HELDER8CHE COURANT
VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE
Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en
Anna Paulowna
Zonneschermen
en Marquisen,
No. 4484
DINSDAG 29 JUNI 1915
43e JAARGANG
Abonnement per 3 mnd. 65 ct., franco per post 90 ei, Buitenland f 1.90
Zondagsblad 37}',, 45 „0.75
Modeblad 65 75 „1.00
Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
Advertentiën van 1 tot 4 regels (bij vooruitbet.) 30 cent. Elke regel meer 6 ct.
Ingezonden mededeelingen van 1 tot 4 regels 75 cent. Elke regel meer 15 cent.
Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hooger berekend.
Groote letters en cliché's naar plaatsruimte. - Bewijs-exemplaar 2\ oent.
Aan onze abonné's
buiten de gemeente wordt
beleefd verzocht 't verschuldigde ab-
bonnementsgeld Heldersche Cou
rant, Zondagsblad en Modeblad
'2de kwartaal 1915 te willen over
maken per postwissel of aan post
zegels vóór 12 Juli ,a.s.5 zullende
anders daarover met 5 cents verhoo
ging per post worden beschikt.
Postwissels .voor dat doel behoeven
slechts met een zegel van 21/2 cent
beplakt te worden.
DE OORLOG.
De offlcieele legerberichten van
van 25, 26 en 27 iunl.
Van het W e s t e 1 ij k front.
Het Fransche mïddagbericht van
den 26sten meldt, dat in de streek
ton N. van Atrecht de krijgsverrich
tingen door het slechte weder be
lemmerd werden.
Tusschen de Oise en de Aisne
hebben artilleriegevechteu plaats ge
had, welke bijzonder hevig waren in
de streek van Quennevière. Ten W.
van de Argon ne gingen de Pranschen
eenigszins vooruit. In den tegenaan
val, welke de Pranschen den 25sten
in de streek van Ban de Sapt deden,
veroverden zij 4 mitrailleurs en veel
materieel.
Het bericht van den 27sten maakt
melding van een kleine vordering
der Duitsche troepen iu de streek
van Souchez, en wel in den hollen
weg Ablain-Angres, waar zij over
een front van ongeveer 200 M. vasten
voet kregen.
Een krachtige aanval van de Duit-
schors bij Bagatelle in Argoune werd
na een hevig gevecht afgeslagen. Ten
O. van de Tranchée de Colonne werd
eveneens een aanval afgeslagen, be
halve op een punt, waar de Duitschers
vasten voet kregen. Het gevecht werd
den geheelen nacht voortgezet, doch
tenslotte behielden de Pranschen
hunne posities en aanwinsten. In
Lotharingen deden de Duitschers een
onvorwaehten aanval op Arracourt,
welke echter werd afgeslagen.
Van verschillende andere deelen
van het front worden artillerie
gevechten gemeld.
Van Duitsche z(jde wordt medege
deeld, dat de gevechten om de Duit
sche stelhugen ten N. van Souchez
en halverwege Souchez en Neuville
geëindigd zijn. De Pranschen werden
uit de door hen veroverde loopgraven
geworpen.
Op de Maashoogten bij Combres
wordt zwaar gevochten. De Pranschen
deden hier ter hoogte van de Tranchée
tot viermaal toe een aanval, welke
bijna alle reeds in den aanvang wer
dén tot staan gebracht. Daar waai
de Pranschen de Duitsche stellingen
bereikten, werden zij na een verwoed
handgemeen teruggeworpen.
In een der laatste gevechten ver
overden de Duitschers ten W. van
de Tranchée een vooruitgeschoven
Pranseh veldwerk. Ten O. daarvan
houden de Franschen echter nog een
stuk loopgraaf bezet.
Aanvallen op de Duitsche voor
posten bij Leintry mislukten.
In het bericht van 27 dezer wordt
medegedeeld, dat naast de kathe
draal van Atrecht staande artillerie
beschoten werd. In Argonne werd
bij Vienne le Cbateau een gedeelte
van een Fransche loopgraaf genomen
en tegenover vijandelijke aanvallen
gehandhaafd. Ten Z.W. van Les
Eparges werd bij verrassing een
bergbrug op de Pranschen veroverd.
Alle tegenaanvallen der Pranschen
.mislukten.
ff et bericht van Fransche zijde over
de verovering van 4 machinegeweren
bij Ban de Sapt wordt tegengesproken.
Nergens zijn de Pranschen erin ge
slaagd zelfs maar tot aan de Duitsche
stellingen te komen. Daarentegen
namen de Duitschers 368 man ge
vangen en veroverden zij 2 revolver-
kanonnen, 5 mitrailleurs en 7 mijn-
werpers.
Yau het Oostelijk front.
Het Bussische legerbericht van den
'25sten meldt, dat in de streek van
Sjawle artitleriegevechten plaats had
den. Ten W. van den middenloop
van den Njemen werd een nachte
lijke aanval van de Duitschers af
geslagen. In het dal van de Omulew
trachtten de Duitschers na een voor
bereiding door de artillerie het offen
sief te hernemen. Deze poging werd
echter verijdeld. In het dal van de
Orzicz waren daarentegen de Russen
gedwongen een veldwerk te ontruimen.
Aan het Weichelfront trachtten de
Duitschers tot driemaal toe met sterke
strijdkrachten ten W. van de Omulew
op te rukken. Zij werden echter met
lievige verliezen teruggeslagen.
Van het gevechtsterrein in Galicië
wordt medegedeeld, dat de Duitschers
langs doei spoorweg van Lemberg
naar Kamenka en Berejany probeerde
voort te rukken, welk doel zij niet
bereikten.
Aan den Dnjeatr werd het over
schot der Duitschers op den Z. oever
teruggeworpen. Bij Martynow Stary
•waren reeds den 23sten de Duitschers
welke den Dnjestr overgetrokken
waren, te zarnen 15 officieren en 700
soldaten gevangen genomen. Den
,24sten trachtten de Duitschers echter
opnieuw den rivier over te trekken.
Alleen bij het dorp Ruzdwiani slaag
den zij erin hun voornemen te vol
voeren. De gevechten duren voort.
In het bericht van den 27ston
lezen wij dat nieuwe aanvallen in
het dal van de Orzicz afgeslagen
werden, en dat de Russen door een
tegenaanval erin slaagden de ver
loren gegaue schans te heroveren.
In de richting van Przasnycz vielen
de Duitschers. eveneens aan. Het ge
vecht duurt daar nog voort. Den
24sten namen de Russen tijdens
tegenaanvallen in de richting van
Jollef-Lemberg 2000 man gevangen,
w.o. 30 officieren, terwijl zij 13 ma
chinegeweren veroverden.
Aan den Dnjestr werden de aan
vallen der Duitsch-Oostenrijksche troe
pen afgeslagen. Den 24sten werden
1000 man met 7 officieren gevangen
genomen en vele mitrailleurs buit
gemaakt.
Het Duitsche legerbericht van den
26sten weet daarentegen te vertellen
dat ten Z.O. van Oglenda en ten N.
van Przasnycz de Russische stellingen
stormenderhand genomen werden, en
tegenover de nachtelijke tegenaanval
len der Russen gehandhaafd konden
worden. Er werden 636 gevangenen
gemaakt en 4 mitrailleurs veroverd.
De aanval van von Linsingen op
den N. oever van den Dnjestr maakt
vorderingen. De rechteroever wordt
by Halicz nog door de Russen bezet
gehouden. Sedert 23 Juni werden bier
3500 Russen gevangen genomen.
Het Oostenrljksche communiqué
van /den 26sten meldt het afslaan
van Russische aanvallen op de stel
lingen tusschen Dnjestr en Pruth.
N.O. van Zurawno duren de gevechten
voort. In Russisch-Polen ontwikkelen
zich gevechten langs de linie Za-
wichost Sienne-Liza.
In het bericht van den 27sten
wordt eerst medegedeeld, dat de Rus
sen na den slag bij Lemberg terug
trokken in O. richting,- alwaar zij
stelling namen op de hoogten ten
O. van Miklascow.
Op dit front veroverden de Oosten
rijkers, in gevechten welke eenige
dagen duurden, de Russische voor
stellingen. Daarna werd tot een be-
stormiug dei hoofdstelling overge
gaan, waarbij vooral bij Bobrka do
Russen terugged rongen werden, met
het gevolg dat de Russen sedert den
27sten ook van dit front op den
terugtocht zijn. Eveneens is dit het
geval ten N. van Zolkief en Rawa-
Ruska.
Aan den Boveu-Dnjestr duren de
gevechten uog voort. In de gevechten
der laatste dagen nam het leger van
generaal Böhm Ermolli 71 officieren
en 14100 man gevangen en werden
26 machinegeweren veroverd.
Van het Z u i d e lij k front.
Het Italiaansche legerbericht van
den 26sten maakt melding van een
toenemende bedrijvigheid van de vij
andelijke troepen. Langs de Isonzo
wordt de actie voortgezet welke ech
ter in verband met het moeilijke en
zwaar versterkte terrein laDgzaam
vordert. D.d. 27 Juni wordt mede
gedeeld, dat aan de grens van Tirol
de artilleriegevechteu voortgezet wor
den. In het westelijk deel van den
Moute-Croces-pas bezetten de Italia
nen den top van den Zellenkofel.
Ook op dit gevechtsterrein heeft
men last van slecht weer, hetwelk
de operaties belemmert.
Het Oostenrljksche legerbericht van
den 26sten bericht daarentegen
het afslaan van aanvallen op het
bruggehoofd van Görz, terwijl dd. 27
dezer het afslaan van een aanval aan
het kanaal van Monfalcone wordt
medegedeeld.
Aan de Dardanellen.
Volgens een bericht uit Keulen
handhaven de Turken zich nog steeds
in hunne oude stellingen. Echter
zouden de bondgenooten nieuwe ver
sterkingen ontvangen hebben zoodat
eerdaags nieuwe actie te wachten is.
Een bericht uit Konstantinopel,
dd. 25 Juni deelt mede, dat slechts
kleine gevechten worden geleverd.
De toestand bij Sedul-Bahr is onver
anderd.
In het bericht van den 26sten wordt
echter gemeld, dat de Turken bij
Sedul-Bahr aangevallen werden doch
hun stellingen wisten te behouden.
Verder werd bij Kaba-Tepe een vij
andelijk transportschip getroffen, het
welk daardoor in brand geraakte.
Op het Russisch Turksche front
hebben, volgenB een Turksche mede-
deeling, de Turken het offensief her
vat en drijven zij de Russen achter
uit in de streek van Kale Boghasi.
Hiertegenover voeren de Russen steeds
versterkingen aan om eeïi terugtrek
ken van hun reohtervleugel te ver
mijden
De duikboot-oorlog.
Londen, 26 Juni. In de week, eindi
gende met 23 dezer, hebben duik-
booten drie Engelsche koopvaardij
schepen in den grond geboord. In
dien tijd zijn er 1469 zee stoomschepen
Engelsche havens in of uit gevaren.
Duitsche duikboot gezonken.
Eenige dagen geleden brachten rei
zigers uit Groningen een bericht te
Winschoten, volgens hetwelk een
Duitsche duikboot by Borkum door
zou zijn. Uit nadere mededeelingen
blijkt, dat Dinsdagavond een Duitsche
duikboot, van Emden naar de Noord
zee vertrokken, ter hoogte van het
eiland Borkum is gezonken. Een
hevige ontploffing had in de boot,
die zeer snel zonk, plaats.
De kapitein en twee leden van de
bemanning, die zich in den toren
bevonden, zijn, maar vermoed wordt,
gered, al de overige opvarenden von
den den dood in de golven.
Hoe de ontploffing ontstaan is, is
niet met zekerheid te zeggen.
Italiaansche torpedoboot in den
grond geboord.
Weenen, 27 Juni. Officieel wordt
bekend gemaakt Een onzer onder
zeeërs heeft den 26sten Juni in het
noorden van de Adriatische Zee een
Italiaansche torpedoboot getorpedeerd
en in den grond geboord.
Vergelding.
Berlijn, 27 Juni. In strijd met
het volkenrecht hebben den 13en en
3l8ten Mei Fransche oorlogsschepen
de Duitsche consultaten in de open
Turksche steden Alexandrette en
Haiffa verwoest.
Als vergelding en ter dekking dei-
schade, toegebracht aan Duitsch en
Turksch eigendom, zijn aan de Fran
sche steden Valenciennes en Roubaix
daarvoor boeten opgelegd elk van
150,000 francs.
Aanvulling van het Engelsche
vlootpersoneel.
Londen, 26 Juni. Bij suppletoire
begrooting van marin'e worden nog
50,000 officieren en zeelieden aange
vraagd voor het dienstjaar èindigend
31 Maatt 1916. De laatste begrooting
wees er 250,000 aan.
Sociaal-democratie en vrede.
De „Nordd. Allgem. Zeitung" deelt
mede, dat de „Vorwiirts", het hoofd
orgaan der Duitsche socialisten, ver
boden is naar aanleiding van een
manifest van het bestuur van de
socialistische partij in Duitschland,
dat door het blad is opgenomen, ge
titeld Sociaal-democratie en vrede".
WIJ laten hieronder den hoofdinhoud
van dit manifest volgen: Byna een
jaar lang raast de oorlogsfurie over
den aardbol. Honderdduizenden bloei
ende menschenlevens zijn haar ten
slachtoffer gevallen, onmetelijke kul-
tuurwaarde vernietigd en de volks
kracht is op Ijselljke wijze verzwakt.
Millioenen moeders, vrouwen en kin
deren weenen om hunne zonen, man
nen en vaders. Nood en ellende paren
zich bovendien aan den kommer, die
de volken drukt. Zal het ontzettende
drama, waarvan de wereldgeschiede
nis de ijselljke wederga niet kent,
nog steeds geen einde nemen
De sociaal-democratie heeft deze
rampzalige wereldkatastrophe zien
aankomen en heeft ze voorspeld.
Daarom heeft ze in alle landen de
imperialistische uitbreid ingspolitiek
en haar gevolgde noodlottige wed
strijd in oorlogstoerusting, bestreden,
die eigenlijk dezen verschrikkelijken
oorlog hebben doen ontstaan.
Steeds heeft de sociaal democratie
gestreefd voor verbetering der ver
standhouding onder de volken, door
vergaderingen, vlugschriften en con
gressen en ten laatste nog door de
conferenties te Bern en te Basel.
Toen zich in het vorige jaar 'de
dreigende oorlogswolken samenpak
ten aan den politieken horizont, heeft
de Duitsche sociaal-democratie tot
het laatste oogenblik al het mogelijke
in het werk gesteld tot behoud van
den vrede. Zij kon het ongeluk echter
niet tegenhouden, dat Europa over
viel. De oorlogsfakkel vlamde hel op
en stak de wereld in brand.
Toen daarna de kozakken van den
Tsaar plunderend en brandend de
grenzen des lands overschreden, hield
de sociaal-democratie de belofte, die
de beste hunner leiders aan het
Duitsche volk hadden gedaanzij
stelde zich in dienst van het vader
land en stond mede de middelen toe
voor zijne verdediging.
Het lot van Oost-Pruisen toonde
aan, wat Duitschland te wachten
stond, indien niet het Duitsche volk
als één man had samengewerkt om
den Russischen veroveringstocht tegen
te houden.
Volgens offlcieele berichten z|jn in
Oost-Pruisen bijna 400.000 menschen
dakloos geworden en in ellende ge
dompeld. Velen zijn gedood, gewond,
als gevangenen naar Rusland gevoerd,
24 steden, 572 dorpen en 236 land
goederen zijn geheel of gedeeltelijk
door brand verwoest200.000 wonin
gen zijn leeggeplunderd en vernield.
Aan de Duitsche troepen, die met
doodsverachting streden en de ellende
van den winteroorlog in het oosten
doorstonden, is het ten slotte gelukt,
Oost-Pruisen van dezen geesel te
bevrijden.
Niet alleen voor de verdediging
van Duitschland's onafhankelijkheid
heeft de sociaal-democratie gewerkt;
zy heeft ook in het belang der arbei
dende klassen alles gedaan om den
levensmiddelen-woeker en de bureau
cratische onghartigheid te bestrijden.
Van het begin van het oorlogsdrama
af heeft de Duitsche sociaal-democratie
al het mogelijke gedaan om, „getrouw
aan de plichten, die allen socialisti-
schen partijen door hunne grond
stellingen en door de besluiten der
internationale congressen" zijn opge
legd te werken aan het spoedig her
stel van den vrede.
Reeds den 4 Augustus 1914 heeft
Haase namens de Rijksdag-fractie de
volgende verklaring afgelegd
„Wli eischen, dat zoodra het doel:
de beveiliging des lands, zal zijn be
reikt en de tegenstanders tot de
Ingezonden Mededeellng.
Het adres voor
is bij
C. KIESEWETTER,
KANAALWEG 174.
vrede bereid zullen zijn, aan den
oorlog een zoodanig einde zal komen,
dat vriendschap tusschen de naburige
volken mogelijk maakt."
Den 2 December heeft de Rijksdag
fractie dien eisch herhaald. Ook den
10 Maart heeft Haase verklaard, dat
zijne party steeds de vredespartij is
geweest en dat dit ook voor de
partijen in het buitenland geldt. De
vrede, die de soc.-dem. wenscht, is
er eene, die niet den kiem voor
nieuwe oorlogen in zich draagt.
Hij verklaarde zich tegen verove
ringsplannen en wilde, dat samen
werking met andere landen werd
gezocht.
Den 29 Mei uitte Elbert namens
de partij den wensch, dat de vrede
spoedig hersteld zou zijn, een vrede
die duurzaam zou kuunen zijn. Ook
hij verklaarde zich tegen veroveringen.
Scheidemann heeft in dezelfde rich
ting dit alles nog eens aangedikt. In
gelijken toonaard spraken de sociaal
democraten in het Pruisische huis
van afgevaardigden. Ook de leiders
der sociaal democratische partijen in
Duitschland en Oostenrijk-Hongarije
uitten zich iu denzelfden geest bij
gelegenheid van eene door hen op
12 en 13 April gehouden gecombi
neerde vergadering.
Bovendien is de Duitsche sociaal
democratische partij er steeds op be
dacht geweest om, ondanks alle
moeilijkheden en verdachtmakingen,
te trachten de banden met de zuster
organisaties en andere landen weder
aan te kuoopen om te zamen met
hen in het belang van den vrede te
werken. Waar de partijen in de
neutrale landen bemiddeling aan
boden, is de Duitsche partij steeds
bereid geweest te onderhandelen. De
Engelsche partij bleek in Den Haag
wel, de Fransche partij niet tot
medewerkiug in die richting bereid.
,Zoo heeft de Duitsche Bociaal-
democratie door hare woordvoerders,
getrouw aan de socialistische begin
selen en de besluiten der internationale
congressen, voor den vrede gewerkt."
„Met innigen spyt moet daartegen
over geconstateerd worden, dat tot
nogtoe alle pogingen tot internationaal
overleg mislukt zijn, voornamelijk
tengevolge van de houding der soc.-
dem. partij in Frankrijk, van welke
verschillende op den voorgrond
tredende leden deel uitmaken der
regeering, die met den Tsaar is ver
bonden.
Zij billijkt onvoorwaardelijk de
politiek der regeering die erop gericht
is, den oorlog voort te zetten tot de
nederlaag van Duitschland, tot ver
nietiging van het Duitsche militarisme
en heeft zich tegen de bijeenroeping
van het Internationale Socialistische
congres verklaard.
Toen de Fransche minister-presi
dent den 22sten December in het
parlement eene verklaring in boven
bedoelde geest aflegde, heeft nöch een
der socialistische ministers, nöch de
Kamerfractie, nöch het partijbestuur
zich tegen zulk een politiek verzet.
Zelfs heeft dit laatste zich in zijn
manifest van 23 December met het
regeeringsprogram solidair verklaard.
Ook de leider der Belgische socia
listen, Vandervelde heeft zich den
18den April in denzelfden geest geuit
volhouden van den oorlog tot Duitsch
land gestraft zou zijn voor zijn mis
daad. Toch zijn er zoowel in Frankrijk
als in Engeland groepen, die evenzoo
over de quaestie denken als de
Duitsche partij en voor den vrede
ijveren. Maar niet weg te cijferen
valt, dat de Engelsche en Fransche
partijen en hare leiders aan de zijde
hunner regeëringen staan en vóór
voortzetting van den oorlog Ijveren.
„Het is onverantwoordelijke mis
leiding der Duitsche partijgenooten,
wanneer in anonieme pamfletten en
bulletins den internationalen toestand
en de gebeurtenissen in de partij op
verdraaide of volkomen leugenachtige
wyze voorgesteld worden en het
verwijt geuit wordt, dat de partij
leiding niet genoeg doet om het ver
langen naar vrede van de arbeiders
klasse tot uiting te brengen."
Wie het met de eenheid in de
partij ernst is, mag zoo niet optreden.
„De Rijksdagfractie en het partij
bestuur van de Duitsche sociaal-de
mocratie hebben steeds eensgezind
de veroveringa- en annexatiepolitiek
bestreden. Wij protesteeren opnieuw
op de krachtigste wyze tegen alle
pogingen ten gunste van de annexatie
van vreemd grondgebied en van de
onderwerping van andere volken,
zooals die vooral door de eischen van
groote economische groepen en door
de redevoeringen van leidende bur
gerlijke politici in het openbaar uit
gesproken worden.
Reeds door bet bespreken van zulk
streven wordt de vrede, waarnaar
het geheele volk zoo vurig verlaDgt,
langer uitgesteld. Het volk wilgeene
annexaties, het volk wil den vrede."
„Om te voorkomen dat de oorlog,
die dagelijks nieuwe offers kost, tot
in het eindelooze wordt voortgezet
tot alle volkeren, die er aan deel
nemen, uitgeput zjn, moet een der
oorlogvoerende partijen het eerst de
hand aanbieden. Duitschland, dat door
een groote overmacht overvallen,
zich tot nog toe alle vijanden van
het ljjf gehouden heeft, dat het uit-
hongeringsplan verijdeld heeft en be
wezen heeft dat het niet overwonnen
kan worden, behoorde den eersten
stap tot den vrede te doen."
„In naam der menschelljkheid en
der Kuituur, ons beroepend op de
door de dapperheid van onze gewa
pende landgenooten ontstane voor
ons gunstigen stand van den oorlog,
verlangen wij van de regcering, dat
zj' zich bereid verklare, vredes
onderhandelingen aan te
knoopen om aan den bloedigen strijd
een einde te maken."
„Wy verwachten van onze partij
genooten in de andore oorlogvoerende
landen, dat zij in denzelfden geest
invloed oefenen op hunne regeerin
gen." Berlyn, 23 Juni 1915.
BINNENLAND.
De „Ceres" getorpedeerd of op een
mijn geloopen.
Gelijk wij reeds in ons vorig num
mer onder de rubriek Laatste Berich
ten mededeelden is het Nederlandsche
stoomschip „Ceres" van de Kon. Ned.
Stoomboot Mij., 20 Juni van Am
sterdam vertrokken met bestemming
naar Hudikswall, om daar hout in
te nemen, ter hoogte van Soederarm
getorpedeerd of op een mijn geloopen.
De bemanning werd gered.
Volgens en Wolff-telegram uit
Stockholm zag men aan boord van de
„Ceres" een kwartier voor de onder
gang van het schip, een torpedoboot
van onbekende nationaliteit. Toen
het stoomschip zonk was deze nog
zichtbaar, doch er werd geen poging
gedaan om de bemanning te redden.
Volgens „Aftonbladet" was het een
Russische torpedoboot.
Verder wordt nog medegedeeld,
dat alleen de scheepspapieren gered
konden worden.
Vervalschan van verlofpassen.
Naar aanleiding van bij den opper
bevelhebber van land- en zeemacht
ingekomen rapporten, omtrent het
vervalschen van verlofpassen, is door
genoemden opperbevelhebber bepaald,
dat van 10 Juli 1915 af uitsluitend
die verlofpassen mogen worden ge
bruikt, welke zijn aangevraagd bij
de firma Teulings te 's Hertogenbosch.
Deze verlofpassen zijn voorzien van
een doorloopend nummer, benevens
van een serieletter, en, ter voorko
ming van vervalsching, van een, door
genoemden opperbevelhebber goed
gekeurd merk. Verlofpassen, waarvan
de geldigheidsduur verstreken is,
moeten door den houder onmiddellijk
worden ingeleverd deze passen wor
den vernietigd, of zoodanig onbruik
baar gemaakt, dat fraude hiermede
niet mogelijk is.
Korporaals en manschappen aan
wie het geoorloofd is van den trein
gebruik te maken, moeten van een
dergelijken verlofpas voorzien zyn,
met dien verstande, dat aan diegenen
welke na afloop van hun dienst, door
loopend verlof hebben naar een be
paalde plaats, en die dus steeds het
zelfde traject bereizen, ééns per maand
een doorloopende verlofpas mag wor-
Korporaals en manschappen die op
een vervoerbewijs reizen, mogen niet
tevens in het bezit zijn van een ver
lofpas.
Geven van Inlichtingen.
Door den territorialen bevelhebber
in Zeeland is de aandacht der burge
meesters gevestigd op het volgende
Een welgezind Nederlander heeft
per auto een bezoek gebracht aan
Zeeland, waarbij hem gebleken is dat
het niet de minste moeite kost om
inlichtingen te bekomen nopens de
opstellingen van troepen in Zeeland
zelfs ongevraagd werden hem door
dorpsbewoners inlichtingen verschaft.
Het behoeft geen betoog, dat dit on
toelaatbaar is. Mitsdien verzoekt de
territoriale bevelhebber den inwoners
mede te deelen, dat in 's lands belang
geen onnoodige mededeelingen nopens
militaire aangelegenheden aan ande
ren mogen worden gedaan en die
aangelegenheden mogen in geen geval
worden besproken met personen, die
men niet persoonlijk als te goeder
trouw kent. De bevelhebber acht het
gewensebt daarbij te wyzen op den
inhoud van de desbetreffende bepalin
gen in het Wetboek van Strafrecht,
Art. 98. Hy die opzettelijke bescheiden,
berichten of inlichtingen omtrent
eenige zaak, waarvan hij weet dat
geheimhouding door het belang van
den staat wordt geboden, hetzij open
baar maakt, hetzij aan eene buiten-
landsche mogendheid mededeelt, of
in handen speelt, wordt gestraft met
gevangenisstraf van ten hoogste zes
jaar. Art. 272. Hij die opzettelijk
eenig geheim, hetwelk hij, uit hoofde
van zyn ambt of beroep, verplicht is
te bewaren, bekend maakt, wordt ge
straft met gevangenisstraf van ten
hoogste zes maanden, of geldboete
van ten hoogste zeshonderd gulden.
Meeting der S.D.A.P. tegen het ont
werp Landstormwet.
Zondagmiddag hield de S.D.A.P.
te Utrecht de aangekondigde meeting
tegen bovengenoemd ontwerp. De
zeer druk bezochte betooging werd
des middags te 1 uur door den voor
zitter van het partijbestuur, de Heer
Vliegen geopend. In zyn openings
rede wijst spr. op de houding, thans
aangenomen door de Duitsche Soc.
Democraten, en stelt hij voor een
telegram van hulde aan de Duitsche
partij te zenden.
Na de opening is het woord het
eerst aan Mr. Troelstra. Spr. begint
met te constateer en dat in ruime
kringen een groote ontstemming over
het ontwerp bestaat.
Het is te beschouwen als een car-
ricatuur van het volksleger, zooals
de S.D.A.P. zich dit voorstelt. Het
volk wordt door het ontwerp om den
tuin geleid. Geen Min. is in staat
om tijdens den huidigen oorlog een
leger van 400.000 man op den been
te brengen.
Is spr. goed ingelicht, dan zou de
regeering eerst willen beginnen met
het oefenen van 12.000 man, na drie
maanden weer 12.000 man enz. Op
die manier zou het drie jaar duren
eer men 144.000 man had geoefend.
En van waar zou dan de munitie
en verdere bewapening moeten ko
men? Waar moet het heen met de
flnancieele lasten welke op het volk
gelegd worden?
Volgens spr. is onzen toestand er
niet slechter op geworden. Integen
deel zou het uitbreiden van het leger
het gevaar om in den oorlog betrok
ken te worden grooter maken. In ons
land is nog geen oorlogspartij, doch
de uitbreiding van ons leger zou de
agitatie bevorderen. De S. D. A. P.
wenscht niet dat de ufloop van den
oorlog zoo zal zijn dat de overwin
naar den verslagen vijand de hak in
den nek kan zetten.
Er moet een toestand komen waarin
de oorlog onmogelijk zal zijn, en dat
kan door de overwinning der vredes-
gedachte over de oorlogsgedachte.
Spr. eindigt met te zeggen dat men
geen Jan Salie behoeft te zijn om
het volk toe te roepen„blijft buiten
den oorlog". De grootheid van Neder
land moet zijn dat het nuchter blijft
tot het laatste oogenblik en zich niet
in den oorlog laat slepen.
Vrede moet het blijven.
De heer Wibaut becritiaeert een bro
chure van Prof. de Louter waarin
deze de legeruitbreiding verdedigt.
Spr. geeft aan wat waarschijnlijk zal
gebeuren als er vrede gesloten is. De
mogendheden zullen dan zoeken naar
nieuwe afzetgebieden en niet onwaar
schijnlijk is het, dat zy dan ook een
woordje willen spreken met Neder
land, met het oog op de groote kolo
niën. En nu willen menschen als Prof.
Louter en Prof. Kernkamp e. a. dat
wy ons tot de tanden zullen wapenen,
niet voor den vrede, maar den oorlog,
zoo een der andere landen iets van
ons zou willen eischen.
Het gevaar schuilt dus in de op
komende partij die poogt stemming
te maken voor legeruitbreiding en zoo
noodig voor oorlog.
De Duitsche party doet thans een
oproep voor vrede, en de Ned. party
onderschrijft dien oproep. Onze re
geering moet alles doen wat mogeiyk
is om den vrede te bevorderen. Daar-
by zal de S.D.A.P. haar zoo krachtig
mogeiyk steunen.
Deze rede wordt evenals die van
Mr. Troelstra met luid applaus be
loond.
Vervolgens spreekt dr. J. van
Leeuwen. Deze zegt dat het doel van
het ontwerp een versterking van onze
weermacht is. Het naar huis zenden
van enkele landweerpllchtigen is een
bijkomstig doel. Het adres der 22
heeren aan de Tweede Kamer, wordt
door spr. scherp becritiseerd. Volgens
spr. staat het vast dat die groep van
drijvers alleen hunne economische
kracht willen versterken. De belangen
van het volk worden thans biykbaar
bulten het parlement behandeld. De
klasse-politiek en de klasse-hartB
tochten worden in ons volk losge
laten. Dat, is verkeerd.
Als men werkeiyk vrede wil, dan
moet het ook zyn een vrede naar
binnen, en daartoe is het noodig dat
de regeering dit ontwerp intrekt.
Hierna werd in stemming gebracht
de volgende motie:
„De groote demonstratie, byeenge-
roepen door de Soc.-Dem. Arb. Partij
ter bespreking van het „Wetsontwerp
tot uitbreiding van den Landstorm"
gehoord de sprekers
constateert, dat dit wetsontwerp
aan de Regeering de bevoegdheid
geeft om een reusachtige leger
uitbreiding tot stand te brengen,
zonder over de daardoor aan het volk
opgelegde lasten volledige vooraf
gaande verantwoording schuldig te
zyn
dat dit wetsontwerp niet bevat
een voorstel tot invoering van een
volksleger, wijl de oude legerorgani-
satie ten volle blijft gehandhaafd
dat beteekent het gevaar vergrooten,
dat chauvinistische elementen in het
land, waartegen de demonstratie
krachtig protesteert, door die groote
legermacht gesterkt zullen worden
in hun onverantwoordeiyk dryven1
dat deze legerversterking schade
zal doen aan het vertrouwen, door
de oorlogvoerende landen in de
neutraliteitspolitiek in Nederland.
Om al deze redenen vereenigt de
meeting zich met het voornemen der
Soc.-Dem. Kamerfractie om tegen dit
ontwerp stelling te nemen".
Deze motie werd, onder luid gejuich,
met algemeene stemmen aangenomen.
Vervolgens werd gestemd over de
volgende resolutie, ingediend door de
heeren Troelstra en Vliegen:
„De groote nationale betooging der
socialistische arbeiders van Nederland,
vastbesloten in dat land elk mili-
tairistisch en chauvinistisch drijven
zoo sterk mogeiyk tegen te gaan,
juicht de toenemende bewegingen
onder de socialisten der oorlogvoerende
landen, met name van Duitschland,
Frankrijk en Engeland, naar een
spoedige vrede op den grondslag der
internationale socialistische congros-
sen hartelijk toe.
Zy ziet daarin eene uiting van liet
besef, dat niet de overwinning der
militairistische en imperialistische
heerschende kringen van eene der
oorlogvoerende partijen dien grond
slag kan leggen, maar slechts de
eensgezinde samenwerking van de
partyen der Internationale, en dat
het zelfstandig optreden van het
socialistisch proletariaat tegen elk
imperialistisch drijven in het eigen
land hiervoor onmisbaar is.
Zy spreekt ten slotte haar onwrik
baar vertrouwen uit in de socialisti
sche Internationale, die, door liet
uitbreken van den oorlog tijdelijk
uiteengeslagen, in en door het streven
naar den Vrede zal worden herboren".
eze resolutie werd eveneens, onder
daverend applaus, met algemeene
stemmen aangenomen.
SPORT.
Voetbal.
H.F.C.—Spartaan 1 2.
Zooals we Zaterdag reeds voorspel-
in is 't op een nederlaag uitgeloopen,
wat heelemaal geen schande is, daal
de Spartaan met slechts 2 invallers
uitkwam. H.F.C. heeft zich tegen dit
sterke elftal goed gehouden. Een eer
volle nederlaag is 't tenminste be-
sliat, vooral ala men weet dat Dito
niet aanwezig kon zlin en de linker
vleugel daardoor speciaal vóór rust,
niets presteerde. Geurts is geen links
buiten.
Ruim 4 uur fluit de heer van der
Berkhoff de spelers in 't veld en trapt
de Spartaan af ten aanschouwen van
ruim 1200 bezoekers. Reeds direct
biykt de handigheid der voorhoede,
die zonder moeite de halflinie passeert
en van rechts een scherpe voorzet
in 't doelgebied doet belanden. De
backs, vooral Heyting, zijn hier ge
lukkig in uitstekenden vorm, zoodat
Persoon nog niet behoeft in te grijpen.
Bij dien eenen aanval laat de Spartaan
het echter niet. Maar gesteund en
gevoed door de haflinie is de voor
linie weldra weer tot aanvallen in
staat, die slechts ten koste van een
hoekschop kan worden afgeslagen.
Deze biyft zonder resultaat, want
Bak onderschept hem en geeft zyn
voorhoede gelegenheid tot opbrengen.
Hier vlot het spel niet al to best,
wat niet te verwonderen is wanneer
de spelers zoo in de gaten worden
gehouden als hier door de Spartanen
geschiedde. Geen oogenblik stond
Steur vry en als hy naar Aardweg
plaatste, bleek al diens handigheid
niet in staat, hem den linksback te
doen passeeren. Deze liet gedurende
ïeeien wedstryd een inderdaad
schitterend spel zien, dat den rech
tervleugel met gemak in bedwang
hield. Evenals zijn buurman toonde
hij zich byzonder trapvast. Al heel
gauw neemt de Spartaan ten minste
den aanval weer over en profiteert
van een falen der backs en een te
vroeg uitloopen van Persoon, door
met een tam schot den bal in 't ver
laten doel te deponeeren. Hoe hard
de voorhoede daarna ook werkte,
Heyting en Meerburg lieten zich niet
meer verschalken, zoodat de rust in
ging met een 1-0 voorsprong der
groenhemden.
Na de hervatting pakte de voor-
hoode wat beter aan en kregen de
achterspelers heel wat minder te doen
dan daarvoor, toen H.F.C. bijna ge
regeld was ingesloten. Door uitmun
tend verdedigen en vooral door de
rood witte voorhoede geen oogenblik
gelegenheid te geven tot zuiver schie
ten, kon deze het niet tot doelpunten
brengen. Duideiyk biykt 't overwicht
van H.F.C., doch steeds is een Spar-
taansch been of hoofd in staat het
gevaar te keeren. De groene voor
hoede, die gedurende eenigeu fcyd
vrywel werkeloos was, krijgt weldra
gelegenheid haar handigheid te too-
nen. De verbazend vlugge rechtsbuiten
ontsnapt aan Kikkert en profiteert
van een mistrap van Meerburg door
alleen op Persoon toe te rennen en
dezen met een hard laag schot geen
schyn van kans te geven. 2-0. Weer
neemt H.F.C. na den aftrap 't spel
in banden. Charles en Steur naderen
mooi samenspelend den keeper, die
slechts vallende kan redden. Vlak
daarop ontstaat er weer een gevaar-
ïyke scrimmage voor 't doel dei-
Spartanen, waaraan Steur ten slotte
een einde maakt, door 2 minuten
vóór 't eind het eenige tegenpunt
te maken. Nauweiyks is er weer be
gonnen of de scheidsrechter, die den
wedstryd tot ieders genoegen geleid
had, fluit inrukken.
By H.F.C. waren vooral de beide
backs zeer betrouwbaar, met Heyting
als de beste, terwyi de halflinie eerst
na de rust op dreef kwam. De voor-
linie verbeterde er wel op toen Geurts
met Groote van plaats verwisselde.
Toch werd 't gemis van Dito zeer
gevoeld.
By de gasten noemen we de beide
backs, den spil en den rechtsbuiten
als uitblinkers.
Over 't geheel genomen was 't
anders een tamelyk kalme wedstryd
met weinig spannende momenten.
Alleen heel op 't laatst kwam er wat
meer geestdrift in. 't Is te wenscben,
dat die voortaan de spelers wat
vroeger bezielt. Andera wordt 't al
gauw een saaie boel.