HELiDERSCHE COURANT
VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE
Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Eerste'Blad.
No. 4540
ZATERDAG 6 NOVEMBER 1915
43e JAARGANG
Abonnement per 3 mnd. 65 ct., franco per post 90 ct., Buitenland f 1.90
Zondagsblad 45 52'/2 0.85
Modeblad 65 75 1.00
Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
Advertentlën van 1 tot 4 regels (bij voorultbet.) 30 cent. Elke regel meer 6 ct.
Ingezonden mededeelingen van 1 tot 4 regels 75 cent Elke regel meer 15 cent.
Advertentlën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hoo§er berekend.
Groote letters en cllché's naar plaatsruimte. - Bewljs-exemplaar 2£ cent
Op- en ondergang van Zon en Maan
en tijd van hoogwater (Texel)
Zon
Hoog-
Nov. op: onder: op: onder: v.m.: n.m.
'Zondag 7 m. 7.37 a, 8.44 7.7 4.18 7.31 8.3
Maandag 8 9.10 4.19 7.9 4.16 8.17 8.46
Dinsdag 9 n 10.81 6.11 7.11 4.14 9.4 9.27
Woenad. 10 „11.40 6.28 7.18 4.13 9.63 10.11
Donderd. 11 a. 0.21 7.47 7.16 4 13 10.44 10.67
Vrijdag 12 0.64 9.16 7.16 411 1126 11.44
Zaterdag 13 1.14 10.41 7.18 4.10 -.0 020
DE OORLOG.
Da offlcleale legerberlchten van
3 en 4 November.
Van het W e s t e 1 (j k front.
Van Fransche zijde wordt dd. 8
dezer medegedeeld, dat in Champagne
de Duitschers opnieuw aanvielen. Zij
slaagden er in eenige vooruitgescho
ven loopgraven op de hoogte 199,
bij Mi-ssiges te nemeD. Verder werden
z(j overal teruggeslagen.
In het bericht van den 4eu wordt
evenwel medegedeeld dat het grootste
deel van de verloren loopgraven weder
hernomen is. Bij Neuville St. Vaast,
aan den weg naar Rljssel zijn hevige
gevechten geleverd.
Het Duitsche bericht van den 4en
geeft alleen 'aan dat de loopgraven
bij Massiges veroverd werden. De
lengte ervan bedroeg 800 meter. Het
„grootste" deel van de verdedigers,
zijnde 2 officieren en 2B man, werden
gevangen genomen. Over het weder
verloren gaan van een deel der loop
graven wordt niets gemeld.
Van hot O o s t e 1 Ij k front.
Het Russische legerbericht van den
3eu doelt een en ahder mede over
de gevechten bij Seinikovice. De vyand,
die hier tot het offensief overging,
slaagde er in hot dorp binnen te
dringen. Door de Russen werd na
een hevige beschieting een tegen
aanval ondernomen, welke volkomen
gelukte. De aanvallers welke het
front by Seraikovice hadden doorbro
ken werden bijna allen gevangen ge
nomen. Het waren ongeveer 5000
Duitschers en Oostenrijkers. Hierop
ondernamen de Duitschers weder een
aanval. Het gevecht duurt nog voort.
Het Duitsche legerbericht daaren
tegen weet te vertellen dat de Russen
verschillende tegenslagen ondervon
den.
Over de gevechten bij Dunaburg
wordt gemeld, dat de Russen her
haaldelijk aanvielen. By Garboenowka
waren deze het hevigste. Sterke
strijdkrachten werden hier door de
Russen in het gevecht geworpen. Het
door hen veroverde dorp Mikoliskji
konden zij niet bezet houden wegens
de hevige beschieting door de Duit
sche batterijen. Het dorp werd daarop
door de Duitschers hernomen.
Aanvallen der Russen op bet dorp
Koechoka-Wola werden afgeslagen,
hoewel zy er aanvankelijk -slaagden
het dorp binnen te dringen. De [aan
vallen oiii het veroverde gebied ten
W. van Tsartorisk te hernemen,
mislukten over het algemeen even-
:ns.
Sinds den 2den November werden
hier 1117 man en 5 officieren
gevangen genomen en 11 machine
geweren buitgemaakt.
Over de gevechten bij Semikovice
wordt medegedeeld, dat een aanval
ten Zuiden van het dorp mislukte.
In de gevechten om bovengenoemd
dorp zijn in het geheel 8000 man
gevangen genomen.
Het Oosten rijksche communiqué
van den 4den zegt dat de gevechten
om Semikovice nog voortduren en
dat het dorp bijna geheel heroveid
is. Aan den beneden Strypa zijn
nachtelijke aanvallen afgeslagen.
Op het Strypa-front (O. Gallcië)
zetten de Russen hunne aanvallen
voort. Zy werden door het vuur der
Oostenrijkers gestuit. Voor de loop
graven van twee bataljons werden
500 gedoode Russen begraven.
Van het Z u i d e 1 ij k front.
Van Italiaansche zijde wordt dd.
3 dezer medegedeeld, dat de Oosten
rijkers door het haastig aanvoeren
van reserves de door de Italianen
veroverde stellingen trachten te her
nemen. Verwoede aanvallen werden
vooral 's nachts - ondernomen.
Zij konden echter het Italiaansche
offensief niet tot staan brengen.
Op het Karstplateau zijn deltalia
nen er in geslaagd nog meer loop
graven te heroveren.
Niettegen9taandeeenigedagen tering
in Oostenrijksche berichten werd ge
meld, dat het offensief van den vijand
begon te verslappen, wordt in het
communiqué van den 4-en het voort
duren der Italiaansche aanvallen op
het bruggehoofd van Qörz medege
deeld. Verder waren de aanvallen
gericht tegen Zagora, de hoogte van
Podgora en den Monte San Michelle.
Alle aauvallen werden afgeslagen.
Om enkele loopgraven op de hoogte
van Podgora wordt nog gestreden.
Ingezonden mededeeling.
Wat tl doBn wanneer man zwak is?
Wat te doen, om de algemeene
zwakte te bestrijden?
Men moet het bloed, te arm aan
voode bolletjes, nieuw leven geven,
het zenuwstelsel, dat geen veerkracht
meer heeft, versterken, en zoo zonder
verzuim den levensweerstand ver
meerderen.
Is daartoe een lange behandeling
noodig? Moet er een sHamgestelde
leefregel mee gepaard gaan? In het.
geheel niet. Eenige doosjes Pink
Pillen nemen, dat is alles. De zieke
zal na weiDig tijd zelf zijn leefregel
vaststellen, zijn eetlust zal inderdaad
terug zijn gekomen en hij zal willen
eten om zijn honger te stillen. Dan
laat gij hem eten. zyn levenskracht
zal vermeerderd zijn ter eener zijde
door hetgeen het geneesmiddel zelf
heeft aangebracht, ter andere zijde
door het overvloediger en beter op
genomen voedsel.
De Pink Pillen kunnen het meest
uitgeputte gestel weer opheffen, zij
geven aan alle functies nieuw leven,
zy herstellen de lichaamskracht, die
door leeftijd en pünen, doorlichame-
lijk of geeateiyk overwerken, door
buitensporigheden of verdriet ver
zwakt is.
Ziehier een nieuw bewys van de
werkdadigheid der Pink Pillen. Mej.
G. Rosier, geb. Van Vreeswyk, oud
41 jaren, wonende te Utrecht, Brou
werstraat 10, schrijft ons:
„Sedert eenigen tijd was mijn ge
zondheid niet zeer schitterend. Ik
verkeerde in een toestand van alge
meene zwakte, die aan uitputting
grensde. Ondanks alle zorgen, was
men er niet toegekomen dien toe
stand te veranderen. Ik at niet meer,
ik had schele hoofdpijnen, hartklop
pingen, benauwdheid en ook plaatse
lijke pijnen. Gelukkig heeft men my
de Pink Pillen doen gebruiken, en
deze pillen hebben my zooveel goed
gedaan, dat mijn gezondheid is her
steld."
Onder een beknopten vorm bevat
ten do Pink Pillen alle noodige ele
menten om aan het bloed een nieuw
leven, nieuwen rijkdom te geven en
om het zenuwstelsel te versterken.
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar
a f 1.75 per doos, en f9.- per zes
doozen by het Hpofddepöt der Pink
Pillen, DacoBtakade 15, Amsterdam
voor Helder en Omstreken by
ALB. TEN KLOOSTER, Keizerstraat
93 en H. W. ZEGEL, Kanaal weg 63
te Schagen bij J. ROTGANSte den
Burg (Texel) by T. BUIS en verder
by verschillende Apothekers en goede
Drogisten.
Van het Servische front.
Het Duitsche legerbericht van den
4en geeft aan, trots den taaien tegen
stand van de Serviërs, vorderingen
werden gemaakt, ten N. van Kral-
jevo (Z.O. van Kragu jevats). Ooste-
lljk daarvan is de algemeene linie
Zaloeka Jagodino (aan de Morawa ten
O. van Kragujewats) bereikt. De Ser
viërs wijken hier, door de troepen
achtervolgd.
In het Oostenryksche communiqué
van 4 November komen behalve de
reeds in het Duitsche bericht gemelde
feiten nog eenige mededeelingen be
treffende de van Visograd uit operee-
rende troepen en over de verrichfin
gen tegen Montenegro.
De afdeelingen welke by Visegrad in
het Servische gebied doordrongen,
hebben by Podzega verbinding gekre
gen met het Oostenryksche leger onder
bevel van generaal von Koevess,
welke troepen de Podzega zijn over
getrokken. Z.W. van Cacak werden
de Serviërs teruggedreven.
Ten O. van Trebinje zyn de aan
vallen tegen de. Montenegrynsche
grensversterkingen gaande. Ten O.
on N.N.O. van Bilek werden de aan
vallen van de Montenegrljnen afge
slagen.
Het Bulgaarsche oommuniqué van
den 3den, betreffende de operaties
van 1 November deelt mede, dat
troepen na de bezetting van Bela
Palanka naar den linkeroever van
Niesjawa zijn overgestoken. Zy maak
ten daarna nog vorderingen en ver
overden 4 kanonnen, veldkeukens en
oorlogsmateriaal.
De toestand in Macedoniö wordt
als onveranderd opgegeven. Ten Z.
van Stroemitza hadden eveneens
gebeurtenissen van belang plaats. In
streek namen de Bulgaren 600
man gevangen en veroverden zy 4
kanonnen en 2 mitrailleurs.
Volgens dit bericht hebben de
Serviërs toen zy Kragujewats moes
ten ontruimen het arsenaal inbrand
gestoken.
In het bericht van den 4den wordt
gemeld, dat de stad Boljeyac (ten
W. van Zajecar) is bezet. In het dal
van de Svrljiski Timok werden
Servische stellingen genomen. Even
eens werden de Serviörs uit hunne
stellingen in het dal van de 1
Tintsja verdreven. De linie Setsenitsa-
Brlstodol werd bereikt. 600 .man
werden gevangen genomen.
Volgens een officieel Bulgaarsch
richt uit Sofia aan de Koln. Zeitung,
zouden de Fransche landingstroepen
ten N. van Prilep zoodanig zijn gesla
gen dat zy terug moesten trekken.
Voor een groot deel werden de troepen
uiteengedreven of gevangen genomen.
Van Engelsche zyde wordt mede
gedeeld dat de Servische legers nog
volkomen intact zyn, en dat zij onder
felle achterhoede gevechten terug
trekken. De DuitBchers en Oosten-
rykers ïyden hierby geweldige ver
liezen. De veroverde bult bestaat
Blechts uit eenige bergkanonnen. Een
beslissende slag ia nog niet geleverd.
Het bericht dat de bevolking van
Servie algemeen vlucht is onwaar.
Zij moeten evenwel het leger volgen,
en kunnen niet aan hun lot overge
laten worden.
Volgens een bericht uit Saloniki,
dd. 3 dezer zijn de Serviërs in een
hevig gevecht met de Bulgaren ge
wikkeld, om den Baboena pas, welke
den weg v:in Prllip naar Monastir be-
heerscht.
Van het Fransche front Kriwolats-
Rabrowo valt geen bijzonders te ver
melden.
Uit CettiDje (Montenegro) komt een
bericht het welk meldt dat bij het ge
vecht bij Visegrad meer dan 300
Oostenrijkers, w.o. 8 officieren, gevan
gen genomen werden. De vijand ver
loor meer dan 800 man aan dooden
en gewonden.
De hulp van da Entanta.
Een Fransch bericht deelt mede
dat de ontscheping van troepen te
Saloniki ongestoord voortduurt. Van
Eogelse.he zijde wordt dit bericht nog
aangevuld met de mededeeling dat
sterke Engelsche versterkingen zijn
aangekomen. Deze hebben de tweede
Fransche linie bezet. Het doel is hier
een vasten Engelschen sector te vor
men, waardoor de Franschen hunne
troepen vooruit kunnen brengen,
daar de rechtervleugel van het front
in vaste stellingen is bevestigd.
Den SOsten October zyn weer ver
scheidene transportschepen met Engel
sche en Fransche soldaten en munitie
te Saloniki aangekomen. De ontsche
ping is direct begonnen.
Over de door de Entente te ver-
leenen hulp verneemt de „Frank
furter Ztg." uit Konstantinopel, dat
aan Rusland het voornemen om op
verschillende punten in te grijpen
wordt toegeschreven, waarbij het als
zeker geldt dat de troepen door Roe
menie zullen trekken.
Dat heeft altijd bij de Russische
Balkan-plannen voorgezeten. Men is
echter van meening dat Roemenie
dit niet zal toestaan.
Frankrijk en Engeland zouden troe
pen willen landen te Kawalla en
Dedeagatsch. Voorts is de thans aan
Griekenland behoorende haven Santi
Quaranta (Albanië) als operatie basis
gekozen. Honderden treinen met troe
pen zouden naar Bari zyn gezonden,
om vandaar overgevoerd te worden
en verder over Koriza naar Monastir
gezonden te worden.
Men zal goed doen dit bericht onder
voorbehoud te aanvaarden.
Op zee.
Volgens een bericht aan de „Times"
heeft de vloot van de Entente op
2 Nov. de bescbietlDg geopend van
Tsjesmeh, aan de kust van klein-Azië.
Duitsche duikboot gevangen.
Londen, 4 November. Liverpoolscho
bladen bevatten een belangwekkend
verhaal over de korte loopbaan van
een van de nieuwste Duitsche duik-
booten.
Het was, zoo heet het, de eerste
opper-duikboot, laug 350 voet (100 M.)
en 20 voet (G M.). Behalve torpedo
werpers voerde z(j vier stukken van
vry groot kaliber. Zij liep een veer
tien dagen geleden te Stettin van
stapel en was eonige uren na haar
vertrek uit haar haven vast gevangen
ien van de vallen, die wy ergens
in de Noordzee voor die vaartuigen
hebben uitgezet.
Men kan zich de verrassing en
ergernis van h3ar officieren denken.
Ze waren dan ook zoo verbitterd,
dat zy niets van hun schip wilden
vertellen. Een van de bemanning
was echter spraakzamer en van hem
hoorden de vangers met vermaak de
korte geschiedenis van de duikboot,
Onze vakmannen hebben den laatsten
prys bekeken en gemerkt, dat in deze
afdeeling van scheepsbouw de vijand
de Engelschen niets heeft te eeren.
De duikbootenoorlog.
Het Duitsche stoomschip „Fr&scati"
is in de Botniscbe golf genomen en
naar Finland opgebracht.
Folgens een Engelsch bericht is het
(Eng.) s,s. „Friargate" gezonken. Van
de opvarenden zyn 5 man aan iand
gebracht.
Da Balkan.
Do toestand In ServIK.
In ons vorig nummer kwam het
legerbericht voor, waarin een succes
van de Serviërs gemeld werd. Het
betrof het terugwerpen van den vyand
in het Niesjawa-dal. De vyand moest
hier terug tot een punt ten Westen
van Bela-Palanka (35 K.M. Oostelijk
van Nisj).
Echter komt van Bulgaarsche zyde
de mededeeling, dat de troepen van
Knadzewats oprukkend, over het
Goeljanakagebergte vooruit komen,
naar het dal van Niejawa.
Is dit inderdaad het geval en zyn
zy reeds over het gebergte heen,
is dit een ernstige bedreiging van de
flank van de Serviërs, welke daar
door wel eens. gedwongen zouden
kunnen worden het behaalde voordeel
op te geven.
Veel doet het nochtans niet toe
tot den toestand waarin het Servische
leger verkeert. Echter is het succes
voor het moreel van de Servische
troepen van het grootste belang,
vooral met het oog op den verderen
tegenstand der Serviërs, die tot nog
toe zich hardnekkig verdedigden, doch
niet tot het uiterste.
Ingezonden Mededeeling.
HERMAN NYPELS - HELOER.
Hearen Regenjassen, in gummi en
Van af f 17.00.
Nieuwste kleuren en modellen.
waterproof.
Waar deze tegenstand zal plaats
vinden is nog niet te zeggen. In
verband niet het bericht, dat Nisj
tot een centraal reduit zou worden
gemaakt, is het offensief aan de
Niesjawa misschien een voorbode er
van. Het nadeel is echter, dat een
samentrekking der troepen in Nisj
kan leiden tot een insluiting van het
leger, en dat dit zal moeten capitu-
leeren, voordat de hulptroepen der
Entente er in geslaagd zullen zyn
het te ontzetten. Verder is er nog
den krachtigen tegenstand der Serviërs
in het Morawadal, waar de Duitschers
en Oostenrijkers niet meer zoo hard
opschieten. Waarschijnlijk heeft de
zen tegenstand ten doel de Serviërs,
welke nog ten Oosten van het dal
staan, gelegenheid te geven naar het
Zuiden te ontkomen.
Intusschen is de tang, tuaschen
welke de Serviërs doodgedrukt drei
gen te worden, voltooid. Thans hebben
de Oostenrykers, die bij Visegrad over
de Drin getrokken zyn, zich met de
overige troepen vereenigd. Voor de
Centralen en Bulgarije is het nu de
le uiteinden naar elkaar te
brengen. Voor het zoo ver echter is,
zal er nog heel wat moeten gebeureD.
Althans, wanneer de berichten over
de transporten van de Engelsche en
Fransche I roepen naar het gevechts
terrein in het Zuiden waarheid be
vatten, zal aan het Bulgaarsche leger
voorlooplg wel belet worden verder
naar het Westen door te" dringen.
Dat de opmarach der Centralen
niet zoo heel gemakkeiyk gaat., be
wijst het bericht van den oorlogs
correspondent van de „Frankfurter
Zeitung". Deze had een gesprek met
generaal Von Kövess, welke zeide,
dat men zich in Duitschland geen
voorstelling kan maken van de moei
lijkheden van het terrein. De wegen
zijn nog in zoo'n toestand, dat de
veldtocht in Servie het zwaarste werk
is dat de oorlog heeft opgeleverd.
De ergste toestand in Galicië wordt
verre overtroffen, zei de generaal.
De correspondent bevestigt dat.
Hij heeft over een weg, dien hy „in
Europa" op een gewonen weg in een
uur zou hebben afgelegd, twee dagen
gedaan. Er ligt een halve meter slyk
op de wegen. Dan gaat het voort
durend op en neer, en telkens over
gebrekkige bruggen. Auto's biyven
In het slik steken, karren vallen om.
En.de regen stroomt 1 De manschap
pen hebben 's nachts een natten
mantel als eenlg dok.
De houding van Qrlakanland.
De berichten omtrent een nieuwen
aanval op het ministerie zyn bewaar
heid. En de aanval is geslaagd ook.
Van offlcieele Grieksche zijde is het
bericht ontvangen dat, naar aanlei
ding van een geschil in de Kamer,
gerezen tusschen den minister van
oorlog en een liberaal afgevaardigde
over een militair wetsontwerp, de
regeering, nadat een levendig debat
tusschen de leden der regeeringsparty
Wenizelos was gevoerd, een motie
van vertrouwen heeft voorgesteld. Er
stemden 114 leden voor de regeering,
147 tegen, 8 blanco.
Hierna verklaarde de Minister-pre
sident Zaimis dat er een kabinets
crisis was ontstaan tengevolge vën
den uitslag der stemming. Hy ver
zocht der Kamer haar arbeid te
schorsen tot een nieuw kabiuet was
gevormd.
Een Reuter-bericht deelt daaren
tegen mede, dat de oorzaak van het
stellen van de motie van vertrouwen
gelegen was in een opmerking van
den Min. yan Oorlog, welke door
Venizelos als een beleediging voor
de nationale vergadering beschouwd
werd.
Hy eischte daarvoor onmiddeiyke
verontschuldiging van den minister.
Het kabinet verklaarde zich solidair
met den Min. van oorlog en stelde
de motie van vertrouwen.
Met het hierboven vermelde gevolg.
Een later bericht deelt nog mede,
dat men verwacht dat de crisis zal
worden opgelost door ontbinding van
de Kamer, met behoud van hetzelfde
kabinet. Mogeiyk zal de portfeuille
van oorlog in andere handen over
gaan.
Ds houding «On Roomonlh.
In de Roemeensche bladen is een
bekendmaking van de regeering ver
schenen aangaande de handhaving
van de neutraliteit. Volgens deze
verklaring bestaat er evenmin uit
zicht op een inmenging van Roemenië
aan de zijde der centralen als aan
de zyde der entente. Plannen met
betrokking tot Zevenbergen en BeB-
sarabië aljn er ook al niet.
Het bestaan van een verdrag met
het drievoudig verbond wordt erkend,
doch op het oogenbllk als niet bindend
beschouwd, daar de aansluiting niet
in den vorm is geschied.
Een bericht aan den „Lokal-Anzei-
ger" geeft aan, dat de Roemeensche
regeering aan het verzoek tot inter-
neering van de Russische torpedo-
booten te Turu-Se verin heeft voldaan.
De schepen zyn ontwapend. De be-
i manningen, uit 160 matrozen be
staande, zyn voor het grootBte deel
naar Constanza vervoerd.
Vredugeruohtin.
Hel in ons vorig noinmer opge
nomen bericht over de Duitsche vre
desvoorwaarden, wqryt van Duitsche
zyde tegengesproken. Naar hel heet,
heeft do Rijkskanselier zich niet om
trent den vrede uitgelaten.
Door het correspondentie-bureau
werd daarop aangegeven, dat het de
uitlatingen van drie sociallatiache
afgevaardigden betrof.
Voor het bericht van het H. C.
verscheen, heeft de Duitsche onder
staatssecretaris ZimmermaDn mede
gedeeld, dat, wanneer pogingen ge
daan zouden worden om tot vrede
te komen, deze door Duitschland ge
steund zouden worden en men er niet
zoo af wy zend tegenover zou staan
als in andere landen.
Een damea-dlplomaat.
De Engelsche regeering heeft, naar
uit Noorwegen aan de „Vorwarts"
wordt gemeldt, voor de eerste maal
een dame tot een diplomatieke be
trekking benoemd. Een der leidsters
van de beweging voor vrouwenkies
recht, de suffragette Mrs. PreBzley-
Smith is tot legatie-secretaresse aan
het Engelsche gezantschap te Chris-
tiania benoemd.
Een voorbeeld ter navolging!
De qaanneiyke diplomaten hebben
in de afgeloopen jaren ee Euro-
peesche zaken zoo deeriyk in de war
gestuurd, dat het wellicht aan zachte
vrouwenhanden zal gelukken, de
goede dlplomatieken betrekkingen tus
schen de Europeesche staten te her
stellen. Ook in andere moeiiyke en
schynbaar onontwarbare omstandig
heden werd in 1529 te Cambray
(Kamerryk) de vrede tusschen Spanje
en Frankryk gesloten, die in de ge
schiedenis bekend is als de „Dames-
vrede", wyl by de daar gevoerde
onderhandelingen Margaretha van
Oostenryk, de Btadhoudater der Neder
landen, de tante van Karei V, en
Louise van Savoye, de moeder van
Franz I, de hoofdrol speelden.
BINNENLAND.
Dultsahe ondeueeBr binnengebracht.
Id een deel van ons vorig nummer
konden wy nog het bericht opnemen,
waarin werd medegedeeld dat door
de reddingboot van Terschelling,
welke uitgegaan was op de waarne
ming vau noodseinen, een Duitsche
onderzeeër naar binnen was gesleept.
Nader wordt hierover medegedeeld
dat de boot door het sturen vaneen
foutieve koers op ongeveer 1 myi uit
de wal gestrand was, en hierby averij
opliep. De boot was gemerkt C 8.
De twee kruisers.
Ten opzichte van den aanbouw der
belde snelle kruisers voor de Marine
deelt het Haagscbe Correspondentie
bureau het volgende mede:
Zoodra de regeering besloten had
tot de indieniDg van een wetsont
werp tot versterking van de vloot
in Indië met twee snelle kruisers en
vier groote onderzeebooten, en de
hoofdeischen waren vastgesteld, waar
aan die schepen hadden te voldoen,
wendde de Minister van Marine zich
den 22en Maart 1916 tot vier groote
Nederlan dsche scheepsbou w- wer ven
met de vraag of zy bereid zouden
zyn voor den bouw van een of twee
der bedoelde kruisers mede te dingen.
De schepen zouden in Nederland
gebouwd moeten worden, doch ver
mits dergeiyke schepen, waaraan zeer
hooge eischen worden gesteld, nog
niet in Nederland werdou vervaar
digd, werd de voorwaarde gesteld
dat de bouw zou moeten worden uit
gevoerd onder toezicht en garantie
eener buitenlandsche scheepsbouw-
werf, die zich op dat gebied een
goeden naam heeft verworven. Naam
of nationaliteit van eenige buiten-
landsche werf word in die uitnoodi-
ging niet genoemd. Aangezien het
bekend was, dat de vier bovenbe
doelde Nederlandsche werven in ver
binding staan met eenige Britsche
en Duitsche scheepsbou w-maatschap-
pyen, werd verwacht en gehoopt
en dit werd tegen de betrokken
firma's ook uitgesproken - dat zoowel
Britsche als Duitsche projecten zou
den worden aangeboden en er moge-
ïykbeid zou bestaan om van de onder
vinding op dit speciale gebied in
heidelanden opgedaan,party te kunnen
trekken.
Hierop deelden alle vier de Neder
landsche werven mede, dat zy gaarne
zouden Inschrijven en daarvoor de
medewerking hadden Ingeroepen van
de onderstaande Engelsche scheeps-
bouwwerven
Door Maatschappy „De Schelde":
aan Coventry ayndlcate, Fairöeld,
John Brown, Cammell and Laird,
Coventry works.
Door de Ned. „Scheepsbouw Maat
schappy" c.b.: aan Vickers, Barrow
in Furness.
Door de „Rotterdamscbe Droogdok
Maatschappij": aan Scot Glasgow,
Beardmore, Armstrong New Castle
on Tyne.
Door „Fyenoord"aan Armstrong,
Swan Hunter Wiggin and Richardson
te Wallsend on Tyne.
Al deze firma's deelden later ach
tereenvolgens mede, niet te kunnen
medewerken aangezien de Britsche
regeering (admiraliteit) daartegen be
zwaren had, dan wel, dat zy over
belast waren. Na den oorlog zou men
gaarne projecten leveren.
Intusschen kwam de Maatschappij
„Fyenoord" tot overeenstemming met
de „Germania-werf" te Kiel (Krupp),
Waarmede zij zich ook in verbinding
bad gesteld.
De Scheep9bouwmaatschappy te
Amsterdam, die reeds Sn relatie was
met de Vulcanwerf te Hamburg, deed
daarop een aanbieding voorden bouw
van een of twee kruisers volgens een
project van die Duitsche werf, ter-
wyi Fyenoord een aanbieding deed
in aamenwerking met De Schelde te
Vlisslngen, voor den bouw van een
of twee schepen volgens een project
van de Germanlawerf.
Aan dit laatste project werd door
het Departement de voorkeur ge
geven.
Teneinde den bouw der vier onder
zeebooten zooveel mogelijk te bospoe
digen, was aanvankeiyk besloten de
uitvoering daarvan gelijkelijk te ver
doelen over de beide werven, die tot
nu toé die soort van vaartuigen voor
de Nederlandsche Mariae hebben ge
bouwd, n.1. De Schelde en Fyenoord.
Eerstgenoemde firma bouwt booten
volgens de plannen van de Electric
Boat Co. New-York; de booten te
Feljenoord worden geconstrueerd naar
de projecten en onder garantie van 1
de firma Denny Bros te DumbartoD.
Op elk der beide werven zyn thans
nog twee booten in bouw, te Vlis-
singen de No. VI en de KJII, te
Fyenoord de No. VH en K 11.
Tegen aanbouw van onderzeebooten
te Amsterdam bestonden onder de
geven omstandigheden verschillende
bezwaren.
Zooals de zaken nu Btonden, zou
dus al het nieuw aan te bouwen
materieel op de werven in het zuiden
des lands op stapel worden gezet.
Het is duideiyk, dat dit uit een
sociaal-economisch oogpunt niet is
aan te bevelen, terwyi ook een meer
geiykmatige verdeeling van het werk
over de verschillende werven meer
waarborg voor een spoedige uitvoering
zoude geven. Ook zou daardoor het
aan het werk verbonden risico door
een belangryk grooter kapitaal worden
gedragen.
De Regeering besloot daarom een
ir kruisers te laten bouwen door
de Ned. Scheepsbouw Maatschappij te
Amsterdam, die de macbineB voor
haar schepen laat vervaardigen door
de Maatschappy Werkspoor aldaar.
Dit zou meebrengen, dat Fyenoord
en De Schelde den anderen kruiser
voor hun rekening zouden nemen.
Aangezien een doelmatige verdqeling
van dat werk over die twee maat-
schappyen niet wel mogeiyk bleek,
werd in onderling overleg tusschen
het Dep. van Marine met bedoelde
maatschappyen overeen gekomen, dat
de tweede kruiser gebouwd zou
worden te Vlissingen, terwijl, om
VliS3ingen niet overmatig te belasten,
aan Feyenoord drie in plaats van
twee ondezeebooten worden toege
wezen. (H.blad.)
Ean mlalukta proefrit.
Sedert eenigen t|jd werden te Arn
hem proefritten gehouden op de schip
brug, in verband met de binnenkort
te openen nieuwe tramiyn naar de
Geldersche groentenveiling. Tot dus
ver hadden die proeven een goed ver
loop. Donderdagmorgen werden zy
voortgezet met een goederentrein der
Betuwsche Tram, bestaande uit een
locomotief en drie met pulp geladen
goederenwagens. De trein passeerde
zonder incident van de overzyde de
brug naar de stad, maar op de o terug
weg had een ongeluk plaats. Toen
de trein het iets hooger liggende
tweede brugvak zou oprijden, kantel
de een der schepen. De trein reed
terug en nu braken de verbindingen
van een paar schepen van het eerste
vak en het brugdek, zoodat het ge-
beele bruggedeelte aan de stadszijde
inzakte, waarby nog twee schepen
geheel of gedeelteiyk kantelden. Op
de locomotief stonden, behalve de
machinist, de directeuren der Betuw
sche Tram, van de gemeentetram en
de directeur van gemeentewerken.
Allen kwamen met den schrik vrij-
In het verkeer wordt tydeiyk met
booten voorzien. Den geheelen dag
werd doorgewerkt om de brug weer
in orde te krygen. De goederenwagens
werden na ontladiDg met staalkabels
op den "wal gehaald.
Daarna begon men met het vlot
maken van de gekantelde en volge-
loopen brugschepen. Een nieuw brug-
schip wordt in gereedheid gebracht,
om onder het weggezakte brugge
deelte te brengen, en dit zoodoende
weder een horizontalen stand te geven.
Op deze wijze tracht men de locomo
tief, 'die nog op het ingezakte deel
staat, op het ongoschonden deel der
brug te krygen.
By het ongeluk zyn zware y'zeren
balken doorgeknapt. Men schat de
belasting door den goederentrein op
S8.000 K.G.
Ean redding.
Men meldt aan de „N. Rott. Ct.":
In dit jaargetyde, nu vele vogel
soorten naar het Zuiden trekken,
speelde zich onder onze oogen op
den mond der Wester-Schelde het
volgende aardige tooneeltje af
Een roodborstje, door den mist ver
dwaald en vermoeid geworden, viel
in het natte element. Een der daar
rondvliegende meeuwen schoot onmid
deliyk toe, dook en kwam zoo be
hendigaan de wateroppervlakte terug,
dat zy het roodborstje op haar rug
had. Nadat ze tezamen een geruimen
rijd hadden rondgedreven, zette de
geredde, uitgerust, zijn reis voort.
Misdrijf?
Men meldt uit Amstelveen
Woensdagavond bracht de justitie
uit Amsterdam een bezoek aan een
paar boerenwoningen, naar aanleiding
van vermoedens van mladryt en lu
verband met het vinden vau het Hik
van een inwoner dezer gemeente, dat
Maandagmorgen uit, de poldersloot
werd opgedregd.
Er hadden enkele aanhoudingen
plaats.
HIJ zag sr vsn af I
Te Delft zou Woensdag een paartje
in het huweiyk treden. Alles was
gereed en (Ie noodige onkosten ge
maakt, toen de jonge man op bet
laatste oogenblik den ambtenaar van
den burgeriyken stand kwam vertellen
dat hy van het huweiyk afzag.
UIT DE PERS.
Brondwetihertlenlng.
De „Standaard" (a.-r.) schrijft:
Het voorstel tot Revisie van Art. 80
c. b. is er dan nu, en ziet er voor
Rechts zoo scherp mogeiyk uit.
Zoo als 't daar ligt, la het een op
iren en snaren zetten van heel onzo
politieke toekomst. En zulks niet 't
minst daardoor, dat het voorstel zeer
beslist strekt om de macht van den
Grondwetgever ln te perken en van
den gewonen wetgever uitte breiden.
Zelfs de zoo uiterst gewichtige
vraag, op wat manier de vrouw actief
en passief op politiek terrein mei op
zal kunnen trekken, wordt felteiyk
feheel aan den gewonen wetgevor
':er beslissing gelaten. Do Grondwet-
{ever zal er iets van zeggen, maar
iet laatste en concludeerende woord
biyft aan den gewonen wetgever.
Is toch eenmaal de Revisie er door,
en treedt er dan een Kabinet vau
Links voor de nadere uitvoering op,
dan weet men vooruit, dat ons niets
zal gespaard worden, en hoe men ten
slotte zelfs ons bestaansrecht als
politieke party zal pogen te-niet te
doen.
Het is daarom zoo bedenkeiyk, dat
thans art. 80 reeds inkwam, terwyi
art. 192 nog in de commissoriale
bureau's wordt opgehouden.
Het schljDt, zegt het blad dan, dat
er nog niet veel kans is, dat de
onderwy3-commlssie over art. 191 tot
een vergeiyk komt.
Men weet er wel niet van, maar
reten hebben alle commissoriale mu
i, en voor zoover nu dit zeker niet
geheel onware gerucht doordrong,
ontving men allerminst den indruk,
dat wat verwacht wordt, spoedig
komende is.
Zelfs door de muren heen, ontwaart
men nog steeds zekere spanning.
Daar er nu Intusschen geen denken
aan is, dat de definitieve uitslag over
art. 80 vallen kan, teozij ook art. 192
gereede uitkomst belobft, Is 't niet
andera aan te nemen, dan dat do
eindbeslissing over bside artikelen
saam zal moeten vallen.
Dit wyst op uitstel van be
slissing.
Misschien zelfs in dien zin, dat de
eindstemming niet te wachten is, dan
nadat de vrede in Europa hersteld
.1 zijn.
En dit vooral geeft vrijheid, om den
scherpen aanval op Rechts, dia nu ln
art. 80 geschiedt, niet als alle ver
houding storend op te vatten.
Ingezonden Mededeeling.
Angst al u niet btlii maltn.
Weent opgewekt en grijpt d* oorwaak
win uw kwaal aan.
Leeft niet ln voortdurende vree»
voor ziekte. Angst werkt op de zenu
wen en maakt kleine kwalen grooter.
Als gij rugpyn hebt, weest dan niet
onmiddeliyk bevreesd yoor niergruis,
waterzucht of Bright's ziekte.
Als gy last van rheumatische pynen
hebt, weest dan niet dadeiyk bezorgd
voor chronische rheumatiek.
Als gy hinder hebt van waterstoor-
niBsen, vreest dan niet onmiddeliyk
blaasontsteking en niersteen.
Zegt tot uzelf: Ik zal er dadeiyk
voor zorgen, dat myn nieren genezen
en als ik dan verstandig loof, biyf lk
gezond.
Neemt voldoende lichaamsoefening
om het bloed vry te laten circuleeren
door de nieren. Dat houdt het bloed
zuiver. Als gy te vesl eet, drinkt of
werkt, u te veel zorgen maakt en
geen behooriyke nachtrust neemt., Is
het gemakkeiyk genoeg om deze
kwade gewoonten een tljdjo na te
laten en de verzwakte nieren met
Foster's Rugpyn Nieren Pillen te ge
nezen.
Foater's Rugpyn Nieren Pillen zyn
enkel voor de nieren en blaas, en by
tijdig gebruik zuiveren zy de urine
wegen, wekken zy de nieren tot groo
ter werkzaamheid op en bevryden zy
het lichaam van de nadeelige stoffen,
die zooveel kwaad kunnen veroorza
ken. Tobt niet te veel, opgewektheid
en Foster's Rugpyn Nieren Pillen zyn
de twee beate geneesmiddelen.
Te Den Helder verkrijgbaar by
Alb. ten Klooster, Keizerstraat 98.
Toezending geschiedt fr. naontv. van
postwissel k f1.75 voor één, of f 10.—
voor zes doozen.
Eiscbt de echte
Foster's Rugpyn
Nieren Pillen; wei
gert elke doos die
niet voorzien is
van nevenstaand
handelsmerk, f68)