den
Haag meldt het volgende:
„Berlijn, 5 Dec. 1914. De Generale
Staf verklaart: Het uit Rome ge
melde bericht, dat Franschen bij Ype-
ren een geheel Duitsch vliegerkorps
gevangen genomen zouden hebben,
is evenmin waar als het Londensche
bericht, dat vliegers bommen op de
fabriek van Krupp geworpen hebben.
Parijs, 5 Dec. Het Leger-bulletin
bevat een lang overzicht van den
oorlog, 't welk van den aanvang af
loopt. Het behelst o. m., dat toen
Joffre in September tot aanvallend
optreden overging, de Duitschers nog
de hoop koesterden den linkervleu
gel van de troepenmacht van French
om te trekken, terwijl de bondge-
nooten hoopten den Duitsche rechter
vleugel te kunnen omvatten. Van
daar den wedstrijd naar de zee, die
ontstond, en waarin de Duitschers
het verloren, niettegenstaande zij
door de concentrische ligging van
hun front ten opzichte van het onze,
zegt het legerbulletin, in het voor
deel waren. De bondgenooten waren
dan ook instaat den slagboom aan
de Yser op te werpen en dien voor
drie weken te houden tegen de her-
haaide en verwoede aanvallen van
12 Duitsche legercorpsen en drie di
visies cavalerie.
Het doel van de Duitschers was
Calais te bereiken of de linies der
bondgenooten bij Yperen te door
breken. Maar wij weken geen duim
breed, en wij namen onneembare
stellingen in. Het Duitsche offensief
was in de tweede helft van Nov. ge
broken. De slag bij Yperen kwam
den Duitschers op 120,000 te staan.
De strijdmacht der bondgenooten is
thans even sterk als bij den aanvang
van den oorlog; echter is de qualiteit
van hun troepen enorm verbeterd.
Alle soldaten zy diep doordrongen
van het besef van hun meerderheid
over den vijand en er van overtuigd,
dat zij zullen overwinnen. Daaren
tegen hebben de Duitschers tegen
slagen gehad die van verreikende ge
volgen zullen zyn. Zij hebben hun
reserves verspild in vruchtelooze po
gingen. Hun soldaten ziju thans slecht
geoefend eu worden slecht aange
voerd.
Berlijn, 6 Dec. (W. B.) Officieel.
Uit het groote hoofdkwartier wordt
gemeld: Hedennacht werd het dorp
Vermelles zuidwestelijk van Béthune,
waarvan de verdere bezetting wegens
het voortdurende Fransche artillerie
vuur onnoodige offers zou vorderen,
door ons opzettelijk ontruimd. De nog
voorhanden gebouwen waren te voren
vernield. Onze troepen bezetten in
gerichte stellingen oostelijk van de
plaats. De vijand kon tot dusver niet
volgen.
Westelijk en zuidwestelijk van
Altkirch hernieuwden de Franschen
hun aanvallen met aanzienlijke strijd
krachten, doch zonder resultaat. Zij
leden zware verliezen.
Overigens hadden in het Westen
geen gebeurtenissen plaats, die de
vermelding waard zijn.
Londen, 7 Dec. Aan de Daily Mail
d.d. gisteren uit Noord-Frankrijk
Een groote veldslag wordt rondom
Elverdinghe tusschen Veurne en
Yperen geleverd.
Onlangs is een Duitsch luchtschip
binnen de Engelsche linie aange
vallen door drie vliegtuigen en door
een kogel vernield.
Verdun.
Londen, 5 December. De corres
pondent van de „Daily Chronicle"
te Verdun meldt d.d. 2 dezer, dat
de vesting nooit belegerd is geworden.
De verbindingslijnen naar het centrum
van het district, dat buiten alle ge
vaar ligt, zijn intact. In het Noord)
westen en Oosten is men tenminste
mijlen van de zone van het Duit
sche geschutvuur. De weg door Ar
gonne naar de stad is zoo veilig en
rustig als de weg van York naar
Londen.
In het Zuiden staan de Duitschers
op één enkel punt aan de MaasSt.
Mi hiel. Om daar van uit Metz te
komen, beschikt de vijand slechts
over één moeilijken weg en langs
die geheele linie is de positie van
de Duitschers uiterst gevaarlijk.
In een hal ven cirkel ten Noorden
van Verdun opgesteld, vorderen de
Fransche legers langzaam, maar
steeds. Zij zijn voor den winter uit
gerust, zoo goed als een leger maar
kan zijn.
Ik sprak vervolgt de corres
pondent van de „Daily Chronicle"
op verschillende plaatsen met
vele manschappen, en men behoeft
geen twyfel te koesteren aan hun
'oortreffelijken geest en hun vol
maakte vertrouwen in den uitslag.
Ik onderhield mij ook met een aantal
officieren en het trof mij hoe intelli
gent en krachtig zij waren en dat
zij vervuld waren van moderne en
liberale opvattingen van ongeveer
denzelfden aard als de onze over de
moreele en politieke beteekenis van
den oorlog. Zij waken nauwkeurig
over de veiligheid en de gemakken
van hun manschappen en gevoelen
zich, en m.i. terecht, onoverwinlijk
in hun onneembaren stellingen. Het
geheim van dit belangrijk succes op
dezen voorpost van het Westelijk
front is niet de sterkte van de ver
dedigingswerken van Verdun, want
vele forten hebben niet één schot
gelost. Het is dit, dat het leger zijn
bewegingsvrijheid nooit heeft ver
loren. Alle gevaar voor de Oostelijke
grens is nu geweken.
De „Daily Mail" verneemt uit Ver
dun, dat een kwart millioen Duit
schers om de vesting is opgesteld.
Nieuwe Engelsche traepen.
Londen, 5 Dec. Naar aanleiding
van spottende opmerkingen in de
Duitsche bladen over het Engelsche
leger, schrijft de Morning Post:
De vijand zou wel eens leelljk ont-
gocheld kunnen worden. Lieden, die
van oorlogvoeren eenig verstand heb
ben en die bet leger van Kitchener
en de territorialen hebben gezien,
verklaren nooit te hebben kunnen
denken, dat in zoo korten tijd zoo
groote vooruitgang kon worden ge
maakt. De manschappen zyn er zoo
happig op naar het front te worden ge
zonden, dat zij in één week leeren,
waar anders de recruten maanden
voor noodig hebben. De nieuwe troe
pen worden met fabelachtige snelheid
afgericht. Het is aan het departement
van oorlog een voortdurende toeloop
van recruten, die zonder tijdverlies
of onnoodige formaliteiten worden
doorgezonden.
Tot op heden komen zich zooveel
menschen aanmelden als er noodig
zijn, en soms wel meer.
De Duitschers gelooven daar niets
van maar te gelegener tijd zullen zü
de waarheid wel bemerken.
In België.
De oorlogscorrespondent M. van „De
Tijd" meldt uit Genti
Ofschoon aan de Yser wel eenige
frontverandering heeft plaats gegre
pen, is deze niet het gevolg van het
vuur der geweren en kanonnen aan
de zyde der geallieerden. De Duit
schers zijn aan de Yserlinie op de
meeste plaatsen van 200 M. tot 2 K.M.
achteruit gegaan, maar uitsluitend
om sterkere stellingen in te nemen,
daar ook het niet overstroomde ter
rein bij de rivier zeer ongezond werd
voor de soldaten en de drassige bodem
een goede artillerie-actie ten zeerste
bemoeilijkte. In verband met deze
achterwaarteche beweging zyn enkele
kleine dorpen door de bevolking ont
ruimd geworden, daar dio nu in de
vuurlinie gekomen zijn. Een en ander
is tot de bevolking in de verschil
lende plaatsen van België doorge
drongen, en heeft allerlei geruchten
doen ontstaan over een nederlaag
der Duitschers. Dat die achterwaart-
sche beweging echter als zoodanig
moet worden opgevat, is met den
toestand en de taaie vasthoudend
heid der Duitsche troepen in strijd.
Trouwens de onderwaterzettiDg van
het land heeft ook de beweging der
verbondenen grootelljks geschaad.
Ik sprak reeds van de levendige
actie der geallieerden. Die openbaarde
zich vooral, toen de Duitschers hunne
nieuwe stellingen gingen betrekken,
j.1. Vrijdag en Zaterdag der vorige
week. De granaten richtten toen grooto
slachtingen in de gelederen der Duit
schers aan, en lange treinen met
gewonden vertrokken van uitThourout
over Brugge en van daar in Oostelijke
richting.
Dinsdag hadden zij hun nieuwe
stellingen betrokken en openden toen
het vuur op de geallieerden. Het
artillerie-duel, toen begonnen, wordt
sindsdien met slechts kleine tusschen-
poozen voortgezet, en zelfs 's avonds
en 's nachts zwijgen de vuurmonden
niet, maar verrichten hun vernieti
gend werk, nadat door lichtbommen
het terrein verkend is en voor be
paalde beschietingen aangewezen.
In Ostende zelf komen in het ge
heel geen gewonden meer aan, allen
worden van het slagveld ineens door
gestuurd naar Duitschland, zoodat
alleen Brugge de tragische treinen-
stoeten ziet passeeren.
Als het echter in Ostende donker
begint te worden, moeten de burgers
in hunne woningen blijven, en in
den nacht komen dan groote tran
sporten binnen. Deze transporten
brengen uitsluitend dooden aan, die
in diepe en lange rijen begraven wor
den in de duinen naast het militaire
hospitaal. Het terrein aldaar mag
nooit door een burger betreden wor
den, en wie het toch waagt in de
nabijheid te komen, wordt zonder
vorm van proces voor 14 dagen in
de gevangenis gezet.
Nu in het begin der week een deel
der bezetting naar Zeebrugge en
Heyst vertrokken is, bevinden zich
in Ostende nog maar 3000 man als
vaste bezettingstroepen. De toestand
in de stad is er al even benard als
in andere plaatsen. De levensmidde
len zijn schaars en de brandstoffen
verbruikt.
Wat de mogelyke actie dei onder
zeebooten uit Zeebrugge betreft, er
is gesproken over een defect aan het
mechanisme dersluizen. Dit is echter
niet juist. Een feit is, dat de ontplofte
mijnen aan hot havenhoofd groote
schade berokkend hebben en men
nog steeds bezig is aan de herstel
lingen.
Het grootste nadeel voor de Duit
schers is de voortdurende aanslibbing
van den zeebodem, waardoor de haven
voor een deel onbruikbaar wordt. In
vredestijd werkten er dag en nacht
baggermachines, wat absoluut noodig
was, maar de Belgen hebben deze
machines bijtijds vernietigd. De primi
tieve wyze, waarop de Duitschers nu
daarin trachten te voorzien, heeft
weinig resultaat.
Antwerpen.
In een rapport van generaal-majoor
Paris, den bevelhebber van de Engel
sche marine divisie, die in Antwerpen
is geweest, lezen wij, dat den 8sten
October bleek, dat de Belgen de forten
niet langer konden houden. Om half
zes besloot hy, om een ramp voor
de divisie te voorkomen, bij donker
af te trekkén. Generaal de Guise, de
Belgische bevelhebber, was het geheel
eens. Hij gaf bevel, dat wegen en
bruggen voor den Engelschen terug
tocht ontruimd moesten worden. De
terugtocht begon omtrent half acht
was zeer bezwaarlijk. De Duitschers
waren in groote sterkte in de buurt
gemeld. Daarom moest er een om
weg .van 24 K.M. Noordwaarts wor
den gemaakt.
„Alle wegen waren vol Belgische
troepen, vluchtelingen, kudden vee
en allerlei soorten voertuigen, zoodat
het onmogelijk was onderling verband
te houden. Ten deele om die reden,
ten deele uit vermoeienis en ten deele
nog onverklaarde redenen dwaal
de een groot aantal van de lste vloot-
brigade af en werdenin Neder
land gevangen of geïnterneerd."
Den heelen nacht, van 8 op 9 Oc
tober, doortrekkende, kwamen een
bataljon van de lste brigade, de 2de
brigade en de koninklijke marine
brigade, min óen bataljon, te Sint
Gilles Waes, gingen daar op den trein
en konden ongestoord wegkomen.
Maarschalk French heeft in een
telegram aan den minister vnn marine
de houding van de marine-divisie ge
prezen. Ofschoon haar optreden de
vesting Antwerpen niet heeft kun
nen redden, het heeft den vijaDd aan-
merkelljken tyd opgehouden en de
Belgische bezetting mede in staat
gesteld om af te trekken onder om
standigheden, die reorganisatie tot
volle gevechtswaarde mogelijk hebben
gemaakt. Ook is daardoor de vernieti
ging van oorlogsmaterieel en muni
tie, die anders in handen der Duit
schers zou zijn gevallen, mogelijk
geworden.
French brengt voorts hulde aan de
Belgische troepen, die aan de Yser
de bondgenooten zoo krachtig hebben
gesteund.
Naderend gebrek 7
Op in het oog vallende wyze zijn
in de wachtkamers der Duitsche
post- en telegraafkantoren kennisge
vingen opgehangen, waarbij aan dn
bevolking op het hart wordt gedrukt
zuinig te zijn in het gebruik van
brood, aardappelen, onz., opdat men
tot den volgenden oogst geen gebrek
zal krijgen. Zelfs wordt aangeraden
de aardappelen voortaan met de schil
te koken, geen resten op de borden
over te laten, enz.
Ondergoed voor de Soldaten.
De particuliere Duitsche oorlogs
commissie voor warm ondergoed
heeft reeds voor 15 millioen mark
aan wollen goederen aan de troepen
te velde gezonden. Iederen Donderdag
vertrekken er treinen met wollen
goederen, sokken, buizen, hemden,
polswarmers en onderbroeken.
De gemeenteraad van Zabyze, een
stad van 70.000 zielen, in Oost-Prui
sen, heeft met algemeene stemmen
besloten den naam van de stad te
veranderen in Hindenburg. Telegra-
'i is daartoe de toestemming van
den veldmaarschalk gevraagd.
Uit Engeland.
Londen, 6 December. Minister Run-
ciman heeft, te Londen sprekende,
gezegd, dat er een opmerkelijk feit
was in dezen oorlog on dat was, dat
het eenige leger, dat iedere maand
sterker werd, het Engelsche was. Er
komen versterkingen uit Engeland,
de overzeesche zelfbesturende gewes
ten en Indië, totdat wij, zeide de
minister, omstreeks Kerstmis of in
de eerste weken van het nieuwe
jaar, in staat zullen zijn steeds meer
naar het oorlogsterrein te zenden
van de troepen, die bekend staan als
Kitchener's leger. Het is onmogelijk
te voorspellen, hoeveel manschappen
wij in de eerste maanden van het
nieuwe jaar op het vasteland zullen
hebben, doch wij gelooven vast, dat
het meer dan genoeg zal zijn om het
getij te doen verkeeren en België
schoon te vegen van de strijdkrach
ten, die dat land verwoest, Frankrijk
in gevaar gebracht en onszelf be
dreigd hebben!
Binnen niet vele weken, vervolgde
de minister, zal Duitschland door de
vorderingen van de bondgenootenen
Rusland eenige ondervinding hebben
van wat een inval is en zal het be
ginnen te beseffen, wat België heeft
gevoeld gedurende de laatste drie
maanden.
Wat de Engelsche marine betreft,
zij die van naderbij op de hoogte zijn
van haar macht en bekwaamheid,
zien een geregelden slag met de Duit
sche vloot tegemoet in volstrekt ver
trouwen, dat wy bij machte zullen
zyn een groote beslissende overwin
ning te behalen.
Uitvoerverbod.
Londen, 5 Dec. De „LondonGazette"
publiceert een verbod tot uitvoer van
verduurzaamde levensmiddelen in
blik naar Zweden, Denemarken on
Nederland en van thee naar alle
vreemde havens in Europa, aan do
Middellandsche Zee en Zwarte Zee,
behalve Frankrijk, Rusland, België,
Spanje en Portugal. Do uitvoer van
looistoffen is geheel verboden.
De Khaki-fabrlkanten.
Voor de khaki-fabrikanten in Enge
land is het een gouden tijd. De fa
brieken kunnen het werk niet af, en
telkens worden er nieuwe machines
opgesteld. Een soldaat te velde hoeft
twee pakken noodig, en elke maand
een nieuw. Ruim een millioen zijn
er al gekleed en voor een tweede
millioen moet worden gezorgd. Elk
pak heeft drie yards (0.9 M.) khaki
noodig, elke jas evenveel. Ér moet dus
khaki bij de millioonen yards worden
geweven. Nacht en dag en zeven
dagen in den week wordt er doorge
werkt. En niet alleen het Engelsche
leger moet voorzien worden, ook hot
Belgische, ook hot Fransche en het
Russische bestelt khaki in Engeland.
Op het Oostelijk oorlogstooneel.
Lodz genomen.
Berlijn, 6 Dec. (W. B.) (Officieel
bericht uK het groote hoofdkwartier
van 6 December). Lodz is hedenmid
dag door onze troepen genomen. De
Russen in de buurt hebben zware
verliezen geleden en zijn op den
terugtocht.
Londen, 5 December. Aan de Daily
Telegraph uit St. Petersburg.
Tien kanonnen en 75 machinege
weren, welke op de Duitschers waren
buit gemaakt, zijn Woensdag Lodz
binnengebracht. De dooi bemoeilijkt
het transport in Polen.
Russische verliezen.
Majoor Morath becijfert in het „Ber
liner Tageblatt", dat Rusland sedert
het begin van den oorlog tegen Oos
tenrijk en Duitschland ongeveer
400.000 gevangenen verloren heeft
en ten minste evenveel dooden en
gewonden, onder wie 33.000 officieren
(volgons een Russische opgave). Ver
der moet men daar, ln overeenstem
ming met de vroegere oorlogs-sta-
tistiek en wegens den gebrekkigen
verplegingsdienst, 300.000 zieken bij
tellen, alles te zamen 1.100.000 man
van de beste troepen van Rusland.
Met andere woordenzou Rusland
reed8 tusschen een derde en de helft
van zijn veld- en reservetroepen ver
speeld hebben. Deze verliezen kunnen
stellig aangevuld worden door for
maties van de tweede en derde linie,
maar deze zijn, naar het oordeel van
Morath, niet weerbaar genoeg om het
gety te doen verkeeren.