J eerst niet wilden verlaten, moesten ten slotte toch worden afgehaald. Zaterdagavond reea het water weder hard. De sluis bij Nieuwendam, welke Waterland met het Y verbindt, werd met balkeu verstrekt. Toen het waterook Zondag niet viel, werd aan de kant van het Y de sluis met zand volgegooid, met het oog op mogelijke gebeurtenissen. BH Harderwyk was het water- Zaterdag al een heel stuk weggetrok ken. Tijdens den storm lagen er drie schepen op de reede. Een daarvan is gezonken. Toen d6 schipper zag dat het vaartuig niet meer te behouden was, heesch hij de vrouw en vier kinderen in een zeildoek in den raast. Met de knecht volgde hü spoedig. Door eenige moedige visschers uit Harderwijk werden zij uit hunne be narde positie gered. In den omtrek van N ij k e r k zijn alle landen door het zeewater over stroomd. In het plaatsje zelf steeg het water zoo hoog dat dc bewoners een toevlucht moesten zoeken op bovenverdiepingen of op den zolder. Do boeren in de polders, welke op de zolders gevlucht waren, konden slechts met moeite gered worden. Meermalen moesten in het dak gaten gohakt worden om de menschen uit het huis te kunnen krijgen. Te E e m n e s is het aan de mili tairen gelukt den dijk te stoppen. Bij de Gooische meent is het 25 M. breede gat ook zoo goed als gedicht. Bun- schoten ligt nog geheel geïsoleerd. 'De telegrafische en telefonische ge meenschap isjverbrok6n. De visschers lieten Zaterdag hun schepen zinken om stukslaan te voorkomen. Twee mannen, welke kalveren trachtten te redden, verdronken. Het vlot met de kalveren is aangespoeld. Zondagmiddag werd uit een boom een oude man gehaald, welke daar uren lang had gezeten. Spaken burg is eveneens niet te bereiken. Uit Noord-Brabant. De dijk van de Amer, is bij de grens van de gemeente Lage-Zwa- luwe doorgebroken. Een groot ge deelte van het land benoorden den spoorlijn liep onder. Da polders in de Biesbosc.h staan blank. Bij Waspik en Raamsdonk zijn eveneens polders ondergeloopen. De spoorwegverbindingen Rotter dam—Dordrecht en Amers foort-Zwolle waren Zaterdag weder hersteld. De berichten van Maandagavond. Maandagmiddag te 4 uur was - toestand vrij stationair. Het water steeg toen niet meer. Maar wat ge beuren kan weet niemand. De toestand was ora 4 uur zoo, dat bij eb geen water meer door de gaten in de dijken binnenkwam, doch bij vloed stroomde het nog met kracht naar binnen. Zondagavond werd uit E d a ra ge meld, dat het binnenwater iets daalde, en dat men hoopte op het behoud van den Purmer en den Zeevang polder. Langs de dijken werden kist dammen aangebracht welke met cement werden versterkt. Bij Purmerend is de toestand er niet beter op geworden. De geheele polder Purmerland is overstroomd, De langs het westen daarvan loopende ringdijk van de Wijde Wormer werd ernstig bedreigd, en dreigde door te kreken (evenals in 1825). Met ver eende krachten tracht mon de dijken op te hoogeti. Zondagmiddag vloeide het water tot in het nieuwe stadsge deelte van Purmerend. Gistermiddag echter stroomde het met geweld in do stadsgracht. Even buiten de stad staan de huisjes onder water. Uit de W U d e Wormer werd Maandagmiddag gemeld, dat de Pol der nog vry van water was. Echter stond het op sommige plaat aan den kruin van den Dijk. Maandagmiddag is te Huizen de havenkade overstroomd. De wonors vluchtten naar de bovenge- legeu verdiepingen. Injden Oostzaner-polderwas het water steeds wassende. Zondag middag rees het water 5—6 cM. per uur. Toen de eb intrad kon het water door de Wilhelmina sluizen worden op hot Noord-zeekanaal. Maan dagmorgen bedroeg de stijging echtor niet meer dan Va c.M. per uur. De kust van het W o s 11 a n d is sterk afgenomen. Behalve de aan stuivingen zijn eonige Meters duin weggeslagen. In de hoofden kwamen groote gaten. In Groningen. Tengevolge van de doorbraak in den Oalaudschen dijk en opstuwing van hot water uit het Leekstermeer staat de landstreek Paterswoldo tot Assen in Zuidelijke richting, en, van faterswolde tot Zevenhuizen in W. richting geheel blank. Naar schatting staan ongeveer 25 000 H.A. onder water. In den Groetpolder wist men de (gaten in den zijdijk steeds te stoppen. De toestand was daar echter nog steeds kritiek. De betooners van Aartswoud, welke gemeente bij oen doorbraak ernstig wordt bedreigd, brachten hunne goederen reeds in veiligheid. Tusschen Andljken Wervers- hoof was de toestand Zondagmiddag nog zeer ernstig. Vooral bjj den vuur toren van de Ven is de dijk sterk afge nomen. Dag en nacht wordt met 800 man gewerkt om den dijk te behouden. Een harde les. Een harde les noemt mr. G. Visse ring, die voorzitter is van de Zuider zee-Voreeniging, den watersnood in de landen aan de Zuiderzee. Aan zijn artikel in het „Handelsblad" is het volgende ontleend: „Nu is plotseling deze groote ramp gekomen, die onnoemelijke schade heeft veroorzaakt aan de welvarende provinciën rondom de Zuiderzee; in één nacht zien wij het omgekeerde gebeuren van wat met de Haarlem mermeer is geschiedmeest welva rende landstreken werden plotseling veranderd in een zilten waterplas dyken, wegen, huizen, spoor- en tramwegen werden in eenige uren verwoest, het mooiste vee bij dui zenden verdronken voor de oogen "O" ~^*ers, die niet In - dood worste - gedeelte n Neder- -ak watei van een door opwaaiing zoo groot zoutgehalte, dat het gras misschien in jaren niet meer zoo zal groeien, de vaarten, tochten, slooteu, enz., alle sterk zouthoudend gewordou zijn, met alle nadeelige gevolgen voor de gezondheid van mensch on dier daaraan verbonden; terwijl er geen kans meer zal bestaau dit water weder te verzoeten, tenzij uit regenval, wat jaren zal durende mooiste grond voor geruimen tijd veranderd in eau moeras met miasmen een groot deel van Noord-Holland werd met onder- ing bedi'eigd. Is die ramp daD inderdaad noodig jeweest om ook in deze zaak ons and wakker te schudden? Twijfelmoedigheid is een zeer op den voorgrond komende eigenschap dor Hollanders. Zij koesteren als het ware dien twijfel. Zij beroemen er zich op, en doen het gaarne voor komen alsof hun twijfelmoedigheid eigenlijk de ware voorzichtigheid is. Alsof voorzichtigheid niet veeleer ligt in voorbereiding, in vooruitziendheid van wat ons in de toekomst sterker en beter kan maken! Voorzichtigheid is niet belichaamd in het negatieve, in het niets doen, het zich onthoudenintegendeel in het posttieve, in het tijdig nemen van maatregelen, mits wel overdacht en goed voorbereid, voor wat in de toekomst ons het nuttigst wezen kan. Vasthouden aan het oude wordt in ons land maar al te voel als hoogste wijsheid betracht, en vooruitstre vendheid met den naam van roeke loosheid bestempeld door het vast houden aan het oude heeft ons land bij herhaling bittere ervaringen opge daan. Do Twentsche woef industrie is vóór 1840 te gronde gegaan, omdat zy krampachtig wilde vasthouden aan hare oude werkwijze, en de ver nietigende concurrentie van Engeland en Amerika slechts door toepassing van hooge invoer tarieven, niet door wijziging in hare fabricage wilde afweren. Eerst toen eenige vooruit ziende mannen de - oude weefgetou wen geheel gingen afschaffen en de goed overdachte nieuwe machines gingen invoeren, werd de grondslag gelegd voor den buitengewonen bloei van het thans zoo nijvere Twente. Bij de Zuiderzeezaak zien wij weder dergelijke verschijnselenvelen bleven zich blind starenop de tegenwoordige gebrekkige visecherjj vaD een 3000 man, die ongeveer f2 millioen kun nen besommen en hadden Tian geen oog meer voor de breede toekomst, van welvaart, welke opengelegd wordt in de nieuwe drooggelegde gronden voor meer dan 250.000 menschen, die jaarlijks zeker meer dan 70 mil lioen gulden kunnen produceeren, afgezien van de nieuwe zoetwater- visschery, die dan binnen de afge sloten ruimte systematisch kan wor den gekweekt. In den oorlogstijd ontving de Zui- derzee-vereeniging een verzoek van een der groote reeders van ons land om toelating tot het lidmaatschap, ora redenen uitgelegd in bijgaand schrijven "„Heeft uwe vereeniging steeds mijn sympathie gehad als een groot na tionaal werk, de door den oorlog gebleken afhankelijkheid van ons land, van don invoer van graan, heeft my doen inzien dat het droog leggen van de Zuiderzee het eenige middel zal zijn om een voldoende binnenlandsche productie van graan te verkrijgen, waardoor wij onaf hankelijk zouden kunnen worden van buitenlandsche markten welke ons den aanvoer van graan onmogelijk zouden kunnen maken. „Deze productie is mijns inziens meer noodzakelijk om onze natio nale onafhankelijkheid te verdedigen, dan een sterk leger, en om dus zoo veel mogelijk mede te werken om tot een droogmaking van do Zuider zee te geraken, verzoek ik u beleefd mij als lid uwer vereeniging te wil len noteeren." Er zijn zaken in ons land, die bij sommigen een roep hebben niet tot stand gebracht te kunnen worden dat niet kunnen komt echter dik wijls neder op een zich onthouden wordt dit onthouden veranderd in een actieve medewerking, dan ziet men het onmogelijk geachte binnen korten tijd tot stand gebracht. Het gold in de latere jaren steeds eene onmogelijkheid om in Neder land esne groote Staatsleening met welslagen uit te geven; een veertig millioen werd reeds te veel geacht. Nederland komt onverwachts voor den oorlogstoestand te staan, een leening van f275 millioen wordt uit geschreven, en inschrijvingen tot f 410 millioen worden ingeleverd 1 Die groote menigte personen, die vroeger in onthouding hun grootste wijsheid zagen, hebben nu allen medegewerkt tot een dergelijk resul taat. Het gevoel van nuttigheid, van noodzaak was eindelijk wakker ge worden, en door samenwerking was meteen de kracht gevonden, welker bestaan vroeger ontkend was. Ook de onthouders, de twijfelmoedigen waren thans tot eene- daad ge komen. Met de afsluiting en drooglegging der Zuiderzee zal het evenzoo gaan; ook deze zaak heeft alleen noodig het opgeven van de politiek van onthouding: het aanvaarden van de daad. De kosten van het werk moeten zich verdoelen over een groot aantal jaren, zoodat per jaar gemiddeld slechts een betrekkelijk klein bedrag benoodigd zal zijn. Volgens de laatste ramingen zullen de uitgaven in totaal bedragen f234 millioen, waarvan ge middeld por jaar f 8 millioen zou zijn te verbruikendat geld wordt dan niet besteed voor improductieve uit gaven, maar 194,000 Hectaren zeer vruchtbare grond wordt daardoor verkregen, de productiekracht van het land wordt aanmerkelijk ver hoogd, en de zekerheid verkregen dat in de toekomst de waterstaats toestand der vjjf omliggende provin cicn b(j eenige geheel kan worden beheerscht, bij de overige zeer ver beterd, terwijl .onbeperkte aanvoer en afvoer van zoet water kan worden verkregen. Daarom behoeven die f8 millioen bet jaarlijks budget ook niet te bezwarenals dienende voor pro ductieve werken kunnen zij uit leening worden gevonden, terwijl de amor tisatie van zelve komt uit de latere opbrengsten. Alleen do schade, welke thans in éóa nacht is toegebracht, zal mis schien gelijk, zijn aan de totale kos ten van de afsluiting met een dijk' van Wieringen naar Piaam, die ge bouwd wordt op eene wijze, dat soort gelijke storingen zonder bezwaar kun nen worden weerstaan .Toujours a quelcuo chose malheur est bon"; moge ook bier hot groote ongeluk, ons land overkomen, tot die zegenrijke uitkomst leiden. De groote voorstander en men mag ook wel zeggen de groote oplosser van het Zuidorzeevraagatub, onze tegenwoor dige minister van waterstaat dr. C. Lely, heeft zijn wetsontwerp thans ge reed, dat eerstdaags de Staten Generaal zal bereiken. Mogen Nederland en zijn vertegen woordiging dan ernstig bedenken, wel k een zware verantwoordelijkheid een verder dralenmet uitvoering met zich zal brengen De Zuiderzoe Vereeniging heeft dik wijlsmet klem gewezen op de rampen, die het gevolg waren van don hoogeri watervloed in 1825. Zij sprak voor doovomans ooren, want och, het was reeds zoo laug geleden 1 De vloed is tbaus erger geweest dan in 1825, de gevolgen z(jn veel omvangrijker. Zal men nu leering willen trokken uit deze harde les DE OORLOG. De algemeens toestand. Da voornaamste gebeurtenis op de onderscheidene gevechterreinen is de hervatting van den slag aan de grens tusschen Besarapië en Boekowiria, welken de Oostenrijkers den naam „Nieuwjaarsslag" hebben gegeven. Het telegram daarover isaaumerkoljjk vertraagd en behandelt oerst de gebeur tenissen van den dertienden. Op dien dag vielen de Russen, volgens het Weensche bericht, zoo hevig aan als zij nog nimmer tevoren hadden ge daan. En weer was het op dezelfde plaatsen als te voren, bij Toporoutz, ten Noordoosten van Czernowitz, en bij Rerancze, iets meer naar het Zui den. De aanvalskoloones waven dit maal niet minder dan twaalf, ja soms tot veertien gelederen diep. De aan vallen werden viermaal, op sommige plaatsen zelfs zesmaal herhaald. Geen wonder dat het Weensche bericht den tegenstander „taai" noernt., waar het er tevens bij vermeldt, dat hij nergens een voet vooruit is gekomen. Later is rust ingetreden. Geduchte aauvallen der Russen trek ken weder eens de aandacht naar het gevechtsterrein in den Kaukasus. De aanvallen zijn uitgevoerd tegen zoo wat het heelc frout ten Zuiden van 'de reeds uit do oudheid bekende rivier, Araxes, maar hebben, volgons de Turken tenminste, totdusvor even weinig succes gehad als die aan de Bessarabische grens. Evenwel zijn zij een nieuw bewijs van het spoedig herstel van de Russische stiijdkrach- ten en kunnen z(j er- allicht toe bij dragen den Engelschen in Mesopota- mië wat lucht te verschaffen, waar het misschien wel voornamelijk om te doen is. (j,N. Rott. Ct.") Op Korfoe. Athene, 16 Jan. De prefekt van Korfoe meldt dat vandaag Servische troepen uit Albanië zijn aangekomen. In overleg met de bevelvoerende offi ciereu van de geallieerden besloot de overheid die troepen naar het eiland Ptychia tegenover de stad Korfoe te De Servische Kroonprins is ook met de officieren van zijn staf uit Skoetari te Korfoe aangekomen. Ko ning Peter van Servië is aan boord van oen Franscbe torpedoboot gis terenavond te Edipsos aangekomen. Van het Russisch-Turksche front. Konstantinopel, 17 Jan. Dö vijand heeft ook gisteren zijn aanvallen tegen onze stellingen ten N. en Z. van de rivier Araxes voortgezet. In dozen sector moesten ouzo troepen, die sedert een week aanmerkelijke strijdkrachten op de vijandelijke vleu gels in de nabijheid van het Ida-dal tegenhielden, uit hun vooruitgescho ven stellingen eenige kilometers terug trekken. Ten Zuiden van de Araxes hebben wij den vijand in gevechten op korten afstand in de vooruitgeschoven stel lingen groote verliezen toegebracht en een menigte wapeDen buit. maakt. Gezonken schepen. Londen, 17 Jan. Lloyds meldt: De Spaansche stoomboot „Belgica" (206S ton) is gezonken. Drie en twintig leden der bemanning zijn gered. BUITENLAND. Amerlkaansche duikboot gezonken. New York, 15 Januari. De Amori- kaansche duikboot „B 16" is gezon ken, tengevolge van een ontploffing op de marinewerf te Brooklyn. Naar verluidt, zijn er 20 dooden. Groote brand in Bergen. Kristiania, 16 Jan. Gisteravond is in Borgen een brand uitgebroken, die tot 9 uur 's morgens heeft ge woed. Het vuur greep tengevolge van den krachtigen Noorderwind snel om zich heen. De zakenwijk heeft vooral geleden. De meeste pakhuizen voor koloniale waren gingen in de vlammen op. De schade wordt voor- loopig op 50 millioen kr. goschat. De telefonische on telegrafische verbindingen zijn verbroken; de spoor wegverbinding is in sland gebleven. De brand is de grootste, die ooit in Noorwegen is voorgekomen. Te Kris tiania worden inzamelingen voor de hulpbehoevenden gehouden. Kristiania, 17 Januari. Gisternacht om 3 uur is de brand gestuit. Ongo- veer 400, meerendeels zeer kostbare groote gebouwen, zijn afgebrand. Do totale schade wordt begroot op on geveer 100 millioen kronen. Ongeveer 3000 menschen zijn dab loos geworden. De oorzaak van den brand is nog niet opgehelderd. 5!S==5=Ï—SB55-— PLAATSELIJK NIEUWS. Hr. Ms. „Hertog Hendrik" is Zaterdagmiddag te 2 uur alhier bin nengekomen. Het beroep in de 5de stand plaats van de Herv. Gemeente Hel der is door da. C. J. Warners aan genomen. Taptoe. Hedenavond 8 uuv taptoe, afmarsch Havenpleiu. Chr. vau Abkoude komt Donder dag a. s. in Tivoii en zal aldaar zijn Hollandache Poppenkast vertoouen, en volgens de advertentie iu dit num- heeft hij een geheel nieuw programma. De oprechte „Haarlemsche Courant" zegt het volgende over zijn vertoo ningen De heor van Abkoude heeft een zeldzame gave van vertellen. Hij doet dat zoo echt leuk, zoo echt in den kindertoon, boeiend, nu eens den hu mor naar voren latend treden, dan weer drukkende op den ernst. Het was dan ook verbluffend mooi en het. werd zoo heel echl friseh verteld tevens. Een Poppenkastvertoouing moet mon zien en bijwonen om uit te ma ken, of ze goed is of niet. Deze ver tooning was éénig, het jonge volkje schaterde het uit van de pret. De Marine-tooneelvereeniging ,.,Tot Vermaak Vereeuigd" zal a.s. Donder dageu Vrijdag 20 on 21 Januari hare derde uitvoering geven in de Marine cantine. Dezen keer zal de avond eindigen met een bal, zoodat er misschien nog meer bezoekers zullen komen dan gewoon lijk. De uitvoeringen dezer vereeniging wordon zoo druk bezocht, dat eene aanbeveling geheel onnoodig is. Ofschoon de toegang tot de cantine alleen vrij is voor militairen, kunnen door deze burgers worden geïntrodu ceerd. Bak- en braadproeven der Oliefabrieken Calvé Oolft in „Tivoii" op Maandag 17 Jannari on daaropvol gende dagen. Ondanks den grooten watersnood in ons land en de vj'ooselljke men- schenslachting daarbuiten, gingen de koobproeveu gisteren toch door. En 't was göèd gezienIn tyden toch, zwaardrukkend van onheil, heeft een mensch een kleine opkikkeriug heel org noodig en boven dien waar 't hier vooral nog om ging de vreeselljke duurte, tonga volge van den oorlog, doet reikhalzend uitzien naar voedingsmiddelen, waar van de prijs, ondanks alles, billijk is gebleven en de kwaliteit niets te wenschen overlaat. En zoo was dan een schare belang stellenden dien eersten middag bijeen, niet al te veel natuurlijk, maar daar ben je nu eenmaal Hollander voor, eerst de kat eeDsuitden boom kijken. Als jarenlang trouwe verbruikster der Delftsche slaolie en sinds den laatsten tijd ook van het plantenvet Delfia weet ik bij ondervinding hoe prettig hot met doze producten wer ken is en betreurdo dus me iemand 4 anders de minder goede opkomst. Enfin, als de dames lezen hoe fijn alles smaakte en hoe in-keurig de boel er uitzag, zullen ze wel gauw eens in massa een kijkje en pi oefje gaan nemen, 't Kost immers niets en je hebt er een aardig middagje door. En 't waslijn! De tafels eenigszins in hoefljzervorm opgesteld, prijkend met reuzen-bouquetten, witte seringen 011 aardige potjes met roode tulpen en over het smetloos tafellinnen takken friseh groen mot losse bloe men. Dan de keurige bedieniDg, alles 'blinkend van reinheid on een mijn heer, die u tusschen het proeven door, alles zoo heel duidelijk vertelt en uitlegt. Optafelstonden behalve de bloemen natuurlijk veie flesschen slaolie, pakken en bussen Delfia en in flesch- jes de oorsprong der Delftsche slaolie, de apennootje3 of aardnootjes of sousjes of hoe je ze noemen wilt, ongepeld, gepeld en gereed om te verwerken. De Delftsche slaolie vanaf f 1.00 de flesch is die, welke het eerst na de persing, verkregen wordt, daarom de fijnste, doch surflno van 85ct.de flesch, ia ook heel goed voor alles te gebruiken. Voor de bak- en kookproeveu nam men uitsluitend die van f 1.00, we kregen er als hors-d'oeuvre zalm en sla met mayonnaise, daarna vier vleezen gebakken in slaolie, over heerlijk on prachtige jus, slechts met weinig natuurboter er bij. dan gebak keu aardappels, goudgeel, hutspot met Delfia en voor dessert een flensje. Zoo u ziet, een heel menu en alles voortreffelijk. 't. Geeft een enorme besparing en dames, dio tot nu toe slechts duur vet ■met natuurboter nameD, zullen eens zien, hoeveel voordeeliger ze kunnen koken, als ze de producten van de fabrieken Calvé—Delft gaan gebrui ken. Toen de demonstratie geëindigd was, of op zijn Hollaudsch, toen alles op was, zei die mljnboor zoo leuk „en nu, dames, is de film afgedraaid," en we konden naar huis gaan. Tot en met Vrijdagmiddag staat „Tivoii" echter nog gastvrij open voor alle serieuze bezoekers en dus zeggen wij, evenals Paljas hier vroeger op de kermis „Treedt binnen, dames en hoeren, komt ziet en overtuigt u van de waarheid 1" Nobma. Een geheimzinnig voorwerp. Toen Vrijdagmorgen de geweldige noord westerstorm, die zooveel onheil bracht over deze provincie, was uit geraasd en de woedende en kokende Noordzee langzaam tot bodaren kwam lag er, op de glooiing vau den zeedyk, vlak tegenover de batterij die het zeegat van Texel beschermt, een geheimzinnig voorwerp. Naar schat ting 3 meter lang, pl.m. 2 breed en IJ hoog, bleek hot bij nadere be schouwing een massief houten ge vaarte te zijn, zeer soliede gemaakt van zware houten balken, opgevuld met hout en verankerd aau een stalen tros ter dikte van een mansarm, die, op eenigo moters lengte, als een draad was afgeknapt, doch overigens secuur bevestigd was aan het reusachtige houtblok. Men verdiepte zich in gis singen wat het wel wezen konsom migen meenden, dat het behoord had aan een of ander havenhoofd, andereu, die dichter bij de waarheid meenden te zijn, meenden, dat het een mijn- versperring was, daar het voorwerp zóó vervaardigd was, dat hot juist ouder water drijvend bleef. Op dit laatste thema borduurden fantasten gretig verder en wisten weldra te vertellen, dat het voorwerp afkomstig was van oen mijnversperring der E0gelachen uit het Kanaal, die ge diend had om sterke uetten te span nen, waarin vijandelijke torpodobooten en dulkbooten zouden kunnen vast raken. En nog verder ging dc spraak makende gomeente, eu fantaseerde, dat uit nu Engeland's geheime ondor- zcesche verdediging was, die door den meedoogenloozen wind verraden was. Maar bij nadere informatie ter be- voegdor plaatse bleek het, dat althans doze fantastische veronderstelling go- schrapt moest worden uit-de rij der mogelijkheden. Wel bleek het voor werp afkomstig "uit den mond der Theems, maar met den oorlog had het niets te maken, 't Bleek een doodgewone z.g. meerboei te zijn, zooals men die overal vindt. Intusschen is het merkwaardig, indien werkelijk dit voorwerp door den storm is losgeslagen, dat het in dien éénen stormnacht den afstand van ruim 300 K.M. van den Theems mond tot aan de Heldersche kust" zou hebben afgelegd. Misschien is het reeds vroeger losgeraakt en heeft het rondgedobberd op de baren, voor de schepen een gansch niet te onder schatten gevaar opleverend. Hoe wij niet in Anna Paulowna kwamen. Een verhaal dus, in negatieven zin. En ook niet geschreven in pluralis majestatis, want die „wij" was een gansche trein vol, met de goederen wagens incluis „Franco bestelgoed", noemde .een grappenmaker hot, maar 't bleek, evenals wij allen, ouaflever- baar. 't Zat zoo in elkaar: Zondagmorgen was op het perron vau ons station tout Helder vereeuigd. Aan 't-loket, (of laat ik spreken van de loketten, dat staat beter, en je hebt er tocb ook twee, mot K.M. boekjes meegerekend zelfs drie), aan de loketten dan was het niet andors dan „dagretour Anna Paulowna", of „dagretour Oudesluis". En „iedereen" wilde den watersnood met eigen oogen- zienwaarnemen of het nu beusch zoo erg was als men zeide. Er waren er, al de matineuzeu, die reeds vroeg gegaan waren en met den 9-uurs trein terug kwamen, maar z(j haddon niet veel meer gezien dan het station. Wij allen echter, wilden verder den polder in. Maar we gingen niet. Hierdoor niet omdat er geen treinjwas. Want de trein die on3 brengen moest, was nog niet binnen, en 't was al ver over tijd. Allerlei geruchten deden de ronde; een der andere polders (Anna Paulow na bestaat uit drie polders), zou even eens ondergeloopen zijn, het station was niet meer te bereiken vanwege het waterde spoorweg onder mijnd allemaal angstwekkendo berichtou en we wisten niet wat er van te denken. Eindelijk kwam de trein, waarop we wachtten, binnen. Op het smalle perron, waar reeds de inhoud van een boordevollen trein bijeen stond, loste zich nu de binnenkomende trein, zoo dat het con oogenblik angstwekkend benauwd werd. Er kwamen vluchte- liugen uit den polder mee; die vrouw daar met haar omslagdoek over het bloote hoofd, was bepaald eene, die voor het water gevlucht was; dtór, die menschen met pak en zak op den rug, ook. Wij klampten een vriende lijk oud-boertje aan, met een geweldig pak op zijn rug. „Hoe is 't ginds, vader?" „Schrikkelijk, meneer, schrik kelijk De West-polder staat óók blaDk hot water komt tot aan de rails van 't spoor. Wel vierhonderd koeien zijn verdronkon Dus tochDc geruchten blekon waar to zijn; wisten we nu maar of we weg konden. De trein stond alweer voor vertrek gereed en de reizigers namen'hunne plaatsen in. „Hun" plaatsen, dat is hier overdrachtelijk, want in den coupé le klasse, waar wij in terecht kwamen, bevonden zich le, 2e on 8e klasse-reizigers, maar wat nood, als we maar gingen. Dit laatste werd hoe langer hoe meer problematisch. Het stationper- soneel liep het hoofd omsteeds maar meer kwamen telegrammen aan en orders, dio elkander tegenspraken. Binnen in den trein laaiden de dis cussies op. „We gaan nu weg, maar 't is do vraag of we weer terugkun- neo", zeide een. „Ik raag zoo'n avon tuurtje wel", meende een ander. „Après nous le déluge", trachtte een grappenmaker geestig to doenhij word aanstonds op de vingers getikt door no. 4, die zeide: „Avant nous, bedoel je". .Als de spoorweg maar niet inzakt", fantaseerde no. 5, en twee andéren, met materieeier be hoeften, betwijfelden of je er wel wat te eteri kon krijgen Tenslotte gingen we een eindje vooruit: het begin. Jawel, üiaarvan het einde. Daarna kwam de order „allen uitstappen. Trein gaat niet weg En daar stonden we op do keien: gestrande Zondagsreizigers. Een dich terlijk aangelegd jongmensch citeerde „Ich sah das goldne Land [hinüberwinken, Mein Aug' erreicht' es, [aber nicht mein Fuss", Toen liepen we allen storm naai de loketten. De maatschappij,|die zoo'n goeie" had dien morgen, bleek ten slotte, een strop te hebben van geweld. rastig gebakerde trachtte de juffrouw van don stationsboekhandel over te halen het kaartje interuilen, daar hem het afwachten aan het loket te lang duurde. Maar de juffrouw schudde het blond-gelokte hoofd neen, Nick Carters en Lord Lister's en zóo, dat kon zij verkoopen, maar geen dagretours voor den polder. Toch vergistten zij zich, die meen den, dat het geheele spoorwegverkeer verbroken was. Want om twaalf uur jing weer een trein en ook lator bleek iet verkeer tamelijk normaal. Dat deze trein niet reed was een order van de militaire autoriteiten. Hoe de toestand in den polder was, daarover zal u een ander correspondent beter inlichten, een die er geweest is, het geen des namiddags ook al tot de zeldzaamheden behoorde, want alles was afgezet en bewaakt. BINNENLAND. Da mail van de „Oranje" van boord gehaald. Het s.s. „Oranje" vau dc Stoom vaartmaatschappij Nederland is Zon dagavond Amsterdam binnengekomen doch zonder mail. Deze is, met de postpakketten, bij. Duins door de En- gelsche autoriteiten vau boord gehaald. De Maashaven. Naar Lloyds uit Galais meldt is het Nederlandsche stoomschip Maas haven, dat- in het Kanaal door de bemanning werd verlaten, nadat hot op een mijn was geloopeD, bljCalais gestrand en in tweeën gebrokeü. Het mijnengevaar. Bij IJmuiden zijn twee mijnen aangespoeld, van welke een tusschen IJmuiden en Zandvoort ou de andere tusschen IJmuiden en Wijk aan Zee. Beide zijn tot ontploffing gebracht. Een andere benoorden IJmniden aan gespoelde mijn is voorloopig onder militaire bewaking gesteld en zou gisteren onschadelijk worden gemaakt. Terug. Twee Duitsche vliegers, luitenant Proznek en vliégmeester Riedel, die op 12 dezer gered werden van een defect vliegtuig door de bemanning van het lichtschip Noord Hinder en aidaar aan boord werden gebracht, zijn van dat lichtschip overgebracht naar Vlissingen. Thans heeft de Regeering beslist dat zjj naai- Duitschlandkunnen terug- keeren. Over boord geslagen en verdronken. Te Vlaardingen is binnengekomen de zeiltrawler Sch 169, waarvan do 40-jarige schipper J. van der Zwan, wonende te Scheveningen, op de Noordzee door een stortzee overboord is geslagen en verdronken. Hij laat een weduwe met 4 kin deren na. Voorts kwam binnen de zeiltraw ler Sch 380, waar vau een matroos, de 48 jarige Pronk, wonende té Sche veningen, over boord was geslagen en verdronkon. De man laat een weduwe met 6 .kinderen na. Overboord-geslagen. Van den stoomtreiler Louis Groen Jr., die veel van don storm heeft ge leden, zijndooreen stortzeede schipper, de stuurman en een matroos over boord geslagenze konden alle drie met veel moeite gered worden. Brand te Nijkerk. Bij de ellende van de overatrooming kwam nog het uitbreken van een brand bij den apotheker. De burgerij was met behulp van militairen den brand spoedig meester. Het dienst meisje viel brandend uit het raam. Met hevige brandwonden overdekt werd zij naar Utrecht vervoerd waar zij in het ziekenhuis spoedig over leed. Een man die bij het leegmaken van den kelder hielp, kreeg ook brandwonden, en moest eveneens weggebracht worden, en zal wellicht de oogen niet meer kunnen gebruiken. En zekere van Drie, welke tijdens de ontploffing eveneens in den kelder was, werd later doodgevonden. Smokkelaars doodgeschoten. Gisternacht trachtten twee smokke laars, woonachtig te Berg-en-Dal, zakken met rijst over de grens bij Beek te smokkelen. Zij werden dooi de Nederlandsche kommiezen betrapt en namen de vlucht in de richting van Berg en Dal. De douane beambten, die van hun vuurwapenen gebruik moesten maken, gayen vuur en wond den den een in den hals, den ander in de buik,-met het gevolg dat beidon overleden. Tragisch einde. Twee Arnhemmers, zwagers, had den een plan gemaakt om spek en Planta naar Duitschlaud te smokkelen Beladen met een flinke hoeveelheid smokkelwaar gingen zij in den nacht van Zaterdag op Zondag per rijwiel op weg. Zij reden langs den ouden spandljk in de richting van Wester voort en vermoedelijk hebben zij hun rijwiellantarens niet ontstoken; In den ouden spoordijk zijn eenige brug gen zonder leuning en bij het pas seer en van één dezer bruggen is de vóórrijdende man te dicht aan den kant gekomen en van de brug in het overstroomde Velporbroek ge stort. Hij is jammerlijk verdronken. Pogingen van zijn zwager, bijgestaan door een te hulp geschoten schild wacht om den te water geraakte te redden, hadden geen resultaat. Hevig ontsteld keerde de andere wielrijder huiswaarts het lijk van den zoo nood lottig omgekomen man werd Zondag morgen opgovischt. Vijf werklieden bedolven. Een noodlottig ongeluk, waarbij menschenlevens zijn te betreuron, heeft Maandagmorgen omstreeks 11 uur plaats gehad aan den Wester voortschen dijk te Arnhem. De bouw van een melkinrichting, hoek Vijzelstraat en Westervoortschon Dijk, was zoo ver gevorderd dat in een der benedenlokalen de stucadoors aan het werk konden gaaD. Op het dak waren metselaars en loodgieters bezig met werkzaamheden aan het groote reservoir van gewapend beton, dat op het dak was geplaatst. De muren van het gebouw zijn nu Maandagmorgen plotseling onder het gewicht van dit reservoir bezwo- ken. De eigenlijke oorzaak is nog met vastgesteld. Met dondsrend ge weld stortte het reservoir naar be neden, muren verbrijzelend en scheu rend, zoodat iu een oogenblik het gebouwd word tot een puinhoop. Alleen de buitenmuren bleven ten deele staandie aan den kant van de Viytstraat is evenwel geheel inge stort. Onder de neerstortende massa wer den naar de aanvankelijke opgaven luidden vyf werklieden bedolven. Drie hunner werden gewond te voor schijn gebracht. De toestand van een hunner is zeer ernstig. Twee werk lieden konden niet bereikt worden. Zij liggen geheel onder het puin van het reservoir en zijn, naar moet wor den aangenomen, terstond onder het reservoir verpletterd. Hot opruimingswerk is uitermate gevaarlijk en gaat met groote moeite gepaard. De ramp in den Anna Paulowna Polder. Met stoorasloepen van de marine, motoren van den Laugedljlc en prau weu heeft mon getracht nog vee te redden, uit den Oostpolder. Slechts enkele dieren heeft men levend aangebracht. Bij de meeste boerderijen waren du dieren dood. Deze wordon naar do Wier iugor waard gebracht. Zondag hingen by een slager aldaar 21 koeien. De 2 kinderen, die men eerst ver loren waande zijn terecht; De be manning van een raarinesloep hoor den de kinderen Zondagmiddag schreien in eene boerderij, waarna zij spoedig uit hun benarde positie werden verlost. Vanaf "Vrijdagmorgen 4 uur hadden zij zich geborgen op 'I in de schuur opgetaste stroo, zich voedende met tarwe. Het waren kinderen van S en 9 jaar. Het nog niet overstroomde ge deelte van Anna Paulowna is - uil; voorzorg reeds door vele huisge zinnen verlaten. Het vee is naar Koegras gebracht. Alle openiDgen in dcu spoorweg zijn du voldoende gestopt. De doorbraak in den Zeedijk is door de geweldige kracht, waarmee het water in- en uitstroomt groott en zeer diep geworden, zoodat hel voorloopig onmogelijk is het gat te dempen. Men wil nu een afsluitdijk maken in den vorm van een halve ring, om daardoor het indringen van het zeewater onmogelijk te maken. Van af 18 Januari mogen',alleeu inwoners van Anna Paulowna iu deze gemeente worden toegelaten op ver toon van een bewlj3, afgegeven door den burgemeester van AnnaPaulowna. Anna Paulowna. Maandagavond. De Wieringerwaard en de Zijpe buiten gevaar. Te Zijpe is bij Oude Sluis eene sluis, waardoor de schepen uit Anna Paulowna in de Zijpe komen. Dezo sluis staat sedert jaren open. Toen deze nu voor de waterkeering ge sloten werd, bleek zij niet in orde, zoodat hot water in de Zijpe drong. Met vereende krachten heeft men met mest, zand enz. de geheele sluis dicht gegooid, waardoor het gevaar was geweken. In den dijk tusschen Wieringer waard en Anna Paulowna zijn twee groote openingen, waarvan de eene dient voor de waterloozing van.Wie ringerwaard en de andere voor door gang van de tram van de van Ewljcksluis. Beide openingen "had men dicht gemaakt, doch toen de Oostpolder ondergeloopen was, bleken beide gaten Diet goed dichtgemaakt te zijn. Het water drong onder de afsluitingen door bij de Wieringer waard, Men heeft met groote in spanning beide gebreken weten to herstellen. Het water is thans vol doende afgesloten. Wieringon, 17 December. Nu de ergste consternatie voorby is, kuunen we van hier een overzicht geven van de aangerichte storm schade. Evenals alle andere polderdijken heeft ook de „Waard Nieuwlaud"- polder-dijk zeer geleden. Eén bros is zelfs 80 Meter lang. Toch bleef door tydig optreden de polder gespaard, hoewel men den geheelen nacht het ergste vreesde. Bij de groote uitwateringssluizen van het oude land zijn allo wierdijken weggeslagen. De daarachter gelegen aarden dyk heeft het echtor gehouden. Een wieren dam van de Rijkshaven te den Oever sloeg stuk en werd by groote stukken over den dijk geslagen. Alle straten van het dorp waren door het zeegras versperd. Het zeewater dat by massa's over den dyk rolde liep de woningen binnen. Eon viseh- scbuit in die haven sloeg vol water en zonk. Ook de groote steenen dam en depaalBchermen zijn stuk geslagen. Overigens in alle dijken bres by bres, doch doorbraak had niet plaats. De schade loopt echter in de duizenden. Langs onze dijken drijft het vol wrak hout, vei dronken runderen, schapen, varkens en pluimvee en allerlei andere voorwerpen, die bij ebbe uit den Auna Paulowna polder de Zuiderzee opdryven. Het vee wordt hier opgevischt en bij de slagers opgehangen. Het vleosch is nog bruikbaar. Ook komen geheele gezinnen uit dien ondergeloopen polder hier een onderkomen zoeken. De aanblik is hoogst treurig. De meeste vrouwen en kinderen zijn ziekelijk van koude en ontbering. Dr. de Goeje verleent geregeld hulp. De menschen worden hier van het noodige voorzien. Nu ook de Westpolder van-Anna Paulowna is ondergeloopen is onze postdienst op Anna Paulowna geheel gestaakt. Reeds zijn we verstoken vau telephonische verbinding, daar sedert den storm de kabel in de zee is ge broken. Nu ook van geregelde post verbinding met den vasten wal. Morgen zal de postboot naar Medem- blik varen. Hoogstens zal er dus voorloopig éénmaal verbinding mot den vasten wal zijn. Wieringon is thans dus wel geïsoleerd. De Watervloed. I De berichten van heden morgen. Rondom Purmerend ziet het er nog treurig uit. De verbinding met Amsterdam is verbroken. Alleen met Hoorn is nog verbinding per trein, met Alkmaar per tram. Uit den Purmer zijn reeds honderden stuks vee door de boeren weggevoerd. By do zwakke punten van den Pur- merdijk werden posten gezet. De Wyde Wormer houdt het nog steeds uit, dank zij de hulp van 300 militairen, die den dijk steeds op de punteD, die zich dreigen te begeven, versterken. Want het water in den Oostzaner Polder stygt - hoewel zeer langzaam nog steeds. De toostend blijft voor de Wormer dus nog altijd kritiek. In de streek van Zaandam wordt de Oostelijke oever van de Zaan, welko tevens ringdijk is van den Oostzaner Polder, versterkt en op gehoogd. De berichten uit Landsmeer mel den eveneens, dat het water nog steeds stygt. Maandag wies het wa ter l'/i dM.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1916 | | pagina 2