HELOERSCHE COURANT
No. 4583
DONDERDAG 17 FEBRUARI 1916
44e JAARGANG
Op pagina 4 van dit blad is
opgenomen
1. Uit den Omtrek.
2. Feuilleton, enz.
DE WEEK.
16 Februri.
Terwijl Zondagavond j.1. de men
actiën te Scheveningen een Zeppelin
in de lucht zagen zweven, zelfs het
snorren der motoren „duidelijk hoor
den", terwfjl 't toch ia gebleken,
dat de zaak op gezichts- en gehoors-
bedrog moet hebben berust, waa 't
in de^hoofdstad nog erger. Daar ont
waarde men twee geheimzinnige,
hei-lichtende stippen aan den hemel,
en ze waren lager werd rond
verteld dan de „echte sterren".
Toen was er een, die in herinnering
bracht 'dr. Kuyper's sombere voor
spelling, dat „het einde aller dingen"
wel eens zeer-nablj kon wezen. En
de angst sloeg velen om 't hart 1
Weldra kreeg men de oplossing.
Twee hemellichamen stonden dicht
in elkanders nabijheid. Daardoor was
h6t „mysterieuse" schouwspel ver
oorzaakt. De sterrenkunde behoort
nu eeumaal niet tot de wetenschap
pen, die bij „de massa" bijzonder in
trek ziju. Over krijgskunde, politiek,
geneeskunde, rechtswetenschap en
nog een stuk of wat „geleerde vak-
keu" .meer valt met groot gemak
wysheid te verkondigen zonder dat
men het A. B. C. ervan kont. Men
vestigt zich als dokter, zoowel als
„rechtskundig adviseur", zonder groo-
tere weteBschappelijke hoogte te heb
ben bereikt dan de koetsier van dr.
Klaus of het klerkje van een procu
reur. Men acht zich in staat het
land, de provincie of de stad te regee-
ren zonder dat men eenig benul heeft
van wat voor zulke dingen eigenlijk
noodig is. Maar sterrenkunde, astro
nomie neen, dat is. te lastig. Daar
entegen bloeit de astrologie de
moderne sterrenwichelarij, krach
tiger dan ooit
Ter zake. De angst en schrik over
dat snorren van Zeppelin-motoren en
zien van de „lichtende stippen" kwa
men juist nadat men het geval met
het torpedeeren van de „Artemis"
wat minder somber was gaan be
kijken. De Duitsche Regeering heeft
„eventueel" schadeloosstelling aan
geboden en alvast haar leedwezen
betuigd. Vau bestraffing der perso-
neD, die een neutraal schip, dat zij
doorzocht hadden, zonder eenige aan
leiding naar den bodem der zee wil
den doeü zinken, is tot nu toe niets
gebleken.
Het intervieuw-Staal, gelijk de
„Vossische Ztg." het publiceerde, zou
volgens dezelfde heetgebakerde en
alarmistisch aangelegde zielen eene
botsing met de Entente „onvermijde
lijk" maken. Aldus had nu een Neder-
laudsche senator gesproken, di$ als
minister van Oorlog de Schelde ging
versterken! Gelukkig is generaal
Stasi's correctie spoedig gevolgd. De
man van den vermaarden historischen
„nacht van Staal" moge wat sangui
nisch- loslippig zijn, in deze dagen
een bedenkelijke eigenschap, zeker
in iemand van de positie des gene
raals, - ziju eerlijke en loyale rond
borstigheid werd door niemand ooit
verdacht. Ea daar bestaat gelukkig
nog steeds geen reden voor
't Is psychologisch-merkwaardig,
en stellig niet opwekkend waar
te nemen, hoe gauw, grif, velen er
stoeds, als de kippen, bij zijn om
naam en reputatie van groote figuren
te helpen „afkammen"! De man,die
van mid zomer 1913 tot 28 Januari
1916 eeu reuzetaak vervulde, waar
schier bovenmenschelijke iDspanning
voor noodig is, den oud-minister
Treub bedoel ik natuurlijk - Btaat
onmiddellijk na zijn aftreden bloot
aan de hatelijkste aanvallen, insinu
atiën, en dat wel door personen, die
jaren laog behoorden tot den kring
zljuer intiemste vrienden. De wijze,
waarop mr. Treub's ontslag aanvrage
door do Koningin werd verleend is
zeker hoogst vleiend. Sommigen stel
len de vraag, of waar de premier
in tijd van wereld-crisis den titel van
miniBter van Staat ontving, - ook
aan mr. Treub niet gelijke onder
scheiding thans had kunnen verleend
zijn In elk geval mag men hopen,
dat de bewegiDg, door het adres-Van
Aalst c.s. aangesticht, zal leiden tot
eene daad, welke het Nederlandsche
volk de gelegenheid zal schenken,
van zijne erkentelijkheid voor den
afgetreden staatsman te deen blijken.
De Tweede Kamer kön inderdaad
aiet anders dan zij heeft gedaan
het adres voor kennisgeving aanne
men. Niet het Parlement, maar de
Kroon beslist volgens de Grondwet
over benoeming en ontslag van minis
ters. De bedoeliDg der adressanten was
dan ook weet men om ter
eere van mr. Treub te „getuigen".
En dat streven mag m. i. niet ein
digen met een ter „snippermand"
verwezen petitie.
Minister Van Gijn, die thans
verduidelijkt heeft;— wat voor ieder,
hem kennend, voor de hand lag
namelijk dat hij lid van „Het Vrije
Ruilverkeer" is en niet protectionist,
staat nu voor de taak om de be
lasting-ontwerpen5 van zijn genialen
voorganger en oud chef te verdedigen.
Het Parlement zal - na behandeling
vau het Eedsontwerp, waarbij mini
ster Ort van zéér groote inschikke
lijkheid en zin tot „toenadering" zal
moeten blijk geven, wil de zaak niet
nogmaals in den Senaat schipbreuk
lijden!, dé belasting-ontwerpen
in de afdeelingen onderzoekenver
volgens die der Grondwetsherziening.
Iotusschen moet het Hoogerhuis de
Staatsbegrooting-1916 afdoen, uit
gestelde! Algemeene Beschouwingen
en comité generaal in cluis. Zal in
de spanne tijds van begin tot 23 April
(Paschen) het ontwerp Ouderdoms
rente niet den nieuwe Minister voor
de Arbeidersverzekering, Exc. Lely,
woiden behandeld in openbare zit
ting?^ Is veler ideaal, vurige wensch.
Maar wij zien, in deze dagen, zoovele
idealen en illusiön in rook vervluch
tigen, dal de twijfelsche stemming
voorshands nog blijft overheerscben.
't Allerbelangrijkst blijft nu voor
loopig de vraag, hoe en waar de vele
mifiioenen van daan te halen, waar
de arm9 schatkist naar hunkert.
Beweerd is dat de commissie voor
het ontwerp Oorlogswinsten te langen
leste met hare voorstellen zal komen,
en dat 25 pCt. der „werkelijke in
komsten" voor den fiscus wil opvor
deren. Prachtige theorie. Maar de
vrees is reeds opgemerkt is niet
ongegrond, dat wanneer de heeren
buu vernuftig-bedacht voorstel einde
lijk gereed hebben, de...' oorlogs
winsten zelfs onnaspeurbaar zullen
zijn geworden. Er verandert ver
bazend en verbijsterend veel in deze
dagen. M^ar dat „waar niets meer
is, zelfs de Keizer zijn recht verliest",
- die stokoude waarheid blijft splin
ternieuw. Onder de allerjongste
nieuwtjes in Patria stip ik aan, dat
véle ouderharten deze week verkwikt
zijn door de blijde tijding, dat alle
cadetten K. Mil. Academie ditmaal
voor het officiers-examen geslaagd
zijn'.
En Sequab, de man die eene
kwarteeuw geleden met zyn radde
tong en wonderbare olie de „Reros
celebratus". de algemeenen vurig ge
huldigde held van het Haagje in de
eerste negentiger jaren van de vorige
eeuw was: Sequab is niet dood.
Hij beeft 't zelf verkondigd ineen
Engelsch blad, en ook de meest-
ongeloovige moet dddrvoor zwichten.
„Onze" Sequah heette Davonport en
hij kan ook nog geen zeventiger zijn,
zooals de werkelijk-doode Sequah, die
ergens in Zuid Afrika overleed.
.,Onze" Sequah zal voor oen kwart
eeuw een dertiger geweest zijp.
„Enfant cbèri dés dames"En ik
ben er nog lang niet zeker van, of
aan den slanken jonkman met
zijn oolijk glimlachje terug denkend
niet nog eens enkele, thans bedaagd-
geworden Haagsche joffer zeker
sentiment van zacht-scbrljDenden
in zich voelt opkomen?
Mr. Antonio.
DE OORLOG.
Oe officieels legerberichten van
13 en 14 Febr.
Op het West e l Ij k front houdt
de levendigheid 'zoowel wat artil
lerie- en mangevechten als infanter.e-
aauvallen betreft nog aan. In ver
band met de voor korten tijd geloopen
hebbende geruchten omtrent verster
king dor Duitsche troepen in den
Elzas, is het opmerkelijk, dat zij hier
inderdaad .voordeëlen hebbeu behaald.
Het Duitsche legerbericht van 15
dezer meldt dat na een krachtige artil-
leristische voorbereiding, de stellingen
der Engelschen ten Z.O. van Yperén
aangevallen werden. 800 M. loopgraaf
werd genomen. Een groot deel wan
de loopgraven-bezetting sneuvelde.
1 officier en eenige dozijnen Engel-
in werden gevangen genomen.
Ten Z. van de Somme en in Cbam
pagne henben de Franschen tegen
aanvallen gedaan welke zonder moeite
werden, afgeslagen.
Het Fransche communiqué van
den Men deelt mede, dat ten N. van
Soissons een Duitsche aanval werd
afgeslagen. In den bovon-Elzas werden
de ten O. van Seppois de door de
Franschen veroverde vooruitgescho
ven loopgraven door de Duitschers
zwaar beschoten. De stellingen, die
volkomen stukgeschoten waren, wer
den door de Franschen ontruimd.
In een communiqué van 15 Febr.
wordt bericht, dat in Champagne ge
deelten der door de Duitschers op
13 dezer bezette loopgraven ten O.
van den weg Tahure—Sommopy, door
de FranBchen werden hernomen.
Van het O o s t e 1 ij k front.
Van Russische zijde wordt gemeld
dat in de streek van Dunaburg en
Riga sedert een week verwoede
artillerie gevechten worden geleverd,
welke af en toe door aanvallen der
infanterie werden gevolgd. Echter
kwam in den toestand geen veran
dering. De Russen bieden aan alle
aanvallen krachtigen weerstand en
slaagden gr zelfs in den Duitschers
eenige stukken loopgraaf te ontnemen.
Bij Riga werden een groot aantal
Duitschers gevangen genomen.
Volgens mededeelingen uit deuzelf-
den bron zou in een vlek bij Riga
muiterij onder- Duitsche troepen ztju
uitgebroken. De bevelvoerder over
de troepen aldaar werd vermoord.
Tal van officieren en manschappen
werden voor den krijgsraad gedaagd.
De Duitsche en Oostenrljksche be
richten geven aan dat de toestand
onveranderd is.
Aanvallen der Russen in Oost-Ga-
licle bleven zonder resultaat.
Naar de Times uit St. Petersburg
verneneemt, is de bezetting van
Garboenowka een groot voordeel voor
de Russen. De Duitschers raakten
hierdoor een belangrijk steunpunt
kwijt, dat zij hoopten te gebruiken
om Dunaburg langs den kortsten weg
te bereiken. Bovendien is thans de
mogelijkheid geschapen don vijand
in de flank aan te vallen.
Door de Duitschers werden ver
schillende pogingen gedaan het punt
te omsingelen. Door de Russen bij
Illuxt in het nauw te brengen, trach
ten zij tevens te voorkomen dat ver
sterkingen naar Garboenowka ge
zonden werden. De Russen boden
echter hardnekkigen tegenstand, zoo
dat de Duitschers er niet in slaag
den hen uit het dorp te verdrijven.
Van het Zuid e lij k front.
Het Oostenrljksche legerbericht van
den 15en meldt dat de Italianen een
aanval deden op de door hen verloren
stelling bij den Rombon. Zij werden
met groote verliezen teruggeslagen.
Merkwaardig is het dat thans
iategeusteliing met eenigen tijd terug
de Oostenrijkers meer tot den aan
val overgaan.
Naar schatting zijn op het zuidelijk
front twee maal zooveel Italianen als
Oostenrijkers. Niettegenstaande deze
overmacht zijn zij er echter niet in
geslaagd eenig voordeel van beteeke-
nis te behalen; Dat de Oostenrijkers
thans tot het offensief zouden over
gaan is niet waarschijnlijk. Hiervoor
toch zou een te groot aantal man
schappen noodig zijn, en deze kan
Oostenrijk niet aan de andere fronten
onttrekken. De aanhoudende aanval
len hebben dan ook waarschijnlijk
een ander doel.
Bij de jongste besprekingen, ge
houden tusschon regeeriDgspersonan
der Eoteute en die van Italiö, heeft
men Italië blijkbaar weten te bewegen
meer deel te nemen aan de algemeene
operaties, inplaata van zich alleen
door eigenbelang te laten leiden.
Echter is het voor Oostenrijk va*
belang om Italiö door herbaalde aan
vallen te dwingen op het Zuidelijk
front een zoo, groot mogelijk aantal
troepen te houden, waardoor de deel
neming aan operaties op ander ge
vechtsterreinen, belemmerd vjordt.
Op den Balkan.
In Albanië zijn de Oostenrijkers, na
de Araen re zijn overgestoken, voor
Durazzo aangekomen. Tusschen de
stad en de aanvallers bevindt zich
alleen fiog het kustmeer,hetwelk echter
een natuurlijke verdediging vormt..
De „Figaro" meldt, dat voor het
bindo van Maar t 60,000 voojt militairen
dienst geschikte Serviërs van Korfoe
naar Sa'oniki zullen worden gezonden,
om daar de troepen der geallieerden
te versterken.
Van het R u s s i a c ta-T u r k s c h e
front.
Het veroveren van een der forten
van Erzeroen door de Russen, moet
al» een belangrijk fait beschouwd
worden. Deze vesting toch is het
steunpunt voor de operaties der Tur
ken naar de kant van den Kaukasus.
Of de stad spoedig in hun handen zal
zijn is nog niet te zeggen. Bovendien
staan do Rtssen slechts aan een kant
van de stad. Tot een omsingeling
hebben zij het nog niet kunnen
brongen.
Van Turksche zijde wordt over het
verlies van het fort niet gesproken.
Wel wordt gemeld dat in het centrum
de gevechten in hevigheid en uitge
breidheid toenamen, en zelfs voor de
hoofdstelling geleverd werden. Vol
gens dit bericht zouden de aanvallen
z\jn.
In M e 8 o p o t a m i
Omtromt de overvalling van het
Eogelsche kamp bij Korea wordt van
Turksche zijde nog gemeld, dat de
Engelschen zware verliezen ledeu. 500
dooden bleven op het slagveld liggen.
De Engelschen sloegen op de vlucht.
Al het kampmateriaal viel in handen
der Turken. Tusschen Korna en
Nasriah werden de Engelschen even
eens overvallen. Ook hier leden zij
zware verliezen. Een colonne die ter
hulp kwam werd teruggeslagen.
De „Arethusa".
Een der meest populaire oorlogs
schepen der Engelsche marine is op
een myn geloopen en ondergegaan.
De „Arethusa" is vereeuwigd in ge
dichten; en op eenige schilderijen,
die de laatste jaren op ooflogs
tentoonstellingen te zien waren, was
hel bekende schip afgebeeld„the
Arethusa in action".
Aan vele gevechten nam de kleine
kruiser dan ook deel en hij onder
scheidde zich. daarbij zoo, dat op een
koperen plaat, op het schip aange
bracht, de heldendaden konden ge
memoreerd worden.
De „Arethusa" was het admiraal
schip van het „light cruiser squadron"
en aan den mast woei de gespleten
wimpel van commodore Tyrwhitt.
Bij den aanval vau een Eogelsch
eskader, onder admiraal Beatty, op
de Duitsche oorlogsschepen in de
bocht van Helgoland, leidde commo
dore Tyrwhitt de actie van deze
kleine kruisers, die vergezeld waten
van torpedojagers. Dit voorhoede
gevecht had ten gevolge, dat de
„Arethusa" zwaar getroffen werd,
verschillende kanonnen werden on
bruikbaar, de snelheid 80 mijl
was tot 6 verminderd, zoodat het
gehavende schip door de „Hogue"
op sleeptouw moest genomen worden.
Op hef kritieke oogenblik, dat de
kleine kruisers het al te zwaar te
verantwoorden hadden, kwam het
slagkruiser-eskader op de plaats van
het gevecht en eindigde de4 eerste
zeeslag met het zinken van enkele
kleine Duitsche kruisers
▼oor de tweede maal vocht de
„Arethusa" in den slag bij Dogger
bank. Ook toen vormde het snelle
kruisers-eskader de voorhoede van
het sterke eskader van admiraal
Beatty, die door de berichten van
deze schepen volkomen op de hoogte
werd gehouden van de bewegingen
van den vijand.
By het einde van den zeeslag gaf,
volgens sommige berichten, de „Are
thusa" de „Blücher", die zinkende
was, den genadestoot, door den zwaar-
overhellenden pantserkruiser te torpe
deereD.
Nog eens trad do „Arethusa" op
den voorgrond. Bij een raid naar
Cuxbaven, waarbij Zeppelins, vlieg
machines, onderzeeërs en oorlogs
schepen in actie kwamen, verdreef
de „Arethusa" de luchtschepen met
zyn kanonvuur en redde de vliegers,
die in het water terecht kwamen.
En thans is deze „light armoured
cruiser", van welk type de Engelsche
vloot ei vele heeft., ondergegaan. De
naam „Arethusa" heeft in de Engel
sche marinegeschiedenis een bekenden
klank, want vóór dit schip zijn er
nog verschillende andere Arethusa's"
geweest, die iu allerlei gevechten
zich hebben oudeischeiden.
In 1913 liep de „Arethusa" van
stapel. De waterverplaateing is 3560
ton. De bewapening bestaat uit 2—
15 c.M. en 6 10 c.M. kanonnen. De
snelheid is 29—30 knoop, de turbines
ontwikkelen 30,000 P.K. Het merk
waardige van het schip is, dat het
behalve een pantserdek van 5 c.M.
een pantsei gordel van 7.6 c.M. heeft.
Op kleine kruisers kwam deze be
scherming tot dusver niet voor. - De
bemanning is 400 koppen groot. De
„Arethusa"-klasse telt 8 schepen, de
daarop volgende „Champion"-klasse
eveneens 8; d6ze i3 iets grooter in
water verplaatsing en telt één kanon
van 15 c.M. meer.
Londen, 15 Februari. Bij de ramp
van de „Arethusa" werden 8 personen
gewond, terwijl er 12 vermist worden.
Weer een Zeppelin vergaan.
Uit Kopenhagen wordt gemeld dat
weereen Zeppelin,deL20,verongelukt
is. De Ribe Stiftstidende meldt dat
de L 20 Vrijdagochtend boven het
eiland Mapö is gezien. Zo vloog onge
woon laag en langzaam. Blijkbaar
waren haren motoren beschadigd. Het
luchtschip zette Zuidwaarts koers,
doch een krachtige Oostelijke bries
dreef net naar het Westen, tot het
in de mist verdween. Men meldt du
dat het drijvende in de Noordzee is
aangetroffen nabij de Duitsche kust.
De luchtaanval In 't noorden
van Italië.
Weenec, 15 Febr. Gisterochtend
heeft een onzer luchteskaders, be
staande uit elf vliegtuigen, op het
station en de fabrieksgebouwen van
Milaan bommen geworpen. Uit de
gebouwen kon meu groote rookzuilen
zien opstijgen. Do gevechten met vij
andelijke vliegers die gedwongen
werden het veld te ruimen zijn
alle in ous voordeel beslist.
Bovendien hebben verscheidene
vliegtuigen op de fabriek van Schio
met zichtbaar succes bommen ge
worpen. Alle vliegtuigen zijn behou
den teruggekeerd.
Rome, 15 Febr. De vijandelijke
vliegtuigen hebben gisteren ook op
Schio bommen geworpen, waardoor
zes menschen zijn gedood en eenige
anderen gewond.
Bom ontploft.
Een Britsch officier, dieteHazebroek
in Fransch Vlhauijerec instruc
tie gaf in de behandpjjhg van bommen,
is daarbij omgekomen. Een bom ont
plofte, terwijl hij haar in de hand
nield. Iu het geheel zijn bij de ramp
vy'f man gedood eu vier-en-twintig
gewond.
Dultschland en de Vereenigde
Staten.
Volgens de Lokal-Anzeiger, heeft
graaf Berustorff gemeld, dat Amerika
ia het Lusitania geschil eenige pun
ten heeft laten vallen, die voor
Duitscbland volkomen onaannemelijk
aren. Het komt er nu nog op aan,
de uitkomst van de onderhandelin-
0._ in een nieuwe nota neer to leg
gen, waarna de gehèele zaak als ge
regeld beschouwd zal kunnen worden.
Een majoor van 19 jaar.
De „Daily Mail" vertelt van de
zeer sDelle promotie van majoor
Hetiry PattiDson, thans 19 jaren oud.
De loopbaan van den jeugdigen ma
joor is- als volgtMaart 1914, school
jongen te H.iileybury September
1914,. tweede luitenant - Januari
1915, eerste luitenant - Juni 1915.
kapitein September 1915 bij Loos
oudste overlevende officier van het
regiment Januari 1916 negen
tiende verjaardag Februari 1916
majoor.
Bij het uitbreken van den oorlog
bood Pattinson z|jn diensten aan,
doch deze werdeD eerst geweigerd
omdat hij nog maar zeventien en een
half jaar was. Hij hield echter vol
en werd ten slotte aangenomen en
in September tot 2e luitenant be-
BUITENLAND.
van het Italiaansche gezantschap te
Londen 'is Zondagavond in zjju hotel
te Piccadilly dood gevonden met een
kogel door het hoofd en een automa
tisch pistool in de hand geklemd.
Hij was pas vier maanden in Enge
land. Sedert een paar dagen was hij
ongesteld. Zondagavond kort voor
zijn dood, heeft een ander lid van
het gezantschap hem bezocht.
Diefstal te Hannover.
Meu meldt, aan het „Hbld.", dat
in de stedelijke spaarkas te Hannover
is ingebroken, waarbij 27.000 Mark
gestolen werd. Geen spoor van den
dader kon ontdekt worden.
BrlevansmokkelarlJ.
Hoe vernuftige en vermetel sommi
gen zich toonen, als brieven over de
Duitsche grens moeten worden ge
smokkeld, blijkt uit het volgende:
Onlangs reisde een Hollandsche
verpleegster uit Duitscbland naar
Nederland terug. Zij maakte in^den
trein kennis met een andere ver
pleegster, die zeide bij het Duitsche
Roode Kruis werkzaam te zijn ge
weest. Z|j had echter bij het hospi-
taalwerk een ongeluk gekregen en
een arm gebroken. Deze arm was
dan ook volgens sde regelen der
kunst in een gipsverband gelegd.
Aan het Duitsche greD station ge
komen, verlangde de stationswacht,
dat het gipsverband zou worden
losgeknipt. De Hollandsche verpleeg
ster nam het op vobr haar collega
en wees met grooten nadruk op het
groote gevaar, waaraan deze door
het wegnemen van het verband zou
blootstaan. De stationswacht, waar
schijnlijk gewaarschuwd, bleef onver
biddelijk en terecht. Want toen het
gipsverband was losgeknipt, kwamen
•daaronder ongeveer 80 brieven te
voorschijn! Do arm was 'n echt ge
zonde arm, maar ook de dame bleek
geen verpleegBter te zijn!
(Nieuwe Ct.)
BINNENLAND.
Hst Panama-kanaal.
Over hot eerste boekjaar van bet
Panama kanaal, dat in zijn vollen
omvang in den oorlogstijd is gelegen,
wordt volgens de „N. Zürich. Ztg."
in een bericht vau het Zwitsorsche
gezantschap te Washington het vol
gende medegedeeld
Tot 14 Augustus 1915 zijn 1317
zeewaardige schepen (stoom- en zeil
schepen) het kanaal gepasseerd, te
zamen metende 4.596.644 ton. Van
deze schepen namen 661 de westelijke
richting (Stille Oceaan—Atlantische
Oceaan) met 2.286.114 netto ton en
656 vaartuigen de Oostelijke richting
(Colon—Panama) met 2.310.500 netto
tons. De rechten, die de regeering
der Unie gedurende dit eerste boek
jaar van de passeerende schepen heeft
geheven, bedragen $5.216.150.
Verdeeld naar de nationaliteit zijn
in het boekjaar 481 Amerikaanscho
schepen door de landengte gevaren.
Engeland volgt met 464.
Natuurlijk is het verkeer door het
kanaal sterk door den oorlog beïn
vloed geworden. Na het? sluiten van
den vrede, wanueer de handel weder
geregelder zal zjja geworden, mag
echter worden verwacht, dat het ver
keer tusschen de Oostelijke en Wes
telijke halfronden zich verder zal ont
wikkelen en dat de belangrijkheid
van het Panama-kanaal die van het
Suez-kanaal zal gaan evenaren.
Zelfmoord.
Roberto Centaro, eerste secretaris
Koninklijk bezoek.
Dinsdagmorgen kwam H. M. de
Koningin, vergezeld van Prinses
Juliana, met klein gevolg, te Amster
dam aan om van daaruit eenige
plaatsen te bezoukeD, die door de
overstrooming geteisterd zijn.
Spoedig na aankomst te Amster
dam werd een bezoek gebracht aan
de voormalige studeotensocieteit op
den Heiligenweg, welk gebouw thans
al3 vluchtelingen-huis in gebruik is.
Belangstellend informeerde de hooge
bezoekster naar de omstandigheden
verpleegden en naar de werk
zaamheden van het personeel.
Het. bezoek droeg een zeer huis
houdelijk karakter.
Te 1 uur 's middags werd een be
zoek gebracht aan Buiksloot, Niouwen-
dam en Schellifigwoude. Te voet
gingen H. M. eu de Prinses naar het
kerkjevvan laatstgenoemd dorp waar
thans do kinderen onderwijs krijgen,
daar de school onbruikbaar is.
Teruggekeerd te Amsterdam bezich
tigde de Koningin eenige woningen
het nieuwe huizenblok tusschen
Javastraat en Balistraat, waar tal
van vluchtelingen uit Waterland
wonen. Verschillende gezinnen wer
den hier bezocht.
C. J. K. van Aalst.
De heer 0. J. K. van Aalst,president
van de Ned. Handelmaatschappij en
voorzittter vau de uitvoerende com
missie der N. O. T. van wiens krach
ten sedert het begin van den oorlog
zoo veel werd gevorderd, ia genood
zaakt voorloopig het bed te houden.
Sedert eenige dagen was de heer
van Aalst ernstig ODgesteld.
Zllverbons.
Bij Kon. Besl. van 9 Februari
(„St.-bl." 65) is bepaald datteten met
31 Dec. 1916 de, bij Kon. besluiten
van 20 Maart 1915 („St.-bl." 158) en
van 31 Maart 1915 („St.-bl." 174)
ingetrokken,. zilverbons van f 1, van
f 2.50 (ouden vorm) en van f 5 ten
kantore van het Agentschap van het
Ministerie van Financiën te Amster
dam-tegen wettig betaalmiddel kun
nen worden ingewisseld. („St.-Ct")
De „Vondst".
Het s.s. „Vondel", van Batavia, is'
Dinsdagnacht half een te IJmuiden
binnengevallen, na een reis van 55
dagen, via Kaap de Goede Hoop.
De „Delfland".
Het onlangs bij IJmuiden op de
Pier geloopen, en daarna aan den
grond gezette stoomschip „Delfland"
is Dinsdag naar Amsterdam opge
sleept.
Logger vergaan.
Uit Scheveningen wordt gemeld:
Er zijn nu berichten ingekomen,
waaruit men met zekerheid kan op
maken, dat de logger „SCH 192"
Jac. Groen, van de N. V. „Merwede",
is vergaan.
Dit is reeds de 5e logger, die dit
jaar vergaan is.
De scheepsbrand op de Zuiderzee.
Volgens een scheeps'verklariug,
welke de schipper en de stuurman
afgelegd hebben aan den burgemeester
van Venhuizen, ten zuiden van Enk
huizen, lag de „Speculant" om 6 uur
Vrijdagmiddag tusschen Enkhuizen
en Urk voor anker. Om 8 uur werd
een schok gevoeld. Eerst dacht de
schipper, dat deze veroorzaakt werd
door het klotsen der golven. Er kwam
'echter damp ul$ de ruimluiken en
toen deze geopend werden, bleek, dat
er in de lading een ontploffing had
plaats gehad en dat deze in brand
stond.
Tevergeefs werd getracht den brand
te blusscben. Daarna trachtte men
het schip te laten zinkea door de
buitenboordskranen open te zetten.
Dit gelukte niet. Imeen roeiboot bleef
men den geheelen nacht bij het
brandende schip. Noodseinen werden
gegeven, doch deze werden niet op
gemerkt.
Met den stroom en wind dreef men
's morgens naar de kust.
Gebleken is, dat de „Speculant"
inderdaad geladen was met IjjDolie,
rubber en margarine. Deze lading
was bestemd voor Groningen, de be
vrachter was iemand uit Rotterdam.
Van vrachtbrieven voor Duitschland
is niets gebleken. In Groningen zou
i lading opgeslagen worden.
De schipper SeveD, die in het
gasthuis in Enkhuizen ligt, is niet
door den brand gewond, doch had een
ziekte, welke bet na de scheepsramp
noodzakelijk maakte, dat bij opge
nomen moest worden.
Ontploffing.
Dinsdagmorgen wilden eenige werk
lieden in de suikerfabriek te Breda
een flotteur onderzoeken, omdat zich
binnenin vocht bevond. Men legde
daarop de flotteur op het vuur, hopen
de, dat de druk vau het vocht een
opening zou teweegbrengen. De flot;
teur is echter gosprongon.
Vier vaste werklieden worden op
vele plaatsen in het aangezicht ge
wond. Allen verloren ook het gezicht,
doch er bestaat gegtonde redenen,
dat de oogen nog in orde kuttnen
komen.
Het gebouwtje werd grootdeels
vernield.
Ontsnapte krijgsgevangenen.
Te Groningen zijn Dinsdag aange
komen drie uit Duitschland ontvlucht
te Russische krijgsgevangenen op hun
naar den Russischen consul te
Rotterdam. Zij waren met zijn achten
ontvlucht, doch vijf hunner werden
door een Duitsche patrouille doodge
schoten of verdronken by het over
zwemmen van een kanaal.
Haar moeder bestolen.
Een agent van politie te Rotterdam
heeft een 18-jarig meisje aangehou
den, verdacht van diefstal van een
bankbiljet van f 100 ten nadeele taarer
der. Het bankbiljet is in de wo
ning van haar verloofde, die eveneens
is aangehouden, in beslag genomen.
Hst vliegongeluk te Batavia.
Het bericht van den correspoudiut
van het „Hbl." te Batavia omtrent
het overlijden van Luitenant ter
Poorten is ODjuist gebleken. Zijn
toestand was Dinsdag hoopvol.
De ramp heeft in geheel Neder-
landsch-Indiö ontroering verwekt.
Het toestel viel, na een vlucht van
vijf minuten op eene hoogte van 100
meter, loodrecht omlaag.
Generaal T. Michielsen werd door
de draden geworgd. Zijn ledematen
waren op verschillende plaatsen
gebroken.
Aan een telegram van den „Tele
graaf "-correspondent te Weltevreden
ontleenen wij het volgende:
De commandant van het Neder-
landsch-Indische leger begaf zich
Dinsdagmorgen naar Soebaug, om het
vliegkamp op Kalidjattl te gaan
inspecteer en.
Generaal Michielsen gaf den wensch
te kennen, een vliegtocht mede te
maken.
De eerate proef mislukte, omdat
er blijkbaar aan het toestel iets
haperde.
Nadat het toestel een paar meter
de hoogte was ingogaan, moest wor
den gedaald.
De machine werd nog eens nagezien,
en toen alles in orde waa bevonden,
steeg luitenant Ter Poorten met zyn
passagier ten tweeden male op.
Toen de vliegmachine eene hoogte
van ongeveer 150 meter bereikt had,
zagen de toeschouwers tot hun schrik
het toestel plotseling duiken en in
miDder dan geen tijd viel het gevaarte
in razende vaart neer.
De officieren, die van het schouw
spel getuigen waren, snelden toe
vonden generaal Michielsen onder
de machine dood en met gebroken
ledematen. Een nader onderzoek wees
uit, dat de generaal vermoedelijk zijn
bals gebroken had.
Luitenant, Ter Pooi ten vond men
bewusteloos met een groote hoofd
wonde.
De teraardbestelling van het stoffe
lijk overschot van generaal Michielsen
zou nog Dinsdagavond plaats hebben.
Generaal-majoor H. C. Kionoueris
tijdelijk aangewezen als legercom
mandant.
ridderkruis der M.W.O. werd toege
kend.
Wij allen weten, dat deze onder
scheiding een zeer bijzondere is, dat
slechts eDkelen zich deze hoogste
militaire eerbetooning weten te ver
werven,
Daarom brengen wij van de Ma
rine onze hulde aan den overledene,
die moed en beleid paarde aan trouw,
die in de verre streken, waar het
Nederlandsch gezag diende te worden
gehandhaafd, zich deed kennen als
een dapper onverschrokken man, als
een trouw dienaar van zijn vader
land ea van zijn koning.
Reeds vele jaren is het geleden -
het was in 1877 - dat Christoffel
Willem Reith het ridderkruis bij de
expeditie naar SamalaDgan verwierf.
Sinds dien is in de Marine veel ver
anderd, doch de herinnering aan
daden als door dezen ridder bedreven,
blijft bestaan; zij blijft esn voorbeeld
voor ons ter navolging. Dat de ge
storvene wenschte door het korps
begraven te worden, waarin hy met.
zooveel onderscheiding heeftgediend
is ons begrijpelijk en voor ons van
de zeemacht was het een plicht en
een eer om aan dezen wensch te
voldoen.
Wij verzoeken aan de nabestaanden
in het bijzonder aan de weduwe, de
deelnemiDg en de achting over te
brengen van het korps, waartoe de
overledene heeft behoord en waarin
hij zich op 2oo eervolle wijze heeft
onderscheiden.
Ds. Visser, predikant der Hersteld
Evangelisch Lutbersche Gemeente,
sprak hierna eenige woorden van
hulde. De man, die hier grafwaarts
gedragen wordt met eene eer als
slechts weinigen te beurt valt, was
in zijn leven eenvoudig. Nimmer
sprak hij over zijne onderscheiding;
want by kende de hoogere eer: te
zijn een kind van God, en hy had
de zekerheid, dat zijn levensschip
zou aanlanden in de lichtende stran
den der hoogste zaligheid. Maar hf.i
stond er op, dat hem bij zyn dood
de eerbewijzen zouden - worden ge
bracht, waarop zyn nabestaanden
recht hadden. Namens de familie
dankte spr. de militaire autoriteiten
en allen, die door hunne tegenwoor-
heid blijken van deelnerhing gaven.
Tenslotte wydde een der familie
leden van den overledene, de heer
Schaap, eenige dicht-regelen aan
de nagedachtenis van dezen ridder,
waarna de indrukwekkende plechtig
heid was afgeloopen.
(Zie verder 2e pagina).
PLAATSELIJK NIEUWS.
Begrafenis Ridder C. W. Relth.
Dinsdagmiddag had op het kerk
hof te Huisduinen de begrafenis plaats
van Christoffel Willem Reith, in leven
oud korporaal stoker der KoniDkiyke
Marine, Ridder van de Militaire Wil
lemsorde. Een ontzaggelijke men-
schenma89a was op de been; langs
Kanaalweg, Dijkweg, en later op den
Huisduiner weg zag het zwart van
de menschen.
Nadat de stoet het sterfhuis aan
de Kerkgracht had verlaten, begon
de stafmuziek van de Marine aan
grijpende koraalmuziek te spelen
onder welks tonen het lijk grafwaarts
werd gebracht. De muziek werd
op de gebruikelijke wyze afj
wisseld door tamboers en pijpers.
Op het kerkhof aangekomen, word
by den ingang het gebruikeiyke salvo
afgegeven bij het passeeren van de
baar en bij het graf werd dit salvo
door fwee andere gevolgd, onder hét
spelen van een koraal.
Daarna nam de Commandant van
H. M. Wachtschip, de kapitein ter
zee A. Pieren, het woord om het
volgende te zeggen:
Wy staan hier aan het graf van
een bejaard man, van een man, die
in de kracht van zyn leven als mili
tair deel uitmaakte van de Kon.
Marine en die zich daarbij zoodanig
wist to onderscheiden, dat hem het
TWEEDE KAMER.
Zitting van 15 Februari.
De Kamer gaat voort met de be
handeling van de Eedswet.
De heer Limburg (V.D.) staat
tameiyk wel aan de zyde van de
Regeering. Hij wil evenals deze den
eed behouden, daar die den grootsten
waarborg geeft voor het spreken der
waarheid. Hy wij9t bovendien op het
Jydeiyk karakter dezer wét, hetgeen
de RegeeriDg verplicht in 1919 met
een definitief ontwerp te komen. De
oppositie ertegen is gedeeltelijk on
juist en inconsequent, zegt spr. On
juist, dat het de vrije keus zou laten
tusschen eed en belofte. De eedsver
plichting wordt vooropgesteld, alleen
bfi gemoedsbezwaren behoeft men
dien niet af te leggen. Inconsequent
is het, omdat in de Beroeps- en Oe-
trooiwet de eeden en beloften facul
tatief zyn gesteld. Spr. meent, dat
de gewetensbezwaren dienen geëer
biedigd te worden, zoowel van hen,
die wel, als van hen die niet tot een
kerkgenootschap behooren, en hoopt
daarom dat verscheiden leden van
rechts zullen medewerken aan de
totstaudkoming dezer wet. Spr. be
strijdt het denkbeeld van den heer
Van Wijnbergen om den atheïsten
het afleggen van den eed te verbisden.
Verleden jaar waa de heer Van
Wijnbergen van eene andere meening,
hy wilde ze toen van den eed vrij
stellen-en bun getuigenis zonder eed
toelaten; thans wil hy hen geheel
uit de gemeenschap bannen.
De heer De Viss or (c.h.) ge6ft
een historische uiteenzetting van het
omtstaan va* den eed. Hy komt verder
op tegen de bewering, al3 zou hy in
stryd zyn met de leer van hst christen-
De eed is een der sterkste
middelen om het recht te handhaven,
en daarom is het goed, dat de Regee
ring het behoud ervan wil. Er zyn
dan ook tal van juristen, die, hoewel
zelf niet aan de formule hechtende,
toch den eed willen handhaven ter
wille van ée rechtspleging. Een
recht8bedeeling met den eed schept
een veel grooter waarborg voor de
peraooniyke vryheid dan die, welke
daaruit zou bestaan, dat de overheid
uit den weg ging voor de bezwaren,
welke zeer enkelen hebben tegen het
aieggen van den eed. Spr. vindt het
amendement-De Geer de beste uitweg.
De beer Eerdmans (u.1.) daar
entegen, die vindt, dat het afleggen
van den eed voor ieder eigeniyk ge
lijk zou moeten zyn (hoewel direct
•rkennende, dat dit niet wel mogelijk
is), wil het liefst een plechtige ge
lofte zien afgelegd in de plaats van
een oud Germaansche formule. Spr.
ia overigens vóór het ontwerp.
De heer A a 1 b e r s e (r.k.) waar
deert het, dat de Minister tegemoet
wil komen aan hen, die gemoeds
bezwaren hebben, maar de Min. vergeet,
daarby dat by nieuwe gewetens
bezwaren schept.
De heer Tan Doorn*(u.1.) be
grijpt al die gemoedsbezwaren niet.
Spr. zou wel willen zweren by den
baard van den profeet, en die eed
zou hem even heilig zijn als welke
aadere. Evenwel, de eed dient als
beginsel te worden gehandhaafd.
Nog spreekt de heer N o 1 e n s (r.k.)
die den eed behouden wil, en de heer
L o e f f (r.k.), die den Minister vraagt
de amendementen niet af te wyzen,
waardoor aan verschillende bezwaren
tegemoet wordt gekomen.
(Zie verder 2e pagina).