ELDERSCHE COURANT
VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE
Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Laatste
berichten.
No. 4489
ZATERDAG 10 JULI 1915
43e JAARGANG
Abonnement per 3 mnd. 65 ct., franco per post 90 ct, Buitenland f 1.90
Zondagsblad 37* 45 0.75
Modeblad 65 75 1.00
Voor het Buitenland bij vooruitbetaling Losse nummers der Courant" 2 ct.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
Advertentiën van 1 tot 4 regels (bij vooruitbet) 30 cent Elke regel meer 6 ct
Ingezonden mededeelingen van 1 tot 4 regels 75 cent Elke regel meer 15 cent
Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hooger berekend.
Groote letters en cliché's naar plaatsruimte. - Bewijs-exemplaar 2i cent
Vlootaanbouw.
Verschenen is de memorie van
antwoord op het afdeelingsverslag
der ..Tweede Kamer omtrent de wets
ontwerpen tot „Vlootaanbouw".
De aangeboden wetsontwerpen zijn
te beschouwen als een eerste schrede
op den weg naar een vloot-hervor-
ming, zoodra die zich geleidelijk heeft
ontwikkeld uit de gedachtenwisselin-
gen, welke in de marine commissie,
benoemd voor de technische voor
lichting van de staatscommissie van
1912 hebben plaats gfehad, getoetst
aan hetgeen de ondervinding van den
tegen woordigen oorlog leerdezij
hebben betrekking op een onderdeel,
dat naar de meening van de regeering
thans reeds vast staat, hoe ook later
over de zwaar-geschut schepen wordt
beslist.
Dat ons tegenwoordig stelsel van
verdediging van Nederlandsch-Indie,
in hoofdzaak gericht op de verdediging
van Java alleen, moet worden los
gelaten en dat men zich daarbij ten
doel moet stellen
le. aan elke poging tot schending
van onze neutraliteit in den geheelen
Indisohen Archipel krachtdadig het
hoofd te bieden
2e. aan een vijand, die zich op
maakt tot vermeestering van ons
koloniaal bezit, niet alleen de ver
overing van Java, maar ook de in
bezitneming van de Buitenbezittingen
te beletten.
De vrees, dat onze werven na af
loop van den oorlog door den bouw
der kruisers geen voldoende gelegen
heid zouden hebben voor den aanbouw
van koopvaardijschepen, wordt door
de r6geering niet gedeeld.
Ten aanzien van het voorgestelde
type van onderzeebooten wordt mede-
De eischen, waaraan deze booten
zullen moeteü voldoen, zijn in vele
opzichten hooger dan die van de
booten, welke in den huidigen oorlog
op herhaalde successen kunnen bogen.
Van de 4 booten zullen er 2 van het
type K 2 en 2 van het type K 3
worden gebouwdz(j zullen een boven
watersnelheid van ten minste 16
mijlen hebben (voor de K 3 wordt
17.5 mijl gegarandeerd) terwijl zij
met 12 mljls vaart een afstand van
niet-minder dan 3500 zeemuien kun
nen afleggen. Hunne bewapening zal
bestaan uit 6 torpedo lanceerbuizen.
Dat de omstandigheden, waarin de
onderzeebooten in Indie zullen ver-
keeren, in menig opzicht verschillen
van die hier te lande, is volkomen
juist en het kan evenmin worden
ontkend, dat het wenschelijk zou zijn,
dat wij daaromtrent reeds over eigen
ervaring konden beschikken. De uit
het tropische klimaat voortvloeiende
bezwaren kunnen echter slechts door
bepaalde aangewezen middelen wor
den overwonnen, n.1. door het aan
brengen van goede ventilatie- en af-
koelingsinrichtingen en zoo mogelijk
ook een door tenten tegen de zonne
hitte beschermd bovendek, waar de
bemanning zich gedurende de vaart
boven water bij niet te ongunstig
weder kan ophouden.
Na de ervaring met de K 1 tijdens
zeer warme dagen opgedaan is het
vertrouwen in de doelmatigheid der
bedoelde werktuigelijke inrichtingen
zeer versterkt.
Aangezien het op dit oogenblik niet
raadzaam voorkomt om de K 1 naar
Indie te zenden, moet ten dezen op
zichte in het onvermijdelijke worden
berust.
De motoren van de K. 2 en K. 3
zullen gelijk zijn aan die van de
K. 1, waarvan de bruikbaarheid al-
doende bewezen is.
Snelloopende mijnleggers zullen
zeker in een compleet vlootplan voor
do verdediging van Indie niet mogen
ontbrekende regeering is echter van
oordeel, dat de aanbouw van het
materieel dat thans wordt aange
vraagd, moet voorgaan.
Het vraagstuk van de bemanning
heeft de aandacht.
De ten vorige jare te Makasser op
gerichte opleidingsschool voor inland-
sche schepelingen opent het uitzicht
om in de toekomst ook voor de be
manning van onderzeebooten van
inlandsch personeel gebruik te maken.
Aangezien de nieuwe onderzeeboo
ten geheel gelijk zullen worden aan
de K. 2 en K. 8 werden voor den
bouw dier booten geene aanbiedingen
gevraagd van alle vier de maat
schappijen, die bereid waren voorde
kruisers in te schrijven, doch wordt
alleen onderhandeld met de beide
maatschappijen waar de K. 2 en K. 3
op stapel staan.
Voorts wordt medegedeeld, dat de
kosten der onderzeeërs belangrijk hoo
ger bieken te zijn dan die van de K. 2
en K. 3 tengevolge van de hooge
materiaalpr(jzen en de moeilijkheden
b(j de aanschaffing. De booten zullen
op rond 2 millioen gulden per stuk
komen.
De minister van marine handhaafd
zijne bij do behandeling der loopende
marinebegrooting ontwikkelde mee
ning, dat het aanhouden van 's Rijks
werf te Amsterdam voor het bouwen
van klein materieel, meer in het
bijzonder van torpedobooten en on
derzeebooten, geen aanbeveling ver
dient. Het overgroote deel van het
werk aan dit materieel behoort tot
den machinegebouw, waarvoor de
werf niet is ingericht. Bovendien vol
doet de werf in haar geheel, wat de
waterruimte, de ligging der werk
plaatsen, de verbinding met het
spoorwegnet enz. aangaat, niet aan
de voorwaarden voor een economisch
bedrijf, zoodat eene geheele restau
ratie noodig zouden zijn om baar
aan de eischen des tljds te doen be
antwoorden.
In verband met de kans op het
niet tijdig ontvangen van matrialen
en onderdeelen, kondon de bouw
meesters der afleveringstijd der
nieuwe onderzeebooten niet korter
stellen dan 22 maanden voor de eerste
en 31 maanden voor de tweede boot.
Omtrent de kruisers wordt o.a.
Naar aanleiding van de opmerking
van vele leden, die te kennen gaven,
niet overtuigd te zijn,'dat de kruisers
in elk vlootplan een onmisbaar be
standdeel zullen vormen en dat men
zich thans tot den bouw van onder
zeebooten moet beperken, omdat het
nut van kruisers hun, minstens ge
nomen, twijfelachtig voorkomt, wijst
de regeering er op, dat tijdens den
tegenwoordigen wereldoorlog steeds
10 van 11 schepen onzer marine in
dienst werden gehouden (het elfde
onderging periodiek de noodzakelijke
voorzieningen). Zoover bekend, werd
het groote nut der door die schepen
bewezen diensten door hen die van
den gang der zaken op de hoogte
waren, nimmer betwist of betwijfeld.
Integendeel bevestigde de thans op
gedane. ondervinding opnieuw, hoe
noodig de actieve handhaving der
onzijdigheid is, ter voorkoming van
incidenten, welke da kans dat het
land zijns ondanks in den oorlog
wordt medegesleept, noodweodig ver-
grooten. Degenen die de verdediging
te water uitsluitend aan onderzee
booten en torpedobooten zouden wen-
schen te zien opgedragen, dienen eene
redelijke oplossing te geven voor de
vervulling der diensten door de sche
pen bewezenzoolang deze ontbreekt,
zou eene reconstructie der vloot in
dezen zin den grondslag missen, voor
het bouwen op het terrein der wer
kelijkheid vereischt.
De onder den indruk van oogen-
blikkelijke gebeurtenissen zich open
barende neiging tot gevaarlijke koers-
weudingen dwingt den verantwoor
delijken bewindsman tot het stellen
van meerdere waarborgen omtrent
den te volgen koers. Van het lichten
van den post voor de kruisers uit
deze wetsvoorstellen kan dan ook
geen sprake zijn.
Aangenomen, dat de ruimere ge
zichtskring d« r getuigde s.-Jiepen, de
groote capaciteit hunner dbaadlooze
stations, onder alle omstandigheden
door vliegtuigen zouden kurmen wor
den gecompenseerd, 'zoo mag toch
gevraagd, zegt de regeering, op welke
wijze in de behoefte aan snel
verplaatsbare voldoend sta
biel opgestelde snelvucurbatte
rijen moet worden voorzien, ter be
strijding van licht materieeL dat de
werkzaamheid der onderzeebooten
komt verstoren op plaatsen waar deze
het meest succes belooft, dat kabels
komt kappen, communicatiemiddelen,
draadlooze stations opstellen, of mlju-
veraperringen gaat lichten.
Waar bet drijven van machtspoli
tiek en het daaruit voortvloeiende
oorlogsgevaar voor eeno kleine natie
is uitgesloten, zal voor haar het ge
vaar voor oorlog veeltijds voortsprui
ten uit schendingen van de onzij
digheid.
Handhaving van de neutraliteit
beteekent actief noch passief oorlogs
handelingen steunen, m.n. w. voor
komen dat oorlogshandelingen van
uit het neutrale gebied bevorderd
worden. Om schendingen der onzij
digheid tegen te gaan, zijn schepen
noodig. Oorlogsschepen die met kwade
bedoelingen binnen ons gebied komen,
laten natuurlijk geen onderzeebooten
naderen, terwijl deze laatste niet in
ondergedoken toestand hunne torpe
do's kunnen lanceeren, indien zij
geen zekerheid hebben van de be
doelingen van den vreemdeling. Sche
pen bieden «ene veel betere accom
modatie voor het personeel dan de
onderzeebooten. Zü kunnen zooveel
langer achtereen in zee blijven; heb
ben veel krachtiger stations voor
draadlooze telegrapbiehebben eene
talrijke bomanning eu beschikken
over geschut om een vijand aan den
wal te bestoken of hem hetzich
nestelen ann den wal te beletten.
Onderzeebooton vermogen tegen den
wal niets en zijn door bare kleine
bemanning en gebrekkige communi
catiemiddelen weinig geschikt voor
de diensten die bij de handhaving
der neutraliteit op den voorgrond
treden.
In oorlogstijd zal de actie der onder
zeebooten voornamelijk bestaan in
het zich opsteli'en in bepaald strate
gisch daarvoor aangewezen gebieden,
waar zij de gelegenheid moeten af
wachten om haar slag te slaan. Voor
een voortdurend kruisen in open zee,
voor het opzoeken van den vijand op
grooten afstand van baro. basis, zon
der omtrent diens plannen en be
wegingen te zijn ingelicht, zijn zij
niet geschikt. Voor dezen afmatten-
den dienst zijn haar bemanningen
te klein en in te ongunstige conditie.
Daarvoor znllen bij voorkeur kruisers
moeten dienen, die zich snel kunnen
verplaatsen, bericht zendon van de
nadering van den vijand en daardoor
den onderzeebooten gelegenheid ge
ven zich naar de bedreigde plaatsen
te begeven.
Bü het opmaken van de eischen,
waaraan de kruisers en de onderzee
booten moeten voldoen, heeft de re
geering zich niet op het standpunt
gesteld dat zij geroepen zullen zijn
voor het voeren van een handels
oorlog, welke niet op den weg der
kleme natifin ligt. Dit neemt echter
niet weg, c'.at, indien een onvoorziene
loop der omstandigheden daartoe
noopte, zij voor dat doel bijzonder
geschikt zouden zijn.
De onderstelling dat aan het voor
stel tot aanbouw van kruisers niet
vreemd zou zijn geweest de wensch
om aan hoofdofficieren de gelegenheid
te geven als commandant op te treden,
wijst de minister van marine uit
drukkelijk af.
Vooropstellende, dat het bezit van
schepen als de thans voorgestelde
kruisers noodzakelijk is om onze
marine in staat te stellen de taak,
waarvoor zij in Indie wordt gesteld,
naar behooren te vervullen, heeft bij
gemeend in de Memorie van Toe
lichting er op te moeten wijzen, dat
langer uitstel van den aanbouw
dier schepen tot ontwrichting van
haar organisatie moet leiden. Daarbij
was het oog gevestigd op de personeel-
organisatie in haar geheel.
Ter voldoening aan den geuiten
wensch om te vernemen of ontslag
aanvragen van zeeofficieren in den
laatsten tijd vóór het intreden van
den mobilisatietoestand talrijker zijn
geworden, wordt medegedeeld, dat
in de jaren 1895 tot en met 1913
het aantal op verzoek, zonder pen
sioen eervol ontslagen zeeofficieren
per jaar heefc bedragen resp. 11, 9,
15, 8, 10, 11, 7, 17, 9, 7, 11, 5, 4,
6, 9, 8, 11, 15.
Over het verloop van het overige
personeel kan, na al hetgeen over
dit onderwerp b(j opvolgende begroo
tingen is medegedeeld, thans geen
oordeel worden uitgesproken, omdat
de aanneming van het personeel voor
zooveel betreft de matrozen met kort
dienstverband, slechts korten tijd in
werking is en tot de opleiding voor
leerling onderofficier nog geen perso-
noel werd toegelaten. Anderzijds was,
wegens de buitengewone tijdsomstan
digheden, in bet afgeloopen jaar alle
ontslag wegens diensteindiging en op
verzoek uitgesloten.
De resolutie van 20 April 1914,
betreffende de nieuwe dienstregeling,
gold een proefneming om te komen
tot een herziening van deninwendi-
gen dienst bij de vloot. De hierom
trent van de commandanten gevraagde
rapporten, welke bij de definitieve
vaststelling der regeling in overwe
ging zullen worden genomen, zijn
aan net dopartement in onderzoek.
Overlegging dezer rapporten, die ver
schillende opmerkingen en aanwljzi-
gingen bevatten omtrent de toepas
sing van de in genoemde resolutie
neergelegde beginselen acht de mi
nister van geen practisch nut en
daarom ongewenscht.
Werd biei boven nader toegelicht,
zegt de regeering, welke taak de
kruisers zullen hc-bben te vervullen,
in de toelichting ligt tevens de ver
klaring waarom van het door de
staatscommissie aanbevolen type van
torpedokruisers werd afgeweken. De
thans voorgestelde kruisers kunnen
door hun zeer krachtige bewapening
den strijd opnemen tegen eiken lich
ten kruiser yan den vijand.
Bij bet nader uitwerken der plan
nen is gebleken, dat om te voldoen
aan de booge eischen van snelheid
en werkingssfeer de waterverplaat
sing meer dan 6000 ton, ja zelfs niot
veel minder dan 7000 ton zal moeten
bedragen, waardoor de prijs oneven
redig .hooger gesteld moet worden.
Deze omstandigheid en de steeds
stijgendemateriaalprijzen zijn oorzaak,
dat het voorzichtig schijnt den totaal
prijs van het schip geheel uitgerust
voor zee op ongeveer 10 millioen
gulden te stellen.
Het totaalcijfer van de bouwkosten
voor de 2 kruisers en de 4 onderzee
booten stijgt daardoor van 25 op 28
millioea gulden.
De kruisers zullen een diepgang
hebben van 55 d 60 d.M. op de toe
lading voor de volle krachtproef.
Men neemt aan, dat de schepen
gereed zullen zijn voor de proeftoch
ten 2 jaren na de kiellegging.
Het vragen van concurreerende
aanbiedingen van buitenlandscho
fabrieken van gevestigden naam was
noodig, daar het hier geldt een nieuw
type van schip met een machtige
turbine-installatie, waaromtrent de
Nederlandsche werven nog geen erva
ring hebben.
Aan het geven van een opdracht
aan eenige Nederlandsche werf zon
der aanbesteding zijn uit dien hoofde
ernstige bezwaren verbonden.
Daar in Nederland nog geen water
vliegtuigen zijn vervaardigd lag het
ook met bet oog op de gewenschte
vlugge aanschaffing in de bedoeling
deze vliegtuigen rechtstreeks uit hot
buitenland te betrekken. Sedert dien
zijn echter aanbiedingen ontvangen
van een in Nederland gevestigde
fabriek van vliegtuigen, waarvan
g3arne zal worden gebruik gemaakt,
wanneer er voldoende waarborgen
zijn tot het verkrijgen van goed ma
terieel.
Het waterterrein van de Rijkswerf
te Arasterdam en ook het terrein,
dat zich in de onmiddellijke nabij
heid daarvan bevindt zijn ongeschikt
voor de stationneering van water
vliegtuigen. Voor den aankoop van
watervliegtuigen, inrichting berg
plaatsen enz. is f200,000 aangevraagd.
Hierbij werd uitgegaan van de ver
onderstelling, dat aan het water
terrein geen kosten behoefden te
worden besteed. Bij nader onderzoek
bleek, dat het terrein, waar men
eerst op gerekend had, niet bruik
baar was.
Een geschikte plaats werd gevonden
in de Mok, op de Zuidkust van Texel.
Er'zal daar evenwel een aanzienlijk
bedrag besteed moeten worden voor
bet uitdiepen en in orde brengen
van een beschutte watervlakte van
voldoende grootte.
Alle uitgaven te zamen - met in
begrip van aanschaffing van vlieg
tuigen en motorboot - worden ge
raamd op een bedrag van ongeveer
f450,000. In het oog houdende, dat
de ramingen slechts globaal zljD en
berusten op eenheidsprijzen, die door
de tijdsomstandigheden kunnen tegen
vallen zal dus op een totale uitgaaf
van f500,000 gerekend moeten wor
den. De thans gevraagde f200,000
moeten dus als een eerste termijn
van het benoodigde bedrag worden
beschouwd.
Regeling van examens en proeven
bij de zeemacht.
Bij Koninklijk besluit van 28 Juni
1915, no. 19, werd vastgesteld een
nieuwe „Regeling van de examens
en proeven bij de zeemacht".
Yoor het lagere personeel, met
name de matrozen, stokers, ambachts
lieden en mariniers boneden den staat
van matroos der 1ste klasse, brengt
deze regeling eene vereenvoudiging
in de wijze, waarop door hen aan
de eischen voor hoogeren stand moet
worden voldaan. Volgens de tot
dusver bestaande regeling moesten
deze schepelingen voor elke verboo
ging in klasse een uitvoerige „proef'
afleggen, waarbij zij door een com
missie werden geëxamineerd in een
lange reeks van vakken. Deze proo
ven zijn thans beperkt tot die kenni3,
waarvan slechts door het instellen
van een bepaald onderzoek kan blijken
of zij aanwezig is. De beoordeeling
der hoofdzaak echter, d. i. de vraag
of deze schepelingen op het punt van
practiscbe bekwaamheid voldoen aan
de vereischten voor hoogeren stand,
wordt overgelaten aan de divisie
chefs der betrokkenen, omdat deze
officieren, als hebbende de leiding Dij
alle diensten en oefeningen, waaraan
door de tot hunne divisie behoorende
schepelingen wordt deelgenomen, het
best in staat zijn te beoordeeleu wat
een bepaalde schepeling in de practljk
waard is'. Hun oordeel omtrent de
practiscbe bekwaamheid der man
schappen wordt neergelegd in getuig
schriften, welke in de conduiteboekjes
der betrokkenen blgven berusten.
Wanneer een schepeling blijkens de
door hem verkregen getuigschriften
de practische bekwaamheid voor
hoogeren stand bezit, kan hij zich
voor het afleggen der proef opgevon.
Deze proef betreft dan de weinige
theoretische kennis, welke van den
man gevorderd wordt en draagt dus
slechts een aanvullend karakter.
Van de getuigschriften, noodig voor
den stand van matroos der le klasse
en de daarmede gelijkgestelde quali-
teiten, met uitzondwriug van het
stokerspersoneel, verdient de aan
dacht het „getuigschriftsport". Om
hiervoor in aanmerking te komen,
moet de betrokkene door stelsel
matige lichaamsoefening een zekere
mate van bedrevenheid in eenigerlei
sport hebben verkregen.
Nadere aanwijzingen omtrent de
verlangde mate van bedrevenheid in
de verschillende takken van sport
worden door den Minister van Marine
bij circulaire voor de zeemacht ge
geven.
Het vereischte bezit van dit ge
tuigschrift vervangt den vroegerun
eisch, dat een schepeling den 21-
jarigen leeftijd moest hebben bereikt
om voor bevordering tot den stand
van matroos der 1ste klasse in aan
merking te kunnen komen en bedoelt
het scheppen van een waarborg, dat
in dien stand slechts lichamelijk flink
ontwikkelde jonge mannen zullen
worden aangesteld.
Het behoeft geen betoog, dat deze
waarborg door het stellen van een
leeftijdsgrens volstrekt niet altijd
werd verkregen.
De keuze van sport, waarin een
schepeling zich wenscht te bekwamen,
staat hem vrij, mits slechts in het
oog worde gehouden, dat verlangd
wordt „stelselmatige lichaamsoefe
ning".
Naar wij vernemen, ligt het in het
voornemen van het marinebestuur,
om, wanneer de nieuwe regeling een
tijd lang aan de praktijk zal zijn
getoetst en blijkt te voldoen, te over
wegen in hoever beperking van het
examenstelsel ook voor de hoogere
rangen bij de zeemacht mogelijk zal
zijn.
Internaat voor adspirant-adelborsten.
Naar wij vernemen zal als tydollj-
ken maatregel, om te gemoet te ko
men aan den noodstand die ontstaan
is, doordien het aantal plaatsen aan
het Koninklijk Instituut voor de
Marine in de laatste jaren niet geheel
is vervuld, aan jongelingen die zich
wenschen te verbinden om, na met
goed gevolg afgelegd eind-examen
eener H. B. S. met 5-jarigen cursus,
in den zeedienst te treden als adel
borst 2e klasse, ter nadere opleiding
tot zeeofficier bij het Koninklijk In
stituutvoor de Marine te Willemsoord,
daartoe op de volgende wijze gelegen
heid worden geboden:
Er zal n.1. op 1 September a.s.
worden geopend een Internaat voor
adspirant-adelborsten bij de zeemacht.
Dit Internaat zal gevestigd worden
te Dordrecht en onder leiding worden
gesteld van een oud-zeeofficier, ge
wezen directeur eener Hoogere Bur
gerschool met 5-jarigen cursus.
Er zullen aan deze nieuwe inrich
ting kunnen worden opgenomen jon
gelingen, die bekwaam zijn voor het
onderwijs in de 3e, 4e of de 5e klasse
der H. B. S. Uitgezonderd daarvan
zullen zijn leerlingen eener H. B. S.
met 5j. cursus, wier ouders wonen
in eeD gemeente in Nederland, waar
een zoodanige school is gevestigd.
Behoudens eene bijdrage van de
ouders, die, naar wij vernemen, de
f 800 niet te boven zal gaan, zullen
overigons alle kosten, behalve die
voor kleeding en schoeisel, voor re-
keniDg van het Rijk genomen worden.
Binnenkort zullen omtrent deze
zaak nadere bijzonderheden worden
bekend gemaakt.
PLAATSELIJK NIEUWS.
- Onze vroegere plaatsgenoot de
heer G. Troost onderwijzer aan de
Hendrikschool le Willemstad (Curagao)
is benoemd tot onderwijzer 2e klasse.
- Bij het heden te 's Gravenhage
gehouden examen slaagden vooreer
sten stuurman groote stoomvaart de
heer A. J. Edens; voor tweeden stuur
man groote stoomvaart de heer A.
Kimmelvoor derden stuurman
groote stoomvaart de heer P. de
Beurs, leerlingen der zeevaartschool
alhier.
Zeevaartschool.
Bij het heden gehouden eindexamen
van den twee-jarigen cursus voor
onbevarenen slaagden W. Boom; S.
DenkerF. J. HagemanJ. Kamp-
meyerS. Roos en A. Rijkers.
2 leerlingen werden afgewezen.
Aanbesteding.
Gisteren werd door de Directie van
's Rijks werf alhier aanbesteed het
onderhoud der dok-, sluis- en andere
waterwerken, behoorende tot het Ma
ritieme etablissement alhier, waarvoor
werd ingeschreven als volgt:
Chr.Rosendaal, Enkhuizen, f 62.448.-
W. L. de Jong, alhier, 62.000.—
J. Huiberts, A'dam, 59 500.—
P. Bos, alhier, 68.917.-
Gebrs. v. Pelt, ld., 68.775.-
H. Wijker, id., 58.888.-
J. Wajer
J. Schuurman, A'dam, 68.200.—
H. Starrenburg
J. Bocrdljk, alhier, 67.740.-
A. Boon, id., 56.000.-
A. Ooatdljk, Heen vliet, 65.985.-
A. Kiljnen, alhier, 55.800.—
J. Spruit, id., 62.834.—
P. Broersma
J. Broersma, Alkmaar, 62.272.-
J. de Vries, alhier, 61.200.-
Oe J.-Q.-O.-B.
Wat is de J. G. O. B. De J(onge
lieden) G(eheel)- O(nthouders-) B(ond)
is een vereeniging van jongelui, die
door woord en daad de geheel-ont
houding propageeren. Eenige weken
geleden werd in den Helder eene
afdeeling daarvan opgericht, en het
was ter propageering van de begin
selen dezer vereeniging, dat Donderdag
avond op de bovenzaal van hetgobouw
voor Minder Marinepersoneel eene
vergadering belegd was, waarop een
lid van het hoofdbestuur, de heer
Gerrit J. Zwertbroek, zou spreken.
Heel erg druk was de bijeenkomst
niet bezocht. De zang vereeniging „Ons
Doel", directeur de heer Rusting, ver
leende hare medewetkiDg door het
zingen van een aantal nummers. Het
viel ous op, dat deze zang fraai en
zuiver klonk.
Nadat de spreker het standpunt
der vereeniging had uiteengezet: de
Bond staat op het principe der geheel
onthouding, juist omdat de alcohol
de groote maatschappelijke vijand is,
en hierover uitvoerig had uitgeweid,
kwam hij tot de geschiedenis van
de oprichting van den Bond.
Iu Juli 1912 kwamen te Haarlem
eenige jongemenschen bijeen, die een
club wilden vormen voor de propa
geering vap geheel-ontbouding door
middel van geschrift-verspreiding.
Niemand kon lid worden, die niet
reeds georganiseerd geheelobthouder
was. Steeds meerderen traden toe,
aanvankelijk de georganiseerde geb.-
ontboudere, later zij, die nooit aan
geh.-ontboudiDg hadden gedaan, doch
die zich het lidmaatschap van een
vereeniging getroostten om maar lid
van deze club te kunnen worden.
Hieruit ontstond een aparte vereeni
gingDe J. G. O. B.
Oorspronkelijk alleen bedoeld als
geheel onthouders-vereepiging, ont
stond langzamerhand een andere
geest: men voelde behoefte aan iets
meer dan alleen geh. onthouding. Dat
gevoel dreef hen om zich ook te
gaan bezighouden met algemeene
ontwikkeling, verheffing en allerlei
andere vraagstukken. In 't kort: de
club werd een ontwikkelingscursus.
In den Haag ontstond destijds eene
organisatie, die precies de tegenvoe
ter was van de Haarlemscheopge
richt als een vriendschapsclub, dach
ten de jongelui, toen ze van school
kwamen, er niet aan geh.-onthouder
te worden.
„Vriendschap, ontwikkeling, ge
noegen" was de leus de beide eerste
raakten op den achtergrond, het ge
noegen werd no. 1. Een paar goede
elementen zagen het gevaar in, maar
konden niet helpen, totdat ze in aan
raking kwamen met een geh.-onth.
club en zoo kwamen allengs de twee
geheel verschillende organisaties tot
elkander.
Zoo werd 20Dec. 1912 de J.G.ö.B.
opgericht, oorspronkelijk met 4 af-
deelingen en 186 leden. Thans, na
2J jaar, heeft hij pl.m. 1200 leden
in 36 afdeelingen.
De beide richtingen, die in den Bond
heerschteugeheel onthouding zonder
meer of ook ontwikkeling etc., deden
zich al dadelijk op de eerste alge
meene vergadering gevoelen. In de
statuten werd alleen de strijd voor
geh.-onth. vastgelegd. Echter bleek
na een jaar arbeid, dat een andere
beginsel-verklaring noodig was die
zou op de jaarvergadering van 1 Aug.
1914 worden behandelddaarvan kon
toen door de plotselinge mobilisatie
niets komen. Thans zal het dit jaar
geschieden.
Het eerste punt van het programma
is alzoo geheel onthouding verder
wil de Bond aankweeken de zedelijke
en verstandelijke ontwikkeling der
leden, en een gevoel van eenheid en
De Bond neemt een zelfstandig
standpunt in, d.w.z. hij staat onder
geene leiding. Dit is noodig, omdat
h(j uit de jongeren-zelf gegroeid is
ouderen zouden zich aan hun ge-
dachtengang niet zoo goed meer
kunnen aanpassen. De jongeren zou
den te veel onder suggestie komen
van de ouderen, en dat willen wij
niet. Wij hebben getoond zelfstandig
iets te kunnen we hebben veel meer
afdeelingen gesticht dan de Ond. Prop.
Club.
De Bond staat op neutraal stand
punt: ieder heeft er plaats, de loop
jongen zoo goed als de H.B. scholier.
Als wij de Bcheiding tusschen de
standen zouden handhaven, zouden
wij laten voortbestaan een fout, die
wij in de maatschappij afkeuren.
Spr. eindigde met eene opwekking
om lid te worden.
BINNENLAND.
OorlogszeeongavallenwBt.
Het Stbl. do. 300 bevat een Kon.
besluit van den 30sten Juni, tot vaat-
stelling van een algemeenen maat
regel van bestuur tot uitvoering van
Oorlogszeeongevullenwet 1916.
Een meevaller.
Bij beschikking van den Minister
van Oorlog is, naar aanleiding van
het feit, dat aan eenige burgerwerk
lieden het extra-loon, bedoeld in art.
W. R. L. niet uitbetaald is omdat
de verjaardagen van leden van het
Koninklijk Huis in den laatsten tijd
niet zijn gevierd, deze uitlegging van
inhoud van vermeld artikel on
juist verklaard. Op de verjaardagen,
vorenbedoeld, moet aan de daarvoor
in aanmerking komende werklieden
onder alle omstandigheden extra-loon
worden uitgekeerd. De uitkeerlng
moet derhalve alanog plaats hebben
aan hen, die baar niet hebben ont
vangen.
Een ontslag-quaestie.
De „N. Rott. Crt." meldt, dat de
districtscommandant der Ryksveld-
wacht in Noord-Holland, de heer
Van Buseck, is geschorst.
Naar het „H.blad" nader verneemt,
is aan den heer Van Buseck door
den minister van justitie een onbe
paald verlof verleend, gedurende welk
een administratief onderzoek ingesteld
zal worden.
Ontvluchte geïnterneerden.
Van een gezelschap geïnterneerde
officieren van Urk, die per torpedoboot
Enkhuizen bezochten, wist tegen den
avond een tweetal te ontsnappen. Een
hunner, die plaats genomen had in
den trein van halftien, werd nog tijdig
bemerkt; de ander is, naar men
meent, gevlucht in de richtiDg naar
Andyk.
Gisteren werden te Assen door de
marechaussées vier Eogelsche geïn
terneerden in burgerkleeren, die uit
Groningen ontvlucht waren, aange
houden. Ze hadden zich aan het sta
tion van een plaatsbewijs naar Utrecht
voorzien.
Veenbrand.
In het Emmererfscheiderveen is
brand ontstaan. Door de groote droogte
greep het vuur snel om zich heen.
Aan blusschen viel dan ook niet te
denken. Donderdag waren reeds acht
arbeiderswoningen verbrand. Groote
hoeveelheden turf werden eveneens
een prooi der vlammen. Om eenig
idee te geven van de uitgestrektheid
van den brand, diene, dat de twee
verat van elkaar verwijderde arbeiders
woningen welke verbrand zyn, onge
veer 20 minuten gaans van elkander
liggen.
Uitlokking van meineed.
De Rechtbank te Arnhem behan
delde Woensdag een zaak betreffende
uitlokking van meineed, welke een
voortzetting was van twee onlangs
behandelde meineedzakken.
Er was een civiele procedure ge
voerd betreffende onderzoek Daar het
vaderscbap. Iemand, aangesproken om
uitkeering ten behoeve van een kind
waarvan hij de vader zou zijn, pro
duceerde twee getuigenverklaringen,
volgens welke niet aan gedaagde
doch aan anderen het vaderschap
over het kind in quaestie zou toeko
men. De beide personen, die deze
verklaringen onder eede aflegden,
hadden daarvoor ieder f160 ontvan
gen van een broeder van den ge
daagde, zij werden wegens meineed
vervolgd en ieder tot een jaar gevan
genisstraf veroordeeld.
Thans bad zich wegens uitlokking
van meineed door beloften te verant
woorden de broeder van den gedaagde
in de civiele procedure, de gedeti
neerde landbouwer G. van Hoef te
te Barneveld. Deze ontkende aan de
getuigen geld te hebben beloofd, doch
gaf toe later f800 te hebben uitbe
taald.
De substituut-officier van jusitie,
mr. Van Harencarapel, wees er in zijn
requisitor op, dat beklaagde eenige
pogiDgen had aangewend om getui
gen te verkrijgen, die de gewenschte
verklaring zouden afleggen. Aanvan
kelijk faalde bij, totdat bij ten slotte
personen wist over te halen. Het feit
aan beki. ten laste gelegd heeft een
ernstig karakter, ernstiger nog daD
de destijds afgelegde meineed; de
toen terechtstaande personen zijn ge
zwicht voor de verlokkingen van het
geld. Niet alleen heeft beki. z\ja eigen
familie te schande gemaakt, maar
ook twee andere gezinnen in het ver
derf gestort endit alleen om zijn
broeder eenige guldens voor een uit
keering te besparen. Wegens het door
belofte opzettelijk uitlokken meineed
eischte Z.E.A. twee jaar gevangenis
straf.
IJmulden, 10 Juli.
Slecht begin.
De logger K.W. 48 „Mercurius"
kwam hier van de haringvisscherij
binnen na eene reis van 14 dagen,
zonder vangst en defecte donkey. De
schade wordt hier gerepareerd en
vertrekt het vaartuig weder naar zee
om het nogmaals te prooeeren,
In Noorwegen binnengeloopen.
Naar we vernemen is de haring-
logger „Elsa" hier tbuisbehoorende in
een haven van Noorwegen moeten
binneloopen wegens schade aan de
donkey.
Aldaar wordt gerepareerd en zal
het schip weer ter visscherlj uitvaren.
Van hit Westelijk front.
Parijs, 9 Juli. Tusschen Feye-en-
Haye en in het Priesterbosch hebben
de Franschen in gevechten met hand
granaten ongeveer 150 M. heroverd
van de loopgraven, die op 4 Juli ver
loren waren gegaau.
B(j Croix-des Carmes heeft de vijand
gisteravond over een front van 350
meter aangevallen na een bombarde
ment met luchttorpedo's en een be-
werping met brandende vloeistoffen.
Nadat de Duitschers er in geslaagd
waren vasten voet te krijgen in de
eerste Fransche linie, werden zij er
in een tegenaanval weer uitgeworpen.
Zy konden zich slechts in enkele ge
deelten van de allervoorsteloopgraven
handhaven.
In de Vogezen hebben de Franscben
n belangrijk voordeel behaald in de
streek van Ban de-sapt en bij Fonte-
nelle. Na do Duitscbers te hebben
verjaagd uit een deel van het veld
werk Naiche, dat zü op 22 Juni had
den genomen, hebben de Franschen
zich van alle Duitscbe verdedigings
werken meester gemaakt van den
heuvel ten Z.W. van Fouteuolle tot
aan den weg van Launois naar Moyeu-
moutier. Wij zijn hierdoor 700 metor
vooruitgekomen over een front van
600 meter. Wij hebben 19 officieren,
waaronder een bataljonscommandant
en twee geneesheeren, en 767 onge
kwetste manschappen gevangen ge
nomen, behoorende tot 7 verschillen
de bataljons. De Fransche ambulances
Damen nog 1 gewond Duitach officier
ep 85 soldaten op. Verder nameD wij
een kanon vau 87 m.m., fwee ma
chinegeweren, verscheidene bommen
werpers en een groote hoeveelheid
munitie.
Van het Oostelijke gevechts
terrein.
In Russisch Polen wordt de strijd
op de hoogte ten noorden van Kras-
nik voortgezet. Evenals voorgaaudo
dagen zijn ook gisteren op verschei-
dene plaatsen van het front uiterst
felle aanvallen der Russen afgeslagen.
Ten westen van den Welchsel heb
ben de verbonden troepen zich in
alle door hen vermeesterde voorste
Russische stellingen gehandhaafd.
Van het Zuidelijke gevechts
terrein.
Weenen, 9 Juli. Op het front in de
kuststreek was het gisteren rustig.
Bij Görz hebben wij een Italiaan sch
vlieger tot landing gedwongen.
Een aanvalspoging van twee vijan
delijke bataljons op Coldilana (bij Bu-
chenstein) is afgeslagen.
De duikboot- en mijnoorlog.
Huil, 9 Juli. Het stoomschip Guido
van de Wilson lijn, dat do vorige
week aan een Duitscbe duikboot is
ontsnapt, na door een kanonschot te
zijn beschadigd, is thans ten noorden
van Schotland door een torpedoschot
in den grond geboord. De geheele
bemanning is gered.
Queenstown, 9 Juli. Het Russische
schip „Marion Lightbody", van Chili
op weg naar Liverpool, ia door een
Duitsche duikboot 60 mijlen uit de
kust van Cork met granaten in den
grond geboord. Kapitein en beman
ning, 86 koppen, zijn opgepikt en te
Queenstown aan land gebracht.