SPEENHOFF. KANTOOR Hoogstr. 77. KUNSTTANDEN ZONDAG ZFFEBRUARI. Buitengewone! LIEDERAVOND HEVEA Adyertentiën. Wegens Sterfgeval GESLOTEN geopend. K. ACKEMA, 's WOENSDAGS Stationstraat 11, TOURNÉE SPEENHOFF1916. Stalles (6 eerste rijen] f 0.79, Ie Rang f 0.50,2e Rang f 0.25, HET HAAGSCH BLIJSPEL-ENSEMBLE. DE LANDSTORM OPGEROEPEN!!! m Ingezonden Mededeellng. I f HIJ HIJTU1G»m AUTOBAMDUf I 1 Pitrtet Hmjs pêetw«a<foi w«i«J Storm en Watervloed. Door den sterken wind ishet water de laatste dagen weer gewel dig opgekomen. De stand van het Zuiderzeewater was Dinsdagavond aan de Oranjesluizen ongeveer 1.41*+ A.P. Dit was te elf uur, ter wijl de vloed te 12 uur verwacht werd. Bij Buiksloot werden de men- schen welke beneden aan den Water- landschendtjk woooden nu ook ge- dwoDgen hun woningen te verlaten. Do Amsterdamsche straatweg laDgs het N.-Hollandsch kanaal staat nabij Buiksloot geheel blank. Het vee uit den omtrek, hetwelk nog hooger gelegen stalling had werd nu eveneens naar ykmsterdam ge dreven) Bij het Tolhuis-terrein te A m s te r- dam kwam het water uit de richting Buiksloot ook reeds gevaarlijk opzet ten. Reeds Donderdagmiddag stond het water van het Noord-Hollandsch kanaal aan den Buiksloter weg gelijk met de straat. In allerijl werden de militairen van het Entos terrein ge requireerd en met vereende krachten begon men met het opwerpen van een kleidam langs de huizen. Met karren en kruiwagens werd de grond van het Ento3 terrein gehaald om een nieuwen kleidam op te werpen, want achter de plaats waar te elf uur reeds een dam was gemaakt, kwam reeds het water. Tot een uur bleef het water stijgen. Oostelijk van het kanaal stond het park,'vlak aan het water gelegen, reeds geheel blank. Te Zaandam wies het water Donderdag krachtig. De waterstand was wel 75 80 cM. hooger dan den vorigen dag. Teel huizen die tot nog toe geen last van het water onder vonden hadden, liepen nu onder. De kistdammen hielden zich uitstekend. Wel stond "het water er op sommige plaatsen ter hoogte van 25 cM. tegen aan, doch van doorlekken was geen sprake. Zonder deze kistdammen was het water reeds in de Zaan en waarschijnlijk ook in den West Zaaer- polder gestroomd. In de sluizen stond het water bovea de deurengelukkig hqd men waterschotten aangebracht, waardoor het werd tegen gehouden. Echter had men buiten de riolen gerekend. Op verschillende plaatsen borrelde het water hieruit op, zoodat de putten met klei gedicht moesten worden. De hoogste te Zaandam waargeno men stand was 15 cM. A.P. Don derdagmiddag te 5 uur evenwel was het reeds gestegen tot.28 cM. A.P. Gedurende de laatste twee dagen zjjn de dorpen in Waterland weder zwaar geteisterd. Den eersten stormdag kwam de wind uit het zuidwesten en deed het water te Oostzaan en Landsmeer eenige cM. dalen, des avonds liep bij echter om naar het noorden en kwam 't water met onstuimige kracht aanzetten. Hevige hagel- en regenbuien ont lasten zich boven onze dorpen deden haar af en toe voor onze oogen verdwijnen. Te Oostzaan werd tijdens de laatste stormen de noodbrug op sommige plaatsen totaal vernield. Donderdagmiddag dreef ze als een stuk wrakhout tusschen de huizen en op de watervlakte rond. Verschil- londe woningen aan den Overtoom moesten eveneens hedenmiddag ont ruimd worden. In den „Luyendijk", de grensscheiding tusschen de ge meenten Oostzaan en Landsmeer, zijn talrijke gaten geslagen, hier en daar is zelfs een geheel stuk dijk verdwenen. Talrijke veldmol«ntjea staan tot de nok in 't water, hebben hun wieken verloren of zijn geheel vernield. In de Wnlchebreekmeer staan de boerderijen thans tot #/4 M. boven de dakgoot in het water. De brug over het zijkanaal naar Broek is geheel ontzet en de leuningen vernield. Eon café is bijna geheel ,uit elkaar geslagen, de achterzijde en één kantzijda zijn geheel te pletter geslagen. Meubelen, billard en een kostbaar muziekinstrument drijven in en om het huis rond. Ook steiRer van de Nieuwendieper boot heeft 't zwaar moeten ontgelden. Een paar palen van 45 cM. dikte zijn totaal doorgebroken. Achter op de weilanden staat hier ruim 37a M. water. Boven den straatweg langs het Noordhollandsche kanaal naar Buiksloot staat een sterke branding. Nabij het Schouw is een diep gat in den dijk geslagen, tusschen de Slochter en Buiksloot wordt een 50 Meter straatweg gemist. Door den golfslag is dit gelijk gemaakt met de weilanden, waar de groote klinkers eveneens heen zijn verhuisd. Te Volendam moesten reeds Woensdag een twintigtal huizen worden ontruimd. Het toen door den Z. W. wind opgezweepte water liep de huizen van achteren in. De kistdam van den Zeedijk laügs Edam en den Zuidpolder heeft het echter uitge houden. De hulpkade bij Monnikendam heeft het in den nacht van Woens dag op Donderdag gehouden. Het zeewater stroomde echter Donderdag met geweld door den doorbraak bij Zuiderwoude met een verval van 1 M. en een vaart van 8 M. per sec. stroomde het water met donderend geweld den polder in. De spoordijk tusschen Purme- r e n d en Zaandam, welke als nood- waterkeering dienst moest doen is weggeslagen. Op verscheidene plaat sen was de dijk onderspoeld en af- gevreten, waardoor verschillende ope ningen ontstonden. Reeds was men bezig op den dijk een kistdam aan te leggeD. Al het werk is nu weer te niet gedaan. De kistdam welke om Purmerend gemaakt was, heeft zich Woensdag nacht uitstekend gehouden. Zij werd echter daarna nog versterkt door een tweede dam er achter te leggen. Het heeft echter niet mogen baten. In den nacht van Donderdag op Vrijdag heeft het water zich ook door deze dam niet langer tegen laten houden, met het gevolg dat Purmerend onderliep. - Rondom NU kerk is het land ook weer ondergeloopeu. Woensdag middag reeds drong het water met geweld binnen. De nauw gereed ge komen nooddam had het zwaar verantwoorden. Met den Westelijken wind liep het Zuiderzeewater geluk kig niet zoo bijzonder hoog op. Donderdagmorgen echter bleek, dat beide nooddijkeu voor de kleine en de groote doorbraak welke beide 1.85 A.P. lagen, weggeslagen waren. Het water stroomde daarop weer met kracht door de doorbraken. De bewoners in den omtrek, ook van de nog vrij hoof? liggende boe rijen, zochten hun toevlucht op den zolder. Donderdagnacht ten 12 uur verwachtte men een hoogeren water stand, waardoor het water dan ook in Nijkerk zou binnendringen. De toestand In den Anna Paulowna Polder. Te laat om nog in ons vorig num mer op te nemen, ontvingen wij nog het volgend schrijven van onzen correspondent te Breezand Donderdag 17 Februari is voor den Westpolder een dag geweest, dien velen wel nooit zullen vergeten. Reeds sedert eenige dagen bulderde een sterke Westenwind, die vooral gedurende den nacht van Woensdag op Donderdag zeer hevig was. Het Noordzeewater drong het Marsdiep binnen, waardoor het water in de Zuiderzee een groote hoogte bereikte. Daar aah het gat te Van Ewycksluis nog zoo goed als niets gedaan is, stroomde het wpter den Oostpolder vrij binnen, het dijkje langs de Ewycksvaart over en den Westpolder binnen. Zoo onverwachts kwam die stortvloed hier,'dat vele boeren vol komen gerust naar de Schagermarkt Waren gegaan, zoodat de vrouwen met het vee enz. alleen achterbleven. De toestand was namelijk de laatste week van dien aard, dat velen (haast allen) naar het weer droge deel van den Westpolder, gelegen tusschen Zandvaart en Kromme Tocht, waren teruggekeerd. De toestand die toen heerschte in die bange uren, is on beschrijflijk. Met rollen kwam het water over de Kromme Tocht h zoodat het vee alleen met zeer groo- ten spoed er uitgedreven kon worden. Twee boeren in dit gedeelte hebben geen kans gezien, hun vee te redden. Het water had hen verrast, en toen ze tot heengaan besloten, was het te laat. Toch kan men zieh niet begrijpen, dat een boer, die over verscheidene krachten te beschikken heeft en slechts 3 minuten van den veiligen spoordijk woont, geen kans ziet, een dertigtal stuks vee bijtijds in veilig heid te brengen. Algemeen komt men op tegen het laksche optreden van bedoelden persoon, die trouwens op meer punten excentriek is. Tot heden zijn nog geen pogingen aangewend, het vee van die twee eigenaars te redden. Br gaat een ge rucht, dat de Burgemeester van Atina Paulowna 2 vletten afgezonden heeft van Kleine Sluis, om de personen hulp te bieden. Langs de Zandvaart, vanaf halte Breezand tot den Zeedijk, loopt een kade, daar eenige weken geleden door de Noerd westelijke bewoners van den WeBtpolder opgeworpen. Dat dijkje heeft toen het water gekeerd, doch thans bleek het niet bestand tegen zulk een opkomenden stroom. Ter hoogte van den woning van den heer P. Voort huizen sloeg er een gat in, dat al spoedig grooter werd, en nu stroomde ook het Noordwestelijk gedeelte van den Westpolder onder. Tot heden had daar nog geen water gestaan. Het terrein van verwoesting is tfc weer met een stuk grond van pl. m. 340 H.A. vergroot. Het water staat thans overal tegen den spoordijk (Oostelijk deel), tot dicht aan het Noord-Hollandsch Kanaal. Alleen de zoogeuaamde „Kooiplaats" van de firma Van Zanten, die ook nog door een dijkje beschermd is, ligt nog op het droge. Men denkt echter algemeen, dat ook. dat dijkje, dat uit zand is opge worpen, op den langen duur niet keeren zal. Het zand drijft namelijk uit en verzakt. Dan gaat ongeveer 60 H.A. grond, met bloembollen be plant, verloren. De menscbenbet vee, enz., die achter het dijkje langs de Zandvaart ge vlucht waren en die zich in dit deel veilig waanden, moesten nu hals over kop verder vluchten, ook de bewoners zelf, voor wie dit geheel en al onverwachts kwam. Gedeelte lijk vluchtte men langs het pont „de Kooi" naar Koegras„gedeelteHjk vond men onderdak te Breezand. Het was een wilde vlucht. Van orde en regelmaat was geen sprakeieder moeBt over den spoerdtjk zijn eigen have maar uitzoeken. Van huisraad enz. kon haast niets meegenomen worden. Velen zijn dus zonder slaap gelegenheid. Het watersnood comité heeft daarom onderhandeld met afdee- ling Den Helder. Met den laatsten trein van 11 uur (Donderdag) kon ieder, die geen onderdak heeft, naar Den Helder, waar hem dan een voorloopig tehuis wacht. Een peilschaal bij halte Breezand geplaatst, wees Donderdagmiddag ±12 uur 90 c.M. boven A.P. Daarop volgde een daling van 20 c.M. Donderdagavond 9 uur wees echter de schaal 1.06 M. boven A.P. Het treinen verkeer gaat nog evengoed (al is bet dan ook wat over tijd) door. Toch etaat het water bq den Boer- mansweg tot boven aan den spoordijk. De bier gemaakte bekisting deed thans goed dienst en hield voorloopig het water tegen. Toch blijft de toestand voor het nog droge gedeelte ten Westen van den spoorweg kritiek. De begrooting van de geleden schade is dus Donderdag aanmerkelijk grooter geworden. Vooral voor de heeren Dames emHulseboscb, die voor een kapitale waarde aan bloembollen in den grond hebben, is 17 Februari 1916 een dag, om nooit te vergeten. Breezand, Vrijdagmorgen. De barak, die door het Watersnood- comité geplaatst was bij het draai- bruggetje aan de Molen vaart, is door den feilen wind gedeeltelijk vernield. Het dak is beetgepakt en een eind verder neergesmakt. Bedoelde barak is gratis afgestaan door den Céntralen Gezondheidsraad. Zoo spoedig mogelijk zal men trachten de stormschade te herstellen, Tot heden is nog steeds niet terechtgekomen, de vrouw en dochter van den heer Hoogvorst uit don Meerweg. Overal heeft men gelofor- meerd, doch tot heden zonder resul taat. Het huis heeft men, zelfs ver schillende personen doorzocht, doch geen spoor van beiden gevonden. Wij willen voor den droefgestemden man en vader hopen, dat ze nog terecht komen. Die kans is echter gering. Provfnciala Staten van N.-Holland. De Watersnood. 'Gedeputeerde Staten van Noord- Holland hebben aan de Provinciale Staten doen toekomen een rapport over den watersnood, dat Gedepu teerden in de zitting van 1 Februari hebben toegezegd. De beschadigingen en breuken worden daarin als volgt verklaard: Door den verhoogden waterstand en het beuken van de golven kwamen de dijken in abnormale evenwichts- verhoudingen, terwijl ook trillingen in het dijkslichaam optraden. Door deze trillingen werd verder de vor ming' van scheuren en wel in de lengterichting van den dijk, zeer be vorderd, vooral daar juist in deze richting bij de aansluiting van de wegverharding aan de bermen steeds waren bestaan. Het overstortende water stootte 'nu niet alleen telkens met kracht op het binnenland, maar vulde ook de scheuren en gangen in het dijkslichaam. De vastheid van de dijkspecie, welke door de vele regens van de laatste tijden toch reeds had geleden, werd zoodoende door het overstroomend water nog verminderd, zoodat ten slotte onder de werking van de bovenomschreven factoren het binnentalud afschoof, of afstortte, al naarmate van den aard van de specie en van den onder grond. Door het afzakken van het binnentalud werd nu op sommige plaatsen het dijkslichaam zoodanig verzwakt en verlaagd, dat het over blijvende deel van het profiel geen voldoenden weerstand meer kon bie den en bezweek. In dat geval ont stond dus dijkbreuk, terwijl anders de beschadiging zich tot' die van het binnentalud beperkte. Aan de omschrijving van de be schadiging der dijken is het vol gende ontleend In den Amsteldijk van den Anna Paulownapolder sloeg bij het Lot- meer een gat van 134 M. Van den Westpolder slaat 1600 H.A. onder water en de Oostpolder (1600 H.A.) Het binnenbeloop van den Am steldijk sloeg op Vele plaatsen weg, terwijl over een groote lengte van den dijk aan de binnenzijde verzak kingen hebben plaats gehad. De Oostdijk en Balgdijk ondervonden slechts geringe schade. Bij den polder Waard en Groet waren op vele plaatsen in bet bo vengedeelte der d(jken gaten gesla gen, terwijl in den Groetpolder reeds water was binnengestroomd. Men heeft echter een doorbraak weten te voorkomen. Aan de Rijkshavenwerken op Marken is zeer belangrijke schade aangebracht; ook op Urk en Wie- ringen (aanlegplaats). Op Texel leed de zeewering van den Prins Hen drlkpolder het meest. De duinen gingen aan de Noord-Westzijde niet onbelangrijk achteruit. Herstel der schade. Gedeputeerden verklaren, dat de taak om de schade aan de dijken te herstellen in de eerste plaats rust op de Waterschappen zelf. Op den weg van het Provinciaal bestuur, dat met het toezicht belast is, ligt het om daarbij hulp, raad en leiding te geven, terwijl het, afgezien van de'dijken, die dè provincie zelve in onderhoud heeft, eerst rechtstreeks behoort in te grijpen gelijk het ook meermalen ingegrepen heeft wanneer de waterschapsbesturen voor hunne taak in deze moeilijke om standigheden niet berekend blijken te z(jn, of maatregelen dienen te worden genomen ten behoeve van belangen, die zich uitstrekken buiten de grenzen der getroffen waterschap pen. Nu hadden enkele waterschaps besturen terstónd bij het intreden der ramp meer activiteit kunnen betoonen, doch van de meeste kan worden getuigd, dat zq van het eer ste oogenblik af op bun post z(jn en getracht hebben de ver- eischte maatregelen te nemen. D» volgfende leeningen zijn geslo ten door de besturen der waterschap pen Anna Paulownapolder f300.000; Polder Waard en Groet f75.000. P1 a n-V i s b e r. Na een uiteenzetting gegeven te hebben van het plan van den heer M. F. Visser, schrijven Gedeputeerde Staten daarover het velgende: „De voordeelen, door den heer Vis ser aan zijn plan toegekend, zijn in het kort: Io. de provinciale keering sluit het Noord-Hollandsch kanaal bij Purme rend af, het plan-Visser niet de provinciale keering levert alleen eene beschutting voor verdere overetroomingen in Schermerboezem, terwijl het plan Visser het mogelijk maakt, dadelijk na het gereed komen van de ophooging Buikslool-Ilpendam, met de drooglegging van het over stroomde gebied tên Westea van die lijn, ter oppervlakte vau ruim 6000 H.A., te beginnen keering volgens het plan- Visser kan blijvend zijn, de provin ciale keering niet. Uitvoerig betoogen Ged. Staten, dat het maken van een noodkeering volgens het plan-Visser iq elk geval een zeer moeilijk en zeer t.ijdroovend werk zou zqn wilde- men er echter een blijvend werk van maken, dan zou het stellig nog meer tqd vorde ren, omdat dan schóeilngen van ge anderen aard en constructie-wijze dan voor het noodwerk zouden moe ten worden toegepast. De afsluiting van de Broekervaart vormt verder een overwegend be zwaar tegen de uitvoeriüg van het plan Visser en wel omdat daardoor de eenige betrouwbare verbinding met Broek en Monnikendam zou worden gestremd. Het plan Visser kan voor het ge deelte bezuiden Edam als definitieve noodwatering eene zeer gelukkige oplossing zijn. In eene conferentie, welke op 31 Januari j.1. tusschen den inspecteur generaal van den Rijkswaterstaat, den hoofd ingenieur directeur van den Rijkswaterstaat in de 9e directie en een hoofdingenieur van den Provin cialen Waterstaat- is gehouden, werd in verband met het bovenstaande het denkbeeld besproken, of dan tevens niet een reeds lang bestaand plan tot uitvoering zou kunnen komen, n.1. om het pand van het Noord- Hollandsche kanaal tusschen Purme rend en Amsterdam (WiUemssluizen) te brengen op het peil van Schermer boezem. De sluis te Purmerend zou dan als schutsluis kunnen vervallen; de vaart van Amsterdam tot Nieuwe- diep op één niveau worden gebracht en Schermerboezem zou bq hooge standen eene nieuwe en ruime gele genheid tot uitwatering op het Noord zeekanaal verkrljgeD. Jn de afwate ring en de scheepvaartverbindingen van Waterland zullen dan echter be langrijke wijzigingen noodig zijn het pl3n vereischt dus gezette studie en uitvoerig overleg." Droogmaling. In de vergadering van Gedeputeerde Staten van 2 Februari is besloten de'leiding van de droogmaking van de overstroomde gebieden zoowel in den Anna Paulownapolder als in het meer zuidelijk gelegen gedeelte der provincie ter hand te nemen en maat regelen te treffen om ten behoeve dier droogmaking tqdelqke hulpbe- malingswerktuigen in werking te stellen. In verband daarmede heb,ben Gedeputeerden aan den minister van Wateisiaat gevraagd, in hoeverre op het Noordzeekanaal als loozingsgebied gerekend kan worden. Blijkens een van den hoofdingenieur directeur van den Rijkswaterstaat op 11 dezer ont vangen schrijven is hèt Rijk alles zins tot medewerking bereid, doch kan een lagere staud op het Noord- zeekanaal dan 0.60 M. N.A.P. niet worden bevorderd. Het ligt nu in de bedoeling, te trachten het overstroomde gebied zoo lang mogelijk af te spuien en verder, behalve van de bestaande ge malen, die thaBs zooveel mogelijk in werkwaardigen toestand worden gebracht, althans voor Waterland ge bruik te maken van electrische be weegkracht, welke op de vereischte punten gebracht zal worden door de Kennemer Electriciteits Maatschappij in samenwerking met de gemeente Amsterdam. Met het leggen van den kabel is reeds een aanvang gemaakt. Het komt er thans op aan over een voldoend aantal motoren dh pom pen te beschikken ten einde de be maling, wanneer de dijkbreuken tot boven stormvloedahoogte zijn ge dicht, terstond zoo krachtig mogelijk te kunnen doen aanvangen. Aan de belanghebbende water schapsbesturen hebben Gedeputeer den, in verband met een en ander, verzocht ten aanzien van de bemaliDg geen maatregelen te nemen dan in overleg met den hoofdingenieur van den Provincialen Waterstaat. Deze heeft zich verder met .verschillende groote aannemers in verbinding ge steld voor het verkrijgen van pers molens, waarvan de pompen groote hoeveelheden water kunnen verzetten. PLAATSELIJK NIEUWS. De Engslsche duikboot. Door den noogeu stand van het zeewater ls do Eogelsche duikboot in bet Friescbe Gat plotseling vlot geworden en in ruim vaarwater ge bracht. Ze blijkt lek te z(jn- Het plan is ze naar den Helder te brengen om te dokken. Toonkunst-Uitvoering. De damescursu9 en de kindor-zang- klasse van de Maatschappij tot Be vordering der Toonkunst zullen a s. Maandag eene uitvoering geven, waarop o.a. zal worden opgevoerd Franz Abt's bekoorlijke sprookje „De zeven Raven". Het orkest der af- deeling zal daarbij 'medewerking verleenen. Overigens wordteen voor het over- groote deel Hollandsch program ma uitgevoerd, dat blijkens het tekst boekje van zeer afwisselenden inhoud is, en dat ongetwqleld dezen avond tot een genotvolle zal stempelen. Haagsch blijspei-ensembie. Wij herinneren aan bet optreden van het gezelschap Louis Bouwmees ter Jr., dat a.s. Dinsdag alhier eene voorstelling komt geven, en laten nog eenige pers-uittreksels volgen. De „Haagsche Courant"De grap pige tooneeltjes.dolle verwikkelingen, welke het publiek tranen doet lachen, zijn alle het gevolg van de manipu laties, die in deze militaire klucht de basis vormen, 't Moet gezegd, Bouwmeester heeft de rol uitstekend gespeeld 1 Zijn mimiek vooral is ver bluffend. Men moet al een verstokt pessimist zijn, om bij zijn mimisch «pel den glimlach van 't gelaat te kunnen weren. Het publiek heeft den geheelen avond geschaterd. „Het Vaderland"Niet alleen uni formen zijn mobiel, schoenen nog veel meer, zelfs vliegend mobiel. Te midden van die dolle klucht loopt Bouwmeester rond als soldaat, die achtereenvolgens in alle rangen be uniformd wordt en ten slotte niet goed meer weet wat bij is, vooral als het ln hem gaat doordringen, dat hij heelemaal alleen eigenlijk een drieling is I Er werden tranen ge lachen. Het „Dagblad": Een actueele mi litaire klucht, waarom men heeft zitten schudden van lachen. Vloslbars lucht. Uit eene advertentie in ons blad heeft de lezer kunnen zien, dat onder de reeks van voorstellingen, in de Marine Cantine georganiseerd, voor a.s. Dinsdag 22 dezer is aangekon digd eene demonstratie met vloei bare lucht, te houden Öoor den heer W. C. van de Volkere, te VlissiDgen, Demonstraties met deze eigenaar dige „vloeistof, die geen vloeistof is, maar lucht, leveren verrassende resultaten op, die de heer Van de Volkere ons laat zien; bloemen ver kleuren, dieren versteven,kwik wordt een vaste stof, alcohol eveneens. Een zinken, bakje, waarin eenige oogeu- blikken vloeibare lucht heeft gestaan, valt in gruizels «iteen, enz. enz. De heer Van de Volkere heeft geene academische opvoeding genoten, doch zich geheel zelfstandig opgewerkt. Oorspronkelijk verversjongen, werd hij onderwijzer qn legde zich toen vooral toe op physica en mechanica. Ten slotte kan hij thans zelfstandig eene tournée door ons land organi- seeren met eene reeks van zeer in teressante onderwerpen. Ofschoon de experimenten gegeven worden in de Marine Cantine en in de eerste plaats bestemd zijn voor militairen, kunnen ook andere belang stellenden toegang krijgen onderwij zers e. a. kunnen op aanvrage eenq introductie krijgen bij den heer Braam, Officier van Politie, Rijkswerf. BINNENLANO. De „Artamis". Het ministerie van buitenlandsche zaken bericht ons, dat blijkens van de Duitsche regeering ontvangen mededeeÜDg ook het door deze regee ring ingesteld onderzoek heeft uitge maakt, dat op de houding van het Nederlandsche motorschip „Artemis' dat in den nacht van 1 op 2 Febr) werd getorpedeerd, geenerlei aanmer king was te maken. De Duitsche regeering erkent, dat de torpedeering een fout van don torpedoboot-com mandant is geweest; zij veroordeelt de handelwijze van dien commandant en hoeft dienovereenkomstig maat regelen getroffen. De Duitsche regeering heeft haar leedwezen over het voorgevallene betuigd, hare verontschuldigingen aangeboden en zich bereid verklaard de geleden schade te vergoeden. („N. Rott. Ct.") Adjunct-Inspecteur der Vlsscherljen. Bij K.B. is, ing. 14 Febr., J. van Hengel, Amsterdam, benoemd totadj- insp. der visscherljen. Bij Min. besch. zijn hem aangewezen het 2de en het 8de distr., met standpl. Amsterdam. Luitenent ter Poorten. Men seint uit Batavia, aan het „Hbl." dat de luitenant-vlieger ter Poorten naar Batavia is overgebracht. Twee ribben, bet neus- en kaakbeen zijn gebroken. Vermoedelijk zal bij het gebruik van het rechteroog voor taan moeten missen. Post van de „Rotterdam". Van het stoomschip „Rotterdam", uit New-York, is de post te Falmouth op last van de Eogelsche autoriteiten ontscheept. TWEEDE KAMER. Zitting van 17 Februari. Aan de orde is de behandeling van de artikelen van het wetsontwerp tot tijdelijke nadere voorziening met betrekking tot het eedsvraagstuk. (Het voorgestelde artikel 1 luidt: In elk geval, waarin een wettelijk voorschrift het afleggen, betzij van een eed of eene belofte of bevesti ging vordert of daaraan rechtsge volgen verbindt, is een ieder, ook Indien hq niet tot eene godsdien stige gezindheid behoort, verplicht den eed af te leggen.) De heer Gerhard (s.d.a.p.) stelt een amendeqient voor om voor het woord „bevestiging" te lezen „ver klaring". Ü3ar de minister beide uitdrukkingen wil handhaven, trekt de heer Gerhard zijn amendement in. Artikel 1 wordt zonder hoofdelijke stemming aangenomen. Aan de orde is artikel 2, bepa lende, dat hij, die tot een gods dienstige gezindte behoort, welke den eed verbiedt, de belofte of ver klaring aflegt, en tevens artikel 8, hetzelfde bepalende omtrent hem, die tegen het afleggen van eeden „ge wichtige gemoedsbezwaren" heeft. De heer Gerhard (s.d.a.p.) aeht het lqnrecht tegen de strekking in te gaan van het wetsontwerp, wanneer men iemand verbiedt een eed af te leggen, Hij stelt daarom met den heer Van Idsinga voor, die beide artikelen tot één te vereenigen in een artikel, dat eenvoudig zegt, dat wie in een der beide gevallen verkeert, op diens verzoek wordt toegelaten tot het afleggen van belofte of verklaring. Zou het ontwerp ten deze worden gehandhaafd, dan maakt men het ben, die tot een kerkgenootschap behooren, dat het zweren verbiedt, moeilijker dan een ander. De heer Sasse van IJsselt (r.-k.) verdedigt een amendement op artikel Som te bepalen,dat de persoon, die verklaart, g« weten sbez waren te hebben, daarbij redenen most opgeven en voorts, dat ae bezwaren niet slechtB „gewichtig", maar „onoverkomelijk" moeten zijn. De heer Deöeer (c.-h.) verdedigt een amendement, «trekkende om te bepalen, dat voor de vrijstelling wordt geöi8cbt, dat het bestaan van bezwa ren, ontleend aan de godsdienstige opvattingen van den betrokkene, worde geconstateerd bij acte. De heer R u t g e r s (a.-r.), kan zich in vee) opzichten vereenigen met het geen de heer De Geer heeft gezegd. Hij stelt evenwel zjjnerzqds een amen dement voor, waarin ook een acte wordt gevorderd en wel te verstaan van den burgemeester of den kan tonrechten, waarin men verklaart, bf Diet aan God te gelooven, bf op godsdienstige gronden bezwaar te hebben tegen het afleggen van den Deze verklaring zou dan mon deling moeten worden bevestigd ter terechtzitting. Doordat de heer DuU's rumoerig is, gaat spr. zeer zacht praten, waardoor hljgrootendeelsonverstaanbaar wordt. De heer Limburg (v.d.) vereenigt zich met het artikel, zooals het door i Regeering wordt voorgesteld. Het amendement-R u t g e r s is z. i. geheel onaannemelijk voor de linkerzijde. In de praktijk is het on bruikbaar. In geval men ergens een getuigenis zal moeten afleggen, zal men eerst naar burgemeester of kan tonrechter moeten gaan om een ver klaring af te leggen, bf dat men niet aan God gelooft, bf dat men gods dienstig bezwaar heeft. Telkens wan neer men verklaren moet, dat een hond al dan niet een muilkorf had, of een rijtuig al dan niet een lantaarn, zal men die formaliteit moeten ver vullen 1 Denkt men, dat de menschen dat zullen doen Natuurlijk niet. Dan komt de getuige voor den straf rechter en zegt, dat hij bezwaar heeft tegen den eed. Moet de rechter dan zeggen je hebt de acte niet, dus je moet toch zweren? Nog andere argumenten brengt de heer Limburg bij, om de amen dementen te bestrijden. De heer L o h m a n (c.-h.) laat de nadere verdediging van het amende ment-De Geer aan dezen over. Hij bestrijdt heel artikel 2. Voortaan is het ten eenenmale overbodig, afzon derlijk van een godsdienstige gezindte te spreken. Vroeger was het noodig, omdat men eenmaal eedsdwang had ingevoerd. De Doopsgezinden heeft men toen vrijgesteld, omdat onze voorvaderen van de republiek eigen lijk ruimer van blik waren dan velen tegenwoordig. Thans gaat men voor stellen, dat ieder menscb zeggen mag, dat hij bezwaar heeft tegen den eed. Waarom nu nog bovendien van iemand de verklaring te eischen, dat hij behoort tot een kerkgenootschap, dat den eed verbiedt? Dit is iets, dat kan betwist worden. De heer M e n d e 1 s bestrijdt het amendement-Rutgers. Men zou moe ten verklaren Ik geloof niet aan God 1 Dat er allerlei opvattingen zijn van wat God is, dat die drie letters allerlei beteekenissen hebben, daar mee houdt de heer Rutgers zich niet bezig. „Ik geloof niet aan God" be- teekent voor hem eenvoudigIk ge loof niet aan den God van den heer Rutgers. Men kan niet vragen„gelooft gij aan God zooals men vraagt „houdt je van oesters Dat is toch waarlijk een wijze van behandeling van deze dingen, die niet door den böugel kan. Ook deze spr. bestrijdt andere amendementen, die werden ingediend. Wa(«rsnood*oomité. Nog in dank ontvangen van: Collecte wijk 36 f *8.72* Hr. Ms. „Noord Brabant" 82.13 „Holland" 103.60 n „Tyr" 33.- Schepeling Hr. Ms. „Bel- lona" 1.30 Uit wqk 14 (nagekomen) 5.10 Oorlogschepen id. 46.7ÉL Marine-detachement Schier monnikoog 22.80 N. N. i._ Kinderen v.d. bewaarschool a. d. Vijzelstraat 6.— Collecte lezing Dr. Harre- stein Tehuis voor Mili tairen 8.— E. O. 2.50 Makende met hét vroeger verantwoordde totaal f 6728 33 De Penningmeester, W. Biebstekhb, Loodsgracht 21. Ondertrouwd H. BOERDIJK en H. VEEN. Halder, 19 Februari 1916. Huwelijksvoltrekking 1 Maart a.$. Plaatselijke kennisgeving. Geen receptie. Bij deze vervullen wjj den treurigen plicht U kennis te ge ven van het plotseling overlijden van ons innig geliefd Dochtertje, Zusje on Kleindochtertje, SOPHIA CORNELIA, in den aanvalligen leeftijd van 19 maanden. Hare bedroefde Ouder», Broertje en Grootouders, J. G. BIJL. A. BIJL-Tol. K. BIJL. K. BIJL. Wed. VAN OS. Helder, 18 Februari 1916. Vorderingen ten laste van het Burgerlijk Armbestuur te HELDER. Het Burgerlijk Armbestuur te Hel der verzoekt belanghebbenden hunne vorderingen, ten laste van genoemd Armbestuur voor het dienstjaar 1915, vóór den len Maart 191B in te leveren. Helder, 17 Februari 1916. Het Armbestuur voornoemd, J. DUINKER, Voorzitter. J. FRAY, Secretaris. Evangelisatiegebouw in de PALMSTRAAT. 20 FEBRUARI v.m. en n m. geen dienst, wegens bevestieine van ds. C. J. WAR- NERS door dr. J. TH.DE VISSER des v.m., en intrede van ds. C. J. WARNERS des n.m. in een der kerken. Heldersche Voetbal-Vereeniging. Huishoudelijke Vergadering op Dinsdag 22 Februari 1916, 'sav. 8 uur, in de Fröbelschool (Laan). N.B. Zij, die alsnog lid wenschen te worden, kunnen zich aldaar aan melden. tot Dinsdag 22 Februari a.s. Onze Brandstoffenhandel Basstraal 40 is vanaf heden Aanbevelend, Mej. KRAMER. ZAANDAM. Spreekuur te HELDER: van 14 uur, p/a. Wed. BUIKES, niet Stationsweg of Spoorstraat. Op aanvraag zand ik gratis een nuttig boekje met inlichtingen en wenken. VeitiginwiDidigtr: FAVEUR, Rottardam. „CASINO"-GEBOUW 8 uur, ta geven door den Heer en Mevrouw Val» nlBuw» en aetueela liedjes, o.a.: Kuyper's Driestarren. Generaal Jandome. Brief van 'f front. Verlaten Grootje. Raad van een A. R. Vader. Kloris en Roosje. Kaatje I laat Je fatsoen. Jaloersche menschen. De N. 0. T. Verder keuze-liedjes ten verzoeke van het publiek. Amusant, afwisselend programmal Aan de Plano: da Haar VAN BEEK. V* BAL na. plus Stedelijke belasting. PLAATSBESPREKING op den speeldag van 2-3 uur. KAARTEN verkrijgbaar In het Sigaren magazijn van den Heer KOKELAAR, Ka- naalweg en '«avonds aan de zaal. ARBEIDERS gevraagd aan de Conserven- en Vleeschwaren- fabrlek ta N00RD-SCHARW0UDE. CASINO-GEBOUW. Dir.: LOUIS BOUWMEESTER Jr. Dinsdag 22 Februari - 8 uur 115° OPVOERING Militaire klucht in 3 bedrijven. ONBEDAARLIJK LACHSUCCES!! Gaspard, OPPASSERlouis bouwmeester Jr. Ie Rang f 1.25,2e Rang f 0.75, 3e Rang f 0.40 verhoogd met 5 °/o Sted. belasting en 5 Auteursrecht. PLAATSBESPREKING op den Speeldag van 11-2 uur.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1916 | | pagina 2