HELDERSCHE COURANT VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna No. 4466 DINSDAG 18 MEI 1915 43e JAARGANG Abonnement per 3 mnd. 65 ct, franco per post 90 ct., Buitenland f 1.90 Zondagsblad 371 45 „0.75 Modeblad 65 75 „1.00 Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER Bureau: Koningstraat 29 Interc. Telefoon 50 Advertentiën van 1 tot 4 regels (bij vooruitbet.) 30 cent. Elke regel meer 6 ct. Ingezonden mededeeiingen van 1 tot 4 regels 75 cent. Elke regel meer 15 cent. Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hooger berekend. Groote letters en cliché's naar plaatsruimte. - Bewijs-exemplaar 2.V cent. Adrianus iacobus Joannes van Steyn. f Zij, die den burgemeester, bij zijn terugkomst van zijn ziekte verlof, gezien hadden, hadden het al voorspeld: de patiënt, was nog doodziek en zijn verblijf alhier zou wel niet van langen duur zijn. En zoo was het ook: nadat de heer Van Steyn 24 Juni 1914met ziekteverlof vertrokken was om te trachten voor zijn leverkwaal ge nezing te vinden in de zachte Geldersche lucht, keerde hij, na eene afwezigheid van 8 maanden, den len Maart weder naar zijne stand plaats terugniet genezen, maar zelf vol goeden moed. „Als ik maar weer aan den gang ben", zoo zeide hij wel, in particuliere ge sprekken, „dan zal het wel weer gaan." Maar het ging niet. De situatie voor het hoofd eener gemeente als den Helder, sinds den aanvang van de mobilisatie af in staat van beleg verkeerend, was geheel verschillend van de vroegere, en bracht uitteraard geweldig veel soesah mede. Voor een doodzieken, ver zwakten man nu juist niet een gewenschte situatie. En wat voorzien was, geschiedde, gauwer nog dan wij gedacht hadden1 Maart weder hier gekomen, vertrok de heer Van Steijn reeds 11 April weer naar Velp en thans, eene maand later, bereikt ons het bericht van zijn overlijden. De dood komt altijd te snel, en hoewel niemand op de terugkomst van den heer Van Steyn rekende, is toch het doodsbericht voor velen nog onverwachts gekomen. Een populaire figuur was de burgemeester onzer gemeente niet. Eenzelvig en teruggetrokken, leidde hfi, de ongetrouwde, een eenzaam leven. Nimmer kwam hij in 't openbaar of toonde hij met de daad belangstelling in de zaken der bevolking. In de gemeentelijke politiek daarentegen was hij doorkneed; niemand dan h(j was overal zoo goed ingewerkt, eu in den Raad toonde hij zich een sterke figuur, slag vaardig in zijn repliek. De woorden, door hem in den Raad gesproken bij de aanvaarding van zijn voorzitterschap, den lBden Februari 1896 „Ik houd veel van werken en zal trachten mij spoedig op de hoogte te stellen", zijn gebleken geen ijdele klanken te zijn: veel en lang hoeft de Burgemeester gearbeid, den ganschen dag schier kon men hem op het gemeentehuis vinden, gereed om ieder aan te hooren. Geboren den 3en October 1851 te Baarn, werd de heer Van Steyn op 33-jarigen leeftijd, n.1. 10 Januari 1884, benoemd tot burgemeester van Nijeveen, welke functie hij tot aan den datum van zijne benoe ming te Helder bekleedde. Bij Kon. besluit. van 4 Februari 1896 alhier benoemd in de plaats van den overleden burgemeester C. A. Beukenkamp, aanvaardde de heer Van Steyn 13 Februari d.a. v. zijn nieuw ambt. In een buitengewone zitting van Donderdag 13 Februari 1896 werd de nieuwe burgemeester, bij monde van den toenmaligen oudsten wethouder, den heer Groen, geïnstalleerd. Gedurende zijn burgemeesterschap kwam veel tot stand, wat onze gemeente tot bloei heeft verstrekt. Zoo werd het Ziekenhuis verbeterd, scholen werden ge- en verbouwd, waaraan het Rijk met een buiten gewoon subsidie in de kosten, ten bedrage van 50 pet., bijdroeg. Voor de Rijks Hoogere Burgerschool heeft de Burgemeester zich bijzonder beijverd, met als gevolg de stichting daarvan. Verder kwam onder den heer Van Steyn tot stand eene Rijks- normaalschool, een Burgeravondschool, (met opheffing van de bestaande Industrieschool), eene verplaatsing en uitbreiding van de Zeevaart school, terwijl voor de Ambachtsschool subsidie verkregen werd. De belangrijke bedrijven der Gasfabriek en Waterleiding werden door de gemeente overgenomen en aanzienlijk verbeterd en uitgebreid. Van jongeren datum is de instelling van een keuringsdienst voor vee en vleesch en voor voedingsmiddelen. Een plan voor uitbreiding dei- Gemeente is eveneens van den Burgemeester afkomstig, terwijl voor woningbouw herhaalde malen rijksvoorschotten werden verkregen. Tenslotte noemen wij nog verbetering van straten en plantsoenen, die door den heer Van Steyn zijn ter hand genomen en uitgevoerd. Op pagina 4 van dit blad is opgenomen 1. De expeditie van luit Roblnson. 2. Ingezonden. 3. Feuilleton. DE OORLOG. De offlcleele legerberlchten van 14, 16 en 16 Mei 1915. Van het Westelijk front. Het Fransche communiqué van den Hen 's avonds deelt mede, dat de Franschen in weerwil van het on gunstige terrein het offensief in de streek van Atrecht voortzetten. Z.W. van Angres werd een Duit sche loopgraaf vermeesterd ter lengte van 1 K.M. Verder werd een versterkt bosch en een loopgraaf van de tweede linie veroverd. Sedert Zondag (9 Mei) werden 100 Duitsche officieren gevangen genomen en 20 kanonnen, waaronder 8 zware, 100 machinegeweren en loopgraaf- mortieren vermeesterd. Een aanval der Duitscbers in het bosch van Ailly werd afgeslagen. Het bericht van den 15en meldt behalve het hierboven genoemde, een vordering der Franschen bij Souchez, ter breedte van 300 Meter. Bij den aanval in het bosch van Ailly slaagden de Duitschora er tijde lijk in de Fransche loopgraaf te be zetten. Door een tegenaanval werden zij echter verdreven. Het avondcommuniqué van den 16en geeft aan, dat de Franschen Noordelijk van Yperen de Duitschers even teruggedrongen hebben. Ingezonden Mededeeling. Aandoeningen der huid. De huid is blootgesteld aan tal van aandoeningen, welke door de jeuk en pijn het leven van den patiént haast ondraaglijk maken. Bovendien zijn zij dikwijls onooglijk en bieden zij hard- nekkigen weerstand aan elke behan deling. Foster's Zalf geneest de huid door haar verzachtende, antiseptische en heelende eigenschappen. Zij gaat de ontsteking tegen en is bekend als een der beste geneesmiddelen tegen ec zeem, huiduitslag, gordelroos, schurft, inBectenbeten, winterhanden en voe ten, netelroos, dauwworm en alle jeukende huidziekten. Foster's Zalf (let op den juisten naam) is te den Helder verkrijgb. bij Alb. ten Klooster, Keizerstraat 93. Toezending geschiedt franco na ontv. v. postw. u f 1.75 p. doos. (23) Een aantal loopgraven aan het front bij het Sas en oen gedeelte van Steenstraete werd hdroverd. 60 man werden gevangen genomen en 3 machinegeweren vermeesterd. De tegenaanvallen der Duitschers, welke in het bericht van den 16eu gemeld worden, leverden geen succes op. Bij deze gevechten namen de Franschen 6 mitrailleurs en 1 mortier. Noordelijk van la Bassée bleven de Franschen vooruitgaan, evenals ten N. van Arras bij den Loretteheuvel. De Engelsche opperbevelhebber deelt dd. 16 Mei mede, dat de aanval van het eerste leger tusachen Riche- bourg, la Voué en Festubert de vij andelijke linie over het grootste ge deelte van het front ter lengte van twee mijlen doorbroken heeft. De aanval begon te middernacht ten Zuiden van Richebourg en la Voué, waar de Engelschen twee achtereen volgende rijen loopgraven over een front van 720 meter hebben veroverd. Een mijl verder zuidwaarts hebben wij vervolgt de mededeeling met een anderen aanval bij het aan breken van den morgen loopgraven ter lengte van bijna 1100 meter ver overd en het succes over een afstand van 540 meter zuidwaarts uitgebreid door de Duitsche loopgraven met ge schut te beschieten. Hier overschreden wij den weg van Festubert naar la Quinque en drongen wij nagenoeg 1,5 kilometer binnen de Duitsche linie. De strijd duurt in ons voordeel voort. B(j Yperen is het gedurende de laatste 48 uur rustig geweest. Het Duitsche legerbericht van 15 Mei meldt, dat bij Steenstraete een vijandelijken aanval werd afgeslagen, en aan den weg St. Julien Yperen vorderingen werden gemaakt. Zestig Engelschen en 3 officieren werden gevangen genomen. Z.W. van Ryssel ontwikkelden zich artilleriegevechten. De infanterie kwam echter niet in actie. Aanvallen der Franschen by de Lorettehoogte en aan den weg Essey- Flirey (O. van Verdun) werden afge slagen. Z. van Ailly en ten O. van de Maas werden eenige loopgraven ge nomen, evenals in het bois le Prötre. Het bericht van den 16en begint met de mededeeling dat sedert Zon dag ten N. van Yperen de stellingen der Duitschers by Steenstraete en het Sas, door zwarte troepen aange vallen werden, welke steeds - onge acht de verliezen opnieuw voor- uitstormden. Ten N. van Atrecht en bij Souchez werden de aanvallen der Franschen afgeslagen. Ten W. van Argon ne werd een Fransch steunpunt veroverd, het welk 600 M. hoog lag en 200 M. diep was. Het lag ten N. van Ville sur Tourbe, en bleef, niettegenstaande de Franschen drie nachtelijke aanvallen ondernamen, in handen der Duitschers. Aan den Westelijken zoom van het le Prètre-bosch duurt het gevecht nog voort. Van het O o s t e 1 Ij k front. Een bepaald front is op het oogeu- blik op het Oostelijk gevechtsterrein, nog niet aan te geven, tenminste voor zoover betreft het terrein in Galicie. WaarschljnHjk is het dat aan de San of de Weichsel zich gevechten zullen ontwikkelen, welke moeten uit maken of de Russen Galicie geheel zullen moeten ontruimen, dan wel dat zij het gedeelte ten O. van de San zullen kunnen behouden. Het ligt voor de hand, dat de Rus sen achter de San krachtigen tegen stand zullen bieden, en hierbij reke nend het feit dat de Oostenrijksc'ne en Duitsche troepen door de snelle achtervolging de vermoeienissen en uitputting zullen gaan gevoe>n, heeft een standhouden achter genoemde rivier veel kans van slagen. Intusschen meldt het Duitsche legerbericht van den 15en dat de Duitschers Vrijdag het bruggehoofd van Jaroslau stormenderhand ver overden en Marwitz bereikt hebben. Ten Z. van Przemysl wordt de vervolging eveneens rusteloos voort gezet. Verder wordt gemeld, dat hetoffensief der Russen bij Swali na een klein succes aan hun zijde, hetwelk de Duitschers 3 kanonnen kostte, tot staan gebracht werd. Aanvallen bij de beneden Dubissa en bij Kalwarja werden afgeslagen. In de streek van de Njemen worden haastig versterkingen aangevoerd. In het legerbericht van den i6en Mei wordt medegedeeld dat Russische aanvallen in de streek van Sjawli afgeslagen werden gedurende den laatBten tijd werden er 1500 man krijgsgevangenen gemaakt. Aan de Dubissa moest een klein Duitsch detachement wijken yoor een een sterke macht Russen, en verloor hierby 2 kanonnen. Zuidelijker werd een Russische aanval afgeslagen. Eveneens werden aanvallen van den vijand afgeslagen bij Augustow eu Omulew. Tusschen de Pilica en de boven-Weichsel rukken de verbon den legers op en eveneens op het front Sambor, Stryj, Stanislaw. Aan de beneden San bieden de Russen tegenstand. Hot Oostenrljksche communiqué van den IBen meldt dat de troepen Rudnik en Lezajsk (tusschen Jaroslaw i Przemysl) heroverd hebben. Het 10e Oostenrijksche legerkorps, hetwelk in Przemysl thuisbehoort, staat thans weer voor de poorten der stad. Zuidelijker werden Sambor en Boryalau weder hernomen. Aan de Pruth linie vallen de Russen aan. Noordel(jk van Kolomea werden de aanvallen van den vijand in bloedige gevechten afgeslagen. In vervolg hierop wordt d. d. 16 Mei uit Weenen gemeld dat de Russen op het traject Rudnik-Przemysl over den San teruggeworpen zijn. In de streek van- de hoogte van Magiera werd de sterke Russische achterhoede uiteengeslagen. 1000 man werden gevangen genomen en 11 mitrailleurs veroverd. In 'Z. O. Galicie werden ten N. van Kolomea nieüwe aanvallen der Russen Een bericht uit Konstantinopel zegt dat de vloot der geallieerden, sedert het torpedeeren van eenige schepen, een heel stuk achteruit geweken is. Een Turksch communiqué meldt verder dat bij Ariboernoe de gelande troepen, ondanks de ontvangen ver sterkingen niet vooruit kunnen komen. Bij Sedil Babr handhaven zij zich in oude stellingen. Vijandelijke torpedobooten welke de Dardanellen wilden binnendringen werden gedwongen terug te keeren. Een poging van den Franschen kruiser „Charles Martel" om op den kust van Klein Azie troepen te landen werd verijdeld. Van Russische zijde wordt medege deeld volgens een bericht uit Turksch- Duitsche bron zou het Russische es kader, dat den Bosporus bombardeerde, voor de Göbon, die het Russische ad miraliteitschip zou hebben beschadigd, naar Sebastopol gevlucht zijn. Uit gezaghebbende bron meldt men, dat de Güben ongeveer 200 schoten gelost heeft, welke alle misten. De Göben daarentegen is den Gouden Hoorn binnengekomen met een door zeilen gestopt gat, het bovendek stuk ge schoten en een beschadigde schoor steen. Ook waren er vele dooden en gewonden, waarvan het aantal zorg vuldig geheim gehouden werd. Op zee. De „Lusitania". Berlijn, 16 Mei. Uit het rapport van de duikboot, die de „Lusitania" in den grond boorde, blijkt het vol gende De duikboot kreeg het stoomschip, dat geen vlag voerde, den 7den Mei, om 2 u. 20 min. nam. midden-Euro- peeschen tijd, bij mooi, helder weer, aau de Zuidkant van Ierland in het zicht. Om 8 u. 10 min. werd een torpedo afgevuurd, die de „Lusitania' aan stuurboord ter hoogte van di commandobrug trof. Op de ontploffing van de torpedo volgde onmiddellijk Ingezonden Mededeeling. HERMAN NYPELS - HELDER. Hasranmode-Artlkelen. Gemaakte kleeding. Kleeding naar maat. Steeds het nieuwste. een tweede, zeer veel krachtiger ontploffing. Het schip kreeg spoedig slagzij naar stuurboord en begon te zinken. De tweede ontploffing moet aan het vlamvatten van in het stoom schip aanwezige schietvoorraden toe geschreven worden. - Voor den plaatsvervangendon marinestaf, w.g. Von Behncke. Volgens de Engelsche lezing is de tweede ontploffing een ontploffing van de stoomketels of stoompijpen geweest. Het gevecht op de Noordzee. Berlijn, 15 Mei. Het den 3en Mei ambtelijk bekend gemaakte gevecht tusschen Duitsche voorposten booten en Engelsche strijdkrachten op den len Mei, speelde zich in het zuidelijk gedeelte van de Noordzee af en had volgens de berichten van twee Duit sche vlieger-officieren, die ooggetuigen waren, het navolgende verloop: Vier Engelsche bewakingsschepen (in dienst der Engelsche oorlogsmarine staande trawlers) de „Barbados C F 36", de „Columbia H 42", de „Christi H 936" en een vierde stoomer, zonder naam of nummer, naderden het Hol- vuurschip de „Noord-Hinder" uit zuid westelijke richting, toen uit het westen onze beide voorpostenbooten aan kwamen. Een daarvan schoot op de „Columbia" een torpedo af, waarna dit vaartuig binneu een halve minuut zonk. Het Engelsche bewakingsvaar tuig, zonder naam en nummer, haalde daarop direct de vlag neer en werd daarom door onze booten niet aan gevallen. Terwijl het Engelsche vaar tuig de „Barbados" door onze twee voorposteDbooten met de kanonnen werd beschoteD, begon de boot, die „Columbia" getroffen had, aan de red ding van de bemanning van dat vaar tuig. Daarbij werd echter van het Engelsche schip de „Christi" beschoten waardoor het reddingswerk moest ge staakt wordeD. Het schip zonder naam en nummer begon nu ook aan den strijd deel te nemen, hoewel het de vlag had gestreken. Het artilleriege-. vecht moest afgebroken worden toen een divisie Engelsche torpedojagers opdaagde. Uit voorstaanden goed waarge nomen loop der gebourtenissen blijkt, dat het reddingswerk van onze voor- posteuboot door de Engelschen zelf werd verhinderd, en dat hun oorlogs vaartuig tegen de bepalingen in reeds zijn vlag had neergehaald. Duikboot geramd De kapitein van het Engelsche s.s. „Collairnie" heeft meegedeeld dat hij Zaterdag 8 Mei uit de kust van Northumberland waarschijnlijk een duikboot hoeft overvareD. De beman ning voelde dien dag plotseling den schok van een aanvaring en een oogenblik later kwam een groote hoe veelheid olie bovendrijven. Dit ge beurde dicht bij de plaats waar 's ochtena van denzelfden dag de s.s. „Queen Wilhelmina" en de „Don" waren getorpedeerd. De kapitein ver moedt dat zijn schip de Duitsche duikboot bij toeval heeft geramd. Duitsch transportschip In den grond geboord. St. Petersburg, 15 Mei. Een smal deel duikbooten van de Oostzeevloot, van den gewonen kruistocht terug gekeerd, rapporteert, dat een der duikbooten op 10 dozer by Libau een door oorlogsschepen geconvoyeerd vij andelijk, transportschip in den grond heeft geboord. Duitsche onderzeeërs In de Middellandsche Zee. Athene, 16 Mei. De gezant alhier kreeg van den commandeerenden ad miraal van de Engelsche Dardanellen- vloot bericht over de aanwezigheid van Duitsche onderzeeörs in de Mid dellandsche Zee. De Athener bladen melden dat een Duitsche onderzee boot bij Kaap Doro (eiland Euboea) is gezien. Zweedsch stoomschip opgebracht. Hamburg, 16 Mei. Het Zweedscho stoomschip „Bjoern", geladen met erts en levensmiddelen, en onderweg naar Londen, is aangehouden en naar Hamburg opgebracht. Deensch stoomschip getorpedeerd. Londen, 15 Mei. De dagbladen melden dat het Deensche stoomschip „Martha" vandaag bij Aberdeendoor een Duitsche duikboot in den grond is geboord. Uit Engeland. De Engesche bladen van Zaterdag wijden veel aandacht aan het besluit van den koning van Engeland om den keizer van Oostenrijk, den Duit- schen keizer en nog zes Duitsche bondsvoraten en prinsen als ridders van den Kouseband te schrappen. In vele opzichten het belangrijkste nieuws van de week, zegt de „Daily News". Dat in een tijd, waarin zoo groote en vreeselijke dingen gebeuren, ernstige menschen zoo kinderachtig kunnen zijn om aan een dergelijke betooging zooveel waarde te hechten De Antl-Duitsche opstootjes in Engeland. Er mogen Engelsche bladen zijn, die het gepeupel tegen Duitschers in Engeland hebben aangehitst en de uitspattingen van verleden week ver- schoonen, er zijn er, de Daily News o.a., die er scherp over hebben ge schreven. Zoo ook de New Statesman, die het plunderen „een schande voor de natie" vindt. De grootste schuld geeft het blad echter niet het gepeu pel, maar de politie en eenige ma gistraten. In vele gevallen, schrijft het, was het volk volstrekt niet wild en razend, maar heel kalm en goed moedig, en de politie niet zoozeer onmachtig als wel onwillig om tus- schenbeide te komen. In éen geval werd het vernielingswerk hoofdzake lijk door jongens van negen of tien jaar verricht, terwijl de volwassenen ze aanmoedigden. Daar waren vijf politie-agenten bij, een ervan bereden. Zy hadden de menigte gemakkeiyk kunnen verstrooien, maar ze keken glimlachend toe. In een ander geval deed de politie zelfs mee aan het uitdeelen van geroofde biscuits. Groote meubelen werden onder de oogen der politie op karren weggereden. Nogerger echter vindt de New States man wat de politierechters deden. In verschillende hoven te Londen werden de schuldigen, die in gewone omstandigheden zwaar zouden zyn gestraft, beboet met een daalder of voorwaardelijk vrijgesproken. Dat is een aanmoediging van de politie om door de viDgers te zieD. Van de bladen haalt de New Statesman do radicale Star aan, die het verslag van een plundering aldus begon „In Smithfleld is er vandaag een opgewekte jacht op Duitschers ge weest." Dat men wel eens voor een Duitscher hield, biykt uit het volgende: Woensdagavond heeft het gepeupel te Goldthorpe, een mijnwerkersdorp by Doncaster een aanval gedaan op den winkel van een En- gelschman, van wien het gerucht ging dat hy een Duitscher was. Een aanval vreqzende, was hy zijn winkel gaan barrikadeeren, hetgeen juist den argwaan van het volk wekte. Men begon met steenen en andere pro jectielen te gooien. Bakewell, zoo heette de Engelschman, beantwoordde den aanval met revolverschoten, daarin bijgestaan door zyn zoons. Het gepeupel werd hierdoor nog woedender, bestormde den winkel en sloeg er alles korten klein. Bakewell was met de zijnen in zijn woniDg achter den winkel gevlucht en had daar weldra een beleg te doorstaan. Hyzelf en zijn zoons schoten met revolvers op de inbrekers en de oen na den ander moest worden wegge dragen. Eindelijk wist de politie, die aanvankelijk niets had kunnen uit richten, de overhaud te krygen en den aangeranden winkelier te ont zetten. Van de gewonden moesten er twee in het hospitaal worden opgenomen. Bakewell en zijn zoons benevens nog een bediende werden in hechtenis genomen wegens „schieten met het oogmerk zwaar lichamelijk letsel te veroorzaken". De Hamburger Nachrichten ver neemt uit Berlijn: Men kan als zeker aannemen, dat interneerings-maatregelen tegen de Duitschers in Engeland ge nomen, van Duitsche zyde met ver- geldings-maatregelen zullen worden beantwoord. Voor de schade, die Duitschers in Engeland hebben geleden, zal na- tuuriyk de Engelsche regeering aan- sprakeiyk worden gesteld. Italië. Hoe de houding van Italië zal zyn is nog niet te zeggen. Door het ge- heele land hebben onlusten plaats. De oorlogsgezinde pers slaat een hoogen toon aan. Vooral heeft de verbittering van het volk zich gericht tegen Giolitti. Men beschuldigde hem zelfs van landverraad. Intusschen is een geheel nieuwe toestand ingetreden. Nadat de voor zitter van de Kamer, Marcora, de opdracht van den koning om een nieuw kabinet te vormen geweigerd had, kreeg Salandra kans opnieuw te worden aangezocht. Deze toch heeft zich van iedere verbintenis met een of andere politieke party weten vrij te houden. En inderdaad meldt dd. 16 Mei een bericht uit Rome, dat de koning het ontslag van het ministerie niet heeft aangenomen, zoodat dit in zijn geheel aan het bewind blijft. Zonder twijfel hebben de ernstige onlusten hierop hun invloed uitge oefend. Zoo herhaalden zich Zaterdag te Rome de demonstraties, welke nu een revolutionair karakter droegen. Men richtte zich met scheldwoor den tegen Duitschland en Giolitti, die als aan Duitschland verkocht werd aangeduid. Ook tegen Von Btllow werd met woorden gedemonstreerd. Deze reed heden echter als gewoon- ïyk uit. Op verschillende plaatsen der stad vonden handtasteiykheden plaats tegenover diegenen die het neutrali- teitsdenkbeeld verdedigden. Later op den avond kwam het, naar aanloi- ding van de toespraak van 'd Annuzio in het Constanzi-theater, tot ernstige onlusten, vooral in de omgeving van dat gebouw. De betoogers sloegen de straatlantaarns stuk, zoodat de ge- heele Via Viwiale in diepe duister nis werd gehuld. Barricaden werden opgeworpen en de oproerlingen trok ken de revolvers. De betoogers hadden de winkeliers gedwongen om te sluiten en ook werd verlangd, dat de voorstelling in het Guirinotheater zou ophouden. Uit talryke steden, bijv. uit Milaan, Florence en Venetië, komen ook be richten van heftige betoogingen. In Milaan moet het zelfs bijzonder heftig zyn toegegaan. Niet alleen de republikeinsche organisaties bedreigden de monarchie met het alternatiefoorlog of repu bliek, maar ook de comités voor een tusschenkomst in den oorlog, waartoe ook monarchisten behooren, verklaard volgens denzelfden correspondent de monarchie voor afgedaan, wanneer de koning den oorlog niet verklaarde. Ook te Palermo zijn betoogingen voor den oorlog gehouden. Studenten droegen in optocht onder begeleiding van kaarsdragers een doodkist, waarop geschreven stond: „Hier rust met Giolitti de waardigheid van Italiö". De kist werd op een plein neergezet, waarna verscheiden sprekers optraden. Ook brak de menigte door het cordon van troepen voor het Oostenrljksche consulaat en zelfs schoten zouden er gevallen zyn. Met moeite was einde lijk de rust hersteld. Zelfs herhaalden de samenscholin gen te Rome zich op Zondagmorgen. Een detachemont dat naar het Paleis trok de handhaving der openbare orde is aan de militaire autoriteiten opgedragen werd door een groote menigte begeleid. Tienduizend personen kwamen samen voor het ministerie van bui- tenlandsche zaken en juichten Sonnino en Salandra toe. De uittocht der Duitschers uit Italië scheen Zaterdag geëindigd te zyn. De treinen in de richting van den Gothard-tunnel waren byna leeg. Uit Duitschland waren de laatste Italiaansche arbeiders teruggekeerd. Het bericht dat het ministerie Salandra aanbleef werd door het volk met voldoening vernomen. Op straat riep het volk „leve de Koning", leve het leger", „leve Salandra". Rome, 16 -Mei. Het Oostenryksch- Hongaarsche gezantschap heeft de Oostenrijksch-Hongaarsche onder danen gelast zich gereed te houden op de eerste aanzegging Italië te verlaten. Volgens het Giornale d'Italia verzekert men, dat de Oostenrykera en de Hongaren zullen vertrekken. Amerika en Duitschland. Zooals wy in ons vorig nummer mededeelden is door Amerika een nota gezonden aan Duitschland waarin verzocht wordt de vyandelljkheden tegen non-combattanten te staken en in alle geval eerst het schip te doen onderzoeken eu aan passagiers en bemanning gelegenheid te geven het schip te verlaten. De nota is in de Engelsche pers met ingenomenheid ontvangen. Het ia een nota, die zoowel in inhoud als in uitdrukking aan de beste tradities van de Amerikaansche diplomatie herinnert" - zegt de Times" over de nota der Vereenigde Staten aan Duitschland. Beleefd en voorzichtig van vorm laat het toch aan de Wilhelmstrasse geen twijfel over ten opzichte van de gevoelens of beslistheid van meening van de regeering der Vereenigde Staten. Niet alleen de Verbondenen, maar ook de neutralen mogen zich wel verheugen, dat de Vereenigde Staten ten slotte zich zoo krachtig en ter zake (van de gebeurtenissen ter zee) hebben uitgesproken. Het standpunt waarop president Wilson zich plaatst, is iets meer dan de verklaring van een nationale politiek. Niets minder dan het geweten der menschheid spreekt in die gematigde en tevens besliste zinnen. De consequenties van haar politiek om alle oorlogsregelen te tarten, ontvangt Duitschland1 nu vierkant thuis. De Daily News" noemt de nota een meesterstuk onder de staats documenten. Het bevat geen woord te veel en laat aan Duitschland de keuze om terug te keeren van ingeslagen weg, waarop het oorlog meent te moeten voeren. Ook de Amerikaansche bladen zyn zeer tevreden over de nota. De Fransche pers is er eveneens best over te spreken. Clemenceau schryftWilson heeft duidelijk de stem vau het Amerikaansche volk doen weerklinken en zijn nota is van groote politieke hoffeiykheid, maar tevens van krachtige vastberadenheid. Revolutionaire beweging in Portugal. Madrid, 15 Mei. Officieel wordt kennis gegeven van een revolutionaire beweging in Portugal. Een eskader, dat de leiding heeft, is de Taag op gevaren en heeft Lissabon gebombar deerd, waar aanzienlijke schade is aangericht. Het bombardement van Lissabon moet tal van slachtoffers hebben ge- eischt. De bevelhebber van den krui ser „Vasco di Gama" moet vermoord zyn. Het leger en het garnizoen van Lissabon blijven den president Arri- aga trouw. Madrid, 16 Mei. Een draadloos te legram uit Lissabon meldt, dat men het oproer meester geworden is. Ka pitein Martines Lima heeft het bevel over de republikeinsche troepen op zich genomen. Naar aanleiding van de berichten uit Madrid over Portugal deelt het Portugeesche gezantschap te 'sGra- venhage het volgende mede Tengevolge van een volksbeweging, by welke zich leger en vloot hebben aangesloten, heeft de regeering van generaal Pimenta de Castro haar ont slag bij den president der republiek, den heer Manuel d'Arriaga, ingediend. Deze heeft de opdracht tot het vormen van een nieuw kabinet opgedragen den heer Joan Chagas, welke hieraan heeft voldaan. Opdat men niet gelooven moge, dat bedoelde bewegiug voortspruit uiteen minder normale werking van de re publiek, brengt het gezantschap in herinnering, dat het kabinet van ge neraal Pimenta de Castro de bijeen komst van het parlement had ver hinderd. Ook had hij als dictator maatregelen afgekondigd, welke tot de uitsluitende bevoegdheid van het parlement behoorden, met name do amnestie van royalisten, die tegen do republiek hadden samengespannen, de hervorming van de kieswet, het wegzenden van de door het volk ge kozen gemeenteraden en hun vervan ging door administratieve commissies, het afzetten van republikeinsche amb tenaren, enz. Ouitschland's belastingen en monopolies na den oorlog. Zaterdagavond hield te Maagden burg de Rijksdagafgevaardigde Pack- nike een rede over den stand van den wereldoorlog, waarin hij zich uitliet over wat, na den oorlog, vol gens zyn meening de tyd zou brengen voor Duitschland aan oorlogstoerus tingen en belastingen. De kanonnen, de soldaten, de Zep pelins en al wat voor de verdediging noodig was op peil en op 't hoogst mogeiyke peil van volmaking te brengen en te houden, daarop komt 't aan in de toekomst,evenals wij ook in het verleden in die richting hebben moeten werken, zeide spreker. Ten opzichte van het leger en de vloot zal veel iiiouw moeten aange schaft worden wat hier slechts aan geduid wordt door te noemen: de vestingbouw op een nieuwe basis te schoeiende cavalerie te hervormen de kanonnen en de projoctielen te verbeteren en nog veel meer. De vele ervaringen in don oorlog opgedaan moeten wy ons ten nutto maken. Stel u voor, welk een storm er van alle kanten zal losbarsten op de werveD, want tedere staat zal dan zooveel mogoiyk duikbooten willen bezitten, daar de waarde dier booten vroeger hun nog niet zoo duideiyk gebleken is als nu. Daarmee betreden wy het gebied der financiën. Belastingen zullen ko men opdagen dermate als men zich thans nog, zelfs in een droom, niet kan voorstellen. Om van enkele din gen niet te spreken, zullen die be lastingen wel vanzelf komen, maar wy dienen er ons thans toch reeds even om te bekommeren. De lasten moeten grooter worden daar wij het aan onze dapperon schuldig zijn om voor hen te zorgen als zij kreupel tot ons wederkeeren en ook te zorgen voor diegenen die door onze atryders achtergelaten worden en in nood verkeeren, omdat zy hun broodwin ners verloren. Wij willen daarvoor zorgen zoo sprak Pacnike volgens de „Vorw&rta" en het parlement is bereid 't uiterste daarvoor te doen en, naar ik meen, ook het volk. Aan die dapperen heeft 't toch alles te danken en het moet ook later aan hen offers weten te brengen. Die offers zullen groot worden en de rentelast dier milliarden loopt geweldig hoog op, zelfs tot cijfers die een duizeling veroorzaken kunnen. Zoo hoog zullen die sommen zijn, dat wij waarschynlijk een tijdperk van monopolies krygen, want dat alles is met de gewone directe belas tingen en de gebruikelijke indirecte belastingen hoegenaamd niet meer te dekken. Wy moeten ons dus vertrouwd maken met het voornemen om be zwaren die vroeger te berde werden gebracht, terug te houden. Hier geldt alleen de noodzaak en een beslist: wat moet geschieden dat z a 1 ge schieden. Over den vorm van hau- delsmonopolien zal dan in het par lement des te eerder een beslissing kunnen genqmen worden. BINNENLAND. Qoedkoop brood. Tot dusver heeft in de verschillende provinciën het volgende aantal ge meenten zich bereid verklaard tarwe meel van de Regeering te betrekken ter bereiding van RegeeriDgsbrood 12 cents per K.G.: in Zuid-Holland 60, in Noord-Holland 30, in Zeeland 25, in Overysel 9, in Groningen 1 (de gemeente GroDiDgen), in Gelder- Land 14, in Limburg 2 (Maastricht en Roermond), in Noord-Brabant 9, in Utrecht 8, in Friesland 7, in Drente 1 (de gemeente Meppel). De pryzen, waarvoor de gemeenten het tarwemeel van de Regeering zul len betrekken, varieeren tusschen f7 (in Vlaardingen; en f 13.50 (in Roer mond), per 100 K.G. De gemiddelde prya bedraagt f9 per 100 K.G.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1915 | | pagina 1