J
eerst niet wilden verlaten, moesten
ten slotte toch worden afgehaald.
Zaterdagavond reea het water weder
hard. De sluis bij Nieuwendam, welke
Waterland met het Y verbindt, werd
met balkeu verstrekt. Toen het
waterook Zondag niet viel, werd
aan de kant van het Y de sluis
met zand volgegooid, met het oog
op mogelijke gebeurtenissen.
BH Harderwyk was het water-
Zaterdag al een heel stuk weggetrok
ken. Tijdens den storm lagen er drie
schepen op de reede. Een daarvan is
gezonken. Toen d6 schipper zag dat
het vaartuig niet meer te behouden
was, heesch hij de vrouw en vier
kinderen in een zeildoek in den raast.
Met de knecht volgde hü spoedig.
Door eenige moedige visschers uit
Harderwijk werden zij uit hunne be
narde positie gered.
In den omtrek van N ij k e r k zijn
alle landen door het zeewater over
stroomd. In het plaatsje zelf steeg
het water zoo hoog dat dc bewoners
een toevlucht moesten zoeken op
bovenverdiepingen of op den zolder.
Do boeren in de polders, welke op
de zolders gevlucht waren, konden
slechts met moeite gered worden.
Meermalen moesten in het dak gaten
gohakt worden om de menschen uit
het huis te kunnen krijgen.
Te E e m n e s is het aan de mili
tairen gelukt den dijk te stoppen. Bij
de Gooische meent is het 25 M. breede
gat ook zoo goed als gedicht. Bun-
schoten ligt nog geheel geïsoleerd.
'De telegrafische en telefonische ge
meenschap isjverbrok6n. De visschers
lieten Zaterdag hun schepen zinken
om stukslaan te voorkomen. Twee
mannen, welke kalveren trachtten te
redden, verdronken. Het vlot met de
kalveren is aangespoeld.
Zondagmiddag werd uit een boom
een oude man gehaald, welke daar
uren lang had gezeten. Spaken
burg is eveneens niet te bereiken.
Uit Noord-Brabant.
De dijk van de Amer, is bij de
grens van de gemeente Lage-Zwa-
luwe doorgebroken. Een groot ge
deelte van het land benoorden den
spoorlijn liep onder. Da polders in
de Biesbosc.h staan blank. Bij
Waspik en Raamsdonk zijn
eveneens polders ondergeloopen.
De spoorwegverbindingen Rotter
dam—Dordrecht en Amers
foort-Zwolle waren Zaterdag
weder hersteld.
De berichten van Maandagavond.
Maandagmiddag te 4 uur was
- toestand vrij stationair. Het water
steeg toen niet meer. Maar wat ge
beuren kan weet niemand. De toestand
was ora 4 uur zoo, dat bij eb geen
water meer door de gaten in de dijken
binnenkwam, doch bij vloed stroomde
het nog met kracht naar binnen.
Zondagavond werd uit E d a ra ge
meld, dat het binnenwater iets daalde,
en dat men hoopte op het behoud
van den Purmer en den Zeevang
polder. Langs de dijken werden kist
dammen aangebracht welke met
cement werden versterkt.
Bij Purmerend is de toestand er
niet beter op geworden. De geheele
polder Purmerland is overstroomd,
De langs het westen daarvan loopende
ringdijk van de Wijde Wormer werd
ernstig bedreigd, en dreigde door te
kreken (evenals in 1825). Met ver
eende krachten tracht mon de dijken
op te hoogeti. Zondagmiddag vloeide
het water tot in het nieuwe stadsge
deelte van Purmerend. Gistermiddag
echter stroomde het met geweld in
do stadsgracht. Even buiten de stad
staan de huisjes onder water.
Uit de W U d e Wormer werd
Maandagmiddag gemeld, dat de Pol
der nog vry van water was. Echter
stond het op sommige plaat
aan den kruin van den Dijk.
Maandagmiddag is te Huizen
de havenkade overstroomd. De
wonors vluchtten naar de bovenge-
legeu verdiepingen.
Injden Oostzaner-polderwas
het water steeds wassende. Zondag
middag rees het water 5—6 cM. per
uur. Toen de eb intrad kon het water
door de Wilhelmina sluizen
worden op hot Noord-zeekanaal. Maan
dagmorgen bedroeg de stijging
echtor niet meer dan Va c.M. per uur.
De kust van het W o s 11 a n d is
sterk afgenomen. Behalve de aan
stuivingen zijn eonige Meters duin
weggeslagen. In de hoofden kwamen
groote gaten.
In Groningen.
Tengevolge van de doorbraak in
den Oalaudschen dijk en opstuwing
van hot water uit het Leekstermeer
staat de landstreek Paterswoldo tot
Assen in Zuidelijke richting, en, van
faterswolde tot Zevenhuizen in W.
richting geheel blank. Naar schatting
staan ongeveer 25 000 H.A. onder
water.
In den Groetpolder wist men
de (gaten in den zijdijk steeds te
stoppen. De toestand was daar echter
nog steeds kritiek. De betooners van
Aartswoud, welke gemeente bij oen
doorbraak ernstig wordt bedreigd,
brachten hunne goederen reeds in
veiligheid.
Tusschen Andljken Wervers-
hoof was de toestand Zondagmiddag
nog zeer ernstig. Vooral bjj den vuur
toren van de Ven is de dijk sterk afge
nomen. Dag en nacht wordt met
800 man gewerkt om den dijk te
behouden.
Een harde les.
Een harde les noemt mr. G. Visse
ring, die voorzitter is van de Zuider
zee-Voreeniging, den watersnood in
de landen aan de Zuiderzee. Aan zijn
artikel in het „Handelsblad" is het
volgende ontleend:
„Nu is plotseling deze groote ramp
gekomen, die onnoemelijke schade
heeft veroorzaakt aan de welvarende
provinciën rondom de Zuiderzee; in
één nacht zien wij het omgekeerde
gebeuren van wat met de Haarlem
mermeer is geschiedmeest welva
rende landstreken werden plotseling
veranderd in een zilten waterplas
dyken, wegen, huizen, spoor- en
tramwegen werden in eenige uren
verwoest, het mooiste vee bij dui
zenden verdronken voor de oogen
"O" ~^*ers, die niet In
- dood worste
- gedeelte
n Neder-
-ak watei
van een door opwaaiing zoo groot
zoutgehalte, dat het gras misschien
in jaren niet meer zoo zal groeien,
de vaarten, tochten, slooteu, enz.,
alle sterk zouthoudend gewordou zijn,
met alle nadeelige gevolgen voor de
gezondheid van mensch on dier
daaraan verbonden; terwijl er geen
kans meer zal bestaau dit water weder
te verzoeten, tenzij uit regenval, wat
jaren zal durende mooiste grond
voor geruimen tijd veranderd in eau
moeras met miasmen een groot deel
van Noord-Holland werd met onder-
ing bedi'eigd.
Is die ramp daD inderdaad noodig
jeweest om ook in deze zaak ons
and wakker te schudden?
Twijfelmoedigheid is een zeer op
den voorgrond komende eigenschap
dor Hollanders. Zij koesteren als het
ware dien twijfel. Zij beroemen er
zich op, en doen het gaarne voor
komen alsof hun twijfelmoedigheid
eigenlijk de ware voorzichtigheid is.
Alsof voorzichtigheid niet veeleer ligt
in voorbereiding, in vooruitziendheid
van wat ons in de toekomst sterker
en beter kan maken!
Voorzichtigheid is niet belichaamd
in het negatieve, in het niets doen,
het zich onthoudenintegendeel in
het posttieve, in het tijdig nemen
van maatregelen, mits wel overdacht
en goed voorbereid, voor wat in de
toekomst ons het nuttigst wezen
kan.
Vasthouden aan het oude wordt
in ons land maar al te voel als hoogste
wijsheid betracht, en vooruitstre
vendheid met den naam van roeke
loosheid bestempeld door het vast
houden aan het oude heeft ons land
bij herhaling bittere ervaringen opge
daan. Do Twentsche woef industrie
is vóór 1840 te gronde gegaan, omdat
zy krampachtig wilde vasthouden
aan hare oude werkwijze, en de ver
nietigende concurrentie van Engeland
en Amerika slechts door toepassing
van hooge invoer tarieven, niet door
wijziging in hare fabricage wilde
afweren. Eerst toen eenige vooruit
ziende mannen de - oude weefgetou
wen geheel gingen afschaffen en de
goed overdachte nieuwe machines
gingen invoeren, werd de grondslag
gelegd voor den buitengewonen bloei
van het thans zoo nijvere Twente.
Bij de Zuiderzeezaak zien wij weder
dergelijke verschijnselenvelen bleven
zich blind starenop de tegenwoordige
gebrekkige visecherjj vaD een 3000
man, die ongeveer f2 millioen kun
nen besommen en hadden Tian geen
oog meer voor de breede toekomst,
van welvaart, welke opengelegd wordt
in de nieuwe drooggelegde gronden
voor meer dan 250.000 menschen,
die jaarlijks zeker meer dan 70 mil
lioen gulden kunnen produceeren,
afgezien van de nieuwe zoetwater-
visschery, die dan binnen de afge
sloten ruimte systematisch kan wor
den gekweekt.
In den oorlogstijd ontving de Zui-
derzee-vereeniging een verzoek van
een der groote reeders van ons land
om toelating tot het lidmaatschap,
ora redenen uitgelegd in bijgaand
schrijven
"„Heeft uwe vereeniging steeds mijn
sympathie gehad als een groot na
tionaal werk, de door den oorlog
gebleken afhankelijkheid van ons
land, van don invoer van graan,
heeft my doen inzien dat het droog
leggen van de Zuiderzee het eenige
middel zal zijn om een voldoende
binnenlandsche productie van graan
te verkrijgen, waardoor wij onaf
hankelijk zouden kunnen worden van
buitenlandsche markten welke ons
den aanvoer van graan onmogelijk
zouden kunnen maken.
„Deze productie is mijns inziens
meer noodzakelijk om onze natio
nale onafhankelijkheid te verdedigen,
dan een sterk leger, en om dus zoo
veel mogelijk mede te werken om
tot een droogmaking van do Zuider
zee te geraken, verzoek ik u beleefd
mij als lid uwer vereeniging te wil
len noteeren."
Er zijn zaken in ons land, die bij
sommigen een roep hebben niet tot
stand gebracht te kunnen worden
dat niet kunnen komt echter dik
wijls neder op een zich onthouden
wordt dit onthouden veranderd in
een actieve medewerking, dan ziet
men het onmogelijk geachte binnen
korten tijd tot stand gebracht.
Het gold in de latere jaren steeds
eene onmogelijkheid om in Neder
land esne groote Staatsleening met
welslagen uit te geven; een veertig
millioen werd reeds te veel geacht.
Nederland komt onverwachts voor
den oorlogstoestand te staan, een
leening van f275 millioen wordt uit
geschreven, en inschrijvingen tot
f 410 millioen worden ingeleverd 1
Die groote menigte personen, die
vroeger in onthouding hun grootste
wijsheid zagen, hebben nu allen
medegewerkt tot een dergelijk resul
taat. Het gevoel van nuttigheid, van
noodzaak was eindelijk wakker ge
worden, en door samenwerking was
meteen de kracht gevonden, welker
bestaan vroeger ontkend was. Ook
de onthouders, de twijfelmoedigen
waren thans tot eene- daad ge
komen.
Met de afsluiting en drooglegging
der Zuiderzee zal het evenzoo gaan;
ook deze zaak heeft alleen noodig
het opgeven van de politiek van
onthouding: het aanvaarden van de
daad.
De kosten van het werk moeten
zich verdoelen over een groot aantal
jaren, zoodat per jaar gemiddeld
slechts een betrekkelijk klein bedrag
benoodigd zal zijn. Volgens de laatste
ramingen zullen de uitgaven in totaal
bedragen f234 millioen, waarvan ge
middeld por jaar f 8 millioen zou zijn
te verbruikendat geld wordt dan
niet besteed voor improductieve uit
gaven, maar 194,000 Hectaren zeer
vruchtbare grond wordt daardoor
verkregen, de productiekracht van
het land wordt aanmerkelijk ver
hoogd, en de zekerheid verkregen
dat in de toekomst de waterstaats
toestand der vjjf omliggende provin
cicn b(j eenige geheel kan worden
beheerscht, bij de overige zeer ver
beterd, terwijl .onbeperkte aanvoer
en afvoer van zoet water kan worden
verkregen. Daarom behoeven die f8
millioen bet jaarlijks budget ook niet
te bezwarenals dienende voor pro
ductieve werken kunnen zij uit leening
worden gevonden, terwijl de amor
tisatie van zelve komt uit de latere
opbrengsten.
Alleen do schade, welke thans in
éóa nacht is toegebracht, zal mis
schien gelijk, zijn aan de totale kos
ten van de afsluiting met een dijk'
van Wieringen naar Piaam, die ge
bouwd wordt op eene wijze, dat soort
gelijke storingen zonder bezwaar kun
nen worden weerstaan
.Toujours a quelcuo chose malheur
est bon"; moge ook bier hot groote
ongeluk, ons land overkomen, tot die
zegenrijke uitkomst leiden. De groote
voorstander en men mag ook wel
zeggen de groote oplosser van het
Zuidorzeevraagatub, onze tegenwoor
dige minister van waterstaat dr. C.
Lely, heeft zijn wetsontwerp thans ge
reed, dat eerstdaags de Staten Generaal
zal bereiken.
Mogen Nederland en zijn vertegen
woordiging dan ernstig bedenken, wel k
een zware verantwoordelijkheid een
verder dralenmet uitvoering met
zich zal brengen
De Zuiderzoe Vereeniging heeft dik
wijlsmet klem gewezen op de rampen,
die het gevolg waren van don hoogeri
watervloed in 1825. Zij sprak voor
doovomans ooren, want och, het was
reeds zoo laug geleden 1 De vloed is
tbaus erger geweest dan in 1825, de
gevolgen z(jn veel omvangrijker.
Zal men nu leering willen trokken
uit deze harde les
DE OORLOG.
De algemeens toestand.
Da voornaamste gebeurtenis op de
onderscheidene gevechterreinen is de
hervatting van den slag aan de grens
tusschen Besarapië en Boekowiria,
welken de Oostenrijkers den naam
„Nieuwjaarsslag" hebben gegeven.
Het telegram daarover isaaumerkoljjk
vertraagd en behandelt oerst de gebeur
tenissen van den dertienden. Op dien
dag vielen de Russen, volgens het
Weensche bericht, zoo hevig aan als
zij nog nimmer tevoren hadden ge
daan. En weer was het op dezelfde
plaatsen als te voren, bij Toporoutz,
ten Noordoosten van Czernowitz, en
bij Rerancze, iets meer naar het Zui
den. De aanvalskoloones waven dit
maal niet minder dan twaalf, ja soms
tot veertien gelederen diep. De aan
vallen werden viermaal, op sommige
plaatsen zelfs zesmaal herhaald. Geen
wonder dat het Weensche bericht den
tegenstander „taai" noernt., waar het
er tevens bij vermeldt, dat hij nergens
een voet vooruit is gekomen. Later
is rust ingetreden.
Geduchte aauvallen der Russen trek
ken weder eens de aandacht naar het
gevechtsterrein in den Kaukasus. De
aanvallen zijn uitgevoerd tegen zoo
wat het heelc frout ten Zuiden van
'de reeds uit do oudheid bekende rivier,
Araxes, maar hebben, volgons de
Turken tenminste, totdusvor even
weinig succes gehad als die aan de
Bessarabische grens. Evenwel zijn zij
een nieuw bewijs van het spoedig
herstel van de Russische stiijdkrach-
ten en kunnen z(j er- allicht toe bij
dragen den Engelschen in Mesopota-
mië wat lucht te verschaffen, waar
het misschien wel voornamelijk om
te doen is. (j,N. Rott. Ct.")
Op Korfoe.
Athene, 16 Jan. De prefekt van
Korfoe meldt dat vandaag Servische
troepen uit Albanië zijn aangekomen.
In overleg met de bevelvoerende offi
ciereu van de geallieerden besloot de
overheid die troepen naar het eiland
Ptychia tegenover de stad Korfoe te
De Servische Kroonprins is ook
met de officieren van zijn staf uit
Skoetari te Korfoe aangekomen. Ko
ning Peter van Servië is aan boord
van oen Franscbe torpedoboot gis
terenavond te Edipsos aangekomen.
Van het Russisch-Turksche
front.
Konstantinopel, 17 Jan. Dö vijand
heeft ook gisteren zijn aanvallen
tegen onze stellingen ten N. en Z.
van de rivier Araxes voortgezet. In
dozen sector moesten ouzo troepen,
die sedert een week aanmerkelijke
strijdkrachten op de vijandelijke vleu
gels in de nabijheid van het Ida-dal
tegenhielden, uit hun vooruitgescho
ven stellingen eenige kilometers terug
trekken.
Ten Zuiden van de Araxes hebben
wij den vijand in gevechten op korten
afstand in de vooruitgeschoven stel
lingen groote verliezen toegebracht
en een menigte wapeDen buit.
maakt.
Gezonken schepen.
Londen, 17 Jan. Lloyds meldt:
De Spaansche stoomboot „Belgica"
(206S ton) is gezonken. Drie en
twintig leden der bemanning zijn
gered.
BUITENLAND.
Amerlkaansche duikboot gezonken.
New York, 15 Januari. De Amori-
kaansche duikboot „B 16" is gezon
ken, tengevolge van een ontploffing
op de marinewerf te Brooklyn. Naar
verluidt, zijn er 20 dooden.
Groote brand in Bergen.
Kristiania, 16 Jan. Gisteravond is
in Borgen een brand uitgebroken,
die tot 9 uur 's morgens heeft ge
woed. Het vuur greep tengevolge
van den krachtigen Noorderwind snel
om zich heen. De zakenwijk heeft
vooral geleden. De meeste pakhuizen
voor koloniale waren gingen in de
vlammen op. De schade wordt voor-
loopig op 50 millioen kr. goschat.
De telefonische on telegrafische
verbindingen zijn verbroken; de spoor
wegverbinding is in sland gebleven.
De brand is de grootste, die ooit in
Noorwegen is voorgekomen. Te Kris
tiania worden inzamelingen voor de
hulpbehoevenden gehouden.
Kristiania, 17 Januari. Gisternacht
om 3 uur is de brand gestuit. Ongo-
veer 400, meerendeels zeer kostbare
groote gebouwen, zijn afgebrand. Do
totale schade wordt begroot op on
geveer 100 millioen kronen. Ongeveer
3000 menschen zijn dab loos geworden.
De oorzaak van den brand is nog
niet opgehelderd.
5!S==5=Ï—SB55-—
PLAATSELIJK NIEUWS.
Hr. Ms. „Hertog Hendrik" is
Zaterdagmiddag te 2 uur alhier bin
nengekomen.
Het beroep in de 5de stand
plaats van de Herv. Gemeente Hel
der is door da. C. J. Warners aan
genomen.
Taptoe.
Hedenavond 8 uuv taptoe, afmarsch
Havenpleiu.
Chr. vau Abkoude komt Donder
dag a. s. in Tivoii en zal aldaar zijn
Hollandache Poppenkast vertoouen,
en volgens de advertentie iu dit num-
heeft hij een geheel nieuw programma.
De oprechte „Haarlemsche Courant"
zegt het volgende over zijn vertoo
ningen
De heor van Abkoude heeft een
zeldzame gave van vertellen. Hij doet
dat zoo echt leuk, zoo echt in den
kindertoon, boeiend, nu eens den hu
mor naar voren latend treden, dan
weer drukkende op den ernst. Het
was dan ook verbluffend mooi en het.
werd zoo heel echl friseh verteld
tevens.
Een Poppenkastvertoouing moet
mon zien en bijwonen om uit te ma
ken, of ze goed is of niet. Deze ver
tooning was éénig, het jonge volkje
schaterde het uit van de pret.
De Marine-tooneelvereeniging
,.,Tot Vermaak Vereeuigd" zal a.s.
Donder dageu Vrijdag 20 on 21 Januari
hare derde uitvoering geven in de
Marine cantine.
Dezen keer zal de avond eindigen met
een bal, zoodat er misschien nog meer
bezoekers zullen komen dan gewoon
lijk. De uitvoeringen dezer vereeniging
wordon zoo druk bezocht, dat eene
aanbeveling geheel onnoodig is.
Ofschoon de toegang tot de cantine
alleen vrij is voor militairen, kunnen
door deze burgers worden geïntrodu
ceerd.
Bak- en braadproeven
der Oliefabrieken Calvé Oolft in „Tivoii"
op Maandag 17 Jannari on daaropvol
gende dagen.
Ondanks den grooten watersnood
in ons land en de vj'ooselljke men-
schenslachting daarbuiten, gingen de
koobproeveu gisteren toch door.
En 't was göèd gezienIn
tyden toch, zwaardrukkend van
onheil, heeft een mensch een kleine
opkikkeriug heel org noodig en boven
dien waar 't hier vooral nog om
ging de vreeselljke duurte, tonga
volge van den oorlog, doet reikhalzend
uitzien naar voedingsmiddelen, waar
van de prijs, ondanks alles, billijk is
gebleven en de kwaliteit niets te
wenschen overlaat.
En zoo was dan een schare belang
stellenden dien eersten middag bijeen,
niet al te veel natuurlijk, maar daar
ben je nu eenmaal Hollander voor,
eerst de kat eeDsuitden boom kijken.
Als jarenlang trouwe verbruikster
der Delftsche slaolie en sinds den
laatsten tijd ook van het plantenvet
Delfia weet ik bij ondervinding hoe
prettig hot met doze producten wer
ken is en betreurdo dus me
iemand 4 anders de minder goede
opkomst.
Enfin, als de dames lezen hoe fijn
alles smaakte en hoe in-keurig de
boel er uitzag, zullen ze wel gauw
eens in massa een kijkje en pi oefje
gaan nemen, 't Kost immers niets
en je hebt er een aardig middagje
door.
En 't waslijn! De tafels eenigszins
in hoefljzervorm opgesteld, prijkend
met reuzen-bouquetten, witte seringen
011 aardige potjes met roode tulpen
en over het smetloos tafellinnen
takken friseh groen mot losse bloe
men. Dan de keurige bedieniDg, alles
'blinkend van reinheid on een mijn
heer, die u tusschen het proeven door,
alles zoo heel duidelijk vertelt en
uitlegt.
Optafelstonden behalve de bloemen
natuurlijk veie flesschen slaolie,
pakken en bussen Delfia en in flesch-
jes de oorsprong der Delftsche slaolie,
de apennootje3 of aardnootjes of
sousjes of hoe je ze noemen wilt,
ongepeld, gepeld en gereed om te
verwerken.
De Delftsche slaolie vanaf f 1.00
de flesch is die, welke het eerst na
de persing, verkregen wordt, daarom
de fijnste, doch surflno van 85ct.de
flesch, ia ook heel goed voor alles te
gebruiken.
Voor de bak- en kookproeveu nam
men uitsluitend die van f 1.00, we
kregen er als hors-d'oeuvre zalm en
sla met mayonnaise, daarna vier
vleezen gebakken in slaolie, over
heerlijk on prachtige jus, slechts met
weinig natuurboter er bij. dan gebak
keu aardappels, goudgeel, hutspot met
Delfia en voor dessert een flensje.
Zoo u ziet, een heel menu en alles
voortreffelijk.
't. Geeft een enorme besparing en
dames, dio tot nu toe slechts duur vet
■met natuurboter nameD, zullen eens
zien, hoeveel voordeeliger ze kunnen
koken, als ze de producten van de
fabrieken Calvé—Delft gaan gebrui
ken.
Toen de demonstratie geëindigd
was, of op zijn Hollaudsch, toen alles
op was, zei die mljnboor zoo leuk
„en nu, dames, is de film afgedraaid,"
en we konden naar huis gaan.
Tot en met Vrijdagmiddag staat
„Tivoii" echter nog gastvrij open voor
alle serieuze bezoekers en dus zeggen
wij, evenals Paljas hier vroeger op
de kermis
„Treedt binnen, dames en hoeren,
komt ziet en overtuigt u van de
waarheid 1" Nobma.
Een geheimzinnig voorwerp.
Toen Vrijdagmorgen de geweldige
noord westerstorm, die zooveel onheil
bracht over deze provincie, was uit
geraasd en de woedende en kokende
Noordzee langzaam tot bodaren kwam
lag er, op de glooiing vau den zeedyk,
vlak tegenover de batterij die het
zeegat van Texel beschermt, een
geheimzinnig voorwerp. Naar schat
ting 3 meter lang, pl.m. 2 breed en
IJ hoog, bleek hot bij nadere be
schouwing een massief houten ge
vaarte te zijn, zeer soliede gemaakt
van zware houten balken, opgevuld
met hout en verankerd aau een stalen
tros ter dikte van een mansarm, die,
op eenigo moters lengte, als een draad
was afgeknapt, doch overigens secuur
bevestigd was aan het reusachtige
houtblok. Men verdiepte zich in gis
singen wat het wel wezen konsom
migen meenden, dat het behoord had
aan een of ander havenhoofd, andereu,
die dichter bij de waarheid meenden
te zijn, meenden, dat het een mijn-
versperring was, daar het voorwerp
zóó vervaardigd was, dat hot juist
ouder water drijvend bleef. Op dit
laatste thema borduurden fantasten
gretig verder en wisten weldra te
vertellen, dat het voorwerp afkomstig
was van oen mijnversperring der
E0gelachen uit het Kanaal, die ge
diend had om sterke uetten te span
nen, waarin vijandelijke torpodobooten
en dulkbooten zouden kunnen vast
raken. En nog verder ging dc spraak
makende gomeente, eu fantaseerde,
dat uit nu Engeland's geheime ondor-
zcesche verdediging was, die door
den meedoogenloozen wind verraden
was.
Maar bij nadere informatie ter be-
voegdor plaatse bleek het, dat althans
doze fantastische veronderstelling go-
schrapt moest worden uit-de rij der
mogelijkheden. Wel bleek het voor
werp afkomstig "uit den mond der
Theems, maar met den oorlog had
het niets te maken, 't Bleek een
doodgewone z.g. meerboei te zijn,
zooals men die overal vindt.
Intusschen is het merkwaardig,
indien werkelijk dit voorwerp door
den storm is losgeslagen, dat het in
dien éénen stormnacht den afstand
van ruim 300 K.M. van den Theems
mond tot aan de Heldersche kust"
zou hebben afgelegd. Misschien is
het reeds vroeger losgeraakt en heeft
het rondgedobberd op de baren, voor
de schepen een gansch niet te onder
schatten gevaar opleverend.
Hoe wij
niet in Anna Paulowna kwamen.
Een verhaal dus, in negatieven zin.
En ook niet geschreven in pluralis
majestatis, want die „wij" was een
gansche trein vol, met de goederen
wagens incluis „Franco bestelgoed",
noemde .een grappenmaker hot, maar
't bleek, evenals wij allen, ouaflever-
baar.
't Zat zoo in elkaar: Zondagmorgen
was op het perron vau ons station
tout Helder vereeuigd. Aan 't-loket,
(of laat ik spreken van de loketten,
dat staat beter, en je hebt er tocb ook
twee, mot K.M. boekjes meegerekend
zelfs drie), aan de loketten dan was
het niet andors dan „dagretour Anna
Paulowna", of „dagretour Oudesluis".
En „iedereen" wilde den watersnood
met eigen oogen- zienwaarnemen of
het nu beusch zoo erg was als men
zeide. Er waren er, al de matineuzeu,
die reeds vroeg gegaan waren en met
den 9-uurs trein terug kwamen, maar
z(j haddon niet veel meer gezien
dan het station. Wij allen echter,
wilden verder den polder in.
Maar we gingen niet. Hierdoor niet
omdat er geen treinjwas. Want de trein
die on3 brengen moest, was nog niet
binnen, en 't was al ver over tijd.
Allerlei geruchten deden de ronde;
een der andere polders (Anna Paulow
na bestaat uit drie polders), zou even
eens ondergeloopen zijn, het station
was niet meer te bereiken vanwege
het waterde spoorweg onder
mijnd allemaal angstwekkendo
berichtou en we wisten niet wat er
van te denken.
Eindelijk kwam de trein, waarop
we wachtten, binnen. Op het smalle
perron, waar reeds de inhoud van een
boordevollen trein bijeen stond, loste
zich nu de binnenkomende trein, zoo
dat het con oogenblik angstwekkend
benauwd werd. Er kwamen vluchte-
liugen uit den polder mee; die vrouw
daar met haar omslagdoek over het
bloote hoofd, was bepaald eene, die
voor het water gevlucht was; dtór,
die menschen met pak en zak op den
rug, ook. Wij klampten een vriende
lijk oud-boertje aan, met een geweldig
pak op zijn rug. „Hoe is 't ginds,
vader?" „Schrikkelijk, meneer, schrik
kelijk De West-polder staat óók blaDk
hot water komt tot aan de rails van
't spoor. Wel vierhonderd koeien zijn
verdronkon
Dus tochDc geruchten blekon waar
to zijn; wisten we nu maar of we
weg konden.
De trein stond alweer voor vertrek
gereed en de reizigers namen'hunne
plaatsen in. „Hun" plaatsen, dat is
hier overdrachtelijk, want in den
coupé le klasse, waar wij in terecht
kwamen, bevonden zich le, 2e on
8e klasse-reizigers, maar wat nood,
als we maar gingen.
Dit laatste werd hoe langer hoe
meer problematisch. Het stationper-
soneel liep het hoofd omsteeds maar
meer kwamen telegrammen aan en
orders, dio elkander tegenspraken.
Binnen in den trein laaiden de dis
cussies op. „We gaan nu weg, maar
't is do vraag of we weer terugkun-
neo", zeide een. „Ik raag zoo'n avon
tuurtje wel", meende een ander.
„Après nous le déluge", trachtte een
grappenmaker geestig to doenhij
word aanstonds op de vingers getikt
door no. 4, die zeide: „Avant nous,
bedoel je". .Als de spoorweg maar
niet inzakt", fantaseerde no. 5, en
twee andéren, met materieeier be
hoeften, betwijfelden of je er wel wat
te eteri kon krijgen
Tenslotte gingen we een eindje
vooruit: het begin. Jawel, üiaarvan
het einde. Daarna kwam de order
„allen uitstappen. Trein gaat niet
weg
En daar stonden we op do keien:
gestrande Zondagsreizigers. Een dich
terlijk aangelegd jongmensch citeerde
„Ich sah das goldne Land
[hinüberwinken,
Mein Aug' erreicht' es,
[aber nicht mein Fuss",
Toen liepen we allen storm naai
de loketten. De maatschappij,|die zoo'n
goeie" had dien morgen, bleek ten
slotte, een strop te hebben van geweld.
rastig gebakerde trachtte de
juffrouw van don stationsboekhandel
over te halen het kaartje interuilen,
daar hem het afwachten aan het loket
te lang duurde. Maar de juffrouw
schudde het blond-gelokte hoofd
neen, Nick Carters en Lord Lister's
en zóo, dat kon zij verkoopen, maar
geen dagretours voor den polder.
Toch vergistten zij zich, die meen
den, dat het geheele spoorwegverkeer
verbroken was. Want om twaalf uur
jing weer een trein en ook lator bleek
iet verkeer tamelijk normaal. Dat
deze trein niet reed was een order
van de militaire autoriteiten. Hoe de
toestand in den polder was, daarover
zal u een ander correspondent beter
inlichten, een die er geweest is, het
geen des namiddags ook al tot de
zeldzaamheden behoorde, want alles
was afgezet en bewaakt.
BINNENLAND.
Da mail van de „Oranje" van boord
gehaald.
Het s.s. „Oranje" vau dc Stoom
vaartmaatschappij Nederland is Zon
dagavond Amsterdam binnengekomen
doch zonder mail. Deze is, met de
postpakketten, bij. Duins door de En-
gelsche autoriteiten vau boord gehaald.
De Maashaven.
Naar Lloyds uit Galais meldt is
het Nederlandsche stoomschip Maas
haven, dat- in het Kanaal door de
bemanning werd verlaten, nadat hot
op een mijn was geloopeD, bljCalais
gestrand en in tweeën gebrokeü.
Het mijnengevaar.
Bij IJmuiden zijn twee mijnen
aangespoeld, van welke een tusschen
IJmuiden en Zandvoort ou de andere
tusschen IJmuiden en Wijk aan Zee.
Beide zijn tot ontploffing gebracht.
Een andere benoorden IJmniden aan
gespoelde mijn is voorloopig onder
militaire bewaking gesteld en zou
gisteren onschadelijk worden gemaakt.
Terug.
Twee Duitsche vliegers, luitenant
Proznek en vliégmeester Riedel, die
op 12 dezer gered werden van een
defect vliegtuig door de bemanning
van het lichtschip Noord Hinder en
aidaar aan boord werden gebracht,
zijn van dat lichtschip overgebracht
naar Vlissingen.
Thans heeft de Regeering beslist
dat zjj naai- Duitschlandkunnen terug-
keeren.
Over boord geslagen en verdronken.
Te Vlaardingen is binnengekomen
de zeiltrawler Sch 169, waarvan do
40-jarige schipper J. van der Zwan,
wonende te Scheveningen, op de
Noordzee door een stortzee overboord
is geslagen en verdronken.
Hij laat een weduwe met 4 kin
deren na.
Voorts kwam binnen de zeiltraw
ler Sch 380, waar vau een matroos,
de 48 jarige Pronk, wonende té Sche
veningen, over boord was geslagen
en verdronkon.
De man laat een weduwe met 6
.kinderen na.
Overboord-geslagen.
Van den stoomtreiler Louis Groen
Jr., die veel van don storm heeft ge
leden, zijndooreen stortzeede schipper,
de stuurman en een matroos over
boord geslagenze konden alle drie
met veel moeite gered worden.
Brand te Nijkerk.
Bij de ellende van de overatrooming
kwam nog het uitbreken van een
brand bij den apotheker. De burgerij
was met behulp van militairen den
brand spoedig meester. Het dienst
meisje viel brandend uit het raam.
Met hevige brandwonden overdekt
werd zij naar Utrecht vervoerd waar
zij in het ziekenhuis spoedig over
leed. Een man die bij het leegmaken
van den kelder hielp, kreeg ook
brandwonden, en moest eveneens
weggebracht worden, en zal wellicht
de oogen niet meer kunnen gebruiken.
En zekere van Drie, welke tijdens
de ontploffing eveneens in den kelder
was, werd later doodgevonden.
Smokkelaars doodgeschoten.
Gisternacht trachtten twee smokke
laars, woonachtig te Berg-en-Dal,
zakken met rijst over de grens bij
Beek te smokkelen. Zij werden dooi
de Nederlandsche kommiezen betrapt
en namen de vlucht in de richting
van Berg en Dal. De douane beambten,
die van hun vuurwapenen gebruik
moesten maken, gayen vuur en wond
den den een in den hals, den ander
in de buik,-met het gevolg dat beidon
overleden.
Tragisch einde.
Twee Arnhemmers, zwagers, had
den een plan gemaakt om spek en
Planta naar Duitschlaud te smokkelen
Beladen met een flinke hoeveelheid
smokkelwaar gingen zij in den nacht
van Zaterdag op Zondag per rijwiel
op weg. Zij reden langs den ouden
spandljk in de richting van Wester
voort en vermoedelijk hebben zij hun
rijwiellantarens niet ontstoken; In
den ouden spoordijk zijn eenige brug
gen zonder leuning en bij het pas
seer en van één dezer bruggen is de
vóórrijdende man te dicht aan den
kant gekomen en van de brug in
het overstroomde Velporbroek ge
stort. Hij is jammerlijk verdronken.
Pogingen van zijn zwager, bijgestaan
door een te hulp geschoten schild
wacht om den te water geraakte te
redden, hadden geen resultaat. Hevig
ontsteld keerde de andere wielrijder
huiswaarts het lijk van den zoo nood
lottig omgekomen man werd Zondag
morgen opgovischt.
Vijf werklieden bedolven.
Een noodlottig ongeluk, waarbij
menschenlevens zijn te betreuron,
heeft Maandagmorgen omstreeks 11
uur plaats gehad aan den Wester
voortschen dijk te Arnhem.
De bouw van een melkinrichting,
hoek Vijzelstraat en Westervoortschon
Dijk, was zoo ver gevorderd dat in
een der benedenlokalen de stucadoors
aan het werk konden gaaD. Op het
dak waren metselaars en loodgieters
bezig met werkzaamheden aan het
groote reservoir van gewapend beton,
dat op het dak was geplaatst.
De muren van het gebouw zijn
nu Maandagmorgen plotseling onder
het gewicht van dit reservoir bezwo-
ken. De eigenlijke oorzaak is nog
met vastgesteld. Met dondsrend ge
weld stortte het reservoir naar be
neden, muren verbrijzelend en scheu
rend, zoodat iu een oogenblik het
gebouwd word tot een puinhoop.
Alleen de buitenmuren bleven ten
deele staandie aan den kant van
de Viytstraat is evenwel geheel inge
stort.
Onder de neerstortende massa wer
den naar de aanvankelijke opgaven
luidden vyf werklieden bedolven.
Drie hunner werden gewond te voor
schijn gebracht. De toestand van een
hunner is zeer ernstig. Twee werk
lieden konden niet bereikt worden.
Zij liggen geheel onder het puin van
het reservoir en zijn, naar moet wor
den aangenomen, terstond onder het
reservoir verpletterd.
Hot opruimingswerk is uitermate
gevaarlijk en gaat met groote moeite
gepaard.
De ramp in den Anna
Paulowna Polder.
Met stoorasloepen van de marine,
motoren van den Laugedljlc en prau weu
heeft mon getracht nog vee te redden,
uit den Oostpolder. Slechts enkele
dieren heeft men levend aangebracht.
Bij de meeste boerderijen waren du
dieren dood. Deze wordon naar do
Wier iugor waard gebracht. Zondag
hingen by een slager aldaar 21 koeien.
De 2 kinderen, die men eerst ver
loren waande zijn terecht; De be
manning van een raarinesloep hoor
den de kinderen Zondagmiddag
schreien in eene boerderij, waarna
zij spoedig uit hun benarde positie
werden verlost. Vanaf "Vrijdagmorgen
4 uur hadden zij zich geborgen op 'I
in de schuur opgetaste stroo, zich
voedende met tarwe. Het waren
kinderen van S en 9 jaar.
Het nog niet overstroomde ge
deelte van Anna Paulowna is - uil;
voorzorg reeds door vele huisge
zinnen verlaten. Het vee is naar
Koegras gebracht. Alle openiDgen in
dcu spoorweg zijn du voldoende
gestopt. De doorbraak in den Zeedijk
is door de geweldige kracht, waarmee
het water in- en uitstroomt groott
en zeer diep geworden, zoodat hel
voorloopig onmogelijk is het gat te
dempen. Men wil nu een afsluitdijk
maken in den vorm van een halve
ring, om daardoor het indringen van
het zeewater onmogelijk te maken.
Van af 18 Januari mogen',alleeu
inwoners van Anna Paulowna iu deze
gemeente worden toegelaten op ver
toon van een bewlj3, afgegeven door
den burgemeester van AnnaPaulowna.
Anna Paulowna. Maandagavond.
De Wieringerwaard en de
Zijpe buiten gevaar.
Te Zijpe is bij Oude Sluis eene
sluis, waardoor de schepen uit Anna
Paulowna in de Zijpe komen. Dezo
sluis staat sedert jaren open. Toen
deze nu voor de waterkeering ge
sloten werd, bleek zij niet in orde,
zoodat hot water in de Zijpe drong.
Met vereende krachten heeft men met
mest, zand enz. de geheele sluis dicht
gegooid, waardoor het gevaar was
geweken.
In den dijk tusschen Wieringer
waard en Anna Paulowna zijn twee
groote openingen, waarvan de eene
dient voor de waterloozing van.Wie
ringerwaard en de andere voor door
gang van de tram van de van
Ewljcksluis. Beide openingen "had
men dicht gemaakt, doch toen de
Oostpolder ondergeloopen was, bleken
beide gaten Diet goed dichtgemaakt
te zijn. Het water drong onder de
afsluitingen door bij de Wieringer
waard, Men heeft met groote in
spanning beide gebreken weten to
herstellen. Het water is thans vol
doende afgesloten.
Wieringon, 17 December.
Nu de ergste consternatie voorby
is, kuunen we van hier een overzicht
geven van de aangerichte storm
schade.
Evenals alle andere polderdijken
heeft ook de „Waard Nieuwlaud"-
polder-dijk zeer geleden. Eén bros is
zelfs 80 Meter lang. Toch bleef door
tydig optreden de polder gespaard,
hoewel men den geheelen nacht het
ergste vreesde.
Bij de groote uitwateringssluizen
van het oude land zijn allo wierdijken
weggeslagen. De daarachter gelegen
aarden dyk heeft het echtor gehouden.
Een wieren dam van de Rijkshaven
te den Oever sloeg stuk en werd by
groote stukken over den dijk geslagen.
Alle straten van het dorp waren door
het zeegras versperd. Het zeewater
dat by massa's over den dyk rolde
liep de woningen binnen. Eon viseh-
scbuit in die haven sloeg vol water
en zonk. Ook de groote steenen dam
en depaalBchermen zijn stuk geslagen.
Overigens in alle dijken bres by bres,
doch doorbraak had niet plaats. De
schade loopt echter in de duizenden.
Langs onze dijken drijft het vol
wrak hout, vei dronken runderen,
schapen, varkens en pluimvee en
allerlei andere voorwerpen, die bij
ebbe uit den Auna Paulowna polder
de Zuiderzee opdryven. Het vee wordt
hier opgevischt en bij de slagers
opgehangen. Het vleosch is nog
bruikbaar.
Ook komen geheele gezinnen uit
dien ondergeloopen polder hier een
onderkomen zoeken. De aanblik is
hoogst treurig. De meeste vrouwen
en kinderen zijn ziekelijk van koude
en ontbering. Dr. de Goeje verleent
geregeld hulp. De menschen worden
hier van het noodige voorzien.
Nu ook de Westpolder van-Anna
Paulowna is ondergeloopen is onze
postdienst op Anna Paulowna geheel
gestaakt. Reeds zijn we verstoken vau
telephonische verbinding, daar sedert
den storm de kabel in de zee is ge
broken. Nu ook van geregelde post
verbinding met den vasten wal.
Morgen zal de postboot naar Medem-
blik varen. Hoogstens zal er dus
voorloopig éénmaal verbinding mot
den vasten wal zijn. Wieringon is
thans dus wel geïsoleerd.
De Watervloed.
I De berichten van heden
morgen.
Rondom Purmerend ziet het
er nog treurig uit. De verbinding
met Amsterdam is verbroken. Alleen
met Hoorn is nog verbinding per
trein, met Alkmaar per tram. Uit
den Purmer zijn reeds honderden
stuks vee door de boeren weggevoerd.
By do zwakke punten van den Pur-
merdijk werden posten gezet. De
Wyde Wormer houdt het nog
steeds uit, dank zij de hulp van 300
militairen, die den dijk steeds op de
punteD, die zich dreigen te begeven,
versterken. Want het water in den
Oostzaner Polder stygt - hoewel zeer
langzaam nog steeds. De toostend
blijft voor de Wormer dus nog altijd
kritiek.
In de streek van Zaandam
wordt de Oostelijke oever van de Zaan,
welko tevens ringdijk is van den
Oostzaner Polder, versterkt en op
gehoogd.
De berichten uit Landsmeer mel
den eveneens, dat het water nog
steeds stygt. Maandag wies het wa
ter l'/i dM.