HELDERSCHE COURANT
VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE
Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Het keeren der jaren.
No. 4469
DINSDAG 25 MEI 1915
43e JAARGANG
Abonnement per 3 mnd. 65 ct., franco per post 90 ct., Buitenland f 1.90
Zondagsblad 37V 45 „0.75
Modeblad 65 75 „1.00
Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
Advertentlën van 1 tot 4 regels (bij vooruitbet.) 30 cent. Elke regel meer 6 ct.
Ingezonden mededeelingen van 1 tot 4 regels 75 cent. Elke regel meer 15 cent
Advertentlën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hooyor berekend.
Groote letters en cllché's naar plaatsruimte. - Bewijs-exemplaar 2.V csnt.
DE OORLOG-
De officieele legerberichten van
21, 22 en 23 Mei.
Van het W e s t e 1 ij k front.
Het Fransche communiqué van den
21aten deelt mede dat de Franschen
een aanval deden op de laatste stel
lingen der Duitschers op de uitloopers
van den heuvel van Lorette en deze
(hans geheel in hun bezit hebben.
Hierbij namen 7\j 230 Duitschers
gevangen en veroverden zij twee
kanonnen.
Verder wordt melding gemaakt dat
de kennisgeving van de Duitschers
betreffende de inbezitneming vaneen
Fransch verdedigingswerk Le Ville
sur Tourbe, te vroeg door hen werd
verzonden. Toen dit bericht bekend
was, waren de Duitschers reeds weder
verdreven. Meer dan 1000 dooden
bleven op het gevechtsterrein,"terwijl
9 officieren en 400 man gevangen
genomen werden. Bovendien werden
nog 5 machinegeweren vermeesterd.
Het bericht van den 22sten legt
den nadruk op de Duitsche verliezen
in de gevechten op 20 en 21 dezer
ten N. van Yperen.
Het aantal gevangenen bedroeg 150,
terwijl bovendien 500 lijken van Duit
schers op het slagveld werden geteld.
Verder wordt, medegedeeld dat de
Duitschers verschillende tegenaan
vallen hebben gedaan teneinde zich
weder in het bezit te stellen van de
door hen verloren stellingen bij de
Lorette hoogte. Deze aanvallen werden
Het middagbericht van den 23sten
meldt, dat de Duitschers een aanval
deden ten O. van het kanaal van
Yperen. Deze aanval mislukte echter.
Evenzoo verliep een Duitsche aanval
bij la Bassée en bij Neuville. Bij
Neuvillo St. Vaast slaagden de Duit
schers erin tijdelijk vasten voet te
krijgen in de Fransche stellingen.
Door een tegenaanval werden ziji
echter weder verdreven en moesten
zij een groot aantal krijgsgevangenen
in handen der Franschen laten.
In Argonnen deden de Duitschers
een aanval op de Fransche stelliDgen
na eerst in do nabijheid een groot
aantal mijnen te hebben doen sprin
gen. De Franschen dedeu door hun
geweldig vuur iedere poging om
vooruit" te- komen mislukken.
Het Duitsche bericht van den 22sten
deelt mede dat het tusschon den weg
Estaires-la Bassée en Atrecht tot
nieuwe gevechten is gekomen. Z. en
Z.W. van Nieuw Kapelle ondernam
de vijand verschillende aanvallen,
welke echter alle werden afgeslagen.
Eveneens werd een aanval der Fran
schen ten N. van Albain tot staan
gebracht.
In de mededeeling van den 23sten
wordt gezegd dat do gevechten bij
Givonchy voortduren. Hieraan wordt
toegevoegd dat zij een voor de Duit
schers gunstig verloop hebben. Er
kend wordt in dit bericht, dat de
Franschen erin slaagden in een ge
deelte van de Duitsche loopgraven
vasten voet to krijgeD. Daarentegen
wonnen do Duitschers ten Z. van
Neuville eenig terrein, namen 90
Franschen gevangen en veroverden
twee machinegeweren.
Een aanval der Franschen in het
bois le Prétre werd afgeslagen.
Van hot Oostelijk front.
Van Russische zijde wordt d.d. 21
Mei medegedeeld dat de Russische
troopen zich meester maakten van
het dorp Koersjam (N. W. van Sjawli).
Hier maakten zij verscheidene hou
derden gevangenen en vermeesterden
machinegeweren. De Duitschers wer
den genoodzaakt ten W. van Sjawli
over den aanzienlijk front terug te
trekken.
In de streek van Rossieny is de
vijand na het ontvangen van ver
sterkingen over een gedeelte van het
front de Dubissa overgetrokken.
Aanden linkeroever van den Weich-
sel is de vijand reeds van Opatow
teruggedrongen.
Op het gevechtsterrein in Galicie
durên de gevechten met groote hard
nekkigheid voort. In de streek van
Sieuiawa ontplooide de vijand zijn
troepen een weinig, doch op de vleu
gels van dit front behaalden de Russen
na verwoede gevechten belangrijke
successen.
Tusschen de moerassen van den
Dnjestr en Przemysl heeft de vijand
met de grootst mogelijke kracht aan
gevallen. Onder groote verliezen wer
den de pogingen om door het front
Husakow Krukkienice heen te bre
ken, verijdeld.
Bij Kolomea lieeft de vijand ver
sterkingen ontvangen, waardoor hij
er in slaagde zich te handhaven.
Het Russische communiqué van den
22sten geeft aan dat het opdringen
van de Duitschers en Oostenrijkers
op het front in Galicie eenigszins
verzwakt. Op verschillende sectoren
bepaalden zij zich tot het defensief.
Op den linkeroever van de beneden
San vermeesterden de Russen stor-
.menderhand drie dorpen.
In de streek van Sjawli worden de
Duitschers voortdurend meer in het
nauw gebracht.
De Duitsche troopen die in de
streek van Opatow verslagen werden
hebben versterkingen ontvangen en
verschansen zich.
Het Duitsche legerbericht van den
22sten deelt ona mede dat bij Sjawli
en aan de Dubissa verschillende
nachtelijke aanvallen afgeslagen wer
den. In de gevechten ten O. van
Podubis werden 300 gevangenen
gemaakt.
ïn het bericht van den 23sten
wordt, iueldiug gemaakt van een aan
val der Duitschers op den Russischen
linkervleugel bij Sjawli. De vleugel
werd verslagen, 1G00 man werden
gevaDgen genomen en 7 machine
geweren vermeesterd. Nachtelijke
tegenaanvallen van de Russen mis
lukten. Aan de Dubissa verliepen de
Russische aanvallen evenzoo. Duizend
gevangenen bleven in Duitsche
handen.
Ook ten Z. van de Njemen werden
de Russische aanvallen afgeslagen.
Van Oostenrljksche zijde wordt
medegedeeld, dat de Duitsche en
Oostenrijfesche troepen in midden
Galicie zich tegen de aanvallen der
Russen wisten te haudhaven, en door
een langzaam offensief dagelijks
vooruit gaan.
Een poging der Russen om ten O.
van Czernowitz over de Pruth te
te trekken werd verijdeld.
Bij Kielce (Zuid Polen) werd de
vijand na hardnekkige gevechten
gedwoDgen in N.O. richtiug terug
te trekken.
Het Weensche bericht van den
23sten meldt dat er in den toestand
geen verandering is gekomen. Een
nieuwe poging der Russen om over
de Pruth te komen mislukte.
Aan de Dardanellen.
Van Eogelsche zijde wordt gemeld,
dat de verbonden troepen aanmerke
lijk zijn opgeschoten en hunne nieuwe
stellingen bevestigden. Alle aanvallen
der Turken wérden afgeslagen. Hunne
verliezen bedroegen zeker 7000 man,
waaronder 2000 man aan dooden.
De Engelsche verliezen waren slechts
500 man.
De Turksche berichten maken wel
melding van Engelsche aanvallen,
doch zeggen dat deze alle afgeslagen
weiden. Zelfs wordt medegedeeld,
dat de landingstroepen teruggedron
gen werden.
De Turksche stellingen werden
door pantserschepen beschoten, doch
het resultaat was nihil. Daarentegen
werd een der schepen door het vuur
der Turksche kustbatterljen getroffen
genoodzaakt terug te trekken.
Van het Russisch -Turksche ge
vechtsterrein wordt van Russische
zijde medegedeeld, dat do Turken in
de kuststreek tot het offensief tracht-
teu over te gaan.
Over de gevechten bij het Wan-
raeer wordt gemeld, dat de Russen
verscheidene plaatsen bezet bobben
en de Turken naar het Z. vluchten.
ITALIË
Italië verklaart Oostenrijk-
Hongarlje den oorlog.
Berlijn, 23 Mei. Officieel wordt me
degedeeld:
De Italiaansche legeering heeft van
daag door den hertog van Avarna,
haren gezant, aan de Oostenrljksch-
Hongaarsche regeeiing laten verkla
ren, dat Italië zich met ingang van
hedennacht 12 uur met Oostenrijk-
Hongarlje in oorlogstoestand bevindt.
De Italiaansche regeering heeft
door dezen kunstmatig gezochten
mnval op de Donau-monarchie ook
het bondgenootschap met Duitschland
zonder recht en reden verscheurd.
De op de tractaten gegronde trouwe
verhouding tusschen Oostenrijk-Hon
garije en Duitschland, die door wa
penbroederschap nog vaster is geklon
ken, is dooi den afval van den derden
bondgenoot en zijn overloopen naar
het kamp van hun vijanden ongerept
De Duitsche ambassadeur prins
Bülow heeft mitsdien last ontvangen,
Rome tegelijkertijd met baron Mac-
chio, don Oostenrftksch-Hongaarschen
gozaut, to verlaten.
Rome, 23 Mei. De Tribuna zegt uit
zekere bron Le weten, dat Italië van-
aan Oostenrljk-Hongarije den
oorlog heeft, verklaard.
Om half vier vanmiddag zijn aan
Macchio zijn paspoorten overhandigd.
Deze zal vanavond of morgenochtend
vertrekken.
De Italiaanscho ambassadeur te
Weenen is teruggeroepen.
De oorlogstoestand tusschen Italië
en Oostenrijk zal met ingang van
den 24sten Mei intreden.
Weenen, 23 Mei. Een buitengewone
uitgave van de Wiener Zeitung maakt
het volgende keizerlijke reskript open
baar
Aan mijne volken.
De Koning van Italië heeft Mg den
oorlog verklaard; een trouwbreuk,
waarvan de geschiedenis de weder
gave niet kent, is door het koninkrijk
Italië jegens zijn beide bondgenooten
begaan. Na een bondgenootschap van
meer dan 30 jarigen duur, in den loop
waarvan het zijn territoriaal bezit
heeft kunnen vermeerderen en zich
tot een niet vermoeden bloei ontwik
kelen, heeft Italië ons verlaten.
In het uur van gevaar is het met
vliegende vaandels naar het kamp
van onze vijanden overgeloopen.
Wij hebben Italië niet bedreigd, zijn
aanzien niet verkleind, zijn eer noch
zijne belangen aangetast. W|j zijn
onze bondgenootschapsplichten steeds
trouw nagekomen en hebben het onze
bescherming verleend toen het te
velde trok.
Wij hebben meer gedaan. Toen Italië
begeerige blikken over onze grens
wierp waren wij om de bondgenoot
schappelijke verhouding en den vrede
te bewaren tot groote en smartelijke
offers besloten, tot offers, die ons na
aau het vaderlijke hart gingen.
De begeerigheid van Italië, dat
van het oogenblik. partij meende te
moeten trekken, was echter niet te
stillon. Zoo moet dan het lot zijn loop
nemen.
Tegenover den inachligen vijand in
het Noorden hebben in oen reusachtige
worsteling van tien maanden in de
trouwste wapenbroederschap met het
leger van mijn doorluchtige» bond
genoot, mijne legers zegevierend stand
gehouden. De nieuwo verraderlijke
vijand in het Zuiden isi voor hen geen
nieuwe tegenstander.
De groote herinneringen aan Nevara,
Mortura, Custozza en Lissa, die den
trots van mijn jeugd uitmaken, de
geest van Radetzky, van aartshertog
Albert, van Tegethoff, die in mijn land
en «oernacht voortleeft, zlin Mij er
borg voor, dat wij ook naar het Zuiden
toe de grenzen der monarchie met.
goeden uitslag verdedigen zullen.
Ik groet Mijne in strijd en over
winning beproefd gebleken troepen.
Ik vertrouw op hen en hunne leiders
Ik vertrouw op Mijne volken, wier
voorbeeldelooze offer vaardigheid Mijn
innigatén dank verdient.
Ik bid den Almachtige, dat hij Onze
vaandels zegene en Onze rechtvaar
dige zaak in Zijne genadige hoedp
neme.
FRANS JOZEF.
Weeneu, 23 Mei. De ambassadeur
Avarna heeft hedenmiddag a^n Buri-
an, den minister van buitenlandsche
zaken, do volgende verklaring doen
toekomen
Weenen, 23 Mei 1915.
Govolg gevende 3an de bevelen van
Z. M. den Koning, Zijn verheven
Souverein, heeft do omlergeteekende,
ambassadeur van Italië, dc eer aan
Zijne Excellentie, den minister van
buiteulandsche zaken van Oostenrijk
Hongarije, dc volgende mededeeling
te doen toekomen
Reeds den 4den van deze maand is
aan de Keizerlijke en Koninklijko
Regeering mededeeling gedaan van
de ernstige beweegredenen, waarom
Italië, vertrouwende op zijn goed
recht, zijn tractaat van bondgenoot
schap met Oostenrljk-Hongarije, dat
door de K. en K. Regeering geschon
den was, nietig en voortaan van geen
gevolg verklaarde en zijn geheele
vrijheid van handelen hernam. Naar
dien is de Regeering des Konings
vast besloten met alle middelen,
waarover zij beschikt zorg te dragen
voor de beveiliging der Italiaansche
rechten en belangen.
Zij zal niet tekort schieten in haar
plicht om togen elke tegenwoordige
en toekomstige bedreiging de maat
regelen te nemen, die de gebeurte
nissen haar tot vervulling van het
nationale streven voorschrijven.
Z. M. de Koning verklaart, dat Hij
zich van morgen af in staat van
oorlog met Oostenrljk-Hongarije
beschouwt.
De ondorgeteekeiido heeft de eer
tezelfder tijd aan den minister van
buiteulandsche zaken mede te deelun,
dat de paspoorteu heden ter beschik
king van den K. en K. ambassadeur
te Rome gesteld zullen worden en dat
hij E. dank zal weten, Indien hem
ook do zijne overhandigd worden.
w. g. AVARNA.
T roepenverplaatsingen.
De Tribune de Genève verneemt
uit Weenen, v dat een sterk Servisch
leger met een geduchte artillerie voor
een algemeen offensief tegen de
Oostenrljksche grens optrekt.
De Daily Mail verneemt uit Kopen
hagen, dat daar uit Berlijn aange
komen neutrale reizigers vertellen,
dat het ministerie van oorlog van
plan is, onverwijld 2 millioen Duit
schers onder de wapenen te roepen.
Te Berlijn meent men, dat een half
millioen soldaten voldoende zullen
zijn om Oostenrijk tegeu Italië te
verdedigen, en men verzekert, dat de
helft van dat getal al uit Duitschland
naar de Italiaansche grens op weg is.
Oe legers van Italië.
Italië heeft, reeds in vredestijd,
zooals de Duitsche pers opmerkt,
doen blijken, dat het zijn veldleger
in vier legers zou verdeelen. Ook de
bevelhebbers zijn toen genoemd. Dit
zouden zijn de luitenant-generaals
Hertog van Aosta, Zuccari, Frugoni
en Nava. Hoe die legers echter ver
deeld worden in corpsen is geheim
gehouden en niemand weet daar
eigenlijk thans iets van.
Een afzonderlijke groep vormen
de Alpentroepen met 8 regimenten
die o. a. 36 batterijen omvatten. Bij
mobiliseering komen 13 halve militie
bataljons en 26 landstorm bataljons
daarbij benevens 12 batterijen. Die
Alpen-troepen krijgen de beste hulp
middelen die het Italiaansche leger
bezit.
Landweerdivisies vullen ook elk
legercorps aan in oorlogstijd. Ber-
slagieri regimenten, gevormd uit de
sterkste, gezondste en vlugste Itali
aansche soldaten, staan ook voor elk
legercorps ter beschikking. Die merk
waardige Bergslagieri regimenten be
staan ieder uit vier bataljons van
drie compagnieën waarvan een een
rijwielcompagnie is. Het kost den
niet rijwielbezittenden Berslagieri
echter geen moeite om in den snel
len pas waarop zij meestal marchee-
ren, het op den duur uit te houden
tegen de wielrijders. Hun waarde
Ingezonden Mededeeling.
HERMAN NYPELS - HELDER.
Heerenmode-Artikelen.
Gemaakte kleeding.
Kleeding naar maat.
Steeds het nieuwste.
bestaat echter voornamelijk daarin
dat zij geoefende bergbeklimmers
zijn en ongelooflijke staaltjes van
lichamelijke uithoudingsvermogen
kunuen geven.
Voor elk legercorps kan men ook
aannemen dat het 15 telegraafcom-
pagnieën tellen zal en vermoedelijk
zal elk corps ingedeeld zijn in twee
divisies van elk twee brigaden van
twee regimenten.
Aan te nemen is dat er vier cava
leriedivisies zullen zijn in oorlogstijd
en twee of drie regimenten artillerie.
Elk artillerieregiment heeft 20 bat
terijen.
Het veldleger is gewapend met
het M&nliehergeweerde landstorm
met een ouder model (Veterli) ge
weer.
W\j moeten echter herhalen, dat
elke beschouwing over den tegen-
woordigen toestaDd van het leger
van Italië onder voorbehoud moet
gegeven worden, daar juist dit leger
in het laatste jaar groote wijzigingen
in de organisatie heeft ondergaan.
Het legerbestuur is aanhoudend op
bezwaren gestuit met de organisatie
en het kostte altijd veel hoofdbre
kens om te voorzien in het te kort
aan reserve-officieren.
Maar overigens duidt alles er op,
eu dit wordt ook, zelfs in Duitsch
land erkend, dat Italië thans een
zeer kraehtig en slagvaardig leger
op den been kan brengen (of nu
reeds zal gebracht hebben).
Ook is door tweejarige oefening,
waaraan stipt de hand is gehouden,
een zeer groot getal geschoolde on
derofficieren nu beschikbaar, hetgeen
natuurlijk veel waard is.
De militaire medewerker van de
,Züricher Post" neemt aan, dat Italië
Venetië als opmarschgebied zal kiezen,
ofschoon dit gebied door Oostenrijk,
ten Noorden en Noord-Westen omvat
wordt. Een directe aanval tegen
Trentino kan tegenover de sterke
verdedigingswerken moeilijk succes
hebben. Wanneer Venetië als op
marschgebied gekozen wordt, keert
het front der legers zich tegen Görz,
Moutfalcone en Pontebba Villach.
Oostenrijk zal vermoedelijk niet sterk
offensief optreden. De verbondenen
zullen wel nier tegen de sterke Ita
liaansche stellingen ageeren, te meer,
daar zij rekening moeten houden met
het ingrijpen van de vijandelijke vloot
in hun flanken. Misschien zullen zij
trachten den tegenstander naar de
versterkingen bij Triest te lokken,
dat zeker het doel van een Italiaan-
sehen opmarsch zal vormen. Waar
schijnlijk zal Italië zijn hoofdmacht
daarheen dirigeeren en daar de Tripple
Entente aan Italië ook Turksch gebied
heeft toegezegd, Is het niet meer dan
natuurlijk, dar Italië ook met sterke
al'deelingen op het Oostelijk front
ingrijpt.
De Italiaansche vloot.
tn de „Tiraea" bespreekt de mari
ne correspondent de Italiaansche zee
macht, welke, wat sterkte betreft,
in de Middellandsche Zee volgt op
die van Frankrijk.
Aan het hoofd der Italiaansche
vloot staan zes schepen der Dread-
nought-klasse, te water gelaten tus
schen 1910 en 1913Oostenrijk bezit
slechts vier Dreadnougbts. Deze sche
pen zijn zwaar bewapend en zeer
snel. De „Dante Alighieri" heeft 12.12
inch kanonnen, de andere vijf 13.12
inchesde snelheid bedraagt 22
kuoopen.
Verder bezit Italië acht prae-
dreadnoughis van onder de 20 jaar
en drie daarboven, tienevens tien
kruisers.
Van de zestien lichte kruisers
werden slechts vier in deze eeuw
gebouwd, de andere zijn meer dan
20 jaar oud.
Te Napels, Genua en Livorno be
vinden zich de inriebtingeu tot het
maken van torpedovernielers, terwijl
Spezzia bekend is als de plaats waar
onderzeeërs worden gebouwd. Italië
beschikt over 67 torpedobooten van
120 tot 200 ton, terwijl de torpedo
vernielers 33 in aantal zijn.
Het aantal onderzeeërs bedraagt 19.
De Italiaansche-Oostenrijksche
grenzen.
Waar de eerstvolgende oorlogsge
beurtenissen of ontmoetingen tusschen
de thans met elkaar in het strijdperk
tredenden zullen plaats vinden, is
natuurlijk niet met zekerheid te
gen, maar toch zijn er aanwijzingen
genoeg, vooral van geograflschen aard,
waaruit iets valt te voorspellen. Want
op deze nieuwe kampplaats is reke
ning te houden met factoren, dio op
de andere oorlogsvelden van Eüropa
nog geen rol speelden, nl. de Alpen.
Wel zijn de Karpathen ook geen
zandhoopen, maar thans is de sneeuw-
bedekte Alpenketen en zijn de hoogste
bergen van Europa voor een gedeelte
de grenzen tusschen de kampioenen.
De Noord-Oostergrens van Italië
ligt voor een betrekkelijk kort ge
deelte gedekt tegen eiken Inval van
Oostenrijk achter het neutrale Zwitser
land en achter de groote Alpen. Ten
minste zoolang het duurt.
D;uir waar de Italiaansch-Oosten
rljksche grens zeer scherp een zuide
lijke richting aanneemt die, op de
kaart gezien, als 't ware een vorm
van een rechtopstaand schot of van
een deur vertoont, begint echter de
toestand te veranderen, d.w.z. wordt
Italië niet meer beschut door een
neutraal land.
Precies op dat keerpunt, dus aan
de Italiaansch-Zwitsersch-Oostenrljk-
sche grens, is ook de eerste ingang
tot Italië vanuit Oostenrijk gelegen.
Het is een vrij nauwe pas, n.1. de
Ortler pas, die over het Stilfser
joch gaat via de Italiaansche
plaatsjes Bormio en Tirano naar de
meer belangrijke plaats Sondrio.
Het is onwaarschijnlijk, hoewel
volstrekt niet geheel onmogelijk om
ddar een invalspogiDg te doen, maar
op den Ortlergroep blijft de sneeuw
zeer lang liggen en op den Ortlerpas
heeft men meestal midden-Augustus
nog altijd gelegenheid om sneeuw
ballen te gooien. In dit jaargetij is
die pas dus voor een troepenmacht
zeer bezwaarlijk, daargelaten dat de
spoorlijnen zeer ver verwijderd loopen
van die plek. De voornaamste „aan-
voer" lijn zou de z g. Arlbergbaan zijn
en de spoorlijn Méran Landeck, daarop
aansluitende. De Italiaansche spoorlijn
van uit het zuiden loopt maar tot
Edolo, is slechts een bijlijntje en het
genoemd enidpunt ligt ook ver van
den Ortlerovergang.
Verder langs de grens, die zuid
waarts blijft loopen door en langs
vele zeer hooge bergen, waarvan de
meesten tot de Alpengroepen be-
hooren, vindt men daar, op OoBten-
rljksche zijde wel een spoorweglljntje,
dat wellicht van strategisch belang
kan zijn, spruitende uit de hoofdlijn
Verona-Iasbrück, maar geen Alpen
overgang. Alleen bij het meertje van
Idro, dicht bij het Gardameer, i3 uit
het Buonadal een weg naar Italië
langs het daar geen Alpenhoogte
meer hebbend gebergte. De eerste
voornaamste Italiaansche plaats in
die richting is Brescia, een voornaam
strategisch punt in dien hoek.
De grens gaat dan plotseling weer
zeer kronkelend noordoostelijk, dwars
over het Gardameer, beneden Riva en
misschien zijn daar en langs dat ge-
Jieele daar noordoostelijk stijgend
grensgebied van de provincie Venetië,
meer nog dan aan de Lombardische
zijde, de eerste gebeurtenissen te land
te wachten. Het Etschdal, waar ook
een spoorlijn doorloopt en het Luga-
nodal (noordelijker) bieden aan Oosten
rijk ook toegangswegen, gemakkelij
ker dan over de Alpen aan. Niette
min zijn bier en daar aan die Alpen
overgangen zeer sterke vestingwerken
en forten aanwezig, zoowel aan Ita
liaansche als aan Oostenrljksche zijde.
Meer waarschijnlijk is de eerste
actie te zoeken aan die noord-oostelijke
hoek, waar echter de Venetianer
Alphen en de Julische Alphen niet
moeten weggecijferd worden als na
tuurlijke verschansingen, die zelfs
met het beste Krupp-geschut niet
kunnen versplinterd worden.
Waar boven Udine echter naai- het
zuiden toe tot aan zee vlakker ge
deelten beginnen, is het niet meer
aan de bergen, maar aan de men-
schen om elkaar een inval te ver
hinderen.
Van uit Padua is die meest noord
oostelijke Italiaansche grens vrij goed
te bereiken langs de spoorlijnen Noord-
Oostwaarts, aangenomen, dat niet la
ger, d.w.z. meer naar Triest toe en
op de kust van de Adriatische Zee
de Italiaansch Oostenrljksche oorlogs
fakkel zijn eerste vonken zal doen
spatten.
Italië verklaart den oorlog.
De „Nieuwe Rotterdamsche Cou
rant" bevat een hoofdartikel onder
bovenstaand opschrift, dat een be
knopt, maar duidelijk overzicht geeft
van de gebeurtenissen, die in de vo
rige en deze eeuw Italië in den toe
stand hebben gedreven, waarin dat
land thans verkeert. Wij laten dat
artikel bijna geheel hieronder volgen
De geschiedenis van Italië leidt er
toe, dat al wie in dat land zijn va
derlandsliefde aan imperialistische en
anti-kerkelijke gevoelens verbindt,
de Habsburgsche monarchie een in-
gekankerden haat toedraagt en sym
pathie voor Frankrijk koestert.
Met de nieuwe geschiedenis ving
voor Italië een tijdperk aan van oeco-
nomisch en intellectueel verval en
van inmenging van buitenlandsche
heerschers in de staatkunde. De
politieke macht wordt van dien stond
aan een twistappel tusschen buiten
landsche vorstenhuizen, tusschen
Bourbons en Habsburgersde Itali
anen zelf zijn slechts de lijdelijke toe
schouwers.
In de eerste helft van de 18e eeuw
een verkwanselen en verruilen van
stukken land, alsof er geen levende
zielen op woonden, totdat er eindelijk
een soort van politiek evenwicht
heerscht, een evenwicht tusschen bui-
buitenlandsohe invloeden echter.
Maar in den tijd van den eersten
Napoleon ontstaat de gedachte van
de Italiaansche eenheid.
Hoe Cavour Napoleon III wist te
winnen voor het plan Oostenrijk uit
Italië te verdryveD, hoe Napoleon
daarop Oostenrijk versloeg en ais loon
Savoye en Nizza inpalmde, en hoe
daarop de eenheid van Italië tot stand
kwam, is algemeen bekend.
Van toen af drongen de omstandig
heden Italië tot aansluiting met het
Rijk, waarmee het achtereenvolgens
gemeenschappelijke vijanden en daar
door gemeenschappelijke belangen
had, tot Pruisen. In den oorlog van
1S66 tegen Oostenrijk leed Italië vree-
selljke nederlagen, to land (Castozza)
en ter zee (Lissa), maar verwierf het
Lombardisch-Venetiaansche konink
rijk, doordat Pruisen Oostenrijk ver
sloeg.
Dan komt de Romeinsche kwestie,
dio Italië van zijn bevrijder, Napoleon
Hl, had vervreemd, weer op den
voorgrond. Doordien nu Pruisen
Frankrijk versloeg, kon Italië zich
in het bezit van Rome stellen.
Voor 1850 dus strijd om de poli
tieke macht in Italië tusschen
vreemde mogendheden, tusschen
Frankrijk en Oostenrijk allereerst.
Eénwordiug daarop met behulp van
Frankrijk, dat daar zijn voordeel in
zag.
Maar na de éénwording oriënteert
zich Italië op een gansch eigenaardige,
men zou haast kunnen zeggen nega
tieve wijze. Het sluit zich niet aan
op den grondslag van gemeenschap
pelijke positieve belangen, maar op
dien van gemeenschappelijke nega
tieve belangen. Anders gezegd, door
tijdelijke en bijkomstige geschil
punten gescheiden van de mogend
heden, waarmee het de grootste
gemeenschappelijke belangen heeft,
sluit het zich, om zich in dezen
krachtiger te laten gelden, b\j de
tegenstanders van deze aan.
Zoo zoekt Italië na 1871, daar
Frankrijk blijft weigeren de inlijving
van den Kerkelljken Staat te er
kennen, allereerst aansluiting te
Berlijn en Weenen.
In 1887 sluit Italië een verbond
met Duitschland op denzelfden grond
slag als het verbond tusschen Duitsch
land en Oostenrijk en wordt ook
Oostenrijk's bondgenoot.
Van 1896 af begint zich echter
die hoogsteigenaardige toestand te
ontwikkelen, waarvan wij op dit
oogenblik de dramatische gevolgen
ondervinden.
Italië zoekt meer en meer de
vriendschap van Fraukrljk en ook
van Engeland, maar wil tevens hot
Drievoudig Verbond handhaven en
de voordeelen, die dat afwerpt, niet
niét prijs geven.
In 1896 verbetert het huwelijk van
den toenmaligen kroonprins Victor
Emanuel met prinses Elena van Mon
tenegro de verhouding tot Rusland.
In een handelsverdrag met Tunis
erkent Italië Frankryk's protectoraat
over dat gewest. Kassala wordt aan
Egypte afgestaan. Wel wekte in 1899
het verdrag over Noord-Afrika tus
schen Engeland en Frankrijk, waarbij
aan dit laatste rijk het achterland
van Tripoli werd afgestaan, teleur
stelling en verontwaardiging, maar
in 1901 kwam met Frankrijk een
verdrag over Tripoli tot stand.
Desniettemin werd in 1902 het
Drievoudig Verbond vernieuwd.
Hoezeer echter intusscben Italië
toenadering tot Frankrijk zocht, komt
in 1906 scherp aau het licht op de
conferentie van Algeciras, waar Italië
met Frankrijk tegen Duitschland
samengaat. En in hetzelfde jaar komt
verdrag met Engeland en Frank
rijk tot stand over Italie's belangen
sfeer in Abessynië.
Toch wordt in 1907 het Drievoudig
Verbond nogmaals vernieuwd.
Maar nu komt bij die aansluiting
bij Frankrijk en Engeland een nieuwe
tegenstelling van belangen met Oosten
rijk. Hadden Duitschland en Oosten
rijk alreeds de inbezitneming van
Lybië, mogelijk geworden doordat het
Balkanverbond Turkije aanviel, met
leede oogen gezien, Italië's plannen
tot machtsuitbreiding op den Balkan
maken het tot een scherpen mede
dinger van Oostenrijk om de heer
schappij in de Adriatische Zee en
een nieuwe haat groeit snel op den
bodem van den ouden historisch over-
geleverden haat.
Echter scheen het gemeenschap
pelijk belang om in de Middelland
sche Zee een tegenwicht te vormen
tegen de macht van Frankrijk en
Engeland, zwaarder te wegen dan
het tegengestelde belang in de
Adriatische Zee.
Immers in 1912 wordt het Drie
voudig Verbond nogmaals voor een
tijdperk van 6 jaren vernieuwd, het
verbond met Duitschland en daardoor
ook dat met Oostenrijk.
Wat nu den vrienden van den
vrede in dit geval wel droef moet
stemmen is, dat hier een rijk, dat
zonder scha neutraal kon bllji
gaat oorlogvoeren, niet omdat het
vreest te zullen verliezen wat liet
voor het volksbestaan onontbeerlijk
acht, maar om machtsuitbreiding te
"bejagen op een oogenblik dat het de
kans daartoe schoon ziet. Voorts dat
de rijken, ten koste van welke het
zijn macht wil uitbreiden, nu het
meent dat zijn niet bij machte zijn
zich er tegen te verzetten, zijn bond
genoolen zijn, bondgenooten met wie
het nog onlangs hot verdrag had
vernieuwd, op een oogenblik dat een
oorlog als de huidigen en de houding
die Italië in zoo'n oorlog om zIj'd be
langen zou meenen te moeten aan
nemen, te voorzien wa9. Dat verdrag
van bondgenootschap, het zou op het
beslissende moment „een vodje papier"
blijken. Zoo was het ook met het
verdrag waarbij Duitschland de on
zijdigheid van België waarborgde:
het bleek een vodje papier.
Zoo waarborgde Japan de integri
teit van China: een vodje papier.
Vodjes papier zijn de plechtige ver
dragen gebleken, waarvan de vrien
den van den vrede hadden gehoopt
dat de bindende kracht door het ge
zag van de openbare meening was
toegenomen. Het zijn vodjes papier
als in de dagen van het Eeuwig Edict
en de Pragmatieke Sanctie.
Nu zijn dus alle zes groote mogend
heden van Europa en één in Azië in
den oorlog betrokken. Duitschland
vecht nu met Oostenrijk tegen een
wereld van vijanden, en mist daar
bij zelfs den moreelen steun van
eenig neutraal land.
Voor de neutrale landen van den
Balkan zal Italië"s tusschenkomst
wellicht het seiü wezen om ook van
leer te trekken. En toch is het einde
van den wereldoorlog nog niet te
voorzien, want ook zoo nog zullen
Duitschland en Oostenrijk nog lang
volhouden. Hoe meer deelnemers
echter, hoe meer ellende.
J. G. B. schrijft In zijn politiek
weekoverzicht in het „Handelsblad"
over de houding van Italië o. a.:
Italië heeft gekozen. De beslissing
is gevallen in de vraag van onzijdig
heid of oorlog. En het heeft zqn
onzijdigheid opgegeven om zich te
scharen aan de zijde van de Triple
Entente en deel te nemen aan den
strijd tegen de beide Rijken, waar
mee het zoo langen tijd in bondge
nootschap verkeerde.
Een schurkenstreek, zeggen velen.
En om den drommel geen vage toe
spelingen worden gemaukt op de
Italiaansche brigantun met hunje
geld of je loven. Of, welwillender,
herinnert men zich de oude condot-
tieri, die immers ook hun degen ter
beschikking stelden van den meest
biedende.
Het is zoowat Italië doet, een
aanval in den rug van een bondge
noot, op het oogenblik, dat die bond
genoot in de grootste moeilijkheden
verkeert, en dat alleen met het doel
gebiedsuitbreiding van hem te ver
krijgen het la volkomen immoreel
naar de moraal van den burger. Maar
de staatsinoraal wordt uitsluitend
bebeerscht door het ware of ver
meende nationale belang. En waar
het geldt nieuwe levenskrachten den
staat toe te voeren, daar zwijgen
alle overwegingen die het normale
individu beperken bij zjjn pogen zich
een plaats in de wereld te veroveren.
Welk burger - tenzij hij misdadig
moge zijn aangelegd zal het in
het hoofd krijgen een ander die hem
ter bereiking van zijn doel in den
weg staat, eenvoudig te vermoorden?
Maar al die eerzame burgers tezamen
in een staat voreenigd, juichen het
toe als onder de leuze van het hooge
landsbelang, ter verkrijging van een
hoogere, machtiger, rijkere positie
van den staat in den wereld, hon
derdduizenden elkander in bloedigen
strijd dooden en verminken.
Plechtig %esloteu internationale
verdragen zijn slechts scheurpapier
als hun bepalingen in strijd zijn met
hetgeen het landsbelang wordt geacht
te zijn. Sentiraenteele overwegingen
spelen in de buitenlandsche politiek
geen rol, hier goeft het eigenbelang,
zij het dan ook een eigenbelang van
hooger orde, dat van staat en volk,
den doorslag. Maar zelfs wanneer
men als nuchter neutraal buitenlan
der rekening houdt mot de algeraeene
opvattingen, die thans nog in de
verhouding der volken de wereld be-
heersehen, dan nog is er onderschoid.
En wat dan in de houding van Italië
zelfs met de hier aangeduide nood
zakelijke reserve het meest stui
tend is, dat is nog niet eens dat Italië
ter behartiging van zijn nationale
belangen, ter voldoening aan zijn
nationale aspiratiën de zijde kiest
van Frankrijk en Engeland en dus
daarmee ook van dio der andere ge
allieerden, tegen hen met wie het
tot dusver ook uit eigenbelang
was verbonden. Het meest stuitend
is, dat Italië heeft gesjacherd, naar
weerszijden de voelhorens heeft uit
gestoken om te polseD, wat aan de
Ingezonden Mededeeling.
In het leven der vrouw is het
keeren der jaren een .tijdperk van
veel zorg en ziekte. Het openbaart
zich door pijn in den rug, hoofdpijn,
duizeligheid, gevoel van slaperigheid
na den maaltijd, opstijgingen van het
bloed, benauwdheden, een gevoel van
zwaarte in den onderbuik, in het
kort door de verschijnselen, die ge
paard gaan aan een slechte werking
der nieren. Want de onzuiverheden
die vroeger op geregelde tijden wer
den verwijderd, blijven voortaan ge
deeltelijk in liet lichaam achter en
kunnen niet worden afgevoerd, wan
neer de nieren niet voldoende kracht
hebben om het bloed voortdurend te
filtreer en.
Het is daarom, dat het vooral in
dit tijdperk noodzakelijk is Foster's
Rugpijn Nieren Pillen té gebruiken,
die de nieren opwekken en herstellen,
en haar geschikt maken tot haar be
langrijke taak, waardoor de gezond
heid van het geheelo organisme ver
zekerd wordt.
Te Den Helder verkrijgbaar bij
Alb. ten Klooster, Keizerstraat 93.
Toezending geschiedt fr. na ontv. van
postwissel f 1.75 voor één, of f 10.—
voor zes doozen.
Eischt de echte
Foster's Rugpijn
Nieren Pillen, wei
gert elke doos, die
niet voorzien is
van nevenstaand
handelsmerk. (40)