HELDERSCHE COURANT
VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE
Nieuwsblad voor Heider, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
No. 4508
DINSDAG 24 AUGUSTUS 1915
43e JAARGANG
Abonnement per 3 mnd. 65 ct., franco per post 90 ct., Buitenland f 1.90
Zondagsblad 45 52'/2 u 0.85
Modeblad 65 75 1.00
Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
Advertentiën van 1 tot 4 regels (bij vooruitbet.) 30 cent. Elke regel meer 6 ct.
Ingezonden mededeelingen van 1 tot 4 regels 75 cent. Elke regel meer 15 cent.
Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hooger berekend.
Groote letters en cliché's naar plaatsruimte. Bewijs-exemplaar 2! cent.
0p pagina 4 van dit blad is
Jopgenomen:
1. Japan en de oorlog.
2. Kapitein Jan Carst.
3. Feuilleton, enz.
DE OORLOC.
De officieele legerberlchten van
20, 21 en 22 Augustus.
Van het Westelijk front.
Het Fransche communiqué van 20
A ugustus vermeldt artilleriegevechten
op talrijke punten van het front. De
vijand slaagde erin weder vasten voet
te krijgen in de loopgraven, die de
Franschen Woensdag aan den straat
weg van Ablain naar Angres hadden
veroverd. In de Argonnen nog steeds
mljnongevechten. Het Duitsche be
richt vermeldt niets bizonders.
Het communiqué van den 21stec
zegt, in eenigszins andere woorden,
eigenlijk hetzelfde: kanonvuur, ka
nonvuur, kanonvuur.
Groote bedrijvigheid der artillerie,
een tot stand gebrachten aanval van
een niet sterke Duitsche legermacht,
gevechten, vuren, granaten, bommen,
100 lijken, dat is zoowat het
refrein van het Fransche communi
qué van den 22sten.
Van het O o a t e 1 ij k front.
De krijgskans is voor de Russen
vooralsnog zeer ongunstig. Hun bond-
genooten erkennen thans zelf, dat hot
voornameltjkek gebrek is aan munitie
en geweren, dat hen heeft doen wij
ken. De strijd om de tweede Russische
verdedigingslinie duurt voort. Het
garnizoen van Kowno heeft zich na de
vermeestering van deze vesting, bij het
veldlegqr gevoegd, dat zich naar Kosje-
dary heeft teruggetrokken. In aan
sluiting hiermee zijn de troepen van
de Russen meer naar het Zuiden
eenigszins teruggetrokken, maar aan
de westzijde van de Njemen bieden
Zij nog tegenstand. Hetzelfde is het
geval ten Oosten van de spoorlijn
van Ossowiec naar Bialystok, waar
de Duitschers wel over den boven
loop van de Narew zijn gekomen,
maar voorshands geen verderen voort
gang maakten.
De legers van Leopold van Beieren
trachten nu aan beide zijden van de
Boeg, benedenstrooms van Brest-
Litowsk, onder hevige gevechten
voorwaarts te komen, en drongen,
volgens de berichten uit Weenen en
Berlijn, over de Pulwa, een rechter
zijrivier van de Boeg, een 25 K.M.
van Brest.
De troepen van von Mackensen
bereikten Piszcza, ten Oosten van
Wlodawa, ongeveer 20 K.M. van den
rechteroever van de Boeg gelegen.
De opmarsch gaat hier over een
heuvelrug, die midden door een moe
rassige streek naar het Oosten loopt,
in de richting van de Zuidwaartsche
spoorwegverbinding van Brest, die
over Kowel loopt, en de groote Ro-
kitno moerassen.
Overigens vinden wij in het Rus
sische communiqué van 20 dezer niet
veel belangrijks.
Het Duitsche communiqué ver
meldt verdere gevechten langs het
front, gevangennemingen en het terug
trekken van de Russen. Over de
actie der Duitschers in de Golf van
Riga, waaromtrent het Russische
communiqué slechts enkele woorden
meldt, vermeldt het Duitsche bericht:
Onze strijdkrachten in de Oostzee
zijn de Golf van Rigalbinnengedrongen,
uadat z(j zich door talrijke, handig
aangebrachte m(jnvelden en versper
ringen met netten in moeilijken
arbeid van dagen lang een weg ge
baand hadden.
Gedurende de voorpostengevechten,
die zich daarbij ontwikkelden, werd
de Russische torpedojager „Emir
Bucharski" (580 ton) vernield en een
andere torpedojager, de „Nowik"
(1280 ton) en een groot schip zwaar
By den terugtocht der Russen, in
den avond van den 19den, in de
Mohnsund (ten Noorden van de Golf
van Riga en ten westen van Esthland)
werden de Russische kanonneerbooten
„Ssiwutsch" (890 ton) en de „Kore-
jetz" (zelfde tonnenmaat) door artil
lerievuur en torpedoschoten vernield.
Veertig koppen van de bemanningen,
waarbij 2 officieren, konden, sommigen
zwaar gewond, door onze torpedo
booten worden gered.
Drie van onze torpedobooten zijn
door mijnen beschadigd. Eén zonk,
een tweede werd op stand gezet, een
derde heeft een haven bereikt. Onze
verliezen aan menschenlevens zijn
gering.
Tenslotte is daar het Oostenrljk-
sohe communiqué. Dit bericht van
eon stormaanval der Russen met de
bajonet aan de beneden-Pulwa en ten
westen van Wisoko Litowsk (aan
den spoorweg Bialystok-Brest Li
towsk), en van verderen tegenstand
der Russen.
Nadat zijn linies op verscheidene
plaatsen waren doorbroken en Duit
sche troepen hem ook bij Tymianka
hadden teruggeworpen, heeft de vijand
de stelling aan de Pulwa ontruimd
en trekt terug op den sector van de
hesna (rechterzijrivier van de Boeg,
die er ten noorden van Brest Litowsk
invalt).
Om Brest Litowsk hebben wljdeD
insluitingsring opnieuw nauwer toe
gehaald.
Het Russisch bericht van den 21 sten
maakt melding van hot verlies der
Duitschers van twee torpedootjagers,
en van het torpedeer en van eon
Duitschen kruiser door een Eogelschen
onderzeeër. Om de citadel van Geor-
wiewsk, gelegen aan den rechteroever
der Weichsel, wordt nog gevochten.
Overigens geen nieuws.
Het Duitsche hoofdkwartier meldt
uitvoerig over de verovering van
Kovno. Door het artillerievuur tot
het uiterste op te voeren, werden de
vestingwerken zoodanig beschadigd,
dat ook hierop, evenals op de vóór
stellingen de stormaanval kon wor
den gedaan. Behalve ruim 20.000 ge
vangenen veroverden de Duitschers
ruim 600 kanonnen, waaronder vele
van het zwaarste kaliber en de mo
dernste constructie, geweldige massa's
munitie, tallooze mitrailleurs, voor
millioenen aan proviand. Typisch
voor den Duitschen bluftoon is deze
zin: „De buit neemt nog elk uur toe."
In de stad werden honderden re-
cruten gevangen genomen, zij vertel
den, dat eerst op het laatste oogen-
blik 15.000 ongewapende aanvullings
manschappen uit de stad waren ge-
agd.
De Oostenrijkers melden, dat hun
troepen den vijand opnieuw uit ver
scheiden stellingen wierpen en hem
over den spoorweg terugdrongen.
Van het Z u i d e 1 ij k front.
Het Italiaonschê communiqué ver
meldt vorderingen van Valsugana
naar Meso, en een gunstigen gang
van zaken in den Tolmeinsector.
Daarentegen vermeldt het Oostenrljk-
sche bericht, dat aanvallen van sterke
Italiaansche strijdkrachten tegen den
sector Flitsch Tolmein wederom zijn
afgeslagen, en verder allerlei andere
mislukkingen der Italianen. Belang
rijks is er niet by.
Van den 22en Augustus valt niets
bizonders te melden; van de Darda-
nellen berichten de Turken, dat zij
den vijand terugsloegen, die 90 ge
weren achterliet met opgezette bajo
net, benevens een groote hoeveelheid
munitie, etc. Verder wordt in „geloof
waardige berichten" medegedeeld, dat
do geallieerden ernstig te lijden heb
ben van hitte, dorst, enz. en dat dien
tengevolge de stemming zeer ge
drukt is.
Van het Turksch-Russischo
front is evenmin iets te melden, dan
de verovering van de (Aziatische) stad
Yemen, op de Engelschen, welke
laatsten zich op Aden terugtrokken.
Echter is een nieuw gevechtsterrein bij
de anderen gekomenwij zijn den tel
kwijtgeraakt, nu Italië ook aan Turkije
den (langverwachten) oorlog heeft
verklaard. Ziehier het officieele Wolff
bericht
Konstantinopel, 20 Augustus. Mar
kies Garroni, de Italiaansche gezant,
heeft heden de Porte een nota over
handigd, waarin wordt verklaard,
dat Itaiië zich met Turkije in oorlogs
toestand acht. Tevens vroeg de gezant
zijn pas. Als reden voor Italie's
oorlogsverklaring worden opgegeven
ondersteuning van den opstand in
Libyö door Turkije en do verhindering
van de in Syrië wonende Italianen
om te vertrekken.
Italië zal echter niet medewerken
aan de operaties tegen de Dardanellen.
De onderneming tegen de Dardanel
len is zuiver een Engelsch-Russische
aangelegenheid, die slechts door den
tijd en niet door het getal troepen
zal kunnen worden beslist. Alleen
Bulgarije zou daar kuunnen helpen.
Een ingrijpen van Italië op andere
oorlogsterreinen is eer mogelijk.
Het torpedeeren der „Arabic".
De Amerikanen zijn allesbehalve
gesticht over het torpedeeren der
„Arabic". De bladen oefenen nog al'
druk uit op president Wilson; nu
ziet het er naar uit, zegt de corres
pondent van de „Times" te New-York,
of president Wilson's politiek van
vredelievend geduld zeer ernstig be
dreigd wordt en dat Duitschland, door
de opzettelijke torpedeering van de
„Arabic", blijkbaar zonder het uit
varende stoomschip, dat geen contra
bande in lading kon hebben en dat
Amerikanen aan boord moest hebben,
te waarschuwen, op de onbeschaamd-
ste en meest teleurstellende wijze
een antwoord aan de Vereenigde
Staten heeft gegeven.
Zoowel de correspondent van de
„Times" als die van de „Daily Tele-
graph" meenen, dat het voortduren
van de vriendschappelijke betrekkin
gen tusschen de Unie en Duitschland
afhankelijk is van het feit, of de
„Arabic" door de Duitsche duikboot
gewaarschuwd is.
De „Times"-correspondent te Was
hington seint, dat de toestand ernstig
is. Alleen één enkel bericht zou de
spanning kunnen verminderen, nl.
indien bleek, dat de „Arabic" eerst
na waarschuwing getorpedeerd was.
Er blijft hieromtrent echter weinig
hoop. Zelfs indien officieel zou vast
staan, dat er geen Amerikanen ge
dood zijn, zou de diplomatieke toe
stand weinig verbeterd worden. De
regeering onderzoekt blijkbaar hoe
de publieke meening is, en die mee
ning wacht op het bekend worden
der officieele feiten.
Het blijkt wel, dat aan boord do
grootste orde bleef heerscheu en dat
het personeel op voorbeeldige wijze
zijnen plicht vervulde. Dat zoo weinig
menschenlevens verloren zijn gegaan,
is te danken aan de uitmuntende
voorzorgen van den kapitein, die, zoo
dra het schip de gevaarzóne naderde,
de reddingsbooten gereed liet maken
en buiten boord hing.
De correspondent te New-York van
de „Daily Telegraph" zegt, dat in
geval de diplomatieke relaties tus
schen deVereenigde Staten en Duitsch
land mochten worden afgebroken,
twee stappen zullen worden gedaan,
nl. lo. het interneeren van eenige
tienduizenden niet-genaturaliseerde
Duitschers, van wie velen reservisten
zijn en 2o. het vasthouden van de
Duitsche schepen, die zich in Ameri-
kaansche havens bevinden, o.a. de
groote schepen van de Hamburg
Amerika-ljjn en de Norddeutsche
Lloyd.
Vervolgens zullen al die Duitsch-
Amerikanen, die aan de pro-Duitsche
geheime of openbare agitatie hebben
deelgenomen, gevangen worden ge
nomen. De nog in Amerika aanwezige
hoogere beambten van de genoem
de stoombootmaatschappijen zullen
uit het land worden gezet, wijl zij
door het medehelpen aan de bedoelde
agitatie tegen de Amerikaansche wet
ten hebben gezondigd. De regeering
zoowel als het publiek zijn ervan
overtuigd, dat Amerika sedert den
burgeroorlog geen zoo ernstige crisis
heeft doorgemaakt.
De president heeft wel het recht
de politieke verbindingen af te breken,
maar voor eene oorlogsverklaring is
de toestemming van het congres
noodig. Er is dan ook van verschil
lende zijden reeds op aangedrongen,
dat 't congres vroeger dan gewoonlijk
bijeen wordt geroepen. President Wil
son wil hier niets van weten, omdat
hij zooals hij zegt, „niet eene enkele
groep, maar het geheele volk ver
tegenwoordigt en hij noch aan Duisch
Amerikaansche, noch aan Engelsch-
Amerikaansche invloeden wil toege
ven.
Intusschen echter werken de muni
tiefabrieken dag en nacht door.
De duikboot- en mijnoorlog.
Londen, 22 Augustus. De kapitein
en de bemanning van het Londensche
stoomschip Cober, dat tot zinken is
gebracht, is door het Nederlandsche
stoomschip Monnikendam in de haven
alhier aangebracht.
Het stoomschip Daghestan is go-
zonken de bemanning werd gered.
De Engelsche stoomschepen Carters-
well en Windsor zijn gezonken ook
van deze schepen werden de beman
ningen gered.
Het Engelsche stoomschip William
Dawson is in de lucht gevlogen.
Over het torpedeeren van den
onderzeeër „E 13", die, zooals men
weet, aan den ingang van de Sont
door Duitschers werd getorpedeerd,
deelt de Britsche admiraliteit mede:
De Duitsche torpedoboot jagers vielen
de „E 13" aan op het eiland Salt
holm. De duikboot was niet in staat
het vuur te beantwoorden, daar het
vaartuig aan den grond zat en in
brand was geraakt.
De Duitschers schotuu met mitrail
leurs en granaatkartetsen op de
schipbreukelingen in het water.
De Deensche torpebobooten stoom
den tusschen de duikboot en de
Duitsche oorlogsbodems en dwongen
de Duitschers het vuur te staken en
weg te varen.
Op de Zwarte Zee.
St. Petersburg, 22 Augustus. Mede-
deeling van den grooten generalen
staf:
Onze torpedobooten hebben op de
Zwarte Zee meer dan honderd Turk-
sche zeilschepen vernield.
Een Zeppeling omlaag
geschoten.
Petersburg, 21 Aug. (Reuter.) Een
Zeppelin die Wilna naderde, is door
de Russen omlaag geschoten. De be
manning, twee officieren en acht
manschappen, werd gevangen geno
men. Het luchtschip voerde een mi-
traileur mede en een hoeveelheid
ontplofbare bommen en brandbommen
Servië bedreigd.
Italiaansche bladen brengen uit
voerige berichten over de samentrek
king van Duitsch-Oostenrijksche strijd
krachten aan de Servische grenzen.
Sterke afdcelingen bevinden zich langs
de Save bij Semlin, on worden bijna
dagelijks door nieuwe contingenten
vermeerderd. Een Duitsch legerkorps
en een Oostenrijksche divisie houden
het Banaat bezet. Een ander korps
staat vechtbereid in Zevenburgen.
Ook bij de z.g. IJzeren Poort bevinden
zich groote troepenafdeelingen. Al
deze strijdkrachten bedreigen zoowel
Roemenie als Servie. Roemenie heeft
dan ook reeds vier reserve-divisies
gemobiliseerd.
Oostenrijk en Servië.
Mén zal zich herinneren, dat inder-'
tijd, na de groote overwinningen,
door de Serviërs op de Oostenrijkers
behaald, in het bagin van den oorlog,
er geruchten gingen van een afzon
derlijken vrede, dien Oostenrijk aan
Servie had aang eboden. Dit bericht
werd natuurlijk aanstonds door Oos
tenrijk tegengesp roken.
Uit een interview, dat de Zwit-
sersche professo.r Reiss van de uni
versiteit Lausau.ne had mei den
Serviscbeü premier Paqjitsj, blijkt,
HERMAN NYPELS - HELDER.
Hesrenmode-Artikelen.
Gemaakte kleeding.
Kleeding naar maat.
Steeds het nieuwste.
dat wel degelijk eene poging
is gedaan, door bemiddeling van neu
trale - politieke personen en onder
aanbieding van Bosuie en Herzegowina
als compensatie. Men wilde in Weeuen
echter alleen met Servie vrede sluiten,
wat door koning Peter werd afge
wezen, wijl hij de gesloten overeen
komst met zijn geallieerden onder
geen beding wenscht te verbreken.
Het is trouwens niet, de eerste maal,
dat Weenen in Nisj een dergelijke
poging onderneemter is reeds twee
maal een proef genomen, die echter
ook telkens met dezelfde beslistheid
werd afgewezen.
Op Perim.
Konstantinopel, 22 Aug. (W. B.)
Uit het oorlogspoi«kwartier wordt
berichtEen onzer afdeelingen bracht
op de hoogten van bet eiland Perim
(klein Engelsch eiland in de Straat
van Bab el Mandeb, aan den ingang
der Roode Zee)kannonen iD stellingen
beschoot èn vernielde de kazernes van
den vijand op het eiland, den vuur
toren en de militaire werkplaatsen.
Dit succes heeft een zeer goeden
indruk op de bevolking gemaakt.
Munitie en wapengebrek.
Volgens de „Times"-correspondent
te Petersburg blijven de militaire des
kundigen optimistisch, ofschoon de
vijand spoedig van Kovno naar Wilna
zal oprukken en zal bedreigen de ver
bindingslijnen van de Russische legers,
die op het oogenbük het front aan
den Naref en Brest verdedigen. De
ongeloofelijke moed der Russische
troepen, gedurende den terugtocht
uit Galicie betoond, bewijst voldoonde
hoe welgemoed z(j zyn. Als „onge
oefende, ongewapende" lichtingen
niet aarzelen de -loopgraven in het
gezicht van den vijand te bezetten,
dan is er goede reden om te geloo-
ven, dat niets de gewapende strijd
macht van de Tsaar kan schokken.
Maar er is geen reden om de waar
heid te verbloemen. Het gebrek aan
geweren en munitie aan Russische
zijde kon niet in nauwelijks drie
maanden van hevigen strijd, waarin
regelmatig massa's materiaal moes
ten verbruikt worden, aangevuld
worden.
Wat men In Rusland verwacht.
Berlijn, 20 Aug. Uit Weenen
wordt aan de „Voss. Ztg." gemeld,
dat volgens een bericht uit Peters
burg aan de „Korrespondenz Rund
schau" men aldaar met toenemende
bezorgdheid de militaire operatien
volgt, waaruit zou blijken dat Peters-
burg door den opmarsch der verbon
den Duitsche-Oostenrijksche legers
werkelijk bedreigd wordt. De berich
ten uit. Petersburg leggen er den na
druk op dat men nu rekening moet
houden met oen groot ere activiteit der
Duitsche vloot in de Oostzee, daar de
Duitschers alles in het werk zullen
stellen om hun plannen met mede
werking van hun vloot te doen sla
gen. Geheel Rusland heeft thans zijn
oogen gevestigd op de Oostzee vloot,
aan wie dc redding van de hoofdstad
is toevertrouwd.
De vrees, die te Petersburg heerscht,
dht de hoofdstad bedreigd wordt,
wordt nu ook in de pers uitgespro
ken. De militaire correspondenten van
de groote bladen verwachten een
regelrecht oprukken op den spoorweg
Riga—Petersburg.
De „Rjetsj" schrijft dat de ver
korting van het Russische front geen
voordeel is, omdat ook het front van
de Duitsch Oostenrijksche legers 2000
werst kleiner is geworden. Daardoor
komen nu aanzienlijke strijdkrachten
der Verbondenen vrij, die nu ge
bririkt zullen worden voor andere be
langrijke operatiên. Aangenomen
wordt, dat de Duitsche generale staf
de vrijgekomen strijdkrachten naar
het belangrijkste punt van de Oost-
zeeprovinciefl zal overbrengen.
Roemenië en de oorlog.
Men seint uit Boekarest aan de
„Tribune de Genéve," dat politieke
woordvoerders het land afreizen, om
het volk te verkondigen, dat het uur
der bevryding van Transylvanie ge
slagen heeft. Het volk juicht overal
de sprekers toe met groote geestdrift.
Naar verluidt heeft de minister van
buitenlandsche zaken definitief
broken met de agenten der Centrale
machten, die vooral in den laatsten
tijd een buitengewone mate van vrij
moedigheid aan den dag gelegd had
den en het den minister steeds las
tiger maakten.
De koning verleondo een particuliere
audiëntie aan den Griekscheu gezant,
met wien hy zich op zeer minzame
wjjze onderhield. Van groote beteeke-
nis is, dat deze gezant een verknocht
aanhanger is van Venizelos.
Er heerscht ook een uitgesproken
goede gezindheid tusschen de Roe-
meensche staatslieden en den Bul-
gaarschen gezant.
Men is in Boekarest overtuigd, dat
Griekenland zich in de naaste toe
komst, bij de Entente-machten zal
aansluiten.
De Zwitsersche correspondent van
het Hdbl. schrijft
Dat het in Roemenie begint te
spannen, blijkt o.a. uit het feit, dat
in Genève en in Lausanne tal van
voorname Roemeensche familien voor
langen tijd verblijf genomen hebben.
Volgens hun zeggen is het uitbreken
van den oorlog in de naaste toekomst
met zekerheid te verwachten.
Uit de Fransche Kamer.
Minister. Millerand verklaarde in de
Kamer, dat de voorraad munitie,
levensmiddelen en kleeding groot is.
De sanitaire dienst werd door ver
schillendeafgevaardigden gecritiseerd.
Zij verhaalden van verschillende
tekortkomingen daarvaD. Millerand
antwoordde namens de Regeering en
deelde mede, dat de oorspronkelijk
onvoldoende organisatie thans geheel
hersteld en verbeterd is. Er zyn
thans 1 lOgeheel uitgeruste ambulance-
treinen en tusschen 1800 en 1900
ambulance-auto's. De minister was
genoodzaakt geweest, aldus zeide hij,
sedert October tweederde van het
hoofdpersoneel van het ministerie van
oorlog te vervangen. Wanneer een
land het geluk heeft, dat een generaal
van onkreukbare trouw aan het hoofd
staat, zoo zeide de heer Millerand,
en de Kamer juichte deze woorden
langdurig toe, dan is het de plicht
van den minister van oorlog niets
na te laten, opdat de goede verstand
houding steeds toeneemt en niet al
leen meer vertrouwelijk, doch ook
hartelyker wordt.
De voorraden levensmiddelen en
munitie voor do kanonnen van 75
m.M. stellen ons in staat op alle
gebeurtelljkheden voorbereid te zijn.
Wij behoeven niet ongerust te zijn
over de kleeding en voedingen wat
den geneeskundigen dienst betreft,
die in het bijzonder een onderwerp
is waarmee de Kamer zich bezig
houdt, geeft de minister nadere in
lichtingen; waaruit blijkt, dat de
verkregen verbeteringen in reden tot
den toestand in de eerste dagen van
den oorlog staan als 100 tot 10.
De Duitsche pers
oyer de oorlogsverklaring van
Italië aan Turkije.
De Duitsche ochtendbladen doen
den oorlog voorkomen als eene onder
neming, op verlangen van Engeland
begonnen en met Engelsch geld ge
steund. De „Berliner Morgenpost"
noemt hem een „georganiseerden roof
voor vreemde rekening".
De postschendlng.
Men seint uit Kopenhagen
De brutale handelwijze van de
Duitsche duikboot, die de „Haakon
VII" op weg naar Engeland aanhield
en de post wegnam, heeft een storm
van verontwaardiging in Noorwegen
doen ontstaan.
Aftenposten" schrijftHet bericht,
door het Noorsche volk ontvangen
aangaande de behandeling van de
mailboot „Haakou VII" door een
Duitsche duikboot, zal veel veront
waardiging en bitterheid verwekken
van de Noordkaap tot Lindesnaes.
Duitsche duikbooten voeren oorlog
tegen Engeland, maar de schade, die
Engeland door het wegnemen van
de Noorsche mail wordt toegebracht,
is onbeteekenend in vergelijking met
die, welke ons land wordt aangedaan.
Het stelen van «en neutrale mail
behoort niet tot fatsoenlijke oorlog
voering.
Uit Christiania wordt geseind: De
zitting van het Storting werd ver
daagd, maar zal onmiddellijk hervat
worden als de toestand dit noodig
maakt. Voor het einde van de zitting
trachtte de afgevaardigde Michlet den
minister van buitenlandsche zaken
over de in beslag neming van de
post van het Noorsche stoomschip
„Haakon VH" te interpelleeren. De
minister antwoordde, dat het defini
tieve antwoord van de Duitsche re
geering nog niet ontvangen was;
maar uit telegrammen van den gezant
te Berlijn blykt, dat deze van mee
ning is, dat de quaestie voor Noor-
wegen op bevredigende w(jze zal
worden opgelost. De minister wees
erop, dat Noorwegen voor het dit
land aangedane onrecht een genoeg
doening moest verkrijgen, welke het
Noorsche volk bevredigde.
De afgevaardigde bedankte den
minister voor diens antwoord, maar
verklaarde, dat de regeering de aan
gelegenheid te optimistisch opvatte,
wanneer zij meent, dat de Kamer
thans kan worden verdaagd.
De minister antwoordde, (lat het
Storting weder na een korte vacantie
bijeen kon komen.
De leider van de rechterzijde Hage-
rupp Buil verklaarde, dat hty den
oogenblikkelljken toestand voor zoo
dreigend hield, dat het hem twijfel
achtig scheen of de verdaging van
het Huis wel mogelijk is.
pen oen huis werd verwoest en een
kind gedood. Het bombardement had
's nachts plaats en de Duitschers
raapten 's morgens zorgvuldig de
stukken van den bom op. Men is er
in Blankenberghe vast van overtuigd,
dat het dan ook 'n Duitsche bom was,
geworpen met het doel om de vis-
schersbevolking tegen Engeland op
te hitsen.
(„Vlaamsche Stem").
BINNENLAND.
Passen-vervalschlng te Rotterdam.
„De Maasbode" schrijft:
„Sinds weken was het ons bekend,
dat in Rotterdam valsche passen voor
België en andere landen werden uit
gegeven door personen, die, naar men
zeide, een soort bende van valsche
passenmakers vormden.
Het was in breede kringen geen
geheim meer, dat men in bepaalde
cafés een persoon of personen kan
treffen, die u tegen een prijs wisse
lend van 50 tot 100 gulden een val-
schen pas bezorgt.
De politie, sinds maanden van de
zaak op de hoogte, was op haar
hoede. Ofschoon zij sedert lang ver
denking had op een der ambtenaren
van het bevolkingsbureau te Rotter
dam, bezat zij geen voldoende be
wijzen om tegen dezen persoon op
te treden. De valsche passenmakers
waren slimme vervalschers. Toch
zouden zy er ten slotte inloopen en
wel door een paar journalisten. De
heer dr. Hugo Schmidt, correspondent
van het Deensche blad „Politiken",
en de heer C. A. D., journalist te
Rotterdam, in de cafés van de Beurs-
streek de valsche passen-verhalen ge
hoord hebbende, waren nieuwsgierig
geworden, wat er waar was van
deze verhalen. Des te meer werden
zij, wat journalisten eigen ia, nieuws
gierig, wyi dr. Schmidt meende een
spoor gevonden te hebben van de
valsche passenmakers.
Deze en bovengenoemde journalist
besloten dat spoor te volgen om
materiaal te verzamelen en een einde
te maken aan dit schandaal, waarmee
zij het land meenden te dienen.
Toen beide journalisten zekerheid
hadden dat er workelijk een persoon
was, die een valschen pas, of beter
gezegd een valsch inschryvingsbiljet
van den Burgerlijken Stand kon ver
strekken, was het voor hen slechts
zaak een onderhoud met dezen per
soon te hebben.
Dit onderhoud kwam tot stand door
een vierden man in een café van de
Beursstreek.
Het had plaats Vrijdagnamiddag.
De beide journalisten vonden op de
afgesproken plek den persoon, die in
alle cafés reeds bekend was als de
"valsche-passenmaker", doch die door
zijn slimmigheid telkens aan de politie
wist te ontsnappen.
Dr. Schmidt had geld te halen in
Brussel, doch wijl hij op dit moment
zelf niet naar Belgie wilde gaan, zou
hij zijn vrouw, een Deensche, naar
Brussel zenden om dat geld te halen.
Dit gaf hij als reden op, waarom hy
een valschen pas voor zijn vrouw
wilde hebben.
De valsche-passenmaker verklaarde
dat hij aan mevrouw Schmidt een
valsch inschrijvingsbiljet van den
burgerlijken stand zou leveren, waar
mee zij dan naar het poltie-bureau
en stadhuis kon gaan, om verder den
valschen pas in orde te laten maken.
Voor het verschaffen van het stuk
moest zij hem 100 gulden betalen.
Wanneer zij Zaterdagmorgen tusschen
9-12 uur op het bevolkingsbureau
aan de Hoogstraat aan loket 14 kwam
dan zou mevrouw Schmidt een valsch
inschrljvingsbiljet ontvangen.
De journalisten hadden thans ma
teriaal genoeg en besloten, gezien de
hooge belangen die hier op het spel
stonden, de politie te waarschuwen
en niets te publiceeren.
Het hoofd der recherche, hoofd
inspecteur J. J. Soer Jr. en zijn col
lega Van Zanten, die de zaak der
passen-vervalschiog in handen had
den grepen dadelijk krachtig in.
Ofschoon de beide journalisten
meenden, dat er reeds materiaal ge
noeg was, oordeelde de politie dat
zij verder moesten gaan om een goed
resultaat te krygen en hun rol tot
het einde toe te spelen.
Wetende, welke belangen er mee
gemoeid waren, stemde mevrouw
Schmidt er ook, ofschoon noode na
tuurlijk, in toe, haar hulp te ver-
Een rechercheur nam het inschrij
vingsbiljet van den heer Schmidt en
ander ging het bevolkingsbureau
binnen en arresteerde daar den ge
meente-ambtenaar A. A. en een an
deren gemeente-ambtenaar aan het
bevolkingBbureau P. V. die van mede
plichtigheid wordt verdacht.
Op het hoofdbureau van politie leg
den beidon een volledige bekentenis af.
De leiders der valsche passen-bende
zijn wellicht hiermee onschadelijk ge
maakt en wij kunnen den heer
Schmidt niet genoeg dankbaar zijn
voor zijn optreden, waardoor een eind
gemaakt werd aan een toestand, die
voor ons land, speciaal voor de stad
Rotterdam, zeer onaangenaam had
kunnen worden.
De heer Schmidt had dan ook don
dank der politieautoriteiten in ont
vangst te nemen".
Uit België.
Do bewoners van de Belgische bad
plaats Blankenberghe hebben verlof
gekregen van 2—7 uur aan het strand
te wandelensommige visschers
mogen zelfs hun gewone bezigheden
uitoefenen mits zij zich maar niet
in volle zee begeven. De ellende te
Blankenberghe, vooral onder do raid-
delklasse, is groot en de gemeente
raad is er dan ook toe overgegaan
een uitdeeling van soep in het Kuur-
huis te organiseeren.
Een veertien dagen geleden werden
op Blankenberghe bommen gewor
Zooals afgesproken was, bogaf me
vrouw Schmidt zich Zaterdagmorgen
uaar het bevolkingsbureau aan de
Hoogstraat om daar aan loket 14 een
valsch inschrijvingsbiljet van den
burgerlijken stand te bekomen. De
ambtenaar-vervalscher gaf de Deen
sche dame een bewijs dat zij heette
Smit van Seventer, Nederlandsche
was, en geboren werd den 2 April
1874 te Amsterdam. In het bevol
kingsregister schreef hij in dat, ge
noemde dame zich Zaterdag te Rot
terdam had gevestigd en geboren was
in een plaatsjo uit Zuid-Amerika. Zoo
doende kon de politie, wanneer zy de
bevolkingsregisters controleerde nim
mer een fout vinden en niet bewijzen,
dat een inschrijvingsbiljet, waarop
men dan verder een pas kreeg, valsch
was.
in dit geval was echter de politie
op haar hoede. Toen de heer Schmidt
de verlangde 100 gulden had betaald
voor het valsche inschryvingsbiljet
was het einde gekomen van het pas
sensc handaal.
Huisduinen.
O 22 Augustus. Huisduinen is een
aardig oord. Dat zeg ik niet. omdat
ik er kort bij woon, en, als zoovelen
plegen te doen, zou willen voorspreken
wat mij het naast is ik méén het.
waarlijk. Ik miig Huisduinen. WH
hebben er wel geen wandelpier, geen
heerlijke boschjes of parken, geen
concertgebouw met prachtigen tuin,
groot genoeg om een paar duizend
menschen te laten genieten - maar
toch is het hier aardig.
Vandaag was het Zondag. Ge moet
weten dat wy een tijdlang met oog
en ziel vol welbehagen tegen de
duinen zaten en we vroegen ons zelf
af waarom het buiten in 't zand
onder de écht Hollandsche mooi be
wolkte lucht, in zonneschyn en zacht
windgespeel en by golfgedein van
het grijs groene, breede water rustig,
zoo bekooriyk, zoo bevredigend is en
het leven er zoo goed schynt. Totdat
we gezelschap kregen van een bejaard
mannetje, een vreemdeling, die in zijn
Zondags-witte-overhemd aan het
strand kuierde, zonder jas en vest
lurkend aan zyn sigaar. Hy streek
zich naast ons neer, maakte een
praatje over het weer, babbelde over
den menschenzwerm die present was,
over de spelende kinderschaar en
toen
Baden-Baden, waar ik pas ver-
'de, is byzonder mooi en kleurig.
Ik heb de omstreken een paar weken
lang doorkruist, geen heuveltop of
dal overslaande, om wel te beseffen,
hoe bekooriyk van vorm daar do
bergen zyn, hoe stil het er tusschen
de boomen is en hoe de beken hier
muziek brengen in de eenzaamheid.
Nu zit ik aau het eenvoudige strand
van Huisduinen. Dat is een groot,
zeer groot contrast. Maar toch geniet
ik hier nog méér. Het hart kan zich
hechten aan een plaats waar men
geboren is, weet u. Ik ben morgen,
Augustus, negentig jaar oud.
Negentig jaar, dat is geen kleinig
heidje en ik woon al sedert dertig
jaar in Gelderland. Doch ieder jaar-
kom ik voor een paar weken naar
Huisduinen, waar ik als kind in deu
zomer zonnige, gelukkige uren heb
gesleten. Hier, aan Huisduinen, aan
schouw ik steeds dingen, die noort.
vergeten worden. Hier heb ik met
een houten spade letters en silhouetten
getrokken in het vochtige glimmende
zand, geiyk nu myn kleinkinderen
doen. Hier op dit terras heb ik met
de oude jeugd van 't Nieuwediep ge
speeld, gezongen. Een tachtig jaar
terug. Ja, dat zal niet veel schelen
Tachtig jaarToen zag het er hier
heel anders uit. Het was een veel
breeder strand, zonder franje woest
en ruim met geen badhuis, met
geen badwagens, met geen kramen
en er reed geen tram heen en het
publiek maakte niet zooveel gebruik
van Huisduinen als thans. Toen
was het alleen een groote speelplaats
voor kinderen en het visschers volk
nam al wat ruimte was in beslag voor
vletten en booten en netten. Toen
behoorde deze omgeving aan oudcr-
wetscbe, stoere visschers en schippers.
Kom nu eens. Ach, wat een veran
dering. En 't is of ieder jaar de be
langstelling voor 't strand van Huis
duinen grooter wordt by het publiek
dat Zondags uit gaat en hier heen
trekt om als het vrye volk in de
frissche, zoute levenslucht en wijde
horizons der zee te proflteeren. Tach
tig jaar geleden. En straks word ik
negentig. En dan nog tien jaar
Neem me niet kwalyk. Wat kan een
h toch by voorbaat begeerig
rekenen, hopen en droomen in dit
leven der oneindige mogelykhedeD.
Maar ach, hier aan Huisduinen schijn
ik altyd jong te wezen, werkeiyk
jong te biyven. Wanneer ik het.
volgend jaar nog gezond ben, dan
kan u mij hier weer vinden. Ik zou
niet graag één keer willen overslaan,
tenminste als dit plekje grond nog
wat blijft en niet geheel door de
Noordzee wordt verslonden, waut
bet is een feit, meneór, dat dit grond
gebied niet zoo groot meer is als
héél vroeger".
Zyn stem klonk als een echo en
het was of een zangerig diep zee
geluid antwoordde „maak u daar
omtrent niet bezorgd - ik ben nu
sinds eeuwen bezig dit strand weg
te spoelen en 's winters tegen de
duinen te beuken, maar het strand
is nog niet weg en de duinen zUn
er nog - geheel vernielen is niet
zoo makkelijk als het wel ïykt".
