HELDERSCHE COURANT
No. 4544
DINSDAG 16 NOVEMBER 1915
43e JAARGANG
Op pagina 4 van dit blad Is
opgenomen
1. Ingezonden.
2, Feuilleton, enz.
Plaatselijke Belasting.
„Belastingheffing is voor de plaat
selijke gemeente de noodzakelijke
voorwaarde voor haar zelfstandig be
staan" zegt Mr. Oppenheim in ztjn
Standaardwerk over het Gemeente
recht en we zijn het daarmee geheel
eens. Zooals wij reeds eerder betoogden,
zouden wij dit recht, (welke wijzigin
gen in de flnancieele verhouding
tusschen Rijk en Gemeente ook de
toekomst in haar schoot verbergt,)
niet gaarne den Gemeenten zien
ontnomen. Dat het bestaat, is een
der eerste voorwaarden voor de ont
wikkeling der Gemeenten, zooals de
genoemde geleerde dan ook reeds
heel vroeg inzag.
Waar nu in de laatste Raadszitting
(9 Nov. j.1.) de laatste hand is gelegd
aan eene herziening onzer Plaatselijke
Inkomstenbelasting, (als de voor
naamste in het plaatselijk belasting
stelsel,) daar kwam het ons niet
ongewenscht voor, om de inwoners
tot goed bogrip der zaak, het een en
ander over plaatselijke belasting in
het algemeen en die van onze Ge-1
meente in 't bijzonder, te ver
tellen.
De Redactie van dit blad toonde
reeds eerder, dat zij het in dit opzicht
met ons eens is, en dat ook z(j een
zoo goed mogelijke voorlichting van
een zoo .groot mogelijk deel der in
woners noodig acht.
De tijd, dat de Gemeentezaken niet
verder dan den Raad kwamen, en
dan nog maar zeer gebrekkig, omdat
die Raadszittingen zich in den regel
bepaalden tot goedkeuring van de
door B. en W. voorgelegde besluiten,
zoodat het Gemeentebestuur feitelijk
alleen regeerde, die tijd is voorbij.
Zulk een toestand was mogelijk
toen de tegenstelling van belangen
in de bevolking nog niet zoo tot
uiting kwam, omdat de minstbedeel
den nog niet waren ontwaakt. Maar
dit kan nu niet meer, nu die groep
der bevolking meer en meer zijn
deel in de gemeenschappelijke voor
ziening eischt en die eischen in den
Raad meer en meer weerklank vin
den niet alleen, maar ook tot uiting
komen.
De laatste jaren pas zijn althans
een groot deel der Gemeentera
den geworden, wat da Grondwet
gever van 1848 hen inderdaad bedoelde
t.e doen zijn, het hoofd der Gemeente
(art. 143 Grondwet en art. 1 Gemeen
tewet).
En dit is gekomen, doordat steeds
grooter deel van het publiek belang
stelling toonde in de zaken, die toch
ook allen min of meer aangingen.
Wij zullen dus gaarne, zoover onze
bescheiden krachten daartoe in staat
zijn, medewerken, die belangstelling
steeds grooter te maken. Het kan
niet. anders dan aan de Gemeente-
betonden bevorderlijk zijn. Vooral is
openbare gedachtenwisseling noodig,
waar het ons onderwerp van dit
artikel betreft. Volgens Mr. Oppen
heim is het belastingbiljet in negen
en-negentig van de honderd gevallen
de thermometer van de belangstel
ling z(jns houders. Ter zake.
Laat ons beginnen met deze con
stateering, dat n.1. de meeste men-
schen veel meer plaatselijke belasting
betalen, dan zij zelf de moeite waard
achten, waar te nemen, buiten hun
Inkomstenbelasting of Hoofdelljken
Omslag.
We bedoelen niet eens de indirecte
belasting in den vorm van bedrljfa-
tarieven (gas en water) waarover we
niet zullen spreken, maar b.v. de
opcenten op de Grondbelasting en de
Personeele belasting. Toch zijn deze
niet onbelangrijk. In de begrooting
voor 1916 wordt deze Gemeentebe
lasting in totaal op f 47.538. geraamd.
Voorts wordt hier en nog in een
enkele andere gemeente plaatsolljke
accijns op het gedistilleerd geheven
(voor 1916 op f 18.000,— geraamd)
en het Vergunningsrecht, (f3300.—
beiden sommen, waarvan nooit met
zekerheid is te zeggen, wie ze eigen
lijk opbrengt, de herbergier of de
drinker. W(j onderstellen de laatste.
Met de hondenbelasting en de be
lasting op Openbare Vermakelijkheden,
(resp. f2200.— en f3600. zijn wij
aan 't einde van de belastingen in
Ingezonden Mededeeling.
De bloedarmoede is gelijk aan een
schim. Zij nadert u wanneer g(j er
niet op let en zij steelt al het geluk
van uw leven. Het is een dievegge
die u uw kracht en uw leven ont
neemt.
De bloedarmoede tast duizenden
vrouwen aan. Zij spaart niemand, treft
zonder onderscheid rijken en armen,
jongen en ouden. De bloedarmoede
berooft de vrouw van haar levens
kracht, van haar gezondheid, van haar
schoonheid.
Past op dat g\j niet door de koude
hand der bloedarmoede aangeraakt
wordt.
De voornaamste verschijnselen van
deze ziekte zijn: afkeer van eetlust,
luiheid van den geest, verkwijning,
vermagering, zenuwachtigheid, bleeke
kleur, duizelingen.
Al deze verschijnselen duiden op
een verzwakking van de levenskracht
en het eenigemiddel de bloedarmoede
te genezen, is het bloed te hernieuwen.
De Pink Pillen hebben duizenden
vrouwen gered van het noodlot
haar vasthield in de klauwen der
bloedarmoede. De Pink Pillen verrij
ken het bloed, zetten den bloedsom
loop aan, voeden de zenuwen, herstel
len de kracht.
Indien gij een slachtoffer der bloed
armoede zljt, verlies dan geen tijd,
begin van heden 3f de behandeling
met de Pink Pillen, en uwe genezing
zal eveneens heden beginnen.
De Pink Pillen zijn een onvergelljke
lljke hernieuwer van het bloed en een
krachtige versterker der zenuwen;
zij genezen alle ziekten, door verslap
ping van het bloed of door zenuw
achtige uitputting veroorzaakt, als:
bloedarmoede, bleekzucht, algemeene
verzwakking, schele hoofdpijnen,
zenuwachtige dyspepsie, Sint-Vitua-
dans, rheumatiek.
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar
k f 1.75 per doos, en f9.- per zes
doozen bij het Hoolddepöt der Pink
Pillen, Dacostakade 16, Amsterdam,
voor Helder en Omstreken büAlb.
TEN KLOOSTER, Keizerstraat
en H. W. ZEGEL, Kanaalweg
te Schagen bij J. ROTGANS; te den
Burg (Texel) btj T. RUIS, en verder
bij verschillende Apothekers en goede
Drogisten.
Er zijn echter nog andere belas
tingen, die door de Gemeente kunnen
worden geheven en dit aantal zou
door Minister Heemskerck in zijne
wijziging van art. 240 Gemeentewet
nog zijn vermeerderd.1)
Dit artikel 240 luidt thans nog:
(want ook Minister Treub zal dit
artikel niet ongewijzigd laten.)
„Tot dekking der plaatselijke uit
gaven kunnen de gemeentebesturen
de volgende belastingen heffen
a. Opcenten op de hoofdsom dei-
grondbelasting',
b. opcenten op de hoofdsom dor
personeele belasting;
c. een hoofdelijke omslag of andere
directe belasting naar het in
komen
d. een belasting op de honden
e. een belasting op tooueel-verloo-
ningen en andero openbare ver
makelijkheden
f. de rechten, loonen en andere
gelden, bedoeld in art. 238
g. de belasting bedoeld in art. 239;
h. belastingen, waarvan de heffing
krachtens bijzondere wetten ge
schiedt.
Bovendien mogen bijzondere belas;
tingen worden geheven
i. Wegens gebouwde eigendom
men, die zelve of wier aanhoo-
righeden aan de openbare stra
ten of wegen der gemeenten
belenden, en
j. wegens gebouwde eigendommen
en hun aanhoorlgheden, die ge
legen zijn in bepaalde gedeelten
der gemeenten, een en ander
naar grondslagen, volgens welke
van de belastingschuldigen in
biliyke evenredigheid een bij
drage gevorderd wordt in de
kosten ten laste der gemeente
komende; in dit geval onder i
voor aanleg en onderhoud der
straten of wegen, voor hun ver
lichting en voor afvoer van
water of vuil van in de belas
ting vallende eigendommenin
het geval onder j ten behoeve
van den aanbouw in de aldaar
bedoelde gedeelten. De laatst
genoemde belasting mag alleen
wegens de na invoering der be
lasting gestichte gebouwen en
hun aanhoorigheden worden ge
heven."
Artikel 242 bepaalt het maximum
aantal opcenten bedoeld onder o, en
wel voor de gebouwde eigendommen
op 40, voor de ongebouwde op 10,
terwijl eindelijk artikel 247 het aan
tal opcenten onder b bedoeld voor
alle aanslagen op 50 stelt tenzij bij
verordening anders is bepaald, als
wanneer men met een binnen zekere
perken gehouden progressie tot 100
mag gaan.
De belastingen van a tot en met
e werden boven reeds genoemd. Die
onder f zijn volgens art. 248 „de in
naam dei- gemeente gevorderde weg-,
straat-, brug-, kaai-, haven-, kraan-,
sluis-, dok-, boom- en veergelden, wik-,
weeg-, meet- en keurloonen, gelden
voor banken of staanplaatsen in hal
len, op markten en dergelijke open
bare plaatsen, begrafenis-rechten en
andere gelden voor het gebruik of
genot van openbare gemeentewerken,
bezittingen of inrichtingen en dat van
door of vanwege het gemeente bestuur
verstrekte diensten".
Ieder w»3t zoo ongeveer, welkovan
deze heffingen hier wel en welke niet
bestaan. De Wet rekent ze tot be
lastingen, om te doen uitkomen, dat
ze volgens art. 232 goedkeuring van
de Kroon noodig hebben.
Betwistbaar is, of de maker van
de Gemeente-wet onder dit artikel
ook heeft bedoeld de tarieven der
bedreven.
Mr. Oppenheim meent van wel,
en dit op grond van een uitlating
van Thorbecke (den ontwerper der
Wet) zelf. Hij was dan ook van mee
ning, dat, om allen twijfel te doen
ophouden, het woordje openbaar moeBt
vervallen. Hiermede toch zouden niet
alleen publiekrechtelijke lichamen,
maar ook privaatrechtelijke lichamen,
als hoedanig de gemeente-bedrijven
worden beschouwd onder die hoogere
contröle en goedkeuring vallen, iets
dat hij wel noodig achtte, om te
voorkomen, dat de gemeenten al te
veel roofbouw ten behoeve hunner
kassen op die bedrijven pleegden. De
praktijk heeft dezen kenner van ons
Gemeente-wezen o. i. volkomen gelijk
gegeven.
De belasting onder g van artikel
240 is volgens art. 239belasting
in nature of verplichting tot arbeid
of levering ten behoeve van gemeente
werken.
Hieronder vallen de z.g.n. hand
en spandiensten", 'die gelukkig zoo
goed als niet meer bestaan.
De belastingen onder h bedoeld zijn
o. a. Leges ter Secretarie geheven on
het Vergunningsrecht en worden,
zooals we weten ook hier zoowel als
overal elders toegepast.
Blijven over de onder i en j be
doelde. De eerste ia de z.g.n. Straat
belastinghier in de gemeente in
1908 en 1907 door B. en W. tever
geefs voorgesteld. De Raad wilde
er gelukkig niet aan en wel om deze
zeer voorname reden, dat die belas
ting zoo gemakkelijk op de huurders
kan worden afgewenteld; welk nadeel
volkomen te niet doet het voordeel,
dat er inderdaad in zit, n.1., dat men
uitwonende eigenaren kan treffen.
Billijker is de heffing onder punt
j, die bedoelt, iemand, die gaat bou
wen in een door de gemeente met
belangrijke kosten verbeterd en ver
fraaid, stadsgedeelte. (Parken, pleinen
etc.). Inderdaad js 't logisch dat de
bouwer, die daardoor zijn grond zoo
in waarde zag stijgen, van die voor-
deelen wat afstaat aan de Gemeente,
die dit veroorzaakte.
Echter zouden deze eigenaren en
ook heel veel anderen boter kunnen
worden getroffen door een belasting
op de waardevermeerdering van den
grond, zooals in Pruisen bestaat
(Wertzuwachssteuer) maar die hier
in Nederland tot nu toe, (hopelijk
niet al te lang meer) afwezig bleef (2).
Ieder weet, dat vooral in de Ge
meenten, die zich snel uitbreidden,
de grond in den omtrek in handen
van speculanten' is gekomen, die
zonder, dat zij er zelf iets aan doen
hun gronden tot enorme waarde
zagen stijgen, dus slapende ijk wer
den.
Dat slapende rijk worden kan nooit
een verdienste zfjn en de gemeen
schap heeft zeker alle recht, van die
voordeelen iets tot zich te nemen,
omdat zy wel verplicht wordt, zoo
gauw op die gronden gebouwd wordt,
te zorgen voor verkeerswegen, rio-
leering, verlichting etc. etc.
Het was in 1906 de plattelands
gemeente Edo, weldra ondersteund
door Enschedé (Gemeentebelangen
no. 7, Dec. 1906) welker Raad met
algemeene stemmen besloot, zich tot
de Regeering te wenden, om een der
gelijke belasting in te voeren.
Wie den toestand kent, weet, dat
met die heffing op billijke wijze, ook
hier, een groot bedrag zou zijn te
verkrijgen. En het is wel jammer,
dat zulke Gemeente actie door de
belanghebbenden tot nu toe zoo
slecht wordt ondersteund. De 10 Op
centen op het ongebouwd heffen in
dit opzicht veel te weinig en zouden
beter op 40 gesteld kunnen worden
dan nu op het gebouwd, ook al om
dat die laatsten natuurlijk op de huur
worden gelegd en de groote massa
het opbrengt.
Minister Heemskerck had die 10
op 20, maar die 40 op 80 willen
brengen. Een kleine verbetering naast
een enorme verslechtering dus.
In 1885 werd door de Tweede
Kamer een Regeerings-voorstel, om
de verhouding 60 en 40 te maken,
ingetrokken en een amendement
voor 50 en 20 zelfs nog verworpen.
Het bleef dus 40 en 10.
In 1897 bij de wijziging der Ge
meentewet ontspon zich weder de
zelfde strijd. Voorgesteld werd de
mogelijkheid, op het ongebouwd naast
de 10 nog 20 buitengewone Opcenten
te heffen. Weder won het grond-be-
zit den strijd. Het voorstel werd met
47 tegen 39 stemmen verworpen en
zoo zitten we reeds een goede 60
jaar met een Opcenten-stelsel, dat
niet genoeg opbrengt en bovendien
de lasten onbillijk verdeelt.
„Toch" zegt Prof. Oppenheim, „is
het niet te verdedigen, dat de kapita
list van buiten, die land koopt als
geldbelegging, niet wordt betrokken
in de lasten in de gemeente, waar
zijn goed gelegen is. Van hetgeen de
gemeente onderneemt en doet, is de
invloed op de waarde der gebouwde
(ook ongebouwde) eigendommen een
zoo volstrekte en gedurige, dat het
een paskwil is, dat de rijke heeren
hun exodus (s) uit de gemeente kun
nen ondernemen, zonder dat zij verder
in hare belastingen noemenswaard
bijdragen enz.".
Laat ons er nog aan toevoegen,
dat, iDdien de Gemeenten zorgen,
dat er een behoorlijke woning-reserve
is, zoodat er voldoende concurrentie
bestaat, wij minder bezwaar hebben
tegen de belasting, bedoeld bij Art.
240 i (straatgeld), omdat dan inder
daad getroffen worden belangheb
benden, zonder dat zij de heffing zoo
gemakkelijk op de huur kunnen leg
gen, en stappen wy dus hiermede
van deze belastingen af, om in een
volgend artikel de „Plaatselijke In
komstenbelasting te bezien. M.
0) Zonder dat het intuaschen aan
de Gemeenten veel hulp bood.
(B) In 't Ontwerp Heemskerk werd
deze bevoegdheid der Gemeenten voor
gesteld.
(s) Uittocht.
Ingezonden Mededeeling.
HERMAN NVPELS - HELDER.
Heersn Regenjasten, in gummi en
waterproof.
Van af f 17.00.
Nieuwste kleuren en modellen.
DE OORLOG.
De oftlcleele legerberlchten van
12,13 en 14 November.
Van het w e s t e lij k front.
De Fransche communiqués van
den 12 en 13en melden slechts artil
lerie- en mangevechten. In de streek
van Boessiughe werden de vijande
lijke batterijen tot zwijgen gebracht.
In do strook van Peronne lieten
de Duitschers een mijn springen en
trachtten het daardoor in den grond
geslagen gat te bezetten. Naeenvrl
levendig gevecht werden zij evenwel
teruggeslagen.
De Duitsche legerberlchten van den
13en en 14en geven den toestand ala
onveranderd aan.
Van het o o s t e 1 y k front.
Het Russische bericht van den
12en geeft aan dat de troepen ten
W. van Ragassem, in de streek van
Schlock vorderingen maakten. Na
een gevecht van elf dagen, temidden
van do moerassen werden de dorpen
Kemmer en Anting voroverd. Met
aanzienlijke verliezen werden de
Duitschers naar het W. teruggewor
pen. Vele gevangenen en machine
geweren vielen in handen der RusseD.
Bij do boerderij Bersemönde duurt
het verbitterde gevocht nog voort,
In een dag worden 10 aanvallender
Duitschers afgeslagen. Stapels dooden
liggen voor de Russische stellingen.
In de streek van Dunaburg gingen
de Russische troepen eveneens voor
uit.
Ten O. van Rafalowka duren de
hardnekkige gevechten voort. 270 sol
daten werden gevangen genomen.
Het bericht van den 16en meldt
verdere vorderingen in de streek van
Kemmern.
In een Russische beschouwing over
den toestand op het Oostelijk front
wordt medegedeeld dat de actie der
Duitschers -tegen Riga en Dunaburg
begint te verslappen. Uit het bericht
dat de Russen in de streek van
Schlock en Kemmern de Duitschers
vervolgen en zware verliezen toe
gen laat zich opmaken, dat
Hindenburg zijn plan tot het nemen
van Dunaburg en Riga heeft opge-
n, of dat hy een ander groot plan
voorbereidt. Voortzetting van de
tegenwoordige operaties belooft den
Duitschers geen succes. Evenmin
zullen zij erin slagen Dunaburg te
au, als von Bulow 100,000 man
versterking krijgt en zware artillerie
uit Koningsberg zal ontvangen.
Het Duitsche legerbericht van deo
lSden meldt dat de toestand onver
anderd is en op zichzelf staande
voorwaartsche bewegingen der Russen
werden afgeslagen.
In het bericht van den 14den wordt
medegedeeld dat de toestand op de
Noordelijke helft van het front on
veranderd is. Ten N.W. van Tsartorisk
werden de Russische stellingen aan
gevallen. De Duitschers namen hier
1515 man gevangen en veroverden
4 machinegeweren.
Ten N. van den spoorweg Kowel
Sarny mislukten alle aanvallen der
Russen.
Het OostonrljkBche communiqué
van den 13den meldt het afslaan van
een Russische aanval by Tsartorisk.
In het communiqué van den 14den
wordt het doorbreken van de Russi
sche stellingen bij Tsartorisk vermeld,
benevens het afslaan van verschillende
vijandelijke aanvallen ten Westen van
Rafalowka.
Van het Z u i d e 1 y k front.
Het Italiaansche legerbericht van
den 18den meldt het afslaan van een
aanval der Oostenrijkere bij Görz. By
een tegenaanval werd een loopgraaf
genomen en 70 man gevangen ge
nomen.
Op het Karstplatoau duren de
hevige gevechten voort. Tusschen
Mori en Segho werd een spoorbrug
vernield.
.In het communiqué van den 14en
wordt melding gemaakt van nieuwe
vorderingen in de Sagarina- en Cam-
pellovaleien. Id een wanhopig ge
vecht bij Görz werden 60 Oostenrij
kers, w.o. drie officieren gevangen
genomen. Op het Karstplateau hou
den de vorderingen aan.
In de richting van Proschini wer
den loopgraven on aarden verster
kingen van den vijand veroverd, en
behouden tegen de verwoede tegen
aanvallen.
Het Oostenrijksche legerbericht V3n
den 13en geeft aan dat de strijd bij
Görz opnieuw het karakter van een
jrooten slag heeft aangenomen. Op
iet geheele front hebben de Italianen
weder aanvallen gedaan. Evenwel
als tot nog toe steeds het geval was,
zonder succes.
Het bruggehoofd Tolmlno is den
geheelen dag onder zwaai- geschut
vuur gehouden.
Op den Ursic werd een vijandelijke
aanval afgeslagen.
In het bericht van den Hen wordt
medegedeeld dat de Italianen de be
doeling hadden de stad Görz plat te
schieten. De stad werd dan ook
zwaar beschoten.
Ten N. van den Monte San Michele
viel een deel van het Oostenrijksche
front in handen der Italianen. Door
een tegenaanval werd het evenwel
teruggenomen. De overige vijande
lijke aanvallen werden alle afgeslagen.
Bovendien wordt nog gemeld dat
de stad Verona door Oostenrijksche
vliegtuigen gebombardeerd werd.
Van het Servische front.
Het Duitsche legerbericht van den
13en meldt dat de vervolging in het
gebergte wordt voortgezet. De pas
hoogten van den Jasteebats (Z.O.
van Krugevats) zijn genomen. Het
aantal gevangengenomen Serviërs
bedraagt 1100.
In het bericht van den Hen wordt
medegedeeld dat de Sorvlers over het
geheele front na hardnekkige gevech
ten terug geworpen werden- 130
officieren en 700 man, alsmede twee
kanonnen vielen in Duitsche handen.
Het Oostenrijksche communiqué
van den 13en geeft aan dat de stel
lingen der Serviörs in het gebied van
den beneden Lim (zijrivier van de
Drin) genomen werden. De over
IwanjitBa oprukkende Oostenrijksche
kolonnes maken nog steeds vorde
ringen. Eenige tegenaanvallen wer
den afgeslagen. In de mededeeling
van den Hen wordt gemeld, dat op
de wegen naar Javor verschillende
hoogten werden vermeesterd, en de
noordelyke helling van den Planinitsa-
rug werd bereikt. In het boven-Rose
na-gebied zijn de Serviërs over Broes
en Pona teruggetrokken. In deze ge
vechten werden 18 officieren en 1200
man gevangen genomen. In het To-
plitsa dal worden (de ServUis door
de Duitschers teruggedrongen. In
aansluiting met de verbonden legers
zetten ook de Bulgaren hun opmarsch
voort.
Het Bulgaarsche bericht betreffen
de de krijgsverrichtingen op 12 dezer
meldt dat de Franschen bij de Tsjer-
nareka op den zuidelijken oever terug
geworpen werden.
Verder ontwikkelen de gevechten
op de verschillende fronten zich
gunstig voor de Bulgaren.
Een bericht uit Salonlki, dd, 18
dezer meldt dat de Sorviêrs in goede
orde de stellingen ten Z. en O. van
Wagnltsa, en aan de zuidelijke Morwa
bezet hebben. Hier worden verwoede
gevechten geleverd die nog voort
duren.
Het Servische communiqué van
in Hen luidt: Aan het noordelijk
front trokken de troepen in goede
orde voor een overmachtigen vijand
terug. Op het Oostelijk front werden
alle aanvallen afgeslagen bij den
Katsjinik-pas.
In het Kriwareke dal, ten Z. van
den Morawa en bij Tetowo werden
den 12den dezer de vijanden terug
gedreven. In den Baboena-pas gingen
Serviörs en de bondgenooten
eveneens vooruit.
Een Fransch legerbericht van den
Hden maakt nog melding van de
verovering van het dorp Kruswica-
SIrkowo. De Bulgaren ondernamen
verschillende aanvallen om het dorp
te heroveren, doch deze werden alle
afgeslagen. Bij een tegenaanval namen
Franschen bovendien nog het dorp
Cicewo.
De hoogte en het fort ten N. van
Walandovo (Bulgarije) werden geno-
en.
Een bericht uit Montenegro goeft
aan dat op de grens van het SandBjak
levendige gevechten geleverd werden.
125 man w.o. een officier werden
n genomen en veel materiaal
natgemaakt. Verder artilleriegevech
ten.
Uit Rome wordt naar aanleiding
van de gevechten op het Montene-
grijnsche front gemeld, dat de Oosten
rijkers er niet in slaagden het
Servische leger van de Montenegrljn-
sche troepen te scheiden. Verder zyn
de Bulgaren op 10 K.M. van Nisj
geslagen en gedwongen zich terug
te trekken. Tetowo werd door de
Serviërs hernomen en tevens dwongen
deze de Bulgaren jhun bedreiging van
Monastir op te geven. Deze successen
hebben grooten invloed op den geest
in het Servische leger.
Een bericht uit SalODlki, dd. 14
November, geeft eveneens aan dat de
Serviörs Tetowo heroverd hebben.
1 kanon eD oorlogsbehoeften werden
buitgemaakt. De herovering van de
fiaats heeft gunstigen invloed op de
Servische posities in den Kasjanik-
13.
Het gevecht tusschen Bulgarenen
Franschen heeft geleid tot de ver
meestering van eenige dorpen. De
Franschen staan thans op 11 K.M.
afstand van Weles.
Door de Bulgaren weiden met sterke
strijdkrachten aanvallen ondernomen,
doch deze stuitteu af op het gewel
dige Fransche artillerievuur. Met
zware verliezen werden zij terugge
slagen. Ten Z. van Walandovo
werden door de verschillende schansen
ontruimd. (Het Fransche communiqué
spreekt reeds over operatie* ton N.
van deze plaats).
Op het front van Walandovo zijn
dertig bataljons Bulgaren samenge
trokken.
De EDgelschen, die voortdurend
versterkingen krijgen, zuiveren het
front van hun sector van Bulgaarsche
afdeelingen.
Da duikbootenoorlog.
Van Engelsche zijde wordt bekend
gemaakt, dat de „E 20", een duikboot
welke in de Dardanellen opereerde,
als verloren moet worden beschouwd.
(Een Turksch bericht in ons vorig
nummer meldde reeds, dat. het vaar
tuig in den grond waB geboord).
Engelsche berichten van den lsten
maken melding van het in den grond
boren van het stoomschip „Den of
Crombie". De bemanning werd gered.
Verder is men van meening, dat de
trawler „Rosedale" op een mijn is
geloopen en gezonken. De uit tien
koppen bestaande bemanning ia waar
schijnlijk omgekomen.
Ook wordt medegedeeld, dat het
Eng. s.s. „Slr Richnrd Awdry" en het
Noorsche s.s. „Walcousta" gezonken
zjjn. Van het laatste schip werd de
bemanning gered.
Uit Rome wordt gemeld, dat het
stoomschip „Firenze", beBtemd voor
Port-Said, in den grond geboord werd.
Van de passagiers en bemanning
werden 128 gered. 21 personen worden
vermist.
Over het in den grond boren wordt
nader medegedeeld, dat het schip
den 9den, op 86 m(jl van Syracuse!
plotseling door een duikboot werd
aangevallen. De duikboot loste een
kanonschot, dat echter miste.
Alle opvarenden, ook het machine-
personeel, dat grootendeels uit Indiërs
bestond, spoedden zich naar het dek.
Ondertusschen ging de duikboot voort
met vuren. Eerst later beval de
commandant van de duikboot, dat
de opvarenden in de sloepen moesten
plaats Deinen. Daarna werd het schip
met 28 kanonschoten in den grond
geboord. Een boot met 14 leden der
bemanning en G passagiers, w.o. een
vrouw, wordt nog vermist.
De duikboot, die de Oostenrijksche
vlag voorde, was een boot van het
nieuwe type. Z(j was 85 M. lang.
De „Firenze" was een mooi dubbel-
schroefstoomschip, in 1912 te water
gelaten.
Verder wordt van Italiaansche zijde
nog medegedeeld, dat hets.s. .Boanla'-
door een Oostenrjjkschen onderzeeör
in den grond werd geboord. Een boot
met 12 leden der bemanning en 7
passagiers wordt vermist.
Van Italiaansche zijde wordt over
het in den grond boren van de „An-
cona" medegedeeld, dat de onderzeeör
zonder voorafgaande waarschuwing
het vaartuig begon te beschieten.
Zelfs wordt gezegd, dat op de booten
waarin de bemanning en passgiers
plaats namen, gevuurd werd.
Dit wordt vau Oostenrijksche zijde
stellig tegengesproken. Het schip
trachtte na de waarschuwing met
volle kracht te ontvluchten. Daardoor
werd de duikboot-commandant ge
dwongen op het schip te vuren. Dat
op de böoten gevuurd zou zijn, wordt
ontkend.
Op Z80.
Parijs, 18 Nov. Een kleine Fran
sche stoomboot, die slechts tien man
gewapende bemanning telde, heeft
voor het eiland Creta in volle zee
een tweemastvaArtuig van den vijand
verrast, dat wapens en munitie naar
Tripoli vervoerde, en verdedigd werd
door acht-en-veertig Turken van wie
elf officieren. De tien Fransche zeelui
hebben het vaartuig geönterd en zich
van de opvarenden en het materiaal
meester gemaakt.
Da Engelscha vloot.
De „Daily Express" deelt mede, dat
er in Januari 14 opper-dreadnoughes
bij de Engelsche vloot zullen worden
gevoegd.
Oorlogsbljdraga van België.
Brussel, 18 Nov. De gouverneur-
generaal heeft het volgende bevel
uitgevaardigd
Overeenkomstig artikel 49 der
Haagsche conventie inzake de wetten
en gebruiken van de oorlogvoering
te land wordt mits dezen aan de
Belgische -bevolking tot nader order
als bydrage in de kosten van leger
en bestuur in het bezette gebied een
oorlogscontributie ten bedrage van 40
miliioen francs per maand opgelegd.
Aan het Duitsche bestuur wordt het
recht voorbehouden do inaaudelyksche
termijnen geheel of gedeeltelijk ln
Duitsch geld tot een verrekenings-
koers van 80 mark (per 100 frs.) te
ontvangen. De betaling is verschul
digd door 9 provinciën van Belgiö,
die voor de verschuldigde bedragen
jezamenlljk aansprakelijk zijn. D»
jetaling van de eerste bijdrage moet
geschieden uiterlijk 10 December 1915,
die van de volgende telkens voor den
lOen van iedere maand, aan de veld
krljgskassen in het keizerlijke generale
gouvernement te Brussel. Indien ter
verkrljglng van betalingsmiddelen
door do provinciën schuldbrieven
worden uitgegeven, worden vorm en
inhoud daarvan vastgesteld door den
keizerlijken commissaris-generaal voor
de banken in Belgiö.
Da 3e OoitenrIJksoho
oorlogsleenlng.
Meer dan 4 milliard (4015 miliioen)
kroonen is op de derde oorlogsleenlng
ingeschreventegen 2296 miliioen
op de tweede en 2200 miliioen op de
eerste oorlogsleening. Voor alle drie
leuningen zijn in Oostenrijk8911 milii
oen ingeschreven. Dit is een som die
men nooit heeft durven verwachten.
De kranten maken vergelijkingen
met het rijke Frankrijk en Duitsch
land die zeer vleiend voor de
monarchie uitvallen. In DultBch-
land zijn bij eeD bevolking van 70
miliioen zielen 15 millard ingeschre
ven, in Oostenrijk (zonder Hongarije)
met 28 miliioen zielen ruim 4 millard.
Da Balkan.
Een Engelsch bericht meldt dat men
in Italië ongerust wordt over de plan
nen van Griekenland en Bulgarije ten
aanzien van Albanië. Alle bladen drin
gen aan op bet deelnemen aan de
operaties op den Balkan. De beweging
ten gunste van interventie op dit
gevechtsterrein wint aan kracht. Over
de wijze waarop ondersteuning zal
worden gezonden loopen de meen ngen
uiteen. Men verwacht dat het onder
werp Dinsdag inden Ministerraad ter
sprake zal komen.
Uit Engalsoh-lndlë.
Reeds verschillende malen doken
allerlei geruchten op over een opstand
in EngelBch-Indiö. Hoe de toestand er
werkelijk was, werd niet bekend ge
maakt. In den eerstan tijd kwamen
van Engelsche zijde tal van berichten
over de door de Inbo- r lagen geuitte
betuigingen van trouw aan de Engel-
sche-regeering, maar ook dat heeft
vrijwel opgehouden.
Thans wordt van Duitsche zljds
medegedeeld, dat in een te San Fran-
cisco verschijnend blad, de Hindusten
Gadar, onder dagteekening van 12
Octobér, eenige berichten voorkomen,
welke aantoonen dat do toestand in
Engelsch-Indie niet zeer gunstig is.
Volgens dit blad Is er een opstand
in Britsch -Indiö, welke langzamerhand
voortschrijdt. Op 5 8eptember werd
een gevecht geleverd tusschen d»
Engelschen en 10.000 Afghanen, waar
bij 1200opstandelingen gedood werden,
Het zijn niet alleen grensvolk, die
bij de gevechten botrokken zijn. De
Afghanen, die, evenals de Perzen,
Turkije en zijn bondgenooten vriend
schappelijk gezind zijn, zijn een inval
in Indlö begonnen en werpen zich op
de Engelschen, die van het zuiden
eu hot oosten t8gen Afghanistan op
rukken, terwijl da Russen van het
noord6u door Turkestan trekken.
De Afghanen beschikken over een
leger van 300,000 gewapende en
strijdbare manschappon. Aan den open
opstand tegen Engeland neemt hoofd-
zakelijk de Mohammedaanacho bevol
king van Indie deel. Over desamen-
zwering der inboorlingen in Lahore
in het voorjaar wordt bekend, dat 24
der oproerlingen ter dood en 27 tot
levenslange gevangenschap veroor
deeld zijn. In Indie is men vast be
sloten met den gehaten onderdrukker
en bloedzuiger Engeland af te rekenen,
Uit da Vereenlgde Staten.
De „Times" drukt een bericht af
ulv het Amerikaansche blad -Provi
dence Journal" waarin een verklaring
voorkomt die heet te zijn afgelegd
door dr. Joseph Goricar, gewezen
Oostenrljksch consul te Sau Francisco.
In deze verklaring zegt bij dat de
Vereenigde Staten een onnoemelijk
aantal Duitsche en Oostenrijksche
spionnen herbergt. Toen hl) consul
te Frisco was, trachtte do Oosten
rijksche marine attaché hem over te
halen plannen te bemachtigen van
de vestingen en versterkingen aan
den Stillen OceaaD. Dit word door
hem geweigerd. Hij werd daarop
overgeplaatst naar Berlijn, alwaar
hij 6 maanden verbleef. Daarop naar
Weensn geroepen, voldeed h(j niet
aan de oproepiDg, doch begaf zich
naar Rome. HU was bevreesd dat
men hem in Oostenrijk gevangen zou
HIJ verklaarde dat sedert het begin
van den oorlog 80 tot 40 miliioen
dollar door de Duitschers en Oosten
rijkers in de tfnie waren uitgegeven,
om onlusten te veroorzaken on schade
toe te brengen aan de muultio-
vervaardiging en -verzending.
Op grond van hem bekende ge
gevens deelde hij nog mede, dat de
activiteit der agenten aanmerkelijk
was toegenomen, en dat mén in de
Unie eerstdaags voor grooto mooiiyk-
heden zou komon te staan. Zelfa
zullen pogingen gelaaa worden om
de spoorwegen, magazijnen, werven
en schepen te vernielen.
Verder beschuldigd hy den opvolger
van Dumba van dezelfde handelingen
ala zijn voorganger. In opdracht van
Bernstorff zou -hy reeds pogingen in
het werk stellen om de arbeiders in
munitiefabrieken to bewegen het werk
neer te leggen.
Naar aanleiding van deze beschul
digingen heeft het Min. van Buiten-
landsche Zaken aan het Miü. van
Justitie opgedragen e^n onderzoek
in te stellen naar de handelingen
van graaf Bernstorff en deii opvolger
van Dumba.
BINNENLAND.
Regurlngtvlech.
In ons vorig nummer namen wjj
reeds een bericht op omtrent de
beschikbaarstelling van regeeringe-
viscb.
Thans heeft de Min. van landbouw,
nijverheid en handel een circulaire
gericht tot de gemeentebesturen,
waarin wordt medegedeeld, dat een
regeling is getroffen om visch voor
binnenlandsch gebruik tegen redelijke
prijzen beschikbaar te stellen.
Toorloopig zal een derde deel van
de te IJmulden aangevoerde hoeveel
heid kleine schelviach en een onbe
perkte hoeveelheid, wijting, kleine
>oon en pieterman, horamakreel en
ileine schol voor binnenlandsch ge
bruik beschikbaar worden gesteld
De hiervoor vastgestelde maxiraum-
pryzen voor den kleinhandel zijn als
volgt
Kleine scholvisehf 0.80 p. Kg.
Wijting0.27
Kleine gul0.86
Kleine poon en pieterman 0 28
Horsmakreel0 24
Kleine schol0.86
MtUalbiMtrktrt Ir Eogtland.
Korten tyd geleden ontloendeD wij
een bericht aan de „Haagsche Ct."
waarin Ned. metaal bewerken, welke
□aar Engeland gegaan waren, zich
beklaagden over de daar ondervonden
behandeling.
Men heeft aan do „N. R. Ct." daarop
een protest tegen dat bericht gezon
den; en van een zyde, die van de
zaak op de hoogte kan zijn, wordt
dat blad gemeld, dat uit brieven van
tal van arbeiders blijkt, dat de medc-
deelingen in het bericht van de
Haagsche CL" volkomen onjuist zijn.
Ingezonden Mededeeling.
Vleesch is kracht.
Maar als g\j veel vleesch eet, dient gij
op uw nieren te letten.
Vleesch la een ander woord voor
kracht. Sommige vleeschetonde vol
ken z(jn de beste en flinkste strljdere
ter wereld, maar er iseven goed kracht
in ander voedsel. De Japanner voedt
zich met rijst, de Italiaan met maca
roni on groenten, de Schot met meel-
Want hoewel vleesch een
hoog voedingsgehalte bezit, maakt bet
spoediger urinezuur. En het is li
chaamsbeweging, die verhindert dat
dit vergift zich verzamelt en rugpijn,
rheumatiek, jicht, zenuwpijnen, nier-
gruis en -steen, waterzucht, verhar
ding der aderen en nieronUteking
veroorzaakt.
Twee of drie malen per dag vleesch
eten zal u schaden, als gij niet vol
doende lichaamsoefening neemt, want
vleesch maakt urinezuur en urinezuur
veroorzaakt nierkwalen, rhsumatlsk
en zenuwaandoeningen.
Dit Is de reden, dat zooveel vleesch-
eters, die hun werk binnenshuis heb
ben, door rugpyn, vreemde pynen,
duizeligheid, hoofdpijn en waterstoor-
nlsaen geplaagd worden en blijven
vermageren, zenuwachtiger on moe-
deloozer worden. Zulko menschen
dienen minder vleesch te eton, over
werk en zorgen te vermijden, te zor
gen voor voldoende lichaamsoefening
on slaap, in ruime mate water of
melk te drinken, on hun nieren te hulp
to komen met Foster's Rugpyn Nieren
Pillen. Dit geneesmiddel werkt recht
streeks op de nieren on holpt haar
om de nieronzuiverheden af to voeren.
Te Den Helder verkrijgbaar by
Alb. ten Klooster, Kslzeretraat 98.
Toezending geschiedt fr. na ont.v. van
postwissel a f 1.75 voor één, of f 10.—
voor zes doozen.
Eischt de echte
Foster's Rugpyn
Nieren Pillen; wei
gert. slke doos die
niet voorzien is
van nsvenstaand
handelsmerk. (ói)
