HELDERSCHE COURANT VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna No. 4580 DONDERDAG 10 FEBRUARI 1916 44e JAARGANG Abonnement per 3 mnd. 66 ct, franco per post 90 ct., Buitenland f 1.90 Zondagsblad 45 52'/, „.0.85 Modeblad 65 75 1.00 Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50 Advertentiën van 1 tot 4 regels (bij voorultbet) 30 cent Elke regel meer 6 ct. Ingezonden mededeelingen van 1 tot 4 regels 75 cent Elke regel meer 15 cent Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hooger berekend. Groote letters en cilché's naar plaatsruimte. - Bewijs-exemplaar 2| cent Op pagina 4 van dit blad Is opgenomen 1. Uit den omtrek. 2. Feuilleton, enz. De Arbeidsbeurs. (Vervolg). Op bladz. 52 van de Algemeene Inleiding van het Rapport der Staats commissie voor de werkeloosheid wordt vermeld, dat „Plaatsings- bureaux" uitgaande van vakorgani saties, eigenlijk alleen bij die catego- riön worden aangetroffen, (barbiers- kappers, hotel- en koffiehuisbedienden, koks, confectiebedienden, coupeurs, handéls- en kantoorbedienden, boek verkoopera-bedienden, handelsreizi gers, etc.) wier beroep meer naar het „heerachtige" zweemt, of die meer tot de intellectueels werknemers be hoor en. Dergelijke bureaux van werkgevers uitgaande trof de commissie nog minder. Deze z. g. n. „eenzijdige" arbeidsbemiddeling heeft in ons land dus weinig te beteekenen. Wel is er zoo iets ais beroep middeling" dus bemiddeling als be drijf geëxploiteerd (b.v. dienstboden- plaatsings-bureaux) en wel zijn er van dergelijke bureaux ernstige misbrui ken bekend, maar als van eenigen invloed op de arbeidsmarkt kunnen die niet beschouwd worden. In het buitenland b.v. Duitschland zijn plaatsings-bureaux uitgaande van werkgevers meer in zwang; doch, zooals „Soziale Praxis" (4 Nov. 1909) mededeelt, werkten die vooral in tijden van crisis, als dearbeiders 't minst weerbaar waren eu weinig verzet konden bieden. Ieder voelt wat dergelijke instel lingen van werkgevers zijde te be teekenen hebben. Het waren in 1886 reeds de Pos- sibilistenin den Parijschen gemeen teraad, die een gemeentelijke arbeids beurs stichtten, een inrichting op groote schaal, ingericht met groote geldelijke offers, die zelfs een eigen orgaan „La Bourse du Travail" uitgaf. Omstreeks dienzelfden tijd onstond in ons land uitgaande van de „Maat schappij van den Werkenden Stand" te Amsterdam de eerste arbeidsbeurs, die meu in plaats van eenzijdig, mc-er neutraal zou kunnen noemen. Ook deze scheen den arbeiders echter niet te zijn de ware hulp in den aood, althans op 2 Februari 1890 werd door een-17 vak-en werklieden- vereenigiugon te Amsterdam besloten, pogingen aan te wenden, „een gemeen telijke arbeidsbeurs te stichten". Het zou echter nog lang duren, eer dit ideaal verwezenlijkt was. Eerst in 1907 is deze arbeidsbeurs op baar eigen verzoek door de gemeente Amsterdam overgenomen, nadat vele jaren haar werk door een hooge gemeentelijke subsidie was mogelijk gemaakt. De arbeidsbeurzen waren toen in ons land nog dun gezaaid. Tilburg had sinds 1 Juni 1903 een particuliere gesteund door een ge meente-subsidie, Schiedam bad op 9 December 1902 direct een beurs van gemeentewege gesticht. Eu de geschiedenis dezer beurzon noopte o. m. Mr. Aalberse in 1904 met kracht iu den gemeenteraad van Leiden aan te driDgen op eei zooda nige stichting. Bij die gelegenheid wees bij b. v. op Frankrijk, in welk land toen reeds lang bij de wet was voorgeschreven, dat gemeenten met meer dan 10,000 inwoners verplicht waren een koste- looste gemeentelijke beurs te stichten. In ons land ziju we ml zoover, dat de grootste gemeenten een gemeente lijke arbeidsbeurs bezitten. De eenzijdige arbeidsbemiddeling, die altijd, vooral bij conflicten, aan een der beide partijen wantrouwen inboezemde, is vrijwel van de baan. Ook nog om iets anders. In bet werk van dr. J. Gerritsz„Modern Gemeentebeheer" wijst mr. Hudig erop, dat eerste voorwaarde voor goede arbeidsbemiddeling is, dat zij is kosteloos. Deze voorwaarde kan aan de gemeentelijke beurs gesteld worden, en de ervaring leert, dat daarmede het gebruik, dat er van gemaakt- wordt, stijgt. Een tweede voorwaarde is, dat de' beurs heeft zelfbestuur en de partijen van werkgevers zoowel als werk nemers in dat bestuur gelijkelijk vertegenwoordigd zijn. De conse quentie hiervan is, dat die partijen hun vertegenwoordigers dan ook zelf De Amsterdamsche beurs deed, toen zij overname door de gemeente vroeg in haar adres aan den Raad, eene poging daartoe, maar deze ging daarop in Mei 1908 niet in. g&Zoover we weten, bestaat deze regeling tot nu toe dan ook nog nergens en ook hier is zij bij het j.1. vastgestelde reglement op d^ Arbeidsbeurs niet gevolgd. ..:-,Wel wordt de voordracht, waaruit de Raad of B. en W. de bestuurs leden kiezen, door of in overleg met de vereenigingen van beide partijen opgemaakt. Een belangrijk punt van gedachten- wisseling is de houding der beurs bij arbeidsconflicten (werkstaking, uit sluiting). Er zijn vier mogelijkheden: le. De beurs gaat gewoon door met het aanbieden en oproepen van werk lieden. 2e. De beurs gaat deer met be middeling, maar doet mededeeling van door staking of uitsluiting open gevallen plaatsen. 3e. Het bestuur beslist of in derge lijke gevallen al of niet bemiddeling zal worden verleend. 4e. De beurs weigert elke bemidde ling voor door staking of uitsluiting opengekomen plaatsen. De ouder 2e. aangegeven houding nemen de meeste beurzen reeds in en is ook hier ter plaatse in den Raad op enkele stemmen na be krachtigd. Hei eerste standpunt vindt zoo goed als geen verdedigers meer, waar de vakbeweging zulk een intregee- renden invloed op de Arbeidsbeurzen heeft. In Engeland wordt veel het derde voorbeeld toegepast. Echter achten wij het niet aanbevelenswaard, daar het aanhoudende beslissen van het bestuur het gemakkelijke en snelle werken der beurs belemmert. Bovendien heeft het dit groote be zwaar, dat het bestuur der beurs zich bij ieder arbeidsconflict partij moet stellen. Iets wat, gegeven het karakter van het bestuur, al heel ongewenscht is. De strijd zal dus gaan tusschen deze twee stelselsarbeidsbemiddeling met kennisgeving of onthouding inge val van werkstaking of uitsluiting. Dat de tweede eisch vrij algemeen door de georganiseerde arbeiders wordt gesteld, is begrijpelijk. Zij hebben er het meeste voordeel van. Een patroon, bij wien uitsluiting is, kan het tot op zekere hoogte koud laten, of uitgesloten arbeiders elders werk bekomen door tusschen- komst van de beurs. De arbeiders krijgen daar de overwinning nog niet mcê. In de voornaamste vakken is de werkgevers-organisatie bovendien sterk genoeg,, om de geheele bemid deling trouwens zonder effect te laten. Maar als een beurs „onderkruipers" levert, waar gestaakt wordt, dat is een voordeel voor de werkgevers, die de z.g.n. neutraliteit van de beurs ernstig in gevaar brengt. Bovendien werkstaking en uitslui ting beteekent oorlog, en die tusschen twee strijdende partijen inderdaad neutraal wil zijn, dient zich te ont houden van allés, wat een der partijeD kan bevoordeelen of beoadeeleD. Als ons land als neutrale mogend heid zijn tusschenfcomst verleent om goederen, die door Engeland totcon- t-rabande'Zlin verklaard, naar Duitsch land to loodsen, schendt het zijn neutraliteit, ook wanneer het Engel- sche goederen zijD. Men kan zich dan niet beroepen op het feit, stel, dat men het al deed, dat men gewaarschuwd heeft vóór meu tot de transactie os-erging, dat DuiUjhland in oorlog is met het vaderlaud dier Engelsche leveranciers. Zoo ook dient o.i. de Arbeidsbeurs op den duur te komen tot het vol strekte neutialiteitsstandpunt „ont houding" zoolang de strijd duurt. Het zal ten slotte vau de macht en den invloed der werkliedenorgani-' saties afhangen, of do beurzen daar toe ooit zullen komen, maar logisch volgt die houding o.i. reeds uit een werkelijk goed begrip van „neutrali teit". Een eisch ten slotte waaraan meer en meer wordt voldaaD, en ook hier als billijk is aanvaard, is dat er geen werkkrachten zullen worden geleverd beneden een minimum loon. Als basis neemt men dan in den regel het plaatselijke standaardloon. D« socialisten in Frankrijk, dia naar bet „mogelijko" (posslble mogelijk) streefden in tegenstolling met hun meor revolution- naire makkers. (Wordt vervolgd). DE WEEK. 8 Februari. Voor angstig-aangelegde zielen heb ben de jongste dagen wéér oogen- blikken van verontrusting gebracht. En ditmaal niet zonder reden Wij hebben in den loop van ruim achttien maanden gelegenheid te-over gehad ons te verbazen over het menschelijk „aanpassings-vermogen", de opmerking is niet gloednieuw, doch de juistheid en het verrassende ervan springen telkens in 't oog over de lenigheid, om 't zoo eens uit te drukken, waarmeê wij ons aan dingen gewennen, waarvan de gedachte ons ruim anderhalf jaar leden zou hebben doen sidderen 't Is nu voorgekomen en terwijl ik dit schrijf, is de zaak-zelve nog „in nevelen gehuld" - dat een Neder- landsche motorboot (ds „Aitemis") bezoek kreeg van Duitsche officieren dat geconatatetrd werd hoe aan boord van den Nederlandschen bodem „alles in orde was". Terwijl, nadat de Duitsche -hoeren vertrokken waren, de „Artemis".getorpedeerd werd door de Duitsche onderzeeërs 1 Zoodat 't inderdaad een wonder mag worden genoemd, dat de boot naar Rotterdam kpn op3toomen,% zonder dat menschen- levens te betreuren zijp. Dat is in den vollen zin des woords „meer geluk dan wijsheid"! En hier bestaat geen mogelijkheid om zich te be roepen op iets als „misverstand". Maar wat dan? Moedwil? Zucht om te vernielen, te vernietigen, waar men een schip van neutrale her komst bleek tegenover zich te hebben Met een staaltje van het verlangen omzijn wreed-bloeddorstige neigingen bot te vieren?... Zooveel staat vast, dat gelijk de „N. R. Ct." betoogde dit „ernstige feit" snel en afdoende behoort te worden opgehelderd. Ware 't voorgevallen nadat de Nederland- sche kustwacht het Duitsche lucht schip „L. 19" tot zinken bracht, iets, wat ook in de Duitsche pers erkend wordt als een volmaakt recht matige daad van een neutrale mogend heid, waar de Zeppelin zich bovendien zeer laag bij den Nederlandschen grondJbevoog, -ware het gebeurde met de „Artemis" voorgevallen op een tijdstip, dat do bemanning der onderzeeërs konden kennis dragen van het gebeurde met de „L. 19", men zou 't torpedeeren wellicht hebben te beschouwen als een hande ling, ingegeven door drift en wraak zucht, welke zich uiterlijk bedwingen, verkroppen, maar die toch ten slotte sterker zijn dan het zelfbedwang Voor 't oogenblik kan men slechts gissen naar de oorzaken. Maar wat wij allen beseffen, 't is, dat de wereldbrand, de generale menschen- slachting, welke dreigt ten slotte (naar Harden's woord) van Europa „een lijk" te doen overblijven, nu de wreedste, laagste, raenschelljke hartstochten dag en nacht prikkelt. Het aanschouwen, meimaken, be rokkenen van Ijzingwekkende gru welen de minachting voor de waarde van eeu menschenloven gewekt; het maanden achtereen aanvuren tot, ver heerlijken van menschen moordze zullen hun sporen achterlaten, l&ng nadat de wereld-oorlog dan ten slotte zal geëindigd z;in. En onder de rampen, welke de uitbarsting be rokkent, moet men deze waarlijk niet tot de minst beduidende rekenen Het bericht, dat na een audiëntie, door de gelukkig we ér bijna herstelde Koningin aan den premier op 7 Febr. verleend, dienzelfden Maandag een buitengewone Ministerraad werd ge houden, zal voor de straks genoemde, alarmistisch-aan gelegde zielen natuur lijk reden zijn geweest om verband te brengen tusschen die extra-bijeen komst van de Raadslieden der Kroon en de „Artemia"-perbara? Vermoedelijk zal de ministerieele crisis wel aanleiding van de samen komst geweest zijn. Intusschenmeer dan gissen rest den buitenstaander ook hier niet. Wij tasten in nevelenEen uur na de stemmiDg over de motio- Schaper op 28 JaDuari weten wij - zijn eukelc namen „gelanceerd" van mannen, voor de portefeuille van Financiën „in aanmerking" komend. Terecht werd geglimlacht over die onbekookte haastigheid. Maar thans beleven wij een ander uiterste! Vau 28 Januari tot 8 Februari is een tijd vakje, gevormd door elf dagen. Eo in al dien tijd heeft men wel zeer-vage, nieis zeggende „aanduidin gen" en bespiegelingen gehad over tie wijze, waarop de crisis zou, zal, behoort te woiden opgelost. Maar n a m 8 n (gelijk anders in kwistigen overvloed bij zoo'a gelegenheid worden verspreid) kreeg m'en o wonder! niet onder de oogen. Zeker, gelijk men Heeft de be kende „leeptafolstrategen", die vau 1 Augustus 1914 af wisten t9 vertellen hos de oorlog loopen zoudie ook adviezen met de vleet hadden voor de generaal's Joffre, French, Hinden burg, enz. - zóó zijn er ook in tijden van politieke crisis de tinnegieters „in politici's", die U toevertrouwen wanneer ge slechts lust hebt om naar hen te luistereD, op welke wijze de Kroon thans moest haudelen. En een niet onbc-langi ijk contingent van deze vroeden fluisteren U in 't oor, dat z(j om den drommel wel weten, hoe de crisis tot oplossing zal komen Vraagt ge zulk-een op den man af, Uw eerewoord plechtig verpandend, naar 't „naadje van de- kous", dan trekt hij z'n wenkbrau wen heel hoog (op, glimlacht geheim zinnig en m6t gelaats expressie van „ja kereltje, dit zou je wel graag willen weten, hè?..." Hij zwijgt. Doet U gevoelen, dat indien hij klap pen woü, mochtEdoch W|j tasten in nevelen. De heer Van Aalst, de bekwame directeur van de „Ned. Handel-Mq.", heeft het initiatief genomen weet men tot eene adres beweging aan de Tweede Kamer, waarvan de strekking is het Parlement te doen gevoelen, dat men mr. Treub zeker in deze omstandig heden onmisbaar acht in het bestier des lands. De blijken van instemming met die petitie stroomen toeEn van onze „cives optimi", onze kun- digste, meest-invloed rijke, vooraan staande mannen op het gebied van wetenschap, nijverheid, flnancién- wezen enz. sluiten zich velen, zeer velen bij de beweging-Van Aalst c.s. aan. De vraag is gesteldricht men dit protest wel aan het juiste adres? Niet het Parlement, welks meerder heid minister Treub dwong zijn ont slag bjj H. M. in te dienen, kan hier verandering brengen ia deu toestand, na 28 Januari geschapen. Het woord, de beslissing, is thaus aan de Kroon, Hare adviseurs in deze. De groote betéekenia van de adresboweging- Van Aalst c.s. ligt iu het spontane der uiting: wij willen mr. Treub als minister behouden. Wij onder schrijven ook niet de bezwaren van mr. Aalberse c.s., die thans ronduit en in 't openbaar een parallel heeft getrokken tusschen den val van Parnell en dien van mr. Treub, hierbij speciaal doelend op het par ticulier leven van beide staatslieden van mr. Aalberse, zeg ik, die er zich toe bepaalde in de kamer-zitting van 28 Januari te verklaren, hoe hij „in de gegeven omstandigheden geen vrijheid vond tegen de motie-Schaper te stemmen", zonder daar verder Ingezonden mededeeling. HERMAN NYPELS, Spoorstraat 41 - HELDER. CMIIitalr Glacé, f 1.90, 2.25, 3.50, Miltitair im. peau de Suède, f 1.25, met garantie. iets aan toe te voegen. En óók be duidt de adresbeweging-Van Aalst c.s. een protest tegen de bewering van'den heer Schaper, dezer dagen in de openbare vergadering vau de Amsterdamsche afdeeling der S.D. A.P. uitgesproken: boe minister Treub bezig was, om van de Tweede Kamer „een soort van „schijn-Parlement" te maken, iets als de Doema of de Duitsche Rijksdag"'t Is de vraag of de heer Troelstra, van wiea thans is gemeld dat hij weer „de oude" wordt en over enkele maan den zijn plaats in de politieke arena zal hernemen, deze woorden niet op zijn beurt zou stigmatiseeren als eene voorstelling van Z3ken, verkre gen door 't de zaken „door een ver grootglas" bekijken Wij hebben af te wachten, hoe de zaken zich thans verder zullen ont wikkelen. Dat de premier nu geplaatst is voer een der lastigste problemen, mr. Gort v. d. Linden siuds zijn optreden voorgelegd, ieder beseft 't En dat de Tweede Kamer intus schen toch wat voorzichtiger omgaat met motiön, een minister min-wel- gevallig, 't is toch wel gebleken op 8 Februari toen zij de motie-Kleere- koper tot afschaffing van de ryks- subsidie-„soIdatencourant", door gen. Bosboom „ontraden", met Overgroots meerderheid verwierp Me. Antonio. Gelijk men elders in dit blad vindt vermeld is intusschen de heer Mr. van Gijn, Thesaurier-generaal bij het Dep. v. Financiën, tot Minister benoemd. DE OORLOG. De officieele legerberichtan van 7 en 8 Febr. Van het W e s t e 1 (j k front. Behalve de gewone mededeelingen omtrent artillerie- eu inijngevechten wordt van Duitsche zijde nog ge meld, dat in den nacht van 6 op 7 Februari een gedeelte vaD de door beo veroverde stelling ten Z. van de Somrne, door de Franschen werd heroverd. Den Ten werd op den mid dag een krachtigeu tweeden aanval der Franschen afgeslagen. De Duit- schors deden 's avonds een tegen aanval, welke het verioren gebied weder in hun handen bracht. VaD het O o s t e 1 y k front. Volgens het Russische bericht, van den 7en hebben de troepen onder generaal Letsjiski ouder de loopgra ven en prikkeldraad-versperringen van de Duitschers een mijn tot ont ploffing gebracht. De trechter werd dadelijk door de Russen bezet ch van hieruit verspreiden zij zich over de andere loopgraven. Waar dit ge vecht plaats had wordt niet gemeld. In het Oostenrljksche communiqué evenwel wordt medegedeeld, dat de Russen ten N.W. van Tarnapol her haaldelijk de vooruitgeschoven posten aanvielen. Eindelijk slaagden zij er in de stelliDg binnen te dringen. Door een tegenaanval werden zij echter weder verdreven. Van Russische zijde wordt nog melding gemaakt vau geruchten omtrent een aanstaaud offensief der Duitschers tegen Ducaburg en Riga. Aanzienlijke strijdkrachten zouden aan het Fransche front worden ont trokken. Het offensief zou echter niet voor half Maart, aanvat gen. Voor dien tyd zal geen enkele poging worden gewaagd. Op het Z u i d e 1 Ij k front is do toestand onveranderd. Op den Balkan. Tan het gevechtsterrein komt nog steeds geen belangrijk nieuws. Wel meldt een Engelsch bericht, dat maarschalk von Mackensen nog steeds te Nisj is, waar hij den aanval op Saloniki voorbereidt. Een gi ootDuitsch depot xis te Monastir ingericht. Veel zwaar Duitsch en Oostenrljksch ge schut is langs Nisj vervoerd. Van het R u s s i s c h-T u r k s c h e front. Nadat de Russen het Turkfiche centrum hebbeu achteruit gedrukt, trachten zij dit ook met de vleugels te doen. Een bericht uit St. Peters burg meldt dd. 7 dezer, dat in de kuststreek de Russen het riviertje de Archavq hebben overschreden en de Turken uit eenige achter eikaar gelegen stellingen hebben geworpen. Op den O. oever van het Wan-meer werden de Turken teruggeworpen. De Russen bezetten hier de streek teu O. van Adildsjevaskal. Ook in Perzlö werden de Turken achteruit gewor- n. Een Turksch bericht zegt dat de Russen herhaaldelijk hun aanvallen tegen het centrum trachtten te her vatten, doch dat zij geen enkel succes behaalden. De Turken deden een tegenaanval, waarbij de Russen 800 man aan dondert en ruim 40 aan ge vangenen waaronder 2 officieren verloren. Iu de Z.w arte zee hebben Rus sische torpi-dobooten 40 Turksche zeilschepen vernield en driescheeps- bouwwerven beschoten. Een Engelsche kruiser eu een Fransche torpedojager, welke de terug tocht van het, Servische leger be schermden, werden in de] Ad r ia- tische zee aangevallen door 4 torpedojagers. Na een gevecht werden de laatsteu op de vlucht gedreven. Een duikboot trachtte tevergeefs de kruiser te torpedeeren. De duikboot- en mijnoorlog. Volgens een Lloyds-bericht is het Engelsche stoomschip „Argo" gezon ken. Alle opvarenden, op eên, na, werden gered. Do „Mbwo". Een correspondent van de „World' heeft aan luitenant Berg gevraagd denkt u, dat de Engelsche vloot de „Möwe" zal vinden en vernietigen Z\j zullen haar niet herkeDDen, zeide Berg. Zij is al meer Engelsche sche pen gepasseerd, terwijl zij zelf onder Britsohe vlag voer. Zij heeft op buu signalen geantwoord, zij heeft hun verteld, dat er geen Duitsche schepen in de buurt waren. Zij kan iederen naam aannemen, dien zij wensent. Jagen ze haar op, dan kan dat «en mooie wedstrijd geven, want zij is snel. We zouden de „Appam" heb beo kunnen te pakken krijgen, ook als wij van tien mijlen ver hadden gewaarschuwd, dat wij naderden. Het asylrecht van luchtschepen. In de „Deutsche Tagesztitung" spreekt graaf Reventlow het vermoe den uit, dat de „L 19"", toon zij zoo laag over Ame.land voer, reeds averij had en datde gezagvoerder den wensch he6ft gekoesterd daar te landen. Hq betoogt, dat in een dergelijk geval een beschadigd luchtschip dezelfde rechten heeft als een beschadigd of gebrek aan kolen lijdend oorlogsschip, dat een neutfale haven aandoet en alleen tot plicht heeft deze woer binnen bepaalden tijd te verlaten. Hij meent, dat er ten opzichte van de „L 19" een misverstand heeft ge- hcerscht, dat misschien door nadere inlichtingen nog kan worden opge helderd. Verder schrijft Reventlow„Een neutrale kust- en grec-swacht raag natuurlijk zonder meer op luchtvaar tuigen schieten, als deze neutraal ge bied gebruiken om hun weg to verkor ten of wanneer zij de lucht boven neutraal gebied onder normale om standigheden tot hun weg kiezen. Ik geloof echter, dat dit met da „L 19" niet het geval was, omdat het lucht schip langzaam en dicht over neu tralen grond heenatreek. Misschien heeft de ondergang van de „L 19" dit goede, dat men er toe komt het asylrecht voor luchtschepen tot onderworp te maken vaa een nauwgezette gedachtenwisseling." Bloedgeld. Een lezer van de „Daily Mail" zendt aan dat blad een cbèque van 16 oor" den schipper van de „King Stephen", „omdat bü zoo flink zijn natuurlijk menschelijk gevoel heeft overwonnen" ten opzichte van de bemanning van do verongelukte Zep pelin. Een lozores stuurt 5 voor óod den,schipper, „die, door de bemanning van de Zeppelin „L 19" te laten ver drinken, de wereld van 22 moordenaars heeft verlost." BUITENLAND. Noorsch professor over Duitschland. Kopenhagen, 8 Februari. Dr. Halv- dau Hoht, hoogleeraar in de politieke geschiedenis aan het Noorsche Nobel- instituut, een der meest gezagheb bende Noorsche geschiedkundigen, wiens sympathiön klaarblijkelijk aan de zijde van Duitschland zijn, heeft na een lang verblijf in Duitschland een reeks merkwaardige artikelen in het te Kristiania verschijnende blad „Social Democraten" geschreven over den huidigen staat der openbare meening in Duitschland. Hq zegt dat het heele land naar vrede haakt, wat echter niet op zwakheid wijst, daar iedereen Duitschland veilig acht. Bijna het geheele land is echter tot de slotsom gekomen, dat zijn TqandeD, vooral Engeland, niet kunnen worden vernietigd. Het feit dat Engeland nog in het bezit is van al zijn grond gebied, dat het te land 'niet kan wolden aangevallen en minder door den oorlog is aangetast dan Duitsch land, begint tot de geheele bevolking door te dringen. Bovendien beseft men, dat Duitschland, ondanks zijn geweldige militaire kracht, nimmer in staat zal zijn den uitslag te zijnen gunste te doen keeren. Hoht heeft menschen uit alle klassen der samen leving gesproken en allen gaven uiting aan dezelfde meening, dat men d«n oorlog hartgrondig moe is. Hat spoorwegongeluk te St. Denls. Do Partjsche correspondent van de Tijd" schrijft d.d. 6 Febr.: Dinsdag 1 Februari, 's avonds tegen half twaalf, heeft te St. Denis een vreeselljk spoorwegongeluk plaats gehad. De posttrein no. 502, van Boulogne naar Parijs, zou zonder stoppen St. Denis passeeren, doch juist op dat oogenblik werd oen vol geladen goederenwagen gerangeerd, en werd over het hoofdspoor gestoo- ten, waarlangs de posttrein naderde. Een hevige schok volgde. De loco motief en zeven wagons ootspoorden. Tot. overmaat vau ramp vlogeu de wagons in brand; de gas-reaervoirs ter verlichting van den trein (oud systeem) voedden het vuur. Er ont stond onder de reizigers een geweldige paniek. Brandweerlieden en troepen snelden toe om de eerste hulp te bieden en uit Parijs vertrok onmid dellijk, na telegrafisch bericht, een hulptrein. Heel de kop van den trein was een massa vormloos ijzer- en hout werk, waar de vlammen doorheen speelden. Achtereenvolgens werden de lijken van twee mannen en twee vrouwen te voorschijn gehaald, ver volgens de romp van een menschen- liobaam, verschrikkelijk verkoold en nog rookende en nog een verminkt lichaam, waarvan de romp slechts één arm droeg, waaraan een taschje. Tot heden vond men 14 dooden en 20 geworden. Op de plaats van het oDgeluk ligt de spoorweg, overdekt met stukken qzer en versplinterd hout. De loco motief is bijna V-vormig verbogen, de tender ligt dwars over de rails als ware hij het struikelblok geweest voor de wagons, die volgden. Een wagon ligt half weggebrand, nog rookend; een andere staat loodrecht omhoog en is slechts aan de beschib derde oppervlakte verschroeid; van een derde ziet meu nog Blechts het onderstel als samenhangend geheel. Naar de oorzaken der ramp is een gerechtelijk onderzoek ingesteld. De stoker en de machinist, die nog tijdig van de locomotief konden springen en slechts eenige kwetsuren opliepen, legden de volgende verklaring af: ;s trein was veertig minuten te laat. Volgens de signalen was de lijn vrij. Bjj een kruispunt van sporen zagen wq een goederentrein rangee ren; de trein was veilig op een zij spoor, doch een losgehaakte goederen wagen gleed langs de glooiing van de rails en kwam voor ods. Er ver liepen tusschen het oogeDblik dat wij den trein zagen, en den schok geen tien seconden. Een schok gevoelden wij eigenlijk niet. Na eeu drietal seconden be merkten wij, dat de locomotief zich niet.-meer over de rails bewoogd eD SDel naar rechts overhelde. Toen sprongen wij snel op den grond en zagen toen locomotief on tepder terugschuiven, terwijl do wagons, onder 'kreten van smart en schrik der passagieis, in brand vlogeD. Sequah.t Sequab, die ook hier te lande een jaar of twintig geleden tot de één- dags beroemdheden heeft gehoord, is ovei leden. De fameuze kwakzalver was 72 jaar, hij stierf doodarm. In zijn goeden tijd had Sequah won groot fortuin bijeen gedokterd, maar het was hem weer door de vingers geloopen ook. Geboortig uit Cornwall, had h\j zijn z.g. medieche kennis vei kregen in" de Ver. StateD. Zijn-werkzaamste middel was dan ook het genees krachtige bestanddeel, dat hij uit de z.g. „prairyflower" trok. H(j is in Johannesburg gestorven, in een zie kenhuis. BINNENLAND. De nieuwe minister van FinanclBn. Tot Minister van Financien is be- ncfèmd mr. dr. Anton van Gijn, the sauriër generaal aan het departement van Fiuanciflo. De afdeeling arbeidersverzekering wordt van Financiën overgebracht naar het departement van Waterstaat. De Dieuw-benoemde Minister van FinanciéD, m£. dr. Anton van Gijn. werd 17 Sept. 1866 te Dordrecht geboren. Gedurende 10 jaren was hij werk zaam ter Provinciale griffie van Zuid Holland in verschillende functies, werd daarna secretaris van het Rijks- Woning college en van de Haagsche Gezondheidscommissie. 1 Octobcr 1905 werd hij benoemd tot administrateur van de generale thesaurie van het ministerie van FinanciéD, in 1911 werd hij lid van de Provinciale Stateu van Zuid- Holland. Mr. Van Gijn was aanvankelijk lid van de Vrljzinnig-DemocratischePartlj, sinds 1910 lid van .de Liberale Unie. Op hot gebied der drankbestrijding nam hlj'een werkzaam aandeel: Ver schillende artikelen op economisch gebied verschenen van zijn hand. De ouderdomsrente. Op goede gronden kan het Haagsche Correspondentiebureau nog melden, dat de Minister van Waterstaat, dr. Lfcly, onder wiens beheer de afdeeliig Arbeidersverzekering van het departe ment van Financien zal komen, het allereerst de voorziening in de ouder domsrente zal ter hand nemen. Mali aangebonden. Van het stoomschip „Hollandia", dat eergisteren uit Zuid-Amerika te Amsterdam binnenkwam,is den 2 Febr. te Falmouth de mail op laat vaa de Engelsche autoriteiten gelost. Ingezonden Mededeeling. wordt door 21.000 ïrUen erkend ■Is het beste versterkingsmiddel Voor Zenuwen en Lich»«m Mijnen. In de maand Januari zijn op de Nederlandsche kust aan gespoeld 117 mijnen, waarvan 76 Engelsche 1 Fransche, 25 Duitsche en 15 van onbekenden oorsprong. In totaal zijn sedert het uitbreken van den oorlog op onze kust aange troffen 872 mijnen, waarvan 470 Engelsche, 58 Fransche, 145 Duitsche; van 199 bleef'de oorsprong onbekend. Da „Times" over den Smokkelhandel. Do N.Rott.Ct. schrijft, d.d. 8Febr.: Reuter seinde ons gisteren, dat de Time9, in een artikel over den smok kelhandel in ons laDd, de Nederland sche douane nagaf, dat de beambten met luttel uitzonderingen, hun plicht zoo goed mogelijk deden. Ons duDkt, dat Reuter er-wel oen paar -woorden bij had mogen seinen, om ons duidelijk te m^ken, dat die minzame lof-stond iu een arlikel van den bizonderen Arnsterdamsehen correspondent van het blad. Dat verandert al iets. Maar wat erger Ishet heele artikel geeft een relaas van de smokkelarij in ons land, opgeteekecd uit den mond van... den heer Holdert. En het prijsje voor de douane aan het slot komt mit denzelfden mond Reuter'» Agentschap heeft de Nederlandsëh» pers «r onbehoorlijk laten inloopen. Da „Artimet". Wtlff meldt uit Berlijn„Ia den nacht van 1 op 2 Februari werd het motorschip „Artemis" van de Neder!.- Indische Tank-stoombootmaatschappij aangevallen door eon Duitsche toipe- deboot én door een torpedoschot be schadigd. Het schip kon echter in zqn beschadigden toestand de haven nog bereiken. Volgens de tot dusverre ontvangen berichten meende de commandant van de Duitsche torpedoboot, dat do „Artemis" op het bevel van den onderzeeör om hem met 'het oog op het onderzoek te volgeD, tegenstand had gebodeD. Ten einde dezen te breken viel bij toen de „Artemis" aan. Het onderzoek van het gebeurde, waarbij helaas een neutraal schip ten gevolge van den oorlog bescha digd werd, is nog niet afgeloopeD." Van da Belgfiohe grens. Van de Brabautsche grens meldt men aan de N.Rott.Ct.: Sedert een paar dagen is de Belgische grens weder geheel gesloten. Bqna niemand mag Belgis verlaten. Zater dag had de trein Antwerpen-Roosen- daal één passagier. Het brood voor de grensgemeenten wordtdoorgelaten, evenals de dagbladen. Het is ten strengste verboden, aan d# greDseen gesprek te voeren. De gemeenteraads leden van Cappelen, die buiten d» versperring wonen, mogen de verga deringen van den gemeenteraad niet bijwonen, ook hetlid vau de Provinciale Staten voor Antwerpen, de heer Bastijns, heeft geen vergunning ge kregen om naar Antwerpen te gaan. De smokkelhandel ia nu tijdelijk stopgezét door de Duitschers. Do Belgische opkoopers durven niets meer inslaan, omdat z\j niet weten, wanneer ze de waren achter de ver sperring zullen kunnen brengen. Aan de loopgraven is bot werk plotseling gestaakt. Vrachtvaart pij. Edam. Naar men ona mededeelt heeft de vrachtvaart Mq. Edam, welke een kapitaal heeft van f400.000 haar 8 schepen, Edam 2881 ton bruto, Volen- dam 2085 ton brutoen Monnikendam 1984 ton brulo verkocht voor totaal f 1,700,000 aan een Noorsche Reederlj. Het geheele aandeelenkapitaal der bedoelde Maatschappij is in het bezit d6r N. V. Houthandel voorheen Wil liara Pont, Zaandam. (.N. Rott. Ct.") Diefstal van bankpapier. Dinsdagmiddag liepen te Lolden een tweetal jongens van 11 en 18 jaar, de gebroeders Van Loo, met bankpapier langs de straat. De poli tie hield de jongens aan en toen bleek dat zij het gestolen hadden. Ze waren in een onbewaakt oogenblik binnengedrongen in het kantoor dér flrma Gljzenij en Zn., handelareu in lompen aan de Oudevest aldaar en waar een bedrag van f 2300 aan bankpapier bleek ontvreemd. De knapen, die blijkbaar de groote waarde van het gestolen» niet be seften, hebben niet lang er van in het bezit kunnen blijven. Ze hadden er nog niets van gebruikt, omdat ze geen bankpapier durfden wisselen. Aanrijden Koninklijke Auto. Hel openbaar ministerie b(j het Haagseho kantongerecht vorderde Dinsdag tegen jhr. E. H. F. A. Schim- melpenninck te Utrecht f 25 boete of 5 dagen hechtenis, wegens het aan rijden van de koninklijke auto in het Haagsche Bosch op 80 Septem ber j.1.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1916 | | pagina 1