HELDERSCHECOURANT
VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE
Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
No. 4609
DINSDAG 18 APRIL 1916
44e JAARGANG
Abonnement per 3 mnd. 65 ct., franco per post 90 ct., Buitenland f 1.90
Zondagsblad 45 52'/, 0.85
Modeblad 65 75" „1.00
Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
Advertentiën van 1 tot 4 regels (bij vooruitbet) 30 cent Elke regel meer 6 ct
Ingezonden mededeelingen van 1 tot 4 regels 75 cent Elke regel meer 15 cent
Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hooger berekend.
Groote letters en cliché's naar plaatsruimte. - Bewijs-exemplaar 2\ cent
Op pagina 4 van dit blad is
opgenomen
1. Tweede Kamer.
2. Uit den omtrek.
3. Feuilleton, enz.
DE OORLOG.
De offlcieele legerberichten
van 14 15 en 16 April.
Van het W e s t e 1 (j k front.
Bij Verdun.
De aanvallen der Duitsche infante
rie hebben zich na de 9den nog niet
herhaald. Echter duurt de beschieting
van het Fransche front regelmatig
voort.
Een Fransch bericht van den Men
meldt dan ook, dat de derde dag na
het mislukte offensief der Duitschers
tegen Verdun, werkeloos voorbij ging.
De kleine aanval op de Fransche
stellingen b(j Douaumont is totaal
mislukt.
Terwijl de Duitsche infanterie zich
ongetwijfeld op een nieuwe aanval
voorbereidt, gaat de zware artillerie
voort stelselmatig de stellingen aan
de beide Maas-oevers te beschieten.
De Fransche batterijen antwoorden
krachtdadig, gelijk het Duitsche com
muniqué van 14 dezer, toegeeft. Zoo
is de drie en-vljfstigste dag van den
slag aangebroken zonder dat de be
legeraar door de voornaamste stel
lingen heeft kunnen heen breken,
terwijl h(j zich zelf meer verliezen
berokkend heeft dan den verdediger.
Ook de berichteu van den 15en
maken alleen melding van artillerie
gevechten. Vooral de stellingen der
Franschen jn het Caurette-bosch en
in hel gebied van Eines, hadden een
verwoed vuur te doorstaan. Ook ten
O. van de Maas was de artillerie zeer
bedrijvig.
In het communiqué van den 16en
wordt behalve het voortduren der
artilleriegevechten gemeld, dat de
Frauschen in den avond van Zaterdag
ton Z. van Douaumont een levendigen
tegenaanval deden, die met succes
bekroond werd. Eenige stukken loop
graaf werden genomen. 200 man, w.o.
2 officieren worden gevangen ge-
Het Duitsche legerbericht van den
15eu maakt ook molding van tegen
aanvallen der Franschen. Volgens dit
bericht zou de vijand reeds Vrijdag
de stellingen der Duitschers op den
Mort-Homme en ten Z. van het Bois
des Corbeaux en het Bois de Cumières
hebben aangevallen, waarbij zij met
zware verliezen teruggeslagen werden.
In het bericht van den 16en wordt
medegedeeld, dat de Franschen aan
vielen van over een front, loopende
van een punt ten Z. van fort Douau
mont, tot aan Vaux. De aanval werd
met zware verliezen voor de Franschen
afgeslagen. 200 Franschen werden
gevangen genomen.
Niettegenstaande de rust welke op
het front voor Verdun heerscht, ver
wacht men toch elk oogenblik nieuwe
aanvallen der Duitschers. Een Fransch
bericht, dat melding maakt van het
rustige verloop van den 54sten dag
van den slag voor Verdun, „daar de
pogingen tot verovering van den
Mort-Homme en hoogte 804 de Duit
schers voorloopig hebben uitgeput",
zegt verder
Deze rust is echter slechts van
tljdelijken aard, want sedert 12 April
houdt de zwase artillerie van den
tegenstander niet op, hét front op
beide Maasoevers, Hoogte 804, Mort-
Homme. en Esnes hevig te beschieten.
Deze punten blijven uog steeds het
naastbljliggond doel van den vijand
en werden de vooruitgeschoven stel
lingen van onze voornaamste ver
dedigingslinie, bestaande uit het
Woud van Hesse, het bosch van
Esnes, Hoogte 310, het Bois Burrus
en het Fort Marré.
Van het Oostelijk front.
Het Russische legerbericht van den
Men maakt melding van een poging
der Duitschers om in het gebied
tusschen het Swenten- en het Ilsen-
meer tot het offensief over te gaan.
Deze poging werd door het vuur der
Russen verijdeld. Na een voorbereiding
der artillerie trachtte den vijand op
nieuw vooruit te komen. Deze aanval
die de Duitschers op zware verliezen
kwam te staan werd eveneens afge
slagen.
Bij de uitmonding van de Strypa
h6bben de Russen een hoogte, en
daarvan ten Z. liggende loopgraven
genomen. Twee tegenaanvallen van
den vijand werden afgeslagen. Meer
dan 100 man w.o. 5 officieren werden
gevangen genomen.
Het bericht van den 16en meldt,
dat de Duitschers in de streek van
Smorgon op nieuw tot den aanval
overgingen. Alle aanvallen werden
Ten Z. van het station van Olyk
gingen de Russen op verschillende
plaatsen vooruit.
Volgens de Duitsche berichten deden
de Russen ten N.W. van Dunaburg
pogingen' de Duitsche stellingen aan
te vallen. Zij werden evenwel terug-
Ingezonden mededeeling.
Wanneer de bloedarmoede komt,
gaat de schoonheid weg.
Ieder leed groeft een rimpel, men
heeft dit dikwijls gezegd en niets is
meer waar. Voordat de bloedarmoede
in uw gestel te groote verwoestingen
aangericht en te veel rimpels in uw
gelaat gegroefd heeft, moet gij de Pink
Pillen nemen, zij zullen u genezen.
De schoonheid is een geschenk der
natuur, men moet haar weten te
bewaren.
Mej. Renée Giraudon, wonend te
Parijs, 12, boulevard Saint-Michel, is
hevig door bloedarmoede aangegrepen
geweest, zjj heeft toen de Pink Pillen
te hulp geroepen, en het duurde niet
lang of zij zag haar lijden/erdwijnen.
„Eenigen tijd geleden, ben ik door
bloedarmoede zeer spoedig zwak ge
worden. Ik zag er slecht uit en leed
onophoudelijk. Als ik geen schele
hoofdpijn had. had ik maagkrampen,
als de maagkrampen mij met rust
lieten, had ik verblindingen of duize
lingen. Mijne krachten waren vermin
derd en ik kon mijn werk niet meer
doen. Men heeft mij voorgeschreven
uwe Pink Pillen te gebruiken, en die
hebben mij dadelijk heel veel goed
gedaan. Al mijne ongemakken zijn
verdwenen, ik ben weer sterk gewor
den en zie er gezond uit."
De ^Pink Pillen zijn verkrijgbaar
k f 1.75 per doos, en f9.— per zes
doozen bij het Hoofddepöt der Pink
Pillen, Dacostakade 15, Amsterdam;
voor Holder en Omstreken bijAlb.
TEN KLOOSTER, Keizerstraat 98,
en H. W. ZEGEL, Kanaalweg
te Schagen bij J. ROTGANS; te
Burg (Texel) bij T. RUIS, en verder
bij verschillende Apothekers en goede
Brogiaten.
Van Oostenrijksche zijde wordt nog
gemeld, dat den Men door 7 Rus
sische vliegtuigen een aanval werd
godaau op Czernowits. Na eon lucht
gevecht, dat .2 uur duurde, slaagden
de Oostenrijksche vliegtuigen er ineen
Russische aeroplane tot dalen te
dwingen. Do machine viel bij Bojan
tusschen de Duitsche en Oostenrijk
sche linies, en Werd verder door de
artillerie vernield.
De toestand wordt overigens als
onveranderd aangegeven.
Van het Z u i d e 1 ij k front.
Het Italiaansche communiqué van
den 15en meldt, dat in het Sugana-
dal de steling van Santo Osvalde, ten
W. van de Larganza-stroom, stormen
derhand werd genomen. 74 Oosten
rijkers, w.o. 3 officieren werden ge
vangen genomen. Ondanks eeu hevig
artillerie vuur slaagden de Italianen
erin zich in destellingen te versterken.
Behalve het afslaan van zwakke
vijandelijke aanvallen op verschillende
punten van het front, meldt het
communiqué van den 16en dat de
Oostenrijkers gedwongen werden hun
stellingen ten Z.O. van LeviCo te
ontruimen. Oostelijk van Selz werden
weder eenige loopgraven op den vijand
veroverd.
Omtrent- den toestand aan het
Zuidelijk frout zegt een mededeeling
van den 16en de Italiaansche liuies
strekken zich tot 30 K.M. ten Z.O.
van Treiitè uit.
Aan de Isonzo en op de Karst zijn
de dalen van de Etsch en de
Sugana 30 dorpen in Italiaansche
handen overgegaan.
Aan het Garda-meer zijn 8 Oosten
rijksche forten omsingeld. Revereto
en Tolmino (Tolmein) staan onder
Italiaansch vuur.
Het Oostenrijksche legerbericht van
den 15en meldt daarentegen het af
slaan van vijandelijke aanvallen in
het Sugana dal en tegen de stellingen
"j den Mrzli Vrh.
Ook in het bericht van den 16en
wordt niets medegedeeld, omtrent
het door de Italianen behaalde voor
deel. Alleen wordt gewag gemaakt
van eenige verhoogde activiteit op
verschillende punten van het front,
bij Selz.
Van het R u s s i s c h-T u r k s c h e
front.
In tegenstelling met de Turksche
berichten, die de toestand op de
Turksche fronten al eenigen tijd achter
een „niet noemenswaard veranderd"
noemen, wijzen de berichten uit
Petersburg op door de Russen be
haalde voordeelen. Het legerbericht
van den Men April meldt, dat de
Turken, na zes dagen achtereen de
stellingen der Russen ten W. van
Erzeroem te hebben aangevallen
waarbij z(j steeds met zware verlie
zen werden teruggeslagen overal
in wanorde terugtrekken, achtervolgd
door de Russen.
Behalve in het centrum behaalden
de Russen nog een succes in het
kustgebied. Hot legerbericht van den
16en zegt daarover:
In het kustgebied en meer naar
het Zuiden hebben onze troepen na
een zeer verwoed gevecht, waarbij
door artillerievuur te land en ter z
gesteund werden, de Turken uit de
geweldig versterkte stelling op den
linkeroever van de Karadere, 25 werst
ten Oosten van Trebizonde, geworpen.
Wij vervolgen den vijand krachtig.
Herhaalde aanvallen van den vijand
in de richting van Bayburt zijn alle
met zware verliezen voor den vijand
afgeslagen.
Uit Egypte.
Door Australische troepen werd in
den ochtend van den Men een vijan
delijk kamp bij Jiflaffa aangevallen,
en na een hevig gevecht bezet. 34
Turken en een Oostenrijksch luitenant
werden gevangen genomen. De Katia-
Oase werd eveneens door de troepen
bezet.
Uit Mesopotamië.
Volgens Engelsche berichten gaan
de troepen aan den rechteroever van
de Tigris langzaam vooruit. Eenige
vijandelijke stellingen werden van
Turken gezuiverd en bezet. De Turken
leden hierbij zware verliezen en
moesten bovendien een groot aantal
gevangenen in handen der Engelschen
laten.
Oe duikboot- en mljnoorlog.
Het Engelsche stoomschip „She-
nandoah" (3886 ton) is op een mijn
geloopen en gezonken. Twee der op
varenden worden vermist. Het ss.
„Fairport" is in den grond geboord.
Een Engelsche paketboot, waarmede
de nieuwe ondèrkoniDg van Britsch
Indië en zijn gezin, naar Indië ver
trokken was, is onderweg door eon
Duitsche duikboot aangevallen, doch
wist te ontkomen.
Het Noorsche ss. „Pusmantaff" is in
den grond geboord. De bemanning
werd gered.
Volgens een bericht van de Engel
sche admiraliteit bedraagt het aan taf
vrouwen en kinderen, dat omgekomen
is bij de torpedeering van de „Lusi-
tania," „Ancona," „Falaba" en de
„Maloja" resp. 325 en 145.
Vliegeraanval op
Konstantinopel.
Naar van Turksche zijde wordt
medegedeeld, vlogen Zaterdagnacht
twee vijandelijke vliegtuigen boven
KonstaDtinopel. Op twee voorsteden
werden eenige brandbommen gewor
pen, doch er werd geen schade aan
gericht.
Volgens het Engelsche bericht wer
den een kruitfabriek en luchtschip
loodsen aangevallen, en werd boven
dien door een der vliegtuigen een be
zoek gebracht aan Adrianopel. Het
station werd met bommen bestookt.
Alle vliegers keerden behouden terug.
Dultschland
en de Vereenigde Staten.
De verhouding tusschen Duitschland
en de Vereenigde Staten, wordt, er
niet beter op. Algemeen wordt de
antwoord-nota van Duitschland on
voldoende geacht. De pers in de
Westelijke Staten, die tot dusver
ten opzichte van Duitschland ge
matigder was dan die in de Oostelijke,
wijdt thans ook scherpe artikelen
aan het Duitsche antwoord.
Reeds den löden werd door den
correspondent van de „Evening News"
uit New-York gemeld, dat het ant
woord van de Vereenigde Staten op
de laatste Duitsche nota gelijk zou
staan met een ultimatum. Echter, is
de mailboot „St. Paul", die de be
scheiden en rapporten aan boord had,
welke door de Amerikaansche ge
zanten te Londen en te Parijs, in
verband met het torpedeeren van de
„Sussex" waren opgemaakt, den 15en
te New-York aangekomen.
Deze rapporten moesten eerst nog
bestudeerd worden. Zoodoende leek
het bericht van den 15en wel wat
voorbarig.
Thans wordt dd. 16 dezer uit New-
York gèmeld, dat pres. Wilson van
Duitschland een strenge bestraffing
van de verantwoordelijke officieren
van duikbooten en schadevergoeding
voor verliezen zal verlangenen in
dien voor de toekomstige voering
van den duikboot-oorlog niet onmid
dellijk waarborgen worden gegeven,
zullen de betrekkingen met Duitsch
land dadelijk afgebroken worden.
Oe Vereenigde Staten
en Mexico.
Naar een bericht uit Washington
meldt, heeft pres. Wilson besloten
aan Carranza voor te stellen, dat de
Amerikaanscbe troepen niet verder
zullen doordringen opMexicaancsh ge
bied, en spoedig teruggeroepen zullen
worden, aangezien de vervolging van
Vüla beter door de Carranzisten kan
geschieden dan door de Amerikanen.
Een millioen Armeniërs vermoord.
De correspondent van „de Tijd" te
Keulen meldt:
De katholieke kerkelijke overheid
in Duitschland heeft van bevoegde
zijde uit het katholieke missiegebied
de volstrekt betrouwbare mededeeliug
ontvangen, dat meer dan een millioen
Armeniërs door de Turken zijn ver
moord, hetzij door uithongering, hetzij
door mishandelingen. Tot de millioen
behoorden nagenoeg 100,000 katho
lieken, waaronder vier bisschoppen.
In Armenië was de volksstemming
tegen de Turken opgestookt door de
Epgelschen.
Dreigende zeeliedenstaking
te New-York.
New-York, 16 April. Tengevolge
van arbeidersonlusten is het vertrek
van het zeilschip „Mongolia" verschei
dene men vertraagd. Ook de paket
boot op Portorico kon niet uitvaren.
Naar verluidt is een algemeens
staking der zeelieden ophanden.
BINNENLAND.
Grondwetsherziening.
Det commissie van rapporteurs
Tweede Kamer over de voorstellen
betreffende de Grondwetsherziening
op Vrijdag 21 dezer (Goede Vrijdag)
en Zaterdag 22 d.a.v. bijeenkomen.
Belemmering van tarwe-aanvoer.
Van betrouwbare zijde wordt aan
het Haagsch Correspontiebureau me
degedeeld, dat bericht is ontvangen,
dat het stoomschip „Itteraum" van
de Stoomvaartmaatschappij „Oostzee",
bestemd naar Buenos-Aires om met
regeeringsgraan naar Nederland terug
te komen, thans te Bunderland ligt
om een lading kolen in te nemen,
doch de Eugelsche regeering de leve
ring van bunkerkolen weigert, tenzij
de maatschappij zich verplicht deze
boot met lading van La Plata naar
Engeland te doen terugkomen.
Terwijl dus de Nederlandsche re
geering gezorgd heeft èn voor het
koopen van tarwe èc voor het beschik
baar stellen van scheepsruimte voor
het vervoer, schijnt de Engelsche re-
peering hetthausonmogelijk te maken
tarwe in Nederland in te voeren voor
zoover de booten, voor den aanvoer
daarvan bestemd, in Engelsche havens
zouden moeten bunkeren.
Mali aangehouden.
Het stoomschip „Prinses Juliana",
dat 17 Februari van Batavia is ver
trokken, heeft de post in Falmouth
moeten lossen. Deze post kan nu over
Vlissingen worden verwacht.
De „Tubantla".
Te Katwijk aan Zee zijn Zaterdag
verschillende van de „Tubantia" af
komstige voorwerpen aangedreven.
Militaire verloven.
Aan de troepen is, naar de „Asser
Crt." meldt, het volgende telegram
van den opperbevelhebber van land
en zeemacht bekend gemaakt:
Regeering en ik verliezen geen
oogenblik persoonlijke belangen van
de militairen uit het oog, maar. zoo
lang de regeering schorsing - der
periodieke verloven in staatsbelang
noodzakelijk acht,, moet particulier
belang hiervoor wijken. De soldaten
vertrouwen hebben inregeo-
ring en opperbevelhebber en hierin
berusten. Commandanten moeten hun
duidelijk maken, dat de tegenwoordige
toestand niet langer zal duren dan
regeering in landsbelang beslist on
vermijdelijk acht."
De „Elzina rieiena".
De sleepboot „Blankenburg" is Za
terdagmiddag den Waterweg binnen
gekomen met een wrak op sleeptouw.
Het Ijzeren schip, dat geheel onderst
boven lag, bleek de op 3 dezer ge
torpedeerde Nederlandsche schoener
„Elzina Helena" te z(jn.
Het schip werd naar Ylaardingen
gesleept.
Schipbreukelingen.
De stoomtreiler „Louis Groen Jr.",
heeft Zaterdag te IJmuiden binnen
gebracht 7 schipbreukelingen, zijnde
de geheele bemanning van den Deen-
schen driemaster „Pröven", kapitein
Schmidt, van de reederij Jens Carlssen
Marstal, met een lading zout van
St. Ubos naar Gothenburg, welke
schoener Woensdagmorgen 7 uur op
22 mijl afstand van het vuurschip
„Smitkool" door een Duitsche duik
boot met brandbommen tot zinken
is gebracht. Men kreeg 10 minuten
tijd om het schip te verlaten. De
duikboot-kommandant weigerde de
boot naar het vuurschip op sleeptouw
te nemen. Nadat de bemanning 56
uur in de open boot had rondgedreven,
werden zij totaal uitgeput door
stoomtreiler opgepikt..
Post uit da „Sussex".
Aan het strand te Noordwljk aan
Zee zjjn aangespoeld en door
kustwacht naar het postkantoor te
Noordwljk Binnen overgebracht twee
postzakken, bevattende brieven
aangeteekende stukken bestemd voor
Engelsch-Iudië en Egypte. De stukken
waren geheel doorweekt, maar de
adressen waren voor het meerendeel
goed leesbaar. Vooral die van de
binnenste brieven, daar de zakken
stijf waren vastgebonden. De aange
teekende stukken waren volgeDS de
bljbehoorende lijst alle aanwezig. Men
vermoedt dat de zakken afkomstig
zijn van de getorpedeerde „Sussex".
Ook te Hoek van Holland spoelden
brieven en poststukken aan.
Een Zeppelin.
Een Zeppelin, komende uit bet
Oosten, verdween na een paar uur
in de buurt van Vlieland gekruist te
hebben, in Noordelijke richting.
De lompenhandel
en het uitvoerverbod.
Het uitvoerverbod van katoen heeft
groote stagDatie gebracht in den lom
penhandel. De prijzen zijn terstond
zeer gedaald, wat voor velen een be
langrijk verlies beteekent, want ver
schillende handelaren zitten, figuur
lijk gesproken dan, tot over de ooren
in de ongesorteerde lompen. Men wil
pogingen doen om uitvoerconsenten
te verkrijgen.
Wat op de briavenpostarij.
De kantonrechter te Amsterdam
heeft een kruier wegens overtreding
van de wet op de brie ven pos ter lj
veroordeeld tot f 1 boete of 1 dag
hechtenis. Hij had gefrankeerde post
stukken, bestemd voor verzending
met de mailboot van den Rott. Lloyd,
tegen betaling van Amsterdam naar
Rotterdam vervoerd cn op de boot te
Rotterdam gepost.
Niat per spoor...
De beperkende bepaling in de nieuwe
verlofsregeling: verboden per spoor
te reizen, heeft niet kunnen tegen
houden, dat een zeer groot aantal
onder de wapenen zijnden Zondag in
den familiekring heeft doorgebracht.
De aan de grens van Noord-Bra
bant garnizoen houdenden wisten
zich zoowat van alle vervoermid
delen meester te makenalle rijtui
gen, auto's enz. waren verhuurd, en
dan... de tram viel immers niet onder
het verbod.
Aan de Oostgrens zal het wel
evenzoo zijn gegaan.
Een 400-tal militairen uit Alkmaar
wist de kaasstad te ontvluchten door
een groote boot te huren. Met muziek
kwam ze naar Amsterdam en Zondag
avond halfacht werd evenzoo de terug
tocht ondernomen. Ze konden dan
nog op het avondappèl in de kazerne
zijn.
Hazardspel.
Op de bovenzaal van „CaféNeuf',
Overtoom 31, te Amsterdam heeft de
politie in den nacht van Zaterdag op
Zondag een onderzoek ingesteld in
verband met het vermoeden, dat er
roulette werd gespeeld. Inderdaad
werden een roulette en het bijbe-
hoorende groene laken gevonden en
in beslag genomen, doch er werd bij
het binnentreden der politie niet ge
speeld door de in de bovenzaal aan
wezige lieden. Wel verklaarde een
hunner dat er vroeger wel eens rou
lette gespeeld was, volgens den café
houder was het hem niet bekend dat
de club aan welke hij de zaal had
verhuurd, dit hazardspel beoefende.
Berooving?
Een Duitsch koopman, verblijf hou
dende in een hotel aan de Warmoes-
straat, te Amsterdam, deed Zaterdag
middag op het politiebureau Singel
aangifte, dat hij in den nacht van
Woensdag op Donderdag vijf En gelsche
banknoten, van 100 elk, was kwijt
geraakt. Hij had dien nacht verschil
lende café's in het centrum der stad
bezocht, doch kon verder omtrent de
vermissing geen mededeeling doen.
Zaterdagmiddag kreeg de koopman
op het, Rembrandtplein een zenuw
toeval; hij werd naar het Binnengast
huis gebracht en, na daaruit ontslagen
zijn, kwam hij aangifte van de
vermissing doen.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Sociaaldemocratische Vrouwendag,
Alom in den lande was de dag van
Zondag 16 dezer bestemd voor een
„Vrouwendag", een dag ter propagee
ring van Vrouwenkiesrecht, nu de
voorgenomen Grondwetsherziening de
beletselen daarvoor althans uit den
weg ruimt.
Ook de afdeeling Helder dor s.d.a.p.
had zoo'n vrouwendag georganiseerd.
Hli was aangekondigd als „interna
tionaal", omdat ook in andere landen,
oorlogvoerende, de vrouwen op
dezen Zondag bijeen zouden komen
ter propageering van de gelijkstelling
van man en vrouw.
En zoo liep, tegen half drie, de groote
zaal van „Casino" geleidelijk vol. Als
reserve had nien óók nog beslag
gelegd op „Tivoli", maar deze lokali
teit behoefde geen di9nst te doen.
Voor een volle zaal, opende mej.
Blaauboer, de presidente der s.d. Vrou
wenclub, met een rede, waarin zij er
op wees, dat, door het grondwets
ontwerp het vrouwenkiesrecht in een
nieuw stadium is gekomen en het
noodig was de vrouwen voor de laatste
maal nog eens te zamen te brengen.
Een maand lang is overal in het land
jropaganda gemaakt voor vrouwon-
ciesfecht, en die propaganda wordt
s besloten met deze bijeenkomst.
Als de vrouwen nu maar niet denkeu,
hiermee het werk geschied is;
i, nu juist moet hot vuur niet
verflauwen, moet gezorgd worden den
Ijver op peil te houden, en moet met
dubbele kracht aan het werk worden
middelen, dat hij opkwam voor de
belangen van het gansche land en zij
slechts voor de hare. De-vrouwen
moesten geen verbittering kweeken,
zei hij. Dat beteekent dus: houd de
vrouwen zoo laag mogelijk. De melk-
oorlog in Amsterdam is het beste
bewijs wat Posthuma voelt voor den
arbeider. Zeker, de regeering heeft
iets gedaaneen Steuncomité opge
richt, er zijn tal van regeerings-
voedingsmiddelen gekomen, maar
alles gebeurt half; pas is het aan den
gang of de aanvoer staat weer stop.
Is het wonder, dat de bedeeling te
Amsterdam en elders zoo toeneemt,
dat aan melk b.v. 60.000 liter minder
is geleverd in het afgeloopen jaar
dan vroeger?
Spr. besprak de woningtoe-
tanden. De vrouw lijdt daaronder
het meest; zij moet gemeentekiesrecht
hebben, opdat het vraagstuk ter hand
worde genomen.
O n d e r w ij s. Voor wie is dat het
slechtst? Voor de arbeiders. Aan
onze kinderen wordt niet naar aanleg
gevraagd of roepingzij moeten zoo
spoedig mogelijk de lagere school
afloopen en medé-verdienen in 'tgezin.
Daarom, als de vrouwen het kiesrecht
demonstreeren, is dat in de eerste
plaats om de kinderen. De zuigelingen
sterfte is onder de arbeidersklasse
het grootst. Spr. wijst op landen als
Zwitserland, Italië, Zweden, Oosten
rijk, waar in den een of anderen vorm
iets voor moederschapsverzekering
gedaan is.
Wie betaalt naar verhouding de
meeste belasting? Alweer de arbei
dersvrouw. Reeds door de dure levens
middelen dragen wij daaraan bij.
Achtereenvolgens behandelt spr.
verschillende argumenten voor vrou
wenkiesrecht. Zij zou in 't huisgezin
hooren, zeggen tegenstanders. Zeker,
ook w(j willen niets liever. Maar sluit
dat uit, dat wij niet mee mogen
doen aan verbetering van maatschap
pelijke toestanden?
De vrouwen in fabrieken werken
thans med§ aan de vervaardiging van
oorlogsmateriaal. En men buit ze uit
door hun minder loon te geven dan
,n de mannen.
Ook in Nederland neemt de vrou
wenarbeid toe. Er zijn thans meer
dan 514000 vrouwen, die arbeiden;
400.000 hiervan zijn gehuwd, dus die
moeten, behalve hun dagelijksch werk,
óók nog hun huishoudelljken arbeid
doen. Is het op die manier wonder,
dat zij vaak voor dien laatsten onver
schillig worden? Jarenlang is de
vrouw achteraf gezetthans is de tijd
gekomen om die zoogenaamde onge
schiktheid te overwinnen. Zij eischen
thans het Kiesrecht naast de mannen.
Het is een onrecht niet te mogen
medewerken aan de totstandkoming
van wetten en ze wel te moeten
Mevrouw Kamp—Compas (Amster
dam) kreeg thans allereerst het woord.
Zij wees op de groote verandering,
die bereids in het leven der vrouw
heeft plaats gehadvroeger was het
eene exceptie een vrouw op een
vergadering te zien, tegenwoordig
raankeeren ze nooit. Evenals de na
tuur, na een winterslaap van lange
maanden, in de lente tot nieuw leven
ontwaakt, zoo is ook in het vrouwelijk
bewustzijn de lente gekomen. Met dit
verschil, dat haar Blaap er eene was
van lange jaren. Mogen zij, die nog
niet haar groote belangen inzien,
thans eens wakker worden om met
ons te ötrljden 1
De spr. besprak de belangen, die
ook de vrouw heeft bq den kiesrecht
strijd. In de eerste plaats de huis
vrouw zij moet zien rond te komen
met het loon van den man. Deze
laatste heeft in vele gevallen een veel
te lange arbeidsdag, die schadelijk
werkt op de huisel^ke samenleving.
Hebben wij, vroeg spr., niet ook belang
bij sociale wetten Immers ja, want
wij zijn óók bezitloozen en wij deelen
niet in het loon van den man, door
dat wij huisarbeid verrichten. De
duurte der levensmiddelen isj schrik
barend en waar is het eind? De
schuld daarvan is zeer zeker de oorlog,
maar ook de regeering gaat niet vrij
uitzij stond alle uitvoer maar toe,
dacht alleen aan de belangen van de
bezittende klasse. Minister Posthuma
zeide, toen de vrouwen kwamen met
hun maximum-prijzen van levens
klachten te berde, dat is de weg.
Het is begrijpelijk dat de aandacht
van de honderdduizenden, die nu ge
mobiliseerd zijn, gevraagd wordt voor
nijpender dingen dan die van Vrou
wenkiesrecht. En het is begrijpelijk,
dat af en toe een woord moet worden
gesproken. Als we 't niet deden zouden
we in de kaart spelen van 't behoud,
dat 't liefst maar den Godsvrede zag
gehandhaafd. Lobman vroeg met het
oog op den „ernst der tijden," uit
stel van de ouderdomaverzekerings
wet. Gelukkig ging Duljs daar flink
tegen in en toonde de slechte politiek
daarvan aan. Neen, laat ons tegen
dat werken optredenmisschien doen
we monniken werken misschienkomen
we toch nog in den oorlog, maar
enfin, thans is de gelegenheid er al
thans.
De bezittende klasse heeft bij el-
ken politieken strijd te verliezen. Het
staatspensioen moet zij betalen, en
de grondwetsherziening is een aan
slag op haar macht. Maar omdat men
de wassende macht van de arbeiders
klasse ziet en voelt aan sommige
eischen te moeten toegeven, daarom
wordt zoo langzamerhand de strijd
wat beter. Ten opzichte van staats-
pensioneering gaan de Bond v. St.
en de S.D.A.P. samen. Iu 1899 nog
werd men voor gok uitgemaakt als
Spr. betoogt, dat door de Grond
wetsherziening het vrouwenkiesrecht
er nog niet is. Slechts de beletselen
zijn weggenomen. „De regeering houdt
rekeniDg met den Volkswil" heet het.
Maar die volkswil is ook het vrouwen
kiesrecht, dat blijkt wel uit het
petitionnement.
Uitvoerig ging spr. in op de gru
welen van den oorlog. Zouden wq
den moed verliezen, vraagt ze, v
zelfs uit de oorlogvoerende landen
de vrouwen bijeenkomen? De Inter
nationale der vrouwen leeft nog.
Met eene opwekkiDg aan de nog
niet overtuigde vrouwen om mede te
doen eindigt spr.
De tweede spreker was de heer
C. Thomassen. Deze begon met te
constateeren, dat men de vorderingen,
die eene zaak maakt, kan bekijken
door een rooskleurige of donker
kleurige bril. Als men de rooskleurige
opzet, ziet de toestand er gunstig uit,
maar voor wie de donkere bril opzet,
blijkt h6t, dat we er nog lang niet
zijn.
Wat Vrouwenkiesrecht betreft, zqn
we reusachtig opgeschoten. Spr. gaat
in 't .kort het historisch verloop hier
van na. De verkiezingen van 1918
hebben de zaak wel vooruitgebr&cht,
toch is aparte propaganda nog noodig.
Er -zijn thans andere dingen, die
onze aandacht allereerst in beslag
nemen. D8 internationale en binnen-
landsche toestanden maken, dat men
er licht toe komt te zeggen "waarvoor
ma3k je je druk Als er oorlog komt,
alles wat we bereikt hebben toch
weer weg. Wie zóó spreekt, komt er
licht toe in 't geheel niets te doen.
Ons wordt verweten, dat we den oor
log niet konden tegenhouden, neen,
dat'konden we ook niet. We hebben
't oók nooit beloofd. We hebben alleen
gezegd we zullen zoo hard mogelijk
tegen den oorlog strijden, helpt ons.
En dat wij niet sterker waren is de
schuld van onze tegenstanders, die ons
tegenwerkten. Laat men een politieke
partq noemen, die thans voor den
vrede werkt!
Spr. behandelt in 't kort de gebeurte
nissen in Leiden en elders (ook den
Helder), waar opstandjes, in de kazerne
uitbraken. Spr. zou dén militairen
overheden alhier willen toeroepen de
woorden van Min. PosthumaGij
moogt geen ergernis wekken. Als men
dat bedacht, zou misschien de geest wat
beter worden. Men meene niet, zegt
spr. dat ik verdedig hetgeen te Leiden
en elders gebeurd is. Ik zeg alleeo tegen
de militaire autoriteiten: hei ziet u
zeiven, maakt het uw menschen niet
noodeloos lastig. En tot de militairen
zegt spr.wat voor heil ziet gij in
het aldus handelen? Wat denkt gij
er mee te bereiken? Versterkt liever
uw mobilisatieclub, brengt daar uw
De kieswet Van Houten bracht in
196 de oplossing van het kiesrecht-
vraagstuk, meende men. Toen de
s.d.a.p. in 1897 kwam met een
nieuwen eisch van algemeen kies
recht voor mannen en vrouwen, zeide
dat zij geen benul van politiek
hadden.
Toch zijn we langzamerhand wat
opgeschoten. De vrijzinnigen hebben
een stootje noodig om het alge-
q mannen- en vrouwenkiesrecht
ook in hun program te zetten. Wij
zullen hun dat stootje geven. Wij
werken nog niet hard genoeg. De
Bond voor Vrouwenkiesrecht werkt
op 't oogenblik goed. Ook hetV.V.V.
Maar merkt gij iets van steun van
eenige politieke party Van een kies
recht-actie der vrijzinnigen, vau de
unie-liberalen? Wel van de oud-libe
ralen, in de verkeerde richting. Drion,
de woordvoerder van de o.-l. heeft
het gezegd: „als je 't kiesrecht aan
de slampampers geeft, moetje't ook
de vrouwen geven". Maar niet
aan alle vrouwen wil hq 't geven
er schijnen onder de vrouwen nög
erger individuen te zijn dan onder
mannen. Hier en daar, werkt
vrouwenkiesrecht goed. 't Schijnt van
den breedtegraad af te hangen. In
de noordelijke landen toch schijnt
het aan den band van het huisgezin
geen afbreuk te doen. Wel als men
Zuidelijker komt, misschien komt
het door de hitte van den evenaar,
dat die band dan smelt.
Daar de zaal om 5 uur ontruimd
moet zijn, moet spr. eindigen. Hij
herinnert er aan. dat de vorige
spreekster de argumenten die tegen
vr.kiosr. worden aangevoerd, al heeft
ontzenuwd. Met een voorbeeld, hoe,
de vrouw afhankelijk is van den
man, eindigt spr.
De zangvereeoiging „Kunst aan 't
Volk", onder leiding van den heer
Joh. Brands, luisterde de bijeenkomst
met eenige nummers zang op.
De vergadering werd op do ge
bruikelijke wijze gesloten.
Ingezonden Mededeeling.
Waterstoornissen.
Waarom wordt het water zoo nauw
keurig onderzocht bij ieder genees
kundig onderzoek? Omdat de urine
aantoont of de nieren verzwakt of
ziek zijn.
Al3 het water dik en bewolkt is,
sterk verkleurd, van een scherpen,
doordringenden reuk of branderig, ia
dit een zeker teeken van nieraan
doening.
Sommige patiënten moeten's nachts
dikwijls opstaan om het water te
loozen - dit kan wijzen op niergruis,
blaassteen of gevorderde nierkwaal.
In normalen toestand worden om
streeks l1/* liter urine per dag ge
loosd, maar onder enkele vormen van
nieraandoening is d6ze hoeveelheid
veel grooter. Daarentegen kan de
hoeveelheid ook beperkt zijn en het
water branderige pijn veroorzaken.
Anderen kunnen hetjwater niet op
houden en het komt ook voor, dat dc
urineloozing verstopt raakt.
Al deze verschijnselen zijn ernstig,
niet alleen door den last dien zij ver
oorzaken, maar ook doordat zij dui
delijk ernstige kwalen aanduiden.
Foster's Rugpijn Nieren Pillen wer
ken rechtstreeks op de nieren en
blaas, en geven spoedig baat in de
meeste gevallen van waters t oor nis
sen, doordat zij de natuurlijke wer
king der nieren en blaas herstellen.
Vele moeders spraken ook hare te
vredenheid uit over de werking van
dit geneesmiddel in gevallen van blaas-
zwakte bij kinderen (bedwateren).
Te Den Helder verkrijgbaar hq
Alb. ten Klooster, Keizerstraat 93.
Toezending geschiedt fr. ta ont.v. van
postwissel h f 1.75 voor één, of f10.-
M voor zes doozen.
Eischt de echte
Foster's Rugpijn
Nieren Pillen; wei
gert elke doos die
niet voorzien is
van nevenstaand
handelsmerk. (52)