HELDERSCHECOURANT
No. 4401
ZATERDAG 12 DECEMBER 1914
42e JAARGANG
Stelling van DEN HELDER.
Ontspannings-avonden in de eerste helft van December.
Zondag 15 Dirks Admiraal
Maandag li Parallelweg
Oost-Batterij
Dinsdag 15 Weeshuis
„Casino"
Zangveroeniging „D. M.V."
Lozing mot Urlitb. v. Dam
StaCmuziek
Declamatie-avond Van dor Leo
Lezing met voordr. en muziek
ds. Warners
8>/4 u.
8«/4 u. Zoo mogelijk W. o
SloeponTnodsen.
8 u. Zoo mogelijk ook v<«
r batt. Vischmarkl
Op pagina 4 van dit blad is
opgenomen:
1. In Polen.
2. Feuilleton, enz.
De oflicieele legerberichten van
9 en 10 December.
Van het westelijk front komen tot
en met Donderdagmorgen nog steeds
geen berichten binnen welke iets
belangrijks melden, of dit doen ver
wachten. Het blijft steeds maar het
zelfde. Hier een aanval afgeslagen,
daar een loopgraaf genomen en voor
de rest geen nieuws. Natuurlijk wordt
het zinnetje „Wij hebben te vor
deringen gemaakt" niet vergeten.
Wanneer men al deze vorderingen
tezamen neemt moesten de Duitschers
al te Parijs en de Pranschen voor
een groot deel in Duitschland zitten.
Maar men vergeet doorgaans om een
bericht omtrent een terugtrekkende
beweging to geven.
De Fransche berichten van 10 dezer
vermelden weder eenige vooruitgang
in de streek van Quesnoy en in de
Argonne.
Duitsche berichten maken melding
van een hevigen aanval der Franschen
op Vauquois Boureuilles aan den
Oostkant van Argonne welke
echter werden afgeslagen.
Van het oostelijk gevechtsterrein
komt meer bijzonders. Uit de Duitsche
en Russische berichten was al spoedig
op te maken dat de terugtrekkende
beweging van het Russische leger
niet zoolang geduurd heeft als men
na de Duitsche overwinningsberich-
ten wel verwacht zou hebben. Het
Duitsche bericht over Polen meldt
namelijk dat de Russen welke terug
trokken van Lodz, stand hielden ten
oosten van de Miasga. (Een zijriviertje
van de Pilica welke tusschen Lodz
en Breziny ontspringt).
Hier zijn de Russen dus een 20
25 K.M. achteruit gegaan, en thans
houden ztj stand tusschen den spoor
weg Sieradz - Lodz - Warschau en den
spoorweg WarschauCzenstochowa.
Hebben dus de Duitschers hier
terrein gewonnen, in midden Polen
is de strijd nog onbeslist. Ook ten Z.
van Krakau wordt nog steeds heftig
gevochten. Hier hebben de Duitsche
en Oostenrijksche troepen tot twee
maal toe een poging gedaan om door
het Russische front te breken. Dit is
hun echter niet gelukt.
Berichten van den lOden dezer
maken melding van het bezetten van
Przasnycz (Z.O. van MlawaL door de
Duitechers.
Verder hebben de Russen ten Z.
van Nowo Radomsk een nachtelijke
aanval gedaan, welke werd afgeslagen.
Mogen de Servische berichten over
hun overwinning op de Oostenrijkers
overdreven zijn, een feit is het, dat
zij een belangrijk voordeel hebben
behaald. Volgens de Servische be
richten zouden 20,000 Oostenrijkers
gevangen genomen zijn, terwijl 60
kanonnen genomen worden. De steden
Valjevo en Uzice zijn weder door de
Serven bezet. Het Oostenrijksche be-
Ingezonden Mededeeling.
Indien gij een slechte
spijsvertering hebt.
De Pink Pillen doen het meeste
goed aan uw maag. Hare werking
geschiedt langs een omweg; zij ver
beteren den algemeenen toestand
door het bloed te hernieuwen. Door
deze hernieuwing van het bloed
worden alle organen opgewekt en
versterkt en de maag zoowel als de
andere organen doen haar voordeel
met deze verspreiding van krachten
door het geheele lichaam. Deze wijze
van behandeling der maag is zeker
meer waard dan die welke daarin
bestaat dat na de maaltijden een
verterend middel* in de maag wordt
gebracht, om in plaats van de maag
de spijzen te verteren. Door zoo te
handelen begaat men de groote fout
die daarin bestaat dat men tijdelijke
verlichting brengt aan de maag, maar
haar niet geneest. Houdt men op met
het gebruik van het geneesmiddel,
dan doet zich de ziekte even hevig
als te voren gevoelen. Met de Pink
Pillen verkrijgt gij eveneens de ver
lichting in het begin, maar tevens
de volkomen genezing.
Bovendien herstellen de Pink Pillen
te gelijker tijd de vermoeienis van
uw organisme, veroorzaakt door de
wanorde van uw maag. De Pink
Pillen, behalve dat zij op het bloed
werken, doen dit ook op het zenuw
stelsel en hebben, dank zij deze dub
bele hoedanigheid, prachtige genezin
gen gegeven in gevallen van bloed
armoede, bleekzucht, algemeene
zwakte, neurasthenie, rheumatische
pijnen schele hoofdpijnen, zenuw
pijnen.
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar
a fl.75 per doos, en f9.— per zes
doozen bij het HoofddepQt der Pink
Pillen, Dacostakade 15, Amsterdam
voor Helder en Omstreken bij
H. DE BIE—Biersteker, Keizerstraat
93 en H. W. ZEGEL, Kanaalweg 63
te Schagen bij J. ROTGANSte den
Burg (Texel) bij T. BUIS en verder
bij verschillende Apothekers en goede
Drogisten.
richt tracht deze feiten te verbloemen,
doch voor een lezer bekend met de
communiqué's blijkt er maar al te
duidelijk de tegenslag uit. Het offi-
cieele bericht deelt namelijk mede,
dat de troepen ten W. van Milanowats
(ten N. van Kragoejawats) op sterke
vijandelijke afdeelingen gestuit waren
en niet verder voort konden dringen.
Om voor den vjjandelijken tegen
aanval uit te wijken, zijn enkele
troepenafdeelingen naar een gunstiger
gelegen terrein getrokkeD. Het is
hier alweer: „Een goed verstaander
heeft maar een half woord noodig."
Van het Turksch-Russische gevechts
terrein komen wederom Turksche
overwinnings-berichten. Zoo melden
de Turken dat zij Taoesjrerd (in den
Kaukasus, ten N. van 01 ty, in het
Russische gouvernement Kars) heb
ben bezet. Verder zouden zij ook in
Aserbeidsjau weder oprukken.
De Tsaar bracht ccn bezoek aan
Tiflis. Dat is sedort eeuwen niet
voorgekomen.
Van het gevechtsterrein aan de
Perzische golf krijgt men totaal geen
Turksche berichten. Daarentegen wel
Engelsche. De mededeelingen van den
lOen dezer maakt melding van een
gevecht met de Turken waarbij de
laatsten gedwongen werden onder
zware verliezen bij Koerna over de
Tigris te trekken. Hierbij verloren de
Turken 2 kanonnen, terwijl 67 man
en 3 officieren gevangen genomen
werden. By de bezetting van Koera
vielen den Engelsclien nog 1100 on-
gewonde gevangenen en 9 kanonnen
in handen.
Duitschland heeft moeten onder
vinden dat Engeland toch nog steeds
de baas op zee is. In het gevecht bij
de Falkland-eilanden heeft Engeland
revanche genomen. Nu was ook de
sterkte op hunne zijde. Bijzonderhe-
de omtrent dit gevecht vindt men
onder het hoofd „Op Zee".
Op 't Westelijk oorlogstooneel.
In België en Frankrijk.
Parijs, 10 Dec. (Reuter.) (Commu
niqué.) De dag van gisteren is kalm
voorbijgegaan in België en in de buurt
van Atrecht,
De Franschen zijn eenige honder
den meters vooruitgegaan in de streek
van Quesnoy.
De Fransche artillerie heeft nog
steeds de oveihand over de Duitsche
aan do Aisne en in Champagne en
heeft de Duitschers genoodzaak eouigo
loopgraven bij Reims te ontruimen.
Een der oorlogscorrespondenten van
de „N. Rott. Ct." schrijft
Welke beteekenis de krachtige te
genstand der Belgen heeft gehad voor
den einduitslag van dezen oorlog, komt,
eerst nu in volle duidelijkheid aan
het licht.
Het aantal legercorpsen, dat do
Duitschers reeds gedurende de eerste
maand van den oorlog in hot veld
hebben gebracht, overtrof verre het
aantal, dat men, volgens de bestaande
gegevens, had kunnen verwachten.
Reeds op 2 Augustus waren er, be
halve de corpsen van het leger van
de eerste linie, niet minder dan 13
reservecorpsen gemobiliseerd. Eo zeer
kort daarop konden door de Duitschers
reeds geheel gemobiliseerde „Ersatz"-
corpsen in het vuur worden gebracht.
Daartegenover stond, dat in Frank
rijk alleen de mobilisatie van het
leger van de eerste linie voldoende
snel kon plaats hebben. De uitrusting
voor de reservecorpsen was niet vol
doende gereed en ook de organisatie
liet zeer veel te wensclien over. Tijd
winnen was dus yoor de Franschen
hoofdzaak en die tijd wérd gewonnen
in de eerste plaats door den krachtigen
weerstand der Belgen, maar ook door
de tactiek van generaal Joffre, die
door onverwachte offensieve bewe
gingen (o.a. op den Franschen rechter
vleugel) de Duitschers dwong hunne
linkervleugel te versterken en het
offensief op den rechtervleugel en in
het centrum, waar toen reeds door
hen de beslissing gezocht werd, te
verzwakken.
Sindsdien heeft'door de gebeurte
nissen in Belgie de slaglinie zich
uitgebreid tot aan zee, maar ook al
wat ontbrak aan de uitrusting en
organisatie van het geheele Fransche
leger kon worden aangevuld. De too-
stand is thans zoodanig, dat Frankrijk
beschikt over een ontzaglijke reserve
en zelfs nog niet eens alle beschik
bare mannen onder de wapenen heeft
geroepen.
Toch kan men er op rekenen, dat
een definitieve beslissing op hot
westelijk oorlogstooneel nog geruimen
tijd op zich zal laten wachten. De
taktiek der Franschen is een van
uitputting van den tegenstander, en
terwijl de Duitschers herhaaldelijk
trachten door een krachtig offensief,
dat tienduizenden menschenlevens
kost, een beslist voordeel te behalen,
gaat Frankr(jk voort steeds nieuwe
troepen te vormen.
Hetzelfde doet, zooals bekend is,
Engeland, maar ook Belgie zit niet
stil en aan het te Havre gevestigde
Belgische ministerie van oorlog wordt
koortsachtig gewerkt.
Van het oorspronkelijke Belgische
leger z(jn thans nog ongeveer 60.000
man in het vuur. Hieronder zijn on
geveer 15.000 vestingtroepen, die aan
de Yser in tweede linie liggen. Het
verlies van de Belgen kan worden
geschat op bijna 80.000, waarvan on
geveer Va gesneuveld zijn.
Groot is het getal nieuwe troepen,
bestaande uit vrijwilligers, jongens
van de nieuwe- lichtingen en de onge
trouwde Belgen tusschen 20 en 30
jaar. Deze troepen worden nu reeds
eenige maanden geoefend, en deze
oefening, die in kampen geschiedt,
wordt zeer krachtig aangevat. Voor
de uitrusting is uit Engeland afkom
stig materieel gebezigd.
In de bevelvoering van hetBelgische
leger zijn groote wijzigingen gebracht
en in het voorjaar zal een geheel
nieuw leger van ten minste 200.000
man in het vuur staan.
Onder de Belgische troepen heersebt
hetzelfde vertrouwen als onder de
Engelschen en Franschendat in een
absolute zegepraal, zij het na langen
en hardnekkigen strijd.
Ten slotte: in strijd met sommige
berichten, als zou het Belgische leger
thans rust genieten, kan ik met vol
komen zekerheid melden dat het
overschot van het oude leger nog
steeds in het vuur staat en niets
liever wil dan zelf het laatste stuk
Belgisch gebied, dat nog niet door
de Duitschers bezet is, verdedigen.
Op het Oostelijk oorlogstooneel.
Het bombardement van Lowitsj.
Petrograd, 10 Dec. Een telegram
uit. Lowitsj beschrijft het veertien-
daagsch onafgebroken bombardement
van alle zijden als ontzettend. Openbare
gebouwen en particuliere woningen
zijn verwoest. De bewoners vluchtten
in de kelders, doch werden bij twin
tigtallen in de straten gedood en ge
wond. Moeders met kinderen op den
arm werden getroffen toen zij, trach
tende bulten de stad te komen in de
vuurlinie terecht kwamen.
Op Zee.
Zeeslag bij de Falkland-
eilanden.
Van den zeeslag bij de Falkland-
eilanden z(jn nog weinig nieuwe bijzon^
derheden bekend. Van het belangrijk
ste,de sameustelliog van hetEngelsche
eskader, werd niets gemeld. Zeer
waarschijnlijk waren er dreadnoughts
bij, anders zou het onverklaarbaar
zijn, dat de groote kruisers „Scharn-
horst" on „Gnoisenau", die hun voor
treffelijk schot op do Chileensche kust
hebben getoond, zijn ondergegaan na
den Engelschen slechts „in aantal
zeer weinig verliezen te hebben toe
gebracht"! - Vermoedelijk hebben
groote Engelsche schepen met verder
dragend geschut het gevocht op een
afstand gevoerd, waarop de Duitsche
schepen niets of weiuig konden uit
richten. „Times" en „Daily Telegr,"
nemen beide aan, dat ditmaal de En-
gelachon de overhand hadden laatst
genoemd blad voegt er aan toe, dat
het beter is geen nadere aanduidingen
te geven omtrent het Engelsche es
kader, waarvan het bestaan door de
admiraliteit geheim was gehouden.
De „Schamhorst", het vlaggeschip,
is met man en muis gezonken. Van
de „Gneisenau"en den kleinen kruiser
„Leipzig" zijn „eenige overlevenden"
gered. Vermoedelijk is admiraal graaf
von Spec daar niet bij. Anders zou
de admiraliteit het wel gemeld heb
ben. De bemanning van de drie in
den grond geboorde schepen bedroeg
uim 1800 man. Wat een menschen
levens zijn daar verloren gegaan
De zeeslag heeft met tnsscheupoo
zen vijf uur geduurd.
De „Schamhorst" is na drie uur
jozonken, de „Gneisenau" twee uur
later.
De kleiue Duitsche kruisers „Leip
zig", „Nürnberg" en „Dresden" ver
spreidden zich daarop on werden door
do Eugelsche kruisers en kleine krui
sers vervolgd.
Er moet in den slag geen enkel
Engelsch schip verloren zijn gegaan.
De „Times" hoopt, dat de „Dresden"
en „Nürnberg", die een 24 mijls loo-
pen, nu achterhaald en vernietigd
zullen zijn. Ten opzichte van de
Nürnberg" is die wensch reeds eer
der in vervulling gegaan dan het
blad waarschijnlijk verwachtte. Er
zouden dan nog alleen de kruisers
Bremeu" en „Karlsruhe" en de hulp
kruisers „Kronprinz" en „EitelFrie-
drich" de zee voor Engelsche schepen
onveilig maken.
Admiraal Sir Frcderick Sturdee,
de bevelhebber van het Engelsche
eskader, was een maand geleden nog
chef van den staf der marine en er
was niet bekend gemaakt dat hij tot
bevelhebber van een eskader was be
noemd. Hij is 65 jaar. Admiraal von
Spee was 53.
Naar aanleiding van dit zeegevecht
vergelijkt Archibald Hurd, de marine
medewerker van de „Daily Tele-
graph", de Engelsche en Duitsche
verliezen ter zee.
Aan schepen jonger dan 10 jaar
heeft Engeland er 2 verloren met
6380 ton. Duitschland 9 met 46 940
ton; aan schepen tusschen 10 en 15
jaar heeft Engeland er 5 verloren
met 59.900 ton en Duitschland 2
met 11.700 ton; aan schepen ouder
dan 15 jaar Engeland 5 met 30.895,
Duitschland 6 met 7270 ton.
Stelt men de verhouding in sterkte
van de moderne Duitsche. vloot tot
de Engelsche als van 100 tot 160,
dan blijkt Duitschland het zwaarst
te zijn getroffen.
Graaf von Spee, de vicc-admiraal
die op zijn vlaggeschip de „Scham
horst" bij de Falkland-eilanden moet
zjjn omgekomen, was in 1861 te
Kopenhagen geboren en in 1889 te
Dresden gehuwd met barones Marga-
rete, dochter van baron von der Osten
Sacken. Hij had twee zoons al3 offi
cieren bij de Duitsche marine. De
oudste, graaf Otto, die 24 jaar was,
deed dienst op de „Nürnberg", die
nu ook in den grond is geboord.
Graaf von Spee, die in 1912 tot
bevelhebber van het kruisers-eskader
in de Chineesche wateren werd be
noemd, stond op 't punt naar Duitsch
land terug te keerou, toen de oorlog
uitbrak. Zijn opvolger was reeds op
weg om hem af te lossen.
De Nürnberg in den grond
geboord.
Londen, 10 Dec. (Officieel). De Duit
sche kruiser Nürnberg is den 8sten
dezer in den grond geboord; de ver
volging van do Dresden duurt voort.
[Beide schepen behoorden, naar men
weet, tot het eskader van vice-admi-
raal Von Spee, dat bij de Falkland-
eilanden is verslagen, De Nürberg,
van 3470 ton, liep 23 knoop, de Dres
den, van 3650 ton, is sneller, loopt
nl. 24% knoop en is bewapend met
12 stukkon van 10% c.M. en twee
torpedolanceei buizen (de Nürnberg
had 10 van deze stukken on even
eens twee torpedolanceerbuizen).
[Red.]
De „Gbben".
Uit, Athene wordt nog over de
schade, die de kruiser „Göben" in het
gevecht in de Zwarte Zee heeft op-
geloopen* het volgende gemeld
De „Göben" is door 15 projectielen
getroffen. Een toren, een kanon, een
schoorsteen en een machine zijn be
schadigd. Van de bemanning zijn 126
koppen gesneuveld. Zij zijn te
Therapia in den tuin van het Duit
sche gezantschap begraven.
De bemanning bestaat nuuitDuit-
sche en Oostenrijksche matrozen. De
Oostenrijkers vormen ongeveer een
derde van het totaal.
Aalmoezeniers hebben den man
schappen een eed afgenomen, waarbij
zij zich verplichtten niets te vertel
len, van wat er aan boord gebeurd is.
Londen, 10 December. Te Dover
maakte men zich hedenmiddag zeer
ongerust wegens het vuren van de
kanonnen in de haven. Duitsche on
derzeeërs moeten tol tweemaal toe
eene poging gedaan hebben de marine
haven binnen to komen, Zij werden
echter teruggeslagen Eene oflicieele
bevestiging van dit bericht, is nog niet
ontvangen.
Servische oorlogsellende.
Uit, Sofia worden aan het Berl.
Tagobl. verhalen overgebracht van
Servische deserteurs. Zij vertellen dat
alle steden in Scrviö groote hospita
len gelijken. De toestand der gewon
den is volgens deze berichten ont
zettend. Te Posjarowats zijn voor
bijna 2000 gewonden 2 genecsheeren
aanwezig. Wisseling van verband is
slechts eenmaal urdc week mogelijk.
De dood aan ontsteking komt hot
meest voor. Vooral woedt roos in
hevige mate. De genozenen weigeren
den terugkeer naar het front.
Beyers.
Diep schokkend is het einde van
generaal Beyers geweest. Gelijk in
den grooten Boerenoorlog heeft hij
tot het einde volgehouden. Engel
schen in Zuid Afrika, maar wij ge-
looven niet alle Engelschen enAfri-
kaanders tegenstanders van Beyers,
spreken hoonend van Beyer's zwart
verraad, van zijn laaghartige daad.
Al wie iets van het karakter van
Beyers kent weet, dat hij tot niets
laags en tot geen verraad in staat
was. Hij was een rechtvaardige. De
oorlog tegen Duitseh Zuidwest-Afrika
keurde hij af, vond hij zondig en
daarom gaf hij zijn hooge positie als
opperbevelhebber van de burgermacht
prijs. En moge de opstand een mis
slag zijn geweest, een man als hy
neemt niet de wapenen tegen het
wettelijk gezag op zonder dat iets,
dat hem hoogero plicht was. het hem
gebood. Met Hertzog zeggen wij, dat
de politiek van Botha, Smuls en hun
medemiuisters die hen volgden, den
opstand heeft uitgelokt, en onder de
opstandelingen vond men van de
beste der Afrikaanders, de Wet,
Beyers, Kemp, ds. V3n Broekhuyzen
en vele anderen.
Vervolg oorlogsberichten binnenzijde.
Uit Duitschland.
De Ouitsche keizer.
Berlijn, 10 December. De gezond
heidstoestand van den keizer is aan
merkelijk verbeterd. Dekatarrh neemt
af, de temperatuur is weer normaal.
Strenge censuur.
De correspondent van liet Handels
blad te Oldenzaal schrijft:
Hoe streng de censuur in Duitseh
land is op alle lectuur uit ons laDd,
kan wel blijken uit het volgende:
arbeiders van hier en elders, werk
zaam in de textielfabrieken van na
burige Duitsche plaatsen en binnen
onze grenzen woonachtig, deelen ons
mede, dat het hun verboden is, boter
hammen in Nederlandsche couranten
gewikkeld, mede te nemen over de
grens. Deze arbeiders worden nu in
de gelegenheid gesteld, in de fabrieken
papier ter verpakking hunner boter
hammen mede te nemen. Zyn niet
temin hun eetwaren in bedoelde cou
ranten gewikkeld, dan wordt dit pa
pier aan do grens in beslag genomen.
De verklaring van Karl
Llebknecht.
„Het Volk" ontvangt den volledi-
gen tekst van de schriftelijke ver
klaring, door den soc.-dem. afgevaar
digde Karl Liebknecht aan den voor
zitter van den Duitschen Rijksdag
ter hand gesteld, bedoeld om als toe
lichting van zyn stem tegen de oor
logskredieten in het verslag van de
zitting to worden opgenomen. De
opneming is, naar men weet, door den
Rijksdag-voorzitter geweigerd, omdat
de voorlezing van de verklaring den
spreker tot de orde zou hebben doen
roepen.
Het stuk luidt als volgt
„Mijn stem tegen het wetsvoorstel
berust op deze overwegingen
„Deze oorlog, die geen der betrok
ken volken zelf heeft gewild, is niet
ontbrand ten bate van de welvaart
van het Duitsche of van eenig ander
volk. Men heeft te doen met een
imperialistischen oorlog, een oorlog
om de beheersching van de wereld
markt, om de politieke heerschappij
over gewichtige exploitatieterreinen
voor het industrie- en bankkapitaal.
Van het standpunt dor concurrentie
in de oorlogstoerustingen heeft men
te doen mot een door de Duitsche
en Oostenrijksche oorlogspartijen ge
meenschappelijk in de duisternis van
het half-absolutiamo en der geheime
diplomatie uitgelokten krijg om den
tegenstandeis vóór te zijn. Tevens
is de oorlog een Bonapartistische po
ging om de groeiende arbeidersbe
weging te outzenuwen en te verplet
teren. Dit hebben de verloopen maan
den, in weerwil van een niets ont
zien den toeleg om de hoofden te ver
warren, met steeds grootere duide
lijkheid getoond.
De Duitsche leuze „Tegen het
Tsarisme" bedoelde evenals de
tegenwoordige Engelsche en Fransche
leuzen „tegen het militairisme" -
de edelste neigingen, de revolutionaire
overleveringen en idealen van het
volk voor den volkshaat in beweging
te brengen. Duitschland, dc mede
plichtige van het Tsarisme, het voor
beeld van politieke achterlijkheid tot
den dag van heden toe, heeft geen
roeping als bevrijder van de volken.
De bevrijding van zoowel hetRussische
als het Duitscho volk moet beider
eigen werk zijn.
De oorlog is geen Duitsche verde
digingsoorlog. Zijn historisch karakter
en aanvankelijke loop beletten ver
trouwen te stellen in de bewering
eener kapitalistische regeering, dat
het doel, waarvoor zij kredieten vraagt,
de verdediging van het vaderland is.
Gefcischt moet worden het sluiten
van een spoedigen vrede zonder ver
overingen alle pogingen daartoe
moeten gesteund worden. Enkel de
gelijktijdige on duurzame versterking
van de op een zoodanigen vrede ge
richte stroomingen in alle oorlog
voerende Staten kan de bloedige
slachting doen eindigen vóórdealge-
heele uitputting van de volken is
ingetreden. Slechts de uit den bodem
der internationale solidariteit der
arbeidersklasse on der vrijheid van
alle volken ontsproten vrede kan
blijvend zijn. Daarom is het plicht
voor het proletariaat van alle landen,
ook thans in den oorlog gemeen
scbappelijken socialistischeu arbeid
to leveren ten bate van den vrede.
,Do ondersteuningskredieten be
willig ik met het voorbehoud dat de
gevraagde som mij verre vau vol
doende toeschijnt. Niet minder gaarne
stem ik voor alles wat het harde lot
van onze broeders in het veld ver
lichten kan, ovcnals dat van de ge
wonden en zieken, met wie ik ten
diepste medelijden heb. Maar onder
protest tegen den oorlog, tegen dege
nen die er voor verantwoordelijk zyn
en hem hebben teweeggebracht, tegen
de kapitalistische oogmerken waar
voor hij wordt gebruikt, tegen de
inlijvingsplannon, tegen de inbreuk
op de Belgische en Luxemburgsche
onzijdigheid, tegen de onbeperkte
heerschappij en politieke plichtver
zaking, waaraan regeenng en heer-
schende klasse zich ook nog heden
schuldig maken, stem ik tegen do
verlangde oorlogskredieten."
EERSTE KAMER.
Geëmployeerden enz. Rijkswerf
Amsterdam.
Verschenen is de Memorie van
Autwoord op het afdeelingsverslag
over het wetsontwerp tot aanvulling
van de wet van 31 Dec. 1913 tot
afwijking van do bepalingen der wet
van 18 Juli 1890 tot regeling der
pensioenen van de mindere geëm
ployeerden enz., op daggeld werk
zaam bij de inrichtingen van 's Rijks
zee- en landmacht, ten behoeve van
mindere geëmployeerden enz., op
daggeld werkzaam bij 's Rijks werf
te Amsterdam, die in verband met
de voorgenomen opheffing van die
werf als inrichting van aanbouw en
herstelling, zijn of zullen worden ont
slagen ter zake van maatregel van
bestuur.
De regeering verklaart in deze
Memorie, dat, aangezien in het be
lang van een aantal minder bevoor
rechten onder het personeel van
's Rijks werf te Amsterdam de voor
gestelde maatregel billijk en nood
zakelijk geacht werd, de financieele
gevolgen, welke niet belangrijk kon
den zijn, niet in de eerste plaats ge
steld mogen worden.
Ten einde tegemoet te komen aan
de door sommige leden geuite klacht
over onvoldoende toelichting heeft de
regeering door den wiskundige bij
het weduwen- en weezenfonds voor
de burgerlijke ambtenaren de con
tante waarde doen berekenen van de
verplichtingen, die den Staat bij het
onderhavige wetsontwerp worden op
gelegd; deze wordt geraamd op ruim
f45.000.
De meening van die leden, dat de
bepaling, waardoor aan hen, die
vijftien of meer jaren bij inrichtingen
van 's Rijks zeemacht en laatstelijk
bij 's Rijks werf te Amsterdam zijn
werkzaam geweest, de aanspraak op
uitgesteld pensioen reeds gegeveD
wordt op 55jarigen leeftijd, buiten
gewoon vrijgevig is, kan door de
regeering niet worden gedeeld. De
onder werpelljke wetsaanvulling
veeleer te beschouwen als een noodig
geachte aanvulling v3n de bepalin
gen der wet van 31 Dec. 1913, om
dat deze de belangen van hen, die
langdurige diensten hebben bewezen
en geen aanspraak op een dadelijk
ingaand pensioen kunnen doen gelden,
ongeregeld liet. De regeering is van
oordeel, dat deze geheel valt in de
i lijn van het standpunt door baar in
genomen, om de gevolgen van de
opheffing van 's Rijks werf te Amster
dam voor het personeel, dat voor
ontslag in aanmerking komt, zooveel
mogelijk te lenigen.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Donderdag 10 December.
De algemeene beraadslagingen om
trent het ontwerp oorlogsleening
worden voortgezet.
De heer Troelstra (s.d.a.p.)
komt op tegen het verwijt, dat leden
van vérschillende politieke partijen
deu godsvrede verstoren. De leden
der Kamer zijn geen militairen, die
onder - tucht staan hun plicht is het,
te zorgen, dat de wagen weer in het
goede spoor komt als hij er uit raakt.
De Regeering zelve doet door hare
voorstellen de politieke geschillen
naar de oppervlakte komen. In de
kringen van het volk heerscht thans
veel en onverdiend leed en men moet
zich niet voorstellen, dat hun leiders
zich daarvan maar niets hebben aan
te trekken, om maar goede vriendjes
te blijven met de Regeering. De
interne strijd over het wetsontwerp
heeft ook in geen onkel opzicht onze
onafhankelijkheid in gevaar gebracht;
ook had hij in 't minst niet het ka
rakter van eene poging om een mi-
nisterieele crisis uit te lokken. Spr.
betoogt vervolgens, dat, indien mi
nister T'roub bij dit ontwerp zijn eigen
overtuiging gevolgd had en niet uit
den weg gegaan was voor een poli
tieke minderheid, er weinig of geen
agitatie zou zijn geweest. De minister
vreest in conflict te komen meteen
deel der rechterzijde na het dreige
ment van Dr. Kuljper, dat bij heffing
eener oorlogsbelasting het bestand
zou worden opgezegd. Maar nu komt
de minister in conflict met de linker
zijde. Herhaaldelijk heeft hij onom
wonden zijne meening gezegd over
de rechtsche belasting politiek en nu
hy voor 15 jaar 26% millioen per jaar
gaat vragen, legt hij zich kalmpjes
bij die politiek neer. Twee conse
quenties zijn daarvan het gevolg:
de uitbreiding der Staatspensionee-
ring loopt gevaar als eerste offer te
vallen, en men zal wel tot verhoo
ging van invoerrechten moeten over
gaan. Twee zaken dus, waarvoor
ons land gestreden heeft, worden ten
offer gebracht aan de fictie, dat de
geheele rechterzijde tegen een oor-
logshefflng is. Érnstiger wordt de
zaak voor minister Treub, waar vele
rechtsche bladen, katholieke zoowel
als anti-revolutionaire, tegen het ont-
werp-Treub en vóór een oorlogshef
fing zijn.
Ook het dekkingsplan van de Re
geering onderwerpt de heer Troelstra
aan zijne critiek.
De heer Fock (u.1.) betreurt het,
dat de regeering de gedwongen leeuing
als dreigement in haar ontwerp heeft
opgenomen. De leening zou toch wel
volteekend worden zonder dat droige-
meut.
De heer De Monte Verloren
(a.r.) is tegen het door deu heer De
Meester voorgestelde uitstel van
aflossing voor de eerste jaren.
De rede van den heer De Geer,
(c.h.), die hierna aan het woord kwam,
was vooral er op toegelegd om te
doen zien dat de tegenstelling tusschen
heffing en leening veel te veel is op
geblazen. Immers, allengs bleek dat
de voorstanders van een heffing deze
Diet onmiddellijk wilden toepassen,
maai' daarvoor vrij geruimen tijd
wilde nemen. De heer Stork wilde
de heffing ten slotte zelfs desnoods
over 15 jaren verdeelen en dat
is juist de tijd waarover de Regee-
ringsleening loopt. Het verschil komt
dan ten slotte alleen hierop neer, dat
by heffing alleen de tegenwoordige
vermogens worden getroffen, bij lee
ning ook de nog te vormen vormogens.
Een geriug verschil, maar dat spreker
dan iu elk geval nog de voorkeur aan
leeniug deed geven. Groote bedryfs
inkomsten zijn trouwens alleen door
belasting over verscheidene jaren
juist te heffen. En als men verwijst
naar de Duitsche Wehrsteuer
dan wilde spreker ten eerste op
merken dat die werd opgebracht
in een tyd van buitengewone wel
vaart en ten tweede dat die, als ze
naar denzelfden maatstaf hier te
lande werd geheven, geon 275 maar
55 millioen zou opbrengen.
Feitelijk gaat het dan ook niot,
zoo meende dc heer De Geer, om
de vraag: heffing of leening, maar
om de vraag naar do dekkingsmid
delen. Niet hoe men zal betalen,
maar wie zal betaleD, is de quaestie.
Nu had spreker, wat dit betrof, geen
heel groote bewondering voor het
opcentencomplex met narao had hy
meer op de Inkomstenbelasting en
minder op het Personeel willen leg
gen, maar hij zou zich bij het thaus
voorgestelde neerleggen.
En wanneer het, in 1917, zal gaan
om de definitieve beslissing, dan zal
men daarbij van dit beginsel moeten
uitgaanHet geheele volk, en niet
alléén het vermogende deel, moet
meebetalen. Maar daarbij moet reke
ning worden gehouden met draag
kracht.
Weshalve de heer De Geer nu reed3
verklaarde, veel to voeleu voor een
vermogens-surtaxe als door den heer
Tydeman was aanbevolen.
Na den heer De Geer voerde de
heer Marchant (v.-d.) het woord,
doch daar hij niets nieuws te berde
bracht, zullen wij van zijn rede niets
vermelden.
De heer N o 1 e n s (r. k.) daaren
tegen, gaf in een korte speech vóór
het ontwerp, indirect de bevestiging
van 's heeren Troelstra's woorden,
dat de rechterzijde volstrekt niet zoo
op leening gesteld was als de Regee
ring scheen te meenen. Want, zoo
zeide deze heer, als de Regeering
met een voorstel tot heffing zou zijn
gekomen, zou dit rechts „met even
veel consideratie" zyn ontvangen.
Overigens verklaarde deze spreker
dat Iflj het thans ingediende voorstel
ook daarom goed vond omdat het
middel van de heffing nu nog over-
Ingezonden Mededeeling.
HERMAN NYPELS - HELDER.
Telef. Intc. 140.
ABONNEMENTSKLEEDING
voor Heeren.
Zeer doelmatig.
De goederen blijven het eigendom van
den geabonneerde.
Ons tarief wordt U op aanvraag on-
middelijk toegezonden.
blijft, als dat van do leening, zelfs
met 275 millioen, niet voldoende
mocht blijken.
Avondvergadering.
Even vóór het eind der middag
zitting kwam minister Treub aan
het woord, ter beantwoording van
de sprekers. Vooraf besprak hij een
drietal andere puntenhet beklag
over den bekenden passus in de
Memorie van Antwoord, do positie
van de Nederlandsche Bank en het
bedrag der leening.
Ten aanzien van het eerste merkte
hij op, dat de Regeeriog niet de
minste bedenking heeft tegen critiek,
maar wel tegen een agitatie, gelijk
die is gevoerd, hetgeen met citaten,
o.a. uit redevoeringen van de heeren
De Jong en Kleerekooper, werd ge
staafd, en dat terwijl de toestand
nog zóó is, dat men steeds op alles
voorbereid moet blijven. Omtrent de
positie van de Nederlandsche Bank
men had oa. gezegd, dat die
positie zoo sterk is, dat de Staats
schuld bij die Bank nog niet behoefde
te zijn geconsolideerd merkte de
Minister op, dat die positie inderdaad
sterk is, vooral in vergelijking met
de buitenlandsche Banken, maar toch,
ware niet in den aanvang van den
oorlog de marge van ongedekte
circulatie verhoogd, dau zou thans
de metaaldekking drie millioen te
laag zijn. Wat het bedrag van de
leening betrof, dit was zeker aan den
veiligen kant geraamd. Maar daarin
kan dan ook zoor veel worden be
grepen. Overigens zou zeker gevolg
worden gegeven aan het denkbeeld
van den heer Patijn om tweeerlei
rekening op te maken en alleen op
de eigenlijke oorlogsschatting de extra
delging toe te passen.
Ministers beklag betreffende het
hoofdpunt kwam in zijn kern hierop
neerEr zal na den oorlog zulk een
groote credietvraag blijven voortdu
ren en er zal zulk een crisis ontstaan,
dat men onverantwoordelijk zou han
delen door het kapitaal nog meer
aan het crediet te onttrekken dan
toch reeds door stilstand van bedrij
ven on meer ander gemis aan nor
male kapitaalproductie zal geschie
den. De oorlog van 70-71 heeft aan
de twee daarbij betrokken mogend
heden ongeveer 8 milliard mark go-
kost (zonder de oorlogsschatting na
tuurlijk), thans gaat er, naar Juliua
Wolff heeft uitgerekend in „Die
Kriegsrechnung," per kwartaal 13£
milliard mark rechtstreeks en 18 mil
liard indirect door den oorlog heen.
Dat zal op 1 Februari dus zoowat
36 milliard gulden zijn. Men kan dus
eenigermate beseffen welke eischen
er aan het crediet zullen worden ge
steld. Bovendien heeft de geschiede
nis van '70—71 geleerd dat na een
tijd van grooten opbloei geweldige
instorting kwam en dus is het ie
meer noodig om vooral die onder
nemers, die het nu nog maar even
kunnen uithouden, tegen dien tijd
niet te verzwakken, opdat niet nog
meer ellende zal ontstaan dan toch
al zal geschieden. Eu de leening
geeft in elk geval in plaats van gold
een papier dat zoo goed als gold is.
De leening haalt bovendien het geld
van hen die het missen kunnen, ter
wijl een heffing ineens, zeker uu beau
geste, van allen iets vergt die ver
mogend worden geacht. Zij ware on
verantwoordelijk „en van mij," zoo
verklaarde de Minister, „is zij niet
tc wachten, nu niet en over drio
jaar ook niet."
Het was dus uit eigen overtuiging
en volstrekt niet om te schipperen
ter wille van den Godsvrede, dat de
Minister het middel van leeniDg had
voorgesteld. Alleen in de keuze der
dekkingsmiddelen had hij getracht,
zooveel mogelijk tegenstellingen to
verzoenen waarbij echter de arbei
ders waarlijk niet te kort zijn geko
men gelijk uitvoerig werd becijferd.
Door het oorspronkelijke ontwerp zou
ongeveer 19.3°/0 op de arbeiders,
27.8% op den middenstand en 53.40%
op de vermogenden neerkomen.
Door het gewyzigde ontwerp zijn dio
cijfers geworden 17%, 27.5% en 55.5
En ten slotte gaf de Minister
tegenover de vrees, dat de leenings-
annuïteit gedurende 15 jaren alle
hervormingen zou tegenhouden, ope-
niDg van zyn financieele voornemens.
Daaruit bleek, dat hij, voor allerlei
hervormingen 55 d 60 millioon noo
dig achtte, en dat hij daarvoor ons
geheele belastingstelsel wil hervor
men zooals Gogel in 1805 heeft ge
daan.
Ingezonden Mededeeling.
Aandoeningen der huid.
De huid is blootgesteld aan tal van
aandoeningen, welke door de jeuk en
pijn het leven van den patiënt haast
ondraaglijk maken. Bovendien zyn zij
dikwijls onooglijk on bieden zij hard
nekkigen weerstand aan elke behan
deling.
Foster's Zalf geneest de huid door
haar verzachtende, antiseptische en
heelende. eigenschappen. Zy gaat de
ontsteking tegen en is bekend als eon
der beste geneesmiddelen tegen ec
zeem, huiduitslag, gordelroos, schurft,
insectenbeten, winterhanden en voe
ten, netelroos, dauwworm en alle
jeukende huidziekten.
Foster's Zalf (let op den juiston
naam) is te den Helder verkrijgb. bij
de fa. De Bie - Biersteker, Keizerstr.
93. Toezending geschiedt franco na
ontv. v. postw. a f 1.76 p. doos. (28)
