HELDERSCHE COURANT
No. 4699
DINSDAG 14 NOVEMBER 1916
44e JAARGANG
Dg abonnementsprijs
van de „Haldorscbe Courant" Is
thans per kwartaal In do stad
75 cent, franco per post ft.
Op pagina 4 van dit blad is
opgenomen
1. Uit den omtrek.
2. Sport.
3. Feuilleton, enz.
Heldersche Winkelweek.
Zooals wij reeds met een enkel
woord hebben medegedeeld, bestaat
bQt plan hier ter stede een win-
kelweekte organiseeren.in de week
van 28 November tot en met 5
December. Dat wij thans wat uit
voeriger op dit plan terugkomen,
geschiedt wegens het groote belang
van een dergelijke onderneming,
zoowel voor het publiek als voor
de winkeliers zeiven.
Immers, de winkelétalages zijn
het, die voor een groot deel het
publiek tot koopen nooden.Natuur
lijk, iemand, die een bepaald ding
uoodig heeft en daarvoor naar zijn
winkelier gaat, behoeft niet eerst
in de étalage te kijken, waar
het misschien niet eens uitgestald
is. Maar niettemin is het waar,
dat door het étaleeren veel ver
kócht wordt, dat anders wellicht
niet of niet dadelijk een afzetge
bied had gevonden. De winkeliers
weten dit zeer wel, en zorgen dan
ook voor afwisselende en goede
étalages. Zelfs houden groote
magazijnen er bepaalde étaleurs
op na, wier wei-omschreven taak
bestaat in het steeds opnieuw en
met de noodige afwisseling tentoon
stellen der goederen van den win
kelier.
Dit was echter voor vele win
keliers niet" genoeg. Niet genoeg,
omdat het publiek, aan den sleur
gewond van die étalages, nog wel
eens te vluchtig voorbijliep, of ook,
omdat de winkelier niet steeds
tijd had om voldoende werk te
maken van zyn étalage. Zoo kwam
men er, in verschillende plaatsen
toe, een étalage-wedstrijd of zoo
genaamde winkelweek te organi-
seeren. Dit had verschillende voor
deden het bracht een massa
publiek op de been, dat nu min
of' meer gedwongen werd kennis
te nemen van verschillende arti
kelen, maar bovendien noodzaakte
het den winkeiier zijn uiterste
best te doen door het allerbeste
te geven wat hij in zijn winkel
heeft. Die winkelweken zijn overal
.goed geslaagd. Waarom ook niet?
zal men vragen. Zij werpen naar
beide kanten voordeel af.
Speciaal voor den Helder is er
aun zoo'n winkelweek nog een
ander voordeel verbonden. Hoe
vaak hoort men de verzuchting:
dit of dat is hier niet te krygen
Men gaat dan buiten de gemeente,
terwijl, wat men zoekt, evengoed
en voor volstrekt niet hoogeren
pr;js dan elders, hier te krygen is.
Een winkelweek kan aan de
legèude, dat hier niets te krygen
zou zyn, voor goed een einde
maken. Ook lokt zoo'n winkel
week ongetwijfeld menschen van
buitenuit Anna Paulowna, van
Texel en Schagon zullen ongetwij
feld velen hier een kykje komen
nemen, ^n van kyken komt
koopen.
Het is nu te wenschen, dat alle
winkeliers het groote belang van
een dergelijkeu étalage-wedstrijd
inzien. Zooals men weet, gaat het
initiatief uit van de besturen van
de Winkel iersvereeniging en Hel
ders Belang, en deze hebben ge
meend de week van 28 November
tot en met 5 December daarvoor
te moeten bestemmen. Voor St. Ni-
colaas worden toch allerfei extra-
kosten gemaakt en worden toch
speciale maatregelen genomen voor
Wat de jury betreft, deze is
uitteraard nog niet benoemd, doch
zal bestaan uitonpavtydigemannen,
en wat de prijzen aangaat, ook
hieromtrent is natuurlijk nog niets
bepaald. Vermoedelijk zullen er
verschillende rubrieken komen
voor de fraaiste, de doeltreffendste
étalage, enz.
Mogen zich nu vele winkeliers
by een der heeren van de Com
missie, aanmeldenDe namen
hebben wij reeds meegedeeld in
ons vorig nummer.
DE OORLOG.
Van het O o s t e 1 y k front.
Bfj Skrobowa trachtten de Russen,
met sterke strijdkrachten tot den
aanval overgaande, de door de Duit-
sehers genomen stellingen te her
overen naar het Duitsehe bericht
van den llen meldt, echter zonder
succes.
Ten Zuidwesten van Folw:Krasno-
lesie aan de Narajofka drongen de
Duit8chers door in de Russische hoofd»
stellingen. 5 hevige tegenaanvallen
der Russen werden afgeslagen.
In de Karpathen, bjj denSmotrec,
namen de Duitschers 60 Russen ge
vangen.
Het legerbericht van 12 dezer meldt
nieuwe aanvallen der Russen op den
Narajof ka-oever en op de door hen
verloren stellingen ten Westen van
Ton opzichte van het leeg-ver-
lcoopen dezer étalages behooft men
zich niet ongerust te maken, want
de jury zal reeds den eersten of
tweeden dag rondgaan en haar
oordeel vaststellen, zoodat wanneer
de geheele week uit de ramen
vorkocht wordt en daardoor de
étalage geschonden, dit geen in
vloed zal hebben op den uitslag
van den wedstrijd. En doordat in
de week vóór St. Nicolaas toch
reeds velen, op pad zyu, bereikt
men velen, die anders wellicht
thuis waren gebleven.
De legerberlchten
van 10, 11 en 12 November.
Van het Westelij k front.
In het Fransche avondcommuniqué
van den lOen wordt medegedeeld dat
bij les Boeufs verschillende vijande
lijke loopgraven genomen werden. De
Duitschers ondernamen een aanval
togen Saillisel, doch werden terug
geslagen.
Het bericht van den 12en maakt
melding van hevige artilleriegevech
ten ten N. van de Somme. In de
streek van Deniécourt, ten Z. van de
Somme, ondernam de vijand een feilen
aanval. Met zware verliezen werd hij
evenwel teruggeslagen. De vliegtuigen
ontwikkelden groote activiteit.
Bij Saillisel behaalden de Frauschen
nieuwe voordeelen.
Naar het avondbericht van den
llen aangeeft, werd het grootste deel
van het dorp hernomen. In het O.
ioel boden de Duitschers verwoeden
tegenstand. 100 man werden gevangen
genomen i
Ten Z. van de Somme werd een
Duitschon aanval afgeslagen. Do
artilleriegevechten duren nog met
groote hevigheid voort, voornamelijk
le streek van Ablaincourt en
Gomicourt.
De taaie tegenstand der Duitschers
in het O. deel van Saillisel, waarvan
in het Fransche bericht van den llen
gesproken werd heeft niet kunnen
bulotten, dat de Franschen het ge
heide dorp vermeesterden. De Duit
schers leden zeer zware verliezen en
verloren 7 officieren on 220 man aan
gevangenen. 8 machinegeweren wer
den buitgemaakt.
Een Havas belicht meldt nog het
volgende omtrent de gevechten om
Saillisel. Twee vrij belangrijke plaatse
lijke krijgsverrichtingen zijn Zaterdag
ten N. van de Somme ten gunste
der Franschen verloopen. Overal waar
de vijand het initiatief nam, werd hij
gedwongen terrein af te staanzijn
tegenaanvallen werden overal afge
slagen. In het begin van November
had de krachtige druk van de Fran
schen den vijand uit Saillisel ver
dreven. Hun bedreiging om hot bosch
vau St. Pierre Vaast en een gedeelte
vau de voornaamste verdedigingslinie
Roquigny—Le Mesnil—bosch van St.
Pierre, waarvan het bezit voor de
Duitschers in het bijzonder van waarde
was, te bezetten, werd sterker. Den
5en en den 6en dezer slaagden de
Duitschers er in na tal van hard
nekkige aanvallen om de Franschen
naar den zoom van het dorp terug
te werpen. Dezen hebben nu Zaterdag
revanche genomen door een stelsel
matig vooruitdringen met handgra
naten, de Duitschers voet voor voet
bestrijdend en uit het grootste deel
der huizen werpend. De verdedigers,
die zich aan de oostelijke zijde wan
hopig vastklemden, werden met om
singeling bedreigd. Ten zuiden der
Somme probeerden de Duitschers met
alle middelen het offensief te her
vatten en deden een hovigeii aauval
tusschen het dorp en het bosch ten
noorden van Chaulnea. Ten slotte
gaven zij met zware verliezen den
stryd op.
E-m andere onderneming van be-
teekonis bij Gomencourt mislukte
oailanks het gebruik van brdndende
vloeistoffen volkomen.
Ook de Engelschen hebben eoDige
voordeelen bevochten. Het Oostelijke
deel van de Regina loopgraaf, waar
van een deel reeds op 21 Oct. door
do Engelschen veroverd was, is thans
ook in Engelsche handen gekomen.
Over een front van 1000 yards werd de
vijandelijke loopgraaf aangevallen en,
niettegenstaande het hevige spervuur
der Duitschers, vermeeeaterd. 4 offi
cieren en 56 man werden gevangen
genomen.
Van Duitsehe zijde wordt dd. 11
dezor bericht, dat de Engelschen bij
een nachtelljken aanval ten N.O. van
Courulette erin slaagden in de voorste
Duitsehe loopgraven door te dringen.
Iu Saillisel behaalden de Frauschen
kleine voordeelen bij de kerk van het
dorp. Voor het overige mislukten hier
de met kracht ondernomen aanvallen.
Het bericht van den 12en meldt nog
niets over het verlies van Saillicee.
Alleen wordt gezegd, dat om het dorp
nieuwe gevechten zijn ontbrand.
Ten Zuiden van de Somme werden
pogingen der Franschen om tot den
aanval over te gaan, door het artil
lerievuur verijdeld.
Het Russische communiqué van den
llen meldt daarentegen, dat de
schansen die den lOen verloren gin
gen, don llen door hardnekkige aan
vallen heroverd werden. Ten O. van
de Narajofka ondernamen de Duit
schers gedurende den lOen den ge-
heelen dag krachtige aanvallen tegen
de door de Russen bezette heuvelkam,
's Middags gelukte het den vijand een
deel der stellingen te veroveren. Door
een krachtigen tegenaanval kwamen
deze evenwel weder in het bezit der
Russen.
Een aanval der Duitschers in de
Bosch-Karpathen, ten Z. van het dorp
Dzembrowa werd afgeslagen. Even
eens was dit het geval ten Z. van
Dorna Watra.
Volgens de mededeeling van den
12en werden de gevechten aan de
Narajofka voortgezet. Een deel dor
Russische stellingen, die door het
artillerievuur verwoest waren, werd
opnieuw door de Duitschers vermees-
terd. Ten Z. van Dorna Watra houden
de vijandelijke aanvallen aan, doch
worden st.eeds afgeslagen. Ten Z. van
Mernacb Mezo werden 2 heuvels door
de Russen genomen, zy veroverden
hier een machinegeweer en namen
4officieren en 205 man gevangen.
Volgons een bericht uit St. Peters
burg aan de „Daily News" worden
de aanvallen der Duitschers wel
krachtig opgezet, doch zijn zij slechts
van plaatselijken aard en hebben zij
strategisch doel, behalve dan het
onttrekken van Russische troepen aan
andere fronten.
Van het Oostenrijkseh-Itall-
aacsche front.
Het Italiaansche communiqué van
den llen geeft aan, dat het front
eenigszins verbeterd werd door een
vooruitgang ter diepte van ongeveer
800 M. tusschen Faiti Hrib en Kos-
tanjovica. Twee kanonnen van 15
cM. en veel munitie werd buitgemaakt.
Het bericht van den 12en meldt
artilleriegevechten en spreekt van
ongewone troepenbewegingen
Trontino.
De Oostenrljksche berichten geven
den toestand als onveranderd aan.
Aan het N.O. front van Zeven
bergen zetten de Duitschers hunne
aanvallen met succes voort. Ten W.
van den wegPredeal—Sinaia werden
een aantal Roemeensche stelliDgen
stormerhand genomen, waarbij 160
gevangenen gemaakt werden. Aan
oen meer naar het W. gelegen pas-
weg werden eenige hoogtestellingen
door de Duitschers genomen en 200
gevangenen gemaakt.
Naar het bericht van den 12do
meldt, werden ten N. van den Oituz-
beek acht aanvallen der Roemeniers
jen. Bij het afslaan der aan
vallen op den Frutu en de Sate en
by .de verovering der vijandelijke
stellingen ter weerszijden van de Olt
werden, met inbegrip van de reeds
gemelde 200 gevangenen, 18 officieren
en meer dan 1000 man gevaDgen
genomen. 7 kanonnen werden buit
gemaakt.
Aan don weg naar Predeal, op den
Szurdukpas en by Orsowa gingen de
Duitschers eenigszius vooruit.
Volgens het Roemeensche commu
niqué vau den llen werden in het
Slanicdal drie vijandelijke aanvallen
jen. In het Buzen-dal is de
toestaud onveranderd. In het Prahovo
dal en op den rechteroever van do
Olt werden de vijandelijke aanvallen
gestuit. In de streek van Dragoslavele
werd een vijandelijke loopgraaf, op
den linker Olt oever de berg Fuintzilu
genomen. Hier werden ook in N.
richting vorderingen gemaakt.
Het bericht van den 12en geeft
aan dat opnieuw voordeelen worden
behaald. In het Trotus-dal werden
Alunis en de Prectesele aange
vallen en bezet. Tusschen de Slanic
en Oltz ondernamen de Centralen
aauval in de richting van den
top van den Cemica, doch werden
teruggeslagen. Daarna gingen de
Roemeniers over liet geheele front
van Vranca tot aan Slanic tot het
offeusief over, waarbij de toppen
Lurcel en Fatam-Carta bezet werden.
De vorderingen op den linker Olt-
oever houden aan. In het Jiu-dal
daarentegen moesten de Roemeniers
een weinig naar het Z. terugtrekken.
By Orsowa hevige gevechten.
Van Russische zyde wordt nog ge
meld dat de vyand vruchteloos aan
vallen ondernam in het dal van de
Arghis.
In de Dobroedaja.
Het Russische bericht van den
llen geeft aan dat in Zuideiyke rich
ting vorderingen gemaakt werden.
Op don rechteroever van de rivier
werden de dorpen Topal en Hisdar
bezet.
In het Roemeensche communiqué
wordt gezegd dat do troepen vooruit
gingen tot Imaneisme—Ceranasaf,
waarbij 100 man gevangengenomen
werden.
Van het Macedonische front.
De Duitsohe en Bulgaarsche berich
ten van den llen geven aan, dat in
het O. deel van de vlakte van Mo-
nastir en op de hoogten ten N. van
de Tserna herhaaldelijk aanvallen der
Franschen en Serviërs afgeslagen
werden. Aileen ten Z. van Polog
slaagde de vijand erin de stellingen
binnen te dringen. Aanvallen by de
dorpen Rahovo en Barakli-Dzjoema
wei den afgeslagen. Volgens de mede
deeling van den 12en zetten de Ser
viërs en Franschen aan de Tserna
hunne aanvallen voort, waar zy erin
slaagden by Polog opnieuw vooruit
te komen.
De Engelsche en Fransche commu
niquó's van den 12en melden, dat na
het afslaan van 6en aanval dér Bul
garen in de Tsernabocht de gealli
eerden tot het offensief overgingen,
waarby het geheele dorp Polog door
hen vermeesterd werd, evenals de
berggroep van den Aukuke. Tegen
aanvallen van den vyand werden
afgeslagen. Meer naar hot Wosten,
ten Noorden van Welisele, gingen de
Serviërs eveneens vooruit.
Het „Petit Journal" meldt, dat als
gevolg van de samenkomst van Joffre
en Cadorna, waarin het talmen op
den Balkan besproken is, een krachtig
optreden van generaal Sarrail te ver
wachten is.
De duikboot- en mljnoorlog.
Het Amorikaausche stoomschip
„Columbian" (8580 ton), de Engelsche
stoomschepen „Bogota", „Marga" en
„Earl of Forfar" (4453 ton), het
Deensche stoomschip „Freya" (895
toü) en de Noorsche stoomschepen
„Daphne", „Seirstad" en„Balto"zyn
in den grond geboord
Volgens Duitsehe berichten hebben
duikbooten de Italiaausche stoom
schepen „Bartunno" (3239 ton) en
„Fedelta" (1906 ton) tot zinken ge
bracht.
Russlsehe dreaduought vargaan?
Uit Sofia wordt dd. 10 November
gemeld, dat een machinist van de
Russische dreadnought „Imperatritsa-
Maria" op de Bulgaarsche kust is
aangespoeld. Uit zyn verklaringen
biykt buiten twyfel, dat dit oorlogs
schip tengevolge van een mynont-
plofflng by Sulina gezonken is.
(De „Imperatritsa-Maria" was een
linieschip van 22.800 ton, in 1915 in
de vaart gebracht).
Luchtaanvallen.
Oostenrljksche watervliegtuigen heb
ben in den nacht van 11 op 12 Nov.
bommen geworpen op Padu&.l Het
gebouw van den militairen bevelheb
ber, het station en een kazerne
werden getroffen. In laatstgenoemd
gebouw en in de stad brak brand uit.
Een gevecht tusichen
vliegtuig-eskaders.
De correspondent van de Liberté
aan bet Somme-front bescbryft een
luchtgevecht, dat op 10 dezer boven
de Duitsehe linies by Bapaume plaats
had. Duizenden Bloegen het inspan
ning gado. Na een mislukte poging
om over de Engelsche linies te vliegen,
besloten de Duitschers tot een reus
achtige onderneming, waarvan de
geallieerden door hun luchtverkenners
onderricht werden. Onmiddellyk ste
gen drie Engelsche eskaders van elk
tien vliegtuigen op om d.e Duitschers
vóór de linies van de geallieerden op
te vangen. De slag werd geleverd op
3000 M. hoogte. De Duitschers hadden
het voordeel van het grootere aantal
ze waren op zyn minBt met hun 38en.
Het was en verschrikkeiyk gevecht.
Lang bleef het onbeslist. Vele vlieg
tuigen werden ten val gebracht, het
juiste aantal is niet bekend. De En
gelsche vliegers toonden zich verre
weg de meerderen te zijD. Ze bleven
meester van de lucht en vervolgden
den vijand met de uitersten stout
moedigheid. De eskaders van den
vijand werden volslagen uiteenge
jaagd. Hun verliezen waren veel
grooter dan die van de Engelschen.
Uit Griekenland.
Naar de „Morning Post" uit Athene
verneemt, heeft de Duitsehe gezant
den minister van buitoulandscho
zaken bezocht en dezen verklaard,
dat Duitschland allen afstand van
oorlogsmateriaal aan de geallieerden
ten gebruike van het nationale ver-
dedigingsleger als een reden tot oorlog
beschouwt.
De algemeene indruk te Athene is,
dat deze stap werd uitgelokt door de
pro Duitsehe partij in Athene, ton
einde do regeering te sterken in haar
weigering om uitrustingsstukken aaD
de entente over te geven.
Intusschen, al tracht men de be-
teekenis van den stap te verkleinen,
by opent de deur voor groote dingen,
nl. indien de centrale regeeringen de
houding van den Dnitschen gezant
steunen.
De „Patris" vraagt: waarom zou
de onzydigheid worden prys gegeven
met het uitleveren van oorlogs
materiaal aan de entente, waar
Griekenland door 25,000 man troepen,
350 kanonnen, 60,000 geweren en de
helft van hun munitie aan Duitsch
land over te leveren, geacht wordt
zyn onzydigheid niet te hebben prys
gegeven?
BINNENLAND.
Nlauwa moeilijkheden.
Het „Handelsblad" schryft:
Telkens en telkens weder doen zich
nieuwe moeiiykheden voor by de
economische politiek.
Thapa zyn er zeer ernstige ver
wikkelingen over den invoer van
versche en gedroogde zuidvruchten.
Op dit oogenblik wordt daarvoor
door de N. O. T. geen enkel consent
afgegeven. Ja zelfs wat voor de
betrokken handelaren, die kredieten
geopend hadden, veel erger is -
goederen waarvan de consignatie aan
de N. O. T. wel reeds was toegestaan,
werden in Engeland gelost of zelfs,
wanneer ze hier te lande reeds waren
aangekomen, noodzaakte de Engelsche
regeering de N. O. T. ze terug te
zenden naar Engeland, om ze daar
voor het Pryzenhof te brengen. Het
iB n.1. een overeenkomst tusschen
de N. O. T. en de Engelsche regeering,
dat de booten worden doorgelaten,
ook als Engeland een gedeeite van
de lading wenscht aan te houden.
De N. O. T. verbindt zich dan om de
goederen niet vry te geven, of, wan
neer dit verlangd wordt, naar Enge
land terug le zenden.
Zoo is het ook gegaan met groote
partyen abrikozen, abrikozen pulp,
amandelen enz. Door onderhandelen
slaagde de N. O. T. er nog wel eens
in een partytje vry te krygen, maar
dat ging toch steeds stroever. Totdat
de Engelsche regeering cr een eind
aan maakte en kortweg een drietal
booten aanhield en daar alle zuid
vruchten uithaalde.
De stoomvaartmaatschappijen be
danken er nu voor om haarsohepen
ter wille van een gedeelte van da
lading een kostbaren tyd opgehouden
te zien en weigeren voorloopig zuid
vruchten te vervoeren.
Omtrent de oorzaak van het op
treden van Engeland vernemen wy,
dat van die zijde de eisch is gesteld,
dat eerst de grenzen voor den uit
voer van het Nederlannacho fruit
mo6ten worden gesloten. De Engel
sche regeering betoogt eenvoudig, dat,
wanneer de Nederlandsche fabrikau-
ten jam of compóte willen maken,
zy daarvoor in de eerste plaats bet
Nederlandsche fruit moeten gebrui
ken. Men wil niet dat dit fruit wordt
uitgevoerd en het tekort aangevuld
met zuidvruchten.
Zy wy wel ingelicht, dan heeft
Engeland zich bereid verklaard om,
wanneer die eisch wordt ingewilligd,
den aanvoer van zuidvruchten weder
toe te laten. Op dit oogenblik worden
zelfs reed3 onderhandelingen gevoerd
over een geheel nieuwe regeling.
Het behoeft echter zeker geen be
toog, dat er hier zeer veel tegen
strijdige belangen zyn. Men denke
alleen slechts aan do Nederlandsche
oofttelers 1
Laat ons hopen, dat men er in zal
slagen een voor allen bevredigende
oplossing te vinden, opdat ook deze
nieuwe moeiiykheden weder opgelost
worden.
Uit Oost-lndli.
De correspondent van het Hbl. te
Soerabaja seinde dd. 9 November, dat
op den specialen trein van den gou
verneur generaal tusschen Madioen
en Djocja met bamboeataven is ge
worpen. Een balcon van het salon-
rytuig werd beschadigd. Niemand
werd gewond.
Belgisch vliegtuig geïnterneerd.
Vrijdagmiddag omstreeks halfzeven
is naby standpaal 112 (by Ter Heide)
een vliegtuig nedergedaald van Bel
gische nationaliteit. Twee officieren,
die zich er in bevonden, zijn geïnter
neerd en het vliegtuig is onder be
waking gesteld.
Da Koningin Regantss aangahoudan.
Omtrent de aanhouding van den
mailboot waren Maandagmorgen by
de directie van de maatschappy „Zee
land" nog geen byzonderheden be
kend. Daar beslist geen contrabande
aan boord was, vertrouwde men dat
het schip zou worden losgelaten, na
het ontschepen der Belgische en Engel
sche passagiers.
De „Tel." meldt dat het schip Zon
dagmorgen nog aan de pier te Zee-
brugge lag. Het schip werd door de
Duitschers byzonder nauwkeurig
onderzocht, omdat, naar zy zeggen,
op de „Prius Hendrik" door passa
giers zakken zóó verborgen waren,
i at ze toen aan 't onderzoek der
Duitschers zyn ontsnapt. De Belgen
en eenige Engelschen zyn na de aan
houding dadelijk aan wal gebracht en
naar Brugge geleid. Vrouwen on kin
deren werden vrijgelaten en mochten
naar hun vorige woonplaats in Belgis
terugkeoren. Een gerucht meldt, dat
ook de mail onderzocht wordt. Dit
kon men niet bevestigen.
Naar het blad verder mededeelt
waren aan boord 18 Engelschen, onder
wie 12 vrouwen en kinderen, waar
van er acht in Duitschland waren
vrygelaten, 3 Amerikanen, onder wie
een Amerikaansche koerier, 2 Itali
anen, 1 Noor, 9 Fransche vrouwen
en kinderen, 56 BelgeD, onder wie
vrouwen en kinderen, en 1 Belgisch
koerier.
,,Dan" Godfrey, de bekende lady
van de Timbertown Foliies, die zicb
aan boord van de „Koningin Regentes"
bevond, is gevangen genomen.
Godfrey was met verlof in Enge
land, doch had zijn verlof onderbroken
en was naar Holland teruggekeerd,
om deel te nemen aan de voorstel
lingen van de Timbertown Foliies te
's Gravenhage, Amsterdam en Rotter
dam.
Nu was hij weer op weg naar
Engeland om daar het verdere ge
deelte van zyn verlof door te brengen.
Een niet officieel bericht uit Beriyn
meldt, dat dadeiyk, nadat de „Konin
gin Regentes" was aangehouden, van
boord verscheidene zakken, waar-
schyniyk met poststukken, in het
water werden geworpen. Een dezer
zakken ia door een onderzeeboot op
gepikt en bleek in hoofdzaak cou
ranten te bevatten voor het departe
ment van buitenlandsche zaken in
Londen. 30 voor den krijgsdienst ge
schikte onderdanen van aan Duitsch
land vijandige staten, dio aan boord
waren, zyn gevangen genomen. Onder
hen was een Engelsche soldaat, die
met verlof uit z(jn interneering in
Nederland, op reiB wa3.
Samenrotten.
Het volgend adres iB door den
Bond van Minder Marinepersoneel
verzonden
Aan de Tweede Kamer der
Staten-Generaal te 's-Gravenbage.
Geeft met, verschuldigden eerbied
te kennen, het Hoofdbestuur van
den Bond voor Minder Marino Perso
neel, gevestigd te Den Helder, Prins
Hendriklaan
dat de aanvulling van hot Crimineel
Wetboek van het Krijgsvolk te Water
met een nieuw artikel 92a, welk
voorstel tot aanvulling binnenkort
door Uwe Kamer zal worden behan
deld, ernstig te betreuren zou zijn,
omdat die aanvulling althans in den
door de Regeering voorgestelden vorm
aan ernstige bedenking onderhevig is
dat genoemde aanvulling inderdaad
niets anders dan een gelegenheids-
voorstel is, omdat anders hel Crimi
neel Wetboek voor de Landmacht
evenzeer zou zyn voorgesteld te
wyzigen
dat dit gelegenheidsvoorstel uit
sluitend en geheel het gevolg is van
in Mei j.1. te Soerabaja plaats gehad
hebbende demonstraties onder het
Marine-personeel, en dus als gevolg
van een zeer incidenteel geval, onder
zeer abnormale omstandigheden te
voorschyn gekomen;
dat de aanvulling van het C. W. W.
met art. 92a geenszins beteekent
eene vervroegde invoering van de
artikelen 108 en 110 van het in 1903
vastgestelde Militair Wetboek van
Strafrecht, omdat bovenbedoeld arti
kel aan deze 2 artikelen juist een
zeer ongemotiveerde uitbreiding geeft,
waardoor het recht van vereeniging
en vergadering groot gevaar loopt;
dat feiten, als zich te Soerabaja
hebben voorgedaan, disciplinair zwaar
genoeg kunnen worden gestraft en
het allerminst noodzakelijk is, om
tot een massa ontslag over te gaan,
zooals is geschied;
redeneD, waarom adressant Uwe
Kamer ernstig verzoekt, deze aan
vulling to willen verwerpen of min
stens de in nevensgaande Memorie
van Toelichting aangegeven zinsnede
er in op te nemen.
In de Memorie van Toelichting
worden de art. 108 en 110 van het
Militair Strafwetboek, handelend over
samenrotting, besproken.
Terwyi, zoo zegt de Memorie, het
voorgestelde art. 92a gewoon samen
rotten om in vereeniging hun plicht
te verzaken, geiykgesteld wordt met
militair oproer, wordt men in art.
108 M. W. S. pas schuldig aan dit
misdryf geacht, indien het tot feite
lijkheden komt.
Indien het Regeeringsvoorstel dus
niet meer beteekent dan eene ver
vroegde invoering van artikel 108
M. W. 8., dan zal wel degeiyk het
artikel aldus moeten luiden
Wanneer buiten de gevallen in
de voorafgaande artikelon van
dezen titel bedoeld, vyf of meer
schepelingen samenrotten, om in
vereeniging hun plicht te verzaken,
worden zy, indien het tot eenige
feitelijkheid of bedreiging daarmee
is gekomen, behoudens, enz.
Of, indien alleen aan art. 110 is
gedacht, dan zou er in genoemd art.
92a C. W. W. in plaats van „om in
vereeniging hun plicht te verzaken",
moeten staan „tot militair oproer",
Zooals thans het artikel is voor
gesteld, levert het voor de meest
vreedzame vergadering van schepe
lingen altijd gevaar op.
Inbraak.
De inbrekersbende, dio in den
laatsten tyd Amsterdam onveilig
maakte, is Zaterdagnacht weder bezig
geweest.
Toen de conciërge van perceel
Singel 330, die tweehoog in dat per
ceel woont, Zaterdagmorgen te half
zeven haar zoon uitliet, bemerkte zy
onraad. De ketting bevond zich niet
meer op de straatdeur, ofschoon deze
deur nog wel op het nachtslot was.
Bovendien was in het benedenhuis,
waarin het kantoor gevestigd ia vau
de boekhandelaars P. N. van Kampeu
en Zoon, een deur gesloten, die
anders open was om de conciërge
in de gelegenheid te stellen de tele-
phoon te hooren. In het kantoor zelf
was aan de atraatzyde een der beide
ramen, dat hetwelk het dichtst bij
de hooge stoep is, opeugoschroven.
En in het kantoor was de brandkast
(een kast van kleine afmetingen)
opengebroken. Het slot was er blijk
baar uitgeboord.
De politie werd gewaarschuwd en
stelde een nauwkeurig onderzoekin.
Daarbij pleek dat uit de brandkast
een bedrag vsd f700 ïi 1800 aan
bankpapier en een zeer aanzieniyk
bedrag aan effecten was verdwenen.
De waarde der effecten moet tusschen
de f20,000 en f30,000 bedragen.
Vermoedeiyk zyn de dieven binnen
gekomen door op de belendende
schutting te klauteren. Van die schut
ting konden de inbrekers vry ge
makkelijk het raam van het beneden
huis, dat het verst van de straatdeur
gelegen is, bereiken en dit open
schuiven. Doordat het perceel eenigs-
verzakt is (het is gestut in verband
met de slooping van de perceeien er
naast) sloot dit raam vermoedeltjk
niet goed. Na binnen hun misdadige
werkzaamheden verricht te hebben,
waarby ze voor grootere veiligheid de
binnendeur van het kantoor sloten,
hebben de dieven vermoedelyk eerst
getrachtdoor de straatdeur het perceel
te verlaten. Daarbij hebben zij dan
den ketting van de deur verwyderd,
doch bemerkt dat deze op het
nachtslot was. Daarop (aldus de ver
onderstelling der politie) hebben de
dieven het perceel verlaten door het
raam, dat het dichtst by de stoep
ligt en dat, zooals gezegd, openstond.
Omtrent de daders ontbreekt elk
spoor.
moeder de vrouw afdragen. Zyn gezin
bestaal verder uit 4 kinderen. Dit is
een gemiddeld gezin (zie daaromtrent
„Onderzoekingen over de volksvoe
ding in de gemeente Utrecht") van
dr. J. J. R. Moquette).
Het rekensommetje in het verslag
van die vergadering mag misschien
theoretisch juist, zyn iedere huisvrouw
weet dat dit met de praktijk ten eenen
male in stryd is.
Om by myn buisgezin te biyven,
geeft myn vrouw buiten de voeding
wekelyka uit:
Aan huishuur f 2.50, schoolgeld
f 0.26, belasting f 0.20, fondsen f 0.30,
vuur, licht en bewassching geou 50
cent maar f 1.60, f 0.75 voor kloeding
en linnenkast is misschien genoeg
voor reparatie, maar dat mag alleen
niet berekend worden.
De uitgaaf is minstens te stellen
voor man en vrouw op f 75.— per
jaar en voor 4 kinderen idem. Dus
totaal op f160, dus f 8.— per week. Dus
voor schoenreparatie en vernieuwing,
boveu- en onderkleeding en verdere
huishoudelijke benoodigdheden niets.
Dus totaal uitgaaf per week, buiten
de voeding f 7.26.
Er bl|jft dus over voor voeding f 4.64
per week. Dan rekenen wij niets
voor eventueele gevalleD, als:ziekte,
een enkele versnapering voor de kin
deren, noch voor den man, noch voor
de vrouw.
Wordt dus aangenomen, dat elk
huiegezin, een model inrichting is,
waar men nooit ziek is, nooit een
V» cent uitgeeft, of het is voor nood
zakelijk levensonderhoud, dan moet
getracht worden om van f 4.64 in de
week een gezin in het leven te houden.
Dat daarby in de praktyk niets of
laten wy zeggen, zeer weinig van de
overigens zeer behartigenswaardige
wenschen van dr. v. d. V. terecht
komt, laat zich goed begrypen.
En wat wy dan ook gemerkt heb
ben in het verslag van deze verga
dering, is dat deze dr. vergeten heeft
erop te wyzeD, dat mede en vooral
een der beste maatregelen ter bestrij
ding van het t.b.c. vraagstuk is, dat
het levenspeil van de massa van ons,
f 12.— gasten, verhoogd wordt. Want
is f 12.— volgons dezen dr. in normale
omstandigheden voldoende, om een
zoodanig theoretisch levensonder
houd van een gezin mogeiyk te doen
zyn, in deze abnormale omstand'g
heden is dit geheel onvoldoende.
Maar bovendien heeft reeds bet
onderzoek van dr. J. J. R. Moquette
in 1906 naar wy vermeenon gehou
den in de gemeente Utrecht (in na
volging van buitenlandsche collega's
van dien dekter) uitgewezen, dat een
hierboven genoemd gezin minstens
f 15.— per week inkomen moest
hebben. En ook dan moesten het
vrijwel modelinrichtingen zijn.
Neemt men nu in aanmerkiDg, dat
sinds 1906 alle benoodigdheden vcor
onderhoud zyn gestegen, zelfs buiten
deze abnormale prijsstijging, dan
blijkt daar ons inziens uit, dat geheel
dat geschoolmeester over de beste
wyze om in het onderhoud te voor
zien van nul en geener waarde is en
bovendien daardoor een krachtige
aandrang om de iDkomsten voor de
massa te vergrooten, als middel om
de t,b.c. te Imtryden, wordt in den
weg getreden.
Want juist het feit, dat deze dokier
aanhaalt van het front, waar de ge
ledon ellende zoowel gegoeden als de
overigen aantast is een bewijs, dat
het een ziekte is, die uit ellende, voort
spru.it. Helpt dan ook het ellende
bestaan van twaalf guldens gasten te
verbeteren en gy doet moor in de
richting van de t.b.c. bestrydiDg dan
allo doktoren en consultatie bureaux
te zamen, want ge werkt aan de
voorkoming der ziekte.
Mynheer de Redacteur, nog verder
in te gaan op de voorstelling, hoe
het benoodigde bedrag voor do voe
ding volgens dokter v. d. V. uit f 7.50
bestaande, wordt gevonden, komt 003
overbodig voor, hoewel daarvan nog
het noodige te zeggen zou zyn.
Wy bemerken, dat wy daardoor te
veel van uw plaatsruimto zouden
vergen.
Met onzen dank voor de plaatsing,
Hoogachtend, X
INGEZONDEN.
Esn twaalf gulden gast an da
T.B.C. bastrljding.
Met verbazing en ergernis, las ik in
de courant van Donderdag 9Nov.jl,
het verslag over de lezing in „Casino"
Tuberculosebestry ding".
Dat dr. v. d. Voo uit den Haag heel
goed weet hoe de t.b.c. bestreden moet
worden is buiten twyfel, ook dat het
van zeer veel belang is om deze ge
vreesde ziekte te bestryden, geef ik
gaarne toe. Ik neem dus aan dat dr.
v. d. V. op zyn terrein goed thuis is
tenminste daarmede beter op de hoogte
is, dan met de verdeeling van f 12.
huishoudgeld.
Het ware dan ook beter geweest
als dr. v. d. V. dit terreiD, waar menig
huismoeder paf voor staat, buiten
bespreking had gelaten. Want f7.50
voor voeding, was dat eens waar dat
daarover te beschikken was geweest,
dan was er geen vuiltje aan de lucht.
Ondergeteekende heeft het twyfel-
achtig genoegen om tot degenen te
behooren welke wekelyka f 12.- aan
Ingezonden mededeeling.
Ontmoediging helpt niet.
Het is geen wonder, dat vrouwen
by tydea moedeloos worden. Zy zyn
zoo verdiept in het welvaren van
anderen, de zorgen voor de familie
en het geluk van het eigen huis, dat
haar eigen gezondheid vaak verwaar
loosd wordt.
Als rugpijn, waterstoornissen, ze
nuwachtigheid, of verlies aan ge
wicht hieruit voortvloeien, toont dit
aan dat de nieren aan het verzwak
ken zyn en dat urinezuur zich in het
lichaam ophoopt. Men dient te beden
ken, dat dan verdere verwaarloozing
kan leiden tofrheumatiek, ischias,
niergruis of -steen, ontstoken niereu
en blaas, of tot graden van ongenees
lijke nierziekte.
Ontmoediging dient tot niets. Geniet
liever meer frissche lucht en slaap.
Verlicht zoo mogelijk uw werk. Neem
slechts licht verteerbaar, gezond voed
sel, met genoegzaam melk, genoeg
zaam water, maar geen onnoodigo
opwekkende middelen, en versterk
de nieren door een kuur met Foster's
Rugpyn Nieren Pillen. Dit genees
middel herstelt de werkzaamheid van
alle urineorganen, zuivert het bloed en
doet een nieuw levenstijdperk voor u
beginnen.
Mannen zoowel als vrouwen onder
vinden nut van Foster's Pillen, want
deze bevatten de zuiverste beatand-
deelen uitsluitend voor nier- en blaas-
kwalen.
De echte Foster's Rugpyn Nieren
Pillen, kenbaar aan het handelsmerk
(de man met zyn handen in de len
denen) op het etiket, zyn to den Helder
verkrijgt), by Alb. ten Klooster, Kei-
zerstr. 98. Toezending geschiedt franco
na ontv. v. postwissel k f 1.75 p. doos
of 10 p. zes doozen. (46)