HELDERSCHE COURANT
Eerste Blad.
GEMEENTERAAD VAN HELDER,
Hotel Bellevue.
Diners. Jtoupers.
Em rorgvuldigs leefwijze
No. 4716
ZATERDAG 23 DECEMBER 1916
44e JAARGANG
Db abonnementsprijs
van do „Heldersche Courant" Is
thans por kwartaal In do stad
75 cent, franco por post f 1.—.
Wegens de
Kerstdagen
zal onsblad Dinsdag 26
Dec.NIET verschijnen.
Do eventueel inkomende belang-
rijke berichten zullen, als ge
woonlijk, op ons publlcatlebord
worden bekend gemaakt.
DE WEEK.
19 December.
len „lichtpunt in de dniaternia"
heeft de heer Troelstra, zinspelend
op de z.g. Vredes-boodachap der Gen-
tralen in de Tweede Kamer ge
noemd het voorstel, vanuit Berlijn
gekomen om t8 onderhandelen over
de mogelijkheid om 'aan het wereld
bloedbad, sinds Augustus 1914 in
gang, een eind te maken. En de lei
der der 8. D. A. P. knoopte er aan
vast eene zoker-welgemeende ont
boezeming, dat wel zeer zware-ver
antvroordelijkheid rust op hen, die
deze Boodschap niet wenschen te
steunen.
De heer Troelstra is staatsman-
dichter, weet mén, iemand van
bewegelijke natuur en van opgewekte
verb8elding3Bracht. Wanneer nu de
vrome Keratklokjes in December
1916 worden geluid en het ideaal,
waarop de geniale leider dor 8. D. A. P.
in het NedorlaDdsche Parlement zin
speelde, nog geer. stap nader tot
verwezenlijking is gebracht, dan mag
men hem daarvan geen verwijt
maken. De dichter ziet nu eenmaal
de dingen dezer aarde andera dan
de „prozaïsch- en nuchter aange-
legden."
Wij allen hunkeren, smachten naar
den Vrede op aarde. Kaar beseffen,
dat nog zooveel, zoo zware offers
zullen moeten gebracht voor en aleer
't zoover ia gekomen.
't Mag in de Nederlandsche Ver
tegenwoordiging geroemd - nog
maals gezegd, dat zij zich door
den nijpenden nood der schatkist
niet laat afbrengen van wat haar
plicht meebrengt te doen.
Er is om iets te noemen een
distributie ontwerp, den Staat tot
steun der gemeenten voor de levens-
tr>»«Melen voorziening, - tachtig mil
lioen kostend. Het belet niet, dat
ons Lagerhuis bijna zonder debat
goedkeurt het wetsvoorstel tot ver
betering van den Waterweg van
Rotterdam naar zee, toch het. som
metje van 14l/i millioen vorderend;
onmiddellijk na het goedkeuren van
dht andere ontwerp, IJmuiden zoo
zeer ten stade komend. En ook het
SV, millioen kostend Buitengewoon
krediet voor Marine is gevoteerd,
na een spiegelgevecht Rambonnet
Troelstra, dat slechts voorspel moet
heeten van wat straks by de
Marine begrooting, tosschen den
Minister en de 8. D. A. P. zal moeten
worden uitgevochten. Er ia hier wat
de Franschen in hun Burgerlijk Wet
boek, en daar: als een der redenen
tot echtscheiding, noemen: „incom-
patibilité d'honneur et decaractère"
't Is niet zoo heel gemakkelijk in het
Ingezonden mededeeling.
In di Jeugd moet men ito: dan
Ouderdom zorgen.
Het bovenstaande is nu meer waar
dan ooit. Tegenwoordig wordt door
overspanning, buitensporigheden, eer
zucht, dagelykache zorgen, onsorga
nisme ondermijnd en zijn wij te
vroeg versleten, zoodat onze oude
dag heel dikwijls een treurige periode
van ziekten en lijden wordt
waar zijn de krasse oudjeE van
weleer 1
Om zijn kraehten tot op vergevor
derden leeftijd te bewaren moet men
er telkens weeraan de bronnen van
ververschen deze bronnen zijn het
bloed en hei zenuwstelsel. Gij zult
steeds een zuiver, rijk en krachtig
bloed hebben, Uwe zenuwen sullen
sterk zijn en weert. *»d kunnen
bieden en Uw organisme zal in
goeden staat blijven verkeeren als
gij U er aan gewent. U van tijd tot
tijd met de Pink Pillen le behandelen,
Op alle tijdstippen des levens worden
het bloed en de zenuwen op eene
harde proef gesteld: de groei, de
overgang, de verwisseling der jaar
getijden en de talrijke ongemakken,
die ons geregeld hinderen zijn even
zoovel* oorzaken dat het bloed ver
armt en het zenuwstelsel verzwakt.
Neem dan in al deze omstandigheden
uw toevlucht tot de Pink Pillen, die
aan het bloed zijn kracht teruggeven,
de zenuwen veraterken, het orga
nisme zijn krachtdadige wijze op
wekken.
De Pink Pillen worden in hot by-
zohder aanbevolen aan degenen, die
overwerkt, terneergedrukt, zenuw
achtig of zwak zijn. Bene behandeling
met de Pink Pillen is de steeds
krachtdadige geneeswijze tegen bloed
armoede, bleekzucht, neurasthenie,
zenuwziekten, maagpijnen, rheuma-
tiek, algemeens zwakte.
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar
A f 1.76 per doos, en f9.- per zes
doozen bij het Hoofddepöt der Pink
Pillen, Dacostakade 15, Amsterdam
voor Helder en Omstreken by Alb!
TEN KLOOSTER, Keizerstraat 98,
en H. W. ZEGEL, Kanaalweg
te Scbagen by J. ROTGANSte den'
Burg (Texel) by T. BUIS, en verder
by verschillende Apotheker* es goede
Drogisten.
Nederlandsch te vertalen. Misschien
zou men, in laag Nederlandsch
kunnen zeggeD, dat „men niet met
elkaar kan opschieten." Ook hier
geloof ik zal de Bchuld wel aan
twee kanten schuilen, geiyk het geval
immers is by huwelijken, waar
meneer en mevrouw „elkaar niet
begrijpen." Ü8 heer Troelstra bleek
bet geval „donker in te zien"; ge
neigdom, verandert minister Ram
bonnet zijn koe.s niet - „het tafel
laken door te snijden."
Hopen wy, dat 't zóó ver niet zal
komen. De heer Rambonnet, hand
haver der rechten van hot gezag,
is „au fond" een gemoedeiyk en boven
al eeriyk man. Dat zal mr. Troelstra
grif toegeven. Misschien dat op
dien grondslag toch nog de „incom-
patibilitó", nu zóó dreigend lijkend,
tot iets als verzoening en toenadering
kan leiden
Toen we stonden vóór de laatste
week, waarvan het eind zou wezen
de aanvang tot het korte Kerst recès-
1916, hadden wij voor de borst, na
afdoening van de ontwerpen Regi
stratie- en zegelrecht, de nieuwe
Successiewet en het groot politiek
debat, genaamd Algemeene Beschou
wingen over de Staatsbegrooting voor
1917. Met uitschakeling, dan, van al
wat op personeel- en levensmiddelen-
voorziening betrekking heeft.
Met de vage mogeiykheid van een
Comité-Generaal over weerbaarheid,
mobilisatie, e. a.
Met een al-stijgenden stapel wet-
gevenden arbeid, - zóózeer stijgend
en dreigeud, dat president Borgesius
by de Regeling van werkzaamheden
op Vrijdag 15 December j.1. zelfs
sprak van den „schrik, iemand om
het hart slaand", by bet kennis nemen
van den stapel.
Hy, de stoer, optimistische Gro
ninger, zei dat I
Zou 't waar biyken, wat de ge
ruchten melden, dat de verkie
zingen van Juni 1917 eene „formali
teit" zullen biyken; het Parlement
zal aanbiyveu tot in 1918 de
Grondwetsherziening vanzelf ver
nieuwing der Kamer, op anderen
grondslag, zal noodig maken
't Lijkt waarschijnlijk.
Maar er gaan ook steramen van
protest op tegen dit plan.
Een zegen zou 't zijn, voor
zeker wat betreft de geregelde
afdoening van zooveel, thans op
afwerking door de hand des landwet
gevers vragend.
Nochthar.s schijnt 't niet vast te
staan, dat het aldus zal kunnen
ingericht.
Dat wy tegen grootere en kleinere
misère van allerlei slag allengs meer
jepantserd wordenmen heeft er een
jewys van kunnen zien in de flksch-
udwuüderouö Witói uig-eueigieke
wijze, waarop na den brand in
het Haagache telegraafkantoor op
Zaterdag 16 dezer, de storing in
een minimum van tijd werd hersteld.
Dat was prachtig.
Vooral in dezen tijd des jaars
dreigde inderdaad weinig minder dan
een ramp voor onzen handel.
't Is in een ommezien hersteld.
Zulke dingen teekenen. Erzyn.nu
weer, Angstmeier'a (o, het ellendige
jeslacht is, helaas, even onverwoest-
jaar als dat der er zéér-na aan ver
wante van De Genestet'B vermaledijde
alarmisten uit 1848) die bibberen
het hooren van en lezen over
zekere „nieuwe komeet", die ontdekt
moet zyn door zekeren astronoom.
„Daar hobje 'ml" roepen ze uit...
zich aan de haren rukkend van angst
De ellendige alarmisten. Baraks
hooren wy de Kerstklokken weer
luiden.
„Vrede op aarde"1
't Lykt eene bittere parodie. Een
hel8cbe spotterny.
Slechts zy, die in die klanken -
schoon hun dan de tranen in de
oogen mogen komen over het wee,
het eindelooze leed, nu over de ramp
zalige menschheid komend, on
danks alles ietB terugvinden van wat
ondanks alles moed schenkt om te
gelooven in de toekomst der mensch
heidslechts zij bezitten iets van de
geestkracht, waaruit anderen kunnen
putten om te dulden, te dragen
Mb. Antonio.
op Donderdag 20 December 1916.
(Vervolg van het vorig no.).
Camnnli-Bijtonlini dienst 1917.
Algemeen* beschouwingen (vervolg).
De heer Biersteker, den flnan-
tieelen nood der gemeente besprekend,
wijst verder op het artikel van den
heer de Vries, wèthouder te Am
sterdam, in den Groenen Amster
dammer. Deze ziet al veel heil in
een dividend- en tantième-belasting.
Wat zouden wy daar hieraan hebben
Er blijkt uit, dat de regeling absoluut
verkeerd is. De gemeenten worden
op alle mogelijke manieren aan banden
gelegd om meer geld te krijgen. Het
is volkomen juist wat B. en W. zeggen,
dat hulp noodig is. Maar met be
spiegelingen komen we er niet. Spr.
drukt er zijn leedwezen over uit, dat
zelfs B. en W. in het voorloopig ver
slag zeggen op het oogenblik niet in
te zien wat er aan te doen is. Laat
er een daad gedaan worden/ Laat de
gemeente het initiatief nemen en by
het Ryk aantoonen, J'.t het zóó niet
langer kan.
Ligt dit niet op den weg derVer-
eeniging van Gemeenten? Laat den
Helder deze zaak eens aanhangig
maken, opdat een behooriyke regeling
ontworpen worde. Door den Min. is
al een voorstel gedaan, maar dit is
een lapmiddel. Wel worden aan de
gemeenten de uitvoering van allerlei
wetten opgelegd/ maar iets om den
last af te wentelen, wordt niet gedaan.
Verschillende gemeenten samen heb
ben meer invloed dan éen enkele.
Hoo zou de regeling omtrent de
financieele verhouding tusschon Rijk
on Gemeente dienen te zyn? Spr.
wijst op het werk van den heer Raedt,
die de oplossing vindt in één groote
inkomstenbelasting, door het Ryk te
heffen, waarvan de gemeenten uit-
keering krijgen. Thans is het onbillijk,
dat ryke gemeenten geene belasting
van noode hebben en daardoor andere
gemeenten worden uitgeput.
Als de voorstellen der bevredigings
commissie wet worden, komt op
de gemeente de last voor het bouwen
etc. van scholen. B. en W. zeggen,
dat hieromtrent de gegevens ont
breken. Juist, maar in de voorstellen
der bevredigingscommissie is er
reeds uiting aan gegeven, dat onder
houd en stichten van scholen voor
rekening der gemeente komen. Ook
dit punt te regelen ligt op den weg
der vereeniging van gemeenten, 'fc
Heele onderwys rijkszaak is de ge
zonde oplossing.
Spr. hecht veel waarde aan die
vereeniging. Haar nut kan blijken,
als ze zich voor dergeiyke zaken
interesseert.
Al is dus de toestand précair, het
is onze plicht om de door de tijds
omstandigheden getroffen menschen
allereerst te helpen.
De Voorzitter: Daarvoor is
de distributie.
De heer Biersteker. Dat is
niet voldoende. In heel veel dingen
voldoet ze, maar ze voorziet bij lange
na niet in de nooden. De gemeente is
begonnen een duurtetoeslag te geven.
Maar spr. voelt er niet veol voor
om, wat in het rapport'staattedoen:
na afloop der begrooting eene com
missie te benoemen tot salarisher
ziening. In 1914 zyn de salarissen
herzien. Dat de toestand thans anders
is dan toen is het gevolg van de
omstandigheden. In 1914 -werd eene
behoorlijke salarisregeling gemaakt,
met medewerking van verschillende
fracties. Tevens werd toen gezegd
dat men hoopte er voor een vijftal
jaren af te zijn. Maar de tijdsom
standigheden nopen wel den duurte
toeslag te herzien. Verhooging daar
van is gewenscht. Spr. zou dien
willen brengen van f 1.— op f 1.50,
zelfs wel op f 2. voor kinderen
op 50 ets. en ook de grens van
f 18.— uitbreiden.
Over woningnood ééne opmerking.
j>r. geeft het College in overweging
te zorgen dat woningbouw niet be
lemmerd wordt, en citeert in dit
verband eene uitlating van de Regee
ring, dat de Regeering bereid is tot
eene buitengewone tijdelijke bijdrage
(Gemeentebelangen).
De Voorzitter. Maar dan moet
gemeente ook meer geven.
De heer Biersteker. Zij krijgt
helft terug van die bijdrage. De
woningtoestanden zijn schandelijk
hier. Spr. is een geval bekend, dat
eene woning, die vroeger f S.50 deed,
thans door 2 gezinnen bewoond
wordt, "die elk f2.— per week beta
len. Hebben deze dingen wel de
noodige aandacht van B. en W. Zij
maken er zich met deü Franschen
ag af.
Overigens constateert spr. met ge
noegen, dat eeu andere gang van
zaken wordt gevolgd in het College,
getuige de met zorg samengestelde
algemeene beschouwingen.
Naar aanleiding van de opmerking
in het voorloopig verslag, waarom
de salarisregeling der onderwijzers
niet in handen is gesteld van een
commissie, welke opmerking B. en
W. beantwoorden door to zeggen, dat
zij meenen, dat dit op andere wyze
behoort te geschieden, zegt spr., dat
commissien steeds de gunstigste re
sultaten afwierpen. B. en W. behoe
ven niet bang te zijn, dat hen de
teugels van liet bewind zullen ont
glippen. Men komt zoo tot betere
samenwerkingin de commissien
komen de gedachten tot uiting, die
in de fracties van den Raad leven.
We hebben by het jongste geval ge
zien, dat, als we afwijken van dit
systeem, de Raad met allerlei dingen
komt. De werking van een Raad
wordt wel eens vergeleken met die
van een schip, waarvan de gezag
voerder ten slotte de kapitein blijft.
Spr. moet hier even persoonlijk
onaangenaam aan den Voorzitter zijp.
Hoewel hy bewondering koestert
voor het werk wat door dén burg.
in de distributieleiding verricht is,
oen leiding, die misschien mede van de
beste is met andere sleden vergeleken,
zou spr. vragen willen is in andere
zaken nog wel dezelfde ijver van den
aanvang? Het lijkt wel alsof de
kapitein van het schip denkt, ik heb
een goeden eersten officier, aan wien
ik veel kan overlaten.
De veranderde samenstelling van
den Raad zal spr. niet 'ter sprake
brengen. Bij eene vorige gelegenheid
heeft de heer Verstegen eens gezegd,
dat de begrooting een prachtige ge
legenheid biedt elkander aan den
tand tevoelen. Mocht men echter
van andere zyde dit punt ter sprake
brengen, dan zal spr. er op terug
komen. Spr. wil er echter op aan
dringen, dat we steeds voor oogen
hebben te houden dat, hoezeer van
verschillende politieke richting,
allen één gemeenschappelijk doel
hebbenhet belang der gemeente,
en dat we andore belangon daarvoor
op zij rr eten zetten. Zoeken we onze
kracht in eendrachtig samenwerken.
De heer M i c h e 1 sl) Het woord
door B. en W. in hunne toelichting
op de Begrooting gesproken, dat de
financieele toestand onhoudbaar is,
is niet te sterk.
't Verwondert spr. alleen dat we
eerst na 2 jaar oorlog en na dit be-
lastingcyfer dezen toon hooren. Dat
had al veel eerder moeten geschieden,
doch t oen heette het altijd
kunnen ons redden.
Ingezonden Mededeeling.
Helder. Telefoon Intere. 40.
Partijen speciale
condities.
Vergaderlokalan disponibel.'
Wl LH E LM IN A-BI LLARD.
Diners worden aan huls bezorgd.
Kosten van Onderwijs.
1900 f 108660.-
1918 147586.-
Indien wij de Ontvangstposten, die
we nu min of meer fictief op de
begrooting zien, n.1. de Bijdrage van
het Ryk ad f 75,000.-, de Bijdrage
Departem. van Oorlog ad 36,000.—
die reeds afgewezen is, aftrekken, en
daarbij rekenen, dat de kosten der
distributie van levensmiddelen nog
wel 15,000.- te laag zal zyn ge
raamd, dan is er nog f 125,000.—
noodig, om de uitgaven te dekken.
De PI. Inkomstenbelasting zou dan
325,000.— moeten zijn of f 11.—
per hoofd.
Dat is even hoog als te Amsterdam,
Haarlem en Zaandamdoch beteekent
daarom nog niet hetzelfde.
Dit is direct te zien aan één der
Ryksbelastingen, die by gebrek aan
beter, de draagkracht der inwoners
kan bepalen, de Personeele Belasting.
Deze was iu hoofdsom in 1915 per
hoofd te Arasterdam f 8 Vate
Haarlem ruim f 3.— t- Zaandam
f 1.— en te Helder ruim f 1.
Met de 2 ton H. O. door B. en W.
voorgesteld komen we tot f 6.60 per
hoofd eigen ink. bel. tegenover Hoorn
ruim f 5.—, Alkmaar klein 6.—
en Enkhuizen ruim f 7. (Deze
laatste plaats hief in 1915 echter
geen Opcenten op het Personeel).
Inderdaad is hier sprake van een
noodstand, waarby de nood der groote
gemeenten nog maar kinderspel is.
Wethouder De Vries eischt spoe
dig gelegenheid tot uitbreiding van
het eigen gemeentelijke belasting
gebied. Maar dit geeft ons niets.
Wij zijn en biy ven aangewezen op
Rykshulp.
Hoe is die Rykshulp nu?
Toen. in 1865 de gemeenten de
accynsen zyn afgenomen, is daar
nooit voldoende voor in de plaat»
gekomen.
Die accynsen, een speciale ver
teringsbelasting, waarin een deel der
Personeele belasting slechts ten deele
voorzag, hadden het voordeel, dat er
een goed acres ia^at.. Zij hadden elk
jaar méér opgebracht en ieder burger
droeg er aan meê. Heel anders dan
nu by de Inkomstenbelasting.
Het Ryk heeft in 1897 nu een
stelsel van uitkeeringen gemaakt,
waarby eenerzyds eene vergoeding
voor 't gezin der eigen accijns en
anderzijds een vergoeding voor al
gemeene diensten zit.
Ten bewijze hoe weinig deze uit
keeringen, die alleen stijgen, als de
bevolkingstygt, wat hier slechts
spaarzaam geschiedt, voldoen,
éen enkel gegeven.
In 1900 bedroegen de gezamenlijke
uitkeeringen van het Ryk f 80.855,
of 86 van de gewone ontvangsten
in 1913 f 109.895, of 17 van de
gewone ontvangsten; en voor 1917
122.815, of 12°/o van de gewone
ontvangsten, daar is alles by
Hoe stond de gemeente nu zelf er
by in den tijd, dat zij dus een steeds
grooter wordend deel zelf moest by-
passen
In 1900 was de hoofdsom der Pers.
Belasting f24,000.— of nog geen
f 1.— per hoofd. In 1913 was die
f 31,000.— of ruim f 1.25 por hoofd.
VQor 1917 was die begroot op
f35,000.- of f 1.25 per hoofd.
Nietalleen is onze bevolking weinig
istegen, maar wat er bijkomt ver
hoogt in 't algemeen de welvaart
niet, - terwyi de stijging in die per
soneele belasting nog voor een deel
aan abnormale huurstyging te danken
is door den woningnood.
Maar het bedrag aan Inkomsten
belasting was in:
1900 f 38,200. of 17 °/0 der gewone
ontvangsten of f 1.50 per hoofd;
1913 f90,000. - of 13 o/o der gewone
ontvangsten of f 3.30 per hoofd
1917.f200,000.— o725% der gewone
ontvangsten of f 6.60 per hoofd.
In de laatste 4 jaar is dus de be
lasting verdubbeld, welk verschynsel
zich daarvóór in een S X langer
tijdperk pas voltrok.
In die 13 eerste jaren zit natuurlijk
het zeer groote verbruik der bedrijf8
winsten, een fout reeds verleden jaar
voldoende besproken.
Nog op een andere wyze is de nood
onzer Gemeente te jUustreeren.
Volgens de formule van den heer
Raedt, oud-directeur der gemeente
belastingen te Amsterdam, is er
sprake van een noodgemeente, indien
de eigen belastingen overtreffen drie
maal de hoofdsom der personeele
belasting in dio gemeente.
Hoe was dat hier?
In 1900 bedroeg de ink.
belasting f 88,200.—
Opc. Pers. 24.000.—
Accynzen 28.000.—
f 00.200.-
i) Op ons renoelc b«eft de beer Klcbeli
bne bet gedeelte *Joar rede, hetwelk de ge
maakte becijfering»» bevat, ter e vernam O af-
geetaan, waarvoor hom b( dexe dank betalgd
Styging in 18 jaar f 44026.-,
of per jaar 3$ duizend gulden.
In 1917 f 178010.-
Styging in 4 jaar 25424. of ruim
6 duizend gulden per jaar.
Kosten der Politie.
In 1900 f31640.-
1913 f 41270.-
Styging in 18 jaar f 9680.-
Per jaar f700.— ruim.
In 1917. f47512.-.
Stijging in 4 jaar f6000.-, per
jaar f1500.-.
Kosten der Secretarie, etc.
In f1900 f19675.-
1918
Styging in 13 jaar f 9145.-
Per jaar f700.-.
In 1917 f 41688.-.
Styging in 4 jaar f18000.-, per
jaar f8250.-.
Dit zyn diensten, dio of geheel of
gedeeltelijk Rijkszorg moesten en
behoorden te zyn.
Nu onze eigen gemeentelijke uit
gaven.
Publieke werken:
In 1900 f 16180.-
1918 f 34000.-
In 18 jaar f 18000. per jaar f 1400.
In 1917 f88145.- Styging f 4000.-
per jaar f 1000.
Zoo ook Rente en aflossing:
1900/1913 styging f 85500.— of
f 6500. - per jaar.
1913/1917 styging f 18500.- of
f 4500.— per jaar.
Zoo ook Armwezen:
1900/13 styging f33400.— of ruim
f 2500.— per jaar.
1913/17 stijging f 11000.- of ook
2500.- per jaar.
Daar zitten de oorzaken, dat eene
gemeente als de onze niet langer
die kosten kan dragen. Aan dat talmen
met dergeiyke zaken moet een einde
komen. De oorlog heeft dit proces
wat verhaast.
Er zit echter een goede kant aan
i hooge belasting. De gemeentenaren
weten nu waarom zé betalen moeten.
Dat onze Gemeente het gebolwerkt
heeft zonder dat de Gemeentenaren
het aan hun belastingbiljet te veel
zagen is vooral aan de Gasfabriek te
danken, die ons juist nu in den steek
laat.
Dit scheelt over 1916 en 1916 reeds
1 ton. Het jaar 1914 heeft zich nog
weten te handhaven door hoogere
opbrengsten van Gas, Water en Ink.
bel. en minder Armenzorg.
Het saldo der rekening 1914 was
dan ook f 42053.72*. Hiermede begon
1916, terwyi we thans met een nadee-
lig saldo van f 19000 van de rekening
1915 beginnen. Men had vroeger van
die saldo's wat moeten overbrengen
op volgende jaren.
De rekening 1915 gaf f 46000.—
minder winst Gasfabriek dau be
groot was.
Hiermede is het saldo 1918 van
f 24673.58 waarmede 1915 begon
ingeteerd en zelfs dat nadeelig saldo
van f19000.— ontstaan.
Als we ons niet bedriegen zal
1910 weder een f17000.— nadeelig
saldo opleveren, daar er van de be-
groote f 34119.57 winst gasfabriek
wel niets terecht zal komen, en de
waterleiding daartegenover een
f17000.— meer zal opbrengen. Met
het saldo van 1913 ad 24lj3 duizend
gulden mee, waarmee 1915 begon
is er dus tot op dit oogenblik reeds
f60.000 - ingeteerd, dat by tijdige
voldoende belastingheffing zou zijn
voorkomen.
Het steunen op de bedrijven is
dan ook mee oorzaak, dat de misère
thans grooter is, dan ze noodzakeiyk
behoefde te zyn;
Spr. vindt ook het rapport onbe
vredigend. B. en W. maken zich
- veral met een niets zeggende op-
..-.arking af, en do term „in over
weging nemen" is nog wel de
vriendelijkste vorm daarvoor.
De kwestie der reclame voor
vreemdelingenverkeer waarbij Amers
foort wordt aangehaald, wordt beant
woord met de opmerking, dat deze
plaats niet by den Helder te verge
lijken is. Maar dat word) ook niet
gedaan, alleen werd er r gewezen
hoeveel Amersfoort in di. opzicht
doet. En men overwege of uier niet
meer kan worden gedaan dan thans
geschiedt. Wy hebben geen voor
waarden voor snellen groei, en willen
op den duur voldoen aan de
stijgende eischen van flnantién, dan
moeten we de gaven, die we hebben,
exploiteeren.
In dit verband wijst spr.o Huis
duinen en als badplaats. Laten we
vooral den toestand niet te somber
inzien, 'en meer denken aan de be
moedigende woorden van Mr. Antonio
in de „Held. Crt." Wa'nt die zwaar
moedigheid werkt terug op de in
woners, en wij zullen in de toekomst
hun energie wel noodig hebben.
Belasting, betalen is niet zoo erg.
Er zit een opvoedend element in.
Juist als bij de vakvereenigingen
moet belasting beschouwd worden
als een noodig en nuttige contributie,
die we als lid van de gemeenschap
hebben óp te brengen. Vroeger is te
veel gewerkt met lage belastingen,
wy moeten thans de inwoners op
voeden in de richting, dat zy belasting
geld beschouwen als een nuttig
element
daarom hulde aan het plan van de
bebossching der donkere duinen als
een eerste begin.
Natuurlijk, dat B. en W. op
opmerkingen geen antwoord kunnen
geven. Maar dat waB spr. bedoeling
ook niet;"spr. wilde alleen, dat de
inwoners van den Helder deze woor
den zouden hooren, en dat zy weer
klank bij hen zouden vinden.
Spr. komt nu op het vraagstuk
der armenverzorging en de vraag
omtrent een armbezoeker. In het
bestuur van het Burgerlijk Armbe
stuur zit een element dat er niet
inhoort. Er is veel te veel uniformi
teit, op de staten vinden we niets
uitkeeringen van 50 ct., het
maakt den indruk, dat er niet onder
zocht wordt en maar gegeven wordt,
ook aan hen, die 't niet noodig heb
ben. In dit systeem zit iets kouds.
Het is zeer verdienstelijk beneden
begrooting te biyven, maar spr.
constateert, dat, naarmate de uit
keeringen gedaald zyn, het aantal
doodkisten is gestegen. (Protesten).
Ja, ik zal me aan die protesten niet
storen, ik zie hier verband tusschen.
Heel veel armen, die in het zieken
huis verpleegd worden, sterven na
eenige dagen. Niet natuurlijk wylze
daar niet goed zouden worden ver
zorgd, maar de vraag is: werden
ze wel tydig opgenomen Dit houdt
natuurlijk ook verband met het
plaatsgebrek in het ziekenhuis.
Betreffond de onderwijszaken han
delt het College niet met den noo-
digen spoed. Met een nietszeggend
zinnetje worden we weggestuurd.
De salarisregeling, de mulo-school,
het duurt allemaal te lang. Spr. is
het eens met den heer Biersteker,
dat de finanlieele nood ons niet van
verbetering der loonen mag weer
houden. Spr. gaat dan ook direct
accoord met den duurtetoeslag, omdat
we zoo ineens maar geen salaris
regeling hebben. Wat is er overigens
tegen een betere regeling? De hui
dige is niet in orde. By "gem.-reini-
ging en gasfabriek is zij beide
ongunstig.
Spr. wenscht geen politieke be
schouwingen te houden. De toestand
dqr finantièu maakt eendracht nood
zakelijk, niet alleen in den Raad,
maar in de heele gemeente, en mi3-
■■schien is het noodig als één man te
staan achter het College.
De toestand der flnantién la on
houdbaar en moet verbeterd worden.
De fractie zal de belasting voorstellen
betreffende f200.000 steunen, weigert
echter iederen cent meer, zoolang
niet het Rijk aantoont hoe wy onze
uitgaven moeten inrichtea. Spr. aan
vaardt de consequentie van dit stand
punt, om desnoods de begrooting
terug te sturen. Laat er maar eens
wat ruggegraad getoond worden.
De heer Adriaanse heeft aan
hetgeen de andere spr. zeiden, weinig
toetevoegen. Hij verdedigt, als rap
porteur, de sobere toelichting wegens
den haast waarmede die in elkaar;
st worden gezet. Spr. had er geen
erg in, dat zulke uitvoerige alge
meene beschouwingen zouden worden
gehouden.
Spr. gaat op enkele opmerkingen
die gemaakt zijn, nader in. Men
meende in de commissie van rapport
werkeiyk, dat we voor 5 jaar van
salarisherzieningen af waren. Maar
reeds dadelijk na de vaststelling van
dit besluit is de Raad afgeweken, en
daarom meenden wij dat ook thans
dit wel ken geschieden. Een toeslag
is toch slechts tydelyk. Spr. hand
haaft het voorstel der Cie. voor een
onderzoek naar eene salarisregeling.
Spr. zou willen, dat de Raad alvorene
aan de artikelen te beginnen, zich
uitsprak vóór of tegen een commissie.
Er zijn ten opzichte van de ver
houding tusschen Ryk en Gemeente
pessimistische beschouwingen ge
leverd. Spr. zou die pessimisten willen
Wijzen, dat toch de plannen omtrent
het intestellen grondbedrijf een nieuw
gezichtspunt opleveren. Als do Raad
het uitbreidingsplan herzien wil, laat
hy dan eens een ontwerp maken
voor bebovwing rondom de stad. Laat
Raad eens de energie toonen om
op deze manier voor het algemeen
welzijn te werken.
Huuropdrijvingen woningtoestand.
De toestand te dezen opzichte is
inderdaad buitengewoon. Maar laten
we dien niet te eenzijdig bekijken
de buitengewone tijdsomstandigheden
zijn er schuld aan, dat tal van huizen
aan 't gewone gebruik zyn onttrokken
doordat ze tijdeiyk aan militairen
verhuurd zyn. En dan is er, wegens
den toestand de laatste jaren niet
kunnen worden gebouwd. Het Rijk
vergoedt thans de helft der annuïteit.
De besturen der bouwvereenigingen
weten dit en zullen binnenkort by
den Raad komen met nieuwe plannen;
spr. hoopt dat deze dan ook mede
zal werken.
Ook spr. zal de politiek niet naar
voren brengen, al ware wel te zin
spelen op enkele heftige uitvallen.
Dat de verhouding tusschen het Col
lege en den Raad t»- s zoo is, is
het gevolg van de verandering der
laatste jaren. Moge dat zoo biyvenl
Het College heeft zich de laatste
jaren beyverd het den Raad gemak-
keiyk te maken by voorstellen. Ook
ten opzichte van de vergaderingen
is veel verbeterd en spr. brengt het
College daarvoor hulde.
Vervolgens 2 leeraren Burgeravond
school. Aanbevolen worden
N. Eiselin te Helder en
W. Koelman te Helder.
Beide met algemeene stemmen
benoemd.
Leeraar Zeevaart- en Visscherlj-
school.
De voordracht luidt:
1. J. van der Valk, hoofd «ener
byzondere school voor U. L. O. te
Enkhuizen.
2. A. Blok, onderwijzer en leeraar
Burgeravondschool te Utrecht.
Benoemd wordt de Beer Blok mot
8 stemmen. De heer Van der Valk
verkreeg 7 st., (1 van onwaarde).
Over de benoeming van de Com
missien van Bystand wil de heer
De Zwart nog nader van gedachten
wisselen. Dit wordt alzoo verdaagd.
Gaat de Raad in comité generaal
ter behandeling van eenige reclames
pl. bel.
(Zie verder het verslag der
zitting van Donderdagavond op
pag. 2 van dit blad.)
INGEZONDEN.
Mijnbeer de Redacteur!
Verzoeke beleefd voor onderstaande
regelen eene kleine plaatsruimte in
Uw veel gelezen blad te willen af
staan.
Nu de kwestie gasverlichting reeds
eenige malen door verschillende per
sonen in Uw blad besproken is ge
worden en door enkelen ook diverse
voorstellen zyn gedaan om in de
tegenwoordige verlichting der winkels
verandering te verkrijgen, dacht ik,
ook in deze aangelegenheid mijne
beschouwing eens ten beste te moeten
geven; misschien dat daaruit een
voorstel rijpen kan tot wellicht een
meer doeltreffender maatregel dan
de tegenwoordige.
Zoo 's avonds na 9 uur langs
eenige winkels gaande trok hetmyn
nandacht, dat terwijl deze zaken-
menschen zich meeaten behelpen met
een petroleumlamp (vele zelfs met
eeu primitieve), em hunne winkels
te verlichten, aan den anderen kant
in enkele woonhuizen in drie ver
schillende apartementen gaslicht werd
gebrand. Nu valt daar natuurlijk op
zich xelf genomen niets tegen te
zeggen, doch waar, door een maat
regel, die genomen moet worden,
nu juist alléén winkeliers de dupe
zyn, zou ik het naar myne beschei
den meening beter vinden, tenminste
als dit voor de administratie der
gasfabriek doenlijk is, dat men de
gaaverbruiker, of zoo noodig eiken
winkelier, een zeker maximum gas
verbruik per maand voorschreef,
(afgeleid van zyn gemiddeld verbruik)
met dien verstande, dat by die meer
gebruikt als zyne toegestane hoeveel
beid, deze dan betaalt tegen een
verhoogden eenheidsprijs.
U, mynheer de Redacteur, dankend
voor Uwe bereidwilligheid, noem ik
m|
Ion abonné.
Bloemendag 1 Januari 1917.
De Vereeniging tot bevordering
der gezondheid in de grafische vakken
in Nederland beeft ten doel de ver
betering van den gezondheidstoestand
onder de typografen in het algemeen,
bestryding van de tuberculose en -
ondersteuning van de aan tuber
culose ïydende leden dier Vereeniging
in 't byzonder.
De vele aanvragen om opneming
in een sanatorium kan deze Ver
eeniging niet meer uit bare gewone
geldelijke inkomsten bestrijden, reden
waarom het Centraal Bestuur be
sloot, nogmaals een beroep te doen
op de algemeene offervaardigheid,
door op den Nieuwjaarsdag een bloe
mendag te houden.
Het bloempje zal bestaan uit het
„klavertje vier" (z.g.n. „gelukabloem"),
dat een passend symbool is voor den
Nieuwjaarsdag.
Het Bestuur der afd. Helder ver
trouwt, dat het publiek dat mede
aan de typografen menig nuttig en
geestvol uurtje te danken heeft -
zich niet onbetuigd zal laten, zulk
een geluksbloempj» voor den mini
mumprijs van 10 CENT te koppen.
Jonge meisjes, welke genegen zijn
De hoofdsom personeel f 24.000.
alzoo meer dan 3*/a maal werd er
toen al belasting geheven.
In 1913 was dit resp. f 31.000.
en f 138.600.- of 4V» maal en in
1917 resp. 85.000.- en f 363.000.-
of ruim 7 maal.
Het Ryk moet helpen. Ook hierom.
Omdat zeer kenmerkend de laatste
jaren de kosten, die meer een alge
meen karakter hebben, veel harder
stijgen dan die een meer Gemeente
lijk karakter hebben.
De heer G r O n w a 1 d Scboone
theorifln.
De heer M i c h e 1 s Theorièn gaan
altijd vooraf aan de praktijk. Zand voort
haalt jaariyks f 9000 - van zyn
strand; waarom kunnen wy er niet
meer uithalen dan die onnoozole
f 40.— die we nog aan het Ryk
moeten terugbetalen Dit hangt
samen met de electriflcatie. Zoolang
we geen behoorlijke verbinding heb
ben met Huisduinen, zullen wy er
niet veel nut van trekken. Spr. brengt
De verdere behandeling der be
grooting wordt daarna verdaagd tot
hedenavond 8 uur. De heer Bier
steker geeft in overweging om
geen replieken te houden (behoudens
natuurlyk te beantwoorden zaken).
Dit zal de behandeling bekorten.
Aan'de orde zyn tbane:
Benoamlngen.
Allereerst wordt benoemd de Com
missie voor de salaris-regeling con
form voorstel-Biersteker. Gekozen
worden de heeren Biersteker, De
Zwart, Adriaanse en Boon resp. met
15, 16, 18 en 10 stemmen.
Ingezonden Mededeeling.
•n meer lichaamsoefening.
Dat dö vervaardigers van Foster's
Rugpij o Nieren Pillen zooveel doen
om een Botere Gezondheid Methode
te verspreiden, wekt verwondering.
Zy toonen aan, dat niemand volle
gezondheid kan genieten, zelfs niet
met behulp van Foster's Pillen, tenzy
hyzelf medehelpt. En zelfs iemand
met drukke bezigheden heeft tijd om
de korte gezondheidsregels, die zy
week aan week in dit blad geven, te
lezen en te beoefenen.
Ofschoon zulke openhartigheid
nieuw is, lydt het geen twyfel of een
der reilenen van de toenemende po
pulariteit van Foster's Pillen is te
vinden in de omstandigheid, dat de
vervaardigers laten zien HOE GE
ZOND TE WORDEN, en wat even
bflangryk is: HOE GEZOND TI
BLIJVEN, zonder geneesmiddel.
Foster's Bugpyn Nieren Pillen wer
ken hoegenaamd niet op de maag of
ingewanden. Zy dienen uitsluitend
voor de nier- en urine organen. Dit
geneesmiddel is van de hoogste waar
de by waterzucht, niergruis, rheu-
matiek, steen en alle ziekten uit
nier- en blaaskwalen ontspruitend.
D8 handteekening van Jamea Foster
op de verpakking waarborgt de echt
heid. Foster's Rugpyn Nioren Pillen
zyn te den Helder verkrijgb. by Alb.
ten Klooster, Keizeratr. 98. Toezen
ding geschiedt franco na ontv.
postwissel k f 1.76 p. doos of ƒ10.-
p.
