HELDERSCHE COURANT
ZATERDAG 19 FEBRUARI 1916
44e JAARGANG
Loop der bevolking ter Helder over 1915.
Bevolking op 1 Januari 1916
Vermeerdering dóór geboorte
vestiging1)
Vermindering door overlijden
vertrek3)
360
2820
319
1183
M.
14886
2298
1127
Bevolking op 81 December 1916.
15763
14005
Bevolking op 81 December 1915.
11 1914.
M.
16763
14886
V.
14005
18630
totaal
29768
28616
Totale vermeerdering
877
875
totaal
1252
Hiervan in militaire gebouwen en schepen
M. V.
1878 6
Totaal.
1879
1423
3720
1430
•8738
Het bovenstaand staatje geeft geen goed overzicht van de toename of
vermindering der burgerbevolking en evenmin van. het adntal militairen
van land- en zeemacht, dat zich op 31 December 1915 in onze gemeente
bevond. Dit vlaatste aantal is ons niet bekend, doch vermoedelijk heel wat
grooter dan 8738, zooals het staatje onder noot 3 aangeeft.
Wat de burgerbevolking betreft, deze bedroeg op 81 Dec. 1916 na aftrek
van bovengenoemd# 3788 militairen2€
Volgens den staat, voorkomende in het Gemeenteverslag
over 1914 bedroeg de totale bevolking op 81 Dec. 1914. 28516
waaronder militairen3511
zoodat de burgerbevolking telde25005
Alzoo een vermeerdering in 1915 van1025
Tweede blad.
DE OORLOG.
Het gevechtsterrein op den
Balkan.
Londen, 18 Februari. In ofQcieele
Servische kringen deelt men mede,
dat de achterhoede van het Servische
leger zich met succes te Tirana, ten
Noorden van Durazzo, staande houdt
en drie aanvallen heeft weerstaan.
Saloniki, 17 Februari. EenFransch
.vliegtuig heeft vanochtend een Avi-
atik van het nieuwste model afge
sneden, die bezig was de Fransche
linies te Karasoeli ten Noorden van
Saloniki te fotografeeren, Er volgde
een gevecht op ruim 2000 M. hoogte,
dat ten gevolge had, dat de Aviatik,
die bemand was met een officier en
een bestuurder, beiden Pruisen, g#-
dwongerf werd tel landen. De officier
werd zwaar gewond. Hij had vijf
mitrailleurkogels in zijn dij. De be
stuurder, die naar men gelooft ook
getroffen werd, slaagde er in t« ont
snappen. Het Duitsche vliegtuig is
zoo goed als onbeschadigd, met in
begrip van net fotografietoestel, waar
van de Franschen nu de platen ont
wikkelen. Generaal Sarrail heeft de
Fraasche vliegers, den een met het
Eerelegioon, den ander met de mili
taire medalje gedecoreerd.
Tegelijkertijd bestookten zestien
Franscbe vliegtuigen het spoorweg
station van Stroemitsa en de aan
grenzende militaire kampen met 165
bommen, met belangrijke uitkomsten.
Gedurende het bombardement werden
de Frauschen aangevallen door een
eskader Duitsche vliegtuigen. Alle
vliegtuigen zyn behouden terugge
keerd.
Van hot Italiaansche-Oosten-
sche gevechtsterrein.
Rome, 17 Febr. In het' gebied van
den Rombom hebben wjj in het
Plezzobekken een overval van een
sterk detachement van het 27e land
weer afgeslagen en krijgsgevangenen
gemaakt, onder wie de bevelvoerende
officier.
De val van Erzaroem.
Londen, 18 Februari. De „Morning
Post" ontvangt uit St. Petersburg
een verslag van de gebeurtenissen
gedurende de 48 uur, die aan den
val van Erzaroem voorafgingen. Er
moesten nog acht mijl worden ge
wonnen met acht forten, die boven
de sneeuw uitstaken. Als ten orkaan
hebben de onvergelijkelijke Siberische
troepen dit alles in stormloop geno
men. Het vluchtende Turksche cen
trum achtervolgend, dreigden de Rus
sen de bijna, onneembare De veboioen-
stelliogen te nemen, en dat wel langs
den kortaten en besten weg over
Keuprikeui en Hassankala. De Turken
deden een wanhopige poging den
opmarsch der Russen aan den uitgang
van het Passim-dal te stuiten, maar
werden achter de fortenl'inie terug
gedrongen. Middelerwijl ontwikkelde
een op eigen hand werkende kolonne,
die van Melazgert in de richting van
Chnys oprukte, groote werkzaamheid,
en sneed in het Zuiden de Turken
van Erzeroem af. Vervolgens nam
een bijzonder# vechtkolonne, voorna
melijk uit Siberiörs samengesteld, de
kammen van den Doemloe Dag. Deze
kolonne verloor men eenige dagen uit
het gezicht. Te midden van sneeuw
stormen en bij 50 tot 60 graden vorst
verschenen deze troepe» op den
Goedzjabogazpas, zich een weg banend
naar Erzeroem van het Noordoosten
uit. Zij «aderden van twee richtingen,
het fort Karagoebek omsingelend.
Hier schijnen de Siberische troepen
den beslissenden slag t# hebben
toegebracht door de forten Karagoebek
en Tafta van achteren te nemen. Als
een wervelend stormden daarop de
Siberiörs Zuidwaarts achter de Deve-
boioenforten om. Binnen 24 uur
waren alle forten door aanvallen uit
het Westen (de forten waren zonder
uitzondering op aanvallen uit het
Oosten ingericht) genomen.
Een gevecht
ep het Tanganjlkameer,
Kaapstad, 18 Febr. Hier is een
treffend relaas ontvangen over de
vermeestering van een Duitsche kanon
neerboot op het Tanganjikaraeer op
26 December door twee Britsche
motorbooten. De kanonneerboot kwam
's morgens te acht uur in zicht,
waarop de motorbooten onmiddellijk
met vollen stoom opvoeren tot den
aanval. Zij openden het vuur op een
afstand van 2500 yards. Bij het tweede
schot werd het draadleoze apparaat
der Duitscbers vernield. Het derde
schot trof de kanonneerboot beneden
de waterlinie. De boot keerde toen
en vluchtte, maar de motorbooten
voeren speller en een vijfde schot
doodde den kapitein van de kanon
neerboot, die vroeger tot de „Königs-
berg" behoorde. Twintig minuten
nadat het gevecht begon, gaf de
kanonneerboot, zich over. Zij was niét
ernstig beschadigdde machines én
ketels waren niet getroffen en binnen
een week waren de hoodige herstel
lingen aangebracht. De kanonneerboot
had jeen vijf maat grooteren tonnen
inhoud dan deImotorbooten tezamen.
De vermeestering was te danken aan
de schitterende actie der Britsche
kanonniers. Zü vuurden vijftien scho
ten af en terwijl met volle vaart
werd gevaren in onstuimig water
werd de kanonneerboot twaalf malen
getroffen. De bevelvoerende officier
kreeg oen grootsche ovatie toen hij
aan wal kwam.
Vereenlgde Staten en
Oostenrijk.
Washington, 18 Febr. De ambte
naren van het ministerie van buiten-
landsche zaken beschouwen de me
morie van Oostenrijk over het in
den grond boren van gewapende koop
vaardijschepen als niet in overeen
stemming met de verzekeringen, die
naar aanleiding van het geval van
de „Ancona" gegeven z\jn. De re
geling van het „Ancona" geschil zal
daarom waarschijnlijk uitgesteld wor
den tot dergelijke verzekeringen als
i van Duitschland verlangt, af
komen.
Treinbotsing.
Donderdagmiddig reed te Hamborn
in Westfalen een goederentrein óp
een tramwagen. De tramwagen werd
vernield, twee inzitten werden gedood
en de wagenbestuurder zwaar, vele
personen lichtgewond.
Storm en Watervloed.
Da berichten van Vrijdagavond.
Uiterst kritiek is Donderdagnacht
de toestand in het.overstroomde ge
bied geweest en alleen aan het spoe
dig weer bedaren van den storm is
het te danken, dat nog niet een
grooter deel van ons land is onder-
goloopen.
Uit Zaandam wordt, bericht dat
het water in den Oostzanerpolder
Donderdagmiddag geweldig rees. Lang
hielden de kistdammen het uit. Ech
ter rees het water meer en meer.
Op sommige punten werden de dam
men verhoogd, maar ten slotte steeg
het tot 60 c.M. boven A.P. Tot het
laatst heeft men letterlijk gevochten
tegen het aandringende water. Het
was echter niet tekeeren. Op enkele
punten stroomde het over den kist
dam. Nóg hooger steeg het watör.
Zelfs rees het tot 65 c.M. -|- A,P.
Met kracht stroomde het over |je kist
dammen in de Zaan. Men werd reeds
bevreesd voor de Westzijde van Zaan
dam en den Westzaner-polder. Echter
behoefde men zich daarover nog niet
te zeer bezorgd te maken. De hooge
waterstand toch werd veroorzaakt
door den storm, en nu deze weer
ging liggen, mocht men een afloopen
van het water verwachten. Door het
gemeentebestuur van Zaandam werd
den bewoners ook van de Oost
zijde aangeraden zoolang mogelijk
in. hun woning te blijven.
Vrijdagmorgen kon vanaf 10 uur
met kracht gespuid worden door de
Wilhelminasluis. Als men er in slaagt
hierdoor voldoende water af te voeren,
kan het gevaar voor jlen Westzaner
polder als geweken worden beschouwd.
Vrijdagmorgen te twaalf uur was
i stand van het nog steeds was
sende water, 67 -j- A.P. In de
Zaan was d# stand 22 beneden A.P.
Ook uit Purmerend kwamen
onrustbarende berichten:
Donderdagavond ontstond onver
wacht een groot lek onder den nog
niet geheel afgewerkten kistdam nabij
het Schouw b\j de Amsterdamsche
poort. Bij alarmsignalen werden de
militairen opgeroepen om hulp te
verleenen. Gesteund door een aantal
burgers, hebben dezen het lek nog
weten te stoppen.
Inmiddels begon even voorbij de
Melkfabriek „Hollandia" door den
geweldigen druk van het steeds was
sende kanaalwater de mede aldaar
nog niet afgewerkte kistdam ge
ducht te werken. Ook daar werd
met alle macht en kracht beproefd
het dreigend gevaar te stuiten.
Tot overmaat van ramp begon de
dam zelf over te hellen, zoodat het
water nu boven en beneden binnen
stroomde. Na een uur werken# werd
de toestaad zee kritiek, dat de burge
meester te ongeveer één uur last
gaf de noodklok te luiden en de
hoornblazers door de straten alarm
bliezen. Ten slotto moest men den
arbeid aan den dam opgeven, wilde
men daar niet bij eventueel plotse
linge doorbraak het leven verliezen.
Het water heeft nu vrij spel en
stroomt met verscheidene meters
leDgte in het reeds zoo mooi droog
gemalen gedeelte der gemeente. De
ramp is thans niet te overzien. Wan
neer de waterstand in het kanaal
met dezen slechten Noordwesten
wind zoo blijft stijgen, dan is de be
rekening dat de vloed in Purmerend
een meter hoog zal komen te staan.
Kerkvoogden der Nederlandsche
Hervormde Kerk hebben het gas
licht daarin doen ontsteken om op.
alle gebeurtenissen voorbereid te zijn,
daar nu ook de Purmer en Over-
weerscbe polders weldra mede in
groot gevaar zullen verkeeeen.
Bij den watervloed van 1825 stond
het water in de stad een meter hoog,
doch de hooggelegen Kaasmarkt met
de Groote Kerk, Stadhuis en daar
aan grenzende perceelen waren vrij
van water.
Het station was niet meer te
reiken. De nieuwe Julianaweg, de
Heereogracht en de Koemarkt over
stroomden geheel. Met ontzettend
geweld stroomde het water de stad in.
Het was een angstig gezicht voor
de bewoners. Te midden van
grootste consternatie van vluchtende
menscheu en bewoners, die hun
huisraad naar hooger gelegen verdie
pingen brachten en van militairen,
die naar de bedreigde punten gingen,
klonken het luiden van de klok en
de noodsignalen, die ieder wekten,
Alle regenbakken, die het kostbare
drinkwater bevatten, zijn door het
instroomende zeewater totaal bedor
ven. Gelukkig zal het gemeentebestuur
ons spoedig van duinwater voorzien
uit Amsterdam. Het peil van het
water in de straat staat vrijwel gelijk
mei dat van het kanaal, zoodat voor
een nog hoogeren stand waarschijnlijk
niet te vreezen is.
Op den dijk van de Wijde W or-
m e r was de toestand eveneens
hoogst kritiek. Het water stond ook
daar tot aan de lippen. Hoewtl de
polder nog droog was, meende men
niemant} meer te mogen toelaten, met.
betrekking tot liet steeds dreigende
gevaar. Het zwakkè gedeelte van den
dijk, waar ook in 1825 een doorbraak
heeft plaats gehad was prachtig ver
sterkt meteen kistdam. Echter atODd
het water reeds hiermede gelijk. T#
Schellingwoude moesten de
bewoners van de benedendijks gelegen
huizen vluchten wegens het binnen
dringende water. De hooger gelegen
kerk van het dorp, waarin achool
gehouden werd is ook ondergeloopen.
Ranadorp is bijna geheel ont
ruimd. Er vertoeven nog slechts twee
gezinnen, die in hot gemeentehuis
onderdak hebben gevonden.
Bli Durgerdam gaf de z.g.
Smalle dijk voorbij de Kinsel, teeke
nen van verzakking. De aangebrachte
2000 zakken zand voor de Kinsel-zijn
weggeslagen.
Monnikendam heeft het ook
niet kunnen houden. Donderdagavond
11 uur stroomde het water met ge
weld de stad binnen. Duizenden
zandzakken waren ter versterking
aangebracht. Spoedig was echter alles
doorweekt, en te elf uur begonnen
de „vestingen" te wijken. Slechts de
hooge dijkgedeelten bleven vrij. Even
als in 1825 steeg het water tot op
zerken rond de Ned. Herv. kerk.
Bij E d a m is het water eveneens
zeer hoog geweest. De noodkeering
door het provinciaal bestuur aange
legd, heeft goeden dienst gedaan.
Hierdoor toch werd belet dat het
water uit den overstroomden Zuid
polder in den Zeevangpolder kon
komen.
Te U r k steeg het water tot 1.60
boven volzee. Het omkaaide weiland
liep onder. Het dorp bleef evenwel
vrij van water, hoewel het tegen den
-zanddijk langs de noordzijde van het
dorp stond.
Te N ij k e r k bereikte' het water
Vrijdagochtend te half vier den hoog
ste n stand. De Putterpolder is nu ook
ondergeloopen. Het zeewater werd
echter lager, zoodat veel water kon
worden geloost.
De berichten van hedenmorgen.
De Wijde Vormer bedreigd.
Dat de bewoners van den Wijden
Wormer aanzeggiog hebben gekregen
hun woningen te verlaten, wijst er
wel op, dat ook daar de toestand
kritiek wordt geacht. Trouwens men
bereidt zich ook te Wormerveer zelf
reeds op hoog water voor. Aan
weerszijden van de Zaan zijn kist
dammen aangebracht, die echter
gistermiddag om drie uur nog geen
dienst behoefden te doen, al stond
dan ook het water van de Zaan
buitengewoon hoog.
Waar de Kalverdijk op den ring
dijk van den Wijden Wormer uit
komt, staat het water.
De Kalverdijk, een lage dijk, die
van den ringdijk naar 't Kalf loopt,
is met een kistdam versterkt. Dicht
't Kalf isr deze al weggeslagen;
en slaat het water over den weg in
de ringsloot van den Kal verpolder.
En wat dichterbij den Wijden Wor
mer vertoont de Kalverdijk bedenke
lijke overlangsche scheuren, die met
het uur grooter worden. Ook den
bewoners van den Kalverpolder is
aangezegd, dat ze dien polder moeten
ontruimen.
Er i# een fliDke breede kistdam
langs den dijk van den Wijden Wormer
gemaakt, 50 k 75 cM. hoog; maar
die kistdam is nog lang niet voltooid.
Militairen waren Vrijdagmiddag nog
Ijverig bezig om de ruimte tusschen
de planken met zand uit kipwagentjes
te vullen. En intusschen sloeg drei
gend het grauwe water van den
overstroomden Oostzanerpolder tegen
dien kistdam aan. Het stond al een
eiüd boven de kruin van den dijk,
en aan de waterzijde stak de kistdam
neg maar een vijftien centimeter
boven de oppervlakte der golvefi uit.
Op enkele plaatsen en dat is
bedenkelijk was de ki8tdam aan
het vepakken öf aan den buitenkant
óf aan' den binnenkant. En pessimis
tisch was men gestemd over de vraag
of de kistdam het zal kunnen houden.
Bij groote troepen werden Vrijdag
de koeien uit de Wijde Wormer in
veiligheid gebracht.
Vrijdagmiddag bestond ook groot i
gevaar voor bet hoogheemraadschap
Wormer, Jisp en Nek. De kist
dam op den Nekkerstraat is bezwe
ken, waardoor de ringsloot op het
Heemraadschap volloopt. Kon nu niet
genoeg op de Schermerboezem ge
loosd worden, dan loopt men kans
dat het geheele hoogheemraadschap,
dat 1800 bunders groot is onderloopt.
Danloopen ook de Eng# Wormer
en Kalverpolder te zamen
200 bunder gevaar.
Te Purmerend stond Vrijdag het
water in de stad gelijk met dat van
het K-Hollandsch Kanaal. £an de
achterzijde van de Herv. Kerk stond
het tot tegen de muur.
Dwars over de Westerstraat is een
dam gelegd van zandzakken, die
vier rijen hoog zIjd, en in de straat
staat het water ongeveer ruim
hal ven meter hoog. Maar tusschen de
zandzakken sijpelt het water door;
en het golft over de straatsteeDen
in de Singelgracht, die onrustbarend
boog is. Intusschen hebben de huizen
aan deze gracht en ook aan de
Wehre nog geen last van het water.
De bewoners daar zitten nog droog,
maar hoevele Purmerenders moeten
□iet op hoogere verdiepingen huizen.
Steeds verovert het water meer
terrein en in Purmerend zag men
Vrijdagnamiddag den toestand duis
ter in. In spanning wachten de be
woners dezer voor driekwart over
stroomde stad, die nu b|j de bedreigde
grens ligt tusachem het hooge water
en de nog groene polders, de komen
de gebeurtenissen af.
Het water m den Oostzanerpolder
stond Vrijdag nog 66 cM. boven A P.
en was dus niet meer dan 1 cM.
gezakt. Het water stroomde nog met
bijna evenveel kracht over en onder
de kistdammen langs de Zaan als
's morgens, terwijl het met groote
vaart door de straten en stegen en
soms onder de huizen door naar de
Zaan stroomde. Vooral in de Peper
straat (Zaandam) stroomde het met
groote vaart naar het laagste punt.
Op sommige plaatsen vormen zich nu
miniatuur-watervallen. Door de sterke
strooming is hier #n daar het zand
geheel uit de kistdammen wegge
spoeld.
In de Zaan is het water, niettegen
staande er gespuid wordt, nu ook
gerezen, echter qog met slechts enkele
centimeters. In de Oostzijder Kerk,
waren gisteravond- reeds meer dan
200 vluchtelingen opgenomen.
In de Westzijde is men met man
en macht bezig de kistdammen te
versterken. Op de bestaande dammen
worden twe#, drie hoog zakken klei
gestapeld die nog weer met losse klei
worden aangevuld.
Te Wormerveer was Vrijdag
avond het water in de Zaan nog
steeds rijzende, maar men vreesde
Dog niet voor overstrooming.
Het water was te Krommenie
onrustbarend stijgend. Het grootste
gevaar dreigt van hot Alkmaarder-
meer.
Nu het buitenwater valt, is te
Monnikendam reeds teruggang in
stad merkbaar. Op sommige plaat-
staat nog meer dan een meter.
Gebeele straten zijn verlaten. Het
verschil binnen en buiten is meer
dan dertig-c.M. Met razende vaart
stroomt het uit de gaten in den dijk.
Te Katwoude is een zinkstuk met
belasting uitgeslagen.
Te Buiksloot steeg het water
tot 71 cM. -f A.P. Al het veo werd
naar Amsterdam vervoerd.
De toestand
In den Anna Paulownapolder
ernstiger geworden. Wed8r een gedeelte
ondergeloopen.
Wat Woensdag te Anna Paulowna
gevreesd werd, is helaas bewaarheid
geworden de toestand te Anna Pau
lowna is ernstiger dan te voren.
Door den hevigen storm uit het
N.W. is Woensdagnacht en Donder
dag het water zoo noog gestegen als
het nog niet is geweest. In breede
golven kwam het water uit den Oost
polder aanrollen over den weg laogs
de van Ewycksvaart en deed het
water in den Woètpolder zoo hoog
stijgen, dat het land tusschen Kromme
Tocht en Zandvaart, dat bijna weer
jjeheel droog was, diep in 't water
cwam- te staan. Op den weg van
Kleine Sluis naar Ewycksluis en van
Kleine Sluis naar 't station stoDdop
sommige plaatsen 80 cM. water en
wat tot nog toe niet is geschied de
weg van Kleine Sluis naar Oudesluis
stond bijna geheel diep in 't water.
De kistdam op den spoorlijn van den
Grasweg tot Oudesluis heeft uitste
kende diensten bewezen. Deze kist
dam is 70 cM. hoog en het water
stond er 30 cM. hoog tegeD, zoodat
slechts 40 cM. boven water uitstak.
j deze kistdam er niet geweest,
dan had thans de geheele polder onder
water gestaan. Donderdagmorgen te
10 uur brak de nooddijk langs de
Zanfl vaart door, waardoor weder
ongeveer 200 H.A. land overstroom
den, dat tot nog toe niet in het water
had gestaan. Hierdoor moesten weder
tal van gezinnen vluchten achter den
spoordijk. Hier ontstond door het
verbazend snel opkomende water een
ware paniek. Koeien en paarden zijn
alle gered, doch vele kippen zijn ver
dronken of zitten nog in de hokken.
Alleen het land, dat binnen den
spoordijk ligt, is nog van overstroo
ming gevrijwaard. Hoewel Vrijdag
middag het water iets is gezakt, is
de Kleine Sluis nog geheel geïsoleerd.
Van de 2 zinkattikken, die men in
het gat in den zeedijk had neerge
laten, is er één weggeslagen. Woens
dagmorgen stond het water in het
Raadhuis 70 cM. hoog. Ook stond
het water in de Ned. Herv. Kerk.
De burgemeester houdt thans weder
zitting in 't station, terwijl "de ver
binding station - Kleine Sluis weer
met booten plaats heeft. De bekisting
naar de Van Ewycksluis schijnt
weinig geleden te hebben, doch de
losse, opgeworpen wallen zijn zeer
gehavend. i
De barak, die bij hetdraaibruggetje
was opgeslagen, is in den nacht van
Woensdag op Donderdag bijna geheel
in elkander gewaaid. Gelukkig was
zij nog niet bewoond.
Door den hoogen waterstand van
het Noord-Hollandsch kanaal kan de
Molenvaart bij West-Einde nietspuien.
Tengevolge daarvan zijn de centrifu-
gaalpompen, die het dringwater moe
ten wegpompen, stop gezet, en staat
het water in de Molen vaart zeer hoog
en* is het water in het niet over
stroomde deel van den Polder aan
merkelijk gestegen.
Vrijdagavond, omstreeks 6 uur,
arriveerden bij de spoorweghalte Bree-
zand 3 vletten, bemand met land-
torpedisten. Deze zullen dienst doen
bij het redden van de bezittingen
in het pas overgestroomde gedeelte
van deü Polder.
Wij vernemen uit zeer goede bron
het volgende. In den nacht van Don
derdag op Vrijdag begaven 3 personen
zich per boot naar eene boerderij aan
den Meerweg, waarin, zich noch be
vonden het geheel© gezin en het vee,
waarbij koeien. Toen de eigenaar,
bijna tot zijn middel in het water
staande, een dorschdeur opende, kon
de boot den dorsch opvaren. Naar
boven ziende zagen zij de koeien
hoog en droog op een zolder staan.
De boer had zjjn hooi n.1. tot een
hellend vlak verwerkt, waarlangs hij
de dieren naar den zolder had weten
te brengen. Drie personen in broek
laarzen gestoken, zijn des middags
langs den weg naar de boerderij ge
gaan, hebben de diere* op de begane
grond weten te werken en kwamen
met de kudde door het water naar
den spoordijk.
Onze correspondent t# Breezand
schrijft ons nog
Breezand, Vrijdag.
In den loop van den ddg is alles
in de weer geweest met het redden
van vee, huisraad, enz. in den West-
polder. Van den heer Kole werd het
hoornvee en 3 paarden achter bootjes
op het droge gebracht. Ook van den
heer Stipriaan een paard. Van de
kippen zijn vele verdronken, van den
heer van- Zandwijk 71. Heele rijen
dooden kippen lagen op den spoordijk
bij Breezand, die denkelijk nog voor
cemsumptie verkocht zullen worden.
Veel vee, voor zoover ik hoor alleB,
nu gered. Alleen enkele geiten en
varkens zijn in hun stal dood
De watersnoodcommissie "had druk
werk_met het uitdeelen van kleeren
en baggerlaarzen, die men bij het
opvisschen van huisraad niet missen
kan. Die laarzeD worden in bruikleen
afgestaan en blijven het eigendom
van het comité. Voorzeker een goede
maatregel.
Droevig is het, dat men van de
vrouw en dochter van Hoogvorst
nog niéts heeft ontdekt. Den heelen
dag door heeft men op verschillende
plaatsen gedregd doch zonder gevolg.
Er bestaat geen twijfel meer of beiden
zijn verdronken.
Het water is aanmerkelijk gezakt.
Gisteren (Donderdag) wees do peil
schaal 1.05 boven A.P., thans 60 cM.
boven A.P., een verschil dus van
±40 cM.
De bedrijvigheid zal hier nog wel
eenige dagen voortduren. Ieder tracht
natuurlijk het zijne op het droge te
halen. Het stille weer werkt hen
vandaag in de hand. Op verschillende
punten zijn rijksveldwachters op post
gezet, om een oogje in hot zeil te
houden voor oneerlijke handelingen.
Naar wij vernemen zijn in het nu
overstroomde gedeelte van ie Kooi-
hoek een 40 h 50 Hectaren beplant
met bloembollen, waardoor voor ruim
f200.000 verloren ging. 1
Naar men ons nog mededeelt is
het behoud van de Kooiplaats hoofd
zakelijk te danken aan de doortas
tende maatregelen van den eigenaar,
den heer van Zanten. Deze toch ont
bood telegrafisch een 80 tal arbeiders
uit Hillegom of Lisse. Tot de aan
komst van deze nieuwe krachten on
dervond men grooten steun van de
arbeiders van den heer Guldemond,
eigenaar van een plaats aan de over
zijde van het kanaal.
Donderdagnacht sloeg op twee
plaatsen een gat in het dpje, doch
vereende krachten slaagde men
erin deze weder te stoppen.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Ds Vluchtelingen In Den Helder.
Dondermidóag werd te Helder tele
grafisch bericht ontvangen dat ook
het noordelijk deel van don West
polder onder water liep, de bewoners
in allerijl moesten vluchten en dua
kon verwacht worden dat de vluch
telingen naar Helder zouden komen.
De burgemeester stelde de verple-
gingscommissie (huisvestingcomité)
van de watersnoodcommissie hiermee
in kennis en dit toog onmiddellijk
aan 't werk. Reeds 's middags kwamen
een 18 tal vluchtelingen hier aan die
voorloopig in het Zeemanshuis van
den heer Staalman werden onder dak
gebracht.
De eerste werkzaamheden der com
missie waren te zorgen dat zooveel
mogelijk menschen slaapplaats en
zoo noodig voeding zouden kunnen
krijgen.
De marine-autoriteiten stelden voor
voorloopige opneming beschikbaar de
afgesloten localen in de nieuwge
bouwde exercitielooda van de „Atjeh"
aan de Buitenhaven en verschaften
eenige streozakkeo. Oek mecht ia
bruikleen beschikt worden over een
aantal dekens.
De commissie kocht stroo en de
jongens van de „Atjeh" togen onmid
dellijk aan 't vullen, 't Mag ter eere
der jongeDs gezegd worden, 't ging
kwiek daar werd met animo ge
werkt onder leiding van den schipper
van de „Nautilus", Zonderwijk, die
der commissie niet te waardeeren
diensten bewees.
Men wist echter niet hoeveel
schen verwacht moesten word#n.
Burgemeester Wljdenes Spaans, tele
grafisch gevraagd, antwoordde dat h\j
van dat deel zijner gemeente was
afgesloten en elke communicatie ver
broken was. Een tweetal leden der
commissie uit Breezand, de heeren
Reinders en Huizinga brachten echter
bericht, dat wel een tachtig menschen
samen waren in een café, die zij,
nu zij gehoord hadden en zagen, dat
zij hier ontvangen konden worden,
zouden aanzeggeD, d3t zii desgewild
naar Helder konden komen.
En toen ging 't er op los om alles
klaar te maken. De heer Adrlaanseging
dekens koopen, de heeren Staalman
en Van de Bilt moesten zorgen voor
koffie, broed, boter, melk en nog
zoovele dingen.
En ondertusschen liet de schipper
tafels zetten en „balies" aanrukken,
die met planken belegd als zitplaatsen
konden dienst doen.
Om 8 uur arriveerden de eerste
18 menschen; grootste deel kinde
ren: de warme koffie stond gereed
met de gesmeerde boterhammen.
Nadat ze zich nog wat „opgekikkerd"
hadden kon de eerste ploeg slapen
gaan. En onderwijl ging 't werk
door, zoodat tegen een uur of tien
alles gereed was om nog een 60,
desnoods een 80 man te ontvangen.
Overste Wijt, lid der commissie, in
de loods aanwezig, liet over alles
een oogje gaan. ZEx. de vlce-admi-
raal Naudin ten Cate kwam in den
loop van den avond zich belangstel
lend op de hoogte stellen van den
loop der zaken.
Met den trein van 11.16 die nk
middernacht aankwam, arriveerden
nog een twaalftal menschen, onder
wie een vrouw die niet loepen kon.
Deze ging per rijtuig met enkele
kleine kinderen, de rest toog te voet
met de commissieloden bij wie thans
ook ds. GriethuijBen was, naar de
loodsen. Enkelen gebruikten daar
nog wat en te ruim één uur was
zaak voor mekaar en kon alles
ter ruste gaan.
Dat er niet meer gekomen waren
uit Breezand is daaraan toe te schrij
ven, dat velen liever in de nabijheid
hunner ondergeloopen woningen ble
ven wijl zij nog een en ander
hoopten te redden, 't Water was in.
a laten avond wat gezakt.
't Vee wordt 'gedeeltelijk ep de
Marinewerf gestald.
Vrijdag kwamen nog een zestal
vluchtelingen aan die insgelijks in
de loodsen werden ondergebracht.
't Was Vrijdagmiddag een uur of
vijf, toen de heele „bezetting" zich
tafels schaarde om het dam
pend middagmaal te gebruiken, een
aardig gezicht. De kindergezichten
glunderden en de behulpzame ser
geantkok heeft misschien nog nooit
zoo'n dankbaar publiek gebad.
Te voren hadden (le dames de Ven,
Bok en Van Neck vanwege de com
missie lyf en ondergoed verstrekt
aan hen die dit bleken noodig te
hebben.
Een vrouw is intusschen in het
ziekenhuis opgenomen.
We mogen een woord van lof niet
onthouden aan de krachtige mede
werking onzer marine-autoriteiten
éie zorgden, dat alles in zóó korten
tijd zoo uitstekend kon geregeld
worden.
dat onze Jantjes kwieke jon
gens zijn, die de handen uit de
mouw kunnen steken dbt heeft
de commissie ondervonden.
De commissie zorgt nu voor de
dagelljksche „fourageering" en zal
trachten de menschen bij de burgers
in de stad en in een of ander leeg
staand fcebouw 'gehuisvest te krijgen.
Psrsdsllkt?
Aan „De Vonk" deelt men uit zeer
betrouwbare bron mede, dat de heer
J. Spruit een klacht heeft ingediend
over een uitlating („looien pijpen sa
men deele*") in het verkiezingsnum
mer van „Waakt en Werkt".
BINNENLAND.
Koninklijk bszosk.
Donderdagmorgen vertrok de Ko
ningin uit Amsterdam naar Alkmaar.
Vandaar uit bezocht H. M. Purme
rend en den dijk langs de Wijde
Wormer. Het water stond toen nog
laag, en alles liet zich gunstig aan
zien. Weinigen zullen verwacht heb
ben, dat kort na het bezoek van H.M.
het gevaar weer zoo nabij zou komen.
Vrijdagmorgen werd eea bezoek
gebracht aan Monnikendam.
Van Monnikendam werd met lorries
naar het gat in den zeedijk naar
Zuiderwoude eerede*, waar do go-
nomen maatregelen tot herstel van
den zeedijk in oogenachouw werden
genomen.
Da „Bandoeng".
Volgens een te Rotterdam ontvangen
telegram is het stoomschip „Ban
doeng" te Northfleet geankerd. Nie
mand van de bemanning is gekwetst.
In het voorruim staat 26 voet water.
De waterdichte schotten zijn Intakt.
Ds Rijksmiddelen.
Het nieuwe jaar is voor de schatkist
gunstig ingezet. Blijkens den maand
staat hebbeD de rijksmiddelen in
Januari f 18,674,488 opgebracht, tegen
f 10,978,671 verleden jaar. Rekening
houdende met de wijzigingen, die in
den laataten tijd in ons belasting
stelsel zijn gebracht, on met de
veranderingen, die, ook afgescheiden
hiervan, in de samenstelling der
maandstaten zijn gekomen, kan wor
den aangenomen, dat deze opbrengst
vrij wel een recordcijfer vormt, wan
neer men 4e vergelijking op 4e oude
basis opzet. Alleen in Januari 1913 J
en 1914 heeft de maandstaat namelijk
een hooger totaalcijfer vermeld, te
weten respectievelijk f 18.84 en f 14.54
millloen. Destijds werd echter de op
brengst van Posterijen en Telegrafie
nog onder de gewone middelen opge
nomen, wat niet meer het geval ïb
sinds deze een afzonderlijke bedrljfa-
boekhouding hebben verkregen. Voor
een eenigszins zuivere vergelijking
moet de bate uit die middelen in de
genoemde jaren dus van het totaal
cijfer worden afgetrokken, wat eeu
verschil van circa f 2 millioen maakt.
Van de directe belastingen heeft
de grondbelasting, waarvoor Januari
overigens geen vette maand is, een
hooger bedrag aan hoofdsom opgele
verd dan ooit te voren in do eerste
vier weken des jaars. Ook 't personeel
•heeft do recordcijfers van 1915 nog
eenigszins overtroffen. Uit de nieuwe
inkomstenbelasting werd f 3.25 mil
lioen verkregen tegen f4 26 millioen
in December. De bate uit de afge
schafte bedrijfsbelasting is daaren
tegen geheel vervallen.
Bij de invoerrechten is de stijgende
lyn, die sinds Juli van het vorige
jaar onafgebroken had aangehouden,
in de afgeloopen maand verbroken.
Do opbrengst bedroeg f 1.12 millioeu
tegen f 1.48 millioen in December j.l.
De opbrengst der loodsgelden, die
reeds zooveel te wenschen lief, isln Jan.
nog verder achteruit gegaan. Zij'be
droeg slechts f78,200 tegen f114,600 in
December. Deze opbrengst is slechts
luttele honderden guldens hoeger dan
in September 1914, toen de volle dr*k
der oorlogscrisis zich deed gevoelen.
Mocht de in Engeland uitgeoefende
aandrang tot het stopzetten vau het
•rtsvervoer naar ons land gehoor
vinden bij de Britsche regeering, dan
valt te vreezen, dat de scheepvaart
tot nog kleiner afmetingen zal worden
teruggebracht. Op welk #en laag peil
de bate uit de loodsgelden is gevallen,
kan hieruit blijken dat vroeger jin
Januari uit deze heffing gemiddeld
circa 8 ton inkwam.
De middelen, welker opbrengst
me#r direct verband houdt met den
algemeenen toestand van 't zak en teven,
h#bb#« weder ruim gevloeid. Uit den
waarborg op gouden en zilveren
werken kwam bijna tweemaal zoovpel
binnen als verleden jaar, en slechts
luttel minder dan in 1912/14. De op
brengst der zegelrechten steeg van
f 373,000 tot f 678,000 en is alleen
in Januari 1914 overtroffen. Uit de
rechte* op registratie kwam f682,000
in t#gen f 859,000 ten v#rigen jare.
Slechts driemaal is de opbrengst in
Januari hooger geweest, waarvan
twee keer een niet noemenswaardig
bedrag. Allee* in Januari 1914, toen
h#t bedrijfsleven vóér 4en oorlog nog
in volle fleur was. kwam belangrijk
meer binnen, nl. f 782 000.
Pesterijen en telegrafie, die niet
meer in den maandstaat worden op
genomen, hebben blijkens d# afzon
derlijk gepubliceerde cijfers,- ruim
gevloeid.
Ds logger „Msrwsds IV".
De logger „Merwede IV" Sch. 192,
welk vaartuig reeds laDg over tijd is,
wordt als verloren beschouwd. Boven
dien zj)n te Scheveningen 8 loggeis
binnengekomen, dl®, zonder het treu
rige feit te kunnen bevestigen, mee-
nen te mogen vermoedeu, dat de
logger op een mijn is geloopen.
Terled#n week, op Vrijdagmorgen,
hebben deze vaartuigen de vermibte
logger gezie* N.N.W. van het vuur
schip „Haaks". Zaterdagmorgen word
een ontzettende knal gehoord. Daar
deze verder uit zee kwam en geen
ana#r# ontmoeting heeft plaats gehad,
wordt het er voor gehouden, dat de
logger op ##n mijn geloopen is Door
een 4er loggers, waarvan de schipper
e#n zoon aan boord van de Sch.192
had, ls niets onbeproefd gelaten, om
tot onéerkenniig van de richting van
de kaal te komen, maar zij kon niet
vastgesteld worden.
Sshlpbrsuksllngsn.
Zeven schipbreukelingen, die gister
namiddag door de SCH 268 in de
Seheveningsche Vissershaveh zijn
binnengebracht, maakten de beman
ning uit van den motorscboeDcr
„Theodoor", die op weg was vau
Londen naar New Castle, en Donder
dag dwars voor Katwijk tengevolge
van het stormweer is volgeloopgn
met water en daarna gezoDken. De
bemanning, die met #igen boot het
schip had verlaten ls gisterochtend
door de SCH 268 dwars voor Katwijk
opgepikt.
Spoorwsgramp voorkomen.
Naar wij vernemen,'is door de
buitengewone oplettendheid en tegen
woordigheid van geest van den te
Zwolle gestatlonneerdon machinist
der S.8, Reuten, een zoor ernstige
spoorwegramp voorkomen. Deze was
Donderdagavond machinist van trein
169, die om 7.40 van Nijmegen ver
trokken, te 8.05 te Arnhem moest
aankomen. Bij station Oosterbeek-
Laag moest hij stoppen v. onveilig sig
naal, omdat de goederentrein no. 1727,
komende van Eist, voor hem uitreed
en deze eerst op het station Arnhem
moest aankomen. t
Terwijl hij wachtte, tot het sein
op veilig zou worden gestold, zag het
plotseling in de duisternis Wee roode
lichten in sDelle vaart op zich toe
komen, H(j bracht zijn trein, waarin
een groot aantal passagiers was, in
gang en stoomde zoe spoedig mogelijk
achteruit.
Hlerdoorhaefthij zeer waarschijnlijk
egn groot aantal passagiers het leven
gered.
Van den goederentrein was, toen
deze reeds op het goederen emplace
ment te Arnhem was, een gedeelte
losgeraakt. Twintig zwaar beladen
goederenwagens liepen terug, den vrij
sterk hellenden weg af naar Ooster
beek-Laag, met een steeds toenemende
vaart. Op dit treiDgedeelte waren
slechts twee remmers, die er metjn
kond#n slagen met hun handrem do
wagens tot staan te brengen.
Be H&ebiaist van den personen}
