HELDERSCHE COURANT
VOORHEEN GENAAMD 'T VLIEGEND BLAADJE
Nieuwsblad voor Heider, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Eerste Blad.
Da zenuwen en de oorlog.
Noord-Holland nn dn Zuiderzee.
en Zonneschermen,
No. 4623
ZATERDAG 20 MEI 1616
44e JAARGANG
Abonnement per 3 mnd. 65 ct., franco per post 90 et, Buitenland f 1.90
Zondagsblad 45 5tf„ n 0.85
Modeblad 75100 1-25
Voor het Buitenland bij vooruitbetaling - Losse nummers der Courant 2 ct.
VersohIJnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
UITGEVER: C. DE BOER Jr. - HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
Advertentiën van 1 tot 4 regels (bij voorultbet) 30 cent. Elke regel meer 7 ct
Ingezonden mededeellngen van 1 tot 4 regels 76 cent Elke regel meer 15 cent
Advertentiën op bepaald aangewezen plaatsen worden 25°/o hooger berekend.
Qroote letters en cliché's naar plaatsruimte. - Bewijs-exemplaar 2} cent
Op- en ondergang van Zon en Maan
an tijd van hoogwater (Tsxti).
(Zomertijd).
Maan Zon Hoog-
waUr
Mei. op: onder: op: onder: v.m.:n.ni.
Zondag 21 ra. 1.- m. 8.ZT 4.66 &57 1136 0.10
Maandag 22 1.7 9.6G 4.6* 868 0.20 L-
Dinsdag 28 1.29 „11.82 4.61 9.- 1.6 110
Woonsd. 24 1.47 a. 0.46 4 63 9.2 2.- 2.6
Donderd. 26 22 „2.4 <10 93 8.- 3.6
VrUdag 26 2.16 321 4.49 9.4 4.10 4.20
Zaterdag 27 229 488 4.48 9.6 Ö.20 530
Ingezonden mededeellng.
Alleen liet lezen der dagelljksche
oorlogsgebeurtenissen, verhalen van
moorddadige gevechten, van bedreven
gruwelen, van woeste aanvallen, is
reeds voldoende geweest om bij een
groot aantal niet-strijdenden een toe
stand van zenuwachtige overprikke
ling te verwekken, die verzorging
noodig maakt. Indien dit het geval
is met hen die van verre, enkel in
de verbeelding, van die taferelen van
slachting getuige zijn, kunt gij u voor
stellen dat bij de ongelukkige soldaten
die aan dat alles hebben deel genomen,
die in de ondenkbare hel hebben ge
leefd, de zenuwschok nog veel erger
is geweest. Inderdaad, overal wa$tr
soldaten zijn die van het front terug
kwamen, zijn er met de gekwetsten
zieken, en onder deze laatsten lijden
velen aan zenuwstoringen of hebben
er aan geleden.
Een Belgische soldaat die deel heeft
genomen aan de hevige gevechten in
het begin van den veldtocht en die
nu in het kamp van Harderwijk is
geïnterneerd, heeftons kennis gegeven
van de uitmuntende resultaten die de
behandeling met de Pink Pillen hem
hebben gegeven, dcor eerst zijne
zenuwstoringen te verminderen en
daarna te genezen.
De heer Adetoon Botte is de naam
vau dien soldaat die vóór den oorlog
te Brussel woonde, Oude Groote
Marktstraat no.22. Hü heeft ons het
volgende geschreven„De maandeq
die ik te velde heb doorgebracht,
hebben mij zeer aangepakt en ver
zwakt. Sedert mijn interneering, werd
ik er, ondanks zorg en rust, niet beter
op. Ik was zoo ter neer geslagen, zoo
moedeloos, dat ik m|j dikwijls afvroeg
of ik nog wel bloed in de aderen had.
Mijn ergste lijden kwam voort uit
hoofdpijnen en overmatige zenuwach
tigheid. Ik had zeer dikwijls hart-
krampen en dan was het of ik ging
sterven. Wanneer ik door een verhaal
of door een gesprek was getroffen,
ondervond ik een beklemming van
de keel. Ik was gevoelig en prikkel
baar* Ik had des nachts nare droomen
en gevoelde mjj des morgens bij mijn
ontwaken stijf en meer vermoeid dan
den vorigen avond. Nageneesmiddelen
te hebben gebruikt die geen verbete
ring brachten, heb ik de Pink Pillen
genomen en mijn toestand is onmid
dellijk verbeterd. Ik ben met de
behandeling voortgegaan en genezen.
Nu ben ik volkomen wel, en betreur
het niet naar1 mijne kameraden te
kunnen weerkeeren."
De Pink Pillen zijn onovertroffen
tegen bloedarmoede, bleekzucht, schele
hoofdpijnen, neurasthenie, rheuma-
tiok, maagpijnen.
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar
4 f 1.76 per doos, en f9.- per zes
doozen bij het Hoofddepót der Pink
Pillen, Dacostakade 15, Amsterdam;
voor Helder en Omstreken bijAlb.
TEJN KLOOSTER, Keizerstraat 93,
en H. W. ZEGEL, Kanaalweg 68;
te Schagen bij J. ROTGANS; te den
Burg (Texel) bij T. RUIS, en verder
bij verschillende Apothekeraen goede
Drogisten.
FEUILLETON.
Hl.
In het jaar 1399 of misschien ook
zooals sommige schrijvers willen, in
1400, ontstond dat deel van de Zui
derzee, dat het Hoornsche Hop heet.
Of dit het jaar van Ivo's historie is,
vond ik niet vermeld. Geweldige
stormen brachten het water alle
gaten binnen tot zelfs bij Knollen-
datn. Arm Holland. Dit werd de op
komst voor Monnikendam en Edam,
naardien het Ylie en het Marsdiep
zeer in bevaarheid hebben gewon
nen. Waar hier sprake is van den
storm van 't jaar 1400, haalt Soete-
boom een zoo curieuse historie naar
voren, die hem is verhaalt van een
vroegere schrijver (vóór 1500), dat
we niet nalaten kunnen dit ver
dichtsel uit Hertog Aalbrechts tijd,
t« weten het verhaal van het „Zeewijf
ofte zeemeerminne" in te lasschen.
Tijdens den vloed, die Marken
losgescheurd heeft van de kust van
Noord-Holland zwom een wild
ongetemd wijf op de Zuiderzee heen
•n weer, het naakte lichaam glim
mend van* het- zilte nat. In de Pur-
mer-Eee-dijk had het water een gat
geslagen, waardoor ze heen zwom.
Maar toen dit gat toegedamd werd,
•n zij niet weer terug kon in zee,
dreef zij slapend en wakend in het
binnenwater tusschen Katwoude en
Monnikendam, als de «enden naar
voedsel duikend.
DE OORLOG.
De legerberichten van
17 en 18 UtV^FZ.
Van het W e s t e 1 ij k front.
Het Fransche communiqué van den
17en meldt, dat de artillerie-actie io
de streek van Verdun, vooral bij
Avocourt, heuvel 304 en Vaux, bij
zonder hevig was. Twee vijandelijke
vliegtuigen werden neergeschoten.
In een bericht van den 18en wordt
izegd, dat de aanvallen der Duit
schers nog niet worden hervat.
Slechts twee kleine ondernemingen
hadden plaats tegen den Mort Homme
en bij Thiaumont. Overal elders op
het front bleef het kalm.
Het offlcieele communiqué van den
18en geeft aan, dat de Duitschers
tusschen Oisne en Aisne een ver
kenning deden meteen sterke troepen
macht, waarbij zij de Fransche stel
lingen bij Quenneville trachtten t&
naderen. Door een tegenaanval der
Franschen werden zij evenwel uiteen
gedreven, waarbij zij zware verliezen
'leden.
Op den linker Maasoever hebben
de Duitschers, na een krachtdadige
voorbereiding door de artillerie, in
den loop van den nacht herhaalde
malen getracht een schans iu het
bosch van Avocourt te vermeesteren.
Telkenmale zijn zij door het vuur
der Franschen teruggedreven. De
Duitschers leden zware verliezen.
De Franschen hebben tegen 3 uur
in den ochtend een Duitsche loop
graaf ten Noorden van hoogte 287
overrompeld en do bezetting gedood
of gevange^ genomen. Terzelfder tijd
bebbeu Fransche troepen zich na
een hardnekkig gevecht meester ge
maakt van een krachtig, bevestigd I
klein Duitsch fort op de Noordooste-
lijke helling van hoogte 304.
Verder wordt melding gemaakt van
luchtaanvallen op verschillende plaat
sen ten N. van Verdun.
Van het Engelsche front komen
slechts berichten over artillerie- en
mangevechten.
Bovendien heersebtaan dat gedeelte
van het westelijk front voortdurend
een groote activiteit der vliegtuigen.
In den loop van den 16en dezer
werden niet minder dan 27 luchtge
vechten geleverd. Drie-Duitsche ma-
chines werden naar beneden gescho
ten.
Een Engelsch verkenningsvliegtuig
en een vechtmachine moesten op
vijandelijk gebied dalen.
Van Duitsche zijde wordt dd. 18
dezer gemeld, dat nieuwe aanvallen
der Franschen tegen hoogte 304 af
geslagen werden. Bij den terugtocht
moesten de Franschen over zoo goed
als open terrein, waarbij zy zware
verliezen leden.
In de Vogezen mislukte een zwakke
aanval der Franschen op den
Reichsackerkopf.
Van het O o s t e 1 ij k front.
Het Russische communiqué van
den 17en deelt mede dat een aanval
der Duitschers ten Z. van het Obol-
meer, afgeslagen werd. Bij het
Swenten-meer slaagden de Russen
erin de .vijandelijke troepen terug te
drijven en in de Duitsche loopgraven
door te dringen. Een groot deel der
verdedigers werd gedood.
'J Nowo-Selki werd een aanval
dor Duitschers tegen een door de
Russen bezette mijntrechter afge
slagen, waarbij de vijand zware ver
liezen leed.
Medegedeeld wordt dat de Russen
in de streek van Olyka eenige vor
deringen maakten. Een pogiDg der
Oostenrijkers om ten N. van Bojan
tot het offensief over te gaan werd
verijdeld.
Van Duitsche en OostenrijkBche
jde wordt de toestand als onver
anderd aangegeven.
Van het I.t a 1 i a a n s c h-0 o s-
tenrljksche front.
Het Berliner Tageblatr, verneemt
van het Oostenrijksch-Italiaanschc
front dat het begin van den aanval
in Zuid Tirol hoofdzakelijk op het
plateau van Vielgereutb, ten zuiden
van Rovereto en ten zuiden van het
Sugana-dal werd ingezet. De sterk
verschanste Italiaansche stelling strek
te zich ten zuidwesten van Borgo
over den langen en 150Q meter hbo-
gen Armenterra bergrug uit, welke
stormenderhand werd genomen.
De tweede doorbraak der Oosten-
rijksch-Hongaarsche troepen wasten
zuiden van Rovereto; hier werd de
Italiaansche hoofdstelling, de 1257
meter hooge Zugna Torta na een
verschrikkelijk roffelvuur des nachts
stormenderhand genomen en de tegen
stander uit zijn verbindingaplaatsen
Leno di Vallarsa en Leno diTerrag-
nole bij het dop Mo3cheri terugge
worpen. Ook van het plateau van
Vielgereutb trokken, in samenwer
king met de zwaarste artillerie, troe
pen over de geheele bergkreten Soglio
d'Aspio Costa d'Agra tot aan den
1700 meter hoogen Monte Maronia,
die onmiddellijk tegen den grensberg
Monto Maggio gelegen is. Ook hier
werd de Italiaansche bezetting voor
zoover ze het roffelvuur had over
leefd gevangen genomen.
Het Italiaansche communiqé van
den 17en meldt:
Na een krachtige voorbereiding
door do artillerie deed de vijand gis
teren vijf opeenvolgende aanvallen
op onze stellingfn op de Noordelijke
helling van den Zugna Torta. Hij
werd teruggeworpen met groote ver
liezen tfoor het artillerie- en geweer
vuur. Talrijke lijben van vijanden
werden door de Etsch meegesleurd.
Ia de streek tuBschen het Terrag-
noladal en de boven-Astico heeft de
hevige concentratie van,de artillerie
van alle kaliber ons aanleiding ge
geven ons front hier ter plaatse nog
verder te rectiflceerenj door ettelijke
vooruitgeschoven stellingen prijs te
geven.
In den Asiaco-sector heeft de tegen-
stander in den nacht, voorafgaande
aan den 16den, voortdurend aan vall«n
beproefd. Nadat hij met groote ver
liezen was teruggeworpen, bleef h|j
den heelen dag werkeloos.
In het Suganadal heeft de vijand
gedurende den nacht, voorafgaande
aan den 16den en den volgenden
morgen met groote kracht het ge
deelte van het front tusschen Val-
maggio en den Monte Colla aange
vallen. Door een tegenaanval werd
h\j teruggedreven en liet daarbij on
geveer 300 gevangenen in onze
banden, waaronder eenige officieren.
Langs het overige front heeft de
vijandelijke artillerie gisteren ook
aanhoudend gevuurd en zijn opzich-
zelf staande, schijnbaar als afleiding
bedoelde aanvallen gedaan. Ze zijn
alle afgeslagen met ernstige verliezen
voor den vijand. Wij maakten onge
veer 100 krijgsgevangenen.
Het Oostenrijksche bericht van den
18en deelt mede dat een poging der
Italianen om da ODlangs verloren
stelling bij Basni, Z O. van Monfalcone,
te hernemen, verijdeld werd. Ook in
het gebied van den Col di ^Lana zijn
verschillende vijandelijke 'aanvallen
mislukt.
Iu Zuid Tirol hebben de troepen
tusschen Aatack en Lainaldi (Astico -
Leno-dal) den grensrug Maggio bezet
en na het Lain-dal overgetrokken te
zijn, ten Z.O. van Platzen (Piazza) den
Costa Bella genomen. Ten Zuiden van
Moscheri werdeD op den Zugna Torta
verscheidene vijandelijke tegenaan
vallen afgeslagen.
Woensdag werden nog 900 gevan
genen gemaakt, o. w. 12 officieren;
de buit bedraagt 18 kanonnen en 18
machinegeweren.
Van het R u s s i c h-T u r k s c h e
Ingezonden Mededeellng.
Nadat men na een poos aan de
meerminne gewoon geraakt was,
wist men haar te Edam op het
droge te brengen. Uit verre landen
toog men naar Edam (men sla voor
een poos maar over dat Edam pas
na 1400 bebouwd'geraakt is) om de
meermin te zien. Geen wonder! In
deze verlichte eeuw zouden er extra-
treinen heen loopen. De lust om het
zeewijf te bezitten maakte de hoof
den der Haarlemmers op hol. Maar
Edam was zoo maar niet bereid om
dit woDder af te staan. Echter, nil
volentibus arduum niets onmoge
lijk voor hen die willen. Aldus
genoot Haarlem na eenig-loven en-
bieden de eer van het zeöwtjf te
bezitten.
„Daer wesende leerde sij spinnen,
leefde veele jaaren en sterf stierf)
ten lesten en wierd' op het Kerck-
hof begraaven om dies wille datse
dikwijls dat H. Kruijs eere en reve
rentie deede."
Aldus het verhaal van de Meer
minne.
De vloed van 1400 was nauw ver
geten of het jaar 1421 verzwolg het
oude Petten, Callantsoog en met het
Petten de kerk en de inwoners, die
er een schuilplaats hadden gezocht.
In den Biesbosch verdronken 72 dor
pen. Wie herinnert zich niet iet
verhaal van de drijvende wieg met
de poes, waarnaar het dorpje Kinder
dijk genoemd werd? We zien er uit,
hoe wreed het jaar van den St. Eli-
sabethsvloed ons land teisterde. Deze
vloed werd gevolgd door dien van
1470 en 1570, beide op denzelfden
datum.
c.
Is bij
KIESEWETTER,
KANAALWEG 174.
front wordt gemeld dat een offensief
der Turken uit de richting van
Diabekr, afgeslagen werd.
De duikboot- en mljnoorlog.
Volgens een bericht uit Londen zijn
het Eogelsche stoomschip „Max Re
search" en het Fransche atoomschip
„Mira" (8050 ton) gezonken. Van de
bemanning van het Engelsche stoom
schip werd een man gedood en twee
gewond.
In de Oostzee.
Woensdagmorgen te 9 uur werd
het Duitsche stoomschip „Hera" ten
Z.Z.W. door een Russische duikboot
getorpedeerd. De bemanning moest
het schip binnen 10 min. verlaten.
Het vaartuig zonk in 20 minuten.
Woensdagmiddag werden nog twee
Duitsche schepen tot zinken gebracht.
Te 6 uur in den middag is de „Kolga"
3 ton), op reis van Hamburg naar
Stockholm, 20 minuten Z. Z. O. van
het Landeort-vuurschip, door een
duikboot met granaatvuur beschoten.
Twee der opvarenden zijn daardoor
licht gewond. Vervolgens is het s.s.
getorpedeerd en dadelijk gezonken.
13 leden der bemanning zijn door
het Zweedscbe s.s. „Södra Sverige"
gered. De kapitein, de tweede stuur
man en twee leden der bemanning
worden vermist.
Om 6 uur 20 's namiddags is bet
Duitsche s.s. „Bianca" (1064 tou) op
dezelfde plaats eveneens beschoten.
Twee - man zijn licht gewond. Het
stoomschip is daarop getorpedeerd
en in 20 minuten gezonken. De
kapitein is gevangen geuomen, de
bemanning door de „Södra Sverige"
opgenomen en Donderdagochtend
vroeg te Stockholm aaugekomen.
Oesnsche schoener prijsgenaakt.
Kopenhagen, 18 Mei. De prljsma-
king van den Deenschen schoener
Olga, die mijnhout naar Eogeland
bracht, door de Duitschers, is blijkens
een op verzoek der reeders Ingesteld
onderzoek geschied in de Zweedscbe
territoriale wateren.
De Verssnlgdo Staten en Duitsshland.
Londen, 18 Mei. De bladen publi-
ceeren het volgende telegram uit
Washington: „Minister Lansing gaf
heden te keDDen, dat de regeering
geen gevolg zou geven aan het voor
stel van Duitschland in de nota van
Bornstorff, dat de kapiteins van han
delsschepen gewaaischuwd zouden
worden om de onderzeeërs niet te
naderen, die hun het spin hebben
gegeven om te stoppen."
In antwoord op een desbetreffende
vraag verklaarde Lansing, dat hij er
nooit van had gehoord, dat bandels-
schepen in volle zee een onderzeeër
zoeken of naderen, voordat de Duit
sche nota, waarin het geval van de
„Bandoeng" werd vermeld, zijn aan
dacht had gevestigd op de insinuatie,
dat Engelsche koopvaax-dijschepeu
gewoon waren zulks te doen. En
verder zeido hij, dat hij geengeloof
had gehecht aan de Duitsche rappor
ten, waarin verklaard wordt, dat de
Engelsche koopvaardijschepen zulk
een wijze van doen erop nahouden.
VlammanstrIJd In Frankrijk.
In de „Petit Journal" geeft een
Fransche officier eene beschrijving
van een vlammehgevechtin Frankrijk.
Hij en zijne manschappen lagen in
de loopgraven waar te nemen, hoe
van den vijand door de 76 mm.
kanonnen der Fransche batterijen
Omtrent dezen laatsten lezen we
in B r q i n's Arcadia (1732) om
trent het dorp Callantsoog:
„In het jaar 1570 kwam dit dorp
een zwaare bezoeking over, wordende
door de zoogenaamde AJdei-heiligo
vloet het meeste gedeelte van omtrent
drie hondert huizen die hier stonden
weggespoelt. De Zijpe liep terzelfder
tyd voor de derde maal onder.
Aan de oude Frieze-zeedijk zag men
kasten, stoelen en banken, wiegen,
bed en bolster en allerley Huysraet
aan komen drijven. Ja, op Huyzen,
Daken en Hooijbergen quamen er
dikwijls 10 h .12 menschen, kout, nat
en naakt, dat erbarmelijk was om
aan te zien, bedroeft, met traanen
in haar (hun) oogen, dat een men-
schenhart moest breeken, die 't aan
schouwde. 'Ieder riep berg, berg, help,
help ons, maar de een keek naar den
anderen niet om, ieder hadde aan
zich zelfs genoeg te doen. Hier kwam
er een bij den dijk opklauteren, daar
gints lagen anderen die stijf van kouw
en door schrik genepen het begrip
noch benul niet en hadden om bij
den Dijck op te klauteren hier lagen
Doode Menschen, ginds lagen doode
Paerden, Koeijen, Schaapen, Haanen,
Hennen en allerleije doode lijken van
Menschen en Vee swurf naast Huijs-
raet in groote menigte. Het Honds
bosch (1423) leed mede groote schade.
Het water kwam in den tijd van
twee uuren en is ook wederom in
twee uuren gezakt". „De Zijp lag
aldus met het zeewater gemeen twee
geheele Winters, en een Zomer, eer
dat daar wederom van Dijken wier
den gerept". (Kroniek van Medemblik).
onder vuur genomen werden. De
granaten vielen zoo dicht bij de
Fransche stellingen, dat zij dekking
moesten zoeken tegen de scherven, die
in het rond vlogen. Tegen het vallen
van den avond werden handgranaten
uitgedeeld en toen het signaal werd
gegeven stormden de mannen over
de honderd meters grond, die de beide
stellingen scheidden en drongen tot
in de loopgraven van dan vijand
door. Daar aangekomen wierpen zij
hunne handgranaten en aanvankelijk
werd hun aanval niet beantwoord en
leken er in de loopgraven slechts
dooden te zijn.
Plotseling openden de Duitschers,
«chter het geweervuur. Ds Franschen
wierpen nog meer handgranaten en
deden toen bajonetaanval. Zij stietten
niet op weerstand tot zij de vèrbin-
dingsloopgraaf bereikten en toen ont
stond er een gevecht met handgra
naten.
Terwijl deze strijd bezig was, riep
een van mijne korporaals mij. Hij
had een zeer belangwekkende ontdek
king gedaan, waardoor het mogelijk
werd de bordjes- te verhangen. Hij
nam mij mede naar een soort bus,
die hij vóór de borstwering van de
Duitsche loopgraaf had gevonden. Ik
herkende het als een apparaat, dat
de Duitschers gebruiken om vlammen
de vloeistoffen mede te spuiten en
bestuurdeerde het mechanisme inder
haast bij het licht van een zaklan
taarn. Het was zeer eenvoudig. Men
behoefde slechts een pomp te bewegen
en het toestel was gereed om ons
te ontvangen, natuurlijk. Snel droegen
wij het helsche apparaat naar de mond
van de loopgraaf, waarin onze kame
raden streden. Sommigen van hen
waren reeds gevallen en baadden in
hun bloed.
De duisternis kwam ons te hulp
en wij stelden het toestel op zonder
gezien te"worden. Een vonk,entoen
welk een schouwspelSissend
spoot een groene en roode vlam als
een vurige slang naar voren en ver
spreidde zich tot een enormen waaier
van vlammen, die de geheele loop-1
graaf vulden. Ik zal nooit die sner
pende kreten en dat heesche gegil
vergeten. Het klonk ala de kreten
der verdoemden. Het vlammengordijn
verraste de dertig Duitschers, die
dekking hadden gezocht achter een
slagboom van 8paansche ruitere eu
vau daaruit op ons schoten. Zij werden
door het vlammengordijn overvallen
zonder te kunnen vluchten. Z\j trach
ten uit hun schuilplaats te kruipen,
maar hunne ledematen waren met
brandwonden overdekt, zoodat zij die
niet gebruiken konden en hunne
oogen waren verblind. Na een ver-
geefscbe poging vielen zij neer om
niet weer op te staan. De strijdwas
afgeloopen, de vijand met zjn eigen
wapen verslagen. De loopgraaf was
in ons bezit en in den loop van den
nacht versterkten wij onze nieuwe
stelling.
Gssnauvelde onderwijzers.
Tot einde 1915 zijn volgens de
„Comenius Bibliothek" 8568 Duitsche
onderwijzers gesneuveld, waarvan
alleen uit Pruisen 6158 en uit de
provincie Haunover 537.
Eerst in 1597 begon men met 3000
arbeiders aan het herstel der water-
keeringen. Van den Septemberstorm
van 1597 wordt vermeld, dat dezen
den pas gereed gekomen arbeid weder
te niet deed. Maar in 1600 was de
Zijpe droog. De indijking van de
Zijpe is een litanie van het indrin
gende water. Uitvoerig kunnen we
bier niet op ingaan. Het zou op zicff-
zelf een opstel vormen.
De noeste, woeste baren hadden na
53 een voortdurende aanslibbing ge
bracht op de overstroomde schor
sing. Bij lagen waterstand kwam
deze boven. Geen wonder dat waar
Kinnom en zee beide deze in vrucht
baarheid deden toenemen, de oogen
weldra gericht waareh-op deze „ver
makelijke" slikgronden.
Hertog Albrecht van Beieren,
Willem, de eerste Heer van Schagen
was zijn natuurlijke zoon hechtte
in 1887 de goedkeuring aan het plan
tot drooglegging. De zanddijk tus
schen Petten en Callantsoog lag
dit ter verduidelijking op een
eiland, waarheen men voor het
ter op de hoogten vluchtte in tijden
van nood.
Omstreeks 1440 werd van 's Gra
ven wege aan de Heer en van Eg mond
en Brederode de eisch gesteld om
de Zijpe opnieuw te bedijken, of dat
hij anders als Overheer dit zelf
zoude doen.
26 April 1443 werd een raming
ontworpen. Hertog Fïlips van Bour-
gondié verleende 1 Mei octrooi. Me
demblik,, Hoorn en andere steden
gaven te kennen dat zij aan dit
werk niets konden doen, omdat zij
BINNENLANO.
Minister Posthuma.
Minister Posthuma is lijdende aan
een hartaandoening, en moet hij op
medisch advies een verlof nemen van
6 4 8 weken.
De minister zal in zoover het ver
band met zijn departement aanhouden,
dat het niet noodig is andere ministers
met zijn ambt te belasten.
N. Prins t.
Donderdagmiddag is te Haarlem
in den ouderdom van 67 jaar over
leden monseigneur N. Prins, bisschop
in het bisdom Haarlem van de oud
bisschoppelijke clerezy.
De overledene was te Helder gebo
ren, studeerde aan het semenarie te
Amersfoort, was o.a. pastoor te Oost-
einde en te .Haarlem en werd op 1
October 1912 te IJmuiden gewijd tot
bisschop van Haarlem.
De heer Prins was tot zijn bisschops
wijding voorzitter van den Ned. Bond
voor Staatspensionneerlng.
Distributie van aardappelen.
's-Gravenhage, 18 Mei. De directeur
van de Aardappelvereenlging deelt,
naar aanleiding van het bericht, dat
het Rijksbureau voor Distributie van
Groenten enz. 100 waggons aardap
pelen ter beschikking zal stellen van
de gemeentebesturen, het volgende
mede
Door de Aardappelvereeniging zijn
ten behoeve van gemeentebesturen
ter beschikking gesteld van het Rijks-
distributie-kantoor van levensmidde
len één tot twee millioen kilogram
klei-aardappelen, tegen den prijs van
f 4.50 per 100 K.G. franco station van
affading.
Onze sehsepviart
Gisternacht heeft een eskader van de
Rotterdamsche Lloyd Rotterdam ver
laten, zoo groot als nog nimmer -is
voorgekomen. Tegelijk vertrokken de
mailboot „Kawi" naar Java, die de
post meeneemt, waarvan zij te Kirk-
wall wel zal worden ontlast, dank
zij de vriendelijke belangstelling der
Engelschen voor de correspondentie
met onze Indische bloedverwanten
de vrachtboot „Ternate",dieook leger
en marine-manschappen meevoertde
vrachtboot „Madioen", bestemd voor
New-York om aldaar te laden in de
New-York—Java-lijnde vrachtboot
„Soerakarta", met bestemming naar
Norfolk om aldaar voor Java te ladqn,
en eindelijk de vrachtboot „Merauke",
die naar New-York gaat om in verband
met de overeenkomst met de Nederl.
Regeering graan te halen voor Neder
land.
De reiB der. vijf schepen gaat om
den Noord.
Behalve deze schepen vertrokken
tegelijkertijd 2 schepen van de Holland-
Amerika-lljD, nl. de „Zaandijk" en de
„Chriatian Michelsen", met bestem
ming voor Baltimore.
Wanneer dit convooi vóór IJmuideii
aangekomen was, zou de vrachtboot
„Roepat" van de Maatschappij Neder
land zich daarbij aansluiten.
Het convooi van 8 groote schepen
zou tot 68* N.B. en 3° O.L. door de
grooteNederlandsche sleepboot „Witte
Zee" worden begeleid.
Een vraemde ontmoeting.
Een zonderlinge ontmoeting op de
Noordzee had de Nederlandsche kof-
tjalk „God met ona" kapitein De Vries
uit Groningen, welke de vorige week
van Harlingen, laatst van IJmuiden
te Londen aankwam. Op niet ai te
grooten afstand van de Shipwash zag
men iets drijven, dat bij het ophalen
een vlaggestok bleek te zijn waaraan
nog een Noorsche vlag verbonden
was, waarschijnlijk afkomstig van een
getorpedeerd Noorsch stoomschip.
Even verder zag men wederom iets
drijven dat op een vlaggestok met
vlag leek, zoodat men het wilde op
halen en daartoe een haak uitstak
eneen periscoop beet had.
„Men kan zich de groote verbazing
en schrik der opvarenden van de
tjalk voorstellen toen men de oorlogs-
vlag - een natievlag met IJzeren
Kruis van een Duitsche duikboot
zag. Blijkbaar had de duikbootcom
mandant het zeilschip niét zien na
deren, want dan was hij wel op ztj
gegaan. Had men het drijvende voor
werp niet willen opvisschen, dan was
de tjalk misschien over de gewaande
vlaggestok heengegleden en had do
periscoop stuk gevaren.
Zonder geheel boven water te komen
voer de duikboot eenige malen om
het zeilschip heen en verdween toen.
te zeer bezwaard waren. Althans
weli jaar is niet duidelijk maar
oms'treeks dien tijd is weder aan de
indijking iets gedaan. Met hetzelfde
droeve gevolg.
En" hoe noodig, om het gevaar
voor geheel Holland, het ook was,
niet vóór 1551 werd het werk hervat.
Karei V verleende opnieuw octrooi
aan Johan Schorel, Nicolaaa Nicolaï
en Willem Mois tot het bedijken der
Zijpe.
De dqorbraak van 1570 be
spraken' we reeds.
16 December 1575 beukte de storm
dermate de dijken de Slaperdijk
was in 1526 aangelegd, de Waker-
dijk" later in 1624, dat men vrees
voor een «geheele overstrooming van
het Noorderkwartier had, doch de
wind liep gelukkig naar het N.O. 8
Jan. Daarop herhaalde zich de storm.
De dijk van Krabbendam tot den
Slaper was op sommige plaatsen
zelfs voor een hond niet meer te
begaan. Als de storm een half uur
langer hadden aangehouden, was
Noord-Holland verloren geweest. Om
geworpen molens waren wijd en ver
oVer de landen geslingerd. Men
rekende de scha op 300.000 guldens
(thans zou die som minstens 10 X
zooveel bedragen.) Niet „sonder
swaerigheden en twisten
bracht men de herstellingen aan.
Dit was tijdens de Spanjaarden den
nood in deze streken op het hoogst
hadden gebracht en de prins het
voorstel deed huis en hof te ver
laten, het land de zee ten prooi te
geven en alles te verbranden, wat
bruikbaar was.
Ook de Meren werden allengs ge
vaarlijker. Maar ook toen besloot
men allerwege tot tegenweer tegen
bet element der baren.
Zie in onderstaand lijstje de jaar
tallen van droogmaking:
de Wijde Wormer in 1626,
Enge Wormer in 1638,
.Buikslootermeer in 1628,
de Purmer in 1622,
de Broekermeer in 1628,
de Belmermeer in 1628,
de Zijpe in 1600,
Heer Hugowaard in 1625,
de Wieringerwaard in 1617,
het Koegras octrooi verleend in
1629 (eerst in 1817 tot stand ge
komen),
de Wakerdijk in 1624.
Men ziet, dat met niet geringe
energie gewerkt is.
Van de vorige eeuw "wordt! ons
ook als belangrijk feit vermeld," dat
zoo vele meren zijn drooggelegd en
met recht:
de Ham in 1848,
de Groote IJpolders in 1862,
de Anna Paulowna in 1846,
het Koegras in 1817,
de Waard en Groet in 1844—'46.
Maar de 17e eeuw staat bovenaan.
En welhaast had dan ook Noord-Hol
land het aanzien van thans.
De doorbraak der jaren 1610 en
1665 zullen we thans, om reden van
uitvoerigheid, ter loops melden.
Maar die der Zuiderzee op 4 Fe
bruari 1825 is dezer dagen een her
innering aan het laatste leed. Het
water dreef 6 voeten over de landen
van Waterland. 46 paarden, 1796
runderen, 8825 schapen en 128 var
INGEZONDEN.
Mijnheer de Redacteur I
Door het AfdeeUngsbestuur vau deu
Bond van actief dienendo Onderoffl-
ren-Machinedrijver en Stoker „Voor
waarts" te Den Helder, zijn de ont
vangsten gepubliceerd op de door hen
in circulatie gebrachte lijsten voor de
weduwe en weezen van den op 9
Febr. 1.1. bij het torpedo-ongeluk om
het leven gekomen Korp. Macbinedr.
J. Havers.
Het zij fnij dpor dezen vergund de
ontvangsten te mogen verantwoorden
welke ten behoeve van voormelde
weduwe zijn ingekomen, buiten de
lijsten om, welke door meergenoemd
afdeelingsbestuur in circulatie zijn
gebracht, en wat de wed. Havers
direct na ontvangst ter hand is gesteld.
Van Hr. Ms. Onderzeedienst
te Vlissingenf207.88
ld. Hertog Hendrik (Uit de
toko)*)„226.00
ld. Heemskerck (reBtant aan
koop krans)68.20
ld. Onderzeedienst te Wil
lemsoord (restant aankoop
krans)16.96
ld. Atjah 41.19
Van de Fam.V. te Amersfoort 7.50
Totaal f666.72
Het bedrag van Hr. Ms. Hertog
HeDdrik is iets meer geweest, doch
de Wed. wist het juiste bedrag niet
meer. Vandaar dat het is afgerond.
Hartelijk dank namens de Weduwe
voor de steun aan de milde gevers,
U, Mijnheer de Redacteur dankend
voor de opname.
Helder, 17 Mei 1916.
G. TAK ElJK,
Korp.-Machinedr. a/b. Emma.
Ingezonden Mededeellng.
Zoolang gij gezond zijt,
overwerkt gjj u allicht.
Overwerk en zorgen leiden tot niets
goede. Niemand kan de natuurwetten
ongestraft overtreden.
Wij allen hebben rust van onzen
geesten onB lichaam, lichaamsoefening
in de buitenlucht en acht uren
slaap noodig om gezond te blijven.
Wij moeten niet te veel eten of drin
ken. Alleen melk en water kunnen
in ruime mate genuttigd worden.
Verkeerde gewoonten overladen
het bloed met urinezuur-vergiften. Do
nieren werken als veiligheidskleppen,
flltreeren het bloed en verwijderen
de vergiften maar zijn geneigd om
te verzwakken bij langdurige inspan
ning, en zoodra zij falen, voelt gij u
dof, vermoeid en zenuwachtig. Uw
rug doet pijn, gjj verliest aan gewicht,
gij krijgt last van hoofdpijn, duizelig
heid en urine-stoornis8en.
Om betersehap te kunnen verkrij
gen moet gij vooreerst weder een
voudige, verstandige gewoonten aan
nemen. Maar gij dient ook de nieren
te hulp te komen. Wat dat betreft
kunt gij staat maken op Foster's
Rugpijn Nieren Pillen.
Dit geneesmiddel zal van groot Dut
blijken om de werkzaamheid der nia-
ren te herstellen en haar te helpen
om het 'overtollig urinezuur en de
vloeibare, afgewerkte stoffen af te
voeren. Foster's Pillen zijn gegaran
deerd vr|j van schadelijke beBtand-
deelen. Zij werken alleen op de nieren
en urinewegen.
Te Den Helder verkrijgbaar bjj
Alb. ten Klooster, Keizerstraat 93.
Toezending geschiedt fr. na ontv. van
postwissel k f 1.75 voor één, of f 10.
MÉfifiktai^moor zes doozen.
Eischt de echte
Foster's Rugpijn'
Nieren Pillen; wei
gert elke doos die
niet voorzien is
van nevenstaand
handelsmerk. (52)
kens verdronken. Een oude zieke
vrouw stierf van schrik.
Het aantal omgekomen koeien in
1916 bedraagt belangrijk minderniet
te tellen het aantal kippen, eenden
,en ander gedierte. Maar het feit, dat
de zee een offer geöischt heeft, is daar.
En wie weet hoe spoedig eischt
zU meerdere.
En met de middelen, die men in
den tegenwoordigen tijd heeft hoe
veel is in vroeger eeuwen niet met
minder tot stand" gebracht - is het
pleit slechts dan te winnen door het
veelbesproken plan tot drooglegging
van de Zuiderzee uit te voeren, hoe
eer hoe beter. Dan is de „Suyderaeo"
weder land, zooals zij eens „lant"
was.
Noord-Holland's beste zeewering
blijft de Hondsbosch, maar het gevaar
aan de andere zijde is door de eeuwen
even groot geworden. Twintig eeu
wen zijn daarvoor noodig geweest.
We gingen daartoe de geschiedenis
in deze regelen na. En met die feiten
voor oogen, zouden wij dan nu opti
mistisch wezen?
Dat het schrikkelijk pleit bezworen
ware 1
Wie zou het meer wenschen.
Doch men dicht den dam en het
gevaar blijft bestaan als vroeger.
Niet om te illustreeren schreven
we deze regelen, wel om onvoldoende
kennis te verspreiden. Doch tevens,
lezers, ge raadt bet doel. Zegt gij
het uwe.
Zaandam.
P. J. Taauxo.
