Laatste berichten.
AGENDA.
Een la Heldoracho Bioscoop. Kanaal weg
112. HoofdDammoisHet ddodenkoord
en Haar liefdesroman
Cinema Halace. Binnenhaven 2. Hoofd
nummer; Uit liefde voor zijn kind.
T.a.v.e.n.u.-Bloecoop, Spoorgracht. Hoofd
nummersKlnderroovers en Het cabaret
van den duivel.
Witte Bioscoop. Koningstraat. Hoofd
nummer Is het een Jongen of een mold
26 Oct. Orgelconcort In de Nieuwe Kerk, Wout-
straat, 8 uur.
26 Oct. Pisuisse avond ln Casino, 8 uur.
26 Oct. Cbr. Nat. Vakverbond in Nederl. Open
bare vergadering in het gebouw Kanaal -
weg 91—96, 8.16 uur.
28 Oct. Gymn- en Excerc. vereen. „Pro Pstria'
Uitvoering in Casino, half 8.
MARINE EN LEGER.
0 gl
Uaaften, mot 21
BU K. B. is de gep. kap. der mariniers J.
Haaften, mot 21 Üet. op aanvrage, in zyoe
raug en bü ontslag bobsalde anciënniteit i
t. dienst gesteld onder stilstand van hot
verl. pensioen.
De onlangs uit Ooat-Indiö teruggekeerde luite
nant ter zoo le kl. C. L.Scbepp ieto Vlissingeu
geplaatst aau boord vau Hr. Us. pantseraok-
schlp Gelderland.
Luitenant ter zee 2e kl. J. C. A. 8eholto 1b
in de directie der marine te Willemsoord over
geplaatst aBn boord van Hr. Ms. pantserschip
Beverwijk, 23 Oct. 1916.
Bloemkool lo soort f 12. - a f 16. -2e soort f S. -
af 16.-, roode kool f 4.- a f10 - per 100 stuks,
capucUnetB 10.— a f0.—doppers (binnenland)
-afo.-.p. loop., knolselderij f2.— a f 12-,p.
stuks/komkommers lo soort f0.— a f0-
dito 2e soort f0.- a f0. dito 8o soort f0.-
a f0.— por 100 stuks, groene kool f 1.50 a
f8.-- per 100, peterselie l'8.--af6.— per 100
postelijn 10.- a f0.- per ben, rabarbor
a fO.—radijs f0.- a f0.— per 100 bos.
raspera f2.- a f6.- per 100 pond, selderu
f2.- a fö. per 100 bos, sla f0.- a f0-
por 100 stuks, spinazie f 0.30 a f0.40 per ben.
'J - f 1.20 a fl.75 por kist, tuinboonon, blu
f0.—afO p. 1000sl., id.ibuitenl.) T0 afO.-,
wortelen f 12 -af20.-- per 100 bos, zurfugOaO
ct. por beu, raapstelen r2.60ar8 60 per 100 bos,
andijvie f 1.60 a (4.60 per 100 stuks, sperslo-
boonen tros f-.— a f -.-, z.dr. f—af-.-,
m. dr. f-.- a rdubbolofaf -.-per
100 K.G snüboonon I -.-af- p. 100 K G ld
- a f0.- per 1000 st., pruimen ro.- a 10.-
slol, witte kool f8.- a fl6.-,savoye kool
- a f10.- per 100 stuks, prol f8.- u (18.-,
spruiten ra.60 a (S.60 per mand, boeronkool 40
a 56 ct. por kist-
Alkmaar, 28 Oct. 1916.
VEE. Aangevoerd21 koelen en ossen f300
f«60,17 vette kalveren f 80 a f220 -, idem p-pond
f 1.20 af 1.60, 82 nuchtere Idem f 16 af 25, 0 mag.
schapoD f - a f-, 480 vette ld. f20 a f43 per
stuk, 476 vette varkens 76 a 102 ct. p X K.G.
Luitenant ter zee 2e kl. J. C. Backer Over
boek is overgeplaatst bij de kweekschool voor
zeevaart te Lolden en aan boord van Hr. Ms,
Wachtschip te Willemsoord vervangen door
luitenant ter zee 2o kl. P. J. Feteris.
De onlangs uit Oost-IndiO teruggekeerde lui
tenant tor zee 2e kl. G. van Heteren wordt 26
dezer in de directie der marine te Willemsoord
geplaatst aan boord van Hl. Ms.instructieschip
Koningin Emma.
Bij Koninklijk Besluit van 13 October 1916
no. 28 zijn bij do Koninklijke Marino Reserve
bevorderd: de JuitenantB ter zee der 2e klasse
C. W. Koenderlnk, R. W. Braun en M. A.Hoo(J-
kaas tot luitenant ter zee der le klasse on do
adolborston der le klasse P. J. Bskker, G. But-
ter en XJ. Udema tot luitenant ter zee dor 2e
klasse dier reserve
De buitengewone adelborsten Marine-Resorve
A. Steen van Hr. Ms. Wachtschip te Willoms
oord en C. P. van Dieet, toegevoegd aan don
Plaatselgken Commandant to Heldor, zullen 1
November 1916 onderling van plaatsing verwis
selen.
Met den lsten Novembor 1916 wordt do bui
tengewoon adelborst Marlno-ReBerve W. E. F.
Hazebroek overaoplaaiBt van Rottum naar
Hr. Ms. Hertog Hendrik.
Bij K, B. is mot 1 Nov. a.s.lo. aan den apo
theker le kl. bij de zeemacht P. A. Huber, op
peueiueu, groot lauw.— ajaai»,
aangesteld tot burger-apotheker bi.
rine M. Wagenaar, werkzaam als assistent op
•de chemiscb-pbarmac.ald, van het laboratorium
ton behoeve van de volksgezondheid te Utrocht.
Bü bosch. van don Min. van Marine zün de
adj.-commiezea bü 'sRUks werven W. 0. Brug
glnk en H. A. van Vliet, met 1 Nov. as. over
geplaatst resp. van 's Rüks werf te Willemsoord
naar het Marine etablissement te Amsterdam,
en van het Marine-etablissement te Amsterdam
naar 'sRüks werf te Willemsoord.
Bü Kon. besluit van 18 dezer zün de navol
gende pensioenen verleend: G. A. Vergouwe,
weduwe van J. van Gelderen, korporaal-stoker
2e klasse (lichtwachter), f841; A. de Visser,
weduwe van M. Dloner, korporaal-machlaedrü-
ver lste klasse, f370; e. A. C. on G.P.F. Hart,
kinderen van wüien C. Hart en K. Fortuin,
korporaal machlnodrüver 2de klasse, f24; C M.
Hallewas, weduwe van A. Stoer, torpedomaker-
mBjoor, f440.
Burgerlijke Stand v. Helder.
van 21 'Vm. 23 Oct. 1916.
BEVALLEN J. van Looa'en -
Bakker, z.; A. Siesling—Venetna, d.
M. Dolstra v. der Eijk, z.
OVERLEDEN: Joh. Bakker, 19 jaar;
W. J. J. Quak Baastra, 48 jaar.
ST00MVAARTBERICHTEN.
Stoomvaartmaatschappij Nederland.
Banka, uitreis, arriveerde 19 dezer te Sabang.
Oelebes, thulsroie, vertrok 19 dezer v. Port 8ald.
Radja, van New-York naar Java, vertrok 19 dezer
van Lorenzo Marquez
Roepat, van Java naar New-Yovk, passeerde 19
dezer Fernando Norouha.
Boeton, thuisreis, arriveerde 18 dezer te Napels
en zette denzelfden dag de reis voert.
Krakatau.uitrols, vertrok 19 dezer v. Gibraltar.
Rembrandt, thuisreis, vertrok 20 dezer v. Dakar.
Ambon, thuisreis, arriv. 22 dezer te Kirkwali.
Bllliton, thuisreis, arriv. 22 dezer te Falmouib.
Java, thuisreis, vertrok 20 dezer van Rangoon.
Rotterdamscha Lloyd.
Gorontalo.thuisrols, arriv. 20 dezer te Falmoutb.
Menado, uitreis, passeerde 13 dezer Gibraltar.
Wilis, thuisreis, vertrok 19 dezer van Kaapstad.
Besoekl, thuisreis, passeerde 21 dezer Perlm.
Deli, thuisreis, vertrok 80 dezer van Port-Sald.
Jacatra, van Rotterdam naar Bal timore, passoer-
de 21 dezer Torschellingerbank.
Madloen, thuisreis, vertrok 20 dezer v. Batavia.
Malang, tbuisr., vertr. 20 der. v. Padang via Suez.
Slndoro,uitr„pas8.2l dezer Terschollingorbink.
DJembor, thuisrols, vertrok 21 dezer v. Batavia.
Koninklijke Hollandsche Lloyd.
Delfland, uitreis, arriv. 20 dezer te Pernambuco.
Drechterland arri v. 20 dozer v. Adam te B.-Ayres.
Kennemerland, ultr., vertr. 31 dezer v. Kirkwall
Frlsia, uitreis, vertrok 21 dezer van Co run na.
Zeelandia arriv. 23 dezer v. B.-Ayres te A'dam.
Kon. West-Indische Maildienst.
Pr. W. I arriv. 17 dez. v. West-Indlö te New-Y ork.
Commewyne, uitreis, arri v.21 dezer te Falmoulh.
Nickerle arriv. 22 dezer v. Paramaribo te A'dam.
Oranje Nassau vertr. 22dez.v.N.-Yorkn.W.-IndI6.
Java-Bengalen-Lijn.
Ceram arriveerde 18 dezer van Java te Calcutta.
Haven te Nleuwedlep.
Sl Oct. Aangekomen van Newcastleon vertrok
ken naar Harllngen Ned. s.s, „Noord-
Holland".
22 Oct. Idem van Harlingen naar Huil Ned. bj
„Min. Tak"
22 Oct Idem van Harlingen naar London Enf
ss. „StarllDg".
23 Oct. Idem van Horgsbam naar Amsterdam
Ned. zeetjalken „Hendrika", schipper
Pronk, en „Weldaad", schipper Bosman
of Borgman.
VISSCHERIJBERICHTEN.
Te Niouwediep aangebracht:
21 October. Door 1 motorbotter „H.D. 67"17
stuks tongen, roodo poonon, tarbotjes, 6 mand
stortschol, 4 mand klolne schol. Besomming
f270.-.
21 October. Door l motorbotter „H.D. 10":
f206.-
21 October. Doer 1 motorbotter „H.D. 160' iu
stuks tongen, 2 mand stortschol,6 mand kleine
schol, 4 mand schar. Bosomming f120.-.
Door 11 kordera: 10 groote tongen. per stuk
fl.76, 40mlddoltongon, per stuk f 1.10,10klolne
longen, per stuk f0.36. 8 mand stortschol,per
mand f 13.— a f 16.8 mand kleine schol, per
mand f6.- a f8 -, 80 mand schar, per mand
f8.—.
28 October. Door 40 korders6 lot 30 groolo
tongen, per stuk f 1-60, 10 totSO middoltongon,
per stuk f0 93 a f 1.10, 10 tot 20 kleine tongen,
ror Bluk f0-30,1 tot 4 mand stortschol, per mand
12.—af 17.-, I tot 4 mand kleine schol, per mand
wüting, per mand f12.—
MARKTBERICHTEN.
Anna Paulowna, 20 Oct. 1916.
Groenteveiling.
Aardappelen (groote) f 1 95 a f2.85 per zak.
(kleine) f 1.35 a f 1.80
Slaboonen f16.25 a f2l.60 per 100 K.G.
Bieten f26 - per 1000 stuks.
Witte kool f6a f12.- per 100 stuks.
Broek op Langodük, 33 Oct. 1916.
Bloemkool, binnonland le soort f 10.60 a f 17.50,
buitenland f 14.40 a f 18.—idem inmaak f 12.10 a
f—roode kool, binnenland fl— a f21.20,
buitenland f—.- a f—gele kool, binnon
land f4.— a f 18.30, buitenland f0.-
lauu li,a iiaw, uuiieuiauu i u.a l
wlttekool, binnenland f 18.— a f86.70.buitenland
f-.- a f-.- per 100 stuks, uien f650 a f6.90,
drielingen f6.20a f0.slaboonen f6.80afü.70,
nep f
binnenland 12.70 a is.iu,
a fO.-, zllveringen f0.-
alles per 60 K.G..
per 1000 stuks,
bieten fU.— a f0.- per 1000 stuks, witte kool
f408 a f416, roode kooi fO, golo kool f657af (63
per wagon van 10.000 K G.
DE OORLOG.
Van het Westelijk front.
Berlijn, 23 October. Met onver
minderde kracht word gisteren de
geweldige artilleriestryd op den
noordelijken oever van de Somme
voortgezet. Vau 's middags tot diep
in den nacht vielen fcusschen Le Sars
en Les Boeufs de Engelschen en in
aansluiting aan hen tot Rancourt de
Franscben met zeer sterkt strijd
krachten aau. Alle aanvallen werden
afgeslagen.
Alleen ten N.W. van Sailly drongen
de Franscben in het smalle overschot
van de loopgraven van de voorst
ÜDie.
Ten Z. van de Soasnic gelukte
ochtends onze voorwaartscho be
weging in het noordelijke gedeoite
van het Amboabosoh ten N. van
Chaulnes. Vannacht is daar volgens
het bevel onze verdediglDg Daar een
ton O. van het stuk bosch voorbereide
stelliDg overgebracht.
De vliegtuigen yau den vijand
bestookten Metz en plaatsen in
Lotharingen met bommen. Militaire
schade ontstond niet, wei r.chtsr
stierven 5 burgers en werden 7 andere
ziek ten gevolge van de inademing
van giftige gassen uit de bommen.
Van kei Oostelijk front.
St. Petersburg, 22 Oct. Aan de
Narajofka, in de huurt van de dorpen
Swistelnibi Skonkrokinow zfjn hard
nokkige gevechten geleverd om het
bozit van hoogten, op den Weste
lijken oever van die rivier. De stel
lingen gaan afwisselend van de eene
in de andere hand. De vüand doet
verwoede aanvallen, die wü door ons
vuur afslaan.
Eerlij u, 23 Oct. De Russen zlju
thaiiti geheel van den westelijken
oever vaa do Narajofka verdreven.
Aan den Predeal-paa maakten wij
660 Roemeniërs, o. w. 6 officieien,
gevangen.
Van het gevechtsterrein ep
den Balkan.
Berlijn, 28 Oct. Ondanks stroo
menden regen trokken de verbonden
troepen in de Do'oroedsja verder over
de spoorlijn ton O. van Murfatlar.
Konstanza 'is precies 8 weken na de
oorlogsverklaring van Roemenië door
de Duitsche en de Bulgaarsche troe
pen genomen
Op den linkervleugel n&iueu wij
Tsernawoda.
Macedonië: Aan de Tserna-bocht
is door een aanval van de Duitsche'
en Bulgaarsche troepen de vijand in
het defensief gedrongen.1 Ten O. van
de Wardar mislukte een nachtelijke
voorwaartsche bewegiqg tegen de
Duitsche stellingen.
rangs-koor. De opvatting, die de heer
Van der Mey had vau het strijdlied
„.Morgenrood" was een geheel andere
dan die van den vorigeu directeur.
Het tempo was cenigszins versneld,
waardoor de zang meer een opwek
kend, strijdlustig karakter kroeg, en
volgens onzo meehing beter aan zijn.
doel beantwoordde. Nu moet er dade
lijk bijgevoegd worden, dat ook reeds
de heer Denker het oorpronkelljk
jedr&gen tempo in don laatsteh tijd
had versneld.
Over 't algemeen, dat is ons oor
deel over dezen zang, word er zuiver
1 gezongen. Da nuanceeringen
kwamen goed tot haar recht, en de
stemmenverdeeliug werkte gunstig
op het effect. Hier en daar bleek
wel eens een tekort aan stemcapaci-
teiten, maar o.er 't algemeen word
er, zooals we zelden, uitstekend ge
zongen en tal van fraaie nummers
kwamen goed -uit. In Buellioveu's
irachtige „Hymne aan den nacht"
ïadden wij gaarne wat zwaardere
bassen gehoord, daarentegen klonken
vrouwenkoren steeds gt
voldeden zij altijd.
De zang werd afgewisseld met.
voordrachten, waarvoor diverse krach
ten beschikbaar waren, en die zeer
in den smaak vielen,
Na de pauze ging eeu óénbedrljvig
blijspelletje, „Terug van de Gongo",
terwijl het geheel besloten werd met
een bal, waar, gezien het aanwezige
publiek, veel animo voor bleek te zijn.
„Oefening kweekt Kunst",
Begunstigd door mooi, frisch weder
werd j.1. Zondag de 5e afstaudsmarsch
door de Dames afdeeling van boven'
genoemde vereeniging gehouden.
Om 7 u. 5 rn. weid de tocht aan
vaard naar Schagerbrug, alwaar men,
pl.m. een half uur ruslte'tZand,
om 11 ji. 10 m. aankwam. De totaal
geloopen afstand bedraagt 20,7 S.M.
Hierdoor komt du Vereeniging
wederom in aanmerking voor
diploma N.G.V., terwijl aan 10 dames,
welke miustens 4 matsehen hebben
medegemaakt, een herinneringstoeken
zal worden uitgereikt.
De 11 dahiea, dié aan den matsch
deel namen, kwamen ip goedo cori
ditie aan, en de eukelen, 4io hst
's morgens vroeg te koud vonden,
zullen zich dezen togbt waarlijk niet
betreuren.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Rijksinstituut voor vlsssherij
onderzoek.
Bü Kon. besluit van 20 dezer is,
met ingang van 16 dezer, G. A.
Koppejan, scheikundig ingenieur te
Vlisaingen, benoemd tot assistent bij
hotRijkainstituut voor hydrographisch
visseherijonderzoek in den Helder.
Kerkconeert.
Gaarne vestigen wü de aaudacht
op het in dit nummer aangekondigde
concert, in de Niouwe Kerk te
geven op Woensdg 26 Oct.,'s avonds
8 uur. Op dit concert zullen de lieer
en mevrouw Mooü medewerken,
zoodat het voor vele muziekliefhebbers
een groote attractie zal vormen. Mevr.
J. B Mooij - MoleDaar zal verschillende
nnmmers zingen, terwijl de heer
Mooü de orgelbegeleiding öp zich heeft
genomen en het orkest van de
Maatschappü tot Bsvordering der
Toonkunst eveneens medewerking zal
verleen en.
Wy laten hier het volledige pro
gramma volgenzooals men zal weten
dienen de baten van dit concert ter
vorming van oen fonds tot herstel
van het orgel der kerk.
1. Piaeludiutn ia a kl. t. (voor
orkest en orgel)J. S. Bach.
2. „Fromme Andacht" Aria uit
.Judas Maccabaous" G. F. Hdndol.
Praeludium ln b k). t. (voor
orkest en orgel)J 9. Bach.
Recitativ en aria „Dann tont
der I.aut und Harfe Klang",
uit „Judas Maccabaeus" G. F. Hitndel.
Allegro (voor orgel-solo) Riltor.
a. Stille ïün (1681)J. W. FraDk.
b. Ik booc trompetten klin
ken (oud-HolI. lied)
Benedictus (voor orkest en
orgel)Jens.
8- „Jerusalem". Aria uit „Pau-
lua"MondolBBohu.
Gran Coro TrtumphaleLarlando.
Zsngvsresniglng „Morgenrood",
Bovenstaande vereeniging, thans
onder leiding van haren nieuwen
directeur, den heer F. vrd dor Mey,
gaf Zaterdagavond in „Casino" eene
uitvoering voor bare ledeu en dona
teurs.
Al dadelük bleek, uit het pittige,
friasche „Morgenrood", dat voor de
vereeniging het tijdperk van rust
geen „roest" was geweest; integen-
deol, dat zü in den heer Yan der Mey
een leider heeft teruggevonden van
groote kracht, die do verconiging
zal weten op te voeren tot een eerste-
Haldersche Vlsch- en Krabben
meelfabriek.
Sinds paar dagen is onder c
rook van t?nzo stad een nieuwe
industrie in werking. Ajxd de Doggers-
waart. te Koegras is 'nl. .een fabriek
verrezen, waar uit viBchafval, krabben,
zeesterreu, etc. meel gemaakt wordt
De fabriek is gelegen onmiddellijk
bij het Noord Hollaudach Kanaal, zoo
dat de afvalproducten, die verwerkt
worden, gejSQH.kkelijk to water kunnen
worden aaogévoerd. De??, u.1. garna
len, zeesterren, zeekrabben, vi&ihafval,
etc., worden, na ia wagentjes in de
fabriek t.e zijn gebracht, in een grooten
bak geworpen, om vandaar, in een
stoomketel vau 1500 K.G. inhoud te
worden gekookt. Dit koken geschiedt,
wat de zeesterren, krabben en viscb-
afval betreft onder stoom verwarming;
de garnalen echter, woiden in heet
water gekookt. Na gekookt te zyn
gaan zü naar den zolder, en worden
v.andaar door een trechter geworpen
ik g. breker: een soort groote
koffleirióiên, tamelyk fijn maalt.
Het aldus geprépw^/Je komt onder
een hydraulische pers, die W fret vuil
uit verwijdert. Dan gaat het naar,dn
drogerü, waar het ip groote', mét
stoom verwarmde hoicken gedroogd
wordt. Het is nu klaar om tot meel
te worden verwerkt. Dit geschiedt, in
den z.g. cwelmolen, vanwaar het in
zakken gepakt wordt en geëxpedieerd.
Krabben- en zeesterren meel is
uitstekende kunstmest;'gamanen- en
visebmeel wordt voor dierlijk voedsel
gebruikt.
Men zou denken, dat de.rgeiijke
afvalproducten, die meestal een onaan
gename lucht verspreiden, ook de
omgeving beinvloederhet tegendeel
is waar. Door vernuftige inrichtingen
heeft men de onaangename lucht tot
een minimum weten te beperken.
Allereerst in de 'fabriek zelve: de
bakken, waar het onverwerkte product
in komt alvorens in den oven te gaan,
zijn geheeï bekleed met tegels. Daar
door kan een.en ander afdoende worden
gereinigd en dringt ,qe lycht niet in
den wand, zooals bü oe,u gewonen
muur het geval zou zün- Yerdèr ja
de droogoven voorzien van ezhausters,
aiö j.lïe stank naar den schoorsteen
afvoeren. £07en<heD is eou exhauster
binnenshuis, waardoor de fabriek
zelve ten allen tijde geventileerd kan
worden. Een stoommachine van 14
P.K. zorgt voor beweging en warmte.
Bij de fabriek is een macbinist's-
woning gebouwd, terwül voor even-
tueele uitbreiding terrein beschikbaar
is. W. C.'s en schaftlokaal zün geheel
ingericht volgens de arbeidswet.
Directeuren van dit bedrijf zü'n de
heeren K. B. Krol en W. A. MöUer.
Deze fabriek is de eerste van dezen
aard in ons land, die voor dit doel
speciaal is ingericht.
De „0 6."
De onderzeeboot „O 6," gebouwd
op de werf „de Schelde" te Vlisaingen,
heeft op de proeftochten aan de
eischen voldaan en zal binnenkort
aan de marine worden afgeleverd.
Het vaartuig is bestemd voor den
dieDSt in Holland.
Ribbens, de leerling G. Hoogen-
kamp, de bootsman P. Bjoerenquist,
du bediende G. Hart, de liergaaten
do Boor en P. Klop, de matroos
J. BaKker en de stoker S. Piek.
Zeppelins boven ons land.
Een bom geworpen.
Men meldt uit Gorkum
Zondagavond omstreeks kwart voor
achten verscheen op een hoogte van
ongeveer 60 M. ouu Zeppelin boven
het station van Arkel en dreef in de
richtig van Hoornaar, Gorkum naar
Leerdam. HeL geraas van de motoren
was duidelijk hoorbaar, zoodat velen
zich naar buiten begaven en .het
luchtschip hebben waargenomen.
Buiteu het schip hing een gekleurd
licht, dat later ingehaald werd. Een
vlag of een naam was niet te onder
scheiden. Toen het gtoote luchtmon
ster boven den Bloklandachen wog
gedreven was viel plotseling een
brandbom naar beneden die nabü
„Het Heultje" in Hoogblokland terecht
kwam.
Een ontzettende knal werd overal
in den omtrek gehoord. 'In den weg
werd een 'gat geslagen eu tevens
werden eenige boomen ontworteld.
Het onderstel van de bom is geheel
uit elkaar geslagen. De overblijfselen
van de bom werden ten stadhuize
van Gorkum gedeponeerd. De dia
meter van de bom is ongeveer 50 c.M.
Er heepschte een paniek. Gelukkig
hadden er geen persoonlüke onge
lukken plaats: Ook vernemen wij dat
er op bet luchtschip is geschoten,
echter zonder doel te treffen. Het
luchtschip dreef vervolgens naar het
N.O. af.
Het luchtschip dat te Hoogblokland
j Gorkum een bom hoeft laten
vallen, is ook te Buren bij Gorkum
waargqnomen, alwaar hot met zoek
lichten werkte.
Uit de verschillende berichten blijkt
dat het luchtschip, - dat zich op zeer
geringe hoogte bevond achtereen
volgens werd waargenomen te Oister-
■ijk, Gorcum, Leerdam, Wtik bij
Duurstede, Maurik, Wageningen,
Renkum en Zevenaar. Ook op laatst
genoemde plaats werd op het lucht
schip gevuurd.
De ,N- Rott. Crt," noemt dit geval
een ernstige schending van onze
ueutraiiteit. omdat hier vaq eenige
onopzettelijkheid uauwelüks sprake
kan 2üo. Het blad werkt op dat het
het natuurlyk kau voorkomen dat
Duitsche vliegtuigen of die van de
Entente over Zeeuwsch Vlaanderen
kunnen vliegen. Dit is weliswaar
evenmin te verdedigen doch zal in
vele gevallen moeten worden geweten
aan het feit, dat de vliegers zich
slecht kunnen ori5nteeren. Doch de
Zcppelintocht die Zondag heeft plaats
gehad -- aldus de „N. Rott. Ct."
valt buiten het kader vau vergissingen
of koersafwijkingen, als wij zooeven
hespiakeu. Dit luchtschip moot
tenrij wen verregaande, ja schier
misdadige' onkunde yan den kapitein
aanneemt - willens en wetens zün
koers over ons land hebben genomen,
Het is uier komen kruisen, is over
e-n gedeelte vati ooze waterlinie
getrokken, het heeft mot zoeklicht
óns terrein verkend en schijnt zich
zelfs niet te hebben geneerd een bom
uit te werpen! Dat is hoogst erger
lijk eu het geeft geen pas voor een
rijk, dat zich, nog onlangs in
Tubantia zaakop gevoelens van
vriendschap en goede nabuurschap
beriep -- zoolang men or prüs op
stelt, dat wü zulk een beroep zullen
geloovan. Onze regeering, die blükens
het jongste .Oranje boek, in eene nota
aan de Duitsche Regeering, zeer
duidelijk en krachtig hare" opvat
tingen omtrent zulke schending van
onze neutraliteit heeft kenbaar ge
maakt, zal niet nalaten op deze
nieuwe daad de Duitsche autoriteiten
in besliste termen opmerkzaam te
makeD, en er nogmaals op aandringen,
dat ons land van luchfbezoeken zal
blüvar. verschoond. Maar de gerecht
vaardigde yraypl, dio duor dezen
Zeppelintoebt boven onzo stellingen
is opgewekt, wordt daarmede niet
weggenopien, Het is goed, dat men
dit in Duitschlana weef,.
BINNENLAND.
De „Fortuna" gezonken.
Een Reuter bericht uit Londen
meldt, dat het Nederlandsche s.s.
„Fortuna" gezonken is. Tien man
der équipage zün in den afgeloopen
nacht aangebracht door een patrouille
vaartuig. Men vroest, dat de kapitein
en 15 man verdronken zijn.
(Het stoomschip „Fortuna" van de
Kon. Ned. Stoomb. Mü- vertrok 20
dezer van Rotterdam naar Cardiff.)
De directie heeft evoneens een
bericht ontvangen, dat het stoomschip
„Fortuna" in de buurt van Newhaven
door een torpedo of mijn tot zinken
is gebracht.
Tien leden der bemanning zün to
Newhaven geland. Men vreeet, dat
de overigen zün omgekomen.
De namen der geredden zün de
le stuurman Moerdük, de 2e stuur
man A. VerwayoD, de Se stuurman
De Dordteche Ct. schrijft dd.
Oct. ov6r de bom, die een Zeppelin
by Hoog-Blokland zou hebben ge
worpen
Het achünt, dat de berichlgever
lichtelijk onder den indruk van het
gebeurde is geweest en daardoor de
zaken y/at overdreven heeft.
Toen wü 'aitiianp hedenmiddag een
onderzoek ter plaatse instelann, h,3b-
bun we niets "kunnen vinden van
ontwortelde boomen, vernielde wegen
en dergelijke oorlogsgruwelen.
Het eenige, wat van dit incident
nog zichtbaar was, waren een plak
kaat modder, wélke uit de sloot ge
baggerd was, een strookje weg van
lVs M. lang en V* breed, dat. uit
los, pas geworpen grint bestond en
een boom, waarvan een reepje bast
ter lengte van een dertig centiemoter
was afgescheurd.
Het is dan ook hoogst onwaar-
schünljjk, dat hier een bom baar
moordadig werk heeft verricht.
Wat er van overgebleven was, is
hedenmorgen door den garnizoens
eri een groeps commandant alsmede
den inspecteur van politie en eenige
officieren per auto uit Hoog Bloklaud
gehaald en in Gorcum door de mili
taire autoriteiten opgeborgen en of
schoon men ons uit een oogpunt van
militair belang het overschot niet
kon laten zien, hebben wij toch on
geveer het signalement kunnen vast
stellen dit iseens soort, bak van
alluminiuna, ongeveer een halve
meter in doorsnede en voorzien van
koperen kraantjes.
Nog afgezien van het resultaat
der explosie, is ook deze beschrijving
op eou bom niet van toepassing en
vermoedelük is hier dan ook een
benzlne-bus neergevallen en is door
de schok de benzine ontploft met
het gevolg, dat er een gat van een
36 cM. diep en IJ M. lang in den
weg geslagen werd en de stukken
wüd en züd vlogen, waarbij één
ervan de boomontvelling veroorzaakt
heeft.
Dat de benzinebus zoo onverwacht
naar lagere sferen gedaald ia, zou
misschien te verklaren zün doordat
dc Zeppelin plotseling overgeheld
heeft.
Ooggetuigen toch hebben gezien,
dat het luchtschip eerst snel lager
kwam om dan plotseling stijl omhoog
te varen.
Het scheen, alsof er iets aan het
luchtschip onklaar was geworden,
het was onzeker in zün bewogiugen
en bleef lang op verschillende plaat-
gen, alsof het niet tegen wind
in kon komen.
Wanneer mee de tüden, waarop
het schip gezien is vergelübt met
de afstanden tusschen de waarne-
mingpunten, blijkt ook wel, dat het
luchtschip zeer langzaam gevaren
heeft.
Het spreekt, dat het gebeurde iu
omliggeude plaatsen veel consternatie
teweeggebracht heeft, doch uit boven
staande moge dan blijken, dat het
zoo'n vaart niet heeft geloopon.
Het stilliggen der vloot te IJmuiden.
In een gisteren gehouden vergade
ring van den Zeelledenbond is besloten
nadere berichten omtrent het vast
houden der schepen af to wachten,
eu met het uitvaren te wachten.
Morgen, Woensdag, zal hierover op
nieuw worden vergaderd.
Vreemde strijdmachten.
Men meldt uit IJmuiden aan het Hbl.
Het van Skutskar biunengekomon
Nederlandsche stjomachip „Wü'nei
mina" passeerde Zondagmorgen be
noorden Terschelling eeu vloot van
18 kruisers, torpedojagers en torpedo
booten, vier onderzeebooten en een
transportschip, ingericht voor het
medevoeren van watervliegtuigen.
Een der torpedojagers, gemerkt 81,
zonderde zich af en praaide de
„Wilhelmina" om naar herkomst on'
bestemming te informeeren. Nadat
alles in orde bevonden en toestemming
tot doorvaren gegeven was, voegde
deze torpedojager zich weder bü do
andere schepen die, zooals uit het
met den commandant gehouden
sprek blook, van Britscbe nationaliteit
waren. Later op den dag zag men
vier Zeppelins, waarvan oen zeer
goed waarneembaar het nummer L.
16 droeg, en een Duitsch vliegtuig
met het nummer 722, welke blükbaar
op verkenning waren in verband met
de roudkruisende Brltsche vloot.
Distributie Regearingsgroenten.
Wij vernemen, dat nog vóór
November de regeeringsgroenten
verkrügbaar zullen worden gesteld.
Ia don Haagschen gemeenteraad
wérd gisteren door een der wet'
houders medegedeeld dat de volgende
week ni;t de distributie zou worden
begonnen.
Aan gevaar ontsnapt.
Door do bemanning vau een in
IJmuidun aaagekoruen zeillogger
wordt medegedeeld op een eigen
aardige *üzu aau een groot gevaar
ontsnapt te zün.
Op de visschery zünde ontdekte
men een groote mijn, wulko vlak
naast het schip dreef en zelfs eenmaal
het schip raakte zonder tot ontplof
fing te komen. Goede raad was duur,
door de windstilte kon men niet van
de müu vrijkomen, terwijl toch iets
gedaan moest worden. Men besloot
daarom in de scheepsboot te gaan ony,
hoe noode ook,' het vaartuig te
verlaten.
Na twee uren te hebben geroeid in
afwachting van hetgeenzou gubeureD,
was men ongeduldig en besloot naar
het schip terug te keeren. Men slaagde
er toen in een hjn over te 1
en begon toen dadelük het vaartuig
van de gevaarlijke nabüheid der myu
weg te sleepen. Na ongeveer drie
kwartier te hebben getrokken, ging
men weer aan boord. Er kwam een
windje opzetten en men zeilde weg.
Tegen het opdrijven der wonlnghuren.
Bij de Tweede Kamer is ingediend
het „Wetsontwerp tegen onredelijke
opdryving van de huurprijzen", in
het ontwerp zelf genoemd „Huur-
commi3aiewet".
In de Memorie van Toelichting
bü art. 1 zegt de minister
Re regeering, overtuigd 'dat de
beschikking over eeno behoorlijke
woniug voor het moreel en materieel
welzijn van ons volk van het hoogste
gewicht is te achten, is daarom te
rade gegaan, op het voetspoor van
hetgeen in Denémarfcen en oldeis is
goschiod, het overwicht, dat de om
standigheden tijdelijk aan de ver
huurders geven bij het bepaleD van
de huurprijzen, weg te nemen door
hunne vrijheid, voor zooveel noodig
is om het opdrijven der huren tegen
te gaan, te beperken.
Dat het de bedoeling der rugeering
is krachtig in te grijpen, bRjkt uit
het feit dat aan de wet terugwer
kende kracht is verleend, zoodat allo
huiseigenaren, cjie, tpen de geruchten
over do indiening vkn Bet wetsont
werp zich begonnen te verspreiden,
in alleryl de huur opsloegen, bedrogen
uitkomen. Het principe, in artikel 1
uitgedrukt, is n.1., dat alle overeen
komsten, waarbü als huur een hooger
bedrag is bepaald dqn voor de woning
geldende was op 1 Januari 1916,
nietig zullen zün, nietig tenminste
wat het bedrag betreft.
(Het „Hbld." teekent hierbü aan,
dat het aanbeveling zou verdienen
den datum 1 dag te vervroegen,
omdat anders alle jaar woningon waar
van de huur loopt van 1 Jan. tot
31 December, buiten de wet zullen
vallen).
Alle huurders dus, die'een woning
in gebruik hebben en daarvoor méér
huur betalen dan voor dezo woning
geldend was op 1 Januari 1916,
kunnen onverschillig of zij zelf
of anderen die woning op oat Ujdstip
in huur hadden vermindering van
do huur verzoeken. Ook zy dus, die
na 1 Januari 1916 verhuisden en
vrüwillig bü den schier overal
heerscbenden woningnood trouwens
een vrü relatief begrip - een hooge-
ren huurprüs betaalden dan de vorige
huurder, zullen die vermindeling
kunnen vorderen.
Of eigenlek behoeven zij het niet
te vorderen. Het is de huiseigenaar,
die het huu art.. 2 van hut inge
diende wetsontwerp dwingt hem er
toe op poene van een maximum-boete
van f 1000 - geheel vrüwillig heeft
aan te bieden.
De huiseigenaar kan echter b|j een
daartoe ingestelde commissie ver
gunning verzoeken de liuur te"
haven. Blijkt even wol, dat aan het
verzoek niet kan worden voldaan,
dan loopt de eigenaar bovendien kans
dat de terugwerkende kracht zich ver
der uitstrekt dan tot 1 Januari 1916.
Eveneens kunnen tot de commissie
verzoeken worden ingediend om tot
verhooging wan den huurprijs te
mogen overgaan. Dit zal echter alleen
worden toegestaan, indien de huis
eigenaar aannemelijk kan maken, dat
de verhooging verband houdt met
hoogere uitgaven voor de woning.
Iu bijzondere gevallen - iu de
memorie vau toelichting worden als
dergelijke hoogere uitgaven genoemd
reparatiën en hypotheekrente kau
de huurcommissie de verhooging op
anderen grond goedkeuren, zoo tiaar
blijkt, dat de huurder met de ver
hooging instemt.
Het „Hbl,'' maakt hieromtrent de
volgende opmerkingenAllereerst
zou iiet aanbeveling verdienuu te
lezen, buitengewone reparatiën en
ook acht het blad het vermelden van
hypotheekrente onder de buitenge
wone uitgaven niet zonder bezwaar.
Feitelijk - zoo zegt het blad verder -
wordt daarmede den hypotheekhouder
toegestaan wat den huiseigenaar
wordt ontzegd.
Wil de wot geen wassen neus zijn,
dan schijnt het veiligst de rechtvaar
diging van hoogere huur uitsluitend
te laten afhangen van bijzondere
uitgaven, welke moeten gedaan zijn,
die om zoo te zoggen het in het pand
gestoken kapitaal verhoogden en daar
door een hoogere rente (huur) recht
vaardigen.
Op hoe talloos veel manieren zal
ook dan nog de schün voor het wezen
in de plaats kuuneu treden I Een oud
kippenhok gekocht, opgeschilderd en
in den tuin geplaatst, een vertimme
ring aangebracht, een andere pui, en...
„de huurder die met de verhooging
van den huurprijs instemt" zal maar
al te spoedig gevonden zün natuur-
lÜ"k, want als de huiseigenaar niet
overtdigd is zoo'n huurder te viuden,
zal hü ook over geen verhoogiug van
huurprüs denken.
Wij wijzen op die bezwaren vooral,
omdat zij aantoonen, hoe de geheele
wet in haar werking afnangt vau de
huurcommissies. Er zqn tallooze
wü'zen om de wet te ontduiken, veel
meer nog dan wij opnoemden, maar
in de hauden van een bekwame en
volkomen eerlijke en onafhankelüke
commissie kan zü uitnemend werken.
De samenstelling dier huurcom
missies art. 3 zegt het zal zoo
danig zün, dat de belangen van huur
ders en verhuurders zooveel mogelijk
gelijkelijk worden vertegenwoordigd.
Van haar uitspraak staat steeds be
roep open bü B. en W.
Ia verband met de verschillende
invloeden, die zich in dergelyke col
leges kunnen doen gelden, acüt het
„Hbld." beroep bij den kantonrechter
eerder gewenscht, waarbij voor de
indiening opnieuw een van den appel-
ieerenden huurder uiterst miniem,
van den gewoonlük betqr gesitueerden
verhuurder iets hooger, recht te hef
fen, ook al om het ongebreideld in
hooger beroep gaan zooveel mogelük
af te wenden.
Rund- en varkensvleaach.
Men scbrüft uit Limburg
In den laataten tijd wordt in ver-
schiilende grensgemeenten door ge
meentepolitie en belastingambtenaren
in het byzonder toezicht gehouden op
het slachten en uitverkoopen van
regeeriugs varkens. Eensdeels was dit
noodig, omdat het niet smokkelende
deel der bevolking t^r nauwernood
een stukje spek of varkensvleesch
kon machtig worden, terwül de smok
kelaars geheele schouders of hammen
ineüns konden koopennatuurlük
tegen extra betaling. Anderdeels
wilde men er door trachten te voor
komen, dat clandestien met de ver
strekte ook particuliere varkens wer
den geslacht.
Nu regelen de autoriteiten het
zoodanig, dat theoretisch elk gezin
inderdaad verkrijgt hetgeen het toe
komt. Maai- wat Ziet m'eii thans ge
beuren? Zij die smokkelen, sparen
de hun toegewezen varkenskluiven
uit hun mond, ter wille van de Duit
sche buren, 's Nachts komen de hon
gerigen en halen de Hollandsche
kluifjes bü deze liefderüken. Acht,
negen Mark mogen ze voor eeQ pond
betalen d. i. 3.26 gld. a 3.70 gld. Maar
de nood dringt, en ze betalen de ge
vraagde woekerpi'üzen, En de Hollan
der, die zich het varkenavleesch ont
zegt? Wel, hy eet ruadvleesch.
Vakmenschen verklaren, dat in ge
meenten waar aldus gehandeld wordt,
reeds op het einde van September
voor een gulüke waarde aan rundvee
was geslacht, als over het geheole
jaar 1915. Eer het Nieuwjaar is, al
wellicht voor meer dantwetmaaHe
waarde aan rundvee als over 1915
geslacht zün. Dit geeft een goeden
kük op den financieelen toeBtand ly
do gtensbewöners. Maar ook de schd-
kist vaart er bü- Een verdubbeliig
van de opbrengst van dengeslachb-
accühs vormt een mooie bate vojr
de Staatskas.
Van het Westelijk front.
Parü's, 28 October. De Franschp
hebben gisteravond iu één enkeln
stormloop de geheele hoogterug 18
ten N,W. van Sailly-Saillisel genomtl.
Het gezamenlyke aantal gevang
nen, sedert 21 October doordeFrd-
schen gemaakt in het vak vu
Chaulnes, ia tbans tot450geklomriu',
waarbü 16 officieren.
Londen, 23 Oct. Hedennamidd?
hebben wy tijdens een operatie op da
rechtervleugel van ona front ta
Zuiden van de Ancre onze linie t'i
Oosten van Gueudicourt enLesbo^f
vooruitgebracht. Wij veroverden mfl"
dan duizend meter vijandelüke lof-
graaf.
Van het Oostelijke front..
St. Petersburg, 23 Oct. PogiDgP
van den vüand om de Boldurka,ö
zürivier van de Styr, ten Noordi
van Brody over to trekken, zün df
ons vuur vurüdeld.
Aan de Narajofka in de streek w
Swistelniki en Skomoroghi is de st»
in hevigheid afgenomen.
Van het Roemeensche froi
Sofia, 28 Oct. In de Dobroedl
hebben de verbonden troepen gisteil
de vervolging van den vijand voe
gezet. Om 1 uur 's middags tr
onze ruiterij de stad Konstanza 'a
neD en 's avonds bereikten en bezets
afdeolingen van onzen rechtervleuf
linie Ialisme Tepe, (16 K.M. ten
N.W. van Konstanza) Alekap(AIacapa,
vlak bü den spoorweg), terwijl de
troepen yan den linkervleugel de
linie Idris Koejoes hoogtepunt 127,
6 K.M. ten Zuiden van Medjidió
de hoogten 5 K.M. ten Noorden van
Moejoes Mamoet hoogtepunt 158
bezetten.
Van het Oostenrijksch-
Roemeensche front.
Boekarest, 23 Oct. Noordelijk en
N.W. front: Ia het Trotus-dal trekt
vü'and terug. In het Uzuldal
hebben wü alle aanvallen van den
vüand afgeslagen. In de dalen vau
de Ortuz eu de Slawio is de vijand
"'oedig teruggeslagen.
Bij Predeal hebben wij een zeer
hevigen aanval van den vijand afge
slagen. In de streek van Dragoslavele
hebben wij den borg Prisaca herno
men, gevangenen gemaakt en drie
machinegeweren vermeesterd.
Wij hebben een vüandelijke afdee
ling, die van den Scara-pas door het
Topoloz-dal oprukte, teruggedreven,
122 gevangenen gemaakt en 3
machinegeweren vermeesterd.
In de streek van Orsova hebben
wü een aanval tegen het dorp Bersa,
afgeslagen.
Zuidelük frontLangs den geheelen
Donau wisseling van vuur.
In de Dobroedzja trekken de Russen
en Roumeniërs onder den aanhouden
den druk van den vyaod terug. Zü
bieden echter verbitterden tegenstand.
De „Kölnische Ztg." schrüft over
de inneming van Konstanza, dat dezo
en de eenige was, waar Russische
troepen, die van over zee uit Odessa
of Sewastopol werden aangevoerd
konden landen. Met het vei lies van
Konstanza is de kans om troepen'
over zee naar Roemenië te brengen
verkeken.
Van het Macedonliche front.
Sofia, 23 Oct. In de bocht van de
Tsérna zijn de gevechten nog niet
afgeloopen. Onze troepen, versterkt
met Duitsche bataljons, zijn iu de
richting van de dorpen Brod en
Slivnitsa opgeschoten.
Wü hebben een sterken nachteltjken
aanval vau den vüand in de richting
van het dorp Bogoroditsa afgeslagen.
Parijs, 23 October. In de bocht van
do Tserna hebben de Bulgaren den
19en verscheidene hevige tegenaan
vallen ondernomen. De Serviërs
hebben de Bulgaren overal terugge
dreven.
Luchtaanvallen.
Berlijn, 20 October. Gisteren hebben
vijandelijke vliegtuigen een aau va';
gedaan op onze Oost-Rrieache eilanden.
De aanval had geen succes. Er is
geen schade aangericht.
Een van onze marinevliegtuigen
heefc gistermiddag met succes bom
men geworpen op het station en de
havenwerken van Sheerness, ia de
monding van de Theems.
Londen, 23 Oct. Hedenmorgen te
10 uur verscheen boven Margate een
vüandelijke' vlieger. Er werden 3
bommen geworpen. Een hotel iu
Cliftonville werd licht beschadigd.
Een man en een vrouw werden licht
gekwetst
De iapansche expansionisten
en Ned.-IndIS.
De „N. Rott. Ct." ontleent aan de
„Eapan Weekly Chrocicle" een uit
treksel van een artikel van den Ja-
panschen expansionist Takekosji, be
kend door zijn in vyoord en geschrift
aandringen op annexatie van Java
en Sumatra door Japan.
Ia een nieuw opgericht rijdschrift,
de Oosterscl^Ê revue prijst hü nog
maals zijn geliefkoosd denkbeeld aau.
Hü vindt, dat men eens moest gaan
praten, over middelen om de grenzen
van Japan uit te breiden. Den Japan-
schen politici doet hü het verwijt,
dat zy voor zooiets te „fatsoenlük"
zyn.
De schrüver gaat dan na wat Japan
bij dezen oorlog kan winnen eu komt
tot de conclusie dat, wie er nu wint,
de positie van Japan ten opzichte
van de koloniën der mogendheden
altijd slechter wordt. Of Duitsehland
palmt Java en Sumatra in of Engeland
krügt er te groote invloed.
Met het oog op deze dingen, is het
beter zoo Japan op dit oogenblik
Holland om Java en Sumatra vraagt,
want de mogendheden laten nu. aqn
Japan de vrije hand, en, doen niet
anders dan vriendschap eu welwil
lendheid aank weekenSmeed het
ijzer wanneer het heet is, de gelegen
heid om Java en Sumatra te be
machtigen zal zich niet meer voor
doen, wanneer men haar Ihans laat
glippen.
Geld, zoo vervolgt Takekosji, wordt
op het oogenblik in Japan bü hoopen
verdiend; dat, geld zal eens weer
verdwynen, maar wat niet weer kan
verdwenen, dat is het bezit van Java
Sumatra, wanneer Japan daar
eenmaal de hand op heeft gelegd.
Takekosji bepleit dan de noodza
kelijkheid voor Japan om een kolonie
in de tropische zóne te bezitten.
Formosa voldoet wel aan dien eisch,
doch produceert niet genoeg. Daarom
staat Japan voor de noodzakelijkheid
om Java en Sumatra te verzoeken,
zün industrieën vredestijd te voeden
en deze in oorlogstijd te beveiligen.
De schrijver beeft het dan over
de moeilijkheid die Holland heeft om
de neutraliteit te handhaver), waar
door het nog zooveel moeilykor is
om op de Koloniën te passeo, en
insinueert dan dat de neutraliteit
van Indie, èn in den togenwoordigeu
oorlog, èn in den Russisch-Japanschen
oorlog zeer dubieus is geweest.
Hü wyst er dan verder op dat
Java en Sumatra in de toekomst
een zeer gemakkelijke basis zullen
vormen voor de vüanden van Japan,
welke deze vijanden ook mogen zijn.
Met het oog op do eigen veiligheid
mag Japan niet toelaten, dat Java
en Sumatra in zulk een onzekere
positie zouden verkoelen als op het
oogenblik.
Ook van dit standpunt af beschouwd
zouden wü Java en Sumatra wou-
schen te bezitten.
Van de zyde van de Voreonigde
Staten, meent Takekosji, behoeft men
geen bezwaren te wachten.
