AGENDA.
o Bioscoop, Koningstraat. Hoofd-
mor: „Kamermuziofc".
Witto
nummer:
Cinema Palace, Binnenhaven 2. Hoofd-
nummur„ln Mld-Allantlo" (De Helden-
duns).
Eorsto Heldersthe Bioscoop Theater,
Kanaal weg 112. Hoofdnummer: -De
Kinderen van Kapltoin Graut",
28 en 24 Sopt. Variutó avondon in Casino,8 uur.
24 Sept. -J. G. 0, B." Feest-propuganda-avond in
Tlvoli, 8 u—
MARINE EN LEGER.
Door den minister van raarlno zijn de navol'
gendo mutatiOn gelast
luitenants t. z. 2e kl. H. Vroodenberg thans
comm. v. loodsboot no. 1 op 2 Oct. 1916 gesteld
ter beschikking, C. Schltlter van Hr.Ms. .Kon.
Emma" op 2 Oct. 1916 ld.. A.R. Meijer v. Hr.Ms.
-Kon. Emma" op 2 Oct. 1916 ld., J. Fruln van
Hr. Ma. -Noordbrabant" op 2 Oct. 1016 id., C. E.
D. Helfrich v. Hr. Ms.-Kon. Emma" op 1 Oct.
1916 overgeplaatst op Hr. Ms. -Schorpioen'
E. G. Post Uiterweer thans toegevoegd aan
PloatseliJkcn Commandant te Heldor op 27 Sept.
1916 goplnatst a, b. v. nr. Ms. „Nuptunus",F. J.
Backer v. Hr. Ms. W'scblp to Woord on F. 0.
Haanebrink v. Hr. Ms. „Noptunus" op 27 Sept.
1915 overgoplaalet naar do Kazcrno te A'dam,
A. F. Kerbert v. Hr. Ma. Wacllip t.0 Woord op
27 Sopt. 1916 ovorgoplaatet naar Hr.Ms.-Brlnlo'1,
jhr. C. W.Vorsluysv. Hr.Ms. Wschlpto W'r
op 2 Oct. 1915ovorgeplaatst naar Hr. Ms. „No
brabant", luit. t z. 2o kl. Mar.-Kes. C. B. Braat
v. Hr. Ms. -Zeehond" op 1 Oct. 1915 heiast met
hot bovel over stoomloodavaartuig no. 1
buitengewoon adelborsten Mur.-Ros. A. J. H.
v. Kappen v. Hr. Ms. „Atjoli" op 27 Sopt. 1916
overgoplaatat naar Hr. Ms. W'achip te Woord,
A. Roldt v. Hr, Mh. „Atjoh" op 27 Sept. 1916
overgeplaatst naar Hr. Ma. „Thor", J. D.Jibben
v. Hr. Ma. „Atjoh" op 27 Sopt, 1916 toegevoegd
aan don Plaatseltlkoii Commandant lo Helder,
G. H. ter Poorten v. Ur. Ms. „Atjeh" op 1 Oct.
1915 geplaatst a. b. v. Hr. Ms. -Zeehond", offic.-
mach. Ie kl. E. M. Buyck v. Hr.Ms. .v. Speyk"
en idom C. W. Kommer uit do diroctio A'dam
mot den 2don Oct, 1015 gestold turboschikklng,
ofüc.-mach, 2e kl. A. J. M. Blom van Hr. Ms.
Hr. M
r. Speyk".
Bu beschikking van den minister van marine
zijn do navolgoudo plaatsingen gelast:
met 26 dezer: officier-machinist 1ste klasse
J. H. Vöprthuyzen geplaatst aan boord van
Hr. Ms. „Holland"; onicler-machlnist 2doklasse
plaatst aan boord van Hr. Ms. -Van SpejrL
met 1 October aanstaandeofficier-machinist
lste klasse M. B. van Till geplaatst aan boord
van Hr. Ms. „Schorploon"officier-machinist
2de klasso H. van dor Lindo geplaatst
boord van Hr. Ma. „Zeehond".
De offictor-mach. Ie kl. E. M. Buyck en C. W.
Kemmor zullen eerlang don zeedienst met pen
sioen verlat,on.
Do luitenant tor zee 2e kl. P. F.deBruünTeng-
bergen zal 6 Nov. a.s. per particuliere gelogen-
held z(jn bestemming naar Oost-Indió volgen.
De officier van administratie 2okl.J. Rotgans,
administrateur van liet hospitaal toHollovoet-
sluls, is bostemd voor don dienst ln Oost-IndiB,
waarheen hij 13 Nov. a.s. per s s. „8lndoro" zal
vertrekken.
Do officior-machinlst Se kl. A. J. M. Blom is
In do directie der Marino te Willemsoord ge-
plaatst aan boord van Hr. Ms. opleidingsschip
-van Speyk.
De landstormplichtigon (luitenants t. z. 2o ki.)
H. G. Jurrlaans on J. E. baron van Lyndon,
dlonendo ln de Marlnokazorne te A'dam worden
27 Sopt. 1916 onthevon van hunno plaatsing
workolijken dienst.
B(i bosch. v. d. Min. t. Mar. is de Jongeling
J. Tn. Bonnorman, to rokenon ine. 10 dozer,
benoemd tot adelborst 2e kl. Kon. lnst.
marine.'
STOOMVAARTBERICHTEN.
Stoomvaart-Maatschappij „Nederland".
Kar.mata, thuisreis, passeerde 20 Sept. Pcrim.
Karimoen.thulsreis, vertrok 20 Sept. v. Colomb
Koningin Emma, thuisreis, pass. 20 Sopt. Dove
Jan Pietersz.Coon, uitr., arriv. 20 Sopt. te Genui
Sumatra, uitreis, passeerde 20 Sept. Ferlm.
AmboD, thuisreis, vertrok 33 .Sopt. van Madras.
Koningin dor Nederlanden, thufsr., vortr. 21 Sept.
van Sabang.
Rndjn, uitreis, arri voordo 21 Sopt. te Sabang.
Kambangan, thuisreis, pasa. 21 Sopt. Dungeuos
Banda, uitreis, passeerde 22 Sept. Point de Gil)
Banka, uitreis, passeerde 20 Sept Ouessant.
Rlonw, uitreis, vertrok 21 Sept. van New-York.
Rottordamsche Lloyd.
isoerdo 21 8op:
31 Sept. van P,
Koninklijke Hollandsohe Lloyd.
Konnemerland, uitr., v.tr. 21 Sopt. v.Pernambuco.
Zoolandia, uitreis, vertrok 21 Sept. v. Rlo Janeiro.
Oelrli, uitreis, vertrok 21 Sept. van Lissabon.
Tubantln, thuisreis, vortrok 21 Sopt. van Santos,
Amstolland vortr. 22 Sopt. v. A'dam n, B.-Ayres.
Kon. Wost-lndischo Maildienst.
Pr. W.L thuisreis, arriv. 20 Sopt. te Las Palmas.
','dam.
n Para-
Java Bengalen-Lijn.
Calcutta arriv. 19 8opt. van Java te Oslcutta.
Haven te Nieuwediep.
92 Sept. Aangokomon van Harlingon en
trokken nBar London Eng. s.s. „Gro
ningen".
2* Sept. Idem van Huil naar Harlingen Ncd.
sa. -Minister Tak".
MARKTBERICHTEN.
Beverwflk, 33 Sopt. 1916.
G r o o n t o n. Andll vlo f 1.00-f 2.6o p. 100 stuks,
bloemkool le soort T8.00—f12.00, idem 2o soort
f 4.00—f 7, idem 3o soort f 2.00 - f 8.60 por 100 stuks,
komkomm. lo soort r&60-f6.00,8e soort fL60-
12.60, 8e soort f0.60-fl p. 100 stuks, groene kool
fl.00—ffl.00 por 100 stuks, roodokool fü.OO-f 10,00
por 100 stuks, postelein 7-20 ct. por ben, sla
40—100 ct. por 100 krop, snüboonon fZ25-f 2,76
per 1000, f 12.00-f 13.60 p. 10OK.G.. speraieboonen
tros 110.00-111.60, Idom z. dr. f 9,00_-f 11,00, Idem
Anna Paulowna.
Groenteveiling van Dinsdag
21 September 1915.
Aardappelen: fl.&Oü 1.70p. mand.
kleine: fl.20ü 1.40
Roode Koolf6.50&, 11.25 100 st.
Witte Kool: f5.50k 7.25, 100
Andijvief 0.75 1.85 100 kr.
Slaboononf 5.25 M 1.75 100 Kg.
Snljboonen: f0.66k 1.65 1000 st.
Appelen: f 1.65 mand.
Perenf 2.90
Bieten: f 1.25 a 1.50 lOOst.
Broek op LangondUk, 22 Sept. 1916.
Prijzen: bloemkool 17.00-iatiO, 2e soort f8.80
—3.80, roode kool f4.20—1670, gele kooi f6.90-
16.60, witto kool f6.00 - 28.60, por 100stuks; wo;
telen fl.20- L96 per 100 bos, fl.96-2.10 por baal;
bravo'B f080-1.20, blnuwo fl.80-1.46. alles per
36 K.G slaboonon fS.60-- 4 20. golo nep 14.20—
4Ö3; drielingen f4.30-1.90; uien f4 60 -4.90 per
60 K G.bleten f 00.00rammenas f - .00 por 1000
stuks; 4 wagons witto kool por 10,000 K.G.
rass -lui.
Aanvoer 10.600 bloomkoolen, 17.200 roodo koo
ien, 11.800 witte kooien, 17.600 gele kooien, 1470
Scbugen, 28 Sopt. 1916.
2 Paarden f 260.- k Si
Youloni
18 Stieren
68 Goldokoolon (magere)
107 Goldokoelen (vette)
60 Kalfkoeien
68 Vaarzen
Pinken
7 Graskaivoron
06 Nuchtere kalveron
0.-
140,- 4!
240.- 8!
Schapen
.Overnouders
26 Lammeren
Bokken en Geiten
Varkens (mag.)
17 Varkens (vette) p. K.G.
80 Biggen
60 KoniJnon
900 KJppon
(20 K^LBolor
Hoorn, 33 September 1916.
20 stapels fabriokeknas f66.60, 74 stapels boe
renkaas f66.60. 00 stapois fubrleks commissie
kaas f00.—68 stapels boeren commissie kaas
f64.-, 00 middelbare kaas f00.-. Totaal 167
stapels, wegende 81,937 K.G. Handel vlug.
VISSCHERIJBERICHTEN.
Nlouwediop, 21 September. Aangebracht door
20 korders: b0 stuks groote tong, p. st. f0.90,
200 stuks middeltong, per atuk 60 a 60 ct„ 200
stuks bleino tong, por stuk 15 a 20 ot., 10 maud
atortschol, per mand f7.— a f 9.—80 mand
kloine schol, por mand f8.— a f6—, 10 maud
schar, per mand f250 a f3.-, 20 stuks rog, per
stuk f 0.90.
Nieuwediop, 22September. Aangebracht dooi
40 korders: 6 tot 20 stuks groote tong a fl
p st., 10 tot 60 stuks middeltong 60 a 60 ot. p.st.,
10 tot 60 stuks kleine tong 16 a 20 ct. p.st„ ltot
4 m. stortschol f7 a f10 p. in., 1 tot 4 in. kloine
schol fS a 16 per mand, 1 tot 2 mand schar
f3 a f8,50 por mand, 1 tot 5 stuks rog, p. stuk
90 ct1 tarbot voor f 6, 1000 stuks pletormnn,
per 1Ó0 14.
Burgerlijke Stand van Helder,
Van 21 en 22 September 1915.
ONDERTROUWDH. J. VlamiDg
en A. Bont; P. J. van Steenbergen
en G. C. Borrius; C. Janse en T. Ham.
BEVALLEN: T. G. Grootendorst-
Lijding, d.; C. W. Kroost -Sehröder,
z.L. C. Bakker-Arpeau, 2 z.G.
Mangel Boer, z.S. C. van Andel-
Kerkhoven, z.; M. van Willigenburg
Malléc, z.
OVERLEDEN: G. Eist—Schipper,
43 jaar.
Staatsloterij.
Trekking van Woensdag 22 Sept.
5e klasse, 2e lijst.
No. 9101 f1500.
No. 17365 f1000.
No. 16974 en 17860 elk f400.
No. 2157 en 11506 elk f200.
No. 603, 9259, 11652 en 13243 elk
f100.
DE OORLOG.
De algemeene toestand.
Het voornaamste nieuws was tot
gisterenmiddag
lo. De centrale Russische leger
groep trekt met groote snolheid ver
der terug om haar rechtervleugel
aan de bedreiging met omvatting
door de Duitschers te onttrekken.
2o. De Bulgaarscbe regeering heeft
de algemeene mobilisatie bevolen.
Het. belicht dat het groote Duitsohe
hoofdkwartier Dinsdag heeft uitge
geven, geeft ons, goed gelezen, aan
wijzingen omtrent de richting, waarin
zich het krijgsbedrijf tegen de centrale
Russische legergroep ontwikkelt.
Wij lezen niet van verder vooruit
schuiven van de punt der omvattings-
eolonne8, die in de richting van MiDsk
wlj3t, en mogen op grond daarvan
aannemen, dat zulks niet is gebeurd.
Daarentegen lezen wij van een
vervolging ten Noordwesten en ten
Zuidwesten van Osjmiani en gevech
ten tegen de Russische achterhoeden
in de streek ten Oosten van Lida en
ten Westen van Nowo Groedok.
Dit beteekent, dat de heele centrale
Russische legergroep met grooten
spoed terugtrekt, ten einde den om
vatten rechtervleugel uitzijn neteligen
toestand te bevrijden en de frontlijn
weder recht te maken.
Eeu beweging dus, zooals ook de
Duitschers na de slag aan de Marne
hebben uitgevoerd.
Nu zegt de militaire medewerker
van de „Times", dat alleen dooreen
zoodanigen snellen terugtocht, als
nu dan ook werkelijk ten uitvoer
brengen, do Russen den toestand
kunnen herstellen, zooals die vóór
het vertrek van den grootvorst was.
Dit is alleen in zoover juist, als de
nieuwe frontlinie van de centrale
Russische legers, nadat die terugtocht
zal zijn ten uitvoer gebracht, weder
recht wezen zal.
Maar er zal ook een .groot verschil
wezen. Ea wel een verschil in de
richting van de frontlinie.
Om zulks duidelijk te maken laten
we hier drukken een F. Wij ver
zoeken den lezer van het midden
streepje af te zion. Verondersteld nu,
de vijand dwingt het front in den
vorm van de buitenste galg en het
front wordt daarna weer recht ge
maakt door den hoek er achterwaarts
uit te werken. Dan is het duidelijk
dat de richting veranderd is eu bij
een herhaling van die wederzljdsche
bewegingen de richting nog verder
veranderen zal.
Neemt men nu in aanmerking, dat
die heele galg tevens naar rechts
wordt gedrukt, dan is hot duidelijk,
dat na afloop van den rectiflceerende
terugtocht het front behalve achter-
uitgebracht, tevens omgezwenkt zal
ezen.
Op het oogenblik vormt het front
een boog van Lida tot Wileika. De
koorde van dien boog is oen sector
van den tweeden, Oostelijken spoor
weg naar St. Petersburg.
Het spreekt dus geheel vanzelf,
dat de Russische strijdkrachten, die
zich in dien boog bevinden, niet meer
overeenkomstig de aanvankelijke
hoofdinrichting van den grooten
terugtocht, dat is verder langs dien
spoorweg zullen kunnon terugtrekken.
Veeleer zal hun afmarsch aanvan
kelijk in de richting van Minsk zijn
en dus zoodanig, dat de scheiding
tusschen den linkervleugel van de
Noordelijke legergroep en den rechter
vleugel van de Zuidelijke legergroep
grooter wordt. Om het front van de
centrale Russische legergroep weer
ia een zoodanige richting te brengen,
dat zy de aansluiting met de Noor
delijke groep kon herstellen, zou een
ontzaglijke omzwenking naar links
noodig zijn, een zeer moeilijke ope
ratie, omdat juist op het scharnier
punt de steun weggevallen is.
De Duitschers zullen het wel niet
aan pogingen laten ontbreken deze
verder gevaarlijk of onmogelijk te
maken.
Duitschland heeft aan de buitenpoort
van den Balkan geklopt en op hot
vernemen van dit geluid heeft Bul-
i ïarjje schielijk het harnas aangescho-
en de hand aan hot gevest van
het zwaard afgeslagen.
Waartoe? Soms om thans solidair
met de andere christelijke Balkan
volken het schiereiland tegen de be
dreiging van vreemden invloed te be
schutten Men kan niet volstrekt on
mogelijk noemen, voordat men het
tegendeel zeker weet, maar heel
waarschijnlijk schijnt het niet. Niet
onduidelijk hebben de Bulgaarscbe
staatslieden te kennen gegeven: Bul
garije moet Macedonië hebben, en,
voor zoover men de berichten mag
gelooven, ziet het er naar uit, of het
thans Macedonië zal trachtte te ne
men, waardoor het zich vanzelf aan
den kant van de centralen en van
Turkije stelt. (N.Rott.Ct.) I
Van het Westelijke gevechts
terrein.
Parijs, 22 September. Offieieelo me-
dedeeling van gisteravond. De actie
der artillerie is met onverminderde
hevigheid voortgezet in Artois, tus
schen Roye en de Oise, in Cham
pagne, Argonne, Woevre en Lotha
ringen.
De vijand heeft zware granaten
geworpon op de buitenwijken van
Atrecht en deu zoom van de oude
citadel. Ons vuur heeft de Duitsche
linies ernstig beschadigd.
Herhaalde aauvallen van de Duit
schers op het bruggehoofd van Sapig-
neul aan het Aisne Marne kanaal zijn
afgeslagenverscheidene Duitsche
batterijen tot zwijgen gebracht.
In Argonne is een blokhuis ver
overd.
Ons vuur heeft in Lotharingen een
poging van de Duitschers verijdeld
om emplacementen te bouwen voor
hun zware laDge afstandsgesehut,
waarmee ze de streek van Nancy en
Lunéville kunnen beschieten.
Negentien vliegtuigen hebben hon
derd granaten laten vallen op den
spoorweg bij Bensdorf, ten oosten
van Morhange, daarbij gebouwen en
treinen in het station beschadigend.
Van het Oostelijke gevechts
terrein.
St. Potersburg, 21 September. (Pet.
Tel.-Ag.) Mededeeling van deu grooten
generalen staf:
In de streek ten noordwesten van
Dunaburg bij het dorp Munoze
hebben wij met een krachtigen aan
val de Duitschers uit hun verschan
singen geworpen.
In de streek ten oosten van Wilna
worden de gevechten voortgezet.
By een schermutseling aan de
Djurin ten zuidoosten van Czortkow
is de vijand over de rivier geworpen.
Wij maakten 5 officieren en ongeveer
200 manschappen gevangen.
Op het front Teremno Podhaice ten
oosten van Luck ging de vijand tot
het offensief oyer, doch hij werd
teruggeworpen. Herhaalde bajonet
aanvallen werden gedaan. Wij maak
ten ongeveer 700 gevangenen en
vermeesterden 3 mitrailleurs.
Bij de aanvallen op de dorpen
Berezowka on Rostoki ten noord
oosten van Wisjnuvets, genoemd in
het legerbericht van gisteren, bereikte
de tegenstander in weerwil van ons
hevig mitrailleurs- en geschutvuur
onze verschansingen; hij wierp zich
met hoerageroep op ons. Het warme
bajonetgevecht, dqt daaruit ontstond,
eindigde met het terugslaan van den
vijand, die groote verliezen leed.
Daarop tot een tegenaanval over
gaande en den vijand in de flauk
vallende, hebben onze troepen hem
overhoop geworpen en, den tegen
stander op zijn hielen zittende, een
inval in zijn verschansingen gedaan.
Door de omstuimigheid van den aan
val sloeg een gedeelte van de Oosten
rijkers op de vlucht, terwijl het ove
rige gedeelte zich overgaf of aan de
bajonet werd geregen. Het aantal
gevangenen steeg tot 10 officieren en
600 soldateD.
Gebrek aan werkkrachten
In Duitschland.
Uit een brief van den Berlijnschen
correspondent van het Handelsblad
knippen wij het volgende:
Werkloosheid bestaat er thans niet
in Duitschland. Wie werken wil, kan
geld verdienen en veel meer dan in
normale tijden. Nog steeds worden
er vuilnisophaalders gevraagd tegen
een weekloon van 45 Mark en hét
aanbod is zóó klein, dat men er nu
vrouwen voor neemt.
Ik herinner, om een ander voor
beeld te noemen, aan den slagers
knecht te Berlijn, die in het abattoir
35 Mark per dag verdienen kan. Kap
pers-bedienden, die hun vak ternau
wernood verstaan, krijgen honderd
procent moer dan een volleorde haar-
kunstenaar vroeger.
Of echter deze algemeene stijging
van loon gelijken tred houdt met de
stijging van den levensstandaard, is
twijfelachtig
PLAATSELIJK NIEUWS.
- Door de N.V. Broodfabriek „De
Volharding" is, wegens de tijds
omstandigheden, haar personeel een
duurte toeslag toegezegd, beginnende
October tot en met Maart, en wel
een half weekloon per twee maanden
extra.
Bij het Vrijdag jl. te 's Graven'
hage gehouden examen slaagde voor
het voorloopig machinisten diploma
heer L. H, Menke, leerling der
Ambachtsschool alhier.
Op het gisteren te Amsterdam
gehouden Politieexamen behaalde de
heer A. Raven, politie agent alhier,
het diploma met aanteekening.
De „Van Galen".
Het logementschip „Van Galen'
zal in 1916 worden verkocht. De
opbrengst wordt geraamd op f 25.000.
Subsidie Zeevaartschool.
Op de begrooting voor Binnenland-
scbe Zaken wordt voorgesteld de
Rijkssubsidie voor de Zeevaartschool
alhier met f1000.— te verhoogen.
Subsidie Huishoudschool.
Op dezelfde bogrooting wordt voor
gesteld aan de alhier door het Depar
tement Helder van de Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen op-te richten
Industrie- en Huishoudschool een
Rijkssubsidie te verleenen van f3500.-.
Concert.
Door het Mobilisatie-muziekkorps
van het Land vak Westoever, directeur
de heer de Rie, welk korps de be
middeling heeft verzocht van de
vereeniging .Helders Belang", zal
hedenavonds van 8-10 uur op het
Westplein, ter gelegenheid van het
óón-jarig bestaan, een concert worden
gegeven.
Het programma luidt als volgt:
Bauwons.
M. Meuror.
P. Fraocois.
Door het Hoofdbestuur van den
Bond van Korporaals der Kon. Marine
is aan den Minister van Koloniën
een adres gericht betreffende het
voorstel van de Regeering tot het
aangaan van een contract met de
Kon. Paketvaart Maatschappij.
In ons volgend nummer zullen wij
een uittreksel uit dat adres in ons
blad overnemen.
Bouw van Kazernes voor het Marine-
Personeel en van pyrotechnische
werkplaatsen te Helder.
Op de Dinsdag 1.1. ingediende Ma
rine-Begrooting -komen eenige ont
werpen voor, van groot belang voor
onze gemeente. Het betreft den ver:
deren bouw van kazernes voor het
personeel en van nieuwe pyrotech
nische werkplaatsen. In zijn toelich
ting zegt de Minister van Marine o.a.
Het vraagstuk van de wijze van
huisvesting van het Marine-personeel
te Willemsoord heeft reeds meer
malen een onderwerp van overwe
ging uitgemaakt en ten slotte werd
de overtuiging verkregen, dat huis
vesting aan den wal in kazernes om
economische redenen de voorkeur
verdient boven logies aan boord van
logementschepen.
Te Willemsoord zijn slechts enkele
terreinen, die voor kazernebouw op
groote schaal in aanmerking kunnen
komen. Daaronder behoort o.a. een
droog te leggen terrein aan den over
kant van de haven te Nieuwediep,
waarop zich nu reeds een mijnen-
magazijn en een olietank bevinden,
terwijl plannen aanhangig zijn om
er nog een kolen magazijn, pyrotech
nische werkplaatsen en laboratoria
voor welke beide laat3te mede fond
sen op deze begrooting worden aan
gevraagd te bouwen.
Een ander terrein is gelegen aan
het Heldersch Kanaal tusschen den
Ruijghweg en de onderzeediecst-
kazerne aan het spoorwegbasein.
Dit. terrein beslaat een aanzienlijke
oppervlakte en is geschikt voor
het bouwen van meerdere kazernes
met exercitielofldsen en biedt ruimto
voor een exercitie- en de noodige
sportterreinen.
Beide terreinen eigenen zich voor
bouw van kazernes; echter wordt,
wanneer het laatstbedoelde terrein
voor billijken prijs te bekomen is,
daaraan de voorkeur gegeven.
Aanvankelijk ligt het in de bedoe
ling tot den aankoop van den benoo-
digden grond over te gaandaarna
zullen plannen voor den bouw van
eene of meerdere kazernes naar den
oogenblikkclijk zich voordoende be
hoefte worden vervaardigd.
Uit den betrekkolijken begrootinga-
post zullen ook worden gek wel en de
kosten voor onderzoekingeh naar de
gesteldheid van don bodem, voor
voorbereidende werkzaamheden, enz.
Pyrotechnische werk-
plaatse n aan den leida
in den Helder.
Reeds sedert jaren doet zich drin
gend de behoefte gevoelen aan eene
afdoende verbetering van de gelegen
heid voor munitieaanmaak te Willems
oord, welke aanmaak in hët fort Oost-
oever plaats had.
Een plaats daarvoor werd gevonden
op een aan te plempen terrein aan
den overzijde de^lmven Nieuwediep,
nabij het verspermljnenmagazljn. Op
dit terrein ware nu een pyrotechnische
werkplaats te bouwen en aansluitend
daaraan een magazijn voor de bestand-
deelen voor don aanmaak van munitie,
eene sloopplaats en een wacht en
schaftlokaal.
De kosten voor de pyrotechnische
werkplaats worden op f659.000 ge
raamd. Als eerste termijn is op de
begrooting van 1916 een bedrag van
f 430.000 gebracht-
Voorts worden gelden aangevraagd
voor voorzieningen aan het. marine
hospitaal te Willemsoord, verbetering
en uitbreiding van de stoomwerk-
plaats op 's Rijkswerf te Willemsoord,
Voor verdere bijzonderheden betref
fende de Marine begrooting verwijzen
wij onze lezers naar het uittreksel
uit de Memorie van Toelichting, op
de eerste pagina van dit blad opge
nomen.
Fancy-Fair.
De Verlotirgs-Gommissie is thans
zoover met haar arbeid gereed, dat
eerstdaags de verkoop van loten zal
kunnen beginnen.
Een dertigtal jonge dames heeft
zich daartoe bereidwillig beschikbaar
Sultan;; Favorite, Wals,
Marllana, Opera,
Zand voert aan ae Zoo, Manc)
PAUZE.
Grnnada, MarcUe Espaguole,
üue Nuit d'Eté, Funtaisle,
G'aspari,
O. Fack.
CoqUslot.
Door de goedgeefschbeid van een
aantal plaatsgenooten is de Commissie
in staat gesteld eon twaalftal fraaie
hoofdprijzen te verloten.
Deze bestaan' uit:
een Schilderstuk in lijst (origineel),
een eikenhouten Buffet,
een Schrijfmachine (Lilliput),
een Houtgravure in lijst,
een bekleede Wieg,
een Kamerschut,
een Sprei,
een Horloge,
een Vulpen („Swan"),
een zijden Japon,
een Pendule stel,
een kristallen Bowlstel.
Deze prijzen, met nog 288 kleinere,
zijn op de dagen, dat de Fancy-Fair
wordt gehouden, in „Casino" geöta-
leerd en dus te bezichtigen.
De prijs per lot is 25 ct. Wij doen
een dringend beroep op al onze plaats
genooten, om zooveel mogelijk loten
te koopen, zoodat na afloop een flink
batig saldo aan het Steuncomité kan
worden afgedrageD.
Openbare aanbesteding.
Door de Directie van 's Rijkswerf
te Willemsoord is hedenmorgen aan
besteed de levering van:
Perceel No. 4. Het vergrooten van
de Scheepmakerswerkloods op 's Rijks
werf en de hiermede in verband
staande werkzaamheden.
Ingeschreven werd door de heeren
C. de Vries, Purmerend, f13275.
P. Voorman, Schagen, f 12998.-, W.
de JoDg f 12900. -C. Quack f12288. -
J. de Vries f 12240.-, P.£os 12009.-,
J. Spruit f 11980.I. L. van Os
f11950.-, A. Krijnen f11931.-, H.
RiemerB f11650.-, P.KorfffP1520.-,
Th. van der Sterr f 11487.—,
Starrenburg Boerdljk f 11100.-,
R. N. v. Os f 11098. J. Steeman
f 10987.-, Gebrs. v. Pelt f 10835.-,
H.Wljkor f10645. -J. Smit f 10623. -
A. Schellinger f 10488.-, T. Drijver
f 9972.-.
Bioscoop „Tavenu".
De Directie der Bioscoop „Tavenu"
op de Spoorgracht organiseort voor
taan geregeld des Woensdagsmiddags
Kindervoorstellingen met speciaal
programma en had ons voor de eerste
dezer voorstellingen uitgenood igd. Het
aardige zaaltje liep tegen 2 uur ge
leidelijk vol met jongeus en meisjes,
de meesten alleen, sommigen met
hun begeleiders. Eu het was een
heidensch lawaai. De explicateur van
„Tavenu" heeft de handigheid en de
algemeene ontwikkeling om van elke
film die vertoond wordt iets nuttigs
en leerzaams te vertellen, en het
programma, bevatte voldoende leer
stof voor een schoolmiddag, waarbij
afwisseling niet vergeten werd.
We kregen allereerst fraaie en
interessante kiekjes uit Londen. Van
het enorme verkeer in deze grootste
stad der wereld gaven ze een goed
denkbeeld, en de explicateur wist op
smakelijke wijze het meest interes
santé naar voren te brengen. Met
een vernuftige en interessante manier
van vischvangst, zooals die in noorde
lijk Noorwegen, het land van sneeuw
en ijs, wordt aangewend, maakten
we vervolgens kennis. Eigenaardig
over de manier, waarop men, na-in
de bevroren en dik-besneeuwde wa
teren gaten te hebben gehakt, door
middel van horizontaal geplaatste
houtjes, waaraan aas is bevestigd,
de visschen weet te vangen. Deze
film was zeer leerzaam en opvoedend.
Verder zagen we haringvangst in
Huizen, het haringspeten en het ver
zenden naar het buitenland der ge
droogde haring (bokking). Ook de
diamantindustrie werd in beeld ver
toond,- en een en ander werd met
grappige films afgewisseld. Zoo zagen
we van het sprookje van de „ge
laarsde Kat" vertoond en verschillen
de andero films wisselden het instruc
tieve gedeelte af.
BINNENLAND.
Mr. H. Goeman Borgesius is
door H. M. de Koningin benoemd tot
voorzitter der Tweede Kamer
Spoorweg-ongeluk te Anna Paulowna.
Van trein 611, die te 6.01 uit
Amsterdam vertrekt en te 8.16 te
Helder arriveert, ontspoorden giste
renmorgen in de onmiddellijke nabij
heid vao het station Anna Paulowna
de beide laatste wagens, vermoedelijk
wegens te vroeg overhalen van den
wissel. De buffers van een der wagens
drong in de locomotief van een in
de nabijheid staanden goederentrein,
welke daardoor beschadigd werd. Van
den anderen wagen werd het onder
stel vernield. De sneltreiu van 81.
uit Amsterdam Bon niet verder dan
tot de plaats van het ongeluk rijden
de reizigers werden overgenomen
door den trein, die te 9.— uit den
Helder vertrekt, en die op zjjn beurt
zijn reizigers aan den uit Amsterdam
komenden trein afstond, waarna beide
treinen naar Amsterdam resp. den
Helder terugkeerden.
Persoonlijke ongelukken hadden
niet plaats.
Fonds ter verbetering van de
kustverdediging.
Ingediend i3 het wetsontwerp tot
vaststelling uan de begrooting van
inkomsten en uitgaven van hot
„Fond3 ter verbetering van de kust
verdediging", dienst 1916.
Op deze .begrooting wordt een be
drag van f 1.940.000 aangevraagd als
vierde termijn van de onderscheidene
werken genoemd in de wet houdende
instelling van „Fonds ter verbetering
van de kustverdediging".
Tot dekking van genoemd bedrag
is op de Oorlogsbegrooting uitgetrok
ken f600,000 zoodat het voorschot
over 1916 zal moeten bedragen on
geveer f 1.340,000.
De „Koningin Emma" op een
mijn geloopen en gezonken.
Gisterenmiddag ontvingen wij ee
telegram dat de mailboot „Ko.niDgin
Emma" van de Stoomvaart Maat
schappij „Nederland" bij Long Sand,
aan den ingang van den Theemsmond
op een mijn geloopen was en
zinkenden toestand verkeerde.
Tegen den avond kwam een nader
bericht, meldende dat ruim I en III
vol water stond, en dat men zou
trachten het stoomschip middels het
reeds ter plaatse gekomen stoomschip
„Batavier IV" in ondiep water te
brengen.
Een nog later bericht melde dat het
niet gelukt is, en dat de „Koningin
Emma" gezonken was. Het schip
ligt bijna plat op zijde.
De passagiers en de equipage waren
reeds dadelijk overgedaan op
ie nabijheid zijnde stoomschepen
.Kambangan", een vrachtboot van
de maatschappij „Nederland", op de
„IJstroom" en op de „Batavier IV".
Allen werden gered. De mail, op 20
zakken na, werd eveneens geborgen.
Het aantal passagers bedroeg on
geveer 100.
Da „Koningin Emma", die zich op
de thuisreis bevond, is een der nieuw
ste en mooiste schepen van de Maat
schappij „Nederland", groot 9182 ton,
en liep in 1913 van stapel.
De waarde van het schip (buiten
de lading) bedraagt f2.151.000, en
was niet tegen oorlogsgevaar ver
zekerd, zoodat de Maatschappij het
geheele verlies mo9t dekken.
Roombroodjes.
Te Barneyeld is het. geheele gezin
van den broodventer H. Z. na het
gebruik van roombroodjes plotseling
ernstig ongesteld geworden. Een 6-
jarig dochtertje is reed3 overleden.
Andere personen, die deze broodjes
gekocht en gebruikt hebben, zijn
eveneens ziek geworden.
De gemeente Wormerveer levert
de anthraciet aan de inwoners voor
f 2.10 per zak van 75 K.G. (ongeveer
H.L.) Deze prijs valt niet mee en
men had algemeen gedacht, dat de
prijs niet boven fl.80 zou komen.
Te Enschede zijn Maandagmor
gen twee Fransche soldaten aange-
:omen, die gevlucht zijn uit het
kamp te Duimen. Over don betrek
kelijk geringon afstand hadden ze
10 dagen of beter gezegd 10 nachten
noodig gehad, want dos daags hielden
ze zich steeds verscholen.
De bemanning van de „Noordzee V".
Gisterennacht zijn te Amsterdam
met het stoomschip „Professor Buys"
5 der opvarenden van den loggei'
„Noordzee V" aangebracht. Deze vijf
matrozen, Vlieland, Van der Plas,
Kuyt, Vlieland on Heemskerk ge
naamd, waren in Huil onder politie-
geleide aan boord gekomen van de
„Professor Buys".
Des morgens 6 uur verliet de „Prof.
Buys" Huil. De bemanning van de
„Noordzee" kreeg toestemming zich
vrij op het schip te bewegen. Al
spoedig knoopte A. Vlieland een ge
sprek aan met den gezagvoerder, wien
hij mededeelde, dat hij Christus was
en dat hij, op de „Noordzee" varende,
des nachts plotseling wakker werd
en toen met God gesproken had, die
hem opdracht gegeven had het schip
van duivels te zuiveren. Onmiddellijk
is hij dan ook daarmede aangevangen.
Inmiddels waren L. Vlieland en
Van der Plas wakker geworden, die
mededeelden dat zij dienzelfden nacht
een roode ster gezien hadden en
nu een ingeving hadden om Christus
bij to staan bij het verrichten van
zijn goddelijk werk. De overige leden
van de bemanning waren nog ter
ruste, toen zeileu, masten en touw
werk reeds vernield en overboord
waren geworpen. Deze drie mannen
zijn groote, zwaargebouwde zeelieden
en hadden blijkbaar door hun kracht
veel invloed op de andere personen.
Om 8 uur des morgens bleek de
geheele bemanning, op drie na, onder
invloed van de drie aanvoerders te
zijn gekomen. Allen togen nu aan
het werk om het schip te zuiveren,
zoodat in korten tijd niets anders
overbleef dan 85 ton haring, die als
voedsel dienen moest. De leden der
bemauning hadden allen slechts oude
kleeren aan en liepen op klompen.
In drie leden van de bemanning had
de duivel zijn woonplaats gekozen,
dus moesten ook deze drie onscha
delljk worden gemaakt. Eerst moesten
zij bij wijze van straf op commando
danseD eu dan weder stokstijf blijven
staan. Den daarop volgenden nacht
werd een hunner het hoofd afgeslagen
en vervolgens het lijk onder het zin
geD van psalmen overboord geworpen,
De twee anderen werden overdag met
messen toegetakeld. Toen ook deze
lijken in zee geworpen waren, nam
het tiental plaats om een tafel be
neden in het schip en werden gebeden
aangeheven.
Een Noorsch stoomschip pikte toen
de „Noordzee" op, die hulpeloos rond
zwalkte. De bemanning werd aan
boord genomen, hetgeen zonder ver
zet geschiedde. Aan boord van
„Prof. Buys" vroeg A. Vlieland den
kapitein of deze een Bijbel bezat,
daar hij bidden moest, doch aange
zien deze niet aanwezig was, bad
hij gebeden, welke hij uit hqt hoofd
kende.
Voor het eten knielden zij allen
en zongen in koor een psalm, den
Heer dankende voor zijne ingeving.
Toen de zou fel scheen, liep Vlieland
naar hot dek, en bleef met de pogen
wijd open naar do zon kijken, zeg
gende: „Die kracht heeft God ml)
gegeven". Herhaaldelijk zoide Vlieland,
dat hoe dichter hij bij de Nederland-
sche kust kwam, hoe angstiger het
hem om het hart werd.
Van der Pia3 zeide eenige malen,
dat men hen voor moordenaars zou
houden en dat er tien jaar op zat,
doch dat zijn geweten zuiver was en
hij geenischuld droeg.
Na binnenkomst te IJmuiden wer
den de vijf personen door de politie
aan land gebracht. Vier van hen
werden de boeien aangedaan, terwjjl
de vijfde de voorkeur er aan gaf niet
geboeid te worden, daar, zooals hy
steeds maar beweerde, hij „reeds ge
boeid was door God".
Op hun reis herwaarts moeten zy
verklaard hebben niets te hebben ge
dronken en slechts het gewone voed
sel te hebben gebruikt. Over het
drama konden zij geen nadere ver
klaringen geven.
De beide 13 jarige jongens van de
bemanning van de „Noordzee V",
D. de Mol en A. Ros, zijn gisteren
morgen met het stoomschip „Cale-
donie" te Rotterdam aangekomen en
zullen naar Katwijk worden overge
bracht.
Ingezonden Mededeeling.
Laatste berichten.
Van het Oostelijke gevechts
terrein,
Berlijn, 22 Sept. Officieele mede
deeling van den generalen staf:
Legergroep-von Hindenburg. Ten
Z.W. van LeDnewaden (aan de Dwina,
ten N.W. van Friedrichstad) maakten
de Russen een offensieve beweging.
De strijd duurt nog voort.
Oostelijk van Smelina (ten Z.W.
van Dunaburg) braken onze troepen
over een breedte van 3 K.M. in de
vijandelijke stelling, en namen
officieren, 2000 man gevangen;
mitrailleurs werden buit gemaakt.
Ten N.W. en Z.W. van Oschmjany
gaat onze aanval gunstig vooruit. De
Gawca werd aan beide zyden van
Subotniki overschreden. De rechter
vleugel is tot de streek ten N. van
Novo-Grodek vooruitgegaan.
Legergroep-Prins Leopold van Beie
ren. De Moleschad werd ook zuidelijk
van het plaatsje Moltscbad over
schreden.
De Russische stellingen aan den
rechteroever van de Mysc-hanka wer
den aan beide zijdon van den spoor
weg Brest—Minsk bestormd. Daarbij
werden 1000 gevangenen gemaakt,
vyf mitrailleurs genomen.
Verder Daar het zuiden werd Ostrof
na een gevecht in straten en huizen
genomen.
De over het Oginski-kanaal, bij
Tolechany, opgerukte afdeelingen
wierpen de Russen terug in de rich
ting vak Dobroslawka. Ten O. van
Logischin hadden kleine gevechten
plaats.
Op het zuidoostelijk oorlogstooneel
is niets bijzonders voorgevallen.
22 Sept. (Officieel.) In
Oost-Galiciö en Wolhynië is de toe
stand dezelfde gebleven.
Aan de Ikwa hebben in eenige
sectoren hevige artillerie-gevechten
plaats gehad. Op zichzelf staande po
gingen dor Russen om over de rivier
vuur onzer batterijen verijdeld.
De in Lithaucn strijdende Oosten
rljksch-Hongaarsche troepen braken
gisteren by Nowaja Myz door de
Russische stelling, namen 900 mau
gevangen en maakten drie machine
geweren bult.
Van het Westelijke gevechts
terrein.
Berlijn, 22 Sept. Officieel. Uit het
groote hoofdkwartier wórdt gemeld:
Tusschen Souchez en Neuville en ten
oosten van Roclincourt deden do
Franschen gisteren aanvallen. Deze
mislukten echter in ons vuur voor
onze versperringen. In Champagne
werden ten noordwesten van Beau
Sejour nieuwe Fransche verschau-
singswerkeu door concentrisch vuur
vernield. Sterke patrouilles, die voor
een deel zelfs tot de derde vijande
lijke linie doordrongen, voltooiden de
verwoesting onder aanzienlijke ver
liezen voor de Franschen. Ze maakten
een aantal gevangenen en keerden
volgens bevel in onze stelling terug.
Een Engelsch vliegtuig is bij Willer-
val (ten oosten van Neuville) door
een Duitschen vlieger omlaag gescho
ten. De bestuurder was dood, de waar
nemer werd gewond gevangen ge
nomen.
Vliegeraanval op Stuttgart.
Berlijn, 22 Sept. Hedenochtend te
8 uur 15 deden vijandelijke vliegers,
die het Duitsche onderscheidingstee-
ken voerden, een aanval op Stuttgart.
Verscheiden bommen werden op de
stad geworpen. Vier personen werden
gedood, een aantal anderen, militairen
en burgers, gekwetst.
De materioele schade heeft weinig
te beteek enen. De vliegers worden be
schoten. Te 8 uur 30 verwijderden
zij zich in zuidelijke richting. Doordat
de vijand gebruik maakte van Duit
sche onderscheidiDgsteekenen en dan
de toevallige omstandigheid, dat te
7 uur 46 aan de autoriteiten de aan
komst van een Duitschen vlieger was
gemeld, kon de bevolking eerst be
trekkelijk laat gewaarschuwd worden.
Te 9 uür 30 kwam de Duitsche
vlieger boven Stuttgart. Hij werd be
schoten tot hij als Duitsch vlieger
herkend was en landde daarna onge
deerd by het wachthuis.
UIT DEN OMTREK.
Texel, 21 Sept.
Dat ook ik dezen zomer de wilde
konijnen in de duinstreek weer sterk
zijn vermenigvuldigd, blijkt thaus,
nu weor de jacht op deze knaagdie
ren geopend is.
Een paar jagers, die in de vorige
week enkele uren bezig waren met
't jagen op konynen, schoten er niet
minder dan veertig.
Het ODderwys in land- en tuinbouw,
zal gedurende den a.s. herfst en win
ter gegeven worden in een der loka
len van de Zeevaartschool, te den
Burg.
Nu ook by nacht aan het herstel
lingswerk van een der havenhoofden
gearbied wordt, is de in- en uitvaart
der Texelsche haven gedurende eeni-
m tyd bij nacht gestremd.
Door 't toonen van een groen licht
van een der havenhoofden, zal de
schipperij gewaarschuwd worden voor
den nachteiyken arbeid.
Texel, 22 Sept.
Als dekhengsten zijn voor Texel
goedgekeurd: „Arthier H" van den
heer M. A. Langeveld en „Polo" van
„de Hengsten Associatie" te Eiorland.
Aan de Zuivelfabriek „Samenwer
king" te Eierland, is met ingang vau
1 Oct. benoemd tot leu kaasmaker
de heer A. Lodder, thans te Heer-
Hugo waard.
De melkboeren houden hier verga
deringen en op verschillende plaatsen
wil men deu prys voor melk ver
hoogen tot 8 en 9 cent per Liter.
UIT OOST-INDIË.
Men meldt aan de „N. Rott. Ct.":
Ook op Groot Kei, een eiland in
het oosten van den Archipel, heeft
men gehoord van den oorlog. Pater
Geurtjens vertelt ervan in de laatste
Annalen van het Tilburgsche missie
huis. Het eerste gevolg van het eerst
aangekomen oorlogsbericht was een
daling van de kopravan f 14 tot f5.
Als e8n jobstyding vloog dit gerucht
over het eilaDd en maakte de belang
stelling in den oorlog algemeen;
kopra is op Kei het voornaamste
middel om aan geld te komen, aan
het geld dat de bewoners óók noodig
hebben om hun belasting te betalen.
Hoe dat nu gaan moe3t, vroeg men
den geesteiyke. En waarom de Kom-
>anie niet al die halsstarrige vechters
stopte, zooals op Kei ge
beurde; dat was de kortste weg om
aan de ruzie een eind te maken.
Omdat Holland biyft rechtstaan. Dat
is de Keieescho uitdrukking voor
neutraal blijven.
En dan verhaalt de pator van de
vlor oorlogen te geiyk die op Kei
..gewoed" hebben; in de mailberich
ten is daarvan melding gemaakt; in
giugeu uur j\u33öii um uvur uc rivier zyn eigen kampoDg werden zes veld-
I vooruit te dringen werdon door het slagen geleverd, en nu had den con-
