HELDERSCHE COURANT
VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE
Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Eerste Blad.
No. 4551
DONDERDAG 2 DECEMBER 1915
43e JAARGANG
Abonnement per 3 mnd. 65 ei, franco per post 90 ct., Buitenland f 1.90
Zondagsblad 45 52'/, 0.85
Modeblad 65 75 1.00
Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ci
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
Advertentlën van 1 tot 4 regels (bij voorultbet.) 30 cent Elke regel meer 6 ci
Ingezonden mededeellngen van 1 tot 4 regels 75 cent Elke regel meer 15 cent
Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hoogor berekend.
Qroote letters en cllché's naar plaatsruimte. - BewIJs-exemplaar 2J cent
DE WEEK.
30 November.
W|j leveu in den tijd der „Nova",
der nieuwe, nog niet aanschouwde
dingen. Men heeft er onder zeer
afschuwwekkende en Ijselijke in deze
dagener zijn ook goede „noviteiten"
en verder van wat men zou kunnen
noemen: neutralen, onzijdigen aard.
Op Maandag 29 November 1915 her
vatte het Parlement de behandeling
der Indische Begrooting onder zéér
bijzondere omstandigheden. Minister
Pleyte was 't benauwd, te „unhei
misch" geworden in de atmosfeer
van wantrouwen, tekort aan sympa
thie, waarin Z.Ex., de zaal der
Tweede Kamer (om van de Senaat
niet eens te spreken) betredend
moest trachten te ademen. Hij had
een votum van vertrouwen gevraagd,
op Dinsdag 23 November dat
hem feitelijk-onthouden was. Dehee-
ren hadden er zich toe bepaald te
verklaren weet men dat zij „het
persoonlijk karakter" des Ministers
van Koloniën niet hadden willen
aantasten. Toch nam mr. Pleyte ge
noegen met dit woord. Maar de in
spanning, de emotie, ze werden hem
te machtig. Een aanval van hart-
neurose die gelukkig tot dusver
geen ernstige gevolgen schijnt te
hebben dwong den heer Pleyte
rust te nemen. Hij toog naar het
heerlijk-landelijke, Geldersche Velp,
anders in dezen tijd des jaars niet
voor het verblijf „en villégiature"
gezocht. De Indische Begrooting werd
gekortwiekt. Er uit werd geschakeld
wat tot diepgaand, principieel debat
aanleiding kon geven. En aan de
groene tafel verscheen Exc. Ram-
bonnet, van Marine, om zoo moge
lijk inlichtingen te geven. En ove
rigens te fungeeren als spreekbuis
voor zijn collega van Koloniën. Dat
zij, die reeds voorspelden, dat de heer
Pleyte niet meer aan de groene tafel
zou terugkeeren, voorbarig waren,
bleek wel zeer duidelijk uit de aan
kondiging, dat deze minister het uit
geschakelde later per suppletoirs
begrooting hoopt te verdedigen.
Maar nu het „Novum", Waarop ik
doolde.
In het Parlement, dat na enkele
dagen van gansch ongedacht recès
(in 't drukst van den winter-werk-
tljd 1) op 29 November weêr bijeen
kwam miste men den Nijmeegschen
heer O. van Nispen tot Sevenaer,
wijlen mr. Regoüt's opvolger als tijde
lijk gezant bij het Vatikaan, en wiens
afscheidbrief reeds inkwam. Tusschen
haakjes merk ik op, dat de heer O.
van Nispen in tegenstelling van wijlen
senator gezant Regoüt, zijn mandaat
niet wenschte hernieuwd te zien.
De verkiezing, door de Staten van
Brabant, van den Tilburgschen indu
strieel Diepen voor de Eerste Kamer,
in de vacature Regoüt, viel ongeveer
samen met jhr. O. van Nispen's be
noeming bij het Vatikaan.
Ik keer na dezen omweg tot
mijn „Novum" terug.
In het Parlement zat dan, ter „ver
dediging" van de nieuwe Indische
Begrooting, minister Rambonnet. De
bekwame bewindsman van Marine
is - weet men ook - geen geboren
redenaar. Maar wèl zeer beperkt vatte
hij zijn taak hier op. Aandachtig,
scherp, aanhoudeud luisterend naar
elk woord, dat gesproken werd. Alsof
er geen „Handelingen", geen Kort
Verslag, geen bladen in Patria be
staan. Aanteekeningen makend, alsof
hij straks ijlings naar Velp moest
tijgen, om collega mr. Pleyte verslag
te doen van wat in de oude ex dans
zaal op het Binnenhof den 29en en
den 30en November alzoo was ge
zegd Zelf sprak de heer Rambon
net nagenoeg geen woord. Niet slechts
de principieels, maar ook al de andere
vragen en opmerkingen liet hij vrij
wel langs zich heengaan. Zoodat men
kreeg een „da capo", tweede editie,
van het Voorloopig Verslag. Iemand,
Diet bekend met de „détours" van
het Parlement, zou allicht zoo lang3
z'n neus weg gevraagd hebben, waar
toe, in zulke omstandigheid, het rede
voeren dan diende Maar door
zulke vragen toont men eerst recht,'
een groen, vreemdeling, „outsider"
te wezen in al wat met de zaken
des Parlements verband houdt I
eenmaal zoo uitbundig gevierde Jef
Orelio, welhaast zijn veertig-jarig
zangers jubileum vierend, ervaren,
dat zijn populariteit nog sterk genoeg
is om hem, op den ouden dag en bij
tanende glorie, de „banden des levens"
wat rekbaar temaken, zooals Busken
Huet 't eens in soortgelijk geval uit
drukte? Al zulke diijgen beginnen
ons, geloof ik, gaandeweg meer te
interesseeren dan dingen der politie
ker ij Zélfs waar die in nauw verband
staan met het gevoeligste plekje van
velen onzerde beurs
Zullen de vroede vaderen van het
Haagsche Binnenhof, aan de zijde
waar ons Lagerhuis zetelt, zich
straks wederom in comité-generaal
begeven om de rekening met generaal
Bosboom te vereffenen Het be
richt, op die vergadering met ge
sloten deuren zinspelend, verkondigde
ook dat bedoeld samenzijn wel eens
„niet zeer kort van duur" zou kunnen
blijken. Men heeft niet eens journa-
listiscb-profetische gave noodig,
dunkt me om die mogelijkheid
„aanwezig te achten". Het plan om
het naderende stormdebat „intra
muros" te houden van een Parlement,
dat publiek en pers voor een uur of
wat „uit wandelen" zendt, vind ik
overigens prachtig. Mits men de pers
niet gelijk de vorige maal
dwiDge om de kouze te hebben „in
't Freie" te vertoeven of „een tele
foontje" af te wachten in een der
Haagsche café's. Terwijl ik dit schrijf
is op winterdag, ons zeer sterk her
innerend aan de Siberische tempe
ratuur van nu een kwarteeuw hér,
toen wijlen Koning Willem III
ter aarde werd besteld gevolgd
een zoele lente-zon, ons plotseling in
April stemming brengend. Maar de
thermometer is even grillig en on
naspeurbaar, nu, als zoovele andere
dingen Juist die opeenvolging van
zeer-scherpe contrasten stompt bij ons
allen, zij 't dan niet steeds in gelijken
graa$, de ontvankelijkheid voor waar
achtige belangstelling af. Brengt over
ons allen gaandeweg zekere loome
apathie. Zoodat zelfs de brochure,
door dr. Kuyper's naaste trawanten,
door wat men den lijfstaf, de lijfgarde
van den leider der anti revolutionairen
kan noemen, tegen de dictatuur van
den Heerscher gericht, nu ja, in
zekeren kring wel opzien wekt
Maar toch„je ware" is 't niet
Me. Antonio.
DE OORLOG.
De offlcieele legerberichten van
30 November.
Van het W e a t e 1 tj k front.
Yan Duitsche zijde worden artil
lerie-, mijn werpers- en mijngovechten
Er zyn thans zeer vele gansch-
nieuwe dingen te aanschouwen. Ver
rassende durf ik niet neërschryven.
Want wij hebben immers de kunst
van ons over wat-ook te verbazen
nu verleerd. De tijding, dat er een
nieuw Oorlogs-krediet van vijftig
millioen op komst is, laat ons koud.
En wanneer iemand de vraag stelt,
waar de dertig millioen, die minister
Treub onmiddellijk noodig heeft, van
daan moeten komen, dan geeuwen
we achter 't handje. De oninteres
sante, aarts vervelend^ kerel 1Er
zijn nu in periode van naderenden
Sinterklaas toch waarachtig wel
„leuker" dingen te bepraten. Bijvoor
beeld: zal de Commissie voor het
Haagsche Thomson-monument de aan
de zevenduizend gulden nog ontbre
kende vierhonderd in kas krijgen
Zal de strafvervolging, tegen redac
teur E. Polak, van „Het Volk",
vanwege de woorden „schavuit met
besmeurde handen" ingesteld er
op uitloopen, dat de heer Polak wer
kelijk naar het hötel „De houten
Lepel" wordt verwezen?..Zal
De Franschen melden dd. 29 Nov.,
dat in een scherp gevecht ten Noor
den van het Doolhof, de vijand ge
voelige verliezen heeft geleden en
uit een mijntrechter geworpen werd,
die hij twee dagen bezet had. Een
Fransch vliegtuig in het Maasgebied
is gedwongen tot eene landing.
Londen, 29 Npv. Veldmaarschalk
French meldt:
In den nacht van 25 Nov. is een
Britsche afdeeling de loopgraven van
den vijand bij Gommecourt binnen
gedrongen en heeft verscheidene diepe
holen vol Duitschers met handgra
naten bestookt.
Op het front van Givenchy heb
ben wij een mijn doen ontploffen
waardoor twee vijandelijke mijngan
gen zijn ingestort en aanzienlijke
'lezen onder de Duitsche bom-
werpers zijn aangericht. De vijande
lijke vliegtuigen zijn zeer actief op
getreden. Den 28en zijn er vijftien
gevechten in de lucht geleverd. Een
Duitsch vliegtuig is ten val gebracht.
De laatste dagen hebben wij ver-"
scheidene gedeelten van het vijande
lijke front gebombardeerd.
De vijandelijke artillerie heeft be
drijvigheid getoond ten Oosten van
Aveluy, ten N.O. van Loos, ten O',
van Nieuw-Kapelle, ten O. van Ar-
mentières en ten O. van Yperen.
Een En gelach vlieger heeft alleen
vijf vijandelijke vliegtuigen bevochten.
Viertien vliegtuigen hebben Gits
aangevallen, negentien La Chapelette.
Er is aanzienlijke schade aangericht.
Alle vliegtuigen zijn behouden
teruggekeerd.
Den 28en hebben Duitsche vlieg
tuigen bommen geworpen op de kust-,
daar heeft een Fransch vliegtuig een
Duitsch neergeschoten.
Een Engelsch watervliegtuig heeft
een Duitsch neergeschoten.
Een Engelsch watervliegtuig heeft
een Duitsche duikboot vernietigd
men heeft de duikboot in tweeén
zien breken.
Van het Oostelijk front.
„Toestand onveranderd" raelijthet
Duitsche bericht. Een vliegtuigeska
der heeft het spoorwegemplacement
van Ljac-howitschi, Z.O. van Barano-
witschi, aangevallen.
De Russen melden in de buurt van
Riga geschutvuur.
St. Petersburg, 29 Nov. (Mededeeling
van den Generalen Staf):
Ten Noordwesten van Dunaburg
openden de Duitschers in den nacht
voor den 29sten November een hevig
vuur op onze stellingen by Illoext en
gingen tegen den dageraad tot het
offensief over. Zij stuitten op het
geconcentreerde vuur van onze artil
lerie en infanterie en trokken zich op
hun stellingen terug. Bij deze gelegen
heid kwamen zij onder het vuur van
hun eigen batterijen. Van dezen stand
van zaken gebruik makend, gingen
onze troepen tot een tegenaanval
over, tengevolge waarvan de vyand
uit de hofstede „Kazimirisjki" en bet
boschje ten Westen daarvan werden
geworpen. Tegelijkertijd drong een
deel van onze troepen in Illoext door
en bezette een Oostelijke buitenwijk
van die plaats. Ons succes werd
verder tot ontwikkeling gebracht.
Ten Zuidwesten van dePripet zijn
de onzen op schitterende wijze in de
Duitsche linies doorgedrongen. Daar
na moesten wij ons onder den druk
van toesnellende versterkingen des
vijands terugtrekken.
Links van de Styr werd de vijand
gedwongen zich! bij Tsartorisk naar
het Westen terug te trekken.
St. Petersburg, 29 November. Bij
een aanval van de Duitschers bij het
dorp Komora, in de streek van Pinsk,
is een Duitscho compagnie, die zich
dekte met Russische vluchtelingen,
de rivier de Stroemen overgestoken.
Gebruik makende van dit weerzin
wekkende middel om hare operaties
to verbergen, trachtte zij onze stellin
gen te naderen. Onze wakkere soldaten
wierpen echter den vijand terug en
dwoDgen die onwaardige compagnie
in paniek te vluchten.
St. Petersburg, 30 November. Blij
kens hier ontvangen berichten zijn
de Duitschers bezig de geheele Boeg-
linie krachtig te versterken. Zij bezi
gen daarvoor groote getalen Fran-
sche en Belgische krijgsgevangenen.
Drie versterkte linies met tal van
basementen voor zwaar geschut wor
den aangelegd. Dozijnen treinen en
stoomschepen met bouwstoffen komen
dagelijks te Brest Litowsk aaD.
Van het Z u i d e 1 ij k front.
Rome, 29 November. De offlcieele
mededeeling maakt melding van felle
gevechten op de steile hellingen van
den Moute Nero. Sterke verschansin
gen des vjjands werden genomen.
Verwoede gevechten ten Noordwesten
van Goerz, waar de vijand groote
versterkingen heeft ontvangen en in
de Italiaansche'loopgraven van man
tegen man gevochten werd. Ten slotte
werd de vijand teruggedreven. De
Italianen ontwikkelden een krachtig
offensief op de Karst in de richting
van den MartiDO, waar nog meer
loopgraven werden genomen.
In het geheel werden 702 gevan
genen gemaakt, 3 machinegeweren
en veel materiaal veroverd.
Het„Berliner Tageblatt" verneemt,
dat de vierde slag aan de Isonzo nog
altijd niet het culuminatiepunt be
reikt beeft. Het bericht vermeldt, dat
de Italiaansche legeraanvoering er
naar streeft om in ieder geval Görz
te nemen en daarvoor geen offers
sparen wil. Steeds weer opnieuw
worden doorbraakpogingen aange
wend, die telkens afstuiten op de Oos
tenrijksch Hongaarsche regimenten.
Alle stellingen aan het bruggehoofd
van Görz, hoewel stukgeschoten, zijn
nog in het bezit der Oostenrijksch-
Hongaarsche troepen. Een Wolff-
bericht van 30 November, dat in
hoofdzaak het bovenstaande bevestigt,
spreekt van het terugtrekken van
een kléin deel van het O. H. front.
In de middenstad van Görz zijn
weer ongeveer honderd zware bom
men gevallenop de hoogvlakte van
Doberdo zyn krachtige en taai vol
gehouden aanvallen tegen den Monte
San Michele en den sector van San
Marino gedaan.
Van het Servische front.
Berlijn, 30 Nov. Offlcieele mede
deeling uit het groote hoofdkwartier
Bij Roednik, ten Z.W. van Mitro
witsa, zyn vijandelijke strijdkrachten
door gedeelten van het leger van
Kövess teruggeworpen. Hier en ten
W. van de Sitnitsa hebben troepen
van het. leger van v. Gallwitz samen
ongeveer 1000 gevangenen gemaakt.
Bulgaarsche strijdkrachten hebben
op 28 dezer Prizrend genomen en
meer dan 3000 gevangenen en 8
kanonnen buitgemaakt.
De „Times" verneemt uit Salóniki,
dat de Bulgaren' die Zondag tegen
Monastir oprukten versterking hebben
ontvangen van Oostenrljksch-Duitsche
troepen, die uit Mitrowitsa kwamen,
De Serviërs, die Monastir verdedigen,
worden hierdoor teruggedreven. (Een
later bericht meldt, dat sneeuwval
den aanval op Monastir vertraagt).
Het Servische leger, aldus de
„Times", waarvan de hoofdmacht
opnieuw aan gevangenneming ont
snapt moet zijn, door naar Albaniö
te trekken, volgt den weg die naar
Durazzo en Skoetari voert. Het is
echter nutteloos om het droevige feit
te verheimelijken, dat, met uitzonde
ring van de kleine zuidelijke zone die
de Engelschen en Franschen bezet
houden, het geheele Servische konink
rijk binnen een dag of twee onder
den hiel van den invaller ter neer
moet liggen.
Weenen, 30 November. Officieel be
richt uit het hoofdkwartier:
Ten Z.W. van Priboj hebben wij
de Montenegrljnen tegen Plewljeterug-
geworpen.
Aan de Montenegrynsche grens
ten Z.W. van Mitrowitsa, hebben wl
de Servische achterhoede overvallen
en haar 210 gevangenen afgenomen.
De Bulgaren naderen Prizrend.
Ingezonden Mededeeling.
HERMAN NYPELS - HELDER.
Heeren Regenjassen, In gummi en
waterproof.
Van af f 17.00.
Nieuwste kleuren en modellen.
Een Engelsche leening In de
Vereenigde Staten.
New-York, 30 November. De nieuwe
leening van 50 millioen aan acht
Londensche banken, ten einde den
wisselkoers tusschen Engeland en de
Vereenigde Staten to verbeteren, is
reeds meer dan volteekend. De nieuwe
daling van den wisselkoers op Duitsch-
land en Oostenrijk wordt hier toege
schreven aan de toenemende uitwer
king van de blokkade door de gealli
eerden.
Turkije en Bulgarije.
Londen, 30 November. De corres
pondent van de Times meldt uit Saló
niki Vandaag uit Sofia ontvangen
berichten bevestigen de geruchten
over een spanning tusschen Bulgarije
en Tutklje. Men meldt dat er in Bul
garije thans een volksbeweging gaan-
is, welke Duitsche agenten ver
geefs trachten te bedaren. De bewe
ging heeft haren oorsprong in den
eisch, dien Turkije gesteld moet heb
ben, betreffende teruggave van de
onlangs afgestane districten in Thra-
cié, op grond dat Bulgarije het in
niet geringe mate 'aan Turklje's hulp
te danken heeft, dat het met Servisch
Macedonië vergroot zal worden. Wel
verre van de billijkheid van dien eisch
te herkennen, zegt men dat het Bul
gaarsche volk niet voldaan zal zijn,
tenzy bij de regeling van het einde
van den oorlog ook Adrianopel aan
Bulgarije wordt afgestaan.De Bulgaren
zien met leede oogen de samentrek
king van Turksche troepen in Thracië,
en men verzekert, dat er reeds grens-1
incidenten zijn ontstaan.
Hoewel zegt de correspondent
van d8 „Times" bovenvermelde
berichten op het eerste oog geloof
waardig lijken, is het noodig ze
voorzichtig op te nemen, daar zij
misschien in de wereld gezonden z|jn
met het doel om de Entente-mogend-
heden nopens de ware bedoelingen
van de Bulgaren en de verplichtingen,
die zij bij tractaat jegens bun tegen
woordige bondgenooten hebben aan
gegaan, te misleiden.
Uit Montenegro.
Berlijn, 30 Nov. Uit Lugano wordl:
aan bet „Berl. Tageblatt" geseind,
volgens een mededeeling van
den consul van Montenegro te Rome,
koning Nikila een manifest beeft
uitgevaardigd, waarin h{j bet volk
herinnert aan de traditie, dat de
Montenegrijnen liever willen sterven,
dan slaven te worden. Hij is vast
besloten tot het uiterste tegenstand
te bieden en zal zijn residentie, indien
het noodig mocht blijken, van den
eenen berg naar den anderen ver
plaatsen.
Griekenland en de entente.
De „Köln. Volkszeitung" verneemt
uit Lugano, dat de „Corrière delle
Sera" meldt, dat Griekenland in zijn
antwoord op de tweede nota der
entente een gereserveerde houding
aanneemt. De Atheensche pers ver
langt, dat de regeering de eischen
zal afwijzen.
Kltchener In Engeland terug.
Londen, 30 November. Kitchener
is in Engeland aangekomen. Donder
dag zal een kabinetsraad worden ge
houden, waaraan Kitchener zal deel
nemen.
voortdurend met meer kracht op
dringen en telkens wat nader komen,
zoodat Goerz als ernstig bedreigd
mocht gelden, zoo niet spoedig ver
sterkingen op kwamen dagen. Reeds
herhaalde malen waren de Italianen
in de Oostenrijksche loopgraven bin
nengedrongen.
Thans maken de Italianen melding
van het .optreden van Oostenrijksche
versterkingen ten Noorden van Goerz,
wier aanvallen zij met moeite af
sloegen. Dat deze versterkingen hier
noodig geworden waren, mag tot
zekere grens als een succes der Ita
lianen worden aangemerkt.
Er zyn wel zonderlinge dingen ge
beurd in Tweestroomenland, in het
gebied van Irak. Eenige dagen ge
leden kondigden de offlcieele Engel
sche berichten een groote overwinning
aan, die door de troepen van generaal
Townshend bij Ctesiphon was behaald.
Dertienhonderd gevangenen werden
gemaakt; het gevecht moet wel zeer
hevig zijn geweest, daar 2500 Engel
schen gewond werden. Het aantal
dooden kon nog niet worden opge
geven.
De Turken trokken terug op Diala,
10 K.M. afstand van Bagdad.
Uit de bijzonderheden bleek verder,
dat de troepen van generaal Towns-
hend's divisie na het einde van het
gevecht moésten terugtrekken naar
de rivier, wijl zij gebrek hadden aan
water. Maar uit de telegrammen leid
den de Engelsche bladen af, dat
daarna een nieuwe aanval op de
Turken werd gedaan, met het gevolg,
dat dezen naar Diala werden terug
gedreven.
En nu komt een officieel bericht
uit Londen, dat generaal Townshend
zijn troepen heeft teruggetrokken
naar een meer achterwaarts gelegen
stelling, stroomafwaarts, wijl bericht
was ontvangen, dat de Turken ver
sterkingen hadden gekregen.
De Turksche berichten uit Irak
geven een andere voorstelling van
het gebeurde. Zij melden, dat de
Engelschen op de vlucht werden ge
slagen, dat er in het Engelsche leger
een paniek heersebte, et dat een
aantal dooden en gewonden, benevens
jroote voorraden oorlogsbehoeften op
iet terrein van het gevecht achter
gelaten werden.
Klaarblijkelijk is de terugtocht van
generaal Townshend te wijten aan
een nederlaag in een nieuw gevecht.
Nadat de Eugelschen in de Turksche
stellingen bij Ctesiphon waren bin-
iedrongen, waarbij dan waar-
schijnlek de 1300 gevangenen werden
gemaakt, waarover generaal Towns
hend spreekt, deden de Turken tegen
aanvallen, voordat de Engelschen in
staat waren geweest, zich in hunne
pas veroverde stellingen te bevestigen.
Het gevecht dat op 24 November
gunstig voor de Engelschen was ver-
loopen, werd den volgenden dag voort
gezet, en daarbij werden de troepen
van generaal Townshend terugge
slagen zij moesten de genomen Turk
sche stellingen opgeven en zich terug
trekken in een meer achterwaarts ge
legen positie, stroomafwaarts.
BUITENLAND.
eigen weg te volgen, ofschoon dezen
keer geen beletselen aanwezig zijn
om de door hem zelf mede opgestelde
besluiten der fractie te eerbiedigen.
De Ryksdagfractie wijst die voort
durende provocatie door Liebknecht
in de meest scherpe bewoordingen
af en weigert elke verantwoordelijk
heid.
Waarom men zich niet druk moet
maken.
Of de logica van den mannetjes
putter.
Een Fransch poilu, vertrokken als
gewoon soldaat en nu tweede luite
nant, heeft het volgende briefje aan
zijn marraine geschreven, die het aan
een Parijsch blad afstond:
„In ons tegenwoordig bestaan zijn
steeds twee mogelijkheden; en de
ervaring heeft bewezen, dat menxich
in géén dier twee gevallen druk moet
maken. Ziehier waarom:
Als je b.v. in depöt bent, dan zijn
er twee gevallen mogelijk: öf je wordt
naar het front gestuurd, -öf je. gaat
naar de basisga je naar de basis,
dan maak je je niet druk, dat 's dui
delijk ga je naar het front dan zijn
er twee gevallen mogelijk: je komt
in de met-soepketeltjes-beschoten
streek, of in een streek die niet met
soepketeltjes beschoten wordt; in 't
laatste geval maak je je niet druk,
dat ligt voor de hand; als je in de
be-soepketelde streek bent, dan zijn
er twee gevallen mogelijk: óf de
soepketels springen bf ze springen
niet; als ze niet springen, dan lach
je er wat om, springen ze wel, dat
zijn er twee gevallen mogelijk: je
wordt geraakt of je wordt niet ge
raakt; als je alleen maar een beetje
schrikt, hoef je je niet druk te ma
ken, dat 's logisch, maar als je ge
raakt wordt, zijn er twee gevallen
mogelijk: je wordt zwaar of je wordt
licht gewond, in 't laatste geval kun
je je zelf verbinden en je maakt je
er niet druk om, en in 't eerste ge
val kunnen zich twee mogelijkheden
voordoen: je gaat er van dood of je
gaat er niet van doodin het eerste
geval behoef je je natuurlijk nooit
ergens meer druk om te maken, maar
als je niot dood gaat, zijn er twee
gevallen mogelijk: ze amputeeren je
of ze amputeeren je niet; als je ge
amputeerd wordt, ga je naar huis en
dus hoef je je niet druk te makeD.
In beide gevallen wordt je naar het
hospitaal gebracht en daar verzorgd
door lieve dametjes, zoodat je je min
der dan ooit druk behoeft te maken,
maar in het tweede geval zijn er
twee mogelijkhedenje wordt bij je
genezing naar het depöt terugge
stuurd of je gaat ja et ziekenverlof;
als je met ziekenverlof gaat krijg je
een lekker leventje en je maakt je
niet druk, maar als je naar bet depö'
bent gestuurd, dan zijn er twee ge
vallen mogelijk: bf je wordt naar het
front gestuurd, bf je gaat naar de
basisZie verder als voren."
de neutraliteit van ons lai.d in ge
vaar heeft gebracht, vraagt pleiter
het maximum der straf, zes jaar.
PI. vindt niets steeds de schrijfwijze
van bekl. te verdedigen, maar daar
om kan hy toch zeer goed met volle
overtuiging dienB onschuld beplei
ten. ,Dezo openbare terechtzitting-
heeft dit nut, dat daardoor het bui
tenland ziet, hoe Ijverig wij waken
tegen de artikelen van bekl. Op het
oogenblik weet men niet wat men
niet of wel schrijven mag, tegen de
felste uitingen wordt vaak niet op-
Men vergete ook niet, dat de ge
ïncrimineerde woorden stonden onder
een ingezonden stuk, waarin „De
Telegraaf" werd beschuldigd tot oor
log te prikkelen. Ter bestrijding van
die zienswijze werd door beklaagde
gezegd, dat in het centrum van Eu
ropa zich bevonden een troep ge-
wetenlooze schurken, die dezen oor
log veroorzaakt hebben.
De bezadigde overzichtschi ijver
van het „Handelsblad" schreef, «»at
Europa wordt gemaakt tot een kerk
hof, waarop alle idealen van men-
schelijkheid en beschaving begravtn
worden.
Mag ik van hem, die dat veroor
zaakt, niet zeggen, dat hij inderdaad
een schurk is?
Elders betoogt pl., dat een Neder-
landsch minister veronderstellen
derwjja gesproken die tin ver
kocht aan Duitschland, zou vallen
onder art. 100, niet echter bekl.
Uitspraak 13 December.
Inbraak kastaal „Oldenaller".
In verband met de inbraak in het.
kasteel „Oldenaller" tusschen Nykerk
Putten en toebehoorende aan
baronesse Van Goltstein, wordt in de
streek 'n prachtig verhaal verield.
Zooals men weet, waren tal van kasten
opengebroken, zelfs op den zolder.
Dat openbreken was zeer onhandig
gedaan. Het toonde gemis aan routine.
]Sen beroepsinbreker vernielt minder.
Bovendien, eerst met moeite open
breken en dan van den kostbaren
inhoud zich niets toeëigenen, dat is
op zyn minst zonderliDg te noemen.
Nu is wijlen baron Van Goltstein
korten tijd minister geweest en ver
scheiden jaren' gezant in Engeland.
Naar het loopend verhaal zouden de
inbrekers Duitsche spionnen zijn ge-
die zochten naar gegev.ns
van waarde voor de internationale
politiek!
BINNENLAND.
De centralèn zijn op verschillende
plaatsen de Servisch-Montenegrijnsche
grens overgetrokken en de Bulgaren
rukken van het Oosten aan op de
Servisch-Albaneesche grens. Daar ligt
nog, in een uitspringenden hoek van
het Servische gebied, het plaatsje
Prizren, dat het voorloopige doel der
Bulgaren in deze streek is. Van
Prizren gaat een (zeer gebrekkige)
weg naar Dzjakowa in Montenegro.
Van Servische zijde was reeds ge
meld, dat op den terugtocht door
Albanië de artillerie niet kon worden
meegenomen en derhalve vernietigd
werd. Van Bulgaarsche zijde wordt
dit bevestigd. Slechts het berggeschut
wordt meegenomen. Waar nu de
Duitschers melden, dat het Servische
leger 602 kanonnen verloren heeft,
mag men aannemen, dat het op het
stuk van artillerie weinig meer bezit.
Het offlcieele Bulgaarsche bericht
van den 27sten bevestigt, dat de
Bulgaarsche troepen tusschen Prilep
en Monastir over de Tserna istfn ge
trokken.
De Franschen, wier terugtocht naar
den Zuidelijken oever reeds uit hun
eigen mededeelingen bekend was,
hebben allo bruggen over dat rivier
tje vernield. Het zijn de spoorweg
brug bli de uitmonding van de
Tserna in de Wardar, de br ug van
den weg van Prilep naar Negotien
(by Wodzartsi) en nog een voetbrug
verder stroomopwaarts.
Wy hebben reeds eenige dagen ge
leden erop gewezen, dat door hun
voortdurend herhaalde aanvallen bij
Goerz en de hoogten teni Noorden
en ten Zuiden daarvan, de Italianen,
al behouden ook de Oostenrj jkers over
I het algemeen hun «telllq gen, toch
De Duitsche Rijksdag.
Ia de openingszitting van den
Rijksdag releveerde de president den
toestand aan de verschillende fronten
en deelde mede dat Servië thans
gestraft is voor den moord te Sera-
jewo en aan de Servische Intriges,
naar wij hopen, thans voor goed een
einde is gemaakt. Het Servische leger
is verslagen. De president eindigde
aldus
„Het trotsche Engeland siddert van
bezorgdheid, dat het den sleutel van
zijn wereldmacht zal verliezen. Al
onze vijanden zijn tot het besef ge
komen, dat wij op de slagvelden
onoverwinnelijk zijn. (Toejuichingen).
Des te krampachtiger klampen zij
zich vast aan de hoop, om ons
economisch te gronde te richten en
door honger te bedwingen. Zooals zij
zich vergisten omtrent onze finan-
cieele kracht - het verbazingwekkend
succes van onze oorlogsleeningen
bewijst het vergisten zij zich ook
in de beoordeeling van onze econo
mische kracht. (Toejuichingen). Brood
graan en aardappelen, de voornaamste
volksvoedingsmiddelen zijn in ruime
mate voorhanden. (Zeer juiBt). Wij
zullen niet betwisten, dat er ten deele
schaarschte heerscht aan andere
artikelende bardheden, die daarvan
het gevolg zijn voor een groot deel
der minvermogenden zullen echter
overwonnen worden door organisatie
van de levensmiddelenmarkt. Wij heb
ben derhalve alle reden om wat onzen
financieelen en economischen toestand
betreft, met vastberadenheid en on
wrikbaar vertrouwen de toekomst
tegemoet te zien.
Het ingediende ontwerp-belasting
op oorlogswinsten werd in banden
der begrootingscommissie gesteld. De
minister van financiën, Helfferichs,
bepleitte het ontwerp op grond, dat
het denkbeeld van eene belasting op
de oorlogswinst thans gemeengoed
van het volk is geworden, en dat
belasting geen straf, maar een eere
plicht is voor den staatsburger.
De sociaal-democratische Rijksdag-
fractie heeft het volgende besluit
genomenMet terzijdestelling en
uitschakeling der fractie gaat Karl
Liebknocht, door indiening van korte
interpellaties, onafgebroken voort zijn
De kaasmarkt te Purmerend.
Bij den aanvung der kaasmarkt te
Purmerend, die flink met kaas was
bezet, werd aan de aanvoerders door
de kaashandelaren medegedeeld, dat
door hen besloten was, noch te
Purmerend, noch te Alkmaar of Hoorn
kaas te koopen zoolang de uitvoer is
verboden, daar het niet langer aan
gaat de zeer dure kaas in te koopen
wanneer ze die niet kunnen uitvoeren.
De ontevredenheid der aanvoerders,
dio nu een vergeefsche reis gemaakt
hadden, was zeer groot.
„Da Telegraaf" vervolgd.
Voor de Vierde Kamer der Recht
bank te Amsterdam werd Dinsdag
voortgezet de strafzaak tegen den
heer J. C. Schröder, hoofd redacteur
van „De Telegraaf". Hij stond terecht
wegens overtreding van art. 100
Wetboek van Strafrechthet in geval
van een oorlog, waarin Nederland
niet betrokken is, opzettelijk verrich
ten van een handeling, waardoor de
onzijdigheid van den Nederiandscben
Staat in gevaar wordt gebracht, en
dit naar aanleiding van een onder
schrift onder een ingezonden stuk,
waarin o. a. de woorden voorkomen
„In het centrum van Europa bevindt
zich een groep gewetenlooze Bchurken,
die dezen oorlog veroorzaakt hebben".
Er was veel belangstelling voor deze
procedure.
In afwijking met de gewoonte be
gon het Openbaar Ministerie met den
eisch, n.1. zes maanden gevangenis
straf. De Officier van Justitie voegde
er aan toe, dat de jurisprudentie
d. i. de toepassing van de wet in
dezen weinig hoop laat, dat wil dus,
populair gezegd, zeggen, dat hoogst
waarschijnlijk van de geheele actie
wel niets komen zal, gezien de vroe
gere opgedane ondervinding. Men zal
zeggen, dat geen der oorlogvoerende
mogendheden aanleiding heeft ge
vonden in het artikel tot optreden,
en dat het dus niet zoo erg gevaarlijk
is, maar men moet oordeelen naar
het gevaar, naar het inzicht van alle
normaal oordeelenden in Nederland,
die, zoover het hun gegeven is, den
toestand kunnen overzien. En die
toeschouwers nu oordeelen, dat het
oorlogsgevaar door een dergelijk ar
tikel wordt vergroot.
De verdediger, mr. Kappeljne van
de Capello, zeide een gansch ander
standpunt in te nemen dan het O.M.
Als beklaagde schuldig is, is de eisch
van zes maanden veel te gering, en
als men meent, dat bekl. opzettelijk
RECTIFICATIE.
BU de verdediging van zyn voorstel
om een bedrag van f 9000.- voor
kosten van overlading van steenkolen
als ontvangstpost te brengen op de
begrooting, zeide de heer Biersteker,
dat z. i. deze post gegrond is op een
wettelijk recht, en dat in hoogste
instantie de rechter zal hebben te
beslissen over de toewljziDg daarvan.
Wij gaven als volgt spr.'s bedoeling
weer
Deze vordering van f 9000,— op
het Rijk, die spr. op de bpgrooting
wil zetten, is op een wettel|ik recht
gegrond; zou de Min. niet willen,
dan zal zeer zeker de rechter haar
toewijzen.
En rectiflceeren bU deze het ge
sprokene.
BOEKBESPREKING.
„Kun je nog zingen, zing
dan mee", door J. Veldkamp
en K. de Boer. 10e diuk.
Bij de firma P. Noord hof, te Gro
ningen, verscheen de 10e druk van
Kun je nog zingen, zing dan mee",
samengesteld door J. Veldkamp en
K. de Boer, met begeleiding van P.
Jonker.
De 10e druk, en dat binnen be
trekkelijk korten tijd. Wel een bewijs,
dat aan een dergelijke liederen ver
zameling behoefte bestond. Wat zich
ook wel laat begrijpen. Van de vele
dikwijls mooie op school ge
leerde liederen, gaat later maar al
te vaak het grootste deel verloren.
De kinderen zingen in den beginne
de liederen niet meer, en later kuDnen
zy ze niet meer zingen omdat ze de
wijs of de woorden van het lied ver
geten hebben.
Dit te voorkomen, is het doel van
de uitgave. Bovendien hoopt men
hierdoor de volkszang in het algemeen
op een booger peil te brengen, gelijk
ook de Vereeniging tot verbetering
van den Volkszang tracht te doen.
Het orgel van de Vereeniging, waarop
nu eens niet allerlei stukken uit
operette's en opera's in alle mogelijke
en onmogelijke tempo's worden af
gedraaid, trekt, ter bereiking van bet
doel, van stad tot stad.
Evenwel, het orgel gaat verder,
doch de bundel blijft.
De begeleidende muziek ls zoo
eenvoudig mogelijk bewerkt, zoodat
de kinderen zelf de liederen kunnen
spelen.
Vermelden wij nog, dat de bundel
langzamerhand uitbreiding heeft on
dergaan. Van 60 Bteeg het aantal
liederen tot 111.
De, laag gestelde prijs van den
bundel is f 1.gebonden fl.40.
Wij twijfelen niet, of ook deze
herdruk zal haar weg wel vinden,
re voorgangers.