LDERSCHE COURANT No. 4700 DONDERDAG 10 NOVEMBER 1916 44e JAARGANG fflP Dg abonnementsprijs van de „Holdorscho Courant" Is thans per kwartaal In de stad 75 cent, franco per post ft. Heldersche Winkelweek. Een nieuw woord voor onze ge meente, waarvan echter de betee- kenis uit hetgeen wy daarover reeds schreven wel zal begrepen zijn- Een étalage-wedstryd eigenlijk, maar wat broeder opgevat. 't Verheugt ons werkelijk dat men in onze plaats daartoe eens het initiatief heeft genomen. Zoo af en toe ziet men hier en daar. wol eens een mooie uitstalling nu zal dat meer algemeen zyn. De tyd is goed gekozen, de tyd waarin veel gekocht wordt naar oud-Hollandsche gewoonte, de Sint- Nicolaastjjd. In Hildebrands tijd waren de bakkerswinkels het groote aan- trekkingspunt - in onzen tegen- woordigen tyd zijn het die niet alleen meer. "Wel worden in dien tijd het meest galanterieën gekocht, doch waarom zouden we ons daartoe beperken? We kunnen het „veld onzer keuze" wel eens wat uit breiden het nuttige nog meer met het aangename vereenigen. „Aensien doet ghedencken" luidde het spreekwoord in den ouden tijd. Dat willen onze winke liers gaan toepassen met tweeërlei doel. Eerstens om zich zeiven, twee dons om het publiek. Een handelsman, die zyn waren aardig, aanlokkelijk weet uit te stallen, heeft wat voor op hem, die dat niet doet. Als op een boorenkoopdag in sommige streken van ons land het vee verkocht wordt moet ge eens zien hoe de knechten dagen te voren reeds poetsen en wrijven, roskammen en vlechten om paarden en koeien mooi te maken. Zoo'n goed onder handen genomen beestje komt voordeelig uit. En brengt allicht een tientje meer op. En als de winkelier zyn uitstal kast en wat er in staat, in aange- namen vorm, met smaak geschikt aan het publiek weet voor te stellen, is dat in zijn voordeel. De koopman op het Arastelveld zegt het immers: als de kettingen die ik verkoop keurig uitgemonsterd lagen in de winkelkast in de Kal verstraat, betaalde je er met pleizier het dubbele voor. Het oog moet ook wat hebben;, de kleeren maken do man." En nu zullen onze winke liers eens hun best gaan doen om te laten zien wat ze hebben. Want ook dat weet men niet altyd. Wilt ge een voorbeeld? 'k Had een nieuwe jas en mijn jongste dochter vond dat een monogram in zijden letters daarin zoo mooi zou staan. Ze wou er een borduren Wou zeg ik. Ze rekende zoo eens na wat 't kosten zou. Daar kom ik in een winkel waar die dingen juist op de toonbank lagen. Zoo pas had een klant er een gekocht. Hé -rzeg ik: wat kosten die dingen? De winkelier noemde den prys. Die was warem pel lager dan de ingrediënten rayn dochter zouden hebben gekost. Als goed huisvader vertel ik dat tegen mijn vrouw. Nog geen drie dagen later stond in myn jas een keurig monogram. Ge begrygt al lezer, waar het vandaan kwam. En toch had ik die dingen hier nooit ge ëtaleerd gezien. Onze winkeliers gaan dus laten zien wat ze zoo al hebben en zullen dat doen op smaakvolle wyze. 't Kost er geen cent meer om en wy, publiek, wij koopen die dingen als we er zin in hebben omdat ze ons aanlokken. De reclame is in onzen tyd een macht geworden. Dat hebben de winkeliers begrepen. En ze. doen er hun voordeel mee. En daar wordt nog iets mee bereikt. Wy Hollanders 't is al meer gezegd hebben de eigen aardigheid, dat we al .wat van buiten komt, mooier vinden dan wat we zoo vlak by de deur kunnen krijgen. Hoort men niet vaak„Ja voor zulke dingen moet men in Amster dam zijn?" Eilieve, waarom? Zyn de bedrjjfsonkosten, die toch ook door den kooper moeten be taald worden, dkar lager dan hier? We weten wel beter. Zoo'n winkelweek is vaak een lust der oogen. En de meest alledaagsche zaken, wanneer ze op aardige wjjze, hoe eenvoudig ook, uitgestald zijn, trekken de aandacht en lokken uit tot koopen. We weten een winkeltje, een eenvoudige zaak slechts, die we niet noemen om geen bevoorrech ting te maken, waar we dikwijls opmerkten dat de voorbijgangers met welgevallen de étalage be zichtigen. De man verzorgt zijn uitstalling mot liefde, dat voelt het publiek by intuitie. Meent ge niet dat deze handels man door zyn étalage een voor sprong heeft op zijn concurrent, die er niets van maakt? Een week of wat geleden hebben we dc Alkmaarsche winkelweek gezien. En dadelijk hebben we egd: Kijk, dat moesten ze nu by ons ook eens doen. En 't zal nu ook gebeuren hebben we gelezen. Bravo. Laten onze Heldersche winkeliers eens toonen wat ze kunnen. Wy durven voorspellen dat het publiek er een extra uitgang voor over zal hebben. En dat het, ook voor onze om geving, den indruk zal brengen dat we waarlijk niet naar elders behoeven te gaan om te koopen. Onze winkeliers in alle branches zyn piender genoeg om te begrijpen dat ze nu een goede gelegenheid hebben om het publiek te laten zien dat onze Helder werkelijk niet vóór andere plaatsen hoeft onder te doen, en dat een goed gedachtereclame bet publiek tot gemakkelijker koopen brengt. Het 1 is nu eenmaal rond. DE OORLOG. De legerberichten van 13 en 14 November. Van het Westelijk front. Aan weerszijden van de Ancre heb ben de Eugelschen voordeelen bevoch ten. Naar hot Eugelsche communiqué van den 13en meldt drongen zU op een front van 5 mijl breedte in de Duit- scbe stellingen door. De geducht ver sterkte dorpen St. Pierre Divion en Beaumont Hamel werden genomen. De Duitóchers leden zware verliezen. Is werden 3300 man gevangen genomen. Een later bericht, d.d. 14 dezer geeft aan dat de vorderingen voortgezet werden tot aan de buiten- en van Beaucourt a. d. Ancre. Het aantal gevangenen steeg tot 400Ö. De strijd wordt voortgezet. De berichten van het Fransche front geven den toestand als onveranderd aan. In de mededeeling van Duitsche zijue wordt de aau de Ancre onder vonden tegenslag erkend. Het bericht hieromtrent luidt: Aan beide zijden van de Ancre speelden zich Zondag verbitterde gevechten af. Door con centrisch vuur van het zwaarste ka liber voorbereid, volgden tegen onze in den hoek Daar hot Zuidwesten vooruitspringendestellingenkracbtige aanvallen van de Eogelschen, waarbij het den vijand onder aanmerkelijke offers gelukte, ons uit Beaumont- Hamel en St. Pierro Divion, mot de terzijde daarvan aansluitende linies, naar de voorbereide grendelstelling terug te dringen. De hardnekkige verdediging berok kende ook ons aanmerkelijke verliezen. Op andere plaatsen van het Accre- front van ten O. van Hébuterne tot ten Z. van Qrandcourt zijn de Eügel schen, waar zy binnengedrongen waren, door nieuwe tegenaanvallen van onze infanterie verdreven. Verder meldt het bericht het af slaan van aanval Ion der Franschen bij Saillise). Naar dd. 14 dezer uit Londen wordt gemeld, beschouwt men het jongste succes der Eugolschen al3 een strate gisch zeer belangrijke gebeurtenis. Het gevolg van de overwinning is, dat de uitspringende stolling, die de Duitscbers tot dusver by Beaucourt bezet hielden, in handen der Eugel schen is overgegaan, waardoor zij in staat zijn hun krijgsverrichtingen op een vrij breed front voort te zetten. De infanterie. die door Beaumont- Hamel eu St. Pierre Divion is heen gedrongen, golft nu om Serre (31/, K.M. ten N.0. van Beaumont Hamel) hoen. Aan de „Daily News" wordt gemeld, dat ook ten W. van Serre belangrijke loopgraven werden bezet. Van het Oostenrijksch-Ita- liaansche front. Van beide zijden wordt melding gemaakt van bedrijvigheid der vlieg- tuig-afdeelingen en van artillerie gevechten. Verder geeft het Italiaansche com muniqué van den 14en nog aan, dat op den KarBt eenige plaatselijke voor deelen werden behaald. Een mortier en bomwerpers met munitie werden buit gemaakt. Vijandelijke aanvallen op Pomano, Vermigliano en Doberdo werden af- Van het Oostelijk front. Naar dd. 14 dezer van Duitsche zijde wordt gemeld, werden Russische afdeelingen ten N.0. van Jacobeny verdreven. In het Gyergyo gebergte gingen de centralen tot den aanval over, waardoor de Russen tot wijken gedwongen werden. Ook ten Z. van Gyergyo gingen zij vooruit, niettegen staande den hardnekkigen tegenstand der Russen. Kleine gevechten hadden plaats aan beide zijden van het Oituz dal. Aan het Zuidelijk front van Zeven bergen nemen de gevechten een voor de Duitschers en Oostenrijkers gun- stigen loop. Verscheidene honderden gevangenen werden gemaakt, waar van alleen ten Z. van den Rooden Torenpas 6 officieren en 650 man. Het Oostenrljksche bericht geeft aan dat het aantal hier gemaakte gevan genen in de twee laatste dagen (12 en 13 Nov.) 1000 bedroeg. Verder werden 1 kanon en 1 machinegeweer ingeleverd. Bfi Orsowa ia de rechteroever van de Cerna van vijanden gezuiverd. In het Russische communiqué van den 14on wordt gemeld dat aanvallen der centralen In de dalen der rivieren Trotus, Oituz en Tirguluis afgeslagen werden. In het Olt-dal werden de Roemeenache afdeelingen tot wijken gedwongen. In het Jiul-dal ging het dorp Bumbesti veiloren. Het Roemeensche. bericht geeft aan dat bij de tegenaanvallen in het Trotus- en Uzul-oal 2 officieren en 81 man gevangen genomen en 3 machinegeweren werden veroverd. Omtrent het gevecht in het Olt-dal zegt het bericht dat de strijd met groote verbittering werd gevoerd. Herhaaldelijk gingen de stellingen in andere handen over. Ten slotte slaag den de Centralen er in, door aanvoer van munitie en overmachtige afdee lingen, de stellingen te bezetten. Een bericht uit Sofia aan de „Köln. Volksztg" meldt, dat by de verovering van Constanza in handen der Cen tralen zyn g8vallen80.000 ton petro leum, 27.000 ton benzine, 17.000 ton minerale olie, reusachtige hoeveel heden graau, suiker en koffie, genoeg om h6t Dobroedzja-leger en de be volking veis maanden lang te voor zien. Van het Macedonische front. Het Duitsche logerbericht van den 14en meldt schermutselingen in de streek van Koritza. In de vlakte van Monaatir en ten N./van de Tserna duren de gevechten voort. Naar uit Sofia aan de „Köln. Voiks- zeit." wordt gemeld, hervatte Sarrail den 12en het offensief. De Duitsch Bulgaarsche rechter vleugel is ondanks 16 uur rofielvuur en een daarop gevolgden forschen aanval ongeschokt. De hoofdlinie is ongerept en de bloedige verliezen van den vyand staan in geen ver- houdiug tot de winst van een voor uitgeschoven stelling by het. dorp Polog. Of Sarrail het offensief zal voortzetten, hangt af van de moge lijkheid om de zware verliezen van zijn leger aan te vullen. De duikboot- on mijnoorlog. Een bericht uit Christiania meldt, dat de navolgende Noorsche schepen in den grond werden geboord„Cam- ma" (1764 ton), Tripel (4638 ton) en „Forsdalen" (2835 ton). De beman ningen werden gered. De Noorsche oorlogsverzekering verliest hierdoor 9J millioen kronen. Engelscheberichton maken melding van het in den grond boren van de he stoomschepen „Corinth" (3669 toD) en „Bernicia" (3355 ton), van de vlsschersschepou „Our Boys" eu „Supers". Het EDgelsche stoomschip „Petraleine" werd door de bemanning verlaten. Van Duitsche z(jde wordt nog edegedeeld dat het Italiaausche stoomschip „Mudros" (8157ton)vroe ger bahoorende aan 'de Duitsche Levant lija en het Italiaansche zeil schip „Giovanni Anteri Beretia" (223 ton) in den grond werden geboord. Uit Parijs wordt gemeld, dat Fro- derick Curtisa, de kapitein van het in den grond geboorde Amerikaansche s.s. „Columbian" met de bemanning in jammerlijken toestand teCorunna s aangekomen. H(j had 6 dagen aan boord van de duikboot vertoefd. Toen hy daar aau boord kwam trof hy er de kapiteins van hot Engelsche s.s. Setonia" en van het Noorsche-stoom- schip „Balto". Na hem kwam de kapitein van het Noorsche stoomschip .Fordalo". Den 9en Nov. hibld de duikboot het Zweedsche stoomschip „Varing" aan en beval den gezagvoeder de kapiteins aan land te zetten. Russisch slagschip vergaan. Naar uit Kopenhagen d.d. 14 dezer wordt gemeld, bevatten aldaar ont vangen Russische couranten de vol gende mededeeling van den Russi schen Marinestaf: Den 20steD October, 's ochtends om 7 uur, brak aan boord van bet Rus sische slagschip „Imperatritza Maria" brand uit, hetgeen een ontploffing teweeg bracht. De brand was ontstaan in de petro- leumreservoirs en greep, trots do zelfopofferende blusscbingspogingen van officieren en manschappen, om zich heen en bereikte de munitie- bergplaatsen. Het schip zonk en vier officieren en 145 man verdronken. Bovendien stierven 64 man aan brandwonden. Het scbip ligt in ondiep water op de reede van Sebastopol. Men hoopt, het te kunnen lichten. (In ons vorig nr. namen wij een Bulgaarscb bericht op waarin gemold werd dat het Bchip op een myn ge- loopen en gezonken was. Dit zou zyn verteld door een machinist die op de Bulgaarsche kust aan land ge komen was. Arbeidsplicht in Dultschland. Naar het „Berl. Tageblatt" van welingelichte zyde verneemt, is een wetsontwerp in voorbereiding, dat de formeele grondslagen zal leggen voor de oorlogsny verheid in den vorm van arbeidsplicht. Byzonderbeden over de wijze waarop deze „onvoorwaardelyk noodzakeiyke maatregel" zal uitge voerd worden, staan nog niet vast. Het wetsontwerp zal vermoedelijk dezer dagen by den Bondsraad in komen. „Dwang in den eigeniyken zin zal niet uitgeoefend wordenzoo veel mogeljjk zullen vrijwillig, zonder ruwe inmenging, en vooral met ont zien van de productie, de noodige werkkrachten verschaft worden. Men is natuuriyk niet van plan, om het inkomen van de arbeiders eenigszins te besnoeien, en vrouwen zullen slechts indirect te werkgeBteld wor den, d.w.z. ter vervanging van manne- ïyke arbeiders die oorlogadienst ten doen. By alle vraagstukken zullen ook vertegenwoordigers van de ar beiders geraadpleegd worden. Verdpr bevestigt het „Bel. Tage blatt" dat het plan bestaat, om binnen kort de gedachtenwisseling over de oorlogsdoeleinden in Duitscbland vrij- te laten. Dit zou dan gebeuren tege ïyk met een verzachting van de cen suur. Het blad teekent hierby aan, dat Ingezonden Mededeeling. de grootste moeilykbeid niet in de mobilisatie, maar in de verdeeling der arbeidskrachten zal liggen vooral zullen deze moeiiykheden zich voor doen als ook op de vrouwen dwang wordt uitgeoefend. De vrouwen'" zullen er zeer sterk op letten hoe andere vrouwen te werk gesteld worden. En als dan biykt, dat prinses X., de landheersdochter T. en de Kommerzienrat3dochter Z. slechts op het een of andere weldadigheids- bureau of by een oorlogsmaatschappij gastrollen vervulden, zouden degenen die zich benadeeld achten, niet stil biyven. Het wetsontwerp zal licht moeten ontsteken over de vraag, wat de „indirecte" dwang voor vrouwen ter vervanging Van manneiyke ar beiders in oorlogsdienst te boteekenen hqeft. Do „Vorw&rts" noemt het voor nemen om de Duitsche burgerlyke bevolking arbeidsplicht, op te leggen, een omverwerping van de bestaande toestanden op arbeidsgebied. Het departement van biDnenlandsche za ken is op het oogenblik bezig met de uitwerking van het wetsontwerp, dat binnenkort aan don Bondsraad zal worden voorgelegd en waarover dan de Ryksdag de beslissing zal vellen. Na oen overzicht van den ver- moedelyken inhoud van het ontwerp, dat, naar het heet, de vrouwen buiten spel zal laten en alleen de mannelijke bevolking tot 60 (anderen zeggen tot 65) jaar arbeidsd wang zal opleggen, waarschuwt de Vorwlrts tegen een overhaasten „sprong iu het duister". ArbeidsdwaDg voor leegloopers heeft de warme instemming van de Vor- warts, maar voor arbeiders zal de. zaak, naar 't blad vreest, neerkomen op dwang om bepaald werk te ver richten, ook wanneer het minder loonend is dan het werk, waarmee de betrokkene thans zyn brood ver dient. Zulk een dwang mag zogt het blad niet voorkomen, zonder dat de betrokkenen gelegenheid tot beroep openstaat. Uit Dultschland. Men schryft aan de „N. R. Ct.": Maandag zyn in Rijnland alle 18- jarigen tot den werkelijken dienst opgeroepen. Zy moesten zich Donder dag ter iniyving aanmelden. Een protest «an den Paus. Uit Rome wordt dd. 14 dezer ge meld, dat men in Vatic&ansche krin gen weldra een Dota verwacht van den Paus, waariu hy krachtig zal protesteeren tegen do maatregelen, door de Duitsche overheid tegen de Belgische bevolking genomen. Naar de (Engelsche) „Daily Chro nicle" verneemt, zou de nota worden ingediend door deu Paus, Spanje en de Vereenigde Staten. Oa Versenlgds Statan an Mexico. Uit New-York werd aan de „Daily Telegraph" gemeld, dat Carranza zijn nadiukkeiyken eisch om de Ameri kaansche iroepen uit Mexico terug te trekken, heeft herhaald. Als de Ver. Staten weigeren aan dieu eisch te voldoen, hebben de MexicaansChe afgevaardigden, die te Washington zyn om te trachten een vergelyktot stand t.e brengen, opdracht om on middellijk te vertrekken. De toestand wordt nog verergerd door nieuwe troebelen in Mexico, waardoor Amerika3n3cne burgers en Europeesch eigendom gevaar loopen, en door een pogiDg van Villa's ban dieten om den Amerikaanschen gene raal te vermoorden. Carranza zegt dat by deregeering te WasbiDgton beeft beloofd haar tot den verkiezingsdag tyd te laten om de troepen terug te trekken en du deze er nog zijn, eischen Mexico's territoriale integriteit een ferm optreden i de indringers. De Maandag te IJmu'den binnen gekomen zeillogger IJ.M. 217 (Ewald) rapporteerde een myn in de netten te hebben opgehaald. Uit vrees dat deze mijn tot ontploffing zou komen besloot men de geheele vleet te kappen, waardoor men echter genood zaakt werd zonder vangst naar IJmui- den terug te beeren. Aangehouden poet. Een vertraagd draadloos Wolff-tele- gram van 6 dezer uit New-York luidt: De „Associated Press" verneemt uit Manilla, dat het Nederlandsche stoomschip Karimoen (van de Mij. „Nederland"), daar van Java binnen geloopen, heeft meegedeeld, dat een Engelsche kruiser bot by Borneo heeft aangehouden en 13 postzakken heeft weggenomen, waarvan 3 met de post voor 'Manilla. Da „Koningin Regentes". Dinsdagmiddag zijn te Vlissingen ongeveer 20 passagiers van de mail boot „Koningin Regentes" aange komen. Uit huone mededeelingen bleek, dat het schip, dat om 6 uur de haven van Vlissingen had verlaten, te half 8 werd aangehouden. Eerst werdeu ge watervliegtuigen waargeno men, van waaruit seinen werden ge- m, waarop na korten tyd een Duitsche onderzeeër aan de opper vlakte verscheen. De eerste stuurman begaf zich daarop met de noodige papieren naar den onderzeeör, waarop de order kwam naar Zeebrugge op te stoomen. Toen verschenen twee Hollandsche torpedobooten, welke langszij van den onderzeeör kwamen. De onderhandelingen tuaschen de Hollandsche en Duitsche comman danten duurden geruimen tyd, doch ten slotte vertrokken de Nederland sche torpedobooten en werd de reis naar Zeebrugge voortgezet. Een half uur vöor Zeebrugge kwamen twee leden van de Duitsche marine aan boord, teneinde de mailboot door het mynenveld te brengen. Toen kwamen ook twee Duitsche torpedobooten aangestoomd, die de mailboot verder escorteerden. De Duitsche vlag werd geheschen, terwyi d« Hollandsche vlag ook nog van het schip wapperde. Zoo werd Zeebrugge binnengestoomd. By aankomst te Zeebrugge werden alle scheepspapieren eu die van de passagiers nagezien. 81 mannelijke passagiers werden van boord gehaald. Het bleek, dat drie passagiers zich verborgen hadden. Deze kwamen echter later te voorschyn. Het ge heele Bchip werd verder nauwkeurig onderzocht. Tot Maandagmorgen 8 uur bleven bemanning en passagiers aan boord. Daarna vertrokken zij per trein naar Brugge. Van het schip woeien toen 2 Duitsche vlaggen. Aan boord bleveD de kapitein, de le machinist en 2 stewards. De passagiers gingen van Brugge door naar Gent en vandaar naar Antwerpen. Van 9 uur 's avonds tot halftwaalf stond men ver buiten Antwerpen. Daarua reed men jioor tot aan het Centraalstation. Hier moest men in den trein of op matras sen in de wachtkamers overnachten. De bemanning waS te Brugge achter gebleven. Volgens een bericht uit Vlissingen werd waargenomen, dat het schip, hetwelk aanvankelijk aan de pier te Zeebrugge lag, zich Dinsdag op stoom voor de haven bevond. BINNENLAND. Onlusten in Palembang. (Officieel). Bij het departement van Koloniën is het volgende bericht van den gouverneur generaal van Neder- landsch Indiö ontvangen Da resident van Palembang keerde terug van een expeditietocht in een groot deel van zyn gewest. De houding van de hoofden en de bevol king in het bijzonder te Ra was, was onberispelijk. De politieke toestand is, dank zy doelmatige patrouilleerin gen zeer bevredigend. Het afslaan van den aanval op Soeroelangoen heeft 'lerwege een diepen indruk gemaakt. Het verzet is geëindigd met de uitlevering door de bevolking van den rebelSatosdjota met zyne volgelingen. Het verzet te Tanahreah is eveneens feiteiyk gebroken. Tlmor. (Officieel). Biykons telegrafisch richt van den gouverneur-generaal van Ned.-Indiö heeft deu Isten dezer tusschen de Nederlandsche en Portu- geesche overheden op het eiland Timor de wederzydsche overdracht plaats gehad van de landschappen, bedoeld in de artikelen 1 en 2 van het met Portugal gesloten grensver drag van 1904. Het landschap Mau catar is derhalve overgegaan in Portugeesche handen, terwijl de Ned.- Indische regeering do landschappen Noimoeti, Tahakay en Tamiru Ailala heeft overgenomen. Mijnen. Op den Noordoosthoek van Vlieland is een miju aangespoeld van groot mode), vermoedeiyk een Engelsche, met twee voelarmen. Een tweede dreef in het Stortomelk. bepalingen, welke volgens het gel dende zeerecht by geconvoyeerde schepen moeten worden in acht ge nomen en zou de duikboot-comman dant na een persooniyke enquête aan den commandant van onze schepen hebben moeten bewijzen, dat het opbrengen van de mailboot gerecht vaardigd was. Met ongeduld wachten wy omtrent een en ander de inlichtingen, die van regeeringswege wel niet achterwege zullen blyven. Valsche guldens. To Doetitichem zyn valsche guldens uitgegeven. Zy zyn zoer goed nago- maakt (zelfs het randschrift ontbreekt niet) en dragen het jaartal 1914. De klank is slechthet gebruikte metaal is weeker. De „Nieuwe Crt." schryft, na het Wolff-bericht te hebben aangehaald, dat aan boord van de „Batavier VI" contrabande zou zijn geweest, waar door een rechtsgrond voor de opbren ging aanwezig is „Met de mailboot van de Zeeland staat het anders. De maatschappij vervoert geen goederendit is alge meen bekend en het schip kan dus niet naar Zeebrugge opgebracht zyn op vermoeden van contrabande. Het vervoerde o. m. personen (Belgen en Eogelschen) behoorende tot tegen Duitschland ooi log voeren do natiën, maar het is op dien grond niet voor opbrenging resp. inbeslagneming vat baar, tenzy deze personen, met mede weten van directie of gezagvoerder, gedurende de reis, rechtstreeks medewerken aan de operatifln van deu vijand". (Art. 45 der Londensche Zeerecht declaratie). Dat dit aan boord van de „Koningin Regentes" zou zijn geschied, moet uitgesloten worden geacht. Het blad merkt verder op, dat de Deutsche Prisenordnung bepaalt, dat persooo, deel uitmakende van de krijgsmacht van den vyand, die vonden wordt aan boord van een neutraal handelsvaartuig, krygsge-' vangen kan worden gemaakt. Het begrip „deel uitmakende van de krygsmacht van den vyand" is ruim genoeg om, vooral in de tegen woordige oorlogsomstandigheden, tot verschil van opvatting aanleiding te geven. Tot het opbrengen van een neutraal schip levert echter de aanwezigheid aan boord van zulke personen geen grond, enkel tot het krijgsgevangen ,maken. Het blad vestigt verder de aandacht op het feit, dat Nederlandsche marine vaartuigen by de opbrenging tegen woordig waren. Do commandanten hiervan hebben langdurig met de duikboobcouimandant van gedachten gewisseld, zoodat dus blykbaar van de zijde onzer autoriteiten tegen het opbrengen ernstig bezwaar zou zyn gemaakt. De vraag doet zich voor of, als er by onze marine voldoende reden be- Rtond om zicb tegen de opbrenging eerst te verzetten, vervolgens protesteeren, onze aanwezige oorlogs vaartuigen zich niet ter plaatse, waar de aanhoudiDg geschiedde, hadden kunnen stellen als konvooi van het Nederlandsche mailschip. In dit geval zou het onderzoek van de „Koningin Regentes" onderworpen zyn geweest aan de zeer beperkende TWEEDE KAMER. Vergadering van Dinsdag, van 14 Nov. De behandeling van-de wetsont werpen in zake de grondwetsher ziening wordt voortgezet.. Aan de orde is art. 81 met het daarop ingediende amendement-Eerdmans om de even redige vertegenwoordiging niet in do Grondwet voor te schrijven. De heer Eerdmans (u.1.,) verde digt zyn amendement aooro.a.opde geringe ervaring met de evenredige vertegenwoordiging te wyzen. De heer van I d s i n g a (c.-b.,) be- atrydt de argumenten, die voor evenre dige vertegenwoordiging zyn aange voerd. Het getal vind hy by de E. V. geen maatstaf, terwijl het getal by het meerderheidsstelsel wel een rol vervult, een zeer ondergeschikte rol. Spr. betoogt, dat de verkozenen by de E. V. geen door de kiezere ge wenschte candidaten behoeven te zyn. Het kwaad van het party wezen zal door 's ministers stelsel nog toe nemen. De amendementen Drioc zul len dat slechts in geringe mate temperen. Spr. zal stemmen voor het amen dement-Eerdmans Zonder hoofdelyke stemming wordt het voorstel van den voorzitter aan genomen, om artikel 192tebehande len vóór de additioneele artikelen. Daarna wordt voortgegaan met de behandeling van artikel 81. De heer de Geer (<x-h.,) licht een amendement toe, om de mogeiykbeid van meervoudig kiesrecht vast te leggen, waarby het meervoudig kies recht evenwel niet op maatschappn- lyken welstand zou mogen zyn ge grond. De heer Troelstra (s.d.a.p.) wenscht bet meervoudig stemrecht te zien uitgesloten. Algemeen kies recht en meervoudig stemrecht slui ten elkaar uit. 8pr. is van meening dat het artikel niet zonder nadere formuleering kan blyven. Spr. laat uit komen hoe de uit werking van het meervoudig kies recht in Belgiö met groote moeiiyk heden gepaard gaat en bevoordeeling der meergegoeden niet kan uitbiy ven. Het amendement de Geer kan sprekers bezwaren niet doen verdwynen. Bij aanneming van dit amendement zou telkens de kiesrecht agitatie opnieuw kunnen ontbranden, gelyk in Belgiö is geschied tot tweemaal toe, hetgeen zolfs beeft geleid tot een politieke werkstaking, 't Ware oen slag in 't aangezicht der arbeidersbeweging als een artikel werd aangenomen, dat niet den waarborg geeft voor alge meen kiesrecht, doch ruimte laat voor allerlei machinaties en geknutsel. De heer D r i o n (v. 1.) ia voor het amendement Troelstra. Hij zou dit evenwel willen wijzigen. Geen kiezer brengt by een verkiezing meer geldige emmen uit dan een ander. Da heer Van Idsinga (c.h beBtrydr. het amendement Troelatra. Hij kan niet inzien dat het stelsel niet zou passen in het evenredig kiesrecht. Do heer Loeff (r.k.) verklaart zich eveneens tegen het amendement Troelstra. Wat 't amendement-De Geer aan gaat, is het voor spr. zeer de vraag of het op die wijze geformuleerde wel in de Grondwet kan staan. Vol gens het ameudement zou iemand, stemmen uitbracht, één stem kunnen ontleenen aan den census. Da heer Marchand (v.d.) is ook tegen het meervoudig kiesrecht, Daardoor zou het verworpen kentee- ken kiesrecht opnieuw worden inge voerd. Werd het amendement-Troelstra verworpen of het amendement-De Geer aangenomen, dan zouden spr. en diens vrieaden ernstig overwegen of art. 80 nog wel waarde voor hen had. De hoer Sannes (s.d.a.p.) is van meening dat den wetgever door het. amendement Duymaer van Twist een omvangryke taak wordt opgelegd het scheppen van algomeene regelen voor exceptioneele gevallen waarin 't kiesrecht voor militairen wordt geschorst Naar sprekers meening verdient het amendement-Hugenholtz aanbe veling. Da heer Beu me r (a.r.) bestrijdt het denkbeeld om invoering van het meervoudig Kiesrecht in de toekomst onmogelyk te maken. De heer Duymaer van Twist (a.-r.) wijzigt zyu amendement dat het aldus luidt„De uitoefening van het kiesrecht kan door ons worden ge schorst iu tyden van oorlog of in gebieden die in staat van beleg verklaard". De Minister, de heer Cort van der Linden, zegt niet geconstateerd te hebben dat het meervoudig kies recht strydig is met de woorden van de grondwet, maar wel is het strydig met de bedoeling daar van. Ieder meervoudig kiesrecht be rust op welstand of geschiktheid. Ook strookt het niet met evonredige ver tegenwoordiging. Het amendement-Troelstra acht spr. overbodig, omdat meervoudig kiesrecht in stryd is met het stelsel van de Grondwet. Maar spr. heeft er geen bezwaar tegen. Spr. ontraadt verder de aanneming van het amendement Hugenholtz en zegt zich beter te kunnen vereenigen met het amendement Duymaer van Twist. Da heer Hugenholtz repliceert. Do vergadering wordt hierop ver daagd tot Woensdagmorgen. PLAATSELIJK NIEUWS. Volkszangavond. Na het succes van Dinsdagavond, gelooven wy wel te mogen consta- teeren, dat de volkszang in deze gemeente populair gaat wordeD. Waren op de eerste propaganda- avonden de aanwezigen te tellen, thans verdrongen zich reeds om 7 uur de menscben voor „Casino" om toegelaten te worden en lang voor uur was do zaal vol. Toch kwamen eeds maar weer bezoekers opdagen, en die trokken gcleideiyk naar de hoogere regionen. De liederenboebjes vlogen weg, en het was duidelijk, dat de animo groot was. Het kan ook wel niet anders of n dergelyke wyze van zingen valt in den smaak. Ten eerste kost het niets; ten tweede gaat het heel huise- ïyk en gemoedelyk toe. Men behoeft er zyn beste bullen niet voor aan te trekken; men kan zóo wegloopen en een uurtje gaan zingen. En dan, men is zelf actief, hoe harder men meedoet hoe beter. Het verheugt ons te zien, dat deze avonden in den smaak gaan vallen. Want juist om verhoogiDg van het waarop onze volkszang staat, iet der vereeniging te doen, en door het populariseeren van goede, pittige liedjes, weert men de slechte, minderwaardige producten, die thans nog te veel worden uitgegalmd. Toen om 8 uur do heer Brands do leidiDg nam, werd al aanstonds uit volle borst meegezongen. Daar door kwam de stemming er al gauw in, en die bleef den geheelen vorde ren avond. Het publiek had er aardig heid iu, en wilde weJ, dat de avond langer ware geweest. De wd. Voorzitter der afdeeling, de kapt. pl. adj. Haak, betoogde in een geestig speecbje de noodzukeiyk- heid van de toetreding als lid of begunstiger. Want het is duidelyk, dat deze avonden, waarop geen en tróe geheven wordt, toch op een of andere manier hun onkosten moeten dekken. En daarvoor te zorgen is de taak der leden en begunstigers. Kapitein Haak zei bet zoo aardig: „Niemand wordt gedwoDgen, en iedereen, ook al zou hij nooit een cent willeu by- dragen, is welkom op onze zang avonden. Maar zy, die nu een Gulden (min. contributie voor leden) missen kunnen en willeD, worden verzocht zich op te geven als lid. Want wij hebben, willen wy meerdere zulke avonden geven, veel leden noodig." Zoo ongeveer zeide het de heer Haak en er gaven zich bereids ver schillende aanwezigen als lid op. (Zij, voor wie bot bedrag ineens bezwarend is, en die toch zich geroepen voelen, de Vereeniging to steunen, kunnen per 8 maanden betaleD). De heer BraDds had de medewer king verkregen vau het dubbelman- nonkwartet „Inter Nos" en van het militair dubbelkwartet „D.M.V." He laas echter moest dit laatBte zijne medewerking terugtrekken, daar de meeste der leden bf door verlof öf door dienst niet aanwezig konden zyn. Maar „Inter Nos" heeft ons oogen- blikken vat; waar kunstgenot gegeven, en zeer zeker heeft het bygedragen tot het algemeene succes van den avond. Hopen wy, dat er spoedig eene herhaling komo van dezen zangavond. SPORT. Voetbal. We lezen in de Offlcieele Mede deelingen van den N.V. B. d.d. 14 Nov. j.L dat aan de vereenigitg Holland to Alkmaar is toegestaan zich uil dc competitie terug te trekkeD. Alle door de vereoniging reeds gespeelde en nog te spelen wedstrijden 7.yn dus vervallen. De stand in afd. F is nu: 8 5 I HF.C. Z.F.C. 5 8 2 0 Hollandia 6 2 12 West-Frisia 4 112 S. H.B.S. 6 0 2 4 Purmerste|1n4 0 18 5 I 0 11 14-2 1.83 8 9-5 1.60 6 13-8 1.- 3 4-9 0.75 2 1-18 0.83 1 2-9 0.25 Uitslagen le kl. A N.H.V.B. (van 5 Nov.): H.B.S. II—H.F.C. II0-2. Alkmaar IWest-Frisia II6—2. Assendelft I-Alcmaria VictrixII: 4-0. De stand in deze afd. is nu bijge werkt tot en met 5 Nov. als volgt: I i s 1 m t» m i» o. -e o. KF.C.I 4 4 0 0 8 18-4 2.- H.F.C.H 4 8 0 1 6 10-8 1.50 Alkmaar I 8 2 0 1 4 11-9 1.33 Alc.VictrixII 7 8 1 3 7 17-21 1.- 8. H.B.S. H 6 2 1 3 5 14-16 083 AssendelftI 5 2 0 8 4 8-6 0.80 West-Frisia II5 2 0 8 4 10 - 20 0.80 SportI 4 0 0 4 0 6-14 0.- In afd. B beeft D.W.V. de leiding, op den voet gevolgd door E.V.C. (Edam). CORRESPONDENTIE. Kan een onzer lezers ons bet adres geven van Mej. Ruitenberg, vroeger Dordrecht, thans hier woonachtig?

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1916 | | pagina 1