HELDERSCHE COURANT VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE Nieuwsblad voor Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna No. 4610 DONDERDAG 20 APRIL 1016 44e JAARGANG Abonnement per 3 mnd. 65 ei, franea per pest 90 ot, Buitenland f 1.90 Zondagsblad 45 52f„ „0.85 Modeblad 75 100 „1.25 Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50 Adverteirtiën van 1 tot 4 regels (bij voorultbet) 30 oent Elke regel meer 7 ct Ingezonden mededeellngen van 1 tot 4 regels 75 cent Elke regel meer 16 cent. Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsan worden 25°o hoogor berekend. Groote letters en cliché's naar plaatsruimte. - Bewljs-exemplaar 21 cent. Wagens de enorme stijging van de papierprljzen zijn wij genoodzaakt de regelprijs van de gewone advertentlSn te brengen op 7 cent. De regelprijs van de bandeIs-advertentiSn wordt niet verhoogd. De abonnementsprijs blijft ge- derende dit kwartaal 66 ct. In de stad en 90 ct. per post. DE WEEK. 18 April. 't Zijn nu trieste dagen. Een som bere Palmzondag ligt acbter ons en de Stille Week vormt een al bitter weinig opwekkende overgang naar Paschen-1916. Uit de grauwe lucht daalt een vettige motregenwel de allerellendigste soort vau vaderland- sche wolk ontlasting". En het nieuws, dat de bladen ons dagelijks brengen, is in overeenstemming met dat naar geestige. De nekkramp sluipt als een levensgevaarlijk ondier rond, «n draagt er toe bij om de stem ming onder de gemobiliseerden te drukken. Uit de Waalsdorper streek komen zelfs verontrustende berich ten, en wie lust heeft zich nu te vermeien in „populair-geueeskundige" lectuur, kan deskundige buspiegelin- geu over de voor de mannen der wetenschap nog steeds geheimzinnige ziekte lezen. Generalissimus Snijders beeft zooeven een telegrafischen dag order gezonden, waarin bewaarheid wordt wat men duchtte, en waarvan men nog steeds hoopte dat 't bij geruchten zou blijven de periodieke verloven kunnen nog niet verleend wórden. Aan de Joodsche militairen is reed» gemeld, dat het verlof voor de viering van bun Pa^schfeest mede wordt ingetrokken. l) Dat zijn treurige, en teyens ern stige tijdingen 1Te Utrecht, te Leiden, ook elders, is reeds gebleken, dat de geest bij den troep zeer veel te weuachen overlaat. Er heerscht verbittering, ontstemming. Na een- en-twintig' maanden van mobilisatie is het vooruitzicht van vrouw en kinderen, vrienden en magen, gedu rende een paar dagen terug te zien, in eigen kring te vertoeven, zich aan z'n zaken te kunnen wijden het groote lichtpunt. Dat vooruitzicht geeft moed, kracht, om den vaak zéér zwaren last van gemobiliseerd z(jn te kunnen torsen. Nu ook dit tijdelijk verdwijnt, gaat zekere neer slachtigheid, die bjj sommigen in ge prikkelde, weerbarstige stemming overslaat, zich van de gemoederen meester maken. Beweerd wordt, dat men zich tegen het komende Paasch- feest op onlusten, relletjes, ordever storing, heeft voor te bereiden. Gen. Snijders wijst er in zijn telegram op, dat particuliere belangen i. c. moeten wijken voor het groote alge- meone belang, hier op 't spel staand. Zoo is 't ongetwijfeld. Maar men vraagt zich af, wat, de oorzaak ia van deze buitengewone maatregelen, vanwaar bet gevaar dan dreigt, en in welke mate. Het geheimzinnige, d« onzekerheid verergert de gisting der gemoederen. Frankrijk heeft - ook naaien» zijn bondgenooten - officieel verklaard, dat de Nederlandsche onzij digheid strikt wordt geflerbiedigd. Maar inmiddels heeft men vernomen, hoe van Engelsche zijde de aanvoer vau Begeering» tarwe naar Nederland wordt bemoeilijkt, bedreigd. In ver volgens is gekomen de tijding, dat op twee dagreizen afstand van de Engelsche kust het Nederlandsche s. b. „Kelbergen" tegen den wil des gezagvoerders door Engelschen in staat van verdediging werd ge bracht tegen mogelijken aanval door een Duitsche duikboot. Een klacht daarover werd op het Haagsche Plein aanhangig gemaakt. VaDUit Berlijn werd pertinent ver zekerd, dat de .Palembang" in geen geval door een Duitse hen onderzeeör kon z]jn getorpedeerd. Maar tal van bewijzen, het tegenovergestelde too- nend, zijn weet men in den vorm van torpedo-overblijfsels gevon den. In de medewerking der Duitsche Begeering is gevraagd om .meer licht" in deze duisternis te krijgen. Het gerucht als zou de tijding om trent een Ingelsch ultimatum moed willig van Duitsche zijde zijn ver spreid in Patria, 't houdt aan, en tenaanzien der gegrondheid van het bericht, dat de Amsterdamsche consul- generaal door den Officier van Justitie zon gehoord zijn verkeert men in 't onzekere. Overal vage onrust, een tasten in het duistereen uitgezochte tijd voor de liefhebbers van sensatie berichten, uit den duim gezogen en ter markt van de publieke belangstelling ge bracht om zich het .air" te geven van .welingelicht, achter de scher men loerend" man. 't Is nu meer dan ooit zaak om kalm, koelbloedig te blijven. Maar ook voor de menschen met oer sterke zenuwen en stevige hersens is die taak - 't mag erkend verre van lichtI... Inmiddels verscherpte zich - 's lands vergaderzaal de verhouding tusechen de in 1918 geboren Link- Bche meerderheid en het toen van over- heerschende party tot minderheid geworden Rechts. In den nacht van 14 op 16 April j.1. wist men, met kunst- en vlieg werk, de Algemeene Beschouwingen •ver bet ontwerp-Ouderdomsrenta tot een einde te brengen, 't Was weet men stuivertje op z'n kant, en weinig had het gescheeld of majoor Van Twist's toeleg zou gelukt zijn Nu vangt op 26 April a.s. de worste ling weer aan. Mr. Limburg heeft getracht een .brug" te bouwen, maar de poging is vrywel mislukt. 'sHee ren Teenstra's denkbeeld tot vorming van eene parlementaire commissie, welke 1'iDstar van die -voor bet Onderwijs (welke haar taak volbracht heeft) - zou pogen verzoening, com promis, te bereikenreeds de tijdduur welke zulk plan vordert, is er een afdoend beletsel voor. Na 26 April gaat het Parlement bij dag aan de Ouderdomsrente voort; bij avond en bij nacht zal het Lagerhuis de vele urgente ontwerpen" behandelen. Te beginnen met den duurte toeslag. De heer Lobman heeft gelijk't is een krachttoer, zooals nooit van de Kamer ia gevorderd. Maar de tijden zijn er naar om van ieder onzer offers van allerlei aard te vragen, zwaarder dan iemand zich twee jaren geleden had kunnen denken. De behandeling der artikelen van de Ouderdomsrente zal den strijd der partijen ongetwijfeld nog feller maken, ook al oiyft mr. Lohman in den regel buiten de vergadering. En de vraag, of de uit sluiting der bedeelden door de Regee- riDg al dan niet zal worden gehand haafd, is te vergeiyken met een dreigende, loodgrauwe donderwolk, boven dit ontwerp hangend. Minister Lely, 't is waar, heeft van zijn kant toegegeven, dat het opnemen, in deze wet, van de bedeelden .ratio neel" is te noemen. Maar Z.Exc. voegde er haaatigiyk bjj, dat 't de vraag is, watminister Van Gyn ervan zegtl Waar in dezen tyd van de groene tafel zoovele dingen, weiiscben, prachtig zijn geprezen, maar vanwege het kostbare ervan, en met 't oog op de arme schatkist nu eenmaal niet te bereiken, te verwezeoiyken, daar is er Blechts weinig doorzicht noodig om te be- grypen, wat vermoedelijk dr. Lely's woorden te beteekenen hebben. He- Het wetsontwerp tot wijzi ging van art. 192 der Grondwet is verschenen (in overeenstemming met het advies der Bevrediging» Commis sie). Onderwijs en Kiesrecht zullen dus tegeiyk aan de orde kunnen komen. In de Memorie van Toelichting by het Oüderwys ontwerp klinkt mi nister Cort v. d. Linden's jubelkreet. Ondanks de afwijkende Nota van den vrij-liberalen leider, mr. Tydeman. Maar wie denkt aan de worsteling, de krachtsinspanning, welke nog noodig zullen zijn om mr. Cort v. d. Linden's ideaal der beslechting van d«n schoolstryd althans tot de .eerste phase van verwezeniyking" te bren gen hem vergaat voorloopig - dunkt e zoo de lust tot jubelen. Voorgesteld is, van 1 Mei a.s. af den zomerdag met een uur te ver vroegen, en dat tot October te laten voortduren. Er is zeker alles voor te jen, behalve nog de piactische ovèrwegiDg, dat men elders dergelijk )lan koestert en nu dus gevaar zou oopen verwarring te brengen in bet internationaal verkeer. Maar behalve dit: vroeger begin vai^ den dag, vroeger aanvang van de nachtrust, besparing van kunst licht: 't kan de volkskracht slechts ten goede komen. Dat er mensch6n zyn, voor wie ook de beste regeling afstuit op onwildat er .nachtpitten" zijn, waar de „zomertyd" geen vat op heeftluiaards, die er geen profijt van zullen trekkenik besef 't vol komen, maar dat is natuuriyk geen reden om de invoering van dien zomertyd toe te juichen, daar gelukkig deovergroote meerderheid nog van .beter, solider maaksel" is. Indien ik een Paasch-wensch mag uitspreken, 't zij dan deze, dat de .vervroegde" dagen van 1 Mei tot 1 October a.s. zonniger, meer op wekkend zullen zyn dan die, welke wy nu doorleven. En dat, wanneer wy onze klokken over vijf maanden weêr gaan verzetten... Maar wat ik hier wil neêrschrijven, begrijpt immers ieder wel I Mb. Antonio. Wel vrijstelling van dienst tot volledige uitoefening hunner godsdienstplichten. (Red.) DE OORLOG. De officieels legerberlchten van 17 en 18 April. Voor Verdun is de stryd opnieuw ontbrand, nadat gedurende ongeveer een week op het front een betrekke- ïyke rust heeft geheerscht. Men herinnert zich van welken aard de laatste gevechten zyn geweest. De Duitschers gaven stooten, dan hier, dan daar, op verschillende punten van het Fransche front. Zy slaagden erin op die wijze deuken in dat front te slaan en daardoor werden de Fran scben genoopt de stukken van hun linie dis tusschen die deuken waren komen vooruit te steken, te ontrui men. Aan het begin van de vorige week was zoo'n proces aan de Westzyde ▼an de Maas juist afgeloopen. Er waren in het FraDsche front daar langzamerhand twee deuken ontstaan, één vlak by den linkeroever van de Maas (by den Mort-Homme) en één tusschen Avocourt en Malancourt. en het gevolg daarvan was geweest, dat de Franschen hunne stellingen tus schen MalaneourtenBétbincourthad den ontruimd, stellingen, die vooruit waren komen te steken en hun flank dekking hadden verloren. Daarop volgde een week rust, een tjjdperk van voorbereiding voor een nieuw dergelijk schoksgewijze Duitsch offensief, dat nu sedert den 17den weder begonnen scbynt. Dit valt op te makeD uit het Fran sche avondbericht van den 17den, dat luidt Op den rechteroever van de Maas hebben de Duitschers na een krachtig bombardement op onze stellingen van de Maas tot aan Douaumont (dat des ochtends begon,) des middags om twee uur met op zijn minst twee divisies op een front ter breedte van 4 kilo meter aangevallen. Zij zijn teruggedreven door ons af- sluitingsvuur en het vuur van onze machinekanonnen, behalve op één punt, waar de vijand voet heeft ge kregen in een klein vooruitstekend stuk van onze linie ten ZuideD van het Chauffourboscb. De vyand. heeft zeer zware ver liezen geleden. Verder wordt in dit bericht nog medegedeeld, dat op den linkeroever van de Maas een hevig artillerievuur door de Duitschers werd onderhouden tegen heuvel 304 en de tweede linie der Franschen. In het communiqué vau den 18en wordt gezegd dat de aanval werd ondernomen met troepen van min stens 5 divisies. Oostelijk van het vooruitspringende stuk der Fransche stellingen in het bosch vau Cbauffour, waren de Duitschers er in geslaagd in een voorste loopgraaf binnen te dringen, waaruit zij evenwel spoedig werden verdreven. Verder artillerie gevechten. Het Duitsche bericht van den 18en meldt In het gevechtsgebied aan weers zijden vau de Maas speelden zich zeer heftige artillerie-gevechten af. Rechts van de rivier namen Saksi sche troepen de Fransche stellingen ten Z. van Haudromont en tenN.W. van Thiaumont. 42 officieren en 1646 man aan on gekwetste gevangenen en 50 ge kwetsten vielen in handen der Duit schers. Tot dusver werden sedert 21 Februari in het Maas-gebied 711 offi cieren en 38.155 man gevangen ge nomen. Daar de Franschen opgeven dat de Duitsche berichten het aantal gevan genen overdreven groot voorstellen, zullen alle namen gepubliceerd worden. Het bericht maakt verder melding van het afslaan van een Franschen tegenaanval in het Caillette-boscb. Door Fransche vliegtuigen werden bommen geworpen op Nautilloia, Brieulles, Etain, Spincourt en andere Duitsche kampen. Door de Duitschers werd Belfort bestookt, waarby 8 menschen gedood en 6 gewond werden. Van het O o s t e l y k front. Het Russische bericht van den 19an meldt het afslaan van aanvallen ten Z. van het dorp Krewo en in Galiciö, waar een verwoede aanval van den vyand onder zware verliezen gebroken werd. Van Duitsche zyde wordt het af slaan van een aanval der Russen bij Karbauofka gemeld. Naar de .Kóln. Ztg." mededeelt, hebben de Russen in de voor kor ten tyd geleverne gevechten by bet Naiotsjmeer, op een front vaD 100 mijlen, 700.000 man in het ge vecht geworpen. Hier van verloren zy er 150.000, waaronder 50.000 aan dooden. Van het Z u i d e 1 Ij k front. Het Italiaansche communiqué van den 17en meldt, dat een aanvallende beweging der Ooatenrykers door een tegenaanval der Italianen werd ver- ydeld. De Oosten rykers verloren 60 man, w.o. 2 officieren aan gevangenen. Het Oostenryksc'ne bericht van den 18en meldt een succes der Italianen, en wel by den Col di Lans. Over het hier plaats gehad hebbende gevecht zegt het bericht: Op het Karinthische en het Tirool- sche front artillerievuur van afwisse lende sterkte. Het hevigst waren de geschutgevechten by den Col di Lana, waar het vyandelyke vuur gisteravond tot roflelvuur aangroeide. Na midder nacht hebben de Italianen daar een algemeenen aanval gedaan, die is afgeslagen. Later is het den vijand gelukt onze stelling op den weste lijken top op verscheidene plaatsen op te blazen en de geheel vernielde stelling binnen te dringen. De stryd duurt nog voort. Betreffende den stryd in het Sugana- dal wordt gemeld, dat de Italianen uit hunne voorste stellingen werden verdreven, waarbij zy 11 officieren en 600 man, benevens 4 machinegeweren in handen der Oostenrijkers moesten laten. Een aanval der Italianen by Zagora werd afgeslagen. By een luebtraid op Triést vrierpen 2 vyandelyke vliegers bommen, waar door 2 burgers gedood en 5 gewond werden. Oostenrijksche vliegtuigen vervolgden den vyand tot Grado, waar een Italiaansche torpedoboot door hun bommen werd getroffen. Van het Russisch-Turksche front. I Volgens een bericht uit SL Peters burg, hebben de Russen bij de ver volging der Turken in de kuststreek eerst het dorp Drona en daarna Trebizonde bezet. Ten westen van Erzeroem werden na een verwoed gevecht de Turken uit een reeks sterk verschanste stel lingen geworpen. In Mesopotamiö. Na de vooruitgaug der laatste dagen hebben de Engelechen thans weer een tegenslag te boeken. De bevel hebber der troepen in Mesopotamiö meldt, dat in den nacht van den 17en de Turken een reeks heftige tegenaanvallen ondernamen op den rechteroever van den Tigris. Op sommige plaatsen moesten de Engel- scben hunne linie* 500 tot 800 yards naar achteren verleggen. De duikboot- en mljnoorlog. De Russische bark Schwanden is door een onderzeeör in den grond geboord. De Engelsche admiraliteit maakt bekend, dat het ongewapende stoom schip „Zent", den 5en April door een duikboot werd getorpedeerd. Het schip zonk zeer snel. 49 der opvarenden verdronken. Duitschland en de Vereenlgde Staten. Uit Washington werd d.d. 18 dezer gemeld, dat de Duitsche gezant Berns- torff, in opdracht van de Duitsche regeering Dinsdagmiddag een onder houd zou hebben met minister Lan- 8ing. Naar verluidt beeft de Duitsche regeering aan Gerard haar wensch te kennen gegeven om aan deAme- rikaansche wenschen tegemoet te komen, wanneer bewezen wordt dat de .Sussex" in stryd met de Duitsche orders is vernietigd. Na de bespreking van de Ameri- kaansche nota in het kabinet is te kennen gegeven dat Bernstorff's afspraak met LanBing de nota zoomin zal vertragen als veranderen. De Vereenlgde Staten an Mexico. New-Tork, 18*April. De correspon dent der Associated Press by de Amerikaanscbe expeditietroepen in Mexico seint dat de vervolging van Villa Is gestaakt wegens den ODuitge- tarten aanval op de Amerikanen door ongehoorzame soldaten van Carranza. Allerlei berichten wyzen er op dat de* expeditie ernstig gevaar loopt. Deensche post door Engelsehen in beslag genomen. Uit Kopennagen wordt aan de Franbf. Ztg." gemeld, dat de geheele bileven en paketpost van de Deenscb- IJslandsche mailboot „Bothnia', die op 11 April uit Kopenhagen naar de Far Oer eilanden vertrok, door de Ingelsche autoriteiten tydens het verblijf van het schip te Lerwick in beslag genomen en aan land ge bracht 18. Pohtiken schrijft hierover: Dene marken is nimmer blootgesteld aan een grovere schending van het vol kenrecht. Niet alleen heeft Engeland zich opnieuw heengezet over het oorschrift der onschendbaarheid van de brievenpost, het nam bovendien poststukken in beslag op een schip dat van de eene Deensche haven naar andere onderweg was. Dit is een verbystereude kreüking van een der eerate beginselen van het volken recht Een scherp protest van de Deensche regeering mag stellig wor den verwacht. BINNENLAND. De kolenvoorzlenlng van ds onzijdige scheepvaart (Officieel). De minister van land bouw, nijverheid en handel heeft Zaterdag in conferentie ontvangen de directies van de Koninklijke Neder landsche Stoomboot Maatschappy en van den Koninklijken Hollandschen Lloyd, die aan den minister kwamen mededeelen, dat voor het bunkeren in Engeland of ln Engelsche kolen stations door de Britsche regeeriog geeischt werd het afstaan van 30 pet. van de scheepsruimte van elke maat schappij ten behoeve van de vaart op Engeland. De minister van landbouw, nyver- heid en handel heeft den directies duideiyk te verstaan gegeven, dat de Nederlandsche scheepsruimte beschik baar moet blyven voor opeisching door de Nederlandsche regeering en dat deze niet kon toelaten, dat zou worden te kort gedaan aan de mo gelijkheid om met Nederlandsche schepen in de eig6n behoeften van Nederland te voorzien. Broodvoorziening. Het hoofdbestuur der Nederl. ver- eeniging van werkgevers in bet bakkersbedryf heeft Dinsdagmorgen een besprekiug gehad met den mi nister van landbouw, nyverheid en handel omtrent mogelijke aanvulling en wyziging van de bruinbrood- regeling. Aan den minister_was voorgesteld, aan de bakkers te vergunnen, waar nog groote voorraden bloem by de bakkers voorradig zyn, deze voor het bakken van klein wittebrood te gebruiken. Van dit vooretel wilde de minister evenwel niets weten. Ten opzichte van het bezwaar, dat door de getroffen regeling een ge deelte van het bakkerij-personeel over bodig zou worden, deelde de minister mee. dat hy regeeringsmeel zou ont houden aan die patroons, die om deze reden gezeilen zouden ontslaan. De minister hoeft toegezegd, dat tarwebloem gebruikt zou mogen worden voor het bakken vaD beschuit, koek en banket. Toevoeging van tarwebloem aan ongebulld meel zou evenwel worden verboden. Da „Eemdljk". De Engelsche admiraliteit publi ceert de volgende verklaring: Het Nederlandsche stoomschip Eemdljk" is den 7den dezer door een vijandeiyke duikboot getorpë- deerd, toen het op weg was van Baltimore naar Rotterdam. Het had op vier verschillende plaatsen de Nederlandsche kleuren op de zyden geschilderd, een schild, met felle kleuren beschilderd, aan den voor mast en de reedery vlag in felle kleuren aan den hoofdmast. Op de zijden stond de naam en de haven van herkomst in groote witte letters. Het schip is niet gezonken, doch op het strand gezet. In Eogeland is door deskundigen een nauwgezet onder zoek ingesteld naar de stukken staal geel koper, die in het lek van het schip zyn gevonden. Het zyn ongetwijfeld stukken van e«D torpedo en zy zien er uit als de stukken, di6 in andere gevallen, waarin een schip is getorpedeerd door Duitsche duik- booten, zyn gevonden. De stukken staal worden beschouwd als deelen van een luchtkamer en het stuk geel koper als een deel van een krukas van een sleutel. Geen staal van de dikte of de soort van deze stukken wordt gebruikt by eenig bekend type van Engelsche of Duitsche mijnen. De Rijksmiddelen. In ons vorig nummer gaven Wy reeds een verkorte opgave van de opbrengst der Rijksmiddelen over de maand Maart. Wy laten hieronder een meer uitgebreid overzicht volgen. Nadat in Januari f 2,600,000 en in Februari f3,878,000 meer uit de Ryksmiddelen was ontvangen dan in de geiyknamige maanden van 1915, is de opbrengst in Maart jl. f8,734,000 grooter geweest, dan in dezelfde maand van het vorige jaar. Ds ver meerderingen zijn stellig aanzienlijk te noemenzy vertegenwoordigen voor het eerste kwartaal van het loo pende jaar een totaal van f 10,210,000, overeenkomende met ruim 31 pet. der in de eerate drie maanden van 1915 behaalde opbrengst. Onder de factoren die tot de meer dere opbrengst hebben bijgedragen neemt de nieuwe inkomstenbelasting een belangrijke plaats in. Deze bracht ditmaal 8,474,000 gulden in de schat kist. Daartegenover staat een derving van f 1,035,000 uit de thaüs vervallen bedryfsbelasting en f 1,092,000, van de, met de invoering van de^nieuwe belasting verlaagde, vermogensbelas ting. Het bedrag dat in Maart werd opgebracht door de inkomstenbelas ting is belangryk hooger dan 1/12 van raming. Echter zullen de baten van dit middel in de volgende maan den nog ruimer moeten vloeien, wil de achterstand van de eerste acht maanden van het dienstjaar worden' ingehaald. Ook verschillende andere middelen hebben heel wat meer opgebracht. Zelfs al* men daarby rekening houdt het feit dat de maand Maart in 1916 een onvoordeelige maand voor schatkist was, is de opbrengst van deze middelen nog by'zonder hoog. Uit zegelrechten, hypotheek- en registratierechten, zyn de opbrengsten hooger dan ooit. Wanneer by de meerdere opbrengst van deze rechten, die van het successierecht wordt ge voegd, dan krygt men voor de ver meerderde opbrengst der indirecte belastingen een totaal van f891.600. De directe belastingen brachten f 1.501.000 meer in dan verleden jaar. De grondbelasting gaf een vermeer dering van f 143.500. Accynzen bracht f 6.055.000 op, een vermeerdering van f 1.052.000; hiervan waren de ont vangsten ook hooger dan ooit geboekt werd. Suiker en gedistilleerd hebben hiertoe het meeste bygedragen, resp. f521.000 en f562.600. Wyn en zout brachten ditmaal minder op. De accyns op bieren en azijn daarentegen meer. Byzonder hoog is de opbrengst van den accyns op het geslacht. Deze bracht f 100.000 meer op dan in.Maart van het vorig jaar. Onder den invloed van de hooge vleescbpryzen, het grootere verbruik door de sterk toe genomen landsbevolking en de onder de wapenen zynde troepen, is de op brengst van dit middel thans wel haast gestegen tot het dubbele van wat er vóór den oorlog uit kwam. Deze meedere opbrengst van .het geslacht" is ten deele wel te beschou wen als kenmerk van welvaart van een deel der bevolking. Meer is dit echter het geval zij het dan ook voor waarschijniyk veel kleinere kring met de opbrengst der 'rechten van den waarborg op gouden en zilveren voorwerpen. De opbrengst biervan was ook nu weer hooger dan ooit te voren in de maand Maart het geval was, nl. f 56,300. Dit cyfer staat maar weinig achter by dat der hoogste op brengst die ooit verkregen werd, nl. 61200 in November 1915. Een sprekend cyfer in verband met den oorlogstyd; De invoerrechten en de loodsgelden, twee middelen die in normale om standigheden vrljwijl met elkaar op 0D neer gaan, bieden nu de scherpste regenstelling. De eerste brachten meer op dan te voren bet geval ge weest wasby een totaal van 1.719,500, een vermeerdering ten op zichte van Maart 1915 van 253,000. De loodsgelden daarentegen brachten nog minder op nl. 78,000, tegen 124,400 in Maart 1915. De domeinen brachten by een totaal van 201,600, f159,600 meer op dan her vorig jaar. Sedert 1 Jan. is uit dit middel reeds 570,600 meer ont vangen dan in het eerste kwartaal van 1915. PLAATSELIJK NIEUWS. Vereeniging „Opanbara Leeszaal en Bibliotheek te Halder." Verschenen is het jaarverslag over 1915. Wy ontleenen er h6t volgende aan: By den aanvang van dit verslag moge er al dadelyk op worden ge wezen, dat de belangstelling in onze Openbare Leeszaal en Bibliotheek, blijkens het talryk bezoek en de drukke uitleening, in bet jaar 1915 groot was, maar dat de flnancieele offervaardigheid der ingezetenen daar mede geen geiyken tred houdt. Het aantal bezoekers toch bedroeg in 1915 niet minder dan 20031, tegen 16433 in 1914 (ongerekend degenen, die uitsluitend kwamen om een boek te leenen). Daarentegen vermeerderde het aantal leden gedurende het jaar 1915 slechts van 513 tot 550 en het bedrag hunner contributie van f446 tot f 459. Het gevolg was dan ook, dat het jaar 1915, aangevangen met een batig saldo van bjjna 200 gulden, eindigde met een nadeelig saldo van ruim 150 gulden. Zoowel de aankoop van boeken en tydschriften als de bezol diging van het personeel lyden on- dezen gebrekkigen floabcieelen toestand. Het beBtuur wil niets «lie ver, dan de Leeszaal tot een sieraad voor deze gemeente te maken, maar het heeft daartoe, behalve subsidies van overheidswege, ook den fluan- cieelen steun der burgery noodig. Daarom zij. hier in herinnering ge bracht, dat de minimum contributie op 50 cents gesteld is, om het ook aan personen uit de arbeidende klasse mogelijk te maken, lid te worden. Dit minimum is dus niet bestemd voor hen, die een hooger inkoi&n genieten. Het Rijkssubsidie, dat voor 1916 op f 836 geraamd was, bleef wegens tydsomstandigheden gehandhaafd op f 500. Hierdoor zal de aanvanke lijk vastgestelde begrooting voor 1916 aanmerkeiyk gewyzigd moeten wor- in. Provinciale Staten van Noord- Holland verleenden een subsidie van f 400, op de voorwaarden, in het vorig jaarverslag vermeld. De gemeente Helder verleende voor het jaar 1916 opnieuw een subsidie van f 860. Het aantal leden bedroeg op 1 Januari 1915 513, op 1 Januari 1916 650. Als bibliothecaresse bleef gedu rende 1915 in functie raej. J. van de Poll. Door hare bemoeiingen kon in het begin van 1916 met de uitlee ning der bibliotheek van de vereeni- ging worden begonnen, terwyi in het najaar een katalogus van die bibliotheek verscheen. De conciërge W. F. la Lau vroeg ontslag tegen 1 Mei, omdat de werk zaamheden hem te druk werden en hy zich liever als boekbinder wilde vestigen. Het ontslag werd op de meest eervolle wyze verleend en tot conciërge benoemd de gepension neerde korporaal-machiuedry ver A. Schaap, die deze betrekking met y ver en nauwgezetheid vervulde. De tydelijke assistente, mej. J. Manni, vertrok met 1 Juni; daar de Nutsbibliotheek in het laatste ge deelte van het jaar op alle werk dagen werd uitgeleend, kon hare plaats onvervuld blyven. Teneinde den «torenden invloed van de uitleening op het lezend pu bliek zooveel mogeiyk te verminde ren, werd in de leeszaal een schot aangebracht, gedeeltelijk uit hout, gedeelteiyk uit glas bestaande. Hier door is een voorportaal gedeelteiyk afgescheiden, waarin diegenen zich kuanen ophouden, die uitsluitend komen om een boek te halen. Foor het aanbreDgèn van dit schot werd de leeszaal in de maand September eene week geslotenin die week had tevens een groote schoonmaak plaats. De genoemde verandering kostte on geveer honderd gulden, welk bedrag voor een deel werd gevonden door den aankoop van boeken te ver minderen. De leeszaal werd in 1916 bezocht door 20031 bezoekers, waarvaD 644 vrouwen. De mobilisatie heeft hierop natuuriyk grooten invloed, hoewel het aantal militairen in het laatst van het jaar minder was dan den vorigen winter. Door jeugdige personen (16-18 jaar) wordt weinig gebruik gemaakt van de vergunning tot het bezoeken der leeszaal op mondeling verzoek hunner ouders. Uit het verslag van de bibliothe caresse blykt, dat de bibliotheek der vereeniging zoowel door aankoop als door schenking werd uitgebreid. Voor de afdeeling boekwerken stond op de begrooting f 400.—; deze som is echter niet geheel gebruikt kunnen worden, daar een gedeelte besteed is voor een kleins verbouwing in de leeszaal. Geschenken werden ontvangen van de volgende personen Mevr. Spruit, C. Stumphius, A. E. Thierens, J. v. Hinte, A. Klaaeeen, A. Salm, Ds. J. Koster, E. Hoegsma, H. J. Pek, Dr. H. C. Redeke, R. Boon, J. B. Polak en van de onderstaande vereeriigmgen en instellingenTheosofische vereeni ging, VereenigiDg voor Vreemde lingen-verkeer te Leiden, Nederland sche Reisvereeniging. Hoil. IJzeren Spoorwegmaatschappij, Vereenigmg voor vereenvoudiging onzer Schryf- taal en KoDinkiyk Iastituut voor de Marine. Wat de uitleening betreft, hiermee is 16 Februari 1916 een begin ge maakt. Alle boekwerken (behalve die der naslag-bibliotheek, welke niet worden uitgeleend) zyn vertegenwoor digd door een boekkaart. De boeken worden uitgeleend voor ten hoogste 14 dagen. Vóór den 15en dag moet het boek worden teruggebracht en deze datum wordt vóór in bet boek afgestempeld. Aau één persoon wordt niet meer dan één boek tegelijk uit geleend. Wanneer nu sommige lezers een studieboek en een roman tegeiyk willen leenen, kan hierin zoover tegemoet gekomen worden, dat zy nog een roman kiezen uit de Nuts bibliotheek en hiervoor «venals de niet-ledeu 1 cent per deel betalen. Wanneer onze bibliotheek grooter is, zullen we er ook toe kunnen overgaan meer boekwerken tegeiyk uit onze bibliotheek aan denzelfden persoon uit te leenen. De uitleening geschiedt alleen aan de leden der vereeniging en wel kosteloos. Wat het quantum der uitleening betreft, het aantal romans, dus de ontspanningslectuur, neemt helaas nog altijd, evenals overal elders, de grootste plaats in. Toch hebben we niet te klagen over de vraag naar werken op ander gebied, de studie-afdeeling. Van af 16 Februari 1915 tot 1 Jan. 1916, werden uitgeleend 1719 romans, 661 wetenschappeiyke werken, totaal 2280 boekeD. Van de Nutsbibliotheek werd ook dit jaar weder een druk gebruik ge maakt. Gedurende de maanden Juni, Juli, Augustus en een gedeelte der maand September werd-de uitleenmg gestaakt, om de boeken weer in goeden staat te brengen. Terwijl ln den winter 1914 1915 de boeken verkrygbaar waren op drie dagen per week, werd dit in den winter van 1915-1916 uitgebreid tot alle werkdagen van 10—12 en van. 2—7 uur. Zooals boven vermeld is de uitleening nu vereenigd met die van de leeszaal bibliotheek en de toe loop over alle dagen verdeeld. De kinderbibliotheek was eerst alleen opengesteld op Woensdagmiddag van 2 6 uur. Toen deze tyil te eng bleek, is ook de Zaterdagmiddag er by ge nomen. In 't geheel werden ln 1915 uit de Nutsbibliotheek uitgeleend 23354 boeken. Het aantal periodieken werd in 1916 uitgebreid met: „Fakkel" „N. Amsterdammer", Adsistent", .Jonge Stryd", .Schoon Nederland". By het leesgezelschap zyn enkele leden toegetredenweer anderen hebben bedaDkt, zoodat er nu 17 leden zyn. UIT DE* PERS. Engeland snde onzijdige scheepvaart Het Handelsblad" noemt de En gelsche aankondiging, dat Duitsche bunkerkolen als contrabande zullen worden bescbouwd, eeu van de ernstigste berichten die wy !n den laatsten tyd ontvingen. Engeland zelf heeft den uitvoer van kolen Daar Nederland zeer beperkt. En wanneer wty dan Duitsche kolen ge bruiken om aan onze schepen de toch noodzakelijks beweegkracht ie geven, zou Engeland dat willen verhinderen door een uitlegging te geven aan het woord contrabande, die toch wel met alle recht en billijkheid in stryd is. Bunkerkolen behooren tot de gereed schappen van het schip straks zouden rjj volgens deze opvatting Duitsche machtnes uit een Neder- landseh schip kunnen breken. Het ergeriykste is, dat de eenige, volBtrekt de eenige, die nadeel van den maatregel ondervindt, Nederland is. Immers of wy op onze schepen Duitsche dan wel Engelsche kolen verstoken, Duitschland zal ons steeds juist zooveel kolen kunnen leveren als Duitschland missen wil. Het is Duitschland wel volkomen onver schillig, waar het rantsoen kolen, dat bet naar Nederland wil laten uitvoe ren, verstookt wordt. Wy kunnen den maatregel dan ook moeiiyk als iets anders beschouwen dan als een grove en volkomen willekeurige poging om macht uit te oefenen. De maatregel Is niet genomen om Duitschland te bestryden en tenzij, wat wy niet kunnen aannemen, hy uitsluitend bedoeld is om den Nederlandschen reeders te plagen en benadeelen, kan by alleen de bedoeling hebben de macht, die Engeland ter zee heeft, ona bitter te doen gevoelen. Waartoe? Is een aanwyzing misschien te vinden in de haaat even onverkwik- keiyke mededeeling, die ons eenige dagen vroeger gewerd, dat een Neder- landseh schip, bestemd om in La Plata graan voor ons land te halen, in

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1916 | | pagina 1