COURANT
Tweede Blad.
DE OORLOG.
NO. 4727
ZATERDAG 20 JANUARI 1917
46e JAARGANC
LIJST van Ingekomen en vertrokken personen.
INGKKOMÏÏH.
NaamBeroepWoonplaats
S. Stolte-Borveltagi xonder beroep, Binnenhaven 111,
H. de Boor, werkman, Vijzelstraat 19a,
li. de Waard, kantoorbediend», Loodsgracbt 17,
J. Gtten, korporaal mariniers, Paardenstraat 6,
G. A. J. Boholton, hulshoudsters. Loodsgraoht. 6,
W. F. J. v. (tenderen, korporaal mariniers, onbekend,
VERTROKKEN.
Woonplaats
Sluisdijkstraat 61,
Van: Beloof:
Botterdam. Hed.-Her
Jutfaas.
Nijmegen. R.-Cath.
Amsterdam. Ned.Ber
Apeldoorn.
Blilacd Bath, Ger. K.
Naam
0. Bak.
S. StruQk,
TT. K.Mauini,
P. B. Grevon,
G. Talk,
L. A t. d. Stok,
G. de Goeij.
H. Dök-Leurer,
B. Doronbosch,
W. Moreo,
J. Stroobach,
H. Philips v. Buren,
Beroep
barbier,
rijksklerk,
assistent-apotheker,
metselaar,
lettoraetter,
zonder beroep,
sergeant-kok,
machinist K.K
bootsman,
zender beroep,
B.Siobeema-Kruger, zonder beroep,
J. H. de Wilde,
W, Hosselaar,
H r d. Veer,
W. D. Blesot-Kouh,
O. J. H. Klijnaoon,
S. Schoenmaker,
A. Klerk,
P. v. d. Poll,
WeBtstraat 69,
Zuidstraat 47,
Molonstraat 108,
Binnenhayen
Loodsgraoht
Basstraat 55,
3e ïmmadw.Btraat 12,
v. Hogen dorpstraat 43,
y. Galenstraat 49,
Hogendorpstraat 80,
Hogendorpstraat 12,
Geloof:
Ned.-Herv.
B-Cath.
Hed.-Horv.
R.-Cath.
Ned.-Herv.
©een.
sergeant-slekenverpl., Ankerpark 7,
sergeant-kok,
marinier,
zonder beroep,
klinker,
bottelier-majoor,
hoofd der school,
typograaf,
Bloemstraat 8,
Vischstraat 30a,
Achtergraoht Z/z,
Wagenstraat 11,
Onrust 21,
Weststraat 106,
Bmmastraat 16,
Naar:
Delft.
Winsnm.
Haarlem.
Aalsmeer,
den Haag-
Amsterdam.
Leeuwarden. Hed.-Horv.
angO.-X.
N.-Iaraïlit.
Geen.
Leiden. Ned.Horv.
Batavia.
M. Óelvoet.
viiseingen.
Hellevoetslais.
Amsterdam. -
Alkmaar. Oud-R.
De algameene toestand.
Nadat de Russen aan de Sereth
zich door tegenaanvallen wat hebben
hersteld, verneemt men van het
heele krijgsbedrijf daar niets meer
van beteekenis. Reeds voor dien tijd
was er al in de berichten sprake
geweest van loopgraven en derge
lijke aanduidingen meer, die schenen
te wijzen op het ontstaan van een
positieoorlog.
Nu begint dit, na de klaarblijke
lijke wijzigiDg in de verhouding der
wederzljdsche strijdkrachten, waar
schijnlijker te worden. Voor het oogen-
blik is de indruk, dat de centraleD
zich aan de Sereth hebben ingegra
ven en voorloopig de zaken daar zoo
willen laten als zij zijn. Als dat waar
is, hebben zij uit Roemenie troepen
teruggetrokken, die dan eerlang
elders zullen opduiken'. In vroegere
gevallen van dergelijken aard moest
men daar gemeenlijk eenige weken
op wachten. Waar deze troepen heen
zouden zijn gedirigeerd, is een
onderwerp van speculatie. Het kan
zijn naar Macedonië, maar er is ook
veel te zeggen, wat daartegen pleit.
Ten Zuiden van de Bo6kowina, aan
de Bistritsa, ligt ook een aantrek
kelijk punt van aanval. Een ge
slaagde opmarsch langs die rivier
zou tot omtrekken van de Sereth-
stelling van den Noordkant kunnen
leiden. Dit is maar een gissing, waar
niet meer grond voor is dan voor
eenige andere. Zoo zou men kunnen
opmerken, dat het Westen met het
lengen van de dagen ook zeker ge
weldig krijgsbedrijf te aanschouwen
zal geven, waarop de Duitache leger
leiding haar aandacht gevestigd zal
moeten houden.
Maar het is nu nog afwachten. Er
heerscht op alle gevechtsterreinen
slechts matige actie, een soort van
stilte voor den storm.
(„N. R. Ot.")
Van het Westelijk front.
Berlijn, 19 Jan. Sedert hun aan
val op Serre op 12 dezer, waarbij
het den Engelschen troepen gelukt
was, in de vooruitgeschoven loop
graven van de Duitschers voet te
krijgen, hebben -de Engelschen zich
zelf het genoegen gegund om de
vooruitgeschoven Duitache stellingen,
die reeds in den daarop volgenden
nacht vrijwillig opgegeven waren,
vijf dagen lang zwaar met hun artil
lerie te beschieten. De hagel van
Engelsche projectielen schoot de leege
stukken loopgraaf volkomen plat. Pas
den 17den waagden de Engelschen
het, het ontruimde terrein voor de
Duitscbe stellingen te bezetten. De
volkomen plat geschoten stelling,
waarin zy ijlings loopgraven tracht
ten te maken, bood hun niet de
minste dekking. De Duitache artillerie,
die nauwkeurig den afstand kende
en den aanval vfrws chtte, bedolf de
in het vrije veld neergehurkte En
gelsche troepen dadelijk met een
razend vuur, zoodat zü gedwongen
waren zich op verschillende plaatsen
met zware verliezen weer terug te
trekken. Sedert genige dagen belem
mert sneeuw de militaire bedrijvig
heid. In vele vakken wordt slechts
over en weer een artillerie-gevecht
geleverd; vooral ten Z. van Tperen
was de werkzaamheid van het vuur
uiterst hevig.
Tot groote infanterie-acties ie het
niet gekomen.
Van het Roemeensche
gevechtsterrein.
Berlijn, 19 Jan. Ten N. van het
Soesita dal in de buurt van Marasti
mislukten tegen onze hoogtestellingen
ondernomen aanvallen met zware ver
liezen voor den vijand.
Van het gevechtsterrein In
Macedonië.
Berlijn, 19 Jan. Een voorwaartsche
beweging van een Engelsche com
pagnie tegen Seres is gemakkelijk
Rome, 18 Jan. Op den 16den Jan.
heeft een afdeeling Italiaansche cava
lerie de plaatsen Salesi en Arra bezet
ten Noordoosten van Grmeni by den
weg van Ljaskowita naar Koritsa.
IJlt Dultschland.
Het „Berliner Tageblatt" klaagt in
een artikel over de schaarachte van
bier, melk en brood te Berlijn. Bier
op flesschen is haast niet meer te
krijgen. De geringe voorraden zullen
spoedig opgebruikt zijn of worden in
de eerste plaats bestemd voor hard
werkende arbeiders. De brouwerijen
krijgen de gerst mondjesmaat toe
gemeten. Melk is schaarsch, omdat
met de sneeuw, die gevallen is, het
vervoer van de boerderijen naar de
stations belemmering heeft onder
vonden. Het blad verwacht ook groo
teren toevoer van een verhooging
van den maximumprijs.
En verder is er sedert veertien
dagen te Berlijn weer een brood
schaarachte merkbaar, die in vele
wijken aanleiding heeft gegeven tot
de bekende polonaises voor de bak
kerswinkels. Brood en broodjes zijn
telkens na korten tijd uitverkochten
de vrouwen loopen vergeefs van den
eeut.n winkel naar den anderen. De
bakkers, zoo verneemt het „Berliner
Tageblatt", hebben met ernstige
moeilijkheden te kampen. De midde
len om brood te vermengen, zooals
aardappelen en aardappelfabrikaten,
die vroeger 10 pet. en bij de brood
fabrieken zelfs 20 pet. van de brood-
hoeveelheid uitmaakten, ontbreken
nu geheel.
Het Berlijnsche gemeentebestuur
geeft den bakkers dezelfde hoeveel
heid meel als vroeger, zonder er reke
ning mee te houden, dat er geen
bijmengsels voor het brood zijn. Na
tuurlijk kunnen de bakkers uit het
meel, dat hun toegewezen wordt, niet
dezelfde hoeveelheid brood bakken als
vroeger. Yeelvuldige protesten van
de bakkers hebben niet gebaat, of
schoon het proefstation voor graan
na verschillende proeven verklaard
heeft, dat de berekening van het ge
meentebestuur onjuist is. Toen ver
leden week het gebrek aan brood
bijzonder nijpend was, heeft het ge
meentebestuur 800 zakken meel extra
ter beschikking van het bakkersgilde
gesteld. Dit zal echter herhaald
moeten worden, daar geen bakker
anders toekomen kan.
Na verschillende proefnemingen zal
van 22 dezer af nog een soort van
bloed- en leverworst in de Berlijnsche
worstfabrieken bereid worden. In die
worst zullen wittebrood en de de
van ingewanden verwerkt worden,
die totdusver zonder vleeschkaart te
krijgen waren. De prijs en de wijze
van verdeeling zullen nader bekend
gemaakt worden.
Londen, 19 Jan. Do neutrale corre
spondent van de „Times", die in
Duitschland vertoefde, zegt in
beschrijving van zijn reis door Duitsch
land dat het een feit is, dat de roep
naar vrede nu minder komt van de
politici dan wel van de soldaten. Het
is een „open geheim" dat Hinden
burg, die juist zijn tweede bezoek
bracht aan het westelijk front, terug
keerde met den indruk dat de politici
moeten trachten op een of andere
manier vrede te maken. Dat zyn geen
praatjes. Ik heb de waarheid uit een
bron, die altijd bij mijn vorige mede-
deelingen goed is gebleken.
Allerlei invloed wordt
oefend om den terugkeer van
paalde regimenten en officieren naar
het westelijk front te voorkomen,
niettegenstaande de autoriteiten door
allerlei "tegemoetkomingen, zooals
ruimer rantsoenen van voedsel, korter
verblijf in de loopgraven en amusé-
menten te Rijael, Gent, Metz en
andere plaatsen den dienst daar aan
trekkelijk trachten te maken.
In het westen is generaal na gene
raal vervangen en het aantal straffen
van onderofficieren en manschapper.
is ontzaglijk. Welke de verliezen aan
het oostelijk front zijn weet niemand,
en niemand gelooft de gepubliceerde
cijfers.
In Duitschland - althans langs
de Duitsch-Limburgsche grens
heerscht de laatste maanden een zeer
kwaadaardige huidziekte, die door
sommige medici toegeschreven wordt
aan het bederf van 't bloed als gevolg
van het gebrek aan vet en van een
te sterke voediDg met vruchtensuiker.
Andere geneeskundigen achten het
verschijnsel echter minder onschuldig
en schrijven het toe aan misdragin
gen van soldaten, die aan het front
gelegen hebben. In het meerendeel
der aangetaste gezinnen toch trad de
ziekte eerst op na terugkomst van
een der daartoe behoorende leden uit
het gevechtsterrein.
Naar men zegt is in Limburg ook
de kwaal reeds hier en daar opgë-
treden, zoodat onze medici misschien
spoedig gelegenheid krijgen om haar
nader te bestudeeren en maatregelen
er tegen te beramen.
Hat Internationaal Socialistisch
Bureau.
De Parijsche berichtgever van het
Hbld" seint:
De permanente commissie van be
stuur der socialistische party in
Frankrijk heeft beraadslaagd over
het voorstel van het Nederlandsche
partijbestuur van het Int. Soc. Bureau,
overgebracht door Yandervelde. Dit
voorstel had betrekking op een vol
ledige samenkomst van het uitvoerend
bestuur, waaraan de Fransche en
Engelsche gedelegeerden zouden deel
nemen. Het door de Fransche com-
lissie aangenomen antwoord is af-
ijzend. De socialisten der gealli
eerde landen zullen 17 Maart verga
deren. By die gelegenheid zullen de
in vaii het uitvoerend bestuur
van het Internationaal Bureau worden
uitgenoodigd.
Deze besluiten, die opnieuw het
weder aanknoopen van internationale
betrekkingen verwerpen, zijn aange
nomen met 18 tot 11 stemmen.
De scheurfitg ia de Duitache
soc.-dera. partij.
Berlijn, 19 Jan. (W. B.) Het partij
bestuur van de soc. dein. partij heeft
gisteren een - beslissing genomen ten
opzichte van den door de rijks-
conferentie van de oppositie ontstanen
toestand in de partij. Er werd met
29 tegen tien stemmen een resolutie
aangenomen, waarin verklaard wordt,
dat de vorming van een afzonder
lijke organisatie en het lidmaatschap
daarvan onvereenigbaar is met het
lidmaatschap van de soc. dem. party.
Hoavael kost de oorlog?
De „Baseier Handelsbank" heeft
berekend dat de gezamenlijke oorlogs
uitgaven der bij den wereldstryd
rechtstreeks betrokken landen van
1 Augustus 1914 tot 1 Januari 1917
450 milliard francs bedragen. Wat
dit beteekent kan men opmaken uit
het feit, dat de totale goud productie
der wereld sedert de ontdekking van
Amerika niet meer dan 95 milliard
h8eft bedragen.
PLAATSELIJK NIEUWS.
- Onze vroegere plaatsgenoot, de
heer C. Keizer, tijdelijk onderwijzer
aan de Wilhelmina Catharinaschool
te Amsterdam, is benoemd tot onder-
wyzer aan de Nutsschool te 's Her
togenbosch.
Programma
van het 7e Winterconcert op Dinsdag
28 Jan. 1917 in de Concertzaal Tivoli,
aanvang 8 uur.
1. Konluglnne-Marseh. ven Bruefcen-Foclt
2. Symphonle do. 6. Bootboyea.
Allegro coa brio.
Andanto eön moto.
Scherzo Finale.
8. Ouvorture „Oberon". Weber.
4. a. RoDilniscons. Bazebroek.
b. Improvisatlott,
6. Fantatsiedel'op„LaYiTOBdière". Godera.
Bond voor Minder Marinepersoneel.
„Uitnoodiging tot bijwoning van
de openbare vergadering op 22 Jan,
1917, des avonds 8 uur, in „Casino",
alhier, ter gelegenheid van het twintig
jarig bestaan van den Bond voor
Minder Marinepersoneel". Aldusluidde,
op geschept Oud-Hollandsch papier
gedrukt, de sieriyke en smaakvolle
uitnoodiging, die onze redactie ontving.
Eene „openbare vergadering",
anders niet. De tijden zijn er niet
naar om „feestelijke" vergaderingen
te organiseeren, hoe gaarne, in nor
male omstandigheden, de Bond dit
gewild had. Want twintig jaar is
een mooie leeftyd, maar voor wie
kent het leven van stry'd, dat de
Bond achter zich h.eeft, waarbij het
vaak ging en nog wel gaat, op leven
en dood, voor dien zal het duidelijk
zyn, dat het ju'oilé hier meer is dan
enkel een jubilé van-jaren, op zich;
zelf nog niet eens zoo merkwaardig,
dat het hier is een jubilé van gees-
teiyken wasdom, van innerlyk- ge
groeid zelfbewustzyn, gerypt in de
verdrukking en daardoor opgebloeid
tot een hechte en sterke plant. Sterke
factoren waren aanwezig, die hem
tot ontwikkeling brachtenhy moest,
terwille van zijn bestaan, rondom
zich heen slaan, de bestrijders van
zich afhouden, en intusschen, voor
het atoffeiyk levensonderhoud tevens
zorgen. Want dit is, voor dezen Bond,
wel het merkwaardigedat hy is ont
staan tengevolge van een liberale
wetgeving, die de oprichting van een
dergeiybe, immers militaire, orga
nisatie, toeliet, en nochtans, na zyne
oprichting, door opeenvolgende mi
nisters ten doode toe vervolgd werd.
Hierover zou veel te zeggen zyn,
maar het is, voor dit blad, een wat
glibberig terrein, waarop wy ons niet
gaarne begeven. De Bond zelf, nu hij
op wat ryperen leeftyd iB gekomen,
erkent gaarne zyne fouten; hoe hy-
zelf misschien wel, door zyn optreden,
de oorzaak is geworden van de groote
verbittering; maar daarnaast klaagt
de Bond, dat. de autoriteiten hem
nooit begrepen hebben, dat zy zyne
psyche niet kenden, en hem wilden
dwingen die 'naar hun model te
plooien.
Hoe het zy, de Bond is, van
een ietwat lastigen jongen, geworden
een stoere, krachtig-gebouwde jonge
ling. Yolwassen, erkent hy het leven
den stryd, en misschien zal
toekomst hem nog eens rooskleurige
verten openen.
Eenige jaartallen uit de geschiedenis
der afgeloopen twintig jaren mogen
illustreeren, hetgeen wij hierboven
schreven.
In het. „Vliegend Blaadje" van
Januari 1897 kwam een oproep voor,
gericht aan alle marine matrozen, tot
eene vergadering op. 22 Januari in
„Diligentia". Deze vergadering gaf
den stoot tot de oprichting van de ver
eeniging. „Eendracht maakt macht".
Aanleiding ertoe was het feit, dat de
bestaande onderofficiers-vereeniging
„Admiraal de Ruyter" was omgezet
in eene vakvereeniging, en de matro
zen nu ook eenedergeiyke vereeniging
wenschten teneinde hunne grieven
te bespreken. Later werd, op het
voorbeeld der matrozen, een Mari-
niersbond opgericht, onder den naam
van ,W. J. Baron van Ghent", en
een hieruit in 1905 ontstane gereor
ganiseerde Mariniersbond smolt mèt
ouden Matrozen bond in 1908
samen tot den huidigen Bond van
Minder Marinepersoneel. Een Stokers-
bond „Goet Geluk", in 1901 opgericht,
ging in 1914 te niet, en nog steeds
zyn de stokers de slechtst-georgani-
seerden onder het marinepersoneel.
De naam „Eendracht maakt macht"
werd echter reeds op eene tweede
bijeenkomst veranderd in dien van
„Algemeenen Bond van Nederland
sche Marinematrozen". Het Bestuur
bestond uit de matrozen A. G. A.
Verstegen, president, C. W. Mohr,
vice-president, J. Gottmer, le secre
taris, J. van Leyen, 2e id., J. Bonarius,
le penningmeester, L. Th. Slinger
land, 8e id. Nog in datzelide jaar werd
de koninkiyke goedkeuring op de
statuten aangevraagd en 21 Juni 1897
verkregen.
Hoewel in Maart 1898 de eerste
vergadering van den Matrozenbond
werd gehouden, was op eene ver
gadering d.d. 24 Jan. van dat jaar
voor het eerst besloten actie te voeren.
Er werd een request opgesteld aan
den min. van marine dat was
toen Jhr. J. A. Roöll naar aan
leiding van een klacht over de slechtp
behandeling van een transport ma
trozen, dat met de „Smeroe" van de
Rott.erd. Lloyd, naar Indié was ver
trokken.
Geleidelyk werden afdelingen ge
sticht, te Hellevoetsluis, te Amster
dam, maar ook verliep, in den zomer
van 1898, de Bond geleidelyk. In
November zoude de heer Staalman,
afgevaardigde voor den Helder, voor
den Bond komen spreken, doch hier
van kwam niets, en 12 Dec. was hot
Jan van Zutphen, die weer wat leven
in de brouwery bracht. Dat hy, al
die jaren, de organisatie is trouw
gebleven, bewyst bet feit, dat hy ook
Maandag a.s. de feestrede zal uit
spreken in „Casino".
In don zomer van 1899 werden de
gewyzigde statuten kon. goedgekeurd,
en nog een jaar later, n.1. 26 Fe.br.
1900, werd het; Bondsvaandel onthuld.
Inmiddels was, zeiden wy, 12 Jan,
1898 de heer Roöll minister van
marine geworden. Hy stond op het
Btandpunt, dat hij den Bond zooveel
mogeiyk negeerde. Op een request
om lotsverbetering, aan den Minister
•verzonden, kwam geen antwoord, en
toen nu, in 1901, de heer Staalman
de verdédiging van dit adres op zich
nam en o. a. traktementsverbeteribg
bepleitte, antwoordde de heer Roöll
„ze hebben traktement genoeg". Een
dergeiyk antwoord verbitterde de
moederen. Maar voor 't eerst waren
de belangen van den Bond in de
Kamer besproken, en de Bond, die,
zooalB we zagen, vrijwel verloopon
was, raakte er boven op; nieuwe
leden traden toe, de afdeelingen
kwamen tot bloei, kortom, 1900 was
een jaar van bloei.
Nadat 6 April 1901 „Het Anker'
was opgericht, nam de inwendige
kracht van den Bond sterk toe. Maar
ook de vervolgingen begonnende
secretaris werd wegens smaadschrift
veroordeeld. Door een en ander werd
de Bond meer en meer naar buiten
bekend, en ook in het parlement
sproken.
Toen, nadat 'sheeren Roflll's op
volger, min. Kruys, die een tracte-
mentsverbetering voorbereidde, 12
Dec. 1902 was overleden, trad, 16
Maart 1908, de heer A. G. Ellia als
minister van marine op onder het
ministerie Kuyper. En deze tastte
den Bond, naar hy meende, in zyne
levenssappen aan. Hy verbood aller
eerst „Het Anker", ontsloeg de be
sturen by bosjes tegelyk, ontnam den
Bond de Kon. goedkeuring.
De Bond antwoordde, door op het
Havenplein, een grooter gebouw te
betrekkeD, scheidde „Het Anker" af
als officieel bondsorgaan en hield het
als afzonderlyk strijdblad intact, en
werd krachtiger, vuriger, strydlusti
ger dan ooit.
Eigenaardig, dat ditzelfde zich tel
kens weer voordoet; ook minister
Rambonnet nam drastische verbods
maatregelen. Inmiddels plantte de
Bond, op de mooiste plaats van den
Helder, zyn prachtig en krachtig
bondsgebouw.
En ook minister Rambonnet ont
sloeg hoofdbesturen, verbood de
bondsgeschriften aan boord der
schepen, kortom, bestreed met alle
middelen den Bond. Niettemin is de
Bond thans levenskrachtiger en ster
ker dan ooit. Ten bewyze hiervan
eenige cijfers.
Op 31 Dec. 1915 bezat de Bond aan
kapitaal, alle reserven meegerekend,
f62.614.47' tegen f55.295.02' vorig
jaar, een vooruitgang dus van f7319.46.
(Op 1 Jan. 1904 bedroeg het kapitaal
f 1774.20'). De kapitaalvermeerdering
was in 1914 f6948.04', het verschil
is dus aanzienlijk. Dit kapitaal van
f 62.000— is belegd in het Bonds
gebouw (f 84.000) belegde gelden
(f 11.500.—). Soerabajasch gebouw
(f 12.000. en in depot bij de hoofd-
afdeeling aldaar (f 5000In 1916 is
de Bond vooruitgegaan met 250
leden en telt thans ruim 2800 leden,
zulks, niettegenstaande by de onlus
ten in Indiö, een kleine 100 leden
ontslagen werden. Dit is de eerste
maal, dat in den oorlogstyd een voor
uitgang van ledenaantal te boeken
valt.
De Bond keert jaariyks f 18000.
salaris uit aan zijn beambten voor
waar, een mooi bedrag!
Behalve, dat de Bond voor lotsver
betering streed, deed hy ook veel
voor de ontwikkeling en beschaving
zijner leden. De jaarverslagen zouden
hieromtrent veel kunnen leeren. Maar
dikwyis ging van de werkkracht veel
te loor tengevolge van den voortdu-
renden stryd en toen dan ook in de
jaren 1906—1911 onder minister
Cohen Stuart en Wentholt een periode
van rust intrad, d.w.z. dat de vervol
gingen ophielden, werd aanstonds
eene actie voor lotsverbetering ge
voerd.
Zooals wy boven memoreerden, zai
de Bond van zijn 20 jarig bestaan
geen feest maken. De tyden zijn er
te ernstig voor. Niettemin zal eene
feestelijke vergadering worden belegd
in „Casino", waar de heer Jan van
Zutphen de feestrede zal spreken.
Ongetwyfeld zullen vele oud-leden
en leden aanwezig zjjn.
„j^Mewouw Krauss—Adema.
Begin Februari hoopt Mevrouw
Ecoline Krauss-Adema, begeleid
deor Mej. Gonda van Dam een iiede-
renavond te geven in Den Helder.
Het zij my vergund haar hier met
enkele woorden te introduceeren.
Zy debuteerde na een studie van
drie jaren aan het conservatorium
te Amsterdam als liederenzangerea
in Holland en Duitschland en ves
tigde zich te Hilversum als zang-
leerarea, waar zy, leerlinge van Me
vrouw Noordewier Reddingius, al
spoedig zich in een drukken werk
kring mocht verheugen. Doch dit
voldeed haarniet en zy trok naar
Frankfort om bij Prof. Ed. Bellwidt
haar studies, voort te zetten en zich
in 't bijzonder voor de opera te be
kwamen. Niet langen tijd daarna
kreeg zy reeds aanbiedingen van de
Hofopera te Wiesbaden en uit Heidel-
berg, welk laatste engagement zy
aannam. Het is wel in het bijzonder
het Mozart repertoire waarin zy uit
munt en dat zy ook in F.reiburg
hoofdzakelyk speelde, daar heen ge
roepen door den tegen woordigen
hoofdregisseur van het Metropolitan
Theater te New-York, Dr. Höhls.
Gelyk voor velen is ook voor Mevr.
Krauss—Adema de oorlog de oorzaak
geweest dat zij haar engagement in
Freiburg moest beëindigen.
Wij mogen dankbaar zijn dat zooveel
uitstekende kunstenaars, wel is waar
noodgedwongen, naar Holland zijn
teruggekeerd om ons van hun gaven
te doen genieten. Onder hen bekleedt
Mevrouw Krauss zeer zeker een
voorname plaats. Egmond a. d. Hoef,
dat reeds zoo veel begaafde kunste
naars mocht huisvesten, mag het
zich tot een voorrecht rekenen ook
deze zangeres onder zyne tydelyke
bewoonsters te tellen. Dezen zomer
mocht mevr. Krauss veel succes in-
oogsten in het Kurhaus te Scheve-
ningen, terwyl ook 8nkele kerkcon-
certen door haar werden gege
Moge ook Den Helder haar van harte
welkom heeten als zij een liederen-
avond geeft, en daardoor toonen
mede te willen werken, hot onzen
landgenooten-kunstenaars uit den
vreemde, hier aangenaam te maken
en ook mogeiyk, om als de vrede
gekomen is, niet ten spoedigste weer
te verdwijnen. Van haar echtgenoot,
den heer Ernst Krauss, verscheen
in den Meulenboff Verlag te Leipzig,
kortolings een bundel gedichten „Hol
land", ontstaan in den tijd dat ook
hy hier vertoeft. De heer Ernst Krausa
staat in Duitschland als een begaafd
jong dichter bekend, en van zyn hand
zagen reeds verscheidene bundels het
licht. Wellicht biedt zich later de
gelegenheid aan, hier nader op t
te komen. P. v.
BINNENLAND.
Mr. Goeman Borgsslus.
In de Tweede-Kamer-vergadering
van gisterenvoormiddag huldigde de
waarnemende voorzitter de heer Scha
per, en namens de Regeering de Mi
nister van Binnenlandsche Zaken,
de groote staatsmanskunde van den
ontslapen voorzitter, mr. H. Goeman
Borgesius, door wiens verscheiden
het land een zwaar verlies treft.
Ook in de Eerste-Kamervergadering
wydde de voorzitter, Baron van Voorst
tot Voorst, een gevoelvol woord aan
de nagedachtenis van den ontslapene,
Het Presidium van de Tweede Kamer.
Volgens het tweede lid van Art.
10 van het Reglement van Orde der
Tweede Kamer moet, by het tus-
schentyds openvallen van het presi
dium, de Kamer overgaan tot het
opmaken van een nieuwe voordracht
van drie leden. Dit zal dus binnen
weinige dagen moet geschieden.
Uiteraard is er in den laatsfcen tijd,
daar de ziekte van den heer Borgesius
weinig hoop meer liet op herstel,
over diens eventueelen opvolger ge
dacht en gesproken. Wy hoorden,
dat onder de linkerzijde o.a. de namen
zyn genoemd van de heeren Fock>
Van Doorn, Rink en Patyn. Doch
zelfs in de fractie der Liberale Unie,
waartoe de overleden president be
hoorde en die dus, ook omdat zy de
talrykste is ter linkerzyde, in dezen
het meeste recht van spreken heeft,
is de keuze van echter wel waar-
schyniyk, dat ze op een der hier voren
genoemden zal vallen.
(Hbl.)
Successiewat.
De Eerste Kamer heeft gisteren
et 28 tegen 9 stemmen het wets
ontwerp tot wyziging der Successie
wet aangenomen.
De „Prins Hendrik" opgebracht.
Do mailboot „Prins Hendrik", gi
steren met 16 passagiers uit Vlissin-
gen vertokken, ia door de Duitschers
naar Zeebrugge opgebracht.
Een' later bericht meldt:
De directie van de stoomvaart
maatschappij „Zeeland" heeft alleen
van Nederlandsche zyde bericht ont
vangen van het opbrengen van het
s.s. Prins Hendrik naar Zeebrugge.
Omtrent de redenen voor de opbren-
ging is bij de maatscbappy niets
bekend.
Aan boord van de mailboot waren
drie Belgenhet was de eerste maal,
dat weer Belgen werden vervoerd
na het opbrengen van de Koningin
Regentes.
Da „Westerdijk".
Het stoomschip „Westerdyk", van
Solleveld, Van der Meer en Van
Hattem's Stoomvaartmaatschappij te
Rotterdam, ligt nul al 84 dagen in
Stornoway, waar het stoomschip,
geladen met 4500 ton graan voor de
regeering van Nederland, moest bin-
nenloopen wegens gebrok aan kolen.
Toen de kapitein brandstof wilde
aanvullen, bleek dat niet te zullen
gaan, tenzy de reedery zich verbond,
hetzy 80 pet. van haar laadruimte af
te staan aan de Engelsehe regeering,
hetzy bereid bleek elk van haar
schepen eon reis voor Engelsche
rekening te laten maken. De reedery
kón natuurlijk in dit aanbod niet
treden, omdat haar fchepen waren
gerequireerd door de Nederlandsche
regeering voor het vervoer van granen
ten behoeve van de Nederlandsche
bevolking.
De reedery heeft sedert alle moge
lijke stappen gedaan in Engeland, de
Nederlandsche regeering heeft ver-
toogen gericht, doch het eenige
resultaat tot heden is, dat 4500 ton
regeeringsgraan, die we hier zoo goed
zouden kunnen gebruiken, in de haven
van 3tornoway ligt te verrotten,
terwyl het schip, waaraan mede
dringende behoefte bestaat, kalm te
Stornoway blfjft liggen met de vol
ledige bemanning aan boord.
De communicatie' van de reederij
met het schip is eveneens verbroken,
daar de reedery een telegram van den
kapitein heeft gehad en verder on
kundig is, of haar eigen berichten den
gezagvoerder hebben bereikt. De
eenige wyze tot terugkeer is, dat het
schip door een sleepboot wordt ge
haald, doch de betrokken sleepboot-
reederyen zyn, uit vrees voor repre
saillemaatregelen van Engelsche
zyde, hiervoor niet te vinden.
(„Hbld.")
Ean Dultsch schip op do Schalde.
Gistermorgen passeerde te Vlissin-
gen het Duitsche stoomschip „Ursula
Fischer", gekomen van Zeebrugge,
dat naar Antwerpen opstoomde.
Dit is het eerste schip, dat na den
val van Antwerpen in die richting
opstoomde.
Naby Terneuzen werd bet schip
echter door een Nederlandoch marine
vaartuig achterhaald, en opgehouden.
Als reden hiervoor wordt opgegeven,
dat de „Ursula Fischer" een prijs
verklaard Engelsch schip is, dat een
Duitschen naam heeft gekregen.
Het sehip, ligt thans op de reede
te Vlissingen, in afwachting van een
nadere beslissing.
Da nlauwe Dlractaur van bet Rijks-
Ieven8middalenburaau.
De voor eenige dagen nieuwbe
noemde Directeur van het Ryks-
levensmiddelenbureau, de heer G. A.
J. Mirrer, directeur der Coöperatieve
GroGtbandels-Vereeniging.de Handels-
kamer, heeft Donderdag een brief
gericht aan den minister van Land
bouw, waarin hy verzoekt van
zyn benoeming ontheven te mogen
worden.
In dit scbryven zegt hy o.a., dat
het Ryksdistributiebureau beheerd
wordt; zonder eenig systeem en alles
er berust op routine.
De bezwaren en moeiiykheden,
gepaard met het beheer van dit
bureau zyn thans zeker vergroot, nu
de heer La Gro, die met de geheele
inrichting op de hoogte is, zich ver
plicht heeft gezien, heen te gaan.
De heer Mirrer ziet geen mogeiyk-
heid zyn taak naar behooren te ver
vullen in het stadium waarin de
levenamiddelendistributie thans ver
keert.
Redèn, waarom hy er by den minis
ter ernstig op aandringt hem van zijne
taak te willen ontheffen. (Tel.)
Duurtctocslag voor onderofficier».
Door den opperbevelhebber, gene
raal Snyders, is langs den militair-
hiorarchieken weg afwyzend beschikt
op hét verzoek van den president
der onderofficieren vereeniging „Ons
Belang", om hem in een onderhoud
de nooden der onderofficieren monde
ling te mogen uiteen zetten en te
mogen wijzen op de noodzakelijkheid
van een duurte toeslag.
Ook de minister van Oorlog, de
heer Bosboom, weigerde gedurende
de buitengewone mobilisatie-omstan
digheden, aan de afgevaardigen van
die onderofficieren-vereeniging eene
audiëntie.
Door beide autoriteiten zou slechts
op schriftelijke verzoeken acht wor
den geslagen.
Een vreemd sterfgeval.
Zaterdagmorgen liep het gerucht
dat een militair te Assen onder
byzondere omstandigheden was over-
By onderzoek vernam de „Dord.
Grt." het volgende:
Vrydag was de milicien J. A. be
last met het schoonhouden van een
barak. Hy was den geheelen dag al
niet lekker. Om 10 uur 's avonds lag
hy gekleed op zyn bed te slapen en
was niet wakker te krygen. Een
korporaal ontkleedde hem en legde
hem „onder de wol". De korporaal
vond het echter vreemd dat de man
niet wakker was geworden en besloot
een dokter te waarschuwen. Hy ging
naar een militairen arts, doch vond
dezen niet thuis. Na gevraagd te
hebben, welke dokter gedurende de
week met den dienst was belast,
ging hy naar dezen, dochkregdaar
ten antwoord, dat de dokter ziek
was, en een andere dokter moest
worden gewaarschuwd. By nummer
drie aangekomen - het was intus
schen halftwaalf geworden werd
hy door dezen mopperend ontvangen.
Deze militaire arts zeide 'fc treurig te
vinden dat men maar steeds 's nachts
kwam aanloopen en dat men dan
maar moest klaar staan. Hy ging
echter mede.
By den patiönt gekomen, gaf deze
geen antwoord op wat hem gevraagd
werd, doch maakte aldoor met zyn
hand vreemde bewegingen. De dokter
onderzocht hem en zeide„Je man
keert nietsje moet ons nu niet voor
den gek houden".
De patiönt gaf geen antwoord,
waarop de dokter zeide„Ik zal hem
laten halen voor het hospitaal, maar
binnen een half uur is hy weer
beter; ik heb dit meer b]j de hand
gehad". Daarna is hy naar het
hospitaal gebracht en aldaar dien
zelfden nacht overleden.
Algemeens sohlppersstaking.
Het Hoofdbestuur van den Alge
meenen Sehippersbond heeft gister
ochtend in alle afdeelingen van de
Bond tot staking geproclameerd. I
verband hiermede werd gisteren 1
Groningen een drukbezochte vergi
dering gehouden van de Gioningsch
afdeeling. De vergadering, gelei
door den bonds secretaris, den hee
R. Kramer, besloot met groote meei
derheid vau stemmen t* Groninge
het bedrijf stop te zetten. Ook d
andere afdeelingen van den Bond zy
daartoe door het Hoofdbestuur telt
grafisch aangezocht.
Naar het „Hbld." vefueemt, zulle
de loopende vraehtcontracten no
wordeu afgesloten. Nieuwe contrai
ten worden thans op geen schipper.'
beurs meer aangenomen. Aan d
Scheepvaart-Centrale is reeds kenni
van dit besluit gegeven. Het hoofc
bestuur en met hem de schipperij
is van meening, dat door een algt
heel stopzetten van het bedryf he
conflict te Amsterdam het spoedigs
zal zyn opgelost.
Het „Hbld." geeft een overzich
van de grondoorzaak van het conflict
Toen in Augustus 1914, by het uit
breken van den oorlog, hel schippers
bedryf zoo goed als stil kwam t
liggen, werd door B. eh W., op ver
zoek der schippers en expediteurs
toegestaan dat een soort schippers
beurs gehouden werd. Bovendiei
werd toen een beurtiyst aangelegd
waarop de schippers, die beschikbaai
waren, vermeld stonden en die dai
op de beurt van vracht werdw
voorzien.
Hierby deden zich tallooze moeilijk
heden voor. Men had bv. 200 tor
lading, en de aan de beurt zyndi
schipper kon slechts 100 ton bergen
Een volgend schip was weer nie
voor Zuiderzeevaart ingericht enz
Had men ten slotte, de lysl volgende
een geschikte schipper gevonden, dai
vroeg deze een hooge vracht.
Op deze manier zyn de schippert
erin geslaagd de vrachten aanmer
keiyk op te voeren.
Van de 'zijde der expediteurs werd
nu tot B. en W. het verzosk gerlchl
om de beurtiyst weer op te heff-in.
aan welk verzoek voldaan werd op
grond van het feit, dat de expediteurs
met de schippers om instelling var
de lijst hadden verzocht, teneinde de
schippers tegemoet te komen.
De schippers kwamen toen echter
dringend verzoeken om de lyst nog
maar te mogen houden, dy zouden
dan wel zorgen, dat zy met de be
vraebters tot overeenstemming kwa
men. B. en W. gaven aan dit verzoek
gedeelteiyk gehoor, zy lieten de lijst
wegnemen, maar bleven toestaan, dat
de vrachten volgens de lyst, -
waarvan nu voortaan iedere schipper
een exemplaar bij zich had, - werden
geveild.
De toestand verbeterde echter niet,
werd integendeel steeds slechter en
verwarder. De expediteurs bleven
klagen over te hooge vrachten.
Bovendien gebeurde het, dat de schip
pers enkele hunner collega's en enkele
expediteurs boycotten.
Dit was in zeker opzicht hun recht,
maar B. en W. meenden dat
willekeurige uitsluitingen op een open
bare beurs niet konden worden ge
duld, en dat dus de schippersboek
ter beurze weer eenvoudig bet
karakter moet krygen van vóór 1915,
dat het was een wachtlokaal, waar
de schippers de opdrachten van den
handel konden in ontvangst nemen.
Daarom hebben zy verleden week het
„veilen" van de vrachten in het
wachtlokaal verboden.
Dit is de aanleiding van het thans
hangende conflict.
De expediteurs lieten hierop uit
Rotterdaml ichters komen voor graaa-
vervoer. De schippers waakten er
echter voor dat deze BChepsn niet.
naar Amsterdam konden opvaren sn
in het Merwede-kanaal moesten bly
ven liggen.
Toen daarop Donderdag een directie
boot met verschillende expediteurs
de schepen langs voer om de schip
pers persooniyk te vorzoeken naar
Amsterdam op te varen, liepen de-
Amsterdamsche schippers te hoop en
namen zy een dreigende houding
aan. Dit werd nog erger toen een
der expediteurs de herd toebeboorende
lichter, „Nieuwe ^Zorg" losmaakte en
door de motorboot naat Amsterdam
liet sleepen.
De Rykspolitie moest er aan te
pas komen, en eerst toen deze bet
geweer in den aanslag badden
kwamen de opgewonden sehippers
tot bedaren.
Waarschyniyk naar aanleiding Yan
deze gebeurtenis verzond het bestuur
van den bond het volgend telegram
aan H. M. de Koningin
„Wij smeeken Uwe Majesteit
onmiddellyk tusschen beiden te
komen vóór er bloed vergoten wordt.
De minister van landbouw ordonneert
regeeringsgraan op beurt te bevrach
ten. Korthals Altes laat hiervoor
kantoorschepen uit Rotterdam komen.
De schippers willen dit niet en be
letten zulks. Sedert 11 Januari doen
wy moeite de quaestie op te lossen,
docb hebben by de autoriteiten niets
dan tegenwerking."
De lichter „Nieuwe Zorg"; die naar
Amsterdam werd opgesleept en langs
zy van het stoomschip „Delfland"
werd gemeerd, werd Vrydagmorgen
door [2 sleepbooten van de stakende
schippers op sleep genomen en naar
het Merwede-kanaal, voorde Zeebnr-
gersluis teruggebracht.
In een gistermiddag plaats gehad
hebbende vergadering van het bestuur
van den Sehippersbond met de Am
sterdamsche Federatie (Havenarbei
ders-, Veemarbeiders, Machinisten- en
Stokershond, enz.) hebben die federa
ties hun steun in het conflict toege-
