COURANT
VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE
Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
EersteïBlad.
No. 4468
ZATERDAG 22 MEI 1915
43e JAARGANG
Abonnement per 3 mnd. 65 ct., franco per post 90 ct., Buitenland f 1.90
Zondagsblad 37$ 45 0.75
Modeblad 65 75 1.00
Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
Advertentiën van 1 tot 4 regels (bij vooruitbeL) 30 cent. Elke regel meer 6 cL
Ingezonden mededeelingen van 1 tot 4 regels 75 cent Elke regel meer 15 cent
Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hooger berekend.
Broote letters en cliché's naar plaatsruimte. - Bewijs-exemplaar 2$ cent
Op- en ondergang van Zon en Maan
en tijd van hoogwater (Texel).
2011 watfr
Met op: onder: op: onder: v.m.:n.m.
Zondag 23 a, 0.69 m. 118 3.64 8.- £2 2.11
Maandag 24 2.82 1.28 3,62 £2 8.16 3.26
Dinsdag 25 3.49 1.41 8.60 8,3 4.28 4,37
Wounsd. 2c, 652 1.65 3.49 8.4 559 659
Donderd. 27 658 aii 3.48 85 6.26 6.40
Vrijdag 28 8.82 2.40 3.47 £6 7.18 734
Zatordag 29 9.63 350 £46 £7 8.7 830
LIJST van ingekomen an vertrokken
personen.
INGEKOMEN.
Naam: Beroep: Woonplaats: Van: Gel.
H.B.Grave,arb.,Achter-BiHD.h 27,Gronlngen. R.C.
II.W.Balloort^dj.-Loodscora.,Buit.b.Maasal. N.H.
T.Kelderman;kaasm.ltn.,Kocgrasl2Sd,Edam.
N.v.Woersem,schlpp3leRozendwjtr3,A'daiu.„
P.v.Dulin,landman,KoegrasSto,CaUantsoog.
D. Kulk, arbeider, Koegras 65, Barradeel. Goen.
L.Hildosbeim,bakk.KonIngstr.UO,Groningen.N.I.
M.WUt, luit. tx.,Hoofdgr.78, HellevoeUlufs. N.H.
W.B.ter Harkei,gez.sch juli., Q.gr.78,Rbeden. N.I.
W. F. Pot, electrotechniscb Ingenieur,
Stationsweg 10, Watergraafsmeer. Goen.
C SUvlus. timm.-maj, Achtergr.W./Z.lG, A'd. N.H.
il.C.C.terPoorten,z.b.,Kanaalw.l22,'s-Hage. D.Gez.
W. Raat—Schilder, z. b., Koegras 843, Züpe. R.C.
W. Dral, sergt.-botlollor, Onrust 6c,Vlieland. E.L.
P.J Slgner, bediende, Spoorstraat 132, Delft. N.H.
A. Glim, arbeider, Koegras 163, Winkel. R.C.
G. Jimmink, z.b., Koegras, Callantsoog. N.H.
K.H.Grootveld.korp. torp.m.,Klorastr.ll,A'd.
P.:Sclirieken,arb.,Schag.str.26,Basslngerhorn.
LJacobs,korp. bottol.,2eVroon8tr.27,Arnhem.
J .H.Memdorink^erg.-st.,Paral lol w.47,A'dam. R.C.
Jb.v.Hinte,loer.R.H.B.S ,W.str.l04Leouward.N.H.
J.O.IIc-uders,bootsman,KLDultstr.45,A'dam. R.C.
VERTROKKEN.
Naam: Beroep: Van: Naar: Gel.
Wed^..v.Aanholtj;.b.,Keiz.8tr.60,öilver8um.N.U.
H. de Bie, gepd., Keizerstraat 98, Schoten.
O.Stius,spoorw.beambto.KocgraSjGroosbeek.
Wed.J5Ietselaar^.b.,Weltevreden24,Wormer.
P.Bus,sergt.-maJ.mar.,Bianenh.lS4,Arnhem. D.G.
W.J.Heudenrl)k,bloemi8t^3r.w.8tr.4,Steenw. R.C.
R. Scbrieken, arb., Koegras 163, Assendelft. N.H.
Dr. J. J. Tesch, Dr. in Wis. en Natuurkunde.
Binnenhaven32, Lelden. D.Gez.
DE WEEK.
18 Mei.
We hebben 't, dezer dagen, ge
hoord, wij allen, in het vaderland.
We hebben 700 leden van den Kon.
Nederlandsehen Scherpschuttersbond.
En het anderhalf-maal minder groote
Zwitserland telt 122.479 leden van
zijn „Schützen-verein."
Zulke cijfers spreken.
Ik geloof wel, dat de heeren Van
Aalst e. s. het juiste oogenblik heb
ben gekozen voor indiening, bij de
Stafeen-Generaal, van hun adres tot
invoering, in Patria van alge-
meenen oefenplicht, 't Heeft, dat
bleek toch wel zeer duidelijk in de
Parlements-zitting van Dinsdag 18
Mei, - weerklank gevonden. Men
begint te begrijpen't Heeft, inder
daad, zeer lang geduurd.
Maar nu is de dikke huid van het
niet-begrljpen, niet-beseffen, dan toch
doorpriemd. Nu snapt men dan toch
in het oude vaderland, van
hoeveel waarde 't is om in deze
bange tijden waarin Nederland nog
altijd behoed werd tegen de groote
wereldramp, te maken, dat althans
alle Nederlanders, die jong, sterk,
weerkrachtig z(jn; in staat zich te
oefenen; zich naar minister Bos-
boom's woord in de Parlements-zitting
van 18 Mei, toen werd goedgekeurd
het ontwerp tot uitbreiding van den
Landstorm en aanvulling van de Land
stormwet, opmaken tot beveiliging
van het goede, oude, arme Patria
tegen overweldiging.
Inderdaad, de tijden zijn nu rijp.
En men heeft, thans, het Ijzer te
smeden, wijl 't heet is. Zooals de heer
Van Doorn in de Parlements-zitting
van dien 18en Mei heeft gezegd. Het
is wel aan te nemen, dat in deze
stemming, de Nederlandsche Ver
tegenwoordiging alles zal goedkeuren,
wat samenhangt met het op 18 Mei
aangekondigde ontwerp tot verster-
Ingezonden Mededeeling.
Hos da spijsvertering werkt.
het voedsel eenmaal in
de maag is aangekomen, werken de
maagsappen er op indaarna gaat de
spijsbrei, onder den invloed van kron
kelende darmbewegingen, in de inge
wanden over. Indien dit regelmatig
geschiedt, gaat alles goed. Ongeluk
kigerwijze geschiedt het bij de ver
zwakten, bij de Ijloedarmen, bij allen
wier bloed om de een of andere reden
te wenschen over laat, op ganscb
andere wijze.
De maagsappen worden zeer lang
zaam afgescheiden, en de verwerking
van het voedsel is lang en moeilijk.
Bovendien zijn by de verzwakten de
kronkelende darmbewegingen krach
teloos, nauwelijks gevoelig; en de
spijsbrei in plaats van snel in de in
gewanden over te gaan, blijft in de
maag. Dan zegt de lijder: „Mijn eten
bezwaart mij". Somwijlen zijn daar
van brakingen het gevolg. Zoo ge
beurt het met hen die geen rijk on
zuiver bloed hebben. De organen
nemen hunne voeding en hun kracht
op uit het bloed. Indien de organen
slecht gevoed zijn, door een te arm
bloed, dan doen zij onvolkomen hun
werk, somtijds doen zij het zelfs in
het geheel niet. De Pink Pillen geven
rijk en zuiver bloed met iedere pil
en zetten daardoor alle verflauwde
organen in gang.
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar
a fi.75 per doos, en f9.— per zes
doozen bij het Hoofddepót der Pink
Pillen, Dacostakade 15, Amsterdam
voor Helder en Omstreken by
ALB. TEN KLOOSTER, Keizerstraat
93 on H. W. ZEGEL, Kanaalweg 63
te Schagen bij J. ROTGANSte don
Burg (Texel) bij T. BUIS en verder
bij verschillende Apothekers eb goede
Drogisten.
kiog van het leger, voor zoover de
omstandigheden 't gedoogen.
Wij hebben in Nederland in
de onmiddellijke nabijheid onzer gren
zen, de fel-geteistorde buren. Wij
beginnen nu, gaandeweg, te beseffen
wat het begrip „onafhankelijkheid
van den staat" beduidt
't Zeggen is, dat wij, - ondanks
periode van Godsvrede on Bestand,
periode van groote en hevige
politieke stormen tegemoet gaan.
Terwijl ik dit schrijf zal waar
schijnlijk reeds verschenen zijn het
voorstel tot benoeming vaneentljde-
lljken gezant bij het VatikaaD. Dat
van Regeeringswege immers zou ge
motiveerd worden met de bewering
dat 't, met het oog op den inter
nationalen toestand, - zeer ge-
wenscht is.
Zal 't van-uit den chr.-historischen
hoek bestormd worden?
Op 18 Mei, in de zaal des Par-
lements, zaten premier Cort v. d.
Linden en de aanvoerder, de leider
der chr.-historischen, de nog zoo
krachtige DeSavornin Lohman, langen
tijd met elkaar te confereeren. Voor
spel van verzoening en overeenstem
ming?...
Dr. Nolens was, dien 18en Mei, weer
in de zaal van ons Lagerhuis terug.
En hij werd omzwermd, de pas uit
Rome teruggekeerde prelaat... Daar
stonden dr. Bos, prof. Van Hamel,
nog vele anderen bij hem, tracht-
tend iets uit hem te krijgen. En hij
praatte welMaar het strakke, baar-
delooze gezichtje van den spitsigen
neus en de schrandere, vroolljk-gees
tige oogjes bewaarde nog stilzwij
gen
Zullen er - ondanks Godsvrede
in de periode van het Binnenhof na
Pinksterenin Juni, eind Juni, is
't zeggen stormen komen
Zal de Senaat het Eedswetje ver
werpen Een zoo-geloofwaardig Katho
liek Rechtscb blad als „De Tijd" be
weert van niet. Onze Senatoren zullen
dat niet aandurven.
En er zijn velen, die dat onder
schrijven. Inderdaad, - na het votum
met Treub's Vermogensbelasting zou
dat te kras zijn.
En ik geloof ook wel. dat men
hier gerust kan wezen. Zóó'n vaart
zal 't niet loopen
Keeren wij terug tot het kalmere
nieuws van jonger datum in het
oude Patria.
Heel veel bijzonders is er niet.
Het oude,nog steeds wakkere „nut"
heeft z'n nieuwe secretaris in den
heer P. J. Bloemer3, den burgemees
ter van Borculo, die te O verveen zich
zal vestigen. De Amsterdamsche pro
fessor in Fransche taal en letteren,
prof. Gu9tave Cohen, beeft strij
dend in de Fransche gelederen
hetoorlogskruisgewonnen.DeS.D.A.P.
zal, bij de komende Raadsverkie
zingen, eigen candidaten op het
schild heffen. Onze groote dichter
Albert Vei welj is op zijn vijftigsten
jaardag gehuldigd. De wol aller Neder
landsche schapen is door minister
Bosboom voor het legor opgevorderd...
Wij hebben allernieuwste namen
- helaas, op de jongste doodeu-
lijst. Baron W. Roell, te Amsterdam,
den bekwamen Staatsraad i. b. d.
en oud-wethouder der hoofdstad, den
schilder, oud-voorzitter van „Pulchri",
te Velp op 87-jarigen leeftijd heen
gegaan; C. W. P. Mieling, den oud-
Inspecteur S. S.
Zoovelen meer
Straks trekt Binnenlandsche Zaken,
in de hofstad, zijn nieuwe „woning"
binnen. Het torentje, 't onsterfelijke,
leeft nog altijd. Schoon: opgekale
faterd. En bij gepleisterd.
Beeld van deze vreemde, zonder
linge tijden. Waaiin al 't oude ver
dwijnt. Om plaats te maken voor
gansch-nièuwe, vreemde dingen
Mr. Antonio.
DE OORLOG.
De officieele legerberichten van
19 en 20 Mei.
Van het Westelijk front.
Van Fransche zijde wordt mede
gedeeld dat het slechte weer, en dikke
mist de operaties belemmeren. Er is
dan ook niets van belang gebeurd.
Alleen werd in den nacht van den
18en op den 19en een aanval der
Duitschers op het bois le Prêtre door
het hevige vuur der Franschen tot
staan gebracht.
Het Fransche persbureau geeft
thans een uitvoerig artikel over de
ontruiming van den Westelijken oever
van het Yserkanaal door de Duit
schers.
Op 23 April werd een Fransche
divisie op den linkeroever van het
Kaaaal teruggeworpen. Den 25sten
echter was reeds aan het voortdrin-
gen der Duitschers een einde gemaakt,
doch de gevechten tot zuivering van
den linkeroever, by Lizerne, het Sas
en Steenstraete werden voortgezet.
De Duitsche verliezen by deze ge
vechten moeten geweldig zyn geweest,
te oordeelen naar het aantal ïyken
van Duitschers een getal dat zich
met meer dan twee cijfers laat
schrijven dat alleen tuschen Steen
straete en Het Sas werd gevonden.
Ook wy hebben verliezen geleden,
maar wy hadden veel meer gewonden
dan dooden, en nog veel meer licht-
dan zwaargewonden. Onze troepen
hebben in een slecht
modderig terrein vol poelen met
bewonderenswaardige flinkheid ge
vochten en de Duitschers bloedige
verliezen toegebracht.
Do Duitsche generale staf heeft,
dit drieweeksche gevecht in zyn of
ficieele berichten saamgevat in deze
enkele mededeeliDg: „Wy hebben
onze vooruitgeschoven stelling op den
Westelijken oever van den Yser ont
ruimd en onze strydkrachten op den
Oostelijken oever teruggebracht."
Inderdaad hebben wy in een reeks
verwoede aanvallen drie dorpen, vier
versterkte linies en drie krachtige
veldwerken vermeesterd, eenige dui
zenden Duitschers gedood en minstens
drie regimenten vernietigd. Het ont
ruimen van die vooruitgeschoven
stelling is dus voor het Duitsche
leger een bizonder onaangename be
weging geweest.
Het Duitsche Iegerbericht van den
20sten meldt, dat geringen voortgang
werd gemaakt by de Lorette-hoogte.
Een aanval der geallieerden bij Albain
wejrd afgeslagen.
evige gevechten hebben plaats
tusschen Maas en Moezel. Ten O. van
Ailly gingen de Franschen over een
breed front tot den aanval over, welke
echter overal werd afgeslagen.
Van het O o s t e 1 Ij k front.
Het Russische bericht van den
19en deelt mede dat gevechten plaats
hadden in de streek van Shawl y.
Aan den Oosteiyken oever van de
Dubissa werden verschillende steun
punten op de Duitschers veroverd.
Vele honderden Duitschers werden
gevangen genomen en verscheidene
mitrailleurs vermeesterd.
Een tegenaanval der Duitschers,
Z. O. van Rossieny werd met groote
verliezen afgeslagen.
Over de gevechten op den linker
oever van de boven-Weichsel en aan
het geheeld Galicische front wordt
medegedeeld, dat zy op buitengewoon-
hevige wijze voort duren.
Sterke vyandeiyke kolonues, welke
uit do streek van Opatow oprukten
werden teruggeworpen en trokken
terug tot ten Z. W. van Opatow.
Verder zuidelijk en aan den be
neden San, bieden de Russen den
vyand met succes tegenstand. Toe-
gegevon wordt, dat de Duitschers er
in slaagden zich op het front Jaros-
lau, Lezachow op den rechteroever
van de San vast te zetten. Ten
Z. daarvan echter handhaven de Rus
sen zich op beide oevers van de
rivier. Przemysl wordt voortdurend
beschoten.
Ten zuiden van deze vesting, tot
aan de moerassen van den ÜDjestr,
werden de hardnekkige aanvallen
der Duitschers, welke hier met alle
geweld nieuwe voordeelen trachtten
te behalen, afgeslagen. Bij Hussakow
werden de eenige dagen geleden door
de Duitschers genomen loopgraven,
heroverd.
Op het front Drohobycz—Stryj
Dolina, voorden de Duitschers in
weerwil van hunne onzettende ver
liezen steeds nieuwe versterkingen
tegen de Russische stellingen aan.
In deze streek deden de Russen
verschillende goedgeslaagde tegenaan
vallen, waarbij vele honderden ge
vangenen gemaakt werden.
Op het front Delatyn Kolomea
hield de vijand zich rustig. De Russen
maakten hier nieuwe vorderingen.
Het Duitsche Iegerbericht meldt
het opmarcheeren van sterke vyan-
deiyke afdeelingen ten O. -van de
linie Sjagory—Frauenburg. Aan de
Dubissa werden de aanvallen der Rus-
afgeslagen, 900 man werden ge
vangen genomen en 2 machinege
weren veroverd.
Ten N. van Podulis werd een hoogte
veroverd. 500 Russen weiden by den
aanval gevangen genomen.
In een gevecht ten Z. van de Njemen
werden nieuwe Russische strydkrach
ten, na een bloedig gevecht, totaal
verslagen. Slechts kleine afdeelingen
houden nog stand. Het aantal gevan
gen bedroeg 2200. De verliezen der
Russen waren byzonder groot. Zy ver
loren bovendien 4 machinegeweren.
De troepen welke ten N. van
Przemysl over San trokken werden
door de Russen met groote hardnek
kigheid aangevallen. Zij werden echter
onder zware verliezen overal terug
geslagen. Op den vleugel gingen de
Duitschers tot den aanval over en
namen de stellingen der Russen in
bezit.
De Oostenryksche mededeeling van
den 20en geeft eveneens aan, dat de
aanvallen der Russen O. van Jaroslau
en bij Sieniawa afgeslagen werden,
en dat de verbonden troepen in O.
en Z.O. richting vooruitgingen.
Aan de boven-Dnjestr werden tij
dens verschillende gevechten 5600
Russen gevangen genomen.
N. van Sambor werden de Russen
uit hunne voornaamste stelling ge
worpen.
10 K.M. Z.W. van Mosciska (20
K.M. O. van Przemysl) werd een plaats
stormenderhand genomen.
Aan de Pruth is de toestand on
veranderd.
Van het Russisch-Turksche
gevechtsterrein wordt van Russische
zyde bericht, dat een poging der
Turken om aan het front by Olty
tot het offensief over te gaan, ver
ijdeld werd. Aan den noordelijken
oever van het Wan-meer word
stad Ardjichen door de Russen bezet.
begaanbaar Aan de Dardanellen gebeurt
Ingezonden Mededeeling.
HERMAN NYPELS HELDER.
Heerenmode-Artikelen.
QnmaaMe kleeding.
Kleeding naar maat.
Steeds het nieuwste.
niet veel belangrijks. Volgens een
Turksch bericht worden de landings
troepen langzamerhand teruggedron-
Van het Oostelijk front.
De militaire medewerker van de
Times vat alduB samen, wat de eerste
helft van de maand Mei voor de Rus
sische legers heeft gebracht.
De vruchten van den winterveld-
tocht in de Karpathen zijn grooten-
deels verloren gegaan. Het derde Rus
sische leger onder generaal Radko
Dimitrief is, na een schitterende ver
dediging, met zware verliezen van de
Dunajec naar de San teruggedreven.
Het goevernement Kovno is afge-
loopen en Libau is voor den aanval
der Duitschers te land en ter zee ge
vallen. In Polen hebben de Russen
veld verloren. Over het geheel is er
een leelijke terugslag voor de zaak
der bondgenooten op het Oosteiyb
tooneel geweest.
Niet minder dan anderhalf millioen
Oostenrijkers en Duitschers, gaat hy
voort, zijn bezig met krijgsverrich
tingen die ten doel hebben, langs beide
oevers van den Weichsel naar Lublin
op te rukken en den aanval langs
de geheele linie der Karpathen tot in
Boekowina uit te strekken, om ten
slotte de Russische legers in tweeën
te anyden, en de eene helft Oostwaarts,
ten Zuiden van de moerassen van
Pripet, te drijven, en de andere helft
Noordwaarts terug te dringen.
De schryver hoopt nog, dat de
Russen met versterkingen uit Polen
hun hoofdstelling in Galicie zullen
kunnen houden.
Hy geeft openlijk zijn teleurstelling
te kennen over wat er is gebeurd.
Een maand voor dat de vyand zyn
aanval in West Galicie begon, wist
men daarvan. Waarom er zich niet
beter op voorbereid? Maar, zegt hy,
laten wij ook niet mismoedig worden.
Het ia in het Oosten meer op en
neder gegaaD, en de nederlaag van
een van de veertien Russische legers
die er waarschyniyk bestaan, is ten
slotte zoo erg niet. Waar het nu op
aankomt is den samenhang van de
Russische legers te bandbaven en de
algemeene linie ongeschonden te hou
den. Wat von Falkenhayn, de nieuwe
Moltke, zou moeten doen is de Rus
sische legers zoo le verslaan, dat ze
machteloos worden en de Duitsche
troepen voor een nieuwen opmarsch
naar Parijs kunnen worden gebruikt.
Maar als zoo'n groote strategische
overwinning niet wordt behaald, dan
loopt het ten slotte verkeerd voor den
vijand af, net als in 1812 met de
Franschen.
Intusschen moet Engeland in het
Westen al het inogeffjke doen om de
Duitschers te fnuiken.
De dulkbooten-oorlog.
Door Duitsche onderzeeërs werden
de Engelsche trawler Chrysolite, en
het EDgelsche stoomschip Dumfries
getorpedeerd. De bemanningen van
beide schepen werden gered. Verder
werd de bemanning van den Eng.
trawler Lucerne aangebracht door
een Deensch zeilschip. De trawler
was eveneens in den grond geboord.
Italië.
Rome, 20 Mei. De kamer is heden
middag byeengekomen. Er waren 480
afgevaardigden aanwezig. De galerijen
waren propvol. Groote geestdrift werd
aan den dag gelegd, toen Gabriele
d'Annunzio op de galery verscheen.
Alle parlementaire peisooniykheden
waren aanwezig, behalve Giolitti. In
de diplomaten-loge zaten o.m. de ge
zanten van Engeland, de Vereenigde
Staten, Frankryk, Japan en Rusland.
Het was een grootsch oogenblik,
toen president Mareora binnentrad.
Alle aanwezigen met uitzondering
van enkele socialisten, verrezen van
hun zetels en juichten hem toe. Een
nieuwe betooging volgde toen Salandra
opstond om het ontwerp van wet in
te dienen waarby aan de regeering
buitengewone macht wordt toegekend
ingeval van oorlog.
In den senaat speelden zich derge-
lyke tafereelen af.
Rome, 20 Mei. Met 407 tegen 74
stemmen en één onthouding heeft
de Kamor onder toejuichingen het
wetsontwerp waarby aan de regeering
in geval van oorlog buitengewone
bevoegheden worden verleend, aan
genomen.
Rome, 20 Mei. Reeds vroeg in den
ochtend heerschte ondanks het
regenachtige weer groote drukte
en opwinding in de straten. De huizen
waren in vlaggetooi, de koffiehuizen
zaten vol menschen die den toestand
bespraken. Alle toegangen naar het
Kamergebouw werden door troepen
bewaakt. Toen het tijdstip, waarop
de parlementsvergadering zou begin
nen, naderde, werd de menigte nog
dichter; veel winkels sloten. De
schoolkinderen hadden vrijaf en de
stad zag er uit als op een nationale
feestdag. Op straat verkochten venters
Italiaansche en entente vlaggen.
De gezantschappen van Duitach-
land en Oostenrijk en de woning van
von Bitlow werden door troepen
bewaakt.
De „Ziircher Ztg." verneemt van
vertrouwbare zyde uit Milaan dat 190
regimenten infanterie op oorlogs
sterkte te Genua zijn samengetrokken.
Men vermoedt dat ze, als de oorlog
uitbreekt, per spoor en schip naar
Frankryk zullen worden overgebracht
om dienst toen op het westelijk
front.
Naar de Secoio uit Boekarest ver
neemt, verluidt daar in politieke krin
gen, dat Italië aan Roemenie heeft te
kennen gegeven, dat het zich van
alle met Roemenie getroffen afspraken
ontslagen zal rekenen, bijaldien
Roemenie niet op het overeenge
komen oogenblik het zwaard trekt.
Naar de „Kölnische Volkszeitung"
uit Lugano verneemt, hebben de
socialistische vrouwen van Millaan
zich op grond van een door millioenen
Italiaansche vrouwen uitgesproken
oordeel tegen den oorlog verklaard.
Alle geestelijken van Piemont heb
ben zich ook tegen den oorlog ver
klaard.
Italië en het Drievoudig
Verbond.
Beriyn, 20 Mei. De „Norddeutsche
Algemeinu Zeitung" bevat onderden
titel: „De opzegging van het ver
drag van het Drievoudig Verbond",
bet volgende artikel
Het verdrag van het Drievoudig
Verbond bepaalde, dat casus foederis
geiyktijdig voor de drie verbonden
mogendheden op zou treden, wanneer
één of twee van de bondgenooten
zonder rechtstreeksche provocatie van
hun zyde door twee of drie groote
mogendheden aangevallen en in een
oorlog gewikkeld zouden worden.
Toen Oostenryk-Hongarlje na den
aanslag vaD Serajewo gedwongen
was tegen Servië op te treden, om
met de voortdurende bedreiging van
zyn levensbelangen door de groot-
Servische praktijken af te rekenen,
kwam Rusland tusschenbeide. Ter-
wyl Duitschland nog op verzoek van
den tsaar bezig was het tusschen
Weenen en St. Petersburg dreigende
conflict vreedzaam by te leggen,
mobiliseerde Rusland zijn geheele
militaire macht en ontketende op
die wyze den wereldoorlog. De pro
vocatie kwam dus van Russische
zyde.
Niettemin was de Italiaansche
regeering met haar bewering, dat
Oostenryk-Hongarye agressief tegen
Servie was opgetreden en daardoor
aanleiding had gegeven tot het ingry-
pen van Rusland, van oordeel, dat
er geen casus foederis was.
Ook beriep zy er zich op, dat de
Oostenryksch-Hongaarsche regeering,
doordat zy Italië vooraf niet in ken
nis had gesteld van het voorgenomen
ultimatum aan Servie, zich niet aan
artikel 7 van het verdrag van het
Drievoudig Verbond had gehouden.
Dit artikel verplicht Oostenryk-Hon
garye zich met Italië vooraf over
wederzljdsche compensaties te ver
staan, voor het geval dat een van
de beide mogendheden zich genood
zaakt zou zien den status quo op den
Balkan door een tydeiyke of duur
zame bezetting te veranderen.
Het beroep op artikel 7 zou gegrond
geweest zyn, wanneer Oostenryk-
Hongarije op machtsuitbreiding was
uitgegaan. Het heeft echter reeds
vóór het uitbreken van den oorlog
te St. Petersburg en ook te Rome
de verklaring laten afleggen, dat Oos-
teDryk-HoDgarijo naar geen uitbrei
ding van gebied ten koste van Servie
streefde.
De beide in oorlog verkeerende
centrale mogendheden zouden der
halve gerechtigd geweest zyn, de
bezwaren van Italië tegen de ver
vulling van zyn plicht als bondgenoot
niet te erkennen. Met loyaal begrip
van den niet gemakkelijken binnen-
en buitenlandschen toestand van Italië
hebben zy er echter de voorkeur aan
gegeveD, met de eenzijdige uitlegging
van het Drievoudig Verbondsverdrag
en met de verklaring van welwillende
onzijdigheid, waartoe dat verdrag
stellig verplichtte, genoegen te nemen.
Ofschoon art. 7 omtrent compensaties
slechts betrekking beeft op het geval
van een machtsuitbreiding op den
Balkan, beeft de Oostenryksch-Hon
gaarsche regeering zich, in verband
met de mogelykheid eener machts
verschuiving door den oorlog, in be
ginsel bereid verklaard zoo noodig
compensaties in overweging fe nemen.
Na den dood van minister Di San
Giuliano bleek meer en meer dat in
Italië machtige invloeden aan het
werk waren om voor de handhaving
van de onzijdigheid nog een bizonder
voordeel van de Donau monarchie te
bedingen. De Italiaansche regeering
begon met oorlogstoerustingen en
tegelijk daarmede stegen de eischen
der ir reden tisten, republikeinen, vry-
metselaars en andere Franschgezin-
den. Al gauw golden de eischen niet
alleen Trentino meer, doch ook
andere oude Oostenryksche erflanden
aan de zuideiyke grenze der monar
chie. In het verklaarbare streven
Italië buiten den oorlog te houden
en de betrekkingen tusschen Oos-
tenryk en Italië op een nieuwen
vriendschappelyken grondslag te ves
tigen, heeft de Duitsche regeering
niets onbeproefd gelaten om een
schikking tot stand te brengen. De
ondehandelingen kwamen langzaam
op gang. Z(j werden van den beginne
af bemoeiiykt door het verlangen van
de Italiaansche regeering om de
overeenkomst nopens het af te stane
gebied dadefljk in werking te doen
treden. Om den argwaan, die in dezen
eisch lag opgesloten, uit den weg te
ruimen, heeft de Duitsche regeering
den 19den Maart de nakoming van
de overeenkomst dadeiyk na den
oorlog gewaarborgd.
Het eerste aanbod van Oostenryk-
Hongarlje, einde Maart 1915, dat af
stand van het Italiaansche taalgebied
in Zuid-Tirol inhield, heeft de Itali
aansche regeering niet aanvaard. Zy
heeft haar eigen eiBchen echter eerst
den llden April by de Ooptenryksch-
Hongaarsche regeering ingediend. Die
eischen luiden:
le. volstrekte afstand van Trentino
op grond van de in 1811 vastgestel
de grenzen, d. w. z. met inbegrip van
het ver buiten het Italiaansche taal
gebied liggenden oer-Duitsche Bozen
2e. een grenswyziging ten gunste
van Italië aan de Isonzo, met inbe
grip van Görz, Gradisca en Monfal-
cone; 3e. verandering van Triest,
met het tot aan de Isonzo loopend
achterland, benevens Capodistria en
Plrano in een onafhankeiyken vry-
staat; 4e. afstand van de eilanden
groep Curzolari met Lissa, Lesina,
Curzola, Lagosta, Brazza en Melada
(alle eilanden op de Dalmatynsche
kust).
Dit geheele gebied moest dadeiyk
worden afgestaan en de daaruit af
komstige in het O.-H. leger en op de
vloot dienende soldaten moesten
dadeiyk naar huis worden gezonden.
Verder maakte Italië aanspraak op
de volle souvereiniteit over Walona
en volkomen belangeloosheid van
O.-H. in Albanië.
Italië bood zy'nerzyds 200 millioen
frs. als afkoopsom van alle lasten
aan en verklaarde zich bereid om
voorden geheelen duur van den oorlog
onzydig te biyven.
Van de eischen van verdere com
pensaties op grond van art. 7 van
het Driev. Verbondsverdrag zou Italië
voor den duur van den oorlog afzien
en het verwachtte, dat O.-H. desge
lijks zou doen in verband met het
bezetten door Italië van de 12 eilanden
in de Engelsche Zee (de Dodekanesus).
Ofschoon deze eischen ver over
troffen hetgeen Italië tot bevrediging
van zyn nationaal streven verlangen
kon, heeft de O.-H. regeering de on
derhandelingen niet afgebroken, doch
getracht tot een schikking te komen.
De Duitsche regeering heeft al het
mogelijke gedaan om de Italiaansche
regeering tot matiging van hare ei
schen te bewegen, welker onmiddel-
lyke aanneming de rechtvaardige
belangen en ook de waardigheid der
Oostenr-.Hong. monarchie zwaar zou
hebben gekrenkt. Toen deze onder
handelingen nog hangende waren,
heeft de Italiaansche gezant te Wee
nen den 4en Mei onverwacht aan de
regeering de verklaring overhandigd,
dat Italië het bondsverdrag met Oos
tenryk-Hongarye, wegens het optre
den der monarchie tegen Servie in
Augustus van het vorige jaar, ver
vallen achtte. Tegeiykertijd verklaar
de de gezant, dat hy alle door zyn
regeering tot dusver gedane voor
stellen introk.
Deze z. g. opzegging van het bonds
verdrag, dat nog tot 1920 liep, had
dus betrekking op de kritieke dagen
in Juli van het vorige jaar en was
in stryd niet alleen met de welwil
lende en vriendschappeiyke verkla
ring van den koning van Italië en
van zyn toenmalige regeering in Au
gustus 1914, doch ook met de intus
schen door de tegenwoordige regee
ring op art. 7 van dat verdrag ge
gronde compensatie-eischen.
In 't midden biyve of toonaan
gevende personen van het Italiaan
sche kabinet by deze zwenking ge-
i gaven aan een door geheime
afspraken versterkte genegenheid
voor den vyand van Italië's bond
genooten, dan wel of zy weken voor
den druk der openbare meening, dii
door de voortdurende ophitsing van
de in buitenlandschen dienst staande
bladen steeds meer geprikkeld was
tegen de centrale mogendheden.
Tegenover Duitschland bepaalde
de Italiaansche regeering zich er toe
do te Weenen op 4 Mei overhan
digde verklaring ter kennismaking
te Beriyn mee te deelen.
De laatste poging om te voorko
men dat de bondgenoot zou over
gaan naar het vyandeiyke kamp
werd op 10 Mei gedaan met de nog
belangrijk uitgebreide toezeggingen
van de Oostenryksch-Hongaarsche
regeering, die de rykskanselier op
18 Mei in den Rijksdag heeft voor
gelezen.
Tot zoover de geschiedkundige
loop der dingen.
Na deze zakelyke uiteenzetting zal
geen groenboek er Iets aan kunnen
verhelpen dat, wanneer de Italiaan
sche regeering de wapens opheft
tegen hen die tot dusver haar bond
genooten waren, zy, dit doende, trouw
en geloof breekt ter wille van een
machtsuitbreiding, die het Italiaan
sche volk onder alle mogelijke waar
borgen vrywillig en zonder bloed
vergieten was aangeboden.
Oe stemming In Duitschland
tegenover Italië.
De BerlynBche correspondent van
het Handelsbl. schryft d.d. 19 Mei:
Nu twijfelt niemand meer. Gister
avond bracht ik een Italiaansch col
lega, die tot het allerlaatste hoop
had gehad, dat de oorlog nog voor
komen zou worden, naar den trein.
Er waren veel Italianen op het por-
ron. Wie toen niet meeging, had be
sloten in Berlijn te blijven, wat er
ook gebeuren mocht, en nam af
scheid van zyn vertrekkende vrien
den. Zij, die de reis naar het Zuiden
aanvaardden, waren de laatste vluch
telingen.
Men verlangt natuuriyk te weteD,
hoe de stemming tegenover de Ita
lianen te Beriyn is. Daarop kan ik
eigeniyk slechts één antwoord geven
De Noord-Duitschers zya een kalm
en goed gedisciplineerd volk. Zyzyn
nu ook aan het een en ander gewoon
geraakt. Dan hebben zy in de eerste
dagen van dezen grooten oorlvg een
beetje uitgeraasd. Dat is voor hen
geen schoone herinnering.
Dit is een redeneering, geen waar
neming, niot waar? Ik moet beken
nen, dat my de gegevens tot een
oordeel ontbreken. Zoolang er nog de
minste hoop is op een schikking,
bedwingt do pers zich, of wordt zy
in toom gehouden. Hoe zal zy na de
oorlogsverklaring losbarsten of mogen
losbarsten De Noord-Duitscher wacht
altyd op een sein, of het oogenblik,
dat het een of andere offleieelo of
officieuze gezag een initiatief neemt.
In het begin van den oorlog kwam
het teeken ook van bovenals waar
schuwing voor spionnen. De uitwer-»
'ng was alleen wat onbedoeld groot.
Men boort hier veel uitingen van
min of meer verbeten woede, of van
verachting. Ik heb vreemdelingen
wel hooren zeggen: „dat kan een
uitbarsting worden I" Ik geloof het
niet. Gisteravond stond ik met een
groep vertrekkenden op het Anhalter
station. Zy spraken zeer levendig in
hun moedertaal. Ieder moest het op
merken, en wie de taal niet her
kende, kon zonder twyfel naar het
uiterlijk de nationaliteit gissen. Groote
troepen van pas uitgemonsterde man-
nen van den landstorm kwamen
voorby, belanghebbenden In den eers
ten graad dus. Geen vyandigen blik
heb ik gezien.
Dat de stemming niet vriendeiyk
za) zyn tegenover de Italianen, voor
al niet na de rede van den ryks
kanselier, die leerde, welke offers
men beeft willen brengen om den
vrede te bewaren, ia, dat is natuur
lijk buiten kyf. Dat men echter voor
uitspattingen zou hoeven te vreezen,
ïykt my uiterst onwaarschijniyk.
Wat de stemming in het leger
betreft, daarover heb ik wel het een
ander kunnen opmerken. „Laat
ze maar opkomen, wy kunnen hen
er ook nog by hebben", zeiden de
troupiers onder de officieren in het
Westen. De heeren van de verschil
lende staven, meer diplomatisch van
aard, lieten zich berustend uit: „De
troepen die tegen Italië zouden moe
ten vechten, hebben wy toch al
moeten reserveereu. Zy staan gereed,
en missen moeten wy ze nu toch.
Waarom zouden wy dan zenuwachtig
worden, als het werkelijk tot een
oorlog kwam?
In de loopgraven, bij een Belersch
regiment, hoorden wy plotseling het
(valsche) bericht verkondigen, dat
Italië den oorlog had verklaard. Een
luitenant bracht het mee. Officieren
en manschappen wilden nu dolgraag
tegen den nieuwen vijand gaan
vechten. „Die maken van de Engel-
8chen nog eeriyke menscheD", hoorde
ik overal. Overigens vond men het
bericht niet belangryker dan de tyding
van het torpedeeren der „Lusitania".
Heilige eenvoud!
Ingezonden Mededeeling.
Zijn uw nieren verzwakt?
Verzwakte nieren veroorzaken rug-
pyn, urinekwalen, waterzucht, rbeu-
matiek, jicht, enz.
Ieder oogenblik van uw leven wor
den aan het bloed vergiftige onzuiver
heden toegevoegd uit de stofwisseling,
enz. Zy worden evenwel uit het bloed
gefiltreerd door de nieren, wanneer
deze organen gezond en krachtig zyn.
Wanneer zli echter verzwakt zyn,
kunnen zij haar werk niet behoorlyk
verrichten. Dan biyft een gedeelte
der onzuiverheden in het bloed achter
en verspreiden zy ziekte door uw
geheele gestel. Gy begint u dof, zwaar
en duizelig te gevoelen, gy krijgt
last van hoofdpyn en rugpy'n, water
zuchtige zwellingen vertoonen zich
in de enkels of onder de oogen, en
uw hart wordt aangedaan. Ook kunt
gij last krygen van rheumatische
pijnen in de spieren en gewrichten,
en hebt gy voortdurende aandrang
tot urineloozlng, terwyi uw water
met een branderige pyn komt, be
wolkt is en bezinksel achterlaat.
Wanneer de nieren niet in orde
zyn, is er een niergeneesmiddel noo
dig, dat haar heelt. Foster's Rugpyn
Nieren Pillen werken spoedig en recht
streeks op de nieren on blaas. Zy
helpen de nieren om de schndeiyke
onzuiverheden uit het bloed te fll-
treeren en nemen zoodoende de oor
zaak van bovengenoemde kwalen weg.
Te Den Helder verkrygbaar by
Alb. ten Klooster, Keizerstraat 93.
Toezending geschiedt fr. na ontv. van
postwissel a f 1.75 voor één, of f 10.—
voor zes doozen.
Eiscbt de echte
Foster's Rugpijn
Nieren Pillen, wei
gert elke doos, die
niet voorzien is
van nevenstaand
handelsmerk. (49)