HELDERSCHE COURANT VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna No. 4462 DONDERDAG 6 MEI 1915 43e JAARGANG Abonnement per 3 mnd. 65 cl, franco per post 90 ct., Buitenland f 1.90 Zondagsblad 37$ 45 „0.75 Modeblad 65 75 „1.00 Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50 Advertentiën van 1 tot 4 regels (bij vooruitbet) 30 cent Elke regel meer 6 ct Ingezonden mededeelingen van 1 tot 4 regels 75 cent Elke regel meer 15 cent. Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hooger berekend. Groote letters en cliché's naar plaatsruimte. - Bewljs-exemplaar 2\ cent. DE WEEK. 4 Mei. Totdusver was in Nederland over het algemeen de verwachting, die men vastknoopte aan het practisch effect van interpellatie, niet zeer groot. Maar ik kan me zoo voorstellen, dat deze opvatting sinds het verloop van de interpellatie-Albarda over de ver loven der gemobiliseerde landbouwers, die minder dan 1 bunder grond te verbouwen hebben, ietwat is gewij zigd. Hier is 't nu eens niet geëin digd met eene belofte, - eene zeer vage van den minister, waarin de Kamer dankbaar berustte. Hier heeft men voet bij stuk gehouden. Verklaarde generaal Bosboom rond weg, niet den juisten kijk op, het ware begrip van de „intensieve cul tuur" der kleine boerderijen te heb ben gehad. En volgens het recept Smeenge - liep de zaak ten slotte aldus, dat de kleine land-bebouwers v(jf dagen zullen krijgen vóór Pinksteren, vóór half Mei om zorg aan hun land te besteden. Wat zoo wel in Friesland als in menig deel van de Veluwe hard noodig is. Zij 't dan ook, dat over het algemeen het land reeds is „behandeld". Der gelijke zakelijke, nuttig-practische be handeling eener interpellatie mag men roemen als een der goede ge volgen van den tijd der oorlogs wereldcrisis. Zal 't ook aldus gaan met de interpellatie-Schaper over min. Posthuma'slevensmiddelen-circulaire, de tweede, geboren na do „onvoldra gen vrucht", zooals de heer v. Vuuren haar in de Parlements-zitting van 4 Mei noemde Terwijl ik dit schrijf, is 't nog gansch-onzeker. Weten wij slechts, dat de moeilijkheid der con- trólo voor de- burgemeesters het „zwakke punt" van de ministeriëele circulaire is. 't Bruin-op wit het sneedje voedzaam bruinbrood (door onze plattelanders sinds jaar en dag met smaak en graagte genuttigd) zou 't niet doen I En dan komt in de Tweede Kamer der Staten-Generaal het groote militaire debat. Over het bui tengewone Oorlogs-krediet. Waarin allerlei „gelascht", opgenomen. Oók de interpellatie-K. ter Laan over het recht van vereeniging en vergadering; verschaffing en onthouding van lec tuur aan de gemobiliseerden. Weet ik al wat meer-nog!... Wie ziet het einde, de grenzen, als-wanneer de volksvertegenwoordiger K. ter Laan, het woord eenmaal heeft gekregen Voorzitter Borgesius is ondanks al zijn fiksche boutigheid en Groning- sche stevigheid van doen toch een lankmoedig soort van „speaker". Voor een man als K. ter Laan meer dan voldoende om de grenzen eener inter pellatie te overschrijden. Verder, o, véél verder dan de vermaarde Duitsche kanonnen, die Duinkerken heeten beschoten te hebben, konden dragen. Zullen wij malgré tout ?a I tegen Pinksteren gereed zijn Óp groot-verlof kunnen gaan? Er zijn inderdaad optimisten, die 't zelfs als ze denken aan de inter pellatie-Van Vuuren over de Indische Leening, nog ter agenda gebracht mogelijk achten. ,Wij moeten 't verbeiden. Zeker schijnt 't allerminst. Patria aan 't verhuizen of 't schoon maken zijn. Waarin, letterlijk en figuurlijk gesproken, - immers alles „op z'n kop staat"!... Waarin het oude, w(jze, sceptische „nil mirari" verhaast U toch over niets of niemand meer kracht van prac- tische waarheid krijgt dan 't geval was sinds de vele eeuwen van ons gelegen dag, toen de wijze geestelijke- vader van het groote woord 't het eerst uitsprak I Mr. Antonio. DE OORLOG. 0e officieele légerberichten van 3 en 4 Mei. Van het W es t elij k front. Het officieele Fransche communiqué van den 3en Mei meldt, dat er geen belangrijks te melden valt. Alleen ondernamen de Duitschers een aan val bij Yperen, en eon in het Bois le.Prêtre. Beide werden echter af gewezen. Het bericht van 4 Mei, (3 uur 's middags) doelt mede dat ten N. van Yperen drie aanvallen op het Engelsche front afgeslagen werden. In Argonne, bij Bagatelle werd terrein gewonnen. Een aanval der Duitschers in het Bois le Prötre werd afgeslagen. Het Duitsche legerbericht van den 4en geeft daarentegen aan dat de Duitschers bij Yperen vooruitgingen. Volgens dit bericht werden de aan vallen in Vlaanderen met succes voortgezet. Dinsdagmorgen vielen Zevencate, Zonnebeke, Westhoek, Voit, de Nonne- bosscheD, (alle plaatsjes of gehuchten in de streek van Yperen), waarom den laatsten tijd bijzonder hevig werd gevochten, in handen der Duitschers. De Engelschen welke terugtrekken zijn blootgesteld aan het flankvuur der Duitsche batterijen ten N. en ten O. van Yperen. In de Argonnen deden do Fransehen een vergeefache poging om de door hen op 1 Mei, bij Four-de-Paris ver loren loopgraven te heroveren. Tus- schen Maas en Moezel duren de artilleriegevechten voort. Van Engelsche zijde wordt echter d.d. 4 Mei medegedeeld: Het terrein dat de vorige week verloren werd door het onverwacht gebruikmaken van verstikkende gas sen, vereiachte een-verbetering van de linie aan het front bij Yperen. Dit is in den afgeloopen nacht met succes geschied. De nieuwe linie loopt nu Westelijk van Zonnebeke. Gedurende de laatste 24 uur was de toestand normaal over het geheele front; alleen werd door den vijand ten Noordoosten van Yperen een aanval ten halve doorgezet, welke gemakkelijk werd afgeslagen. In dit licht bezien is het succes der Duitschers niet zeer belangrijk. Meer waarschijnlijk lijkt het echter, dat hier op een eenigszina zonderlinge manier het teruggaan der Engelschen tot Westelijk van Zonnebeke erkend wordt. Ondanks lichtelijk-alarmeerende, sommigen kippevel-aanjagende arti kelen in de buitenlandsche pers is 't nu naar den uiterlijken schijn der dingen weinig-angstwekkend voorde positie van het arme, tusschen de elkaar uit-moordende grootmachten van Europa liggende Patria. De dagelijksche dienst van Enge land over Vlissingen is hervat. Over de zending van mgr. Nolens naar Rome hooren we tijdingen, ge ruchten, on dit's, waarvan de juiste beteekeni8 en waarde niet volkomen is na te gaan. Een niet-geestelijke zou Nederlandsch gezant bij den H. Stoel worden. De heer Nolens, door een man van het „Centrum" in de Eeuwige Stad ondervraagd, ver borg zich in nimbus van ondoordring bare geheimzinnigheid. We kunnen hier slechts gissen Overigens hebben wij slechts „snip pers" van crisis-nieuws, ons oude Patria rakend. Prof. Hector Treub zou van een Amsterdamsch hotel houder gevorderd hebben, de „Tele graaf niet van de leestafel te weren vanwege de „Deutsch-feindliche" hou ding van dat blad; dreigend anders te zullen maken, dat geen Fransch- man meer in 't hótel zou komen... En de „Frankf. Zeitung" blies dat aller interessantste berichtje op als „iets belangrijks", gewichtigs, wijl 't hier den bloedeigen broër van onzen minister Treub betreft. Schoon pen dant van de tijding, dat een Duitsche torpedo-boot een Hollandsch scheepje al z'n vischvangst-buit had afgeroofd. Wat bleek neer te komen op t als gebruikelijk aanbieden van een enkel, simpel mandje visch. Beste bewijs, dat er nu geen waar- achtig-ernBtig „oorlogsnieuws" is. En tevens: waarschuwing om zich toch te pantseren tegen zeer-late oorlogs- Aprilvischjes, die ook nog wel rond zwemmen „im wunderechónen Monat Mai, wenn alle Knospen sprangen"... In de heerlijke Mei-maand, die in 1915 gepaard gaat met nachtvorsten, die zoovele arme bloesems een vroeg- tljdigen dood doen sterven. Terwijl vanuit de Betuwe over-weelderige kersen-oogst is voorspeld. O, periode van schrille, scherpe contrasten, waar in wy nu leven Tijdperk, waarin de menschen in Van het O o s t e 1 Ij k front. In West-Galicië hebben de ver- eenigde Oostenrijksche en Duitsche troepen tegen de Russen een groot succes behaald. Het front liep hier, zooals men weet, als voortzetting van het front langs de Nida in Polen, den boven-Weichsel overstekend, on geveer langs de Dunajec en de Bialla. Daarna over de Bialla heengaande, loopt het langs Gorlice naar de Hon- gaarsche grens. Even over deze grens kreeg men de groote ombuiging naar het Oosten. Het thans door de Oostenrijkers en Duitschers gemelde gevecht is hoofd zakelijk geleverd in de Karpathen. Op dit gedeelte van het front, ten Z. Tarnow, is het front ingedrukt. Meer naar het N., langs den Dnnajec, is het doorbroken. Het is thans slechts de vraag hoever dit offensief kan wor den voortgezet. Zonder twijfel zou dit van grooten invloed zijn op de Russische stellingen in do Karpathen en in Polen. De Russen, welke de stellingen innemen tusschen den Uszok-pas en het punt waar het front naar het Noorden ombuigt, zouden bij een voortgezet offensief der Oostenrijkers in een zeer hache lijke positie komen. Maar zoover is bet nog niet. De kans bestaat echter en dan zullen de Russen hunne troepen moeten versterken, om het gevaar in het Oosten en in het Noorden te keeren. Het gevaar uit het Noorden wordt tot nog toe genegeerd schijn baar ten minste door de Russi sche legeraanvoering. Of er maatrege len tegen genomen worden, daarover wordt niets medegedeeld. Intusschen zijn de Duitschers een heel stuk in Rusland gedrongen. Thans (5 Mei) staan zij reeds ten Z. van Mittau. Verder is Mosheili door hen bezet, zoodat Libau van zijn spoorwegver binding met het binnenland is be roofd. Behalve dat deze opmarsch der Duitschers een bedreiging is voor de Oostzeekust, is het dit eveneens voor de Russische rechtervleugel Suwalki. Hieronder volgen de officieele be richten van het Oostelijk front. Het Russische bericht van den maakt alleen melding van gevechten in West Galicië en acheDkt weinig aandacht aan de gevechten in de Oostzeeprovincies. Slechts wordt over den strijd ten Westen van de Njemen gezegd, dat de gevechten aan den bovenloop van de Chechoupa voort gezet worden. Belangrijken schermutselingen had den plaats aan de Bzura. Over de gevechten in Galicie wordt gemeld, dat zich sedert Zaterdag avond aan het front tusschen be neden Nida en de Karpathen, hevige gevechten ontwikkelden. Zondagnacht ondernamen de Duitschers aan den linkeroever van de Weichsel zes aan vallen, welke echter alle afgeslagen werden. Hevige artilleriegevechten, en af zonderlijke infanteriege vechten wer den geleverd in de streek van Tarnow. In de richting van Str|ij daarentegen gingen de Russen vooruit. Hier maakten zij zich meester van den berg Makowka, ten Z. O. van Golo- vetzko. Bij deze verovering namen zij 300 man en 10 officieren gevangen. Bij Zalesziki (aan den Dnjestr) deden de Oostenrijkers twee vruch- telooze aanvallen. Een bericht uit Petersburg naar Londen d.d. 4 Mei geeft aan dat Duitsche bereden verkenners reeds bij Libau gesignaleerd werden, en dat de Duitsche voorhoeden zich op weg naar Mittau bevinden. Uit Riga wordt gemeld, dat aldaar 89 Duitsche soldaten en 3 officieren arriveerden, welke deel uitmaakten van een voorpostenpatrouille en door de Russen gevangen genomen waren. Tegelijkertijd werden twee veroverde machinegeweren en een kanon bin nengebracht. Het Duitsche legerbericht van den 4en Mei luidt: Het getal der b(j de vervolging van Mitau gevangen genomen Russen, is tot over de 4000 gestegen. Een aanval der Russen ten Zuid westen van Kalvaria werd afgeslagen. Daarbij werden 170 Russen gevangen genomen. Evenzoo mislukte een aanval der Russen ten zuidoosten van Augustowo. Zij leden daarbij zware verliezen, aan gevangenen 4 officieren en 420 man. alsmede 2 machinegeweren. Ook bij Jedwabno, ten N.O. van Lomza, word een nachtelijke aanval der Russen afgeslagen. Ons offensief tusschen de Woud- Karpatheu en den boven-Weichsel neemt goeden voortgang. De buit van den eersten dag bestaat uit 21,500 gevangenen, 16 kanonnen, 47 machinegeweren en een tot dus ver niet te overziene hoeveelheid oorlogsmater ieel. Ook het Oostenrijksche bericht geeft eenige bijzonderheden over het. ge vecht aan het front van den Dunajec. Het door het hoofdkwartier openbaar gemaakte bericht van den 4en Mei zegt: In trouwe wapenbroederschap heb ben de. verbonden troepen der Duit schers en Oostenrijk-Hongaren eon nieuwe overwinning op de Russen behaald. Na onze overwinning bij Limanowa werd het krachtig ver sterkte Russische front tusschen Weichsel en Karpathen het hoofddoel van den strijd. Dit front hebben wij in z|jn gansche uitgestrektheid veroverden gisteren hebben de Oostenrijksch-Hongaarsche en Duitsche troepen onder de oogen van den opperbevelhebber aartshertog veldmaarschalk Frederik, nieuwe suc cessen behaald. Z|j drongen voortdu rend verder oostwaarts, de Russen in overhaasten terugtocht voor zich uit drijvend. De geheele beteekenis van het succes is nog niet bij benadering te overzien. Het aantal gevangenen bedraagt reeds meer dan 80,000 en neemt van uur uur toe. In de talrijke veroverde stellingen is veel oorlogsmaterieel achtergelaten22 kanonnen en 64 machinegeweren zijn onder den eer sten buit. Op alle andere fronten is de alge- meene toestand onveranderd. Verder wordt aan den Lokal An- zeiger gemeld vanuit Czernowitz (Boekowina), dat ten N. van Otynia en verder Óostehjk in Z. O. Galicië, de Russen gedwongen werden hun front verscheide K.M. naar achteren te verleggen. Het offensief der Russen schijnt hier gebroken. N.O. van Czernowitz bracht Zondag de Oostenrijksche artillerie den Rus sen zware verliezen toe. lingen en trekken thans op naar het binnenland van Gallipoli. Het Turksche legerbericht van den Sen Mei geeft aan dat de bondge- nooten een aanval deden, doch dat zij werden teruggeslagen. Verder wordt medegedeeld, dat een transportschip in brand geschoten werd en dat het linieschip Agamem- non, hetwelk een indirect vuur op het fort Boulair onderhield, door drie granaten werd getroffen, waarop het schip zich verwijderde. Het bericht van den 4en maakt geen melding van de verdere operaties op Gallipoli. Wel over de gevechten op den Aziatischen oever bij Kum Kaleh, waar zooals reeds eerder werd mede gedeeld, de Fransche troepen ont scheept werden. Deze laatste zouden volgens het Turksche bericht uit de stellingen verdreven en tot aan de kust teruggedreven zijn. De verstikkende gassen komen ook hier te voorschijn. Volgens het Turk sche bericht bevatten de EDgelsche granaten van het scheepsgeschut dergelijke gassen. Van Russische zijde wordt gemeld, dat de forten aan den Bosporus door de Zwarte Zeevloot beschoten werden. Een zware ontploffing en brand werd waargenomen op het fort Elkas. Door de Turksche batterijen werd het vuur krachtig, doch zonder uitwerking beantwoord. Op het front in den Kaukasus werden ook weer grootere gevechten geleverd. Volgens het Russische be richt van den 4en Mei werd in het gebied van Choi en Dilman een Turksch legercorps ODder bevel van Chalil bei, na een driedaags gevecht totaal verslagen. De vervolging wordt voortgezet. Op het slagveld vond men 8500 dooden. Een Turksch hospitaal en het geheele daaraan verbonden personeel viel in handen der Russen. Van het gevechtsterrein aan de Dardanellen verneemt de Daily News, dat de gevechten steeds wor den voortgezet. Elkander aflossende eskaders van de vereenigde vloot, bombardeeren zonder ophouden de Turksche stellingen. Zoowel te land als ter zee gaan de bondgenooten vooruit. Met kracht worden thans do verdedigings linies aangevallen. In het bijzonder worden de diensten der Engelsche torpedobooten geroemd die krachtige hulp verleenden b|j de landingen der troepen. He'ó Engelsche communiqué van den 4en meldt dat in den nacht van 1 op 2 Mei de Turken hardnekkige aanvallen deden op de stellingen der ontscheepte troepen. De aanvallen werden echter afge slagen. De Turken leden hierb(j reus achtige verliezen. De bondgenooten gingen daarop tot het offensief over, wierpen de Turken uit hunne stol- Ingezonden Mededeeling. HERMAN NYPELS HELDER. Heeranmode-Artikelen. Gemaakte kleeding. Kleeding naar maat. Steeds het nieuwste. In Duitsch Z. W. Afrika hebben do Unietroepen Otjimbingwe 60 m|jl ten N. W. van Windhoek bezet. 28 Duit schers w. o. 1 officier werden ge vangen genomen. De Unietroepen verloren 3 man aan dooden 2 aan gewonden. Van het Westelijke gevechts terrein. Londen, 4 Mei. Maarschalk French zegt in een telegram over het ge bruik door de Duitschers van ver stikkende gassen, dat deze uit bui zen, die in de loopgraven z|jn gelegd, worden geblazen en ook bij het ont ploffen van voor dat doel expresse- ljjk vervaardigde granaten worden ontwikkeld. De Duitsche troepen, die onder dekking van deze gassen aan vielen, waren voorzien van respira toren, die in verzegelde omslagen aan de soldaten waren uitgereikt. Daaruit blijkt, dat alles lang van te voren op groote schaal was voorbe reid. Een week voordat deze 3tr|jdwljze voor 't eerst werd toegepast, hebben de Duitschers in een officieel com muniqué aangekondigd dat de En- chen verstikkende gassen bezig den. Toen scheen er geen reden te bestaan voor dezen leugen, maar nu is het duidelijk dat hij deel uitmaakte van het plan. Daaruit blijkt opnieuw, dat de Duitschers met voorbedachte rade het nieuwe ongeoorloofde wapen in gebruik hebben genomen en dat z|j, bekend met het ongeoorloofde ervan, de kritiek van neutrale en misschien van Duitsche zijde hebben willen voorkomen. Sedert de vijand voor 't eerst op deze manier een op marsch heeft gedekt door een wolk van giftig gas, heeft hij ze zoowel bij aanval als bij verdediging toege past, telkenmale als de wind gunstig was. De uitwerking ia niet, gelijk in Duitsche pers is beweerd, dat de soldaten die de gassen inademen buiten gevecht worden gesteld of pijn loos stervende slachtoffers die niet op het gevechtsterrein bezwijken en naar een hospitaal gebracht kunnen worden lijden vreeselijk en een groot percentage sterft een langzamen dood. Zij die het overlevon zijn haast nog meer te beklagen, daar het letsel, aan de longen toegebracht, van blijven- den aard bfijkt te zijn on hen tot in- valieden maakt. Deze uitwerking moet aan de Duitsche scheikundigen, die het nieuwe wapen hebben ver zonnen, en aan de militaire autori teiten, die het gebruik ervan hebben goedgekeurd, wel bekend zijn. Ik ben van oordeél dat de vijand vastbesloten is deze gassen als ge woon strijdmiddel te gebruiken en dat protesten nutteloos zullen z|jn. Londen, 4 Mei. In het Lagorhuis heeft minister Grey, in antwoord op een vraag over het gebruik van ver stikkende gassen, gezegd dat zijn tijd beter kon gebruiken met maatregelen om Duitscbland's in breuk op de regelen van oorlogvoe ring en internationale overeenkom sten te keer te gaan, dan met pro testen er tegen. Tennant, de onderminister van oorlog, heeft verklaard dat de dood van een groot aantal Engelsche sol daten veroorzaakt is door vergifti ging. De vraag of men den vijand wel kan laten doorgaan met dit strijd middel, zonder op hem als maatregel van vergelding dergelijke middelen toe te passen, wordt overwogen. Van het Oostelijk front. Berl|jn, 4 Mei. Een bizondere cor respondent van het Berliner Tageblatt op het oorlogsterrein in de Karpathen seint omtrent de overwinning van de bondgenooten in West-Galicië: De aanval der bondgenooten begon op groote schaal gelijktijdig op de beide vleugels van de krachtig ver sterkte Russische stellingen langs de Dunajec en de Bialla, tot groote verrassing voor de Russen. Ten noorden van de onderste uitmonding in den Weichsel bevocht eerst een kleine afdeeling den overtocht over de Dunajec. De daar opgestelde vijan delijke troepen boden hevigen doch vergeefschen tegenstand. Voor de v|jand voldoende versterkingen had kunnen aanvoeren, hadden de bond genooten zich op den rechteroever van de Dunajec genesteld en wisten alle pogingen om hun de versterkte stelling weder te ontrukken, bloedig te fnuiken. Nog belangrijker gevolgen had de aanval der bondgenooten op den zuidelijken Russischen vleugel in de streek van Gorlice. De Duitsche en Oostenr|jk-Hongaar8che troepen wier pen zich met onstuimige kracht op de Russen, wier geheele front ter ilaatse onder den vreeselljken storm- "oop van de versche versterkingen zich begaf. Onze stormkolonDes be renden bij de eerste botsing de voor ste loopgraven van den v|jand en overrompelden hem. Loopgraaf na loopgraaf gaf zich over. Andere loop graven waren met gesneuvelden gevuld. Toen het vijandelijke front eenmaal aan het wankelen was geraakt, was er geen houden meer aan. De vijan delijke troepen, waarvan een deel dapperen tegenstand bood, een ander deel door paniek aangegrepen bleek, moesten de geheele voorste verdedi gingslinie ontruimen en terugtrekken op de reserve stellingen. De Russische loopgraven werden door de bondge nooten bezet en hun front werd van het Westen naar het Oosten gekeerd. De bondgenooten zetten het offen sief door en hebben reeds talrijke kanonnen tegen de Russische reserve stellingen vooruitgeschoven om den val dezer stellingen voor te bereiden. Aan het Nida-front deden de Russen srgeefsche pogingen om de hun ontnomen stellingen te heroveren. De vervolging van den verslagen vijaDd ging' in een offensief over, dat voornamelijk op de Kiczera hoogten ten Oosten van het dorp Koziowa is gericht. Ten Z. O. van het Oporgebied, in het brongebied van de Lomnitza, zijn de Oostenrijksch-Hongaarsche troepen tot het offensief overgegaan. Daar hadden de Russen tusschen den 1350 meter hoogen Schlis en den 1800 meter hoogen Byzoka bij het dorp Osma-Ioda zeer sterke hoogte- stellingen bezet. Trots hun krachtigen tegenstand, maakten de Oostenrijk- Hongaarsche troepen zich van deze stellingen meester en verzekerden zich daarmee den toegang tot het Kalusz dal. Een gevecht van een Duitsch luchtschip met Engelsche dulkbooten. Berlijn, 4 Mei. Officieel. Op 8 Mei leverde een Duitsch marine-luchtschip in de Noordzee een gevecht met ver schillende duikbooten. Het wierp op de booten bommen en boorde een van de booten in den grond. De duikbooten beschoten het luchtschip met kanonnen zonder het te treffen. Het luchtschip keerde behouden terug. De actie der Duikbooten. lederen dag brengt nieuwe berichten over het in den grond booren van koopvaardijschepen Maandagmorgen werd bij de Scilly eilanden het Engelsche stoomschip „Minterne" zonder waarschuwiog ge torpedeerd. De bemanning werd ge red na een heelen dag in een boot te hebben rondgeroeid. De Engelsche trawler „Cruiser" werd door een onderzeeër met gra naten beschoten4 leden der beman ning werden gedood. De 7 overbllj- venden trachtten in een boot te ont snappen. Ook op deze sloep werd gevuurd, met het gevolg dat 4 man ernstig gewond werden. Ten slotte sloeg de boot nog om ook. Ziek van angst en ontbering z|jo zij tenslotte door een kolenschip gered en te Aberdeen geland. Volgens een Lloyds bericht werden het Noordsche stoomschip „Baldwin", en de Zweedsche schoener „Elsa Helmstad" door Duitsche onderzeeërs in den grond geboord. De bemanningen werden gered. Duitschland en de Vereenigde Staten. New-York, 8 Mei. Een artikel van de New-York Herald over de torpe- doering van de „Gulflight" draagt tot opschrift: „Moeten wij gaan oorlog voeren Duitschland, schrijft het blad, geeft te kennen, dat de tijd van praten voorbij is en die tot vastbesloten handelen is aangebroken. Wilson ls vermoedelijk met al z|jn aandacht bij de'zaak en moet de vr|je hand krijgen. Het land zal hem steunen b|j eiken stap, die vereenigbaar is met de waar digheid en de eer van het Ameri- kaansche volk. Het juiste tijdstip, om een einde te maken aan den ondrage- l|jken toestand, schijnt aangebroken te zijn. De Evening Post acht het feit de ernstigste verwikkeling, welke nog tusschen de Vereenigde Staten en Duitschland is voorgekomen. Duitsch land heeft h. i. in wezen een oorlogs daad tegen de Vereenigde Staten ge pleegd. De Evening Sun verlangt, dat men zal eischen, dat een herhaling van een dergelijk teit onmogelijk zal wor den gemaakt. Het is ondragelijk, schrijft dit blad, dat de Amerikaan- sche vlag aan een dergelijke beleedi- ging en bedreiging bloot blijft staan. Da Duitsche luchtvloot. Men schrijft aan de „N.Rott.Ct." Dagelijks, als het weer helder is, z|jn er, vooral tegen den middag, op de uithoeken der provincie Groningen, doch ook langs de geheele Wadden, luchtschepen op aanzienlijke hoogte boven de Noordzee waar te nemen. Maandagmiddag waren er zelfs drie te zien. BINNENLAND. Verlof voor gehuwd kader. De be,staande verlofsbepalingen voor wat betreft het gehuwde kader, inge deeld bij de verschillende opleidingen en recruteninstructie's, voor zoover de gezinnen van dat kader in andere plaatsen wonen, z|jn eenigszina uit- Door den opperbevelhebber van Land- en Zeemacht is bepaald, dat aan het bovenbedoeld kader, voor zoover het zich die extra gunst waar dig toont, door de betrokken korps commandanten boven de gewone verloven eens per maand een extra verlofdag kan worden verleend op Maandag, wordende alsdan 2 dagen verlof op Zondag en Maandag genoten. De opleiding en instructie worden zoodanig geregeld, dat het kader op Maandag gedeeltelijk kan worden gemist. Goedkoop brood. In de Zaterdag te 's-Gravenhage ge houden vergadering van de gemeente besturen van Amsterdam, Rotterdam, 's-Gravenhage en Leiden, is besloten gemeenschappelijk schrijven te richten tot den Minister van Land bouw, houdende mededeeling, dat de gemeentebesturen bereid z|jn hunne medewerking te verleenen voor de uitvoering van de broodregeling als bedoeld in 's Ministers tweede circu laire. Tevens echter wordt er in dit schrijven op gewezen, dat naar het oordeel der gemeentebesturen een afdoende contröle niet mogelijk la. Dinsdag is door het gemeentebestuur van Amsterdam een plan van controle aan den Minisfer ter goedkeuring toegezonden. Tevens is Dinsdag aan den Minister meegedeeld, tot welken prijs het ongebuilde meel aan de bakkers zal moeten geleverd worden wil het mogelijk z|jn, dat die bakkers het ongebuilde brood voor 12 cent per K.G. verkoopen. (Er zullen brooden van een heel en een half kilogram worden verkrijgbaar gesteld.) De bodoeling is, dat te Amsterdam de bakkers de aanvraagformulieren voor een broodkaart aan hun klanten zullen doen toekomen. Deze leveren ze dan ingevuld bij hun bakker in, en de bakkers bezorgen ze aan het gemeentebestuur, dat de formulieren door het bevolkingsregister doet con- tröleeren. Dan ontvangen de bakkers de broodkaarten, die ze weer aan degenen, die ze aangevraagd Het aangifteformulier voor een broodkaart luidt aldus: Aangifte tot het bekomen van een broodkaart. wonendeNo. wenscht gebruik te maken van de gelegenheid om ongebuild brood te ontvangen tegen den prijs van 12 cent per K.G. van den bakker wonendeNo. De benoodigde hoeveelheid per dag bedraagt hoogstensK.G. Samenstelling van het gezinman, vrouw, kinderen boven twee jaar andere gezinsleden (w.o. in- wonenden, als kostgangers, enz.) dienstboden (w.o. dag-dienstboden, werkvrouwen, enz.)samen Van deze formulieren z|jn er door bakkers reeds tienduizenden ten stad- huize afgehaald. Alvorens de regeling te Amsterdam in werking kan treden, moet afge wacht worden of de Minister zijn goedkeuring hecht aan het door Amsterdam ingediende plan van contröle en of h|j meegaat met den door de hoofdstad voorgestelden meel- pr|j9. Het in orde maken der brood kaarten zal uit den aard der zaak ook nog eenigen t|jd vertraging geven. Da broodkaart. Sprekende over de voedingsmidde len-circulaire van minister Posthuma, spaarde de burgemeester van Leiden in een dezer dagen gehouden ge meenteraadszitting z|jn critiek niet, maar verklaarde h|j zich tevens bereid de ministerieele plannen te helpen verwezenlijken. Van den maatregel tot verstrekking van goedkooper brood hoopte hij bet beste en h|j zal zelf een der eersten z|jn om een broodkaart aan te vragen, opdat niemand uit eenige overweging er zich van terughoude. Het Centrum noemt dit een goed i practisch voorbeeld. Er is, zegt het blad, reeds veel ge sputterd tegen de broodkaart en te bewonderen valt hare invoering zeker niet. Maar men kan dit bozwaar ook overdrijven, en in elk geval zou het geen zin hebben, uit vermeende of andere „deftigheid" het aanvragen ach terwege te laten. Er is ook een valsch schaamte en standsgevoel en de Leidsche burge breekt daarover op geestige w|jze den staf. Waar h|j als hoofd der gemeente, man van hooge maatschappelijke positiee, zoowel door zijn ambt, als door z|jn afkomst, vóórgaat zal nie mand over het bezit eener broodkaart hebben te blozen. W|j merken hierbij op, dat het zeker □aar de bedoeling van minister Post huma zal z|jn, dat het verstrekken van een broodkaart, teneinde goed- brood te kunnen bekomen, allerminst wordt opgevat als een soort bedeeling. Maar aan den anderen kant zal de regeeringsmaatregel toch zeker ook niet beoogen, dat ook zij, wier mid- hun veroorloven duurder brood te koopen, van een broodkaart profl- teeren. Wien de druk der t|jden te zwaar wordt, denzulken zal de regeering tegemoet willen komen. En schifting tusschen hen, die het wel en die het noodig hebben, is niet wel mogelijk, n het publiek, dat zichzelf dient kennen, ieder voor zich, wordt dit overgelaten. Hst vllegcngavaar. De Centrale Gezondheidsraad heeft op ruime schaal een vliegend blaadje verspreid over het vliegengevaar, met den aanhef „een ernstig woord van waarschuwing voor ieder die prijs stelt op zijne gezondheid." Vooraf gaan afbeeldingen van de huisvlieg (w|jfle) en van de kleine buiavlieg (mannetje), waarvan uit eengezet wordt, hoe de vliegen als vieze en voor onze gezondheid schade lijke dieren, die azen op allerlei soort van vuil, en hun eieren, waaruit maden sluipen, die op haar beurt van vuil leven, smetstoffen kunnen ver spreiden en onze eet- en drinkwaren met ziektekiemen kunnen besmetten. De steekvliegen kunnen bovendien door haar steken bloedvergiftiging, steenpuisten, negenoogen en miltvuur veroorzaken. Vooral wordt gewezen op het ge vaar van besmetting van slapende kinderen en van melk, welke laatste evenals de andere levensmiddelen buiten het bereik der vliegen moet gehouden worden. Vervolgens wordt stilgestaan b|j de vraag, hoe de vliegen kwijt te raken, en in het bijzonder, welke maat regelen moeten worden aangewend, zoodra de eerste vliegen zich reeds in Mei beginnen te vertoonen. Daar voor worden maatregelen aangegeven, door toepassing waarvan z|j op mest en vuilnisboopen, in riolen, latrines en andere vuilverzamelingen moeten worden bestreden, zoomede wat ge daan moet worden tegen de vliegen, die in warme reten en holten onzer woonhuizen overwinterd hobben en stamouders z|jn der vliegen, die ons den geheelen zomer hinderen. De wenschen van den gezondheids raad worden besloten door de zeer beharten8waardige woorden: en ver geet vooral de zindelijkheid niet. Waar geen vuil is, z|jn geen vliegen. Oplichting. De rechtbank te Arnhem heeft Dinsdag J. H. M., ingenieur te Nij megen, wegens oplichting veroordeeld tot 1 jaar gevangenisstraf, met last tot onmiddellijke gevangenneming. De eiBch tegen beklaagde, die terecht heeft gestaan wegens knoeierijen met aandeelen van de tram Utrecht-Gou- da, was 2 jaar. Beklaagde, die op de publieke tri bune aanwezig was, werd daar ge arresteerd. Door «in adder gebeten. Tijdens een oefening der troepen j Oosterbeek werd Maandagmiddag een korporaal door een adder inden duim gebeten. De man zoog terstond beet uit, maar dit mocht niet baten. Door een officier van gezond heid werd onmiddellijk naar Arnhem om een serum getelegrafeerd, maar dit was niet aanwezig. Terstond werd besloten den duim te amputeeren, doch het gif had al te veel vordering gemaakt, zoodat besloten werd den patiënt Ijlings naar het militair hospi taal te vervoeren. De toestand van den man was ernstig. (Geld.") Gehuwde onderwijzeressen. In den Amsterdamschen Raad is de kwestie van de gehuwde onder wijzeres ter sprake gekomen. Gehuwde onderwijzeressen verzui men weinig, zei wethouder Den Her tog. De meesten blijven kinderloos, alums bljjft het gezin gewoonlijk zeer beperkL Van de 104 gehuwde onder wijzeressen te Amsterdam hebben 69 in 't geheel geen kinderen. Hier hoeft geen woord b|j, schrijft het Fr. Dg bi. Als dót de toekomst worden moest van ons Nederlandsch volk, dan, meent bet blad, konden we voor de Hollandsche natie de doodsklok wel luiden gaan.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1915 | | pagina 1