HELDERSCHE COURANT
VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE
Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
No. 4610
DONDERDAG 20 APRIL 1016
44e JAARGANG
Abonnement per 3 mnd. 65 ei, franea per pest 90 ot, Buitenland f 1.90
Zondagsblad 45 52f„ „0.85
Modeblad 75 100 „1.25
Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
Adverteirtiën van 1 tot 4 regels (bij voorultbet) 30 oent Elke regel meer 7 ct
Ingezonden mededeellngen van 1 tot 4 regels 75 cent Elke regel meer 16 cent.
Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsan worden 25°o hoogor berekend.
Groote letters en cliché's naar plaatsruimte. - Bewljs-exemplaar 21 cent.
Wagens de enorme stijging
van de papierprljzen zijn wij
genoodzaakt de regelprijs van
de gewone advertentlSn te
brengen op 7 cent. De regelprijs
van de bandeIs-advertentiSn
wordt niet verhoogd.
De abonnementsprijs blijft ge-
derende dit kwartaal 66 ct.
In de stad en 90 ct. per post.
DE WEEK.
18 April.
't Zijn nu trieste dagen. Een som
bere Palmzondag ligt acbter ons en
de Stille Week vormt een al bitter
weinig opwekkende overgang naar
Paschen-1916. Uit de grauwe lucht
daalt een vettige motregenwel de
allerellendigste soort vau vaderland-
sche wolk ontlasting". En het nieuws,
dat de bladen ons dagelijks brengen,
is in overeenstemming met dat naar
geestige. De nekkramp sluipt als
een levensgevaarlijk ondier rond,
«n draagt er toe bij om de stem
ming onder de gemobiliseerden te
drukken. Uit de Waalsdorper streek
komen zelfs verontrustende berich
ten, en wie lust heeft zich nu te
vermeien in „populair-geueeskundige"
lectuur, kan deskundige buspiegelin-
geu over de voor de mannen der
wetenschap nog steeds geheimzinnige
ziekte lezen. Generalissimus Snijders
beeft zooeven een telegrafischen dag
order gezonden, waarin bewaarheid
wordt wat men duchtte, en waarvan
men nog steeds hoopte dat 't bij
geruchten zou blijven de periodieke
verloven kunnen nog niet verleend
wórden. Aan de Joodsche militairen
is reed» gemeld, dat het verlof voor
de viering van bun Pa^schfeest mede
wordt ingetrokken. l)
Dat zijn treurige, en teyens ern
stige tijdingen 1Te Utrecht, te
Leiden, ook elders, is reeds gebleken,
dat de geest bij den troep zeer veel
te weuachen overlaat. Er heerscht
verbittering, ontstemming. Na een-
en-twintig' maanden van mobilisatie
is het vooruitzicht van vrouw en
kinderen, vrienden en magen, gedu
rende een paar dagen terug te zien,
in eigen kring te vertoeven, zich aan
z'n zaken te kunnen wijden het
groote lichtpunt. Dat vooruitzicht
geeft moed, kracht, om den vaak
zéér zwaren last van gemobiliseerd
z(jn te kunnen torsen. Nu ook dit
tijdelijk verdwijnt, gaat zekere neer
slachtigheid, die bjj sommigen in ge
prikkelde, weerbarstige stemming
overslaat, zich van de gemoederen
meester maken. Beweerd wordt, dat
men zich tegen het komende Paasch-
feest op onlusten, relletjes, ordever
storing, heeft voor te bereiden. Gen.
Snijders wijst er in zijn telegram
op, dat particuliere belangen i. c.
moeten wijken voor het groote alge-
meone belang, hier op 't spel staand.
Zoo is 't ongetwijfeld. Maar men
vraagt zich af, wat, de oorzaak ia
van deze buitengewone maatregelen,
vanwaar bet gevaar dan dreigt, en
in welke mate. Het geheimzinnige,
d« onzekerheid verergert de gisting
der gemoederen. Frankrijk heeft - ook
naaien» zijn bondgenooten - officieel
verklaard, dat de Nederlandsche onzij
digheid strikt wordt geflerbiedigd.
Maar inmiddels heeft men vernomen,
hoe van Engelsche zijde de aanvoer
vau Begeering» tarwe naar Nederland
wordt bemoeilijkt, bedreigd. In ver
volgens is gekomen de tijding, dat
op twee dagreizen afstand van de
Engelsche kust het Nederlandsche
s. b. „Kelbergen" tegen den wil des
gezagvoerders door Engelschen
in staat van verdediging werd ge
bracht tegen mogelijken aanval door
een Duitsche duikboot. Een klacht
daarover werd op het Haagsche Plein
aanhangig gemaakt.
VaDUit Berlijn werd pertinent ver
zekerd, dat de .Palembang" in geen
geval door een Duitse hen onderzeeör
kon z]jn getorpedeerd. Maar tal van
bewijzen, het tegenovergestelde too-
nend, zijn weet men in den
vorm van torpedo-overblijfsels gevon
den. In de medewerking der Duitsche
Begeering is gevraagd om .meer
licht" in deze duisternis te krijgen.
Het gerucht als zou de tijding om
trent een Ingelsch ultimatum moed
willig van Duitsche zijde zijn ver
spreid in Patria, 't houdt aan, en
tenaanzien der gegrondheid van het
bericht, dat de Amsterdamsche consul-
generaal door den Officier van Justitie
zon gehoord zijn verkeert men in 't
onzekere.
Overal vage onrust, een tasten in
het duistereen uitgezochte tijd voor
de liefhebbers van sensatie berichten,
uit den duim gezogen en ter markt
van de publieke belangstelling ge
bracht om zich het .air" te geven
van .welingelicht, achter de scher
men loerend" man. 't Is nu meer dan
ooit zaak om kalm, koelbloedig te
blijven. Maar ook voor de menschen
met oer sterke zenuwen en stevige
hersens is die taak - 't mag erkend
verre van lichtI...
Inmiddels verscherpte zich -
's lands vergaderzaal de verhouding
tusechen de in 1918 geboren Link-
Bche meerderheid en het toen van over-
heerschende party tot minderheid
geworden Rechts.
In den nacht van 14 op 16 April
j.1. wist men, met kunst- en vlieg
werk, de Algemeene Beschouwingen
•ver bet ontwerp-Ouderdomsrenta tot
een einde te brengen, 't Was weet
men stuivertje op z'n kant, en
weinig had het gescheeld of majoor
Van Twist's toeleg zou gelukt zijn
Nu vangt op 26 April a.s. de worste
ling weer aan. Mr. Limburg heeft
getracht een .brug" te bouwen, maar
de poging is vrywel mislukt. 'sHee
ren Teenstra's denkbeeld tot vorming
van eene parlementaire commissie,
welke 1'iDstar van die -voor bet
Onderwijs (welke haar taak volbracht
heeft) - zou pogen verzoening, com
promis, te bereikenreeds de tijdduur
welke zulk plan vordert, is er een
afdoend beletsel voor. Na 26 April
gaat het Parlement bij dag aan de
Ouderdomsrente voort; bij avond en
bij nacht zal het Lagerhuis de vele
urgente ontwerpen" behandelen. Te
beginnen met den duurte toeslag. De
heer Lobman heeft gelijk't is een
krachttoer, zooals nooit van de Kamer
ia gevorderd. Maar de tijden zijn er
naar om van ieder onzer offers van
allerlei aard te vragen, zwaarder
dan iemand zich twee jaren geleden
had kunnen denken. De behandeling
der artikelen van de Ouderdomsrente
zal den strijd der partijen ongetwijfeld
nog feller maken, ook al oiyft
mr. Lohman in den regel buiten de
vergadering. En de vraag, of de uit
sluiting der bedeelden door de Regee-
riDg al dan niet zal worden gehand
haafd, is te vergeiyken met een
dreigende, loodgrauwe donderwolk,
boven dit ontwerp hangend. Minister
Lely, 't is waar, heeft van zijn
kant toegegeven, dat het opnemen,
in deze wet, van de bedeelden .ratio
neel" is te noemen. Maar Z.Exc.
voegde er haaatigiyk bjj, dat 't de
vraag is, watminister Van Gyn
ervan zegtl Waar in dezen tyd
van de groene tafel zoovele dingen,
weiiscben, prachtig zijn geprezen,
maar vanwege het kostbare ervan,
en met 't oog op de arme schatkist
nu eenmaal niet te bereiken, te
verwezeoiyken, daar is er Blechts
weinig doorzicht noodig om te be-
grypen, wat vermoedelijk dr. Lely's
woorden te beteekenen hebben. He-
Het wetsontwerp tot wijzi
ging van art. 192 der Grondwet is
verschenen (in overeenstemming met
het advies der Bevrediging» Commis
sie). Onderwijs en Kiesrecht zullen
dus tegeiyk aan de orde kunnen
komen. In de Memorie van Toelichting
by het Oüderwys ontwerp klinkt mi
nister Cort v. d. Linden's jubelkreet.
Ondanks de afwijkende Nota van den
vrij-liberalen leider, mr. Tydeman.
Maar wie denkt aan de worsteling,
de krachtsinspanning, welke nog
noodig zullen zijn om mr. Cort v. d.
Linden's ideaal der beslechting van
d«n schoolstryd althans tot de .eerste
phase van verwezeniyking" te bren
gen hem vergaat voorloopig - dunkt
e zoo de lust tot jubelen.
Voorgesteld is, van 1 Mei a.s. af
den zomerdag met een uur te ver
vroegen, en dat tot October te laten
voortduren. Er is zeker alles voor te
jen, behalve nog de piactische
ovèrwegiDg, dat men elders dergelijk
)lan koestert en nu dus gevaar zou
oopen verwarring te brengen in bet
internationaal verkeer.
Maar behalve dit: vroeger begin
vai^ den dag, vroeger aanvang van
de nachtrust, besparing van kunst
licht: 't kan de volkskracht slechts
ten goede komen. Dat er mensch6n
zyn, voor wie ook de beste regeling
afstuit op onwildat er .nachtpitten"
zijn, waar de „zomertyd" geen vat
op heeftluiaards, die er geen profijt
van zullen trekkenik besef 't vol
komen, maar dat is natuuriyk geen
reden om de invoering van dien
zomertyd toe te juichen, daar
gelukkig deovergroote meerderheid
nog van .beter, solider maaksel" is.
Indien ik een Paasch-wensch mag
uitspreken, 't zij dan deze, dat de
.vervroegde" dagen van 1 Mei tot
1 October a.s. zonniger, meer op
wekkend zullen zyn dan die, welke
wy nu doorleven. En dat, wanneer
wy onze klokken over vijf maanden
weêr gaan verzetten... Maar wat
ik hier wil neêrschrijven, begrijpt
immers ieder wel I
Mb. Antonio.
Wel vrijstelling van dienst tot
volledige uitoefening hunner
godsdienstplichten. (Red.)
DE OORLOG.
De officieels legerberlchten
van 17 en 18 April.
Voor Verdun is de stryd opnieuw
ontbrand, nadat gedurende ongeveer
een week op het front een betrekke-
ïyke rust heeft geheerscht.
Men herinnert zich van welken aard
de laatste gevechten zyn geweest. De
Duitschers gaven stooten, dan hier,
dan daar, op verschillende punten
van het Fransche front. Zy slaagden
erin op die wijze deuken in dat front
te slaan en daardoor werden de Fran
scben genoopt de stukken van hun
linie dis tusschen die deuken waren
komen vooruit te steken, te ontrui
men.
Aan het begin van de vorige week
was zoo'n proces aan de Westzyde
▼an de Maas juist afgeloopen. Er
waren in het FraDsche front daar
langzamerhand twee deuken ontstaan,
één vlak by den linkeroever van de
Maas (by den Mort-Homme) en één
tusschen Avocourt en Malancourt. en
het gevolg daarvan was geweest, dat
de Franschen hunne stellingen tus
schen MalaneourtenBétbincourthad
den ontruimd, stellingen, die vooruit
waren komen te steken en hun flank
dekking hadden verloren.
Daarop volgde een week rust, een
tjjdperk van voorbereiding voor een
nieuw dergelijk schoksgewijze Duitsch
offensief, dat nu sedert den 17den
weder begonnen scbynt.
Dit valt op te makeD uit het Fran
sche avondbericht van den 17den, dat
luidt
Op den rechteroever van de Maas
hebben de Duitschers na een krachtig
bombardement op onze stellingen van
de Maas tot aan Douaumont (dat des
ochtends begon,) des middags om twee
uur met op zijn minst twee divisies
op een front ter breedte van 4 kilo
meter aangevallen.
Zij zijn teruggedreven door ons af-
sluitingsvuur en het vuur van onze
machinekanonnen, behalve op één
punt, waar de vijand voet heeft ge
kregen in een klein vooruitstekend
stuk van onze linie ten ZuideD van
het Chauffourboscb.
De vyand. heeft zeer zware ver
liezen geleden.
Verder wordt in dit bericht nog
medegedeeld, dat op den linkeroever
van de Maas een hevig artillerievuur
door de Duitschers werd onderhouden
tegen heuvel 304 en de tweede linie
der Franschen.
In het communiqué vau den 18en
wordt gezegd dat de aanval werd
ondernomen met troepen van min
stens 5 divisies. Oostelijk van het
vooruitspringende stuk der Fransche
stellingen in het bosch vau Cbauffour,
waren de Duitschers er in geslaagd
in een voorste loopgraaf binnen te
dringen, waaruit zij evenwel spoedig
werden verdreven.
Verder artillerie gevechten.
Het Duitsche bericht van den 18en
meldt
In het gevechtsgebied aan weers
zijden vau de Maas speelden zich
zeer heftige artillerie-gevechten af.
Rechts van de rivier namen Saksi
sche troepen de Fransche stellingen
ten Z. van Haudromont en tenN.W.
van Thiaumont.
42 officieren en 1646 man aan on
gekwetste gevangenen en 50 ge
kwetsten vielen in handen der Duit
schers. Tot dusver werden sedert 21
Februari in het Maas-gebied 711 offi
cieren en 38.155 man gevangen ge
nomen.
Daar de Franschen opgeven dat de
Duitsche berichten het aantal gevan
genen overdreven groot voorstellen,
zullen alle namen gepubliceerd
worden.
Het bericht maakt verder melding
van het afslaan van een Franschen
tegenaanval in het Caillette-boscb.
Door Fransche vliegtuigen werden
bommen geworpen op Nautilloia,
Brieulles, Etain, Spincourt en andere
Duitsche kampen. Door de Duitschers
werd Belfort bestookt, waarby 8
menschen gedood en 6 gewond werden.
Van het O o s t e l y k front.
Het Russische bericht van den 19an
meldt het afslaan van aanvallen ten
Z. van het dorp Krewo en in Galiciö,
waar een verwoede aanval van den
vyand onder zware verliezen gebroken
werd.
Van Duitsche zyde wordt het af
slaan van een aanval der Russen bij
Karbauofka gemeld.
Naar de .Kóln. Ztg." mededeelt,
hebben de Russen in de voor kor
ten tyd geleverne gevechten by
bet Naiotsjmeer, op een front vaD
100 mijlen, 700.000 man in het ge
vecht geworpen. Hier van verloren zy
er 150.000, waaronder 50.000 aan
dooden.
Van het Z u i d e 1 Ij k front.
Het Italiaansche communiqué van
den 17en meldt, dat een aanvallende
beweging der Ooatenrykers door een
tegenaanval der Italianen werd ver-
ydeld. De Oosten rykers verloren 60
man, w.o. 2 officieren aan gevangenen.
Het Oostenryksc'ne bericht van den
18en meldt een succes der Italianen,
en wel by den Col di Lans.
Over het hier plaats gehad hebbende
gevecht zegt het bericht:
Op het Karinthische en het Tirool-
sche front artillerievuur van afwisse
lende sterkte. Het hevigst waren de
geschutgevechten by den Col di Lana,
waar het vyandelyke vuur gisteravond
tot roflelvuur aangroeide. Na midder
nacht hebben de Italianen daar een
algemeenen aanval gedaan, die is
afgeslagen. Later is het den vijand
gelukt onze stelling op den weste
lijken top op verscheidene plaatsen
op te blazen en de geheel vernielde
stelling binnen te dringen. De stryd
duurt nog voort.
Betreffende den stryd in het Sugana-
dal wordt gemeld, dat de Italianen
uit hunne voorste stellingen werden
verdreven, waarbij zy 11 officieren en
600 man, benevens 4 machinegeweren
in handen der Oostenrijkers moesten
laten.
Een aanval der Italianen by Zagora
werd afgeslagen.
By een luebtraid op Triést vrierpen
2 vyandelyke vliegers bommen, waar
door 2 burgers gedood en 5 gewond
werden. Oostenrijksche vliegtuigen
vervolgden den vyand tot Grado,
waar een Italiaansche torpedoboot
door hun bommen werd getroffen.
Van het Russisch-Turksche
front.
I Volgens een bericht uit SL Peters
burg, hebben de Russen bij de ver
volging der Turken in de kuststreek
eerst het dorp Drona en daarna
Trebizonde bezet.
Ten westen van Erzeroem werden
na een verwoed gevecht de Turken
uit een reeks sterk verschanste stel
lingen geworpen.
In Mesopotamiö.
Na de vooruitgaug der laatste dagen
hebben de Engelechen thans weer
een tegenslag te boeken. De bevel
hebber der troepen in Mesopotamiö
meldt, dat in den nacht van den
17en de Turken een reeks heftige
tegenaanvallen ondernamen op den
rechteroever van den Tigris. Op
sommige plaatsen moesten de Engel-
scben hunne linie* 500 tot 800 yards
naar achteren verleggen.
De duikboot- en mljnoorlog.
De Russische bark Schwanden is
door een onderzeeör in den grond
geboord.
De Engelsche admiraliteit maakt
bekend, dat het ongewapende stoom
schip „Zent", den 5en April door een
duikboot werd getorpedeerd.
Het schip zonk zeer snel. 49 der
opvarenden verdronken.
Duitschland
en de Vereenlgde Staten.
Uit Washington werd d.d. 18 dezer
gemeld, dat de Duitsche gezant Berns-
torff, in opdracht van de Duitsche
regeering Dinsdagmiddag een onder
houd zou hebben met minister Lan-
8ing.
Naar verluidt beeft de Duitsche
regeering aan Gerard haar wensch
te kennen gegeven om aan deAme-
rikaansche wenschen tegemoet te
komen, wanneer bewezen wordt dat
de .Sussex" in stryd met de Duitsche
orders is vernietigd.
Na de bespreking van de Ameri-
kaansche nota in het kabinet is te
kennen gegeven dat Bernstorff's
afspraak met LanBing de nota zoomin
zal vertragen als veranderen.
De Vereenlgde Staten
an Mexico.
New-Tork, 18*April. De correspon
dent der Associated Press by de
Amerikaanscbe expeditietroepen in
Mexico seint dat de vervolging van
Villa Is gestaakt wegens den ODuitge-
tarten aanval op de Amerikanen door
ongehoorzame soldaten van Carranza.
Allerlei berichten wyzen er op dat
de* expeditie ernstig gevaar loopt.
Deensche post door Engelsehen
in beslag genomen.
Uit Kopennagen wordt aan de
Franbf. Ztg." gemeld, dat de geheele
bileven en paketpost van de Deenscb-
IJslandsche mailboot „Bothnia', die
op 11 April uit Kopenhagen naar de
Far Oer eilanden vertrok, door de
Ingelsche autoriteiten tydens het
verblijf van het schip te Lerwick in
beslag genomen en aan land ge
bracht 18.
Pohtiken schrijft hierover: Dene
marken is nimmer blootgesteld aan
een grovere schending van het vol
kenrecht. Niet alleen heeft Engeland
zich opnieuw heengezet over het
oorschrift der onschendbaarheid van
de brievenpost, het nam bovendien
poststukken in beslag op een schip
dat van de eene Deensche haven naar
andere onderweg was. Dit is een
verbystereude kreüking van een der
eerate beginselen van het volken
recht Een scherp protest van de
Deensche regeering mag stellig wor
den verwacht.
BINNENLAND.
De kolenvoorzlenlng van ds
onzijdige scheepvaart
(Officieel). De minister van land
bouw, nijverheid en handel heeft
Zaterdag in conferentie ontvangen de
directies van de Koninklijke Neder
landsche Stoomboot Maatschappy en
van den Koninklijken Hollandschen
Lloyd, die aan den minister kwamen
mededeelen, dat voor het bunkeren
in Engeland of ln Engelsche kolen
stations door de Britsche regeeriog
geeischt werd het afstaan van 30 pet.
van de scheepsruimte van elke maat
schappij ten behoeve van de vaart
op Engeland.
De minister van landbouw, nyver-
heid en handel heeft den directies
duideiyk te verstaan gegeven, dat de
Nederlandsche scheepsruimte beschik
baar moet blyven voor opeisching
door de Nederlandsche regeering en
dat deze niet kon toelaten, dat zou
worden te kort gedaan aan de mo
gelijkheid om met Nederlandsche
schepen in de eig6n behoeften van
Nederland te voorzien.
Broodvoorziening.
Het hoofdbestuur der Nederl. ver-
eeniging van werkgevers in bet
bakkersbedryf heeft Dinsdagmorgen
een besprekiug gehad met den mi
nister van landbouw, nyverheid en
handel omtrent mogelijke aanvulling
en wyziging van de bruinbrood-
regeling.
Aan den minister_was voorgesteld,
aan de bakkers te vergunnen, waar
nog groote voorraden bloem by de
bakkers voorradig zyn, deze voor
het bakken van klein wittebrood te
gebruiken.
Van dit vooretel wilde de minister
evenwel niets weten.
Ten opzichte van het bezwaar, dat
door de getroffen regeling een ge
deelte van het bakkerij-personeel over
bodig zou worden, deelde de minister
mee. dat hy regeeringsmeel zou ont
houden aan die patroons, die om
deze reden gezeilen zouden ontslaan.
De minister hoeft toegezegd, dat
tarwebloem gebruikt zou mogen
worden voor het bakken vaD beschuit,
koek en banket.
Toevoeging van tarwebloem aan
ongebulld meel zou evenwel worden
verboden.
Da „Eemdljk".
De Engelsche admiraliteit publi
ceert de volgende verklaring:
Het Nederlandsche stoomschip
Eemdljk" is den 7den dezer door
een vijandeiyke duikboot getorpë-
deerd, toen het op weg was van
Baltimore naar Rotterdam. Het had
op vier verschillende plaatsen de
Nederlandsche kleuren op de zyden
geschilderd, een schild, met felle
kleuren beschilderd, aan den voor
mast en de reedery vlag in felle
kleuren aan den hoofdmast. Op de
zijden stond de naam en de haven
van herkomst in groote witte letters.
Het schip is niet gezonken, doch op
het strand gezet. In Eogeland is door
deskundigen een nauwgezet onder
zoek ingesteld naar de stukken staal
geel koper, die in het lek van
het schip zyn gevonden. Het zyn
ongetwijfeld stukken van e«D torpedo
en zy zien er uit als de stukken, di6
in andere gevallen, waarin een schip
is getorpedeerd door Duitsche duik-
booten, zyn gevonden. De stukken
staal worden beschouwd als deelen
van een luchtkamer en het stuk geel
koper als een deel van een krukas
van een sleutel.
Geen staal van de dikte of de soort
van deze stukken wordt gebruikt by
eenig bekend type van Engelsche of
Duitsche mijnen.
De Rijksmiddelen.
In ons vorig nummer gaven Wy
reeds een verkorte opgave van de
opbrengst der Rijksmiddelen over
de maand Maart. Wy laten hieronder
een meer uitgebreid overzicht volgen.
Nadat in Januari f 2,600,000 en in
Februari f3,878,000 meer uit de
Ryksmiddelen was ontvangen dan in
de geiyknamige maanden van 1915,
is de opbrengst in Maart jl. f8,734,000
grooter geweest, dan in dezelfde
maand van het vorige jaar. Ds ver
meerderingen zijn stellig aanzienlijk
te noemenzy vertegenwoordigen
voor het eerste kwartaal van het loo
pende jaar een totaal van f 10,210,000,
overeenkomende met ruim 31 pet.
der in de eerate drie maanden van
1915 behaalde opbrengst.
Onder de factoren die tot de meer
dere opbrengst hebben bijgedragen
neemt de nieuwe inkomstenbelasting
een belangrijke plaats in. Deze bracht
ditmaal 8,474,000 gulden in de schat
kist. Daartegenover staat een derving
van f 1,035,000 uit de thaüs vervallen
bedryfsbelasting en f 1,092,000, van
de, met de invoering van de^nieuwe
belasting verlaagde, vermogensbelas
ting. Het bedrag dat in Maart werd
opgebracht door de inkomstenbelas
ting is belangryk hooger dan 1/12 van
raming. Echter zullen de baten
van dit middel in de volgende maan
den nog ruimer moeten vloeien, wil
de achterstand van de eerste acht
maanden van het dienstjaar worden'
ingehaald.
Ook verschillende andere middelen
hebben heel wat meer opgebracht.
Zelfs al* men daarby rekening houdt
het feit dat de maand Maart in
1916 een onvoordeelige maand voor
schatkist was, is de opbrengst
van deze middelen nog by'zonder hoog.
Uit zegelrechten, hypotheek- en
registratierechten, zyn de opbrengsten
hooger dan ooit. Wanneer by de
meerdere opbrengst van deze rechten,
die van het successierecht wordt ge
voegd, dan krygt men voor de ver
meerderde opbrengst der indirecte
belastingen een totaal van f891.600.
De directe belastingen brachten
f 1.501.000 meer in dan verleden jaar.
De grondbelasting gaf een vermeer
dering van f 143.500. Accynzen bracht
f 6.055.000 op, een vermeerdering van
f 1.052.000; hiervan waren de ont
vangsten ook hooger dan ooit geboekt
werd. Suiker en gedistilleerd hebben
hiertoe het meeste bygedragen, resp.
f521.000 en f562.600. Wyn en zout
brachten ditmaal minder op. De accyns
op bieren en azijn daarentegen meer.
Byzonder hoog is de opbrengst van
den accyns op het geslacht. Deze
bracht f 100.000 meer op dan in.Maart
van het vorig jaar. Onder den invloed
van de hooge vleescbpryzen, het
grootere verbruik door de sterk toe
genomen landsbevolking en de onder
de wapenen zynde troepen, is de op
brengst van dit middel thans wel
haast gestegen tot het dubbele van
wat er vóór den oorlog uit kwam.
Deze meedere opbrengst van .het
geslacht" is ten deele wel te beschou
wen als kenmerk van welvaart van een
deel der bevolking. Meer is dit echter
het geval zij het dan ook voor
waarschijniyk veel kleinere kring
met de opbrengst der 'rechten van
den waarborg op gouden en zilveren
voorwerpen. De opbrengst biervan
was ook nu weer hooger dan ooit te
voren in de maand Maart het geval
was, nl. f 56,300. Dit cyfer staat maar
weinig achter by dat der hoogste op
brengst die ooit verkregen werd, nl.
61200 in November 1915. Een sprekend
cyfer in verband met den oorlogstyd;
De invoerrechten en de loodsgelden,
twee middelen die in normale om
standigheden vrljwijl met elkaar op
0D neer gaan, bieden nu de scherpste
regenstelling. De eerste brachten
meer op dan te voren bet geval ge
weest wasby een totaal van
1.719,500, een vermeerdering ten op
zichte van Maart 1915 van 253,000.
De loodsgelden daarentegen brachten
nog minder op nl. 78,000, tegen
124,400 in Maart 1915.
De domeinen brachten by een totaal
van 201,600, f159,600 meer op dan
her vorig jaar. Sedert 1 Jan. is uit
dit middel reeds 570,600 meer ont
vangen dan in het eerste kwartaal
van 1915.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Vereeniging „Opanbara Leeszaal
en Bibliotheek te Halder."
Verschenen is het jaarverslag over
1915. Wy ontleenen er h6t volgende
aan:
By den aanvang van dit verslag
moge er al dadelyk op worden ge
wezen, dat de belangstelling in onze
Openbare Leeszaal en Bibliotheek,
blijkens het talryk bezoek en de
drukke uitleening, in bet jaar 1915
groot was, maar dat de flnancieele
offervaardigheid der ingezetenen daar
mede geen geiyken tred houdt. Het
aantal bezoekers toch bedroeg in
1915 niet minder dan 20031, tegen
16433 in 1914 (ongerekend degenen,
die uitsluitend kwamen om een boek
te leenen). Daarentegen vermeerderde
het aantal leden gedurende het jaar
1915 slechts van 513 tot 550 en het
bedrag hunner contributie van f446
tot f 459.
Het gevolg was dan ook, dat het
jaar 1915, aangevangen met een batig
saldo van bjjna 200 gulden, eindigde
met een nadeelig saldo van ruim
150 gulden. Zoowel de aankoop van
boeken en tydschriften als de bezol
diging van het personeel lyden on-
dezen gebrekkigen floabcieelen
toestand. Het beBtuur wil niets «lie
ver, dan de Leeszaal tot een sieraad
voor deze gemeente te maken, maar
het heeft daartoe, behalve subsidies
van overheidswege, ook den fluan-
cieelen steun der burgery noodig.
Daarom zij. hier in herinnering ge
bracht, dat de minimum contributie
op 50 cents gesteld is, om het ook
aan personen uit de arbeidende klasse
mogelijk te maken, lid te worden.
Dit minimum is dus niet bestemd
voor hen, die een hooger inkoi&n
genieten.
Het Rijkssubsidie, dat voor 1916
op f 836 geraamd was, bleef wegens
tydsomstandigheden gehandhaafd
op f 500. Hierdoor zal de aanvanke
lijk vastgestelde begrooting voor 1916
aanmerkeiyk gewyzigd moeten wor-
in.
Provinciale Staten van Noord-
Holland verleenden een subsidie van
f 400, op de voorwaarden, in het
vorig jaarverslag vermeld.
De gemeente Helder verleende voor
het jaar 1916 opnieuw een subsidie
van f 860.
Het aantal leden bedroeg op 1
Januari 1915 513, op 1 Januari 1916
650.
Als bibliothecaresse bleef gedu
rende 1915 in functie raej. J. van de
Poll. Door hare bemoeiingen kon in
het begin van 1916 met de uitlee
ning der bibliotheek van de vereeni-
ging worden begonnen, terwyi in
het najaar een katalogus van die
bibliotheek verscheen.
De conciërge W. F. la Lau vroeg
ontslag tegen 1 Mei, omdat de werk
zaamheden hem te druk werden en
hy zich liever als boekbinder wilde
vestigen. Het ontslag werd op de
meest eervolle wyze verleend en tot
conciërge benoemd de gepension
neerde korporaal-machiuedry ver A.
Schaap, die deze betrekking met y ver
en nauwgezetheid vervulde.
De tydelijke assistente, mej. J.
Manni, vertrok met 1 Juni; daar de
Nutsbibliotheek in het laatste ge
deelte van het jaar op alle werk
dagen werd uitgeleend, kon hare
plaats onvervuld blyven.
Teneinde den «torenden invloed
van de uitleening op het lezend pu
bliek zooveel mogeiyk te verminde
ren, werd in de leeszaal een schot
aangebracht, gedeeltelijk uit hout,
gedeelteiyk uit glas bestaande. Hier
door is een voorportaal gedeelteiyk
afgescheiden, waarin diegenen zich
kuanen ophouden, die uitsluitend
komen om een boek te halen. Foor
het aanbreDgèn van dit schot werd
de leeszaal in de maand September
eene week geslotenin die week had
tevens een groote schoonmaak plaats.
De genoemde verandering kostte on
geveer honderd gulden, welk bedrag
voor een deel werd gevonden door
den aankoop van boeken te ver
minderen.
De leeszaal werd in 1916 bezocht
door 20031 bezoekers, waarvaD 644
vrouwen. De mobilisatie heeft hierop
natuuriyk grooten invloed, hoewel
het aantal militairen in het laatst
van het jaar minder was dan den
vorigen winter.
Door jeugdige personen (16-18
jaar) wordt weinig gebruik gemaakt
van de vergunning tot het bezoeken
der leeszaal op mondeling verzoek
hunner ouders.
Uit het verslag van de bibliothe
caresse blykt, dat de bibliotheek der
vereeniging zoowel door aankoop als
door schenking werd uitgebreid. Voor
de afdeeling boekwerken stond op de
begrooting f 400.—; deze som is
echter niet geheel gebruikt kunnen
worden, daar een gedeelte besteed is
voor een kleins verbouwing in de
leeszaal.
Geschenken werden ontvangen van
de volgende personen Mevr. Spruit,
C. Stumphius, A. E. Thierens, J. v.
Hinte, A. Klaaeeen, A. Salm, Ds. J.
Koster, E. Hoegsma, H. J. Pek, Dr.
H. C. Redeke, R. Boon, J. B. Polak
en van de onderstaande vereeriigmgen
en instellingenTheosofische vereeni
ging, VereenigiDg voor Vreemde
lingen-verkeer te Leiden, Nederland
sche Reisvereeniging. Hoil. IJzeren
Spoorwegmaatschappij, Vereenigmg
voor vereenvoudiging onzer Schryf-
taal en KoDinkiyk Iastituut voor de
Marine.
Wat de uitleening betreft, hiermee
is 16 Februari 1916 een begin ge
maakt. Alle boekwerken (behalve die
der naslag-bibliotheek, welke niet
worden uitgeleend) zyn vertegenwoor
digd door een boekkaart. De boeken
worden uitgeleend voor ten hoogste
14 dagen. Vóór den 15en dag moet
het boek worden teruggebracht en
deze datum wordt vóór in bet boek
afgestempeld. Aau één persoon wordt
niet meer dan één boek tegelijk uit
geleend. Wanneer nu sommige lezers
een studieboek en een roman tegeiyk
willen leenen, kan hierin zoover
tegemoet gekomen worden, dat zy
nog een roman kiezen uit de Nuts
bibliotheek en hiervoor «venals de
niet-ledeu 1 cent per deel betalen.
Wanneer onze bibliotheek grooter is,
zullen we er ook toe kunnen overgaan
meer boekwerken tegeiyk uit onze
bibliotheek aan denzelfden persoon
uit te leenen.
De uitleening geschiedt alleen aan
de leden der vereeniging en wel
kosteloos.
Wat het quantum der uitleening
betreft, het aantal romans, dus de
ontspanningslectuur, neemt helaas
nog altijd, evenals overal elders, de
grootste plaats in.
Toch hebben we niet te klagen over
de vraag naar werken op ander gebied,
de studie-afdeeling.
Van af 16 Februari 1915 tot 1 Jan.
1916, werden uitgeleend 1719 romans,
661 wetenschappeiyke werken, totaal
2280 boekeD.
Van de Nutsbibliotheek werd ook
dit jaar weder een druk gebruik ge
maakt. Gedurende de maanden Juni,
Juli, Augustus en een gedeelte der
maand September werd-de uitleenmg
gestaakt, om de boeken weer in
goeden staat te brengen.
Terwijl ln den winter 1914 1915
de boeken verkrygbaar waren op drie
dagen per week, werd dit in den
winter van 1915-1916 uitgebreid tot
alle werkdagen van 10—12 en van.
2—7 uur. Zooals boven vermeld is
de uitleening nu vereenigd met die
van de leeszaal bibliotheek en de toe
loop over alle dagen verdeeld. De
kinderbibliotheek was eerst alleen
opengesteld op Woensdagmiddag van
2 6 uur. Toen deze tyil te eng bleek,
is ook de Zaterdagmiddag er by ge
nomen.
In 't geheel werden ln 1915 uit
de Nutsbibliotheek uitgeleend 23354
boeken.
Het aantal periodieken werd in
1916 uitgebreid met: „Fakkel" „N.
Amsterdammer", Adsistent", .Jonge
Stryd", .Schoon Nederland".
By het leesgezelschap zyn enkele
leden toegetredenweer anderen
hebben bedaDkt, zoodat er nu 17
leden zyn.
UIT DE* PERS.
Engeland snde onzijdige scheepvaart
Het Handelsblad" noemt de En
gelsche aankondiging, dat Duitsche
bunkerkolen als contrabande zullen
worden bescbouwd, eeu van de
ernstigste berichten die wy !n den
laatsten tyd ontvingen.
Engeland zelf heeft den uitvoer van
kolen Daar Nederland zeer beperkt. En
wanneer wty dan Duitsche kolen ge
bruiken om aan onze schepen de toch
noodzakelijks beweegkracht ie geven,
zou Engeland dat willen verhinderen
door een uitlegging te geven aan het
woord contrabande, die toch wel met
alle recht en billijkheid in stryd is.
Bunkerkolen behooren tot de gereed
schappen van het schip straks
zouden rjj volgens deze opvatting
Duitsche machtnes uit een Neder-
landseh schip kunnen breken.
Het ergeriykste is, dat de eenige,
volBtrekt de eenige, die nadeel van
den maatregel ondervindt, Nederland
is. Immers of wy op onze schepen
Duitsche dan wel Engelsche kolen
verstoken, Duitschland zal ons steeds
juist zooveel kolen kunnen leveren
als Duitschland missen wil. Het is
Duitschland wel volkomen onver
schillig, waar het rantsoen kolen, dat
bet naar Nederland wil laten uitvoe
ren, verstookt wordt. Wy kunnen den
maatregel dan ook moeiiyk als iets
anders beschouwen dan als een grove
en volkomen willekeurige poging om
macht uit te oefenen. De maatregel
Is niet genomen om Duitschland te
bestryden en tenzij, wat wy niet
kunnen aannemen, hy uitsluitend
bedoeld is om den Nederlandschen
reeders te plagen en benadeelen, kan
by alleen de bedoeling hebben de
macht, die Engeland ter zee heeft, ona
bitter te doen gevoelen.
Waartoe?
Is een aanwyzing misschien te
vinden in de haaat even onverkwik-
keiyke mededeeling, die ons eenige
dagen vroeger gewerd, dat een Neder-
landseh schip, bestemd om in La Plata
graan voor ons land te halen, in